VODA

Uopteno o vodi Voda pokriva povrine Zemlje. 97% vode je u okeanima i morima. 1,96% vode su lednici i sneg. 0,04% reke,jezera,podzemna i atmosferska voda. Manje od 3% slatke vode. Voda vri kruni tok u prirodi. Voda je jedna od najznacajnijih i najrasprostranjenijih materija na Zemlji. Neophodna je za odravanje ivota na Zemlji. Potreba za vodom Covek bez vode moe preiveti tek tri do cetiri dana. Mnogo vode covek troi za odravanje cistoce tela, odece i prostora, kao i za pripremanje hrane. Velike se kolicine vode troe u industriji. to je drutvo razvijenije i bogatije, to se vie troi vode. Danas svaki cetvrti stanovnik Zemlje oskudeva vodom. Potronja vode U posljednjih 100 godina potronja vode se povecala osam puta. Najvie otpada na poljoprivredu oko 69%, zatim industriju 21% i domacinstva 10%. Prema prognozama do 2025. godine najmanje 3,5 milijardi ljudi u svetu oseca ce nestaicu vode. Prema podacima Svetske zdravstvene organizacije (WHO) oko 400 milijona ljudi u zemljama u razvoju, pati od bolesti koje su posledica upotrebe nedovoljno ciste vode za pice (od tih bolesti dnevno umire 30 000 ljudi). Ciste vode je sve manje i ona je sve skuplja.

Poznato je da je za ivot i privreivanje coveka u naseljenim mestima danas potrebno 200-500 l pitke vode po stanovniku na dan. U nekim razvijenim zemljama, gde je industrija veoma razvijena i po naseljima, potronja vode prelazi preko 500 litara po stanovniku na dan. Jedno prosecno evropsko domacinstvo potroi oko 180 litara po stanovniku na dan. U nekim zemljama u razvoju, jedna osoba, u proseku, potroi 10 l vode na dan. Zabrinimo se... 1,1 milijarda ljudi, tj. jedna estina svjetske populacije, nema pristup cistoj vodi. 2,4 milijarde ljudi na svijetu, to je oko dvije petine svjetske populacije, nemaju adekvatne sanitarne cvorove. Ukupno 6000 djece svaki dan umre zbog nedostatka ciste vode, neadekvatnih higijenskih uvjeta i sanitarnih cvorova. To je kao da se svaki dan srui 20 aviona.

Hidroloki ciklus i prirodni sastav voda

Hemijski sastav prirodnih voda na Zemlji nije jedinstven i zavisi od porekla vode, zemljita kroz koje voda tece ili sa kojim je u dodiru, kao i od biljnih i ivotinjskih vrsta koje u njoj ive. S obzirom, da je voda u prirodi kroz hidroloke cikluse u stalnom kruenju na svom putu dolazi u kontakt sa raznim organskim i neorganskim materijama zavisno od sredine, tako da je normalno da se voda ovako zagauje ili, u najmanju ruku, menja svoj prvobitni sastav zbog rastvaranja i suspendovanja u njoj razlicitih materija. Sastav prirodnih voda Formiranje sastava prirodnih voda nastaje kao rezultat interakcije vode sa sredinom: mineralima, zemljitem i atmosferom. Odvijaju sledeci procesi: rastvaranje jedinjenja; hemijska interakcija materija sa vodom i vodenim rastvorima; biohemijske reakcije i koloidno-hemijske interakcije. Interakcija vode sa zemljitem Druga etapa je interakcija atmosferskih padavina sa zemljinim pokrivacem. U drugoj etapi vana uloga pripada prisustvu biljnog pokrivaca i njegovom karakteru. Da bi dolo do slivanja vode sa zemljita potrebno je da intenzitet kie bude jednak ili veci od 0,5 mm/minuti, a ukupna kolicina padavina (za popunjavanje pora u povrinskom sloju zemlje) ne manja od 15 mm. Pri interakciji voda koje se slivaju niz padinu sa zemljom zapaa se ispiranje uz stvaranje suspenzija a takoe i prelaz elektrolita u vodu (rastvaranje). Interakcija vode i minerala Procesi interakcija izmeu vode i minerala litosfere imali su vanu ulogu u formiranju hemijskog sastava ne samo prirodnih voda vec i spoljanjih slojeva litosfere.

Proces povrinskog raspadanja zahvata one stene i minerale koji nisu stabilni u prisustvu: vode, ugljen-diokisida i kiseonika. Osnovni elementi (K, Na, Mg, Ca) se ispraju najbre iz mineralnog materijala. Minetralne forme Al, Fe i Si su otpornije na menjanje sa vremenom i ispiraju se i prelaze u vodu sporije. Uticaji na kvalitet voda Razvoj ivota na Zemlji takoe je ostavio traga na formiranje kvaliteta prirodnih voda. Razlaganje biljnih ostataka u zemlji, uz nastajanje CO2 i organskih kiselina, ubrzalo je rastvaranje minerala u zemljitu. Mineralizaciji prirodnih voda doprinos daju i mikroorganizami zemljita, koji oksiduju organske materije proizvodeci razlicite metabolite najcece organske kiseline. Biljne i ivotinjske vrste uticu na izmenu hemijskog sastava vode u toku svoga ivota ili se on menja usled njihovog raspadanja nakon prestanka njihovih ivotnih funkcija.

Prirodne vode

Povrinske vode su reke, jezera, mora, potoci, bare, okeani. To je voda prirodnim putem stvarana i odravana.Povrinske vode se obnavljaju padavinama ili iz izvora podzemnih voda.

Podzemne vode su izvorita koja se nalaze ispod povrine zemlje i koje se povremeno dopunjavaju atmosferskim padinama i povrinskim vodama koje prodiru u vodonosne slojeve. Ove su vode prorodno ciste i koriste se kao voda za pice.

Atmosferske vode su u obliku padavina : rose, snega, grada i kao takve dospevaju na zemlju.

Klasifikacija voda Klasa I - vode koje se u prirodnom stanju ili posle dezinfekcije, mogu upotrebljavati ili iskoritavati za snabdevanje naselja vodom za pice, u prehrambenoj industriji i za gajenje plemenitih vrsta riba (salmonida). Klasa II - vode koje su podesne za kupanje, rekreaciju i sportove na vodi, za gajenje manjih plemenitih vrsta riba (ciprinida), kao i vode koje se uz standardne metode obrade (koagulacija, flokulacija i dezinfekcija) mogu upotrebljavati za snabdevanje naselja vodom za pice i u prehrambenoj industriji. Klasa III - vode koje se mogu upotrebljavati ili iskoritavati za navodnjavanje i u industriji, osim u prehrambenoj industriji. Klasa IV - vode koje se mogu upotrebljavati ili iskoritavati samo posle posebne obrade.