De Vulgari Eloquentia
()
About this ebook
Pur affrontando il tema della lingua volgare, fu scritto in latino perché gli interlocutori a cui Dante si rivolse appartenevano all'élite culturale del tempo, che forte della tradizione della letteratura classica riteneva il latino senz'altro superiore a qualsiasi volgare, ma anche per conferire alla lingua volgare una maggior dignità: il latino era infatti usato soltanto per scrivere di legge, religione e trattati internazionali, cioè argomenti della massima importanza. Dante si lanciò in una appassionata difesa del volgare, dicendo che meritava di diventare una lingua illustre in grado di competere se non uguagliare la lingua di Virgilio.
De vulgari eloquentia est tractatus de linguis Romanicis, dialectis Italicis, litteris in his sermonibus compositis, et optimo sermone eligendo. Latine scriptus est a poeta Italico Dante Alagherio anno fere 1304. In mente habuit quattuor libros de hac re scribere, sed duos tantum confecit.
In enumeratione sermonum Romanicorum, Dantes primus ille distinctionem facit secundum verbum affirmationis inter linguas Francogalliae septentrionalis (lingua d'oïl), Provinciae (lingua d'oc), Italiae (lingua de sí).
Opus Latine scriptum est quod Dantes vult persuadere doctis aetatis suae Italicam linguam ad omnia argumenta tractanda aptam esse et facultates varias et diversas habere ita ut docti quoque ea lingua uti cum dignitate possint.
Dante Alighieri
Dante Alighieri (1265-1321) was an Italian poet. Born in Florence, Dante was raised in a family loyal to the Guelphs, a political faction in support of the Pope and embroiled in violent conflict with the opposing Ghibellines, who supported the Holy Roman Emperor. Promised in marriage to Gemma di Manetto Donati at the age of 12, Dante had already fallen in love with Beatrice Portinari, whom he would represent as a divine figure and muse in much of his poetry. After fighting with the Guelph cavalry at the Battle of Campaldino in 1289, Dante returned to Florence to serve as a public figure while raising his four young children. By this time, Dante had met the poets Guido Cavalcanti, Lapo Gianni, Cino da Pistoia, and Brunetto Latini, all of whom contributed to the burgeoning aesthetic movement known as the dolce stil novo, or “sweet new style.” The New Life (1294) is a book composed of prose and verse in which Dante explores the relationship between romantic love and divine love through the lens of his own infatuation with Beatrice. Written in the Tuscan vernacular rather than Latin, The New Life was influential in establishing a standardized Italian language. In 1302, following the violent fragmentation of the Guelph faction into the White and Black Guelphs, Dante was permanently exiled from Florence. Over the next two decades, he composed The Divine Comedy (1320), a lengthy narrative poem that would bring him enduring fame as Italy’s most important literary figure.
Read more from Dante Alighieri
The Inferno of Dante: A New Verse Translation, Bilingual Edition Rating: 4 out of 5 stars4/5La Divina Commedia: edizione annotata Rating: 4 out of 5 stars4/5Inferno: Tradotto in prosa moderna-Testo originale Rating: 0 out of 5 stars0 ratings
Related to De Vulgari Eloquentia
Related ebooks
Canti di Castelvecchio Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsUna storia dell'orrore italiana Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsPensieri Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsElogio della follia: Ediz. integrale Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsLa guerra del Vespro Siciliano vol. 1 Un periodo delle storie Siciliane del secolo XIII Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsPoesie Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsElogio della Follia Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsRacconti dal focolare - Gli inediti di Charles Dickens Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsI fiori del male Rating: 4 out of 5 stars4/5Il sogno della camera rossa Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsI Fratelli Karamazov Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsRaffaello universale e divino Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsDon Chisciotte della Mancia Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsLezioni di Mitologia Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsLa casa sull'abisso Rating: 3 out of 5 stars3/5C'era una volta e una volta non c'era Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsNuda Storia Antica Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsL'idiota: Ediz. integrale Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsL'imbecille Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsLe poesie di Catullo Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsFiabe abruzzesi Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsDecameron Rating: 4 out of 5 stars4/5Annali d'Italia, vol. 1 dal principio dell'era volgare sino all'anno 1750 Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsIl Rosso e il Nero Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsFaust Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsL'Esclusa Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsStoria di una capinera Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsL’origine di arlecchino e altri saggi Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsLisistrata: Edizione Integrale Rating: 0 out of 5 stars0 ratings
European History For You
Il Sistema. Licio Gelli, Giulio Andreotti e i rapporti tra Mafia Politica e Massoneria Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsMitologia, la grande raccolta! Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsMussolini e gli Illuminati: Da Piazza San Sepolcro al rito sacrificale di Piazzale Loreto Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsI monumenti esoterici d'Italia Rating: 5 out of 5 stars5/5101 perché sulla storia di Roma che non puoi non sapere Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsStoria dell’Italia moderna Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsQuando eravamo i padroni del mondo: Roma: l'impero infinito Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsNapoli sotterranea Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsLa Difesa della razza Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsL'Italia segreta dei sequestri Rating: 5 out of 5 stars5/5Il libro che i servizi segreti italiani non ti farebbero mai leggere Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsLa storia di Milano in 100 luoghi memorabili Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsL'altra Europa: Miti, congiure ed enigmi all'ombra dell'unificazione europea Rating: 2 out of 5 stars2/5Storia e leggende delle SS: Ediz. illustrata Rating: 2 out of 5 stars2/5101 storie su Milano che non ti hanno mai raccontato Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsDominio incontrollato Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsFirenze città santa dei Templari Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsRinascimentali. Come si viveva in Italia nel Cinquecento Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsLa moda italiana nel XV secolo. Abbigliamento e accessori Rating: 5 out of 5 stars5/5Misteri, crimini e storie insolite di Bologna Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsBreve racconto del Risorgimento Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsStoria irriverente di eroi, santi e tiranni di Napoli Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsFake news dell'antica Roma: 2000 anni di propaganda, inganni e bugie Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsIniziazione alla divinazione etrusca Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsForse non tutti sanno che a Venezia... Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsAlla scoperta dei segreti perduti di Milano Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsSicilia esoterica Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsPalazzi e giardini di Napoli Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsRoma segreta e misteriosa Rating: 0 out of 5 stars0 ratings
Reviews for De Vulgari Eloquentia
0 ratings0 reviews
Book preview
De Vulgari Eloquentia - Dante Alighieri
De Vulgari Eloquentia
Dante Alighieri
De Vulgari Eloquentia
1304
Dante Alighieri
Tutti i diritti di riproduzione, con qualsiasi mezzo, sono riservati.
In copertina: Dante Alighieri in esilio
, Anonimo, circa 1500
Prima edizione 2012
Edita da guidaebook.com, servizio di editing digitale
Testi ed immagini sono di pubblico dominio o Creative Commons
Liber Primus
I
1. Cum neminem ante nos de vulgaris eloquentie doctrina quicquam inveniamus tractasse, atque talem scilicet eloquentiam penitus omnibus necessariam videamus, cum ad eam non tantum viri sed etiam mulieres et parvuli nitantur, in quantum natura permictit, volentes discretionem aliqualiter lucidare illorum qui tanquam ceci ambulant per plateas, plerunque anteriora posteriora putantes, - Verbo aspirante de celis - locutioni vulgarium gentium prodesse temptabimus, non solum aquam nostri ingenii ad tantum poculum aurientes, sed, accipiendo vel compilando ab aliis, potiora miscentes, ut exinde potionare possimus dulcissimum ydromellum.
2. Sed quia unamquanque doctrinam oportet non probare, sed suum aperire subiectum, ut sciatur quid sit super quod illa versatur, dicimus, celeriter actendentes, quod vulgarem locutionem appellamus eam qua infantes assuefiunt ab assistentibus cum primitus distinguere voces incipiunt; vel, quod brevius dici potest, vulgarem locutionem asserimus quam sine omni regola nutricem imitantes accipimus. 3. Est et inde alia locutio secondaria nobis, quam Romani gramaticam vocaverunt. Hanc quidem secundariam Greci habent et alii, sed non omnes: ad habitum vero huius pauci perveniunt, quia non nisi per spatium temporis et studii assiduitatem regulamur et doctrinamur in illa.
4. Harum quoque duarum nobilior est vulgaris: tum quia prima fuit humano generi usitata; tum quia totus orbis ipsa perfruitur, licet in diversas prolationes et vocabula sit divisa; tum quia naturalis est nobis, cum illa potius artificialis existat.
5. Et de hac nobiliori nostra est intentio pertractare.
II
1. Hec est nostra vera prima locutio. Non dico autem ‘nostra’ ut et aliam sit esse locutionem quam hominis: nam eorum que sunt omnium soli homini datum est loqui, cum solum sibi necessarium fuerit. 2. Non angelis, non inferioribus animalibus necessarium fuit loqui, sed nequicquam datum fuisset eis: quod nempe facere natura aborret.
3. Si etenim perspicaciter consideramus quid cum loquimur intendamus, patet quod nichil aliud quam nostre mentis enucleare aliis conceptum. Cum igitur angeli ad pandendas gloriosas eorum conceptiones habeant promptissimam atque ineffabilem sufficientiam intellectus, qua vel alter alteri totaliter innotescit per se, vel saltim per illud fulgentissimum Speculum in quo cuncti representantur pulcerrimi atque avidissimi speculantur, nullo signo locutionis indiguisse videntur. 4. Et si obiciatur de hiis qui corruerunt spiritibus, dupliciter responderi potest: primo quod, cum de hiis que necessaria sunt ad bene esse tractemus, eos preferire debemus, cum divinam curam perversi expectare noluerunt; secundo et melius quod ipsi demones ad manifestandam inter se perfidiam suam non indigent nisi ut sciat quilibet de quolibet quia est et quantus est; quod quidem sciunt: cognoverunt enim se invicem ante ruinam suam.
5. Inferioribus quoque animalibus, cum solo nature instinctu ducantur, de locutione non oportuit provideri: nam omnibus eiusdem speciei sunt iidem actus et passiones, et sic possunt per proprios alienos cognoscere; inter ea vero que diversarum sunt specierum non solum non necessaria fuit locutio, sed prorsus dampnosa fuisset, cum nullum amicabile commertium fuisset in illis.
6. Et si obiciatur de serpente loquente ad primam mulierem, vel de asina Balaam, quod locuti sint, ad hoc respondemus quod angelus in illa et dyabolus in illo taliter operati sunt quod ipsa animalia moverunt organa sua, sic ut vox inde resultavit distincta tanquam vera locutio; non quod aliud esset asine illud quam rudere, neque quam sibilare serpenti.