Abstrak Tesis ini adalah suatu kajian tentang amalan menterjemahkan al-Quran kepada bahasa-bahasa bukan Arab yang

menjadi sebagai suatu pendekatan sementara bagi umat Islam bukan Arab untuk memahami makna al-Quran. Tujuan dijalankan kajian ini ialah untuk mendapatkan jenis penterjemahan al-Quran yang sesuai dengan kehendak syara untuk melihat perkembangan dan keperluan umat Islam bukan Arab terhadap terjemahan al-Quran dan untuk mengenal pasti beberapa permasalahan yang timbul. Kajian ini akan memberi sumbangan kepada usaha umat Islam untuk memantapkan lagi keberkesanan amalan menterjemahkan makna al-Quran kepada bahasa-bahasa bukan Arab. Sebagai landasan teori dibincangkan secara teliti tentang ketinggian bahasa al-Quran, pengertian terjemah, penjenisan dan hukumnya. Dalam pada itu, ditinjau juga terhadap beberapa pandangan ulama. Bagi memperkemaskan lagi landasan teori, hasil kajian beberapa orang pakar dan penulis dalam bidang-bidang ilmu yang bersangkutan dijadikan sandaran dan rujukan, serta dikukuhkan lagi dengan beberapa data temu bual dengan pihakpihak tertentu. Bagi membolehkan perkembangan dan keperluan terhadap terjemahan al-Quran itu dilihat dengan lebih jelas, dibincangkan juga latar belakang sejarah, perkembangan dan caracara penyebarannya, serta beberapa kelompok masyarakat Islam yang terlibat secara langsung dengan amalan menterjemahkan al-Quran yang sedang berjalan di beberapa buah negeri di Semenanjung Malaysia pada masa kini. Untuk menyelamatkan akidah umat Islam daripada dicemari oleh beberapa hasil terjemahan al-Quran yang menyeleweng, dijelaskan beberapa permasalahan dan kekeliruan yang berlaku dalam terjemahan al-Quran dengan membawakan beberapa contoh yang berkaitan dan cuba mencari jalan penyelesaiannya. Dengan itu, kajian ini memperlihatkan jenis penterjemahan al-Quran yang boleh diterima dan menepati dengan kehendak syara. Hasilnya juga menunjukkan adanya perkembangan amalan menterjemahkan alQuran yang lebih baik dari segi kemantapan pendekatan dan kaedah penterjemahan yang digunakan. Di samping itu, kajian ini juga menunjukkan adanya keperluan umat Islam terhadap terjemahan makna al-Quran dalam bahasa-bahasa bukan Arab. Ini adalah satu pendekatan sementara untuk memahami ajaran al-Quran, namun ia merupakan salah satu pendekatan dakwah yang paling dinamik yang boleh diamalkan pada masa kini. Selain itu, kajian ini boleh menyedarkan umat Islam seluruhnya supaya lebih berhati-hati berhubung hasil terjemahan yang dilakukan oleh para Orientalis, misionari Kristian dan pengikut-pengikut mereka yang banyak menimbulkan penyelewengan dan kekeliruan.

Menterjemah Al-Qur'n: Antara Tuntutan dan Realiti Isi Kandungan MUKA SURAT JUDUL PENGAKUAN PENGHARGAAN JADUAL KANDUNGAN SENARAI JADUAL SENARAI RAJAH SENARAI LAMPIRAN SENARAI KEPENDEKAN JADUAL TRANSLITERASI ABSTRAK ABSTRACT i ii iii v xiv xv xvi xix xxi xxiv xxvi

BAB 1: PENDAHULUAN 1.1: Pengenalan 1.2: Pernyataan Masalah 1.3: Kajian Terdahulu 1.4: Ruang Lingkup Kajian 1.5: Kepentingan Kajian 1.6: Objektif Kajian 1.7: Metodologi Kajian 1 5 9 12 15 18 20

BAB 2: PENTERJEMAHAN AL-QURN DAN HUKUMNYA 2.1: Pengenalan 2.2: Definisi Terjemah 2.2.1: Dari Segi Bahasa 27 28 28

2.2.2: Dari Segi Istilah 2.3: Sejauh Mana al-Quran Mungkin Diterjemahkan 2.4: Jenis-jenis Terjemahan al-Quran Dan Hukumnya 2.4.1: Terjemahan Harfiyyat 2.4.1 [a]: Kesesuaian Penterjemahan al-Quran Secara Harfiyyat 2.4.1 [a] i: Terjemahan al-Quran Secara Harfiyyat Bi al-Mithl 2.4.1 [a] ii: Terjemahan al-Quran Secara Harfiyyat Bi Dn al-Mithl 2.4.1 [b]: Tinjauan Terhadap Beberapa Pandangan Ulama 2.4.1 [b] i: Beberapa Pandangan Ulama Yang Membenarkan Terjemahan Harfiyyat Bi Dn al-Mithl 2.4.1 [b] ii: Pandangan Ulama Yang Membenarkan Terjemahan Harfiyyat Bi Dn al-Mithl Bersyarat 2.4.1 [b] iii: Beberapa Pandangan Ulama Yang Menegah Terjemahan Harfiyyat Bi Dn al-Mithl 2.4.1 [c] Hukum Menterjemah al-Quran Secara Harfiyyat (Bi al-Mithl Dan Bi Dn al-Mithl) 2.4.2: Terjemahan Tafsriyyat 2.4.2 [a]: Kesesuaian Penterjemahan al-Quran Secara Tafsriyyat

31 35 42 43

47

47

54

58

58

74

75

83 91

92

2.4.2 [b]: Tinjauan Terhadap Beberapa Pandangan Ulama 2.4.2 [c]: Hukum Menterjemah al-Quran Secara Tafsriyyat 2.4.2 [d]: Menterjemah al-Quran Secara Tafsriyyat Dengan Tujuan Berdakwah 99 96 93

BAB 3: SEJARAH KEMUNCULAN DAN PERKEMBANGAN TERJEMAHAN AL-QURN AL-KARM 3.1: Pengenalan 3.2: Kemunculan Idea Penterjemahan Dalam Amalan Menterjemahkan Makna al-Quran 3.2.1: Beberapa Idea Awal Sebagai Syarat Menterjemah al-Quran Secara Tafsriyyat 3.2.1 [a]: Syarat-syarat Penterjemah al-Quran Secara Tafsriyyat 3.2.1 [b]: Syarat-syarat Teks Terjemahan al-Quran 3.2.2: Beberapa Keperluan Penterjemah al-Quran 3.2.3: Beberapa Adab Penterjemah al-Quran 3.3: Pertumbuhan Dan Perkembangan Pada Peringkat Awal 3.4: Proses Pengemaskinian Terjemahan al-Quran 3.4.1: Terjemahan al-Quran Dalam Bahasa-bahasa Eropah 114 118 123 138 144 146 146 113 102 101

3.4.1 [a]: Beberapa Terjemahan Oleh Penterjemah Bukan Muslim 3.4.1 [b]: Beberapa Terjemahan Oleh Penterjemah Muslim 3.4.2: Terjemahan al-Quran Dalam Bahasa-bahasa Afrika 170 180 146

3.4.2 [a]: Bahasa Yoruba 3.4.2 [b]: Bahasa Hausa 3.4.2 [c]: Bahasa Swahili 3.4.2 [d]: Bahasa Wolof 3.4.2 [e]: Bahasa Fulfulde 3.4.2 [f] : Bahasa Igbo 3.4.2 [g]: Bahasa Luganda, Gikuyu, Kamba, Luo Dan Amharic 3.4.3: Terjemahan al-Quran Dalam Bahasa-bahasa Asia 3.4.3 [a]: Bahasa Parsi 3.4.3 [b]: Bahasa Urdu 3.4.3 [c]: Bahasa Turki 3.4.3 [d]: Bahasa Jepun 3.4.3 [e]: Bahasa Cina 3.4.3 [f] : Bahasa Tamil 3.4.4: Terjemahan al-Quran Dalam Bahasa-bahasa Kepulauan Melayu 3.4.4 [a]: Bahasa Indonesia 3.4.4 [b]: Bahasa Malaysia 3.4.4 [c]: Bahasa Melayu Brunei 3.4.4 [d]: Bahasa Melayu Patani (Selatan Thai) 3.4.4 [e]: Bahasa Melayu Singapura 3.5: Beberapa Pendekatan Penyebaran Terjemahan Makna al-Quran Semasa 3.5.1: Melalui Majalah 3.5.2: Melalui Risalah

182 183 185 187 188 188

188 190 190 192 194 195 198 203

204 204 212 221 221 222

223 223 224

3.5.3: Melalui Kitab (Pembukuan) 3.5.4: Melalui Kaset 3.5.5: Melalui Sistem Maklumat

224 225 225

BAB 4: PERMASALAHAN DALAM AMALAN MENTERJEMAH MAKNA AL-QURN DAN PENGGUNAANNYA 4.1: Pendahuluan 4.2: Kepentingan Masyarakat Bukan Islam/Arab Memahami al-Quran 4.3: Amalan Penggunaan Terjemahan al-Quran Dalam Konteks Masa Kini 4.3.1: Membaca Dengan Tujuan Solat 236 236 229 228

4.3.2: Membaca Dengan Tujuan Bacaan Semata-mata (Ibadah)246 4.4: Beberapa Tinjauan Terhadap Terjemahan Makna al-Quran Yang Menyeleweng 4.4.1: Contoh Terjemahan Yang Menyeleweng [1] 4.4.2: Fakta Dan Ulasan 4.4.3: Contoh Terjemahan Yang Menyeleweng [2] 4.4.4: Fakta Dan Ulasan 4.4.5: Contoh Terjemahan Yang Menyeleweng [3] 4.4.6: Fakta Dan Ulasan 4.4.7: Contoh Terjemahan Yang Menyeleweng [4] 4.4.8: Fakta Dan Ulasan 4.4.9: Contoh Terjemahan Yang Menyeleweng [5] 4.4.10: Fakta Dan Ulasan 4.5: Beberapa Permasalahan Dan Kekeliruan Dalam Amalan Menterjemah Makna al-Quran 279 250 250 250 257 258 262 263 269 270 272 272

4.5.1: Menterjemahkan Lafaz al-Quran al-Karim Dengan Bacaan Mulia 4.5.2: Meninggalkan Perkataan Yang Sepatutnya Diterjemahkan 4.5.3: Keterbatasan Pengetahuan Mengenai Makna Tepat Sesuatu Perkataan Arab 4.5.4: Terkeliru Antara Dua Perkataan Arab Yang Berlainan 4.5.5: Mengetahui Hanya Satu Bayangan Makna 4.5.6: Berusaha Menentukan Makna Perkataan Arab Dengan Menggunakan Imaginasi 4.5.7: Menyangka Bahasa al-Quran Itu Bahasa Hebrew atau Syiarac 307 300 282 289 296 280 279

BAB 5: PENUTUP 5.1: Pengenalan 5.2: Hasil Kajian Dan Beberapa Penemuan 5.2.1: Terjemahan al-Quran Secara Harfiyyat Adalah Sesuatu Yang Mustahil Dilakukan 5.2.2: Menterjemahkan al-Quran Secara Harfiyyat Sama ada Bi al-Mithl Atau Bi Dn al-Mithl Adalah Mengubah Al-Quran 312 311 310 311

5.2.3: Terjemahan al-Quran Secara Harfiyyat Hanya Dibolehkan Dalam Keadaan Yang Amat Diperlukan Sahaja 5.2.4: Terjemahan al-Quran Secara Tafsriyyat Adalah Sebahagian Daripada Tafsir 5.2.5: Jenis Penterjemahan Beberapa Hasil Terjemahan 313 312

al-Quran Terbitan Malaysia 5.2.6: Terjemahan al-Quran Nilainya Tidak Sama Dengan Al-Quran 5.2.7: Terjemahan Makna al-Quran Sebagai Cara Dakwah Yang Dinamik Pada Masa Kini 5.2.8: Penterjemahan al-Quran Merupakan Kegiatan Yang Berterusan Dan Semakin Berkembang 5.2.9: Pembelajaran al-Quran Melalui Pendekatan Terjemahan Harfiyyat Masih Berjalan Di Semenanjung Malaysia 5.2.10: Terjemahan al-Quran Oleh Penterjemah Muslim Agak Terkemudian 5.2.11: Kebanyakan Orientalis Mempunyai Tujuan Tertentu

314

315

316

317

318

319

Disebalik Terjemahan al-Quran Yang Mereka Hasilkan 320 5.2.12: Terjemahan Daripada Terjemahan 5.2.13: Tidak Menyertakan Huraian Ayat-ayat al-Quran 5.2.14: Tidak Menyertakan Teks Asal al-Quran 5.2.15: Penyelewengan Khrijiy (Luaran) Dan Penyelewengan Dkhiliy (Dalaman) 5.2.16: Musuh-musuh Islam Berusaha Untuk Mencemarkan Islam 5.2.17: Penyelewengan Salhiyyat Ilmiyyat Dan Salhiyyat Dniyyat 5.2.18: Golongan Anti-Hadith Dan Pendukung-pendukungnya Menterjemahkan al-Quran Secara Bi al-Ray Madhmm326 5.3: Beberapa Pandangan Dan Cadangan 5.3.1: Satu Lujnah Atau Jawatankuasa Semakan Terjemahan 327 324 324 322 320 321 322

Al-Quran Perlu Ditubuhkan 5.3.2: Terjemahan al-Quran Yang Tersedia Ada Perlu Disemak Semula 5.3.3: Setiap Hasil Terjemahan al-Quran Perlu Dinamakan Terjemahan Tafsir Atau Makna al-Quran 5.3.4: Menterjemah al-Quran Mengikut Acuan Islam Yang Sebenar

327

327

328

328

5.3.5: Penerangan Semula Dalam Membetulkan Kekeliruan Dan Penyelewengan Yang Berlaku Dalam Terjemahan Al-Quran 5.3.6: Setiap Penterjemah al-Quran Wajib Berpandukan Kepada Syarat-syarat Yang Telah Ditetapkan Oleh Ulama Islam 5.3.7: Perlu Merujuk Kepada al-Quran Yang Asal 5.3.8: Mewujudkan Terjemahan Makna al-Quran Secara Mawdiy 5.3.9: Menghapuskan Semua Terjemahan al-Quran Yang Mengandungi Transliterasi Ayat-ayat al-Quran 331 330 329 330 329

SENARAI BIBLIOGRAFI LAMPIRAN-LAMPIRAN

332 350