You are on page 1of 223

63

ABCDEFG

c
ba

XuJ uMH WUIK wMu fK: UbB WdN WOUI V WKK





ac
b

XuJ uMH WUIK wMu fK: UbB WdN WOUI V WKK


63

U
1983

ABCDEFG

M
M
M
M

&

:


:


:


:


M
M
M
M


D




D

?

.



?
j
.


D

? .
:
.() ...
5

& ? D
:

).(
? ? D

x
.
{ - -
{
:
... &

: .() ...

?
? .
?
? D ?
D -
? - .
D
?
?
{ .

?
?

6


? D .

? ?..

.

) ( .
) ( ? .
) ( . .


?
.
? ) .(

.


?
.




D

).(

?





.
9

:
 m
).(

...
.()..

&
.
& ) :
( ) (

& ? .

D ? D x .
: s
.() ...

j
.


? .
? ?
D
& .
?
j ?.
10

?
?
{
j
: ....

?

w .() ..
{
?
j
.
? D

?
? ? ? D
.

?
j :
: ? .
: .
:? .
: .
: ? .
:
: .
11

: .
:? .
: .
? .

12

) (
?
.

.
) ( :
ERIC ROLL. History of Economic thought. Faber Covered Editions. London. PP. 49-53
) (
) ( .
) (
) ( ? .
) ( ? .

13

14

1





x
).(

-
:


? ?
{
?
.


... .


15



{ .
D
.
?
.
D


.
{
D
:
{ {
|  ).(

- :

-
- D
D
{ .
?

?
D
.
? j :
() ... :
16

) ( : { ) (
.

.


? &
.
?
?

D?
.
?:
j -
? - j ?
.
?

.
D ?
? .

?
.

. ?

17

?

).(

?j ? {
? { .
D
? ? .

.

?
{ .
?
...

.

? .
? x
{
? .
? {

&
?
? ? {
.
? ?
18



{

.
?
D :
.

- :


.
:
().. : ).(
j

:
() ..
:
).(
:

) (
D ?.

- ):(

?
? ?
:
- ? ?
.
19

-

j
.
(

)
:

) ( : ).(
?
:
).(

: ).(
& ?
:
) (
?.
: ).(
?


.
?
?
.
?


? ?
) (
20

?
? .
?

.
? ?
? j Choice
D ? {
? .
D


x .
? ?
?
{

j ? -D
j
).(
.

21

) ( : & :
.-
) ( ?.
) ( .
) ( .
) ( .
) ( ? D :
.-
) ( .
) (
) ( .
) ( .
) ( . :
) ( :
. - .
- .-
) ( .
) ( ? .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .
) (
? ? ? -
? -
? ? ? .
) ( : . . D
? ? ) (.

22

2
?



.


D
{

.


?
. :

).(
?


.
23


: ) (

:
).(

.
{


j
. :
..
() .



.. &

?.
?
?


.

.


24



..
)(

D
.


{
x.


):(
- D
D
:

?.D
-


x .. .
D
D ?
.
-?
? ?
25

) ( j ? ?
.
- ? ?
D

& { ).(

() D j .

? D
?
?D
-


.
D

? {
? { ).(
-
{
D .
:D
- .
- ? .
-

? .
26

- ?
j
.
D
? {
:
: () :


{

:
: ? :
.
:
:

.
?
: :


.
{



?() ..
x
27




D .


? .




...
:

? D ? ).(
D
D D?D
? .D
? D
? ?
.

.
:
?
? .
: ) (
. /

28

: {

{ () ..? {

?

? ?
.
? D ?
.

D .
?
;
D
: ) (:

).(
: :
.
:
{
) .(
: : :

.
:
:
) ( j
29

) .(
:


?
.
?

?
?
D ? .
D
:
-
? .
- ?
.
-

?
D
?.
- j

? j

.
: ? :

30

: :
? :
x x
.
:




.
: :

:
-:

: .

.
:
.
-:


:
s
) .(
:
) ( :
. ).(
31

{ :
: .

: s )(

.
- :

:
.() ..
- :

{ ?

.
D j ? ?

.
- :

:
) .(
:
).(

.
: 
?
?
32

. ?
? .
? ? ?
{ .
?
)(
:
. .
? .
?
{
:
. {
) ( : 
).(
? ?
{ :
? . ? .
? . ?
D ? .
 { :
D?
:
) .(
33

?

.
: {  {
 { {
{ {  {
{
) .(
D
? D ? :

).(
& ?
.




) ?
(.
:
).(
D ?
.

?

: :
34


?

.
? D

? ?

.

D ?


:
- : ? :
{ .() ... ?
? D
? ?
? .
?
.
j
j .
- : ?

: ).(


35

?
.
:
s s
.()...

?
? ?.
- :
?

?
? .
...
? .

: {

).(


?

D

{
{ .
- :
? ?
36


?
.
? :
:
?
?
.
D

D
D?...D
.
?
?
.
?
.
?
?
?
.

?
.


.

37

{ ? .

?
.
? ?


D D

:
{
. 
. w
.() ...
.


? ?
D
D .D
? D


.
:
. ?.38

. ?


?
.
? ? D
?
? ? D .

.
? x
j { ? ?
?.




.
{

:
:
? .

:
.() m : .
) .({

39


.

:

).(


.
- - .
? ?.


) ( :
).(

?


? .. .
D ? D
{ .

)(


. ? D
D D


40

.

?



?.D
? D
.
? ? D? :
- ? D D
? ?
.D
- D? D
D %
? {
.
-
?

? .
- D ?
?x
? ?
D
? D ? .
- ? ?
? ? ? -
j
41

?.D
- ? ?
?
.
- ?
?D
.
? ? D?
:
-

{

.
- j
?
.
- ? D?

.

? x {



.
?
.

42

)(
.
) (
) ( ?
) ( ?
) ( :? .-
)(
) ( -
? -
) ( The civil police or the police in charge of the market and the public morales: :
: ? )
( : ?
) ( .
) (
) ( : ? -
) ( : ? D ?
.
) ( :
.
) ( : ? ? . -
) ( .
) ( ? D . -
) ( .
) ( .
) ( : ? ?
) ( .
) ( ?. /
) ( .
) ( .
) ( .-
) ( .
) ( ? .
) ( ).(

43


) ( ).(
) ( : ?
.
) ( -
) ( -
) (
) (
) (
) (
) (
) (
) (
) (
) ( -
) ( D .
) ( -
) ( .
) ( .
) (
) ( ? :
? -
.

44

45

46

3
:

? ?

.

:

.
Price
System
?
.



.
Adam Smith
?
D
?

47

.
?
?D

.

? D

.

.
J. M. Keynes ?
) (
.
? ?.
?


?
?


.
? ?

D D



48

.
?
.
? D : ?
? ? ?
).(
? ? ?
? ?
{ )(
? D
D () .

? :  () ...
? .D
... x
D? D ?D
? .

? ?
? {
? .
? :
)(
:

).(
: ? ?
.
? :
49


)(
)(
:  ...
:
|
)(
...
(

)
: { ...
:

)(
: ()...
)(
: { ...
? D
?
.
... : ()...


. ?
? .


.

? ?
?
?
. ?
? j .
50

:


() .

.
?
. ?
)(
?


.
? .

.
? ?

.
?
?
?

.
?
?
.


51

?

.
D ?
?

? {
().
?
? ?
().
- ? .


)(
:
-{ D
? .
? {
? :
?
:
:
? : :
{ .
- ?
D ? .

52

D x
.
?
{
? :
- .
? {
? ?
x
.


? .

?D
.
?
? D ? .
? ?

.


? .
? D
? D
.
- :

53

? D
D
{ ? {
?() .D

?
? D

.
? ?

?
.

?.
?
.

54

J. M. Keynes Theory Of Employment Interest and Money. 1936. Harcort, Barce and Company Inc
) ( :
? j .-
) ( : ?
.
) ( ? .-
) ( .
) ( .
) (
) (
) (
) (
) (
) ( .
) (
) ( .
) ( .
) (
) ( :
?
. :
? -
) ( : ? -
) ( .
.
) ( . .
) ( ? D? D
{ ?D

) ( :
& ? .-

55

56

4

:





.
j




.

.
D ?

?
?
.
57

? ?

?

?.


.
{ & j
? .

)(
?j :
- ? .
- .
-
.

Social Profit .
or revenue Versus Private Prodit or revenue

.

? .
D D
?

: ?
... Social Cost
? .
58


- -

? ? j
?
? .
? :
{

? ?

D
.
() .

?


() .

) (
&

j
? &
{
.
{
59



.

?
?
?
: () .
D ?
.

: :
)(
: .
() ...
?
x
.
: ()...
?

() .

... :
) ( :

()...
x D .

60

.
?
?
() .

{ ()


.

:
)(
...

() .
j :

() .

? :
j )(
?

j
)(
.

? ?
?
?.

61

D

?

. :
?
? j .
- j
- ? D ? ?
? ?
{
.
? :

....
?
?

.



)(
? .
?
{

?D
() .
62


{
.
(

)
Basic Needs .

?
{ ) (
.
: 

() ... D
.
.


? ?D
.


.


Use-Value
?
D.D

Price .
?
63

D
{ D D :
- :
)(

?.
- :
D
.

?
.


.

.
{
? :

: :

- )(
{ ? ?
.D D ? D
? D ? D
.
? ?

? D () .
64


D
)(
.
?
?


)(
?
.
? ?
?



?

.

? Dx D


? D
? ?
.
?
?
? ?
?.
65

?
? D

j

j .

? .

x

)(
D .
? D ?
D D ) (
)(
? () .
- -
: {
) (
?
?.


)(

: ?


? ... )(
66

?


?

& &
.
D

: : )
( -
- {
)(

D ?
?

? ? ?
?.



() .
- -

{ &
.
D
{ & & .
67

-:



.
The Theory of Subsistence
:
.


j


() .

D j
.
?
D ? ?

.


.
:
) ( :
) (
.
?
68



.



D :
:

(). :
D
(). D

? .


.
&

? ? D
: ?
.
?
j

D .
-:
{ - ?- D
?
69


.
?

?

D
?.



?
?

?

?.D


j
.

?
?

D ? ?
....
? ?
?
70

D .
? ?

.

)(
:
-
? ?
?
.
- ?
D
.
.
-
?
? ? D ?
?
? ?
? .
-:
?- -

?
? ?
? ? ?.

?
.
71

- :

?
D
.
? ?
D
:
.
? j x

:
)(
.


x .



.
? ?

.


? ...
) ( .. :

72


)(

.
? D
. ? D
.





? :
).(

:
) (
. : x
) . (.




: )(
:
)(

? ?
D
D .. :
{ ...

73

.


.

:

? ? ?
?.

.
. j
j () .
? :

... .

)(
.
? :
) (
& .
?
.

74

) ( : ?
) ( . ?

) ( ? .
.
) ( :
.
) ( .
) ( ? .
) ( .
) ( .
) ( ?
.
)( .
) ( .
) ( : {
.
) (- ? -
) (
) ( . .
) ( . .
) ( .
.
) ( j

...
.
) (): ( .
) ( : ? .
) (
:
./ ...

75


) ( : .
) ( ? -
)David Ricardo, The Principles 33. Of Political Economy and Taxation 181, pp 23- 24, p () (
) ( :
) ( .
) ( ?
)(.-
) ( ? j
? ? .
) ( ?
) ( ?
) ( ?
-
) ( : ?
.-
) ( The Wage Fund
?
? .
) .( .
) ( - .
) ( : ? ?
- .
) ( : ? .
) ( ? .-
) ( ? .
) ( : ?

? ? .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .-
) ( . ? .
) ( : .
) ( .

76

5

?

Use-Value
) (



() .
- -

?

?

:
)(



? ? . {
77

.
- -
..? ? ?
&
:
{ ) ( :
() .
:

.

.

:


).(
D ?


j ..
.
?
)(
.

: ?
.
{

78


? ?() .


.
? D?
. ?
D ? D ......
)(
.

?
? .
- D-D


?.

)(
? .
)(





.
?
& x
.
79




.

&
).(


? ?
.


() . D
? D .
& :
{



() .
&
& & &

.D :

 ) (

80

.

j :


) ( & &
? D .
& {
:
) .(
&
.
?
&.
& {
D ?
.
? D
j .


? ?
j
!!
{
& ... :
...
? & .
..
81

? {
.
?

?
...

?.D

&

? ().


.

? .
.

.


?

?...

82

{
.
?
{ {
? :

?
j
?
? D
.....

() :

: :

:
- .
- .
- .
- :
?

.
?.
- :
j {
?
.

83

D ?
D
? D
.




?
?.
{
{
..
- :

.

?
? D
.

-:

&
?
? ....
.
?
.:
:
84

.
:
.
?
.

&
)(
:
- .
-
.
- ?
?

.
-
?
.
{ :
- :

?
?

() .
D
? ?

85

D

.

? .
{ j
.
- :




{
.
- ? :
?
.
- j ?
:
? . ?


? .
j

?

.
:
86

() .
.
? ?
?
?
.


? ? .
?D

D D

.
D &

.
j
D

?
D ?.

: :

D j
?
. ?
? ...
?
87

.


D? D .

? D j ?.


?
.

?
.

: :

j

.
D
)(
.
?

.

? .

88


D .
{
:
-
?

.
-
?

? ?...
x .
.

.
j {
?
.
?
...
: ()
D


) ( j ? .

?
)(
89

: :

?
:
- ? ) ?(
??

?.
? :
-
? .- ?
?
....
- ? :
x
? .
?

.

?

.
?
?
.
?
?
.
90

? ?

? ?
? . ?D

?x D .
? ? D ?
% ?

? ? ?

?
? .
? ?
)(
:
- :
?
?
?
.
- ? :
?

?
?
.

? .
- :
91



? D D
? D? D
.
? ? ?


?
&.

?
? ? ?
?
?
{ D ?
j
.
?
?
):(
- ?
D ) (
D ? .
? ?
.
.
- :
D
92


? ? . . ?
.
- :

? ..
.
- : ?



? .
- ? : ?
? .
?
?
?
D D

? .
? D
? ? ?

?
? ?
? ?
? ?
?
? ).(
93

?
? D .
)(
? :
- ?
?
?
.
- ? .
?
? ?
.
?

D ? ?
? j

.
j ? ?

? .
? j


.
.

94

) ( ?
? .
) ( . -
) (
) ( .
) ( .
) () ( : ? -
) ( :? .
) ( ?
) (
? :
D
- .-
) ( .
) ( .-
) ( .
) ( ).(-
) ( .
) ( - -& D
D

.
j
D.
: & ? ? ?
.
) ( : ? ? ?
.
? ? .
? ? ? ? - .

95


? .) ( ? .
) ( : ) D (
-
? .
) ( .
) ( : ? ?

) ( : ? .
) ( : ? ? .
) ( : : .
.
) ( : ? ? ?
.
? ? ? ) ( :
-
.
) ( :? : :
? ? ?
?
? ?
International seminar on Monetary and fiscal Economics of Islam
Safar 28 to Rabi al-Awwal 3, 1401 H (January 6-10, 1981) ISLAMABAD - PAKISTAN
) ( :
? ? .-

96

6
{

? ? .

D D?
D D
?.
Market or price
Mechanism



.


? ?
D
?
.

D
97

?
? {
? D
? ?
?
x D
.
D

)( ).(

?
?
..

.
? D ?
? ?
? .

?

D

? .

):(



98




.
? ?
? ? :
).(



?
.
? ? j
?
D?D
? D ?

.
?
D
D.D

):(


?
?.D
?j

:
99

- :
?
:
).(
- :

:
? .
- ?
:
:
: ? ) (

?.

D? ?
. :
) (
D

x
?.
- ? ? : ?
D

:
:
? j
).(
100

?

. : :

) ( :
;
:
.
D () : D
) .(
? ? ?

?. ? D
.() :
?

.
?
? .
.
{ x
.


? .

):(


?
101

?.
?
?




) (

?
?
?

? D
? ).(


.

.

? D
.

: ).(

.
?

102

).(
D
? D

.

?.D

103

) (
.
) ( : : D
- :
) (
) ( .
) ( :
- .
) ( . /
) ( : ?
/ .
) ( : ? .
) ( .
) ( ? .-
) ( : . -
) ( :
.
) (
.-
) ( : D ?
) ( : .
) ( : ? ?
: / .

104

7

&

D
D

{
?
D

? D .
?


.





105


.


.
{ ? D:D
? : .
? : .

:
{
?
?
?

.
: :
?

? .


? .
? ?
?
.
:
? ? Barter
106


j
.


.
D
? ? ?
.
? ?
D .
?.
: :
{ ? :
- {:
Problem of Double Coincidence of wants.
? ?
?
.

? D
?.
- :

D ?
?
.
{

107

.
- :


.
? ....
. ?
? .

? ? .

....
? .
? ?
? ?
? .
:  :
?
D .
- Commodity Money :

?

x
Commodity Money :
Pecus
{ .


108


? .
D ?
- -
?.
- Metallic Money :
? D ?
?
j
? .
?


.
?

? ?
D ? .? ?

? .
- Paper Money :
?

?
?.
?

?
.
109

D




? .
- :



?

Banknote
.


? Representative Paper Money :
.

j % ?
j {
j
?.
- :

{

x j

110

%
?






?

?
.


?
...
?
.
- Fiat Money :

?
?
.



.
?

111



.

. .

? D
.
? ?

.
- Deposit Money :

?
j
?
.

.

?
? ?
.
? D
?.
? D

.
?
112




D
D

.
{
.

D
?

?

? ?


.
:
)(


? {
.
.
: :
{
? .

113

- Medium of Exchange :
? ?D
D? D ?
? D ?.
? ? {
D


D ? ?.D
- :
A Unit of Account or A Measure of Value.
?

? ? ?
? ....

Standard of Deferred .:
Payments
?

? .
D

? D


.
- A Store of Value :
?
114


? ? .


.
?.


Asset ?
? Perfectly Liquid .
j {
.D

? ? ?




.



. ?
D .
General
Acceptability

.

115

: :


{

?
.


Price Index Number {
? D

?
.
{

% D
% % %
...% ...
? .


.



.



116

D ? D

.



.
?
?
? .


D

.
? x
.

?

?
.

... ?.
:
D?..

.

117

..

) (? .
:
).(
&

:
.() ..

:
? ? j

.

{

).(

j :
.




)(
{
118

.
:

.



.
)(
?


? .
?
. ? ?
&
&
?
?
.
? )(
? :
D D D ...
?


() ....
?


119


.



?
?
?.
?

?.
?


).(

? :
- ?

{ {
{ j


D


? ? ?
...

120

? ?
.



D

.
D?D

.
?

D D D .
?
?
.
-

{


?
.
-
D
?
? D {
.
-
121

.
-



...
?
?
? ... !
?
?

.
:
)(
?

? { () :
- : ?

....
- :
?

{ ?

j
....
? ?
x
122


....
:
...
- :{ :
- ?
....
?
D
{
...
....
....
- ? ?
?

?
? ?
?

.
? ?
D
? ?

?
? ?

? .D
123

?


.
?
.
:D
...
:
? ?

) ? (...


? .
?

) ( .
?

.

?

.


.
?
124


.

? ?
x

.
?





.
?
D
.
.
? ?

{

.
?
? D

D ?

.
125

?
? D ...
?
? .


.
?
? { .
?
?
.
?
?
..
?

.


D {

?


.
D ?

.
126

?
?
Irving Fisher ? :

= +
? ?
?
.
?




.

?
D?
? ?.
.
:
?

):(
: )-(:

:
? D
) ( ) ( ) (
)j (
) ( j ) (
127

? ).(
: )-- /(:

? D ? D ):(-
{
: D
?
D
D D
... ? ?
D .
... ? ?
&
?
?
{

)(
D

.
?


.
: )-(:
D

? :
128

:

....


{ .
{ :


? D ?

.

129

) (W.Arther, Lewis, The Theory Of Economic-. 75. Growth Fifth Impression 1965 p . :
.Raymond P. Kent, Money and Banking, Fifth Edition P) (
) (
) (
) (

) ( : ?
) ( ? ) (
) ( :
?


) ( .
) ( : ?
.

D
.
) (
.
) ( & ? .
) ( ?
?


? . -

.
) ( :? ? .
) ( : ? ?
? ? ?

130


) ( .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .

131

132

8





D
D
.
?


.






:
-
: ?
133

.
- :
?
.
j
?

?
:

? ).(
: .

.

?
.
.
x D

.
: 
  ).(

? ?
? ?
:?
134

).(

)(
.
:

.

.
.
.

.


? .


.


.

.
& - -
: { { 
{
) ( {
135


.
? D

D .
.

- :



.
:

).(
:
).(
D

.
x
.
? ) (
x {


j .
?
136


.
:
).(

{ D

.
- :
j

.
?

: ? ?
?
: ?


? Basic Needs

?
?
? .. ?
? ? ? D
.
: { ..
?.D
137

:
) D (
? .

? -
. j
j ? -
? ? ?.

:
 
 { 
{ { ).(
:
{ ).(


.
:
? ) (.. :

)(


? .
:

{ .
138


).(
?

? .
:
{).(


.

:



? .
? x
:
).(
:
j
? ?
? D
.

D

139

:
- :
& ? ? D

.
:
).(

:
-
? D j
?
? ).(

j

.
)(

?

)(
.
? ?
D :
:
.
: ?
)(

j

140


.
- :


D.
:
|
) (?
) x x (.
:

() .
D
.


.

.


? {
)(
.
{ : D
?
x
.

141

{
? D {.


:
)(
{ .

.



?
j
j .

.


D
. :

() .

?
? .


() .
142

D

.
? .


.
? j
? ?
? .
?

?
... ?
& ?

.

? ?
? :
) ( :

)(
.
? ?
?
. ?
:
() .
143

:  () ...


: () .
? x
:
)(


x
DD
.
) (
... .
& ? D
? ?
{ ).(

D D
D .
:
).(
: :

).(


? D
.
144


D
?
?

.

D
...
..
.
:?
: ? D
.
)(
:

? D
.

.
D
D

.


?
.

145

{
.
? ?

D
.

D

? ? .
{ : ?

j
{
.


D :
 
 { 
{ {
...


?
? )? ( :
{ ).(


146

{

.

? .
?
?
? {
.


? x
.
?
.
?
.

147

) ( .
) ( .-
) ( .
) ( : ?
? ? ?
? ? .- .
) (
) ( .
) (
) ( ? ? -
) ( .
) ( .
) ( ? -
) ( : ?

? ? . -
) ( . -
) ( .
) ( ? .
) (
) ( : ) ( .
) ( :) ( ?

) ( : ?

) ( . .
) ( .
) ( .
) ( : .
) ( ..
) ( .
) ( : ) (

148


.
) ( .
) ( .
) (
) ( .
) ( -
) ( ? .
) ( D &
.
)( .-
) ( ? ./
) ( . .
) ( : : ?
? ?
? .
) ( : ? .

149

150

9

:


&




:

{ ) .( .
.

?

j

.
:
.
151


.() D


.

.

?
.
.
D?

D
.
{
?
? .
?

? .

j

. ?

D .
152



.

Individual Wants
.Collective Wants
?
? ? .
? ?

.



Keynes
.


?
?
).(

? ?


D j
D .


153

? ?
?.

x ? ?

? .
?

? .

j
D
.
? :D
. - .


.


?
D
D ? {
.

.

154

? D {


D .

? ?
:

?
? ? .

? ?
?
x Scientific Management

j ? D

.
?

.

...
: ...
The
rationalisation of industry

.
155

):(

{
: ?
?

...

.
D
?
? .


:
.
.
?
? ? .



. ?



.

156

D

? ? D? ? .D
?? D

? D
?
.
{
?
D D
D
.
D? D D
? D D
External
Economics
D ? D


.

External Diseconomics
? D
? x ?
.

D? D .
{
157

? .() :
:

?
) (-
.

?.
:
? {
D? D

{
? . ?
? Merit Wants
{


?
?


.
:
? D


? ?
?
158

.

? D


{
?
D ?x D
.
?
?
Excess Capacity

.

{ ?
?
.
D ? D
D
?

?
.
:
? D? D
D
? ? D
? ?
159

D
? ? ?
?
? .
D
?
x
? D
.

x ?
? ?
.



x .


? D

D .


.
:
? ?
?
.
160



?
?
? D

{
D .


?

.

?
() :
:
?
?

?

? x

.
: ?
Social Overhead Capital ?
?
161

? j ?.
?
?
x
?
? ? ?
...
? ?
.
: ? ? D D
D
?
?
.
? D
?
?
?
.
?
) (
.


&
j

D
.
162

:
-
:

? ?.D
D ? ?
? ?
{ j
? ?.

?
?
. ?


- -
? ? .
- D :
D


.
.

. ?
.
- ?
-
{ .
163

- ? :

.
?
. ?
D
.
? ?
.D
{
? .

.
{
j D
.


.

? .

?

?

.

164

? ?



?
.
?
.
:
{ ?
{ ?
:
: .
: .
: .
? :
: :
? &
{

?
.


) (



?
165

.
? D?
? ?
):(
- ? : ?

?
.

?
: .
D
: w
).(
?
?

.
- ? :
D
? j
.
?


? ? :
:?
? ? .
? ? ?.
166


? {.
?

?
? D

? .
:
.
? ..D ..
.
:D ? D
? :?
.
?
.. :

) (
.
? ?

? .
- D

D.

? D
.
167



: {
) .( :
? ?
.. :


?
D
D ? ? .
.

j ?
?
D
:


).(
?

? . ?
?
?
? D

.

168



?
?
?
.


.

? ?
:
   ).(


...

D ).(
{

?
.
:
?


D ? .


169


D.

?
?
.
{ {
D
.
? D
?
x ).(

?D

.



? .?
?
.

? { j
.
D j
?
D
?
170

D D
D ? ?
.
?
?
-

? ?
?
? ?.

? D

D? ?
.
?
?
.
?


: ) ( :
) ( ?
?.D
? D?
?
? :


171

.


?
? D?
? ?

.
? ? ?

? ? j
()

)(
:


D? ? D


?
.


D? ? .
x

x .
&
172

D :D
() ... D D

?
D{ D
D
& ):(
- :
?
?
? ... : 

 .

{ .
.

. {
.
.
)..(
{
? :
-
: {
?.
-
D


173



: :
x .
- -
?
? ? D
:
{ ).(
-
? ?
?
x

{ .
x
{ ? ?.
- :

? D

:

?
.


.
- :
174

? ?

? :

?
)(
D
? ? ?

) (
.
?
j ?
.
?


.
- :
D

? .
? D
... D
?
.
&
D
x :
:
175

.
).(
D
: ) (
:
{ ).(
D

)(


? D &
D .
?
{
) .(
& ?
x
)(


?.

D
:
?
{ .
D

?
:
176

) (
?
?
? ?
.

:
)(
:
.
{ ?

.

.
D D

? D

?
? D
?
?
D
?

. D
D
D
177

? .


.

? D


.

j
D
.
?

. :
. .
.
).(
.

178

) ( ?
) ( ?
) ( :
.
) ( :
? ?
) ( :
.
?
E. K. Hunt, Jesse G. Schwartz, Editors, A Critique of Economic Theory, Penguin Books 1973, P4&5
) (-: ? .
D D
.-
) ( ? ? .
) (
?

...
.
) ( :
- .
) ( .
) (
)(
) (
) (
- .
) ( -: ?
) (

179


) ( .
) ( ? ?
:
:
.
:
.
) ( :
.
) (
) ( ?
.
) ( .-
) (
) (
) (
) ( - -
) (
) (
) ( -
) (
) (
) (
) (
) ( .-

180

10

:



.



D

.



? ...

j
...



181


.


? ?
.
?
?
?
j
D
).(
:
s ()...
? .
?
? ?
.
(

)
{ ? : :
- .
- ? ? .
- ?.
- .
- .
- ? .
- j .
- ? .
- .
- ? .
182

?

D ?
{ .

D ?
D

{ j ?
).(

? ? ?
j

{ .
:

):(
-
? .
- ?
? .
-
? .
- ? ?
.
- ?
.
- ? ?
183

.
- ?
.
D
?
D .
?
?

?
D

{
.
?
D D
D
.
:
&

? :

) ( ?
:
- () ...
)(
- ...
- {() ...
- () ...
184

-

)..(

&
:
()..
D D
:

).(


?
D
D .
:
{.() ...

):(

?
D - -

?

.
?
?
185


)( ....
?
?

.


. D

.


?
.
D

?

x

:


.
. ).(


? ... &
186

.
?
?
?
.



?.
:


{ )(
D
D

D .
? :
?

.
? : ?

?.
?
j
? ?
)
( .. ?
187

? ? ?
.
? ?
?
.
?

.
{

{ ).(
?
?

.

? ?
...

D
{ ) (
.
{
.


.
D
188

?

.


: ) (

.
? D
j

? {
?


? ? :
...
).(

() ...
? j
j x
.? ?



.

189

: .() ...

{

:
).(



? ?
D
.
?
.





{
:
).(

D
?
D
.
190

:
{ ) .(


?
? ? ?
?
? ?

).(
x ?
?
.

.


?

? ?

?

.
?.

:
191


() ...




?
.
?

.
D D

D
.

& .
? : ..
...

?
?
.



?
.
: ?
192

?
?

...
?
)(
.
j
...

?


.

.
?

.

?


? ?
? .


:

193

) .( &
. ?
:

() .
& ?

.
&
? .
& ?
.
?

.
& ? :


.() ...
:
)(
.

.

.


.
?
194

?.
?
: ? ?
.
?
?
.
:


?

& :
- )(
)(
- s .
- s {().
-
)(
.
-
() .

?
.

() .

x :
-

195

() .
-
-
|
() .
-
s

)(
{ .

j

.


:
....
?
:

?
. ?

? :

. .
)(
.
...
? D .
() .

196

? D



)---?-
?----( ...
..
) (

.

?

? .




).(
j

?
.
?
?
? .

).(
?
197

{

? .

: ).(
? {
:
).(
? ?

D :
).(
?
) D ? (.
:
? .


:() :
-
? ? ? ...
?
x
.

D
D

? .
198

- ? ?
{


.

?
?
? ? ?.

.
{ ?
j j ?


D .
- ?



?
.
?



?

D.
199



D
.
:
?

.
? ?
- - :
- .
-? .
-?
.
? ?

.
j ?
?
D.

?
.
j { j

.
?

.
200

?


.
& ?
:
.
).(
?

.
?
:
-
{ ).(
- . .
. ).(
-
).(
j
? ?
?
:

{ ).(
?

Basic Need : :?
.
201

?
.
& ?

:
) ... ( ?
? .

?



? ?
.
?

?
?
x .


.
? ?

.

...

202

{ .
:
?
?
.
?
?

- -
.
x
.



.
D D ?
:
-



).(
-

).(


.
203



.


{ {

:
)....(
j

:
).(
? :

).(

...: ).(
:
) ( :
) (
? .
: {
{
?

?

j
204


? ? ?



?

?

:
) .( ?)(
?
?

) (
? .



?

?
:

?

. D


205

? .
?

.


?
.
? ? ?
?
? .

D

.
?
.?


.

?
.



.

.
206




.


: () ...
:
.() ....
:
{
).(
j

? .
?
?
?
.
? :
?
.
& j
?



.
207

?
D

.
:


? ? .
?
- -
j .
D 78.09%
D 20.95% 0.03%
0.93% ?
? ).(


D

.D
? ?

..
.
?
.

):(

208

- D .
- :
-
.
- ?
.
- .
- ?
.
- ?
?

.
- ? ? :

?


%
%
{
.
?

? .... .


.
? ??
209



? D
.
?

? ? ?

.
.


?

?
.

?
D
?
.
? D D
?
? D
:
).(

210


? ....
.
j
D
.
?
j .
?

?
? .
?
?
? ?
.

?
?
D ?
.

x j
D
.
? ?
? ?
? D
:
211


).(
?


.

212

) ( ?.
? ? .
? .
: ? ? .) (
? ?
.
: &
) ( .
) (?
) ( :? .
) (? .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .
) (
?
) ( .-
) ( .
) ( ?
.
) ( .
) ( .
) ( ? .

213


) ( .
) ( .
) ( ?
- .
) ( .
) ( .
) ( : ? .
) ( : ?
.
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( ? .
) ( .
) ( .
) (
?
.
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .-
) ( ? -
.
) ( : ? ? .-
) ( : ? .-
) ( .
) ( .
) ( .
) ( : ? .-
) ( .-
) ( .

214


) ( .-
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .-
) ( .-
) ( .
) ( .-
) ( .-
) ( .
) ( .
) ( .
) ( .
) ( : .
) ( : ? .
) ( ? .
) ( ? .
) ( ? .
) ( :? ?
.
) ( ? .
) ( .
) ( .

215


:
:

) ( :

-
? .
-
.
- .

: :

- .
- .
- ?
.
- ?.
- ) D (
.
- ? .
- ) ( .
- ? .
- ? ?
.
- .
- ) ( ? .
- ?
216

.
- .
- .
- ?
.
- .
- ) ( .

.
-? ? .
-? ) (
? .

: :

- .
- &-
.
- .
-
.
- ?
.
-
? .
-
.
- ?
.
- ?
217

.
- ? ?
.
- ? D
? .
-
.
- .
-
.
- {
.
-
.
-
.
- ?
.
- & ?
? ? .
- ?
.
-
?.
-
.
-
.
-
218

.
-
.
-
.
_ ?
? .
-
.
- .
-
? ? .
-
.
-
.
- ?
.
- ?
? .
-
? j.
- ?
.
- ? ?
.
-
.

219

: :

- ?
? .

: :

-
.
- . D
? ? .
-
? .
-
D . .

::

-
? ?
.
- ? ?
? ? .
- D
.
- ? ?
? ? ? -

-
? .
-
.
220

- .
? ? ?

? ? ? .
- ?
? ?
.
-
? .
-
? ? .
- ? .
? ? - .
- ?
.
- ?
? ?
? ? ?
-.

: :

)( :

1) Ricardo, David, The Principles Of Political Economy and Taxation


1817.
2) Hunt, E. K. Shwartz Jesse G. Editors, A critique Of Economic Theory,
Penguin Books, 1973.
3) RoIl, Eric A History Of Economic thought, London.
4) Keynes, J. M. General Theory of Employment, Interest and Money,
1936.
221

5) Sharif, Raihan Islamic Social Frame - Work Bangladesh, Dacca 1980.


6) Kent Raymond P. Money and Banking.
7) Lewis, W. Arther, The theory of Economic Growth, Fifth Impression.
1965.

: :
1) International Seminar on Monetary and Fiscal Economics Of Islam,
January 6 to 10, 1981. Islamabad, Pakistan.

222

 :
.
? ? - .
.
.
?
?.
:
?
.
? .
? ? .
.

.

.


) (

:

:
223

You might also like