Μεταβολές στη σύσταση του σώματος & διατροφική ανεπάρκεια σε κακώσεις νωτιαίου μυελού

Μεταβολές στη σύσταση του σώματος & διατροφική ανεπάρκεια σε κακώσεις νωτιαίου μυελού

Δρ. Ιωάννης Ελ. Διονυσιώτης

Physical Medicine & Rehabilitation Department

Rhodes General Hospital, Rhodes, Dodecanese, Greece

mob: 00306946469759

Published at Smashwords by Yannis Dionyssiotis

Copyright 2010 Yannis Dionyssiotis

Smashwords Edition, License Notes

Cover by Joleene Naylor

Cover image by Snaprender courtesy of Dreamstime.com

ISBN: 978-1-4523-4212-2

This e-book is licensed for your personal enjoyment only. This e-book may not be re-sold or given away to other people. If you would like to share this book with another person, please purchase an additional copy for each recipient. If you’re reading this book and did not purchase it, or it was not purchased for your use only, then please return to Smashwords.com and purchase your own copy. Thank you for respecting the hard work of this author.

To request permission to use materials from this book please contact us at the following

e-mail: yannis_dionyssiotis@hotmail.com.

You may also apply to us for permission to photocopy or reuse text book content in an electronic format in an educational course.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ο τραυματισμός του Νωτιαίου Μυελού (Ν.Μ.) που οδηγεί σε παραπληγία προκαλεί μια ξαφνική, ακραία και μόνιμη μορφή ακινητοποίησης των κάτω άκρων. Στα πλαίσια της καταβολικής φάσης στην οποία εισέρχεται ο οργανισμός μετά την κάκωση του νωτιαίου μυελού συμβαίνει οστική απώλεια και απώλεια της μυϊκής μάζας και διαταράσσεται η σύσταση του σώματος με σημαντική αύξηση του λιπώδους ιστού. Πολλές ηλικιοεξαρτώμενες διαταραχές, όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη, ανωμαλίες του μεταβολισμού των λιπιδίων και καρδιακές παθήσεις εμφανίζονται πρώιμα και σε υψηλότερα ποσοστά στους πληθυσμούς με βλάβη Ν.Μ. Μερικές από αυτές τις ηλικιοεξαρτώμενες διαταραχές πιθανόν συνδέονται με αλλαγές στη σύσταση του σώματος που οφείλονται στην ακινητοποίηση και τη μυϊκή απονεύρωση λόγω της βλάβης του Ν.Μ.

Θα ήθελα να εκφράσω τις θερμές μου ευχαριστίες στον καθηγητή Ορθοπαιδικής Δρ. Γεώργιο Π.Λυρίτη που μου εμπιστεύθηκε παλαιότερα την ανάπτυξη αυτού του θέματος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Κυρίως όμως τον ευχαριστώ γιατί μου εμφύσησε την αγάπη για το γνωστικό αντικείμενο της Οστεοπόρωσης και των Μεταβολικών Νοσημάτων των Οστών. Επίσης επιθυμώ να ευχαριστήσω την Διευθύντρια της Β’ κλινικής Αποκατάστασης του Εθνικού Ιδρύματος Αποκατάστασης Αναπήρων Δρ. Κωνσταντίνα Πετροπούλου που με δίδαξε άρτια κατά τη διάρκεια της ειδικότητας της Φυσικής Ιατρικής & Αποκατάστασης.

Τέλος ευχαριστώ όλους τους παραπληγικούς για την εμπιστοσύνη που μου επέδειξαν, τη βοήθειά τους στο ερευνητικό μου έργο μέχρι σήμερα και την εθελοντική τους συμμετοχή.

Δρ. Ιωάννης Ελ Διονυσιώτης

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΚEΦΑΛΑΙΟ 1 : Η επίδραση της ακινητοποίησης στα οστά και στους μυς

1. Ανθρώπινα μοντέλα μυοσκελετικής αχρησίας

2. Αλλαγές στα οστά λόγω ακινητοποίησης

3. Αλλαγές στη μυϊκή μάζα λόγω ακινητοποίησης

ΚEΦΑΛΑΙΟ 2 : Βλάβη νωτιαίου μυελού και μύες

ΚEΦΑΛΑΙΟ 3: Αλλαγές στη σύσταση μάζα–λίπους σε κακώσεις του νωτιαίου μυελού

ΚEΦΑΛΑΙΟ 4 : Διατροφική ανεπάρκεια σε βλάβη νωτιαίου μυελού

1. Κακή θρέψη–δυσαπορρόφηση

2. Αιτίες των διατροφικών προβλημάτων στην οξεία κάκωση του νωτιαίου μυελού

3. Ενεργειακή δαπάνη

4. Υποχρεωτική Αρνητική Ισορροπία Αζώτου

5. Διαταραχές γλυκόζης, μεταβολισμού των λιπιδίων και άλλου τύπου

6. Διατροφική αξιολόγηση

7. Διατροφικές Απαιτήσεις

ΚEΦΑΛΑΙΟ 5 : Διατροφικές παρεμβάσεις

1. Αντιμετώπιση των στόχων στην οξεία φάση της διατροφικής παρέμβασης

2. Θρεπτικά συστατικά

3. Η διατροφική υποστήριξη

3α.Καταποτική (p.os) σίτιση

3β.Διατροφικά καταποτικά (p.os) συμπληρώματα διατροφής

3γ.Συμπληρώματα διατροφής

4. Εντερική σίτιση μέσω σωλήνα

5. Η αντλία εντερικής σίτισης

6. Έναρξη εντερικής σίτισης και χρονοδιάγραμμα προόδου

7. Η μετάβαση από την εντερική στην καταποτική σίτιση

8. Παρεντερική σίτιση

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΚEΦΑΛΑΙΟ 1: Η επίδραση της ακινητοποίησης στα οστά και στους μυς

Το ανθρώπινο μυοσκελετικό σύστημα στηρίζει το σώμα στην όρθια στάση. Οι αντιβαρικοί μυς της κατώτερης ράχης, της κοιλιάς, των ισχίων και του κατώτερου ποδός είναι εξαιρετικά σημαντικοί στη διατήρηση της στάσης και της ισορροπίας. Η αρχιτεκτονική του φλοιώδους και σπογγώδους οστού στον αξονικό και περιφερικό σκελετό προσαρμόζεται σύμφωνα με τη μηχανική φόρτιση από τη σύσπαση των μυών και την επίδραση της βαρύτητας. (1)

Ο μυϊκός και οστίτης ιστός αρχίζουν να μειώνουν την προσαρμογή τους στη φόρτιση κατά τη διάρκεια του κλινοστατισμού μέσα σε ημέρες. Τα κύρια στοιχεία της ακινητοποίησης επί κλίνης που συντελούν σε αλλαγές στο μυοσκελετικό σύστημα είναι: α) η έλλειψη της φυσιολογικής φόρτισης που ασκείται στα οστά στην όρθια στάση και β) η μείωση του αριθμού και της έντασης των μυϊκών συσπάσεων, ιδιαίτερα στους μυς της στάσης. (1).

1. Ανθρώπινα μοντέλα μυοσκελετικής αχρησίας

Η απλή μείωση των επιπέδων φυσιολογικής δραστηριότητας αντιπροσωπεύει το πρώτο στοιχείο αναφορικά με την αχρησία. Για παράδειγμα, σε γυμνασμένους ανθρώπους που σταμάτησαν τη γυμναστική έχουν αναφερθεί μειώσεις της μυϊκής μάζας και δύναμης. Παρομοίως, μειώσεις στην εβδομαδιαία άσκηση φόρτισης είχαν ως αποτέλεσμα μείωση της οστικής μάζας σε άνδρες και γυναίκες.

Πιο δραματικές αλλαγές εμφανίζονται με τον παρατεινόμενο κλινοστατισμό ή τις συνθήκες έλλειψης βαρύτητας στο διάστημα, ιδιαίτερα στα οστά. Οι καταστάσεις αυτές έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση των συμπιεστικών δυνάμεων που συνήθως ασκούνται στα οστά στην όρθια στάση, σε συνθήκες φυσιολογικής βαρύτητας. Επιπλέον, εφόσον αφαιρεθούν οι δυνάμεις αντίδρασης του εδάφους, η μυϊκή δύναμη που απαιτείται για την παραγωγή κίνησης είναι πολύ ελαττωμένη.

Η τοποθέτηση ενός μέλους σε γύψο προκαλεί μία πιο σταθερή ακινητοποίηση και ταχύτερες μειώσεις στη μυϊκή και οστική μάζα από την ακινητοποίηση επί κλίνης.

Το ακραίο μοντέλο αυτής της μορφής αχρησίας, παρουσιάζεται σε άτομα με βλάβη του νωτιαίου μυελού. Οι μύες και τα οστά των παράλυτων άκρων είναι εντελώς ακινητοποιημένα. Πέραν των σημαντικών πληροφοριών που αντλούμε από την ομάδα αυτή, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στη μεταφορά δεδομένων σε φυσιολογικά ακινητοποιημένα άτομα, επειδή η ύπαρξη διαφορετικής παθολογίας, μοναδικής για τη βλάβη του νωτιαίου μυελού (νευρογενής βλάβη), μπορεί να επιτείνει τα αποτελέσματα της μειωμένης φόρτισης. (2)

Ένα εναλλακτικό μοντέλο για τη μελέτη των επιδράσεων της