TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

79

Primer 1.

Odrediti potrebnu povrinu armature za stub poznatih dimenzija, pravougaonog poprenog preseka, optereen momentima savijanja usled stalnog (Mg) i povremenog (Mw) optereenja vetrom. Podaci za proraun: Mg = 100 kNm Mw = 200 kNm b = 25 cm d = 65 cm MB 30 RA 400/500

1. zategnuta spoljanja strana stuba Oigledno je da sluaj kada samo stalno optereenje deluje na konstrukciju nije merodavan, jer se istovremenim apliciranjem i stalnog i odgovarajueg povremenog optereenja dobija vei moment savijanja. Sledi: M u = 1.6 100 + 1.8 200 = 520 kNm MB 30 fB = 2.05 kN/cm2 sv = 40 kN/cm2 = 1.821 h = 65 7 = 58 cm eb / ea = 3.5 / 4.093, m = 37.317% RA 400/500 pretp. a1 = 7 cm k= 58 520 102 25 2.05

A a = 37.317

25 58 2.05 = 27.73 cm2 100 40 usvojeno: 6 R25 (29.45 cm2)

a1 =

3 4.5 + 3 10 = 7.25 cm hstv. = 65 7.25 = 57.75 cm 58 cm = hpretp. 6

2. zategnuta unutranja strana stuba Numeriki posmatrano, maksimalni moment savijanja koji zatee unutranju ivicu stuba se dobija kada na konstrukciju deluje samo povremeno optereenje odgovarujeeg smera. Meutim, kako stalno optereenje UVEK deluje na konstrukciju, njegov uticaj MORA biti uzet u obzir u svakoj razmatranoj kombinaciji. S obzirom da u ovom sluaju stalno optereenje SMANJUJE maksimalni uticaj u preseku, primenjuje se parcijalni koeficijent sigurnosti koji se odnosi na POVOLJNO dejstvo stalnog optereenja. Sledi: M u = 1.0 (-100) + 1.8 200 = 260 kNm pretp. a1 = 5 cm k= 60 260 102 25 2.05 = 2.664 h = 65 5 = 60 cm eb / ea = 2.599 / 10, m = 15.338%

A a = 15.338

25 60 2.05 = 11.79 cm2 100 40 usvojeno: 3 R25 (14.73 cm2)

PRIMERI ZA VEBE

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

80

Primer 2.

Odrediti potrebnu povrinu armature za stub poznatih dimenzija, pravougaonog poprenog preseka, optereen momentima savijanja Mg i povremenog Mw , kao i normalnom silom usled stalnog optereenja Ng. Podaci za proraun: Mg = 100 kNm Mw = 200 kNm Ng = 500 kN b = 25 cm d = 65 cm MB 30 RA 400/500

1. zategnuta spoljanja strana stuba Kao i u prethodnom primeru, oigledno je da sluaj kada samo stalno optereenje deluje na konstrukciju nije merodavan, jer se istovremenim apliciranjem i stalnog i odgovarajueg povremenog optereenja dobija vei moment savijanja pri istoj aksijalnoj sili. Sledi: M u = 1.6 100 + 1.8 200 = 520 kNm N u = 1.6 500 = 800 kN MB 30 fB = 2.05 kN/cm2 sv = 40 kN/cm2 h = 65 7 = 58 cm RA 400/500 pretp. a1 = 7 cm

0.65 M au = 520 + 800 - 0.07 = 724 kNm 2 k= 58 724 102 25 2.05 = 1.543 ea < 3 dvostruko armiranje

usvojeno: ea1* = 3
2

k* = 1.719,

m * = 43.590%

M abu

58 = 25 2.05 = 58320 kNcm = 583.2 kNm 1.719 140.8 10 2 Aa 2 = = 6.64 cm2 (65 - 5) 40

DMau = 724 583.2 = 140.8 kNm pretp. a2 = 5 cm A a1 = 43.590

25 58 2.05 800 + 6.64 = 19.03 cm2 100 40 40

2. zategnuta unutranja strana stuba Potpuno analogno Primeru 1, stalno optereenje SMANJUJE maksimalni uticaj (moment savijanja) u preseku, pa se primenjuju parcijalni koeficijenti sigurnosti koji se odnose na POVOLJNO dejstvo stalnog optereenja. Sledi: M u = 1.0 (-100) + 1.8 200 = 260 kNm N u = 1.0 500 = 500 kN pretp. a2 = 5 cm h = 65 5 = 60 cm 0.65 M au = 260 + 500 - 0.05 = 397.5 kNm 2
PRIMERI ZA VEBE

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

81

k=

60 397.5 102 25 2.05

= 2.154

eb / ea = 3.5 / 7.984,

m = 24.673%

A a1 = 24.673

25 60 2.05 500 = 6.47 cm2 100 40 40

Poto su razmotrene kombinacije dejstava koje daju maksimalne potrebne povrine armature na obe strane poprenog preseka, potrebno je usvojiti broj i prenik profila. Pri tome je potrebno: (1) (2) Aa1 = 19.03 cm2 zategnute armature (smetene uz spoljnu ivicu stuba) i Aa2 = 6.64 cm2 pritisnute armature (smetene uz unutranju ivicu stuba), odnosno Aa1 = 6.47 cm2 zategnute armature (smetene uz unutranju ivicu stuba), dok pritisnuta armatura (uz spoljnu ivicu stuba) u ovom sluaju nije raunski potrebna.

Kako povremeno optereenje ne moe ISTOVREMENO delovati u oba smera za koje je proraun sproveden, armatura koju je potrebno smestiti uz svaku ivicu preseka je MAKSIMALNA od napred sraunatih vrednosti (a ne njihov zbir). Sledi: spolja: Aa,potr. = 19.03 cm2 6.64 2 unutra: A a , potr . = max . = 6.64 cm 6.47 a1 = usv.: usv.: 5 R22 (19.01 cm2) 2 R22 (7.60 cm2)

3 4.5 + 2 10 = 6.7 cm hstv. = 65 6.7 = 58.3 cm > 58 cm = hpretp. 5 Odrediti potrebnu povrinu armature za stub poznatih dimenzija, pravougaonog poprenog preseka, optereen momentima savijanja Mg i povremenog Mw , kao i normalnom silom usled vertikalnog povremenog optereenja Np. Povremena optereenja p i w NE MORAJU delovati istovremeno. Podaci za proraun: Mg = 100 kNm Mw = 200 kNm Np = 500 kN b = 25 cm d = 65 cm MB 30 RA 400/500

Primer 3.

1. zategnuta spoljanja strana stuba Kao i u prethodnim primerima, oigledno je da sluaj kada samo stalno optereenje deluje na konstrukciju nije merodavan. Meutim, mogue je napraviti dve kombinacije uticaja koje rezultiraju istim momentom savijanja: (1a) deluju stalno optereenje i odgovarajui vetar ( G, W ): M u = 1.6 100 + 1.8 200 = 520 kNm , Nu = 0 ; odnosno (1b) deluju stalno, vertikalno povremeno optereenje i odgovarajui vetar M u = 1.6 100 + 1.8 200 = 520 kNm Nu = 1.8 500 = 900 kN ( G, P, W ):

U ranijem toku kursa je pokazano da se maksimalna ZATEGNUTA armatura preseka napregnutog na pravo sloeno savijanje u fazi velikog ekscentriciteta dobija ukoliko, pri istom momentu savijanja, presek opteretimo MAKSIMALNOM moguom silom ZATEZANJA (odnosno, minimalno moguom silom pritiska). Meutim, istovremo je konstatovano da se
PRIMERI ZA VEBE

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

82

maksimalna PRITISNUTA armatura dobija ukoliko, pri istom momentu savijanja, presek opteretimo MAKSIMALNOM moguom silom PRITISKA (odnosno, minimalno moguom silom zatezanja). Praktino, u navedenom primeru znai da se maksimalna zategnuta armatura dobija za sluaj (1a), a maksimalna pritisnuta armatura, ukoliko raunski postoji, za sluaj (1b). Armatura za sluaj (1a) odgovara onoj sraunatoj u Primeru 1, tj. Aa1 = 27.73 cm2. Dalje sledi provera da li je za sluaj dejstva maksimalne mogue aksijalne sile potrebna raunska pritisnuta armatura u preseku - sluaj (1b): pretp. a1 = 7 cm h = 65 7 = 58 cm 0.65 M au = 520 + 900 - 0.07 = 749.5 kNm 2 k= 58 749.5 102 25 2.05 = 1.517 ea < 3 dvostruko armiranje

usvojeno: ea1* = 3
2

k* = 1.719,

m * = 43.590%

58 M abu = 25 2.05 = 58320 kNcm = 583.2 kNm 1.719 DMau = 749.5 583.2 = 166.3 kNm pretp. a2 = 5 cm A a1 = 43.590 Aa 2 = 166.3 10 2 = 7.85 cm2 (65 - 5) 40

25 58 2.05 900 + 7.85 = 17.74 cm2 < 27.73 cm2 (sluaj 1a) 100 40 40

Dakle, za razmotreni sluaj dejstva vetra potrebno je presek armirati sa Aa1 = 27.73 cm2 zategnute armature (smetene uz spoljnu ivicu stuba) i Aa2 = 7.85 cm2 pritisnute armature (smetene uz unutranju ivicu stuba). 2. zategnuta unutranja strana stuba Potpuno analogno sraunava se potrebna povrina armature za sluaj dejstva vetra koje zatee unutranju ivicu preseka stuba. Pri tome je mogue napraviti dve kombinacije uticaja koje rezultiraju istim momentom savijanja: (2a) deluju stalno optereenje i odgovarajui vetar ( G, W ): M u = 1.0 (-100) + 1.8 200 = 260 kNm , Nu = 0 ; odnosno (2b) deluju stalno, vertikalno povremeno optereenje i odgovarajui vetar M u = 1.0 (-100) + 1.8 200 = 260 kNm Nu = 1.8 500 = 900 kN ( G, P, W ):

S obzirom na znak momenta savijanja, stalno optereenje u oba sluaja deluje povoljno, a kombinacije imaju isto znaenje kao kod dimenzionisanja spoljanje strane stuba: kombinacija (2a) daje maksimalnu zategnutu, a kombinacija (2b) maksimalnu pritisnutu armaturu (naravno, u sluaju da je raunski potrebna).

PRIMERI ZA VEBE

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

83

Armatura za sluaj (2a) odgovara onoj sraunatoj u Primeru 1, sluaj 2, tj. Aa1 = 11.79 cm2. Dalje sledi provera da li je za sluaj dejstva maksimalne mogue aksijalne sile potrebna raunska pritisnuta armatura u preseku - sluaj (2b): pretp. a1 = 5 cm h = 65 5 = 60 cm 0.65 M au = 260 + 900 - 0.05 = 507.5 kNm 2 k= 60 507.5 102 25 2.05 = 1.907 ea > 3 jednostruko armiranje

Dakle, u ovom sluaju nije potrebna raunska pritisnuta armatura, pa dalji proraun nije potreban (za zategnutu armaturu merodavan je sluaj 2a). Ipak, za nepoverljive: k = 1.907 eb / ea = 3.5 / 7.984, m = 24.673% 25 60 2.05 900 = 2.99 cm2 < 11.79 cm2 (sluaj 2a) 100 40 40

A a1 = 24.673

Dakle, za razmotreni sluaj dejstva vetra potrebno je presek armirati sa Aa1 = 11.79 cm2 zategnute armature (smetene uz unutranju ivicu stuba). Poto su razmotrene kombinacije dejstava koje daju maksimalne potrebne povrine armature na obe strane poprenog preseka, potrebno je usvojiti broj i prenik profila. Pri tome je potrebno: (1) (2) Aa1 = 27.73 cm2 zategnute armature (smetene uz spoljnu ivicu stuba) i Aa2 = 7.85 cm2 pritisnute armature (smetene uz unutranju ivicu stuba), odnosno Aa1 = 11.79 cm2 zategnute armature (smetene uz unutranju ivicu stuba), dok pritisnuta armatura (uz spoljnu ivicu stuba) u ovom sluaju nije raunski potrebna.

Kako povremeno optereenje ne moe ISTOVREMENO delovati u oba smera za koje je proraun sproveden, armatura koju je potrebno smestiti uz svaku ivicu preseka je MAKSIMALNA od napred sraunatih vrednosti (a ne njihov zbir). Sledi: spolja: Aa,potr. = 27.73 cm2 usv.: usv.: 6 R25 (29.45 cm2) 3 R25 (14.73 cm2) 7.85 2 unutra: A a , potr . = max . = 11.79 cm 11.79

PRIMERI ZA VEBE