Professional Documents
Culture Documents
Publikasi Gratis neik Uab Met neu Kit Ok-ok a-nbi Format PDF
Abmepu : Yohanes Manhitu, Yogyakarta. Email: ymanhitu@gmail.com
Artikel
2
Atoni Mnas nko Pah Timor. Foto: Narve Rio Nko: http://www.indonesiaphoto.com
Hit tanep
a-ntomneu sastra kuatuaf fun ini ms maus budaya ma njail tuaf amfaut puknes in identitas.
Pah Timor ini, sastra kuatuaf l asli musti mapanat he nmoin nabala. Sastra kuatuaf, kalu ka mapak fa piuta, lof kalobes mapnikan ma namneuk kun, onl noe npik neiki. Hit lof ka tloim fa he hiti maus budaya l hit be-na sin nabalab nani neuk kit naskk namne nko hiti tnanak. In he nmoin piuta ka namneuk
laba, nane nko hit kuk on apaket ma apanat uab. Nbi mun i, hit tahn tak sastra pahbute hum-hum ms nemantean kit natuin media namfafau, onl buku, majala, tivi, radio, internet, mhb. On atoni pah moderen, hit musti taim lalan he tsiom budaya nko mon in pengaruh me musti tpanat hiti lekleok, fun sastra kuatuaf nane takaf neu kit. Lof ka nams fa kalu hit tataim produk budaya hum-hum nko mon me naskk hit tapnikan tain hiti. Nbi era globalisasi mun i, hit musti tanep lekleok oras hit he tsiom pengaruh globalpengaruh nko pah-pinan nfunamnatf. Nane fun pengaruh nko mon nabe naleok ma haef bian ka naleok fa. Yogyakarta, 9 Funfan 2012 Yohanes Manhitu in tuis
Amneikhanaf Edisi 14, 9 Funfan 2012Tkoenoktm teu Blog Uab Met http://uabmeto.blogspot.com
>>
Lingua Franca: Nete neu Sin l Namolok Uab Kanamns Lingua Franca (Uab Italia Atoni Frankis sin uab), nane es uab l to-amfaut amolok uab l kanamns a-npake nbi pah manuan geografis es on alat komunikasisecara umum he nfasilitasi sos bal ma dagang (kontratu). Tekas i mamnait nko Lingua Franca, uab pijin es, a uab kompromi l masimplifikasi, natuin uab Italia, masel nok uab Spanyol, Prancis, Yunani, ma Arab, l adagang-sin a-npake nbi pah Mediterania (Timur Tengah) nbi Tonnatun Matnan (Abad Pertengahan). Lek mnaimpah (eksplorasi) nfei bale fe neu dagang, lingua franca sin namlian, neis-neis a -nbi Pah Fe (Amerika) ma Neonsaet Aklo (Asia Neonsaet). Lingua franca es nabe njailkun pijin. On tlek esl Jargon (uab neu pukan amolok kusus) Chinook, natuin dasar Uab Chinook matamba nko uab Kuatuaf (Asli) Amerika biakin, Uab Ingls ma Prancis, l un'un mapak a-nbi Tasineonts (Baratlaut) Pasifik; ma Melayu Basak (Melayu Pas), uab Melayu humaf-es l masimplifikasi nbi pah eks Hindia Neonsaet (Hindia Balan, Indonesia) ma Malesia Britanik (British Malaya). Uab ahunut es, uab kamasimplifikasi nabe mapak on lingua franca, on tlek, uab Prancis, uab neu diplomasi nbi abad 18; Uab Swahili, mun i mamolok es Afrika Neonsaet nobamesen; a uab Ingls, mapak es Pah India moderen. Versi asli: "Lingua Franca," Microsoft Encarta Encyclopedia 2000.1993-1999 Microsoft Corporation. All rights reserved. Lulbs-tuis: Yohanes Manhitu 'Tek Met Feotnai mes, bi muit-amasat. Nok nen in anmaet, nok fai in a-nmoin. (Funan) Bijae mut natua nbi nefo. Natua nbi nae tala nameiti. (Noponof) Ktit-ktit, kbol-kbol. Kanan papa lof mabut. (St) Bi pan-anet, bi kot-hauno. Kais mhanet fun nok laso. (Kaun) Bijae teme nbi lalne ninen. Mheili ka ok, mutp ho besi. (Noke) Fua bub-an, bub-aklet. Ese menu, te biane minon. (Okleti) Solalus bos nnaon nkenan rs. Napeinin rs, sin nua es neku. (Amnaimhutu) Akaet-abilut, amneikhanaf. Mutn mulali, muloitan sonaf. (Kotkotos) Namnau ume, in ka nasaitan. Neiki nnao, neu bale-bale. (Panbu) Ume mes nok n h. Nok manas n h namtisin piuta. Nok ulan ala n teun ba. (Asu nakm)
Bif nko Boti nanaob in mepu amasat Foto: Jerry Redfern. Sumber: http://jerryredfern.photoshelter.com
Amneikhanaf Edisi 14, 9 Funfan 2012Tkoenoktm teu Blog Uab Met http://uabmeto.blogspot.com
: YESUS, HO SEKAU KO? : Tim nko Lembaga Alkitab Indonesia, Jakarta 1983 : Yesus, Siapakah Engkau? : Percetakan L.A.I. Ciluar, Bogor
Amneikhanaf Edisi 14, 9 Funfan 2012Tkoenoktm teu Blog Uab Met http://uabmeto.blogspot.com
Varia : Hum-Hum Ntomneu Uab Met Hanfuaf Non Fauk a-ntomneu Uab Met
Natuin laistenab nak Uab Met, l a-nmu kanaf humaf bian onl METO, UAB ATONI PAH METO, UAB PAH METO, TIMOR, TIMORESE, TIMOL, TIMOREESCH, TIMOREEZEN, DAWAN, TIMOR DAWAN, RAWAN, ma humaf bian (sumber: taklik teu i), ka neis fa nko tuaf 0.75 juta (baca: nol koma juta bhitumnm) es naabe (= namolke) (sumber: the Indonesian Heritage, Language and Literature, 1998) nbi kabupaten (distrik) teun nok dialek (logat) hum-hum, au utenab ak uab i musti napein hormat ma mateab neu pah-pinan nfunamnatf. Au 'beitn kanaf UAB METO fun in es mapak namfau neis a-nbi Pah Met. Kanaf teun l, natuin au tenab, nebe mapak ms esl UAB ATONI PAH METO, UAB PAH METO, ma DAWAN. Kanaf DAWAN nane kanaf matteme, fun fka tt fa tuaf es nahn (kalu au ka 'san) lek kanaf nane nemantea atoin-Met sin luekin ma in nko m. Tuaf aab Labit (= Uab Indonesia) sin, natm nok atoin-Met sin kuk, onl-he npaek tekas BAHASA DAWAN he nlekan neu UAB METO. Au uk ak atoin-Met namfau ma atoni biakini ms a-nkios nak kanaf DAWAN a-nfain on tekas Labit neu kanaf UAB METO. L i nebe nfain alasan nans es tekas i mapak a-nbi balebale. Lasi i nabe nmaneo nak oras tuafes a-ntek kanaf a tekas i, tuafes a tuafin l namolok nokan lof nalulub nep neu Uab Meto a neu atoin-Met. Natuin hanaf i, natuin au lomit kuk, 'beitn kanaf nua in l i nfaen on judul neu blog i, nok tuis DAWAN nbi 'takaf nabit.
Peta-sin ok-ok nko: http://en.wikipedia.org
Amneikhanaf Edisi 14, 9 Funfan 2012Tkoenoktm teu Blog Uab Met http://uabmeto.blogspot.com
Sastra : Puisi
JenNko: Manhitu
Nbi amfautin, mte neuspalaf nabia mnan. In upan lo fa nesu
dela
Yohanes
fun fesat Tembok nakn ho matam nes dela. Haef ho naheun a lasimnaplenat nkan ko. Ho mumhe mkios nesu, me jenko he mu-
Muro malhelpos vian vidon Herboj tre kreskas plenigante vastan valon. Burdoj, akridoj irkaflugas tiun lokon. Abeloj movias el floro al floro serante mielon. iu estas verda kaj viaj okuloj farias puraj. En tiu vasta lando vi estas kiel reeto. Kiam alvenas la nokto, vi ekkuas kaj rigardas supren al la ielo. Nenio malhelpas vian vidon. Morga a postmorga vi estos moderna homo, la luno kaj la steloj iam estos en la ielo sed iliaj lumoj ne plenigos vian koron ar muro alta malhelpos vian vidon. Noemuti-Timoro, 13-03-2011
Hun amliat nahenu mnesat amanuat. Mabun, kel natpenen ma napunan. Oni nsasuna ful he ntamis minon. S-s matel ma ho matam naknin. Nbi pah manuan nae ho onl naijf. Fai nemantea onnane ho mubelkom ma mbaiseun kum meu neno-tunan. Ka tt fa s-s es nakn ho matam. Nmeu ma sin ho atoni pah moderen, funan ma kfun sin f esan neno-tnanan me sin mesin ka natua fa ho nekam fun tembok mnan nakn ho matam. Yogyakarta, Funn 2007
namfau nekam mae taus l ma tau mis mutuin dela nfe baelson pn. ho smant fa nl nko
Versi Esperanto Muro malhelpos vian vidon npoi nbi Beletra Almanako N-ro 12 (Oktobro 2011)-5a jaro, hal. 30 Apoin: Mondial, 203 West 107th Street, #6C, New York, NY 10023, Amerika Serikat http://u1.ipernity.com/20/19/14/11911914.4bcf982b.560.jpg
Amneikhanaf Edisi 14, 9 Funfan 2012Tkoenoktm teu Blog Uab Met http://uabmeto.blogspot.com