'n Wêreld sonder grense

Alexander Strachan

’n Wêreld sonder grense

Tafelberg

Herinnering

Ma was jonk en mooi. Ek onthou ook die wind. Dit het dae lank om die hoeke van die huis gehuil, maar ek sou nie buitetoe gaan om dit teen my vel te voel nie. Ek het in my kamer op die bed gelê. Dit was skemer in die vertrek, want die gordyne was dig toegetrek. In die gang kon ek Ma se sagte voetstappe op die plankvloer hoor.

Ons bly ná aandete aan tafel sit. Ma se oë is groot en ek weet haar vingers slaan wit deur soos sy hulle onder die tafelblad vasklem. Pa sit aan die kop van die tafel en lees koerant. Soms voel ek jammer vir hom.

Julle moet die sinkplaat môre laat vassit, sê Ma. Dit gaan vannag heelnag raas.

Dit lyk of sy haar inmekaartrek op die stoel toe die teef begin tjank. Ek verbeel my hoe sy met haar naels in die toe deur van die buitekamer grawe, die reuns snuiwend en bakleierig aan die ander kant.

Nog net ’n paar dae, sê Pa. Ons kan nie kanse vat nie. Hier’s genoeg honde op die werf.

Julle moet die takke ook afsaag, sê Ma. Hulle skuur teen die dak.

Ons sit aan tafel en niemand sê iets nie. Ma vra my met haar oë om nie oor my wegganery te praat nie. Ek kyk spottend na haar, want dis of ek die sê het – net wanneer ek wil, kan ek daaroor begin praat. Aan die beweging van haar neusvleuels sien ek sy wil eerder opstaan om iets anders te gaan doen.

Die volgende dag pak die stof al hoe dikker op die meubels. In my kamer hoor ek hoe Ma van vertrek tot vertrek loop. Sy kan nie stilsit nie, want sy verwag hom. Selfs Pa moet dit agterkom.

Laat die middag staan sy voor die venster en kyk na waar die weerlig al hoe dringender uitslaan. Sy kyk altyd noord.

Dit gaan reën, sê sy. Dit sal nat en koud wees, buite.

Ná ’n rukkie draai sy om en gaan sit weer op haar stoel. Ek hoor nog altyd die sinkplaat.

Onmoontlik, en Pa laat sy koerant sak. Hy gaan staan agter haar stoelleuning, sit sy hand op haar skouer en speel met haar hare. Selfs van hier af sien ek hoe styf sy haar rug hou. Pa sug sonder dat iemand hoor. Toe maar, ek sal môre weer ’n swarte op die dak laat klim.

Ons bly die aand tot laat wakker en ek luister na die wind, en die teef wat nou sonder ophou tjank. Die bekommerde kyk in Ma se oë pla my. Ek wil nie vir haar kyk nie, maar dis of sy my oë aantrek. Dan word ek moedswillig en begin op my stoel rondskuif om haar nog meer onrustig te maak. Ons is al twee bly toe Pa sy stoel agteruit stoot.

Toe ek die Maandagoggend wakker skrik, is dit stil, afgesien van die geraas van die trekkers en die werksmense.

Ek trek die oorfone oor my kop en laat die tromslae my oprui en wegvoer, tot ek dit nie langer kan uithou nie en die musiek van my ore pluk. Buite fluit ek lank en skril vir die honde. Die teef raak gek toe sy hoor hoe hulle met skerp blafgeluide teen my opspring. Ek stamp die buitekamerdeur oop en ons klouter teen die steil kop agter die huis uit waar ek op die swart klippe rondstaan en oor die hardheid van my maag en bors vryf. ’n Duisend jaar gelede het mense in die son gesit en beelde op die klippe uitgekrap. Agter my hoor ek die honde. Die reuns het eers baklei en nou bespring hulle die teef al om die beurt. Ek kan hulle hoor tjank as sy omdraai en hulle deur die klippe sleep. Die son is warm en my stem dra ver oor die vlaktes terwyl ek die steilte in volle vaart afhardloop tot by die huis, waar ek moeg in die koelte op die sement gaan lê en rus.

Ma kom om die hoek van die huis. Hier’s drinkwater, en sy gee vir my die bottel aan. Sy het nie ’n glas saamgebring nie. Ek steek my tong in die nou opening in totdat dit aan die koelheid raak. Dan keer ek die bottel om en drink dat die water teen my nek afmors. Ma staan en kyk. Sy hou daarvan as ek honger of dors is.

Dis snaaks, sê Pa die aand, die teef is vanaand stil. Ek dink ons kan haar maar van môre af oopmaak.

Ma is in die kombuis doenig. Ek sal haar vanaand uitlos