Abu Hisaan Ibnu Ysa

Ging thuyt v thng Ramadan

PHN I

Allhamdulillah, xin mun vn t n Allah ng Rng Lng & Bc

i, ng cung phng cho by ti ca Ngi v s thin n m khng
mt giy mc no c th lit k cho y . Mt trong nhng thin lc
l Ngi mc khi xung Thin Kinh Quran nhm hng dn nhn loi
n vi chn l v phn trn cho h r bit u l ti, u l phc; Allah
tr th cho v Nabi Muhammad ca chng ta v nhm bng hu ca
Ngi chin thng vinh quang trong trn Badr v i m Ngi t tn
cho n l ngy phn loi; Ngi gia tng thm s hng mnh cho lch s
Islam v danh ting cho v Nabi thn tn ca Ngi bng cuc khi hon
chim li Makkah, ty sch vng t linh thing ny khi nh nhuc
1

Chanlyislam

ca 360 (ba trm su chc) bt tng bao quanh (Kabah). Allah l ng

duy nht ban cho Islam c ting tm ly lng v bp uy danh ca bn
a Thn t ph. Ti xin tuyn th khng c Thng no xng ng
c th phng ngoi tr Allah duy nht khng c i tc, Ngi l ng
Cha T, ng Lng, ng Khoan Dung, v ti xin chng nhn
Muhammad l n l, l b ti, l Nabi, l Thin S, l Rasul ca Allah.
Ngi c Allah c phi xung nhm th hin tn gio Islam trc bao
tn gio khc. Cu xin Allah ban bnh an v phc lnh cho Ngi, cho gia
quyn ca Ngi, cho tt c bng hu ca Ngi, h l nhng ngi hi
sinh xng mu bo v tn gio, tht hng phc thay cho nhng g h
hi sinh v cho tt c nhng ai noi theo tm gng cao qu ca Ngi
khi thi gian v tri t vn cn lun chuyn, Amma Bad:
ng o Muslim thn mn,
Hy ht lng knh s Allah v t n Ngi tht nhiu v nhiu hn na
v bit bao thin lc m Ngi trt xung cho cng ng Islam chng ta,
c bit l trong thng Ramadan hng phc ny. Bi y chnh l thng
m Thin Kinh Quran c mc khi nhm cu ri nhn loi, nhm chiu
sng cho nhng ai tm ti chn l, nhm lm ch o cho nhm ngi bit
knh s v nhm lm tm gng cho nhm ngi c khi c suy ngh:

(y l) mt Kinh Sch (Quran) gm nhng Cu c bn c

ngha r rng rnh mch, tip c gii thch chi tit bi ng
Sng Sut, ng Am Tng (mi vt, mi vic). Hud: 1 (chng 11)
(

)24:

Khng mt iu gi di no c th xm nhp (vo Thin Kinh

Quran ny) t ng trc hay ng sau, bi l, N do ng Rt Mc
Sng Sut v ng ng c ca tng ban xung. Fussilat: 42
(Chng 41)

Chanlyislam

Thin kinh Quran loan bo thng tin v nhng cng ng, v cc s

kin xy ra trc chng ta v nhng s kin s xy ra trong tng lai.
Ngoi ra Quran cn l b lut dnh cho nhn loi, ai bm cht ly n s
c chin thng, ai tim ti ch o s gp c gp chn l. Ngc li, ai
quay mt b i, h hng trc n l y t y mnh ri vo dit vong, ri
vo nn kip khng c li thot.
Vic nhn chay vo thng Ramadan l mt n sng m Allah ban tng
cho cng ng Muslim chng ta, Ngi n nh vic nhn chay l mt trong
nm Rukun (nn tng, tr ct) Islam v Ngi ban thng trng hu cho tn
no nhn chay bng c lng tin v k vng vo phn thng ni Ngi, y
s c Ngi xa sch mi ti li tng phm trc kia.
Cng trong thng Ramadan cao qu ny Allah cho php tn Muslim
ng hnh l Salah Al-Taraawih. Th nn, ai ng hnh l Salah AlTaraawih bng c lng tin v k vng vo phn thng ni Allah, y s
c Ngi xa sch mi ti li tng phm trc kia. Cn ai ng hnh
l Salah Al-Taraawih cng vi Imam cho n xong bui l y c hng
n phc ca ngi ng hnh l sut m n sng. i vi Allah vic
ban thng l khng c gii hn, Ngi ban pht v hn nh, Ngi ban
pht hn rt nhiu so vi vic hnh o ca chng ta, ging nh Ngi
rng lng ban cho cng ng Muslim Laylatul Qadr, mt m m s
hnh o trong n tt hn hnh o mt ngn thng bnh thng (tc
tng ng khong 83 nm, 3 thng v ba ngy), cha ht ai ng hnh
l Salah trong m ny bng c lng tin v k vng vo phn thng ni
Allah, y s c Ngi xa sch mi ti li tng phm trc kia.
Cng trong thng Ramadan ny m Allah trt xung cho m by ti
ng ti nghip ca Ngi lng thng xt, s cu ri v s cu vt thot
khi ha ngc bng bng chy, mi ngy u ca thng l chang cha
lng thng xt, mi ngy gia ca thng l s tha th ti li cn mi
ngy cui ca thng l s cu vt thot khi ha ngc kinh hong.
Cng trong thng Ramadan ny, xa kia xy ra trn i chin Badr
lch s. Trong trn chin ny Allah ban chin thng cho on qun
Iman, on qun ca ng Rt Mc Lng, v h chnh l Nabi
Muhammad v nhng tn tin tng theo Ngi. Bn cnh Allah
Chanlyislam

 bp v x tan lc lng ca l Shaytaan, x tan on qun ca bn a

Thn Quraish. B cc trn chin c tm lc nh sau:
Khi Rasul Muhammad nhn c tin l on lc ca Abu
Sufyaan ang t Shaam tr v Makkah, Ngi lin tp trung nhanh lc
lng nhm chn l on lc kia li ngi Muslim ly li nhng g
b Quraish chim ot v trc xut ra khi Makkah trc . on qun
xut binh vo thng Ramadan nm th hai theo lch Hijrah vi khong hn
ba trm mi my ngi n ng (c li k l 315, c li k l 317 ngi),
vi by mi con lc v hai con nga. V s lng vt ci qu t nn
c on qun phi thay phin nhau m ci mi khi b mt. Rasul trang
b s xi nh th ny l do Ngi ch mun ly li s lc ch khng
mun nh nhau vi k th. Nhng Allah l ng trn ht, Ngi mun sao
l vy, mun ca Ngi khng mt th lc hay mt ai c th thay i
ng. Kt qu l Allah tp hp hai lc lng Muslim v a Thn Quraish
ng trn nhau m khng h giao hn trc.
V phe Quraish, khi Abu Sufyaan bt c tin Rasul xut binh tn
cng h th ng lin sai ngi phng nga thn tc v Makkah m cp bo
v yu cu vin tr. Cp lnh o Quraish lin tp trung lc lng v xut
binh lin sau vi iu b khoc lc, t c, ngo mng nhm ngn chn
ng li Islam ca Allah, Abu Jah-l (mt ngi trong s lnh o ca
Quraish) ln ting ni: Wallahi, rng chng ta s khng quay tr v
Makkah cho n khi t chn ln Badr, chng ta s ti ba ngy, s
git lc n ung tha thch, ung ru no say v ca ma ht h
cho ton th ngi Rp nghe n danh ting chng m h phi khip s
khng dm xm phm n chng ta mun i.
Chng dm ni li l khoc lc nhng li khng bit rng mi vic
l do Allah duy nht nh ot, Allah h lnh nhm Thin Thn rng:

31 - 12 :

Chanlyislam

Rng TA s cng vi cc ngi cng c (tm lng ca) nhng

ngi c c tin; TA s gieo nim kinh hi vo lng ca nhng k
khng c c tin, bi th, hy p vo c v tng u ngn tay ca
chng * Chng b hu qu l do chng dm chng i Allah v
Rasul ca Ngi, v k no dm chng i Allah v Rasul ca Ngi, hy
bit rng Allah rt mnh bo trong vic trng tr. Al-Anfaal: 12
(chng 8).
Ngi Muslim c tr lc ca Allah nn h nhanh chng chin thng
k th, p h tan tnh tng mnh vn, cho nn, mt nhm ca Quraish
b git, nhm khc th b bt v mt nhm tho chy sng cht v Makkah
bng tm trng khip s, lo u. Xin mun vn t n Allah ng Cha T
ca ton v tr v mun loi.
Cng trong thng Ramadan thing ling ny, Allah li ban cho Rasul
mt chin thng vinh quang khc, l cuc khi hon chim lnh Makkah
mt vng t linh thing thot khi u ti ca bt tng v bn a Thn
Quraish, mang li nh sng, mang li nim tin v Islam tht th cho vng
t linh thing ny. T , thin h gia nhp vo Islam tng on, tng
on mt v s kin c tm lc nh sau:
Sau khi a Thn Quraish n phng qui phm hip c Sul-h AlHudaibiyah, Rasul lp tc m thm chun b mi ngn qun trong
nhng ngy u ca thng Ramadan, nm th tm theo lch Hijrah
trng pht a Thn Quraish dm t hy b hip c k kt. Rasul
khn cu:

))

((

Ly Allah, xin hy gi kn tin tc ny thot khi tai mt ca bn

Quraish cho n khi by ti n c vng t ca h.
c Allah che giu nn k hoch tn cng Makkah ca Rasul
khng h b tai mt ca a Thn Quraish pht hin. Rasul tn cng vo
Makkah bng hai cnh qun hng hu do ng Al-Zubair bin Al-Awwaam
v ng Khaalid bin Waleed cm qun. Rasul ra lnh cho bc l ng
Abbaas bin Abdul Mutalib gi chn ng Abu Sufyaan bn truyn ni
ng tn mt chng kin kh th hng mnh ca Islam. Th l tng on
Chanlyislam

qun mt i ngang qua cp mt ngc nhin ca Abu Sufyaan di l c

ring ca mi on qun, cho n khi on qun h tng Rasul i ngang
di ngn c mu xanh l cy th Abu Sufyaan hi: Nhm ngi ny l
ai vy? ng Abbas p: l nhm ngi Al-Muhaajireen v AlAnsaar h tng Rasul . ng Sufyaan tip: Chc chn khng mt on
qun no c kh nng ngn bc tip ca h.
Th l Rasul bc Makkah vo bui sng th su ngy 20 thng
Ramadan nm th 8 theo lch Islam, Rasul khim tn knh cn ci u
gn nh trn Ngi chm vo lng con vt cui v Allah ban cho chin
thng v vang ny v nhm tn vinh Allah ng Cha T ca ton v
tr v mun loi. Rasul cm l c ti Hujoon v ng li trong s bo
v ca th dn Al-Muhaajireen v Al-Ansaar xung quanh. K tip Rasul
i Tawwaaf quanh Kabah v dng cy cung trong tay m p ph 360 bt
tng c t vy Kabah, va p Ngi va c cu kinh:
:

Khi chn l n th s gi di phi tan bin. Qu tht, mi s gi

di ch l vng tng din vong. Al-Isra: 81 (chng 17).
Sau phn Tawwaaf, Rasul bc vo trong Kabah v ra lnh x ht
cc tm hnh c treo bn trong. Xong Ngi bc ra ng ca Kabah
v qun chng Quraish ng sn bn di lng lng ch i s phn
xt ca Rasul , Ngi ln ting:

((

))

Khng c Thng no xng ng c th phng m ch c

Allah duy nht khng c cng tc cng Ngi, li giao c ca Allah
gip by ti ca Ngi l s tht v duy ch Ngi hy dit phe
(chng i). Ngi ni tip:

))

((

Chanlyislam

Hi qun chng Quraish, mi ngi mun Ta x s vi cc ngi

ra sao ? H p: Mun c c x tt p, Ngi l ngi rng lng,
l con trai ca ngi rng lng. Rasul tip:

:

((

Ta s ni vi cc ngi ging nh Nabi Yusuf ni vi cc anh

ca Ngi rng:

Ngy hm nay khng cn g phi khin trch cc anh na, cu xin

Allah tha th cho cc anh.

))

thi mi ngi hy i i tt c c t do.(1)

ng o Muslim thn mn, Allah trc xung v s thin n ca
Ngi trong thng Ramadan hng phc ny m khng mt bt mc hay li
ni no c th lit k ht. Vic cn li l chng ta hy gt hi cho nhiu v
nhiu hn na bng vic hnh o nh hnh l Salah Al-Taraawih ti
Masjid, hnh l Salah Qiyaam trong m, c Quran tht nhiu, b th
cho ngi ngho, ngi c hon cnh kh khn, ving thm b con thn
thuc, gip tr m ci, gip ph n ga chng..., bi c hi khng
n vi i ngi bao ln. Chng ta hy cu xin Ngi tht nhiu v nhiu
hn na c Ngi r lng thng m oi hoi n chng ta, bi
chnh Allah phn trong Thin Kinh Quran rng:

(1) y l bi thuyt ging m Rasul ni khi bc vo Kabah do Ahmad (2/164), Abu

Dawood (4547), Al-Nasaa-y (8/42), trong b Zaad Al-Ma-ad ca Ibnu Qaiyim (3/359)
v Al-Baihaqi ghi trong b Al-Sunan (9/118).
Chanlyislam
7

V khi by ti ca TA hi Ngi Muhammad v TA th hy bo

h rng TA lun gn k chng. TA s p li li thnh cu ca ngi
cu nguyn khi y cu xin TA. Ngc li, h cng phi p li li gi
ca TA v hy tin tng ni TA may ra h c hng dn ng
ng. Al-Baqarah: 186 (chng 2).

PHN II

:





Mi li ca ngi, t n u knh dng Allah ng cha t ca v tr, cu
xin Ngi ban bnh an v phc lnh n cho v Thin S cao qu nht trong
tt c Nabi v Thin S, v Nabi Muhammad ca by ti, cho dng di ca
Ngi v tt c bng hu ca Ngi.
Ch em ph n Muslim thn mn, Allah l ng tinh vi thng sut am
tng mi vt mi vic, Ngi hiu c lng trc n ca ch em ph n,
nn Ngi n nh mt phn thng ring bit dnh cho ch em ph n
ngoan o v bit knh s Ngi. Ch cn ch em ph n lm theo li di
hun sau y l c hi vo thin ng ca ch em l rt ln nh c nhc
trong Hadith do Imam Ahmad ghi li trong quyn Al-Musnad t ng
Abdur Rahmaan bin Awf dn li Rasul rng:

.
((

))


:

Mt khi ph n hon thnh l Salah (trong ngy m) nm ln,

nhn chay thng (Ramadan), bo v tit hnh cho chng v nghe li
chng, phc v chng. (Vo ngy tn th) c li phn bo c ta: C
hy bc vo bt c ca no ca thin ng c mun.(2)

(2) Hadith do Imam Ahmad (4/194) ghi li.

Chanlyislam

Tuy trong Islam c mt s nhim v ch dnh ring cho nam gi nh i

thnh chin v chnh ngha ca Allah... th ph n nh vn hng c
n phc nh nam gii vi bng chng nh sau:
B Asma bint Yazeed n gp Nabi lc Ngi ang ngi cng
vi nhm Sahabah, b ni: Ti th c Allah minh chng, ti y l i
din cho ton th ph n d sinh sng chn tri ng hay chn tri ty
u ng vi kin ca ti, rng Allah c phi Nabi bng chn l
mang n cho nam gii v ph n, chng ti tin tng vo Ngi. Th
bi Thng phong sc s mng cho Nabi, rng chng ti l ph n d
c ra sao cng l nn tn chnh trong nh ca nam gii, l tm im cho
nam gii gii ta sinh l v chng ti mang thai cho h. Trong khi , nam
gii c u i hn chng ti, h c hnh l Salah tp th hng ngy
v vo mi th su, h c ving thm ngi bnh, h c i theo
ngi cht n m, h c thi hnh Haj nhiu ln v vic lm tt nht
trong tt c l h c xut binh thnh chin v chnh ngha ca Allah.
Mi khi nam gii ri khi nh nh i lm Umrah, lm Haj hoc i bun
bn .v.v... th ph n chng ti phi vc lng chm nm nh ca, ti sn,
con ci v qun xuyn mi vic trong ngoi, chng ti phi git gi cho
h, phi chm sc con ci cho h, vy chng ti c c chia n phc
vi h khng tha Rasul ca Allah? Nghe xong li b Asma ni, Rasul
quay hn mt v pha Sahabah ang ngi cng m hi:

))





((

Ny cc ngi c tng nghe li l ca ngi ph n no yu cu v

vn trong tn gio hay hn li l ny cha ?
Mi ngi p: Tha Rasul, chng ti khng h ngh rng ngi ph
ny li c nhng li l tuyt vi n vy. Xong Rasul quay sang ngi
ph n m ni:

((



))

Chanlyislam

Ny c, hy c i v m loan bo cho ton th ph n nh c v tt

c ph n sau ny r rng: Mt khi ph n phc v tt cho chng, lun
tm cch lm anh ta hi lng v theo di mi vic lm hp anh ta,
c ta s hng c n phc ging nh nam gii ( lm). Th l
ngi ph n vui v hn h quay mt i v ming tng nim Allah khng
ngng.(3)
C mt Hadith khc: Mt nhm ph n tm n Rasul m ni: Tha
Rasul ca Allah, nam gii ly ht n phc ca vic thnh chin v chnh
ngha ca Allah, cn vic lm no chng ti hng c n phc nh
h khng ? Rasul p:

))

((

Cc c lm ni tr gia nh (chu o) ui kp n phc nhng

ngi thnh chin v chnh ngha ca Allah.(4)
Chng nhng vy, Islam cn trng thng cho nhng ai i x tt vi
gia nh v ngi thn l ph n, Rasul ni:

((

))

Ai b th cho hai a con gi (rut) hoc hai ngi em (ch) gi

(rut) hoc hai ph n trong thn tc, xem l nhim v ca mnh cho
n khi Allah ban bng lc lm hai ngi h giu ln v c th t mu
sinh, hai ngi ph n s l vt chn che ch y thot khi ha
ngc.(5)
ng o Muslim thn mn, hy i x tt vi ph n nht l nhng
ngi v chung chn gi vi ta, bi ngi tt nht l ngi c x tt vi
v mnh nh Nabi tng di hun:

(3) Hadith do Al-Baihaqi ghi li.

(4) Hadith do Al-Baihaqi ghi li.
(5) Hadith do Imam Ahmad v Al-Tabaraa-ny ghi li.
Chanlyislam

10

))


((
Ngi tt nht trong mi ngi l ngi bit c x tt vi v, cn
Ta tt hn cc ngi v cch c x vi v Ta.(6)

V mt trong cc du hiu ca Allah l Ngi to cho cc ngi

t bn thn cc ngi nhng ngi v cc ngi chung sng vi h
v Ngi t gia cc ngi tnh yu thng v lng bao dung. Qu
tht, l nhng du hiu dnh cho nhm ngi c khi c suy ngh.
Al-Room: 21 (chng 30).

Cu xin Allah ban nim may mn trong Thin Kinh Qur'an v i cho
ti v cho mi ngi, nng cao a v ca ti v mi ngi qua nhng cu
kinh v li tn dng sng sut. Ti ni ra nhng li ny ri cu xin Allah
tha th ti li cho ti, cho mi ngi v cho tt c ngi Muslim. Cho nn,
hy cu xin Allah tha th i, qu tht Ngi l ng v cng lng v
cng khoan dung.

Abu Hisaan Ibnu Ysa

(6) Hadith do Imam Ahmad v Al-Tabaraa-ny ghi li.

Chanlyislam

11