Discover millions of ebooks, audiobooks, and so much more with a free trial

Only $11.99/month after trial. Cancel anytime.

Lumenjte e Saharasë: roman
Lumenjte e Saharasë: roman
Lumenjte e Saharasë: roman
Ebook124 pages3 hours

Lumenjte e Saharasë: roman

Rating: 5 out of 5 stars

5/5

()

Read preview

About this ebook

"Më ngjau sikur vdekja po më çapitej në zemër. Një vdekje e vogël, si mizë, sa për një njeri, sa për mua. Nuk prish punë, mendova. M’u kujtua thashethemi për një pijanec me nam të këtij qyteti. Ish sulur marrakëmbthi jashtë klubit, tapë, mbi trotuar, duke zbërthyer këmishën, kish nxjerrë gjoksin me lesh para syve të çmeritur të fatit dhe i kish britur erës me zë të trashë e gjuhë si zëri:
- Fryj, moj erë, në gjoks të këtij luaniii!
E kur era e kish plandosur përdhe, me kokën mbi trotuar, mes gjakut, jargëve e avujve të rakisë, tek jepte frymën e fundit, kish thënë:
- Aman, sikur ç’po merr?! Shpirtin e një njeriu..."

'Lumenjtë e Saharasë' ishte gati për shtyp në vitin 1988. E dorëzova dhe, me thënë të drejtën, nuk u befasova që botimi i tij u aprovua. Kritika zyrtare dhe cenzura qenë regjur ta shihnin disidencën vetëm në idetë kryesore të një vepre, në dyfishësinë e ndonjë paragrafi, në tiparet dhe sjelljet e personazheve, por kurrsesi jo në hijeshinë e tekstit, në forcën magjepsëse të stilit. Nga ana tjetër, me sa dija, letërsitë rreth Shqipërisë merreshin me të tjera çështje, por që ishin po aq larg frymës së 'Lumenjve...' Mirpo pasuan treqind ditë, gjatë të cilave shkova gati çdo mëngjes në shtëpinë botuese shtetërore, që të merrja firmën e drejtorit, dhe ky më mbajti me gënjeshtra derisa mbaroi letra! Nuk besoja se e kish lexuar romanin, por dija se në këto gjëra nuhatja e dështakëve nuk gabon. Plumb kishte, vetëm letër jo. Me frymën dhe humorin e protagonistit të 'Lumenjve...', eca më tej, se romani nuk dukej të qe shkruar për t’u botuar atëhere dhe atje. Letra mbaroi – kjo për mua tingëllonte: boja jote u shtua... Romani duket i shkruar jashtë kohës së zymtë të Shqipërisë së atyre viteve, por ruan krejt hidhërimin lartues, zhgënjimet, revoltat e ballkanasve të asaj periudhe. Kjo thjesht përmes stilit dhe humorit, mbështjellë me një lirizëm që për mua mbetej i papërsëritshëm, sepse në kohët kur e shkruaja, njëherazi e përjetoja dhe e humbja, pra më shndërrohej në kujtim. Një kujtim i dyfishtë: i jetës dhe i të shkruarit. Jo rrallë e kam parë këtë roman si përqëndrim të një bote ku absurdi, në kundërshti me ato që jemi mësuar të dëgjojmë e pranojmë, nuk rrënon, por bëhet pjellor, hap sytë e mendjes e madje edhe të zemrës. Ky absurd është një lojë e hollë e shpirtit që është zvjerdhur nga një realitet i caktuar dhe nuk kursen asgjë, në radhë të parë fshehtësitë e pazbuluara të Fjalës, për të ushqyer vetveten, në mos me shpresë, - se mjaft shpresa dalin të rreme dhe u ngjasojnë drogave, - të paktën me humor. Duke u ngjitur a zbritur nga një shtresë e humorit në tjetrën, protagonisti shndërrohet në njëfarë force të natyrës, kur natyra është motërzim i logos-it" (Autori, 2010)

LanguageGjuha shqipe
Release dateFeb 27, 2015
ISBN9786068093819
Lumenjte e Saharasë: roman
Author

Ardian-Christian Kyçyku

Ardian Kycyku – Pen names: Ardian-Christian Kyçyku / Kuciuk, writer in the Albanian and Romanian languages, born on the 23rd of August 1969, Pogradec, Albania. Author of more than 55 original books (novels, short stories, plays, scenarios, scientific studies, essays, anthologies, translations).Bachelor of Arts at the Tirana University (Albania), Faculty of History and Philology (Albanian Language – Albanian and Universal Literature, 1991, Diploma’s work: ‘Stefan Zweig and Sigmund Freud – communions and differences’)Doctor in Comparative and Universal Literature at the Bucharest University – ‘Directions in European Modernism and their Echo in the Interwar Period of Albanian Literature’ (1998)University Professor (Semiotics and stylistics of Theatre / Albanian Literature). Between 2008 and 2020 he was a dean and a rector.Since 1998 he is the co-founder and co-director of European Review “Haemus”, which has an archive of over 9.000 pages.Founding member of the Albanian Cultural Association “Haemus”B o o k s written and published in Albanian:In the empire of stone, novel, Tirana 1993The Death Family, novel, Pristina1998, Tirana 2020The Night After Year Zero, novel, Pristina1999The Muse of the Game, trilogy, Bucharest 1999The Translation or the Life of a Slave that doesn’t Swear He Can See, novel, Bucharest 1999The Rivers of Sahara, novel, Tirana 2000, Bucharest 2010, Pristina2017The Appetite for Heaven Bread, novel, Tirana 2000Diva or Flowers Devourer, novel, Elbasan 2000Useless Angels, novel, Pristina2002The Crystal and the hyenas, novel, Pristina2002, Bucharest 2015Eyes, novel, Bucharest 2004, Pristina2005, Tirana 2008The conquest of Crazystan, short stories, Pristina2004Instead of Eternity, play, Pristina2007Home, novel, Pristina/ Berlin 2014Kiss Me You, Skeleton, Bucharest 2007The viceBook, play, Bucharest 2007The Neutral Blood, play, Bucharest 2008The Father, novel, Bucharest 2008, Tirana 2017Your Excellency, play, Pristina2009One world away, play, Bucharest 2012Pearl/s, selected short stories, Pogradec 2012Unseen stories, short stories, Pristina/ Bucharest 2013Ki$land – a novel with childhood, Tirana 2014Like, play, Bucharest 2016, Pristina2017Trialogue [an interdisciplinary work regarding the links between literature and exile and the languages it chooses in order to protect Memory and Metaphor], 365 pages in academic format, in Albanian, with abstracts in Romanian and English, Bucharest 2016, work-in-progressIncógnito [Fragments from the life of guardians and vice versa], novel, Tirana 2016The Threshold or Death writes with two hands, novel, Bucharest 2019Homo ex machina – three plays, 2019Anonima or Tirana in the shadow of a passenger, 2020Childhood cr(imes)ations, 2021B o o k s written and published in Romanian:The year in which the Swan was Invented, novel, Bucharest 1997The Sweet Secret of Madness, 33 proses + 22 original graphics, Bucharest 1998A Glorious and Dying Tribe – The Saga of an Oblivion, Bucharest 1998Love at Last Sight, stories and a play, Bucharest 2000Epigone God, monograph, Timisoara – Bratislava, 2000Trilogy, three novels, Bucharest 2002An alphabet of Albanian poetry (anthology, 101 Albanian poets in Romanian), Bucharest 2003Time of the Substitutes, interview, Bucharest 2003Siege – a novel with very few inverted commas, Bucharest 2004, 2007Ex – novel with love & conspiracy, Bucharest 2008, 2010Introduction to Semiotics, university lectures, Constanta 2005The Signs and the Citadel, university lectures, Bucharest 2007Empatycon or The Book of Premature Life, novel, Bucharest 2008Space for a only one doll – a film to be narrated / a story to be filmed, Bucharest 2008The sky in an envelope – a film to be narrated / a story to be filmed, Bucharest 2010Casting or the Curtain doesn't separate anything anymore, play, Bucharest 2011My last Million, anthology of Balkan literary texts, 2013Comunicare in-humanum est, interdisciplinary studies, Bucharest 2014Outism and Insomnia, interdisciplinary studies, Bucharest 2014The Epocalypse, novel, Bucharest 2014Instead of Eternity, play, 2015A grammar of Exile [in two "foreign" languages], essay, 2015The genre – a play with an act and a murder, play, 2019Prompters’ exodus – stereodrama, 2022* Books and / or fragments translated in Hungarian, Italian, English, German, Serbian, French, Greek etc.Long, medium and short film scriptsThe Supplement – The Movie of a Return / The Return of a Movie (AL), The Rhyme (AL), A Guide (RO), Relationshop (RO) – film / ballet play, Sticking (RO)Short and very short films (as Scriptwriter, Cinematographer and Editor)A bridge, Lines, The Seat, Barlove, A lesson, the Point, Librorum, Umbra ex machina, Dearection, Tubim (rrëfilm – AL) / Assembly, A Facemap, Lost masterpiece/s, Mirrors in progress – A short semiotic view on the Ingmar Bergman phenomenon – on Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCqZvBFEl5VIeO_rg-iM5GBQVideolectures: https://keynema.blogspot.com[Awards and honors: National Literary Prize of Albania ‘Silver Pen’, Tirana 2013; Honorary Citizen of Pogradec 2014; Kult Academy Prize ‘The best book / The best author’, Tirana 2015 and 2018; Prize II ‘Katarina Josip’ for Albanian Original Drama, Pristina2016; Grand Prix at Très Court International Film Festival – Cluj-Napoca 2017; Ambassador of the Nation, Tirana 2019]R e f e r e n c e s:[Ardian-Christian Kyçyku is a writer of Albanian descent, who settled in Romania in 1991. He wrote 20 novels in Albanian, and, during the last 10 years, he published a few novels and stories in a perfectly assimilated Romanian language. In Albania, he is vaguely known; here, in Romania, not even that. But his books are a revelation. I will mention here his recently published novel A Dying, Glorious Tribe (1998). In culturally normal conditions, Kyçyku would be seen as an Eastern-European Marquez. But he is just considered an "artistic brain," transferred from Albania to Romania. And he has the weird status "between a professional cultural renegade and an old cosmopolitan," as he defines himself.I consider him a Romanian writer, in a space that used to be called Thracia a long time ago, from the Carpathians to his Illyria. Kyçyku is the wonder child of a Romania remembering she was once Thracia... and who is today stressed out because she cannot find any collapsing or perhaps redemption allies.Plural Magazine, Romania's Thracian Memory, Bucharest, Vasile Andru][33 episodes from a saga that is foretokening a new Balkan mythology, a violent and sensual structure which perverts the logos by its hyperbole and oxymoron in the guise of imperceptible lows; 33 steps towards the age of salvation and of the redemption of the sins on the cross that is adulated with a fervor which does not excludes the polemic; 33 punching pieces which transforms the history into a poem and the poem into the life of a poet maddened with the world’s madness. What could be sweeter than this mystery which seems that it is writing by itself? Ardian-Christian Kyçyku is one of the great revelations of the contemporary prose.art Panorama, Bucharest, Dan-Silviu Boerescu][This suave rowdy intellectual is doomed to remain the same lucid ultra sensitive person, a modern aéd of the incessantly shaken times from this accursed part of the world. The young prose writer, as some people called him, is actually old and haunted like Balkans. But he is a peaceful haunted man, who is moving among the Sweet secrets of the birth and of the death, of the Beginning and the End, disdainfully as if he were an undying man or as if he were a rational being that has come from another world.Romanian Reality, Bucharest, Corneliu Vlad][Ardian-Christian Kyçyku: there must not lose sight of the event character of his presence now and here, in the Romanian literature, generally speaking. He is not an Albanian who writes in Romanian (...) but an Albanian writer on the all strength of the world, who decided to write into Romanian repeating, in a way, the experience of Panait Istrati. Ardian-Christian Kyçyku is a Panait Istrati of the Albanian literature who has chosen the Romanian instead of the French language.The Day, Bucharest, Mircea Martin][(...) He has been lying in wait for a few years, in the Bucharest town of Romania, and almost each year, he brings out a novel from his literary “factory”. We are speaking about novels of an extraordinary and incontestable value, such as Eyes, Superfluous Angels, Home and actually, all the books this inspired man of the Albanian letters has written (...). Let the jury from Stockholm and the wide public opinion find out that the young Albanian writer, Ardian-Christian Kyçyku, is going to be one day the “rapper”, even younger than Orhan Pamuk maybe, of that high distinction in literature, of that sometimes “rebellious” reward, called Nobel.The Voice, Prishtina; TemA, Tirana, Bajram Sefaj][This is what A.-Ch. Kyçyku does: he feeds us with stories of a kind of enchantment very closed to that one belonging to “One Thousand and One Nights”. It is not only the enchantment the fact that brings them together, but also the tension experienced by the narrator, a tension induced by the realization of the failure which can be fatal (both to the narrator and to the listener). We have to reckon with a writer who forces his limits without any mercy, who does not feel the need to spare anybody and so much the less to spare himself. [...] .A visionary fiction writer, of an amazing force, he practices a real maieutics applied to the universal memory and he can not help drilling into the stone depths of the myth for drawing out the bloody result with his both arms and for throwing it in front of us with a torrent of parables designated to hide rather than to reveal. It always astonishes the natural process (in this case) through which the universal distopia comes into being in an “environment” so much placed in the normality.Sunday’s Newspaper, Bucharest, Bogdan Alexandru Stănescu][Ardian-Christian Kyçyku has even now arrived faraway, and very upwards with his literary work. There, to the faraway and to the very upwards not those with powerful legs for walking and those who know to cut figures can arrive, but those that the destiny has chosen them. And fortunately, the destiny rarely and faultlessly chooses.Athena’s Newspaper, Athens; TemA, Tirana, Hiqmet Meçaj][Beyond the “magic realism” that seems to characterize the epic substance (and the ontological vision) of his prose works (an unusual mixture between a realism, sometimes a violent one, lacking illusions, of a Cioranian kind, and a “fabulous” imagination, a folklore, mythical and raving one, from a “suspended time” which makes an outsized reality and which intensified it in the same way as it happens in the Eliade’s literary world) it surprises also the unprecedented expressivity of the Romanian language used by Ardian-Christian Kyçyku in his writings, as though he tacitly transgressed the entire occult sigh of the Albanian language into the adopted language.Romanian Messenger, Bucharest, Ştefan Ioanid][Ardian-Christian Kyçyku has two literary home countries, glorified by him in everything he writes. For Albany he feels the responsibility one has in front of his birth and first words place. Romania is a spiritual option that he could never change with anything else. As a writer who has come from a realm mirrored into the mythical Ohrid, and from a maiming, wild ideological repression, his prose’s history is actually the triumph of a huge talent.The Day, Bucharest, Iolanda Malamen][...The writer seems to strengthen the fact that small countries and their languages of a limited circulation can offer important authors and extraordinary books as a unique chance for entering into the European circulation of values, for compelling recognition to the European consciousness (...). The Glorious and Dying Tribe is a fundamental book of Albania, written in the Romanian language as though Romanian became suddenly one of the official languages of UNO. The author’s option is a bet made with Romanian language and finally won. In this way the interested Romanian speakers have the possibility to know everything about Albania and especially about the Albanian soul through its mythical-poetic avatars. They have no more to do but to read The Glorious and Dying Tribe. There are fierce and pagan scenes with a great plasticity that alternate with scenarios of a kind of fabulous which is contiguous to transcendentalism, to hyper sense of perception or to bibloskagathia.”Romanian Life, Bucharest, Geo Vasile][Being of only 35 years old and owning a vital, rarely met disquietude, Ardian-Christian Kyçyku has left 21 volumes for the cultures of the two countries:12 in the Albanian language and 9 in Romanian (these last ones were written in only eight years). In spite of a “diplomatic” and hesitating silence of the autochthonous specialized criticism, both facts, of being considered and suited on the same level with a talented writer such as Ismail Kadare, in his origin country, and also of being assimilated with a kind of writer such as Márquez (and thus being called “Márquez of the Balkans”), in Romania, could say a lot and it even does this. After all, we have to reckon with a great prose writer of whom we should be proud he is breathing around. I assert this with all the honesty I am capable of after I have read greedily four volumes (appeared in the Romanian language, of course), each time mumbling the bitter taste of a reading that seems too quickly ended one. I assert this after I have read The Glorious and Dying Tribe (the epopee of an oblivion), an extraordinary book, a real Balkan epopee of a world rate, a book that any literature, no matter how great it is, would be proud with.Agora On-line, Paul Vinicius][Arriving at the Dantesque half of his life, Ardian-Christian Kyçyku has such a bibliography that the Romanian writing seniors would envy him. The literary Tirana, fettered by a schizophrenically dictatorship of the highest level, was giving the national award to Kyçyku as far back as 1988, for the novel The Triumph of Proteus. A symbolic title! This because Proteus is the author himself, with his vacillation between short story and novel, between literature and painting, philology and theology, poetry and journalism. This row of the doublets could continue. It has been said, using a fortunate formula, that this Albanian settled down in Romania, might be called “Márquez of he Balkans”. It is true, but his prose which is sometimes laconic, sometimes voluminous, clear up not only the narrow geography of an accursed space, but also the authentic human-being condition. Kyçyku is a philosopher deep inside his soul. He is a philosopher for whom the world has no longer had secrets, even if it is hiding into the darkness for the time being.Adam Publishing House, Bucharest, Ioan Adam][Therefore, you esteem reader are in front of an exceptional writing. It is a writing of a man descended from the aerie of the eagles. It is a writing which belongs to a man willing to impart us the secrets of gods.Siege, first edition, Bucharest, Val Popa]

Read more from Ardian Christian Kyçyku

Related to Lumenjte e Saharasë

Related ebooks

Reviews for Lumenjte e Saharasë

Rating: 5 out of 5 stars
5/5

1 rating0 reviews

What did you think?

Tap to rate

Review must be at least 10 words

    Book preview

    Lumenjte e Saharasë - Ardian-Christian Kyçyku

    Ardian-Christian Kyçyku

    Lumenjtë e Saharasë

    Roman

    Njëra Ditë

    Mund të merret edhe si e martë

    Dita e Lamtumirës

    Dita e Mirseardhjes

    Ditë Pa Numur

    Sabat

    Qiell

    Ardian-Christian Kyçyku

    Lumenjtë a Saharasë

    (roman)

    Botim i ri elektronik

    LibrariumHaemus

    ISBN: 978-606-8093-81-9

    Coperta / Ballina: Kűdesign

    Bucuresht, 2015

    NJËRA DITË

    1. Një përzjerje e turbullt, qiell, ose mur. Mur. Pastaj terr i paanë. Pastaj një mur i qartë, gri, me ca krisje ngjethëse si nepërka të murosura para shpikjes së historisë. Stërmundova gjuhën që të ngjizte një fjalë, ose thjesht një rrokje, mirpo ngaqë të përbrendshmet më ishin tharë e qiellzën e ndjeja aq të helmët sa ndruhesha ta lëpija, u binda se atë fjalën a rrokjen nuk mund ta ngjizja as me tru.

    - Ujë! - klitha papritur.

    Ktheva kokën majtas, ndesha fushën e sahatit. Ngatërrova gjatësinë e akrepave dhe i fala ditës një orë që s’e kishte. Shtriqa krahët, këmbët, shpinën. Psherëtiva me një ëndje të dyshimtë dhe pata përshtypjen se u zgjova vonë. Madje pata edhe përshtypjen se gjithmonë, qysh në fjetjen e parë, përfshi atë në bark të nënës, isha zgjuar vonë. Do Zoti ndodhte kështu edhe me vdekjen.

    - Ujë! - thirra prapë.

    Asnjë vesh s’më dëgjonte, e dija. Luta me sy ndonjë shishe, ose gotë uji, dhe lutja m’u pranua. Ishte uji i mbrëmshëm. E piva me ca gllënjka turfulluese, të mbytem tani-të mbytem pastaj, edhe një gllënjkë të gjatë, shteruese, dhe rënkova. Rënkova padashje, vetvetiu. Atë çast arrita të hyj në emër e në kujtesë dhe të marr me mend ku isha. Dhoma voziste në atë lëngun pa shije të mugëtirës; të gjitha ishin të përhime, hije në fuqi të hijes; mbi parmakun e dritares shquhej vetëm qielli, i zymtë. Me mendje brofa në këmbë, shkrydha kockat, renda në banjë, lehtësova peshën, shndrita dhëmbët, u shkumbova, u rrova, ngjita të prerat me nishadër, fishkëlleva një nga ato këngë të dobëta dashurie, të cilat i pata pagëzuar këngë haleje, dhe vura një kafe. Por në të vërtetë gjumi po më ngërthente sërish. E pse të mos fle, pyeta veten. Vonesa as shtohet, as pakësohet. U ktheva në anën tjetër, me njëfarë djallëzie, zgjata krahun e djathtë, butë, por s’kapa asgjë veç çarçafit. E kuptova që shtrati dopjo ishte gjysmë i zbrazët dhe, sipas meje, kur në të mungonte Ela, ai ishte krejt i zbrazët. Dhe kjo sepse gjatë gjumit unë mungoja në botë. Kurse ajo mungonte kur unë isha zgjuar. Po mungoj edhe pak, mendova. Dhe mbylla sytë. Një hapësirë e shkretë, pa ngjyra, sikur të kishin harruar në qiell. Ptu! Nuk i shtyja dot këto boshllëqe. U përpoqa të sillja ndërmend ndonjë ngjarje joshëse, e cila, si fara në arë, të çelte më pas në zhgjëndërr, por të gjitha i ndjeja mjaft larg. Më e afërta ngjarje që më pat ndodhur ishte ëndrra e pak orëve më parë. Endesha udhëve të një qyteti hijerëndë, me caknalta, vetura, reklama e femra të bukura, të cilat më dashuronin vetëm mua, madje thithnin ajër vetëm për mua; një grahmë daulleje më shoqëronte si me gulç, dhe, tek shëtisja pa qëllim, ndonëse qytetin e shkelja për herë të parë, nuk provoja pikën e ankthit. Kush mund të më vriste, kush mund të më përgojonte në atë qytet pak më të madh se marrëzia?! Ecja krejt i qetë, kaloja mes trungjeve gjysmë të ndryshkur, mes mureve, mes njerëzve, dhe rruhesha pa pasqyrë me një brisk që, në fakt, ishte shpatë. Papritur më mbin parasysh fqinji im dhe më këshillon: Mos u rruaj me të, merre me mend, se është Shpata e Damokleut…. Desh më ranë dhëmballët nga e qeshura, mirpo goja m’u mbyll vetvetiu dhe një ankth i madh po më pushtonte; e dija se ajo shpatë zakonisht qëndronte mbi kokat e njerëzve, se duhej vënë sërish atje ku e kishte vendin, përndryshe, mbetur pa kërcënimin e saj, njerëzit do të merrnin kot, mirpo Njutonit ndërkaq i pat rënë kryesh ajo molla batërdisëse (që më dukej më kobzezë se molla e kafshuar nga Eva), dhe, meqë nuk e qëndroja dot më shpatën në ajër, nisa të bërtisja me sa kisha në kokë: Kemi shpata damokleu për t’u rruar! Kemi shpata të mira. Shpata të lira, që s’ndryshken, shpata të përkryera. Me shpatat tona, jeta juaj do të marrë një kuptim. Me shpatat tona, leshi juaj, pavarësisht nga zona ku rritet, do të gjejë ustanë…, por të gjithë kalimtarët pa përjashtim, madje edhe lypsat me nga një këmbë, me nga një dorë, me a pa koka, nënqeshnin, më nxirrnin gjuhën dhe bëheshin pluhur. Pyesja veten se si mund të kish vijuar tregtia ime sikur t’ua kisha prerë gjuhët. Ankthi më nguti të kaloja me shpejtësi mes një muri të trashë, ndofta mur pushkatimesh, ngrita lart dorën ku mbaja shpatën, domethënë të majtën, e ndala pak shpatën në zgrip të murit, atje ku pata vendosur ta braktisja para se të kaloja mes murit, mata kohën me shpejtësi dhe, si krismë, ia mbatha në anën tjetër. Në këtë kohë hapa sytë dhe shpatën e lashë në mëshirë të ëndrrës. Le të rruante lesh e të priste gjuhë sa të lodhej. Po sikur shpata të mos ketë rënë akoma, pyeta veten, dhe sapo të hysh prapë në ëndërr, në çfarëdo ëndrre, të të ketë zënë pritë atje buzë murit e të ta bëjë kokën fërtele?! Nisa të numuroja, mbase hapat drejt humbjes së kokës, mirpo ulërinë këndesët e mëhallës. Mbi parmakun e dritares u shfaq në fillim qielli, qielli, qielli, pastaj majat e thikta të pemëve, degët e harruara nga gjethet, trungjet, përgjakja e vjetër e çative, pallatet, malet e largët, të qelqët e shumë më të lehtë nga ç’peshonin në këngët e kreshnikëve, e më pas liqeni e ca hije njerëzish.

    U shtriqa prapë, hungërrova, dhe, tek kujtoja kalimet e mia mes mureve e trungjeve, mendova se ishte lumturi e madhe të ishe fantazmë. Duhet pyetur se ku çohen lutjet për t’u bërë fantazmë, thashë. Ndoshta edhe në zyrën e varrimeve, ku të kërkohet, brenda mundësive e rregullave, që gropa e varrit të mos hapet shumë e thellë, me qëllim që të ngjallem sa më lehtë lugat. Veç kësaj duhet t’i bëj bisht edhe atij zakoni të moçëm e pa kuptim, që na mëson se këmbët e të vdekurve, para groposjes, duhen lidhur. E veç këtyre duhet të më bëhet një padrejtësi e madhe në këtë jetë, domethënë jeta duhet të hyjë ndyrë në borxh tek unë, ose unë të bëhem dorëzanë për barbarinë e saj, që shkakun e ngritjes lugat ta kem të sigurt para se të jap shpirt.

    Këndezët ulërinin, aq sa i pandeha qenër.

    U ngrita ngadalë, nuk m’i kishin lidhur këmbët, më erdhi ndoht nga paturpësia e jorganëve, të cilët, edhe atë pak ngrohtësi që lëshoja duke fjetur vetëm, e thithnin pa më të voglën kokëçarje. Por pastaj më erdhi pak turp, - gjë që më ndodhte vërtet shumë rrallë, - më erdhi pak turp me paturpësinë time, dhe kuptova me ëndje se çdo ngrohtësi që lëshoja kur isha i vetëm, e lëshoja që ta thithja vetëm vetë. Hapa derën e dhomës: një katror drite kërceu dhe u bë njësh me murin. Tërhoqa derën: terr. Korridori ishte i madh; në terr ai dukej pa fund, memec dhe i papërgjegjshëm sa gjithësia; të katra dyert dhe dritarja ishin mbyllur. U çapita kuturu drejt dritares, duke u lutur me vete që të mos gremisesha gjëkundi, dhe ia dola mbanë të hap grilat e të shoh përjashta. Ishte bërë dritë, ishte ditë – dhe këto mjaftonin. Një qiell sa i bardhë, po aq edhe i kaltër, gri dhe i mjegullt. Një rrotë e shushatur, po aq diell, sa edhe hënë, qyteti, ca zhurma që të kujtonin trokamën e çekiçëve, mbërthimin e gozhdëve në dru të thatë, kushedi kush po çante dru, ose po skaliste në gur.

    - Mbërtheja mirë, dhe unë do t’ia mbërthej mirë, - dëgjova një zë.

    2. E mëshirova stomakun me një kafe dhe dola. Ajri është shpikje e madhe. E thithja e s’ngopesha. Po fundja pse të ngopesha?! A isha lindur?! Kopshti dremiste. Skelete pemësh, lulesh, tokë e vdekur për një grimë gjelbërim, e plasaritur. Si zemër pa dashuri, u talla. Bryma nuk e pat zbutur fare, ngaqë nuk kish arritur të shkrinte. Shtëpitë përreth, falë degëve pa gjethe, ngjanin të kallura në ca rrjeta të mëdha. Ndala buzë lumit dhe po vështroja ujin. Më pihej shumë.

    Rrugët ishin të shkreta. Ndonjë makinë rrangallë, që kushedi nga vinte e kushedi ku degdisej, ndonjë fëmijë që endej qorrazi mes shelgjeve të zhveshur, ndonjë mace e uritur që shkalafiste ato aq të varfrat plehëra dimërore. Qielli ishte shumë i ulët dhe nuk mund të betoheshe se ajo rrota atje lart ishte diell, ose hënë. Me siguri do të bjerë dëborë, mendova. Këto ishin orët më të bukura (ose: më të gjalla) të qytetit. Shtrohej një qetësi më e butë se pambuku, një heshtje, një paqe e përmallur, ku të vinte të ishe ose shumë më i ri, ose shumë më plak; macet dhe qentë kalonin tinëz nga një vrimë gardhi në tjetrën, hidhnin vështrime hutaqe; zogjtë gufmoheshin majë degëve dhe lëshonin me sqep mbi pupla atë lëngun që i mbron nga shiu. Të dukej sikur qyteti do ta zhvoshkte në pak minuta koracën e kësaj epoke, me ndyrësitë dhe përgjumjen e gjërave që gjallojnë tjetër për tjetër, do të merrte një tjetër rrjedhje kohe, për të nxjerrë nga vetja qytetin e dikurshëm, të mrekullueshmin. Kapërceva urën e dytë dhe mora drejt bregut të liqenit. Ishte e pamundur të bëje ndonjë gjë në këtë kohë. Bindeshe se ishe i përjashtuar nga të gjitha, madje edhe nga kujtimet e tua. Kjo është mëse e natyrshme, ngushëllova veten. Je lindur i vetëm dhe do të vdesësh po kështu, madje do të varrosesh i vetëm edhe në paç fatin të groposesh në ndonjë varr të përbashkët. Sepse do të varrosesh për hesap të vdekjes tënde.

    Ndjeva nevojën e pakontrollueshme që të shtegtoja me mend drejt një njeriu që doja. Ishte shumë vështirë të doje njeri në këtë kohë. Ela ndodhej larg, të dielën patëm qenë bashkë, të kapur për dore, nëpër tunelet e bronxët të një parku, po, në muzg; ishim puthur, kafshuar, fërkuar, kishim thënë fjalë të ëmbla e të papërgjegjshme; unë e pata përcjellë deri tek hyrja e pallatit, atje ishim puthur prapë, i kishin lidhur gjuhët nyje, thua se çdonjëri rrekej të kthehej në shtëpi vetëm pasi t’ia shkulte tjetri gjuhën nga rrënjët; ajo i kish pasur buzët të lagëta, - a qan dot femra me buzë? - dhe, me të qeshur, gjuhë-pa-shkulur, patëm përsëritur si ndonjë lutje shprehjen: "Kush merr mundimin të vdesë i pari, e pret

    Enjoying the preview?
    Page 1 of 1