Boiphetetso
By ML Maile
5/5
()
About this ebook
Boiphetetso (“Take or get vengeance” – Southern Sotho) by M.L. Maile. Originally published by Via Afrika in 1960. This drama depicts the extra-marital relationship between Mosuwe and Tswibila which results in the dissolution of Mosuwe’s marriage to Hadiyo, and the consequences of this for him.
Reviews for Boiphetetso
1 rating0 reviews
Book preview
Boiphetetso - ML Maile
KAROLO YA 1
PONO YA 1
Phapang lapeng ha Mosuwe. Mosuwe o kena ka tlung, o fumana Hadiyo.
MOSUWE: Ke hore haesale ke tsoha empa ke eso ho je o hopola jwang Hadiyo? Ke o nyaletse ho etsang? Ke tla inyalla mosadi ya tla ntlhokomela, a ntlhatswetse, a be a nkapehele. Dikgomo tsa ntate di tswetse lefeela ke a bona.
HADIYO: Ha o re haesale o tsoha ha o eso je o bolela hore o ne o tshwanetse ho ya tsongwa moo o tjhaketseng teng, ebe o isetswa dijo hona teng? Batho bohle ba ja mahabona, e seng diotlwaneng. Ha ke tsebe hore na o nnyaletse ho etsa eng. Ke wena ya nnyetseng mme ke wena ya tsebang seo o nnyaletseng sona. Ha o bua ka hore o tla nyala mosadi ya tla o hlokomela, a o hlatswetse a be a o apehele, ekaba yena o tla kgona ho o tsoma moo o tsamayang teng, a yo lata diaparo tsa hao tse tshwanetseng ho hlatsuwa? Ha o re dikgomo tsa ntatao di tswetse lefeela, teng o nthohaka empa ke sa o etsa letho.
MOSUWE: Ke sa pheta hape ke re dikgomo tsa ntate di tswetse lefeela. O hopola ho etsang?
HADIYO: Ha ho ntho eo nka e etsang empa ho bohloko ho nna bore ere ha o kena mona o be o se o ntse o ntlhapaola ka oona mokgwa ona.
MOSUWE: Mphe dijo o tlohele ho nna o mpuisa ditaba tse ngata.
(Hadiyo a mo fa bohobe ka sekotlolo)
MOSUWE: Ke dijo yona ntho ee? O mpha dikgokotlana tsee tsa oohobe, o re ke dijo?
(Mosuwe a raha sekotlolo dijo tsa ba tsa qhalana)
HADIYO: Hela Mosuwe, ekaba dijo tse ding ke tla di nka hokae anthe tsee ke tsona dijo tsa ntlo ya hao?
MOSUWE: O hopola hore nka hla ka ja papa ee e se nang dijelello?
HADIYO: Dijelello ke tla di nka kae ke le mosadi? Ha. ke re wena monna o ka batla dijelello wa tla wa tseba ho ntwantsha ha o fumana ke sa o lokisetsa tsona?
MOSUWE: Nna hake hue habedi le mosadi.
(A tswa)
PONO YA 2
Lapeng habo Tswibila
MOSUWE: Dumelang, beso!
MOKGERANE: Dumela, monna'.
MOSIDI: Dumela ngwana ka.
MOSUWE: Tswibila o kae, mme?
MOSIDI: O ntse a le teng ka mono k. a mokgorong.
(Tswibila a tswa)
TSWIBILA: Dumela ntate Mosuwe.
MOSUWE: Dumela ngwana ka. Ako nthuse ka papanyana, ke shwele ke tlala.
MOSIDI: Ha o tswe ha hao na ngwana ka? Ha o a ka wa ja na? O ratelang ho re hloisa mosadi wa hao le batho ba motse ka ho nna o kopa dijo kwano?
TSWIBILA: Mme o bua hoba a sa tsebe bore mosadi eno wa hae o bohlaswa hampe ebile ke motho ya botswa.
MOSIDI: "O a bolela, ngwana ka. Mo fe he haeba di le teng. Kwana ngwana enwa o a re thusa le rona ka baka la hao, Tswibila. Wena o re ha a hle a o tlisetse kgoho e ntse e le kaofela, ka mohlomong a tlise tjhelete, motho ya jwalo aka hla a lahlwa?''
MOKGERANE: Le batla le lebala bore le borikgwe bona ke bo reketswe ke yena hle!
MOSIDI: Ka nnete! Ke ne ke se ke lebetse.
MOSUWE: Ke ne ke re ke araba mme Mosidi a mpa a ikaraba e le yena. Hona jwale tjena ke tswa hae kwana, ke fumane ho se letho le jewang. Seo ke se filweng e bile dikgokotlana tsa bohobe ba maobane. Sekotlolwana seno ke ile ka se raha ka seeta, bohobenyana bona ba hasanela kwana.
TSWIBILA: O matsohomaruru. Bakeng sa ho mo fahla ka bona bohobe boo o boetse o bo hasanyetsa fatshe? Tjhe, re ka reng anthe o ntse o mo rata?
MOSUWE: Nna ke rate ntho e jwalo? Ke tla mo hlopha bore a be a tswe tjoro.
MOSIDI: Ke oona mokgwa o bonolo wa ho mo ntsha mono lapeng. Ha ho mosadi ya ka tiisetsang ho tshwarwa ka thata ke monna yaba ha a tsamaye.
MOKGERANE: O utlwe keletso ena ya mmao. Yena ke motho wa kgale ya tsebang dikotjana kaofela.
MOSUWE: Ke hlile ke ikemiseditse ho mo tshwara jwalo. Maoba mona ke tswa nka tjheletana ya hae eo a e fumaneng ka ho hlaolela batho ba bang. Ke tla mo amoha yona jwalo ho fihlela ha pelo ya hae e kena hara madi, mme a itahla.
MOSIDI: Hase phoso ha o ile wa nka tjhelete eo. Mosadi wa hao le bana ba hao ba tshwanetse ho tlisa tsa tshebetso ya bbna ho wena. Hake re ho jwalo?
TSWIBILA: Mme, motho wa lona o ne a hopola kamoso ha ngwana eo e le wa hae bore na o tla ikutlwa jwang.
MOSIDI: Ao, eya kwana! Hao tsebe ntho eo o e buang.
MOSUWE: Le jwale Tswibila ha a tsebe ntho eo a e buang. Jwale ke, ke, ke bolaiswa puke empa esale ke kopa dijo?
(A di fuwa)
M OSUWE: Jwale ke tla tsamaya ka mpa e seeta. Ke sa ke ke tsamaya, ketla boyahamamorao.
(A tswa)
MOSIDI: Tswibila, o sethotonyana sa ngwananyana. Ke hobaneng ha o re motho wa rona o ne a hopola ha kamoso ngwana eo e le wa hae? Rona ha re re re a o lokisetsa, wena o rata ho tsosa dibata masene! O ntlhotse.
MOKGERANE: Le nna ke dumellana le mmao nyatsong ya hae.
TSWIBILA: Mme, ke ne ke rata ho utlwa maikutlo a Mosuwe. Jwale ke a utlwile, le lona le utlwile bore nna a ke ke a ntshwara jwaleka ha a tshwere mosadi wa hae, Hadiyo.
MOSIDI: E, empa o se ne o ya lolololo, wa tla wa itshenyetsa.
PONO YA 3
Lapeng ha Mosuwe ka phirimana
MOSUWE: "Moshahla, tjhelete eo o tlang o e sebeditse Gauteng e kae?
O se o qetile matsatsi a mararo o fihlile hae empa ke sa utlwe o bua letho ka yona."
MOSHAHLA: Tjhelete ke nnile ka o romella yona, ntate.
MOSUWE: Ha ke bue ka yeno eo o neng o ntse o e romella. Ke bolela eo o tlileng le yona kajeno.
MOSHAHLA: Kajeno ha ke a tla le tjhelete. Tekenyana eo ke tlileng le yona ke e neile mme ho ya kamoo ke bonang a hlobotse kateng anthe ke ne ke ntse ke o romella tjhelete hore o ithuse, o be o mo thuse le yena. Tjheletana e nngwe ke e kentse bankeng.
MOSUWE: O reng? O re mmao o etsang? Ke mang ya neng a ntse a mo apesa pele o hlaha ha kajeno o bolela ho hlobola ha hae?
MOSHAHLA: Nke ke ka arabela tsa pele ke hlaha. Tseo di ka arabelwa ke wena ntate. Empa jwale ha ke se ke hlahile, ke hodile, mme ke bona bore mme o hlobotse, ke tshwanetse bore ke mo apese.
HADIYO: Ngwana enwa o mphile diranta tse pedi e le ha a bona diphaka tsa ka di le kantle. Ha ke kgolwe hore ke phoso ha a entse jwalo.
MOSUWE: O o tsebella kae ngwana eo bore a o fe tjhelete empa nna a se ke a mpha letho? Ke yona thuto ya hao e ditshila eel A mosadi e mobe enwa!
HADIYO: Ha o re na o ntsebella kae ha o bue letho hobane ngwana base wa monna feela.
MOSUWE: Ha o a ka wa tla le ngwana kwana haeho.
HADIYO: "Le wena ha o a ka wa ba le