Everand Logo

Welcome to Everand!

  • Discover millions of ebooks, audiobooks, and so much more with a free trial

    Only $11.99/month after trial. Cancel anytime.

    Цыганскі кароль
    Цыганскі кароль
    Цыганскі кароль
    Ebook155 pages1 hour

    Цыганскі кароль

    By Уладзімір Караткевіч

    ()

    Read preview

    About this ebook

    Пісьменніку ўдалося насычанамі славеснымі фарбамі апісаць стравы і гулянкі ў «палацы» Якуба Знамяровского. У гэтай аповесці Караткевіч не толькі з'едліва характарызуе цыганскае «каралеўства» і недарэчную сістэму дзяржаўнага кіравання, але і разважае пра гістарычны лёс Беларусі, закранаючы сацыяльна-грамадскія і нацыянальныя праблемы тых часоў.

    LanguageEnglish
    Publisherkniharnia.by
    Release dateJan 4, 2016
    ISBN9781310996696
    Цыганскі кароль

    Related to Цыганскі кароль

    Related ebooks

    Classics For You

    View More
    View More

    Related podcast episodes

    Related articles

    • Article

      A Sporting Life In Africa

      Aug 11, 2021

      A Sporting Life In Africa
      3 min read

    • Article

      Letters

      Jan 28, 2021

      Terry Warburton’s letter about the imprint of a bird on his window [FT400:74] reminded me of a similar experience. About 10 years ago my wife and I visited Burford Wildlife Park in Oxfordshire. Walking around, we came to a large slab of glass. I forg

      17 min read

    • Article

      Man About Town

      Sep 30, 2021

      IN THRALL TO THE STONE-AGE superstition that we will drop down dead if we hear certain forbidden phonemes, society (“borne back ceaselessly into the past”) has now reached the next anthropological taboo, to wit, images: people skulk in terror past st

      4 min read

    • Article

      Vladimir

      May 22, 2022

      Vladimir
      4 min read

    • Article

      If You Go Down To The Woods Today

      Oct 4, 2019

      If You Go Down To The Woods Today
      3 min read

    • Article

      Historical Fiction...

      Apr 15, 2021

      By Edward Rutherfurd 13 May 2021, Hodder & Stoughton, £20 Nineteenth-century China is a proud and ancient empire, ruled by the Manchu and forbidden to foreigners. But the West’s unquenchable appetite for Chinese tea and its lack of silver to buy it

      1 min read

    • Article

      The Dragon Of The North

      Sep 7, 2022

      The Dragon Of The North
      5 min read

    • Article

      The Pigeon Effect

      Nov 2, 2023

      THERE was a search for camels, sense and respect in the rings, taxis and deserts of Riyadh. At the end of seven days, I had located the camels and was still trying to make sense of what I had seen in the ring. There was no need to hunt for respect; s

      4 min read

    • Article

      Myths And Monsters

      Dec 22, 2020

      Myths And Monsters
      4 min read

    • Article

      Michael Wood On…

      Nov 24, 2022

      Michael Wood On…
      3 min read

    • Article

      A Chapel of One’s Own

      Nov 21, 2022

      A Chapel of One’s Own
      5 min read

    • Article

      In Quest of Big Ivory

      Jan 20, 2020

      In Quest of Big Ivory
      6 min read

    • Article

      Heart Of The Home

      Jun 3, 2021

      Somewhere in North Carolina is a very large house once owned by a very wealthy man whose name I forget. Perhaps you’ve been there. It’s a large house with many corridors, and you pay money to walk through them. The original residents are long dead, b

      3 min read

    • Article

      The Sleeping Knights

      Nov 6, 2019

      The Sleeping Knights
      3 min read

    • Article

      Avenger’s End Game

      Mar 23, 2022

      Avenger’s End Game
      5 min read

    • Article

      In 'Red Sky At Noon,' A Western On The Eastern Front

      Jan 6, 2018

      Simon Sebag Montefiore's new novel, set during World War II, follows a Jewish political prisoner who's pressed into a battalion of convicts and Cossacks and sent to fight the Nazis on horseback.

      2 min read

    • Article

      If a Lion Could Talk

      Feb 23, 2018

      If a Lion Could Talk
      1 min read

    • Article

      Fairies, Folklore And Forteana

      Jun 15, 2023

      As noted in the last FT, I have recently been collecting accounts of the immortals among us. Folk who refuse to die and who keep turning up through the generations like a bad penny. These undying individuals come in various forms, but in Britain at l

      2 min read

    • Article

      Land Of Promise

      Nov 23, 2023

      Land Of Promise
      12 min read

    • Article

      Autumn in Moscow

      Nov 27, 2022

      Autumn in Moscow
      7 min read

    • Article

      Confessions Of A Boggart Hunter

      Feb 24, 2022

      Seven or eight years ago I started to read compulsively about an English folk monster, the boggart. Studies, writing, articles and surveys followed. I launched my Boggart Census in 2019 in Fortean Times (more of which below) and there are now two boo

      14 min read

    Related categories

    Reviews for Цыганскі кароль

    0 ratings

    0 ratings0 reviews

    What did you think?

    Tap to rate

    Review must be at least 10 words

      Book preview

      Цыганскі кароль - Уладзімір Караткевіч

      І

      Гаротны шлях. – Адным – зялёныя ігрушы, другім – пакуты голаду. – Пра рыцарскі спасаб папраўляць свае ўмовы і пра нярыцарскі адказ на гэта. – Язычнік Катул і ерэтык Будны. – Faustrecht¹ – Абставіны, знаходзячыся ў якіх дазволена пажадаць свайму бліжняму раны ў жывот. – Цыганская мытніца. – Стольны град Егіпецкага каралеўства. – Пра тое, як словы мітрапаліта адной дзяржавы ўвяргалі «малых сіл» у немалую спакусу. – Улада духоўная і ўлада свецкая. – Закліканне варáгаў. – Медыкус «Ніхто». – Як узнікаюць дзяржавы. – Загубленая веліч. – П’яныя словы не адраджаюць дзяржаў. – Якая сувязь паміж Вальтэрам і самым вялікім малітоўнікам з бібліятэкі Радзівіла. – Дапаможнік да правільнага выхавання простанароддзя.

      Палявыя гваздзікі пахлі ваніллю, як святочны пірог. Міхал Яноўскі ўздыхнуў, зрабіўшы такое адкрыццё, бо любіў хатнія пірагі, а ўжо два дні, як еў толькі хлеб з халодным мясам і не ведаў, ці давядзецца яму яшчэ калі-небудзь пакаштаваць цудоўных праглаў і перапечак. Нават печка, дзе іх звычайна пяклі, больш не належала яму. Яноўшчыну разрабавалі, загонавая шляхта Ваўчанецкага зжэрла ўсё, аж да зялёных, цвёрдых, як палка, ігруш, а сам ён, Яноўскі, – злачынец, якога, напэўна, шукаюць. Трэба хутчэй ехаць да незнаёмага дзядзькі па маці, Якуба Знамяроўскага. Ён, кажуць, моцны чалавек, не пабаіцца Ваўчанецкага, ён абароніць. Гэта табе не абарона слабага каралеўскага ўказа, гэта моцны сваяк. Дзядзька павінен сустрэць яго ветліва, паспачуваць, а там – хто ведае – можа, адбярэ ў Ваўчанецкага запаскуджаную Яноўшчыну і зганьбаваныя магілы продкаў. Ён гэта зробіць! Ён сіла, а сіла – усё на зямлі.

      Цікава толькі, чаму сустрэчныя ў адказ на запытанні Міхала стрымана ўсміхаюцца (Ого! Паспрабавалі б яны ўсміхнуцца нахабна!) і кажуць: – А-а, цыганскі кароль. Вам трэба па гэтай дарозе, пане.

      Па маладосці год і легкадумнасці Міхал не звяртаў увагі на «важлівыя дробязі», і ўсё яму было хоць бы што. У сіле ён звыкнуў бачыць дабрадзейнасць, хоць скончыў школу пры калегіуме і павінен быў ведаць на прыкладах з Катула, што не заўжды дабрачынны Цэзар, што курульнае² крэсла часта займае вадзянка, а манюка ганьбіць фаскі консула. Бацька, чалавек, настроены па-старасвецку, таксама выбіваў з яго такія думкі цытатамі з Сымона Буднага. Гэта не дапамагала. Свет быў няўстойлівы, моцныя пагражалі адусюль, кароль не мог абараніць, схізматаў не крыўдзіў толькі лянотны. Катул быў паганец, а Буднага яшчэ дзвесце год назад абвінавацілі ў амярзіцельнай швейцарскай ерасі, і таму ён не меў рацыі.

      Сіла, і толькі сіла!

      Ён не ведаў яшчэ, чым канчае кожная грубая сіла, і таму амаль весела падганяў каня ў напрамку да Знамяроўшчыны. Надзея калыхала яго.

      Ён не ведаў яшчэ, чым канчае кожная грубая сіла, і таму амаль весела падганяў каня ў напрамку да Знамяроўшчыны. Надзея калыхала яго.

      Як добра, як прамудра ўсё на Божым свеце!

      Каля самай дарогі стаяў нацэлены кудысьці аглоблямі воз без каня. Абады колаў былі збітыя, і воз стаяў як быццам на чатырох сонцах, бо спіцы нагадвалі праменні.

      Каля воза хадзіў, скрабучы патыліцу, чорны кучаравы чалавек. Срэбная, паўмесяцам, завушніца. Вопратка, як з сабачага вяселля. Цыган. – Што гэта ты робіш, чалавеча?

      – Рапарую воз. Да заўтра пасяджу.

      – А потым?

      – А потым павязу на сабе дадому. – Цыган павярнуў да Яноўскага нядобры чарнабровы твар.

      – Што ж гэта ты так... забаўляешся? – іранічна спытаў Яноўскі.

      Цыган пакалупаў пальцам у цыбуку і раптам выбухнуў: – Конь, бачыце, яму спадабаўся. Даём яму ад кожнага здабытага дзясятка аднаго каня. Ад катлоў таксама... Па закону... Мала. Я спрачаўся. Ну і вось. Гэта ж ганьба цыгану так цяжка працаваць за сваю ж маетнасць. Абады з колаў пазбівалі... Каб яго везлі на такіх колах, калі ён атрымае па заслугах рану ў жывот: са спіцы на спіцу, з байрака на байрак.

      – Хто гэта? – спытаў непаразумела Міхал.

      – Хто?! Знамяроўскі! Кароль наш, каб яму кадук... Я казаў: жывіце вольна, роме. Не, пасадзілі на сваю галаву беларускага шляхцюка. Ён быў голы, як бізун, а цяпер ён кароль. Дзівуйцеся на цыганскую дурасць: першы раз такое дзіва бачыце... Каровін праснак!

      Яноўскі слухаў, здзіўляючыся бясконцым перыядам, аж пакуль не абрыдла. Уласна кажучы, варта было правучыць нахабніка за непачцівыя словы пра шляхту, але цыган так гаротна і тужліва стагнаў, што Міхалу стала шкада яго.

      І ён паехаў далей на сваёй шкапе, якая бразгала напаўадарванай падковай.

      Шлях збочыў ад пушчы. Ля рачулкі, пад дубамі, паказаліся шатры – нешта каля сотні, – агні каля іх, зграбныя постаці цыганак і куцапыя – цыганоў. Чуліся крыкі дзяцей, стук молата па кавадле, брэх сабак.

      Дзясяткі два гэтых сабак, жоўтых, са стаячымі вушамі, абкружылі конніка з відавочным намерам зжэрці. Гледзячы на іхнія рэбры і чырвоныя зяпы, Яноўскі падумаў, што гэта можа здарыцца, але ад вогнішча наблізілася чацвёра цыганоў. Сабак адагналі. Чорныя, як д’яблы, худыя, у калматых кажушках, з чырвонымі павязкамі вакол галавы, з ражнамі ў руках, цыганы вельмі нагадвалі разбойнікаў.

      – Куды едзеш, бацю? – спытаў паважны, прыкметна сівы цыган.

      – Прапусці, – замест адказу з гонарам сказаў Яноўскі. – Я беларускі шляхціц.

      Гэта гучала, як «не руш мяне, я рымскі грамадзянін».

      Цыган павольна агледзеў Яноўскага ад высокіх кабцяў, пацёртых ля стрэмяў, ад скураных нагавіц, пацямнелых ад конскага поту, і аж да звычайнай, зусім не панскай магеркі з абламаным пяром. Пасля плюнуў на зямлю і спаважна паказаў Міхалу на слуп, ля якога яны стаялі. Слуп быў упрыгожаны дошкай з сілуэтам каня і надпісам:

      Знамяроўскае каралеўства, Бог хай літуе яго. Душ русінскіх два ста, егіпецкага племя – ад зямлі ўсёй. Весі: Халупы, Жыдзішкі, Чэрнеў Брод. Пры іх

      Enjoying the preview?
      Page 1 of 1