Topik 3-Pecahan

PECAHAN
Bahagian Pembangunan Kurikulum Kementerian Pelajaran Malaysia
ProBiM 1
Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.1
Lembaran Panduan Guru 3.1

Konsep Hasil Pembelajaran Pecahan 1. Menerangkan pecahan sebagai sebahagian daripada keseluruhan. 2. Mewakilkan suatu pecahan dengan gambar rajah. Bahan-bahan yang boleh dikerat kepada pecahan seperti biskut, kuih, kertas pelbagai saiz dan bentuk, kertas jalur. Nota: 1. Pelajaran ini terdiri daripada tiga aktiviti. 2. Melalui Aktiviti 1 dan 2 murid dibimbing memahami konsep pecahan melalui manipulasi bahan konkrit. 3. Kefahaman murid diuji dalam Lembaran Kerja 3.1.
Bahan Bantu Mengajar
Aktiviti 1
Masa
40
minit
Aktiviti 1, 2 & 3
Bentuk Tujuan Cara
Aktiviti murid dan tunjuk cara Murid dapat melipatkan kertas untuk mewakili pecahan. 1. Guru minta murid melipat kertas untuk mewakili:
1 2 , 1 4 , 1 8
2. Perkara yang perlu ditegaskan; semua bahagian: (a) berasal daripada satu objek (b) lebih kecil daripada objek yang asal (c) sama saiz. 3. Cabar murid melipat kertas untuk mewakili:
1 3 , 1 5 , 1 6
4. Jika perlu, guru tunjuk cara. Arahan Melipat 1. Gulung kertas itu satu setengah kali supaya kedua hujung kertas jalur itu bertentangan antara satu sama lain.
ProBiM 1
2. Gulung kertas jalur itu dua setengah kali supaya kedua-dua hujung kertas jalur itu bertentangan antara satu sama lain.
Aktiviti 2
Bentuk Tujuan Perbincangan 1. Murid menamakan dan menuliskan pecahan. 2. Murid dapat menyatakan pengangka dan penyebut pecahan. 1. Murid menamakan pecahan pada kertas jalur yang dilipat. 2. Murid menamakan pecahan-pecahan yang dilukis oleh guru seperti
2 3 , 3 4
1 2
Cara
. .
3. Guru memperkenalkan istilah pecahan bagi pecahan
Tegaskan kepada murid: Angka di atas sempang dinamakan pengangka. Angka di bawah sempang dinamakan penyebut. Cadangan bantuan untuk murid. Huruf akhir untuk perkataan pengangka ialah a untuk atas.
Aktiviti 3
Bentuk Tujuan Cara Latihan individu Murid boleh menulis pecahan. 1. Murid diberi 10 minit untuk menjawab soalan di Lembaran Kerja 3.1. 2. Guru memberi bimbingan sekiranya perlu. 3. Bincang Lembaran Kerja 3.1 dan buat rumusan.
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.1

Namakan pecahan bagi bahagian yang dilorek, di ruang-ruang yang disediakan. 1. 2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
ProBiM 1
11.
12.
13.
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Bahan Bantu Mengajar Pecahan Menulis pecahan berdasarkan gambar rajah yang diberi. Kertas jalur, kad imbasan pecahan, kit mengajar pecahan. Nota: 1. Pelajaran ini mengandungi dua aktiviti. 2. Aktiviti 1 mengembangkan fahaman murid tentang nombor 1 dalam bentuk pecahan melalui penggunaan bahan konkrit. 3. Murid dibimbing mewakil pecahan dalam bentuk gambar rajah dalam Aktiviti 2. 4. Latihan dalam kelas disediakan untuk murid dalam Lembaran Kerja 3.2.
Aktiviti 1
Masa
40
minit
Aktiviti 1 & 2
Bentuk Tujuan
Perbincangan dan latihan 1. Murid dapat menggambarkan nombor 1 dalam bentuk pecahan. 2. Mewakilkan pecahan dalam gambar rajah yang diberi. 1. Guru sediakan potongan kertas jalur yang mewakili: 1 - 3 keping
1 2
Cara
5 keping 5 keping 5 keping

1 2
1 3
1 4
2. Murid padankan beberapa jalur Contoh:
dengan jalur 1 unit.
3. Ulangi (2) dengan jalur-jalur
1 3
dan
1 4
ProBiM 1
Contoh:
4. Rumuskan 1=
2 2
1=
3 3
1=
4 4
5. Murid melorekkan bahagian pada gambar rajah untuk mewakili pecahan tertentu seperti:
1 4
1 6
dan
2 5
6. Murid menjawab soalan 1 dalam Lembaran Kerja 3.2. 7. Murid melukis gambar rajah di atas papan hitam. 8. Guru semak jawapan murid.
Aktiviti 2
Bentuk Tujuan Cara Perbincangan dan latihan Melukis dan melorek gambar rajah untuk mewakili pecahan. 1. Minta semua murid melukis sebarang gambar rajah untuk mewakili 1.
1
2. Guru tunjukkan kad imbasan pecahan 2 dan murid melorek gambar rajah masing-masing untuk mewakili pecahan itu. 3. Panggil 2 atau 3 murid untuk menunjukkan jawapan mereka di papan hitam. 4. Ulangi dengan kad imbasan
2 3
dan
3 5
5. Murid jawab soalan 2 dalam Lembaran Kerja 3.2.
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.2

1. Lorekkan gambar rajah-gambar rajah berikut untuk mewakili pecahan-pecahan yang diberi. (a) (b)
(c)
(d)
(e)
(f)
(g)
(h)
ProBiM 1
(i)
(j)
(k)
(l)
2.
Lukis gambar rajah sendiri untuk mewakili pecahan yang diberi. (a)
4 4
(b)
1 2
(c)
2 5
(d)
3 4
(e)
2 3
(f)
4 6
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Bahan Bantu Mengajar Pecahan Menentukan kedudukan suatu pecahan pada garis nombor. Kad pecahan bertanda sifar, perempat, perlima, perenam dan pecahan-pecahan lain, carta garis nombor. Nota: 1. Pelajaran ini terdiri daripada satu aktiviti sahaja. 2. Konsep mewakil nombor bulat pada garis nombor diulangkaji kemudian dilanjutkan kepada mewakil pecahan pada garis nombor. 3. Satu permainan yang menyeronokkan diperkenalkan untuk mengukuhkan kemahiran murid menyusun nombor pecahan mengikut satu turutan. 4. Murid menjawab soalan dalam Lembaran Kerja 3.3 dengan bimbingan guru.
Aktiviti
Masa
40
minit
Bentuk Tujuan
Tunjukcara dan latihan 1. Menulis pecahan yang ditandakan pada garis nombor. 2. Menandakan kedudukan suatu pecahan pada garis nombor. 1. Ulang kaji garis nombor untuk nombor bulat. (a) Guru tunjukkan
Cara
Murid melengkapkan
ProBiM 1
2. Guru terangkan pecahan pada garis nombor: (a) 1
1 (b) 2
1 (c) 3
1 (d) 5
1 (e) 8
1 (f) 10
3. Guru terangkan kedudukan pecahan pada garis nombor seperti

3 5
2 3
5 8
10
ProBiM 1
4. Kelas menjalankan permainan. Setiap murid diberikan dua atau tiga kad berlainan pecahan. Apabila guru memanggil sebarang penyebut, murid yang memegang kad pecahan dengan penyebut itu akan keluar dan menyusun diri masing-masing mengikut turutan pecahan dari yang terkecil hingga yang terbesar. Cadangan untuk set permainan
5. Murid menjawab soalan dalam Lembaran Kerja 3.3.
11
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.3

1. Lengkapkan garis nombor di bawah. (a)
(b)
(c)
2.
Tandakan pecahan berikut pada garis nombor. (a)
(b)
12
ProBiM 1
3.
Sebuah Boeing 747 sedang berlepas dari Lapangan Terbang Antarabangsa Kuala Lumpur dan akan melalui semua petak berikut semasa ia sedang menaik. Tuliskan pecahan yang tertinggal.
4.
Seekor semut telah memanjat ini di atas garis nombor. Dinding
9 10
daripada tinggi suatu dinding. Tandakan kedudukan semut
Lantai
13
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Pecahan Setara 1. Mencari pecahan setara bagi pecahan yang diberi. 2. Menentukan sama ada dua pecahan yang diberi adalah setara. OHP dan lutsinar, kad manila, kit pecahan. Nota: 1. Pelajaran ini melibatkan dua aktiviti. 2. Dalam Aktiviti 1, konsep pecahan setara dikembangkan dengan menggunakan gambar rajah. 3. Kemudian satu kaedah untuk menentukan pecahan setara diperkenalkan dalam Aktiviti 2.
Aktiviti 1
Masa
40
minit
Bentuk Tujuan Cara
Tunjukcara, perbincangan dan latihan Menyatakan pecahan setara bagi suatu pecahan yang diberikan. 1. Guru menunjukkan beberapa contoh pecahan setara untuk
1 2
dengan
menggunakan lutsinar berlapis (rujuk nota penerangan 1), potongan kad pecahan atau kit pecahan. Bandingkan saiz bahagian-bahagian yang dilorekkan.
2. Murid menjawab soalan pada Lembaran Kerja 3.4.
14
ProBiM 1
Aktiviti 2
Masa
40
minit
Bentuk Tujuan
Penerangan dan latihan Menentukan pecahan setara melalui cara mendarab pengangka dan penyebut dengan suatu nombor bulat yang sama. 1. Ulang kaji (a) sifir darab (b) apakah nilai bagi
2 2
Cara
3 3
4 4
5 5
dan sebagainya.
2. Guru terangkan kaedah mengira pecahan setara secara lorekan.
3. Perkenalkan kaedah algoritma untuk mencari pecahan setara

2 5 2 5 1 2 5 2 2 22 52 4 10
4. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.5 dengan bimbingan guru.
15
ProBiM 1
Nota Penerangan 1
(a) Sediakan satu lutsinar. Lukiskan satu bulatan dan warnakan
1 2
(b) Sediakan 3 helai lutsinar dengan bulatan yang sama, tetapi lorekkan
2 4
3 6
4 8
(c) Tindihkan pecahan
2 4
di atas pecahan
1 2
Tanya murid adakah saiz bahagian yang diwarnakan sama dengan saiz bahagian yang dilorek? (d) Rumuskan dengan persamaan
2 4
1 2
(e) Ulang langkah (b) hingga (d) dengan pecahan
3 6
dan
4 8
16
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.4

1. Untuk setiap soalan berikut, nyatakan pecahan setara bagi pecahan yang diberi dan lorekkan gambar rajah untuk mewakili pecahan tersebut. (a)
(b)
(c)
17
ProBiM 1
2. Lorekkan gambar rajah di bawah dan tentukan sama ada pasangan pecahan berikut adalah setara atau tidak. (a) Setara Tidak setara Tandakan
(b) Setara
Tandakan
Tidak setara
18
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.5

1. Darabkan nombor yang diberi kepada kedua-dua pengangka dan penyebut pecahan Nombor Mendarab Pecahan 2
22 52 23 53 4 10
2 5
Nombor 7
Mendarab Pecahan
2 5
2 5
10
2 5
11
Berdasarkan jadual di atas, kita boleh rumuskan bahawa,

2 5
4 10
Semua ini adalah PECAHAN SETARA.
2.
Penuhkan ruang-ruang kosong.
19
ProBiM 1
3.
Tentukan sama ada pasangan pecahan berikut setara atau tidak. (a)
3 5
10 15
(b)
9 12
3 4
(c)
4 6
8 18
(d)
8 16
2 4
20
ProBiM 1

Konsep Hasil pembelajaran Pecahan Setara 1. Membandingkan nilai bagi dua pecahan yang diberi. 2. Menyusun pecahan dalam tertib menaik dan menurun. Kad imbasan pecahan, carta. Nota: 1. Pelajaran ini terdiri daripada satu aktiviti untuk satu waktu pelajaran lebih kurang 40 minit. 2. Pada mulanya pecahan dengan penyebut yang sama dibandingkan melalui gambar rajah. 3. Kemudian murid diperkenalkan kepada kaedah membandingkan pecahan selepas mengira pecahan setara masing-masing.
Aktiviti
Masa
40
minit
Bentuk Tujuan Cara
Perbincangan, kuiz dan latihan Menentukan pecahan yang lebih besar dengan cara membanding. 1. Guru menunjukkan beberapa gambar rajah pecahan dengan penyebut yang sama seperti: (a) (b) (c)
2 6 1
3 3
5
dan dan dan
3 6 2
3 2
5
Murid membanding dan menentukan pecahan yang lebih besar. 2. Guru menerangkan kaedah membandingkan dua pecahan dengan penyebut berlainan seperti: (a) (b)
1 2 1
, ,
3 4 1
(satu penyebut adalah gandaan yang lain) (satu penyebut bukan gandaan yang lain)
(Rujuk kepada Nota Penerangan)
21
ProBiM 1
3. Kuiz (secara individu) Tunjukkan pasangan-pasangan pecahan dengan (i) penyebut yang sama, (ii) penyebut yang berlaian, daripada kad imbasan. Tanya murid secara spontan pecahan mana yang lebih besar. 4. Murid membuat Lembaran Kerja 3.6.
Nota Penerangan
1. Guru perlu tegaskan bahawa, untuk pecahan-pecahan yang tidak mempunyai penyebut yang sama, satu penyebut sepunya perlu dicari secara pecahan setara. 2. Aktiviti:
Lekatkan kad imbasan Soalan:
dan
di papan hitam.
(a) Pecahan manakah yang lebih besar nilainya? Tegaskan: satu penyebut sepunya perlu dicari. Apakah GSTK 2 dan 3? (b) Suruh dua orang murid menukarkan
1 2
dan
1 3
kepada pecahan setara yang penyebutnya
ialah 6 dan lekatkan jawapan di papan hitam. Gunakan kad imbasan:

1 2
dan
1 3
dan
Soalan: Pecahan yang manakah adalah lebih besar nilainya? (c) Ulang aktiviti ini dengan pasangan pecahan yang lain.
1 2 1 3 1 5 1 8
3. Beri lebih contoh apabila pengangka ialah 1 seperti
dan
dan
Buat kesimpulan bahawa bagi pecahan dengan pengangka 1, penyebut yang lebih besar akan menghasilkan nilai pecahan yang lebih kecil.
22
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.6

1. Nyatakan penyebut bagi pecahan-pecahan di bawah. Pecahan
5 8 2 9
Penyebut
11 15
40 93
9 22
2. Bandingkan pecahan-pecahan berikut dan tuliskan pecahan yang nilainya terkecil/terbesar di ruang yang disediakan. Pecahan-pecahan (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) (h)
3, 4 5 5
4 1 7, 7 4, 2, 6 9 9 9 10 , 9 , 6 15 15 15 3, 5, 1, 6 8 8 8 8 8 , 6 , 3 , 10 12 12 12 12
Nilai terkecil
Nilai terbesar
10 , 12 , 21 , 8 , 9 33 33 33 33 33
6 , 9 , 13 , 3 , 16 20 20 20 20 20
23
ProBiM 1
3. Bandingkan pecahan-pecahan berikut dan tuliskan pecahan yang nilainya terkecil/terbesar di ruang yang disediakan. Tukar kepada pecahan penyebut sepunya
3 dan 2 8 8
Pecahan-pecahan
GSTK penyebut
Nilai terkecil
Nilai terbesar
Contoh
3 dan 1 4 8
1 4
3 8
(a)
2 dan 5 3 6
(b)
1 1 5 dan 4
(c)
2 dan 2 9 6
(d)
5 dan 4 7 8
(e)
7 dan 5 8 6
(f)
2 dan 5 3 9
(g)
4 dan 7 11 22
(h)
7 dan 4 5 9
4. Bulatkan pecahan yang lebih besar.

7 (a) 3 dan 10 5
(b) 3 dan 5 4 6
24
ProBiM 1

Konsep Hasil pembelajaran Pecahan Setara Mempermudahkan suatu pecahan kepada sebutan terendah. Nota: 1. Pelajaran ini terdiri daripada satu aktiviti sahaja. 2. Kaedah mengira pecahan dalam bentuk terendah diperkenalkan melalui beberapa contoh berperingkat. 3. Murid dibimbing membuat Lembaran Kerja 3.7 untuk mengukuhkan kecekapan mereka dalam kaedah pengiraan itu.
Aktiviti
Masa
40
minit
Bentuk Tujuan Cara
Penerangan dan latihan Menyatakan pecahan dalam sebutan terendah. 1. Guru menunjukkan kaedah mencari pecahan dalam sebutan terendah sebagai proses songsang daripada kaedah mencari pecahan setara. (a) Mencari pecahan setara:
1 2 5 10
1 5 25
5 10
(b) Menyatakan dalam sebutan terendah: =

55 10 5 1 2
2. Guru memperkenalkan kaedah membahagi pengangka dan penyebut dengan faktor sepunya.
8 12 4 6
= =
82 12 2
42 62
2 3
4 6
(faktor sepunya 8 dan 12 ialah 2)
(faktor sepunya 4 dan 6 ialah 2)
3. Guru memperkenalkan kaedah membahagi pengangka dan penyebut dengan FSTB.

8 12
8 4 12 4
2 3
(FSTB 8 dan 12 ialah 4)

2 3
atau
8 12
8 12
=
3
25
ProBiM 1
4. Murid membuat soalan Lembaran Kerja 3.7. 5. Bagi soalan 3 dalam Lembaran Kerja 3.7, murid boleh menggunakan kaedah FSTB atau pembahagian berturut-turut.
26
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.7

1. Isikan ruang kosong. Bilangan Contoh Pecahan
24 36
Nyatakan semua faktor sepunya bagi kedua-dua pengangka dan penyebut 2, 3, 4, 6, 12
(a)
12 16
(b)
15 45
(c)
25 30
(d)
18 48
(e)
6 27
2.
Isikan ruang-ruang kosong dan tentukan pecahan dalam sebutan terendah. Bahagi pengangka dan penyebut dengan FSTB Pecahan dalam sebutan terendah
Pecahan
Tentukan FSTB bagi pengangka dan penyebut
Contoh
12 18
FSTB = 2 3 =6
12 6 = 2 3 18 6
2 3
(a)
8 10
(b)
8 15
27
ProBiM 1
Pecahan
Tentukan FSTB bagi pengangka dan penyebut
Bahagi pengangka dan penyebut dengan FSTB
Pecahan dalam sebutan terendah
(c)
9 24
(d)
25 35
3.
Tukarkan pecahan-pecahan berikut kepada sebutan terendah. (a)

3 15
(b)
8 20
(c)
14 21
(d)
18 30
(e)
6 15
(f)
12 28
28
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Nombor Bercampur 1. Mewakilkan suatu nombor bercampur dengan gambar rajah. 2. Menulis suatu nombor bercampur berdasarkan gambar rajah yang diberi. 3. Membanding dan menyusun nombor bercampur pada garis nombor. Bahan-bahan konkrit yang sesuai Nota: 1. Pelajaran ini terdiri daripada satu aktiviti. 2. Bahan-bahan konkrit, gambar rajah dan garis nombor digunakan untuk mengembangkan idea nombor bercampur.
Aktiviti
Masa
40
minit
Bentuk Tujuan
Perbincangan dan latihan individu 1. Menulis nombor bercampur yang diwakilkan oleh gambar rajah. 2. Melukis gambar rajah untuk mewakili nombor bercampur. 3. Menandakan kedudukan nombor bercampur pada garis nombor. 1. Guru memperkenalkan konsep nombor bercampur dengan cerita seharian. Bahan konkrit seperti pizza, biskut, coklat, kelapa boleh digunakan. 2. Terangkan dengan lukisan.
Cara
Bincang contoh lain dengan murid seperti:
1 3
, 2
1 6
2 5
3. Aktiviti Murid: Guru meminta murid melukis gambar rajah untuk mewakili nombor bercampur yang diberi.
29
ProBiM 1
4. Aktiviti Murid: Murid melengkapkan garis nombor yang diberi. Pelbagaikan garis nombor yang diberi untuk: i. nombor bulat sahaja ii. nombor pecahan sahaja iii. nombor bercampur 5. Murid menandakan nombor bercampur yang diberi pada garis nombor. 6. Murid menjawab soalan dalam Lembaran Kerja 3.8.
30
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.8

1. Nyatakan bahagian yang dilorekkan. Gambar rajah (a) Jawapan
(b)
(c)
(d)
(e)
(f)
(g)
(h)
31
ProBiM 1
2. Lorek gambar rajah bagi nombor bercampur berikut pada ruang yang disediakan. (a) 1
1 4
(b) 2
1 3
(c) 1
1 5
3. Lukiskan gambar rajah untuk mewakil nombor bercampur yang berikut. (a)
1 32
(b)
1 16
(c)
43 4
(d)
2 75
(e)
1 23
32
ProBiM 1
4. Pada garis nombor berikut, tuliskan nombor bercampur bagi kedudukan titik A.
(a)
(b)
(c)
5. Pada garis-garis nombor berikut, tanda dan tuliskan nombor bercampur yang diberi. (a)
1 2 3 4
(b)
(c)
1 5
(d)
2 3
33
ProBiM 1
6. Tandakan nombor bercampur berikut pada satu garis nombor. Nombor bercampur
1
3 4
Lukis dan tanda pada garis nombor
1 3
7. Didi berbasikal ke sekolah. Setelah berkayuh sejauh 5 kilometer, basikalnya rosak. Dia terpaksa berjalan kaki sejauh sekolah?
1 2
kilometer. Berapa kilometerkah jarak rumah Didi dari
8. Dalam acara larian marathon, sewaktu Ali berada di kilometer 9, Ahmad masih berada
1 4
kilometer di belakangnya. Tandakan dan tuliskan kedudukan Ahmad pada satu garis nombor.
34
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Pecahan wajar dan tak wajar 1. Mengenal pecahan wajar dan pecahan tak wajar daripada pecahan yang diberi. 2. Menukar nombor bercampur kepada pecahan tak wajar. Kertas jalur, carta Nota: 1. Pelajaran ini melibatkan satu aktiviti sahaja. 2. Dalam aktiviti ini, gambar rajah digunakan untuk mengembangkan konsep pecahan wajar, pecahan tak wajar dan nombor bercampur. Cara menukar nombor bercampur kepada pecahan tak wajar ditunjukkan juga.
Aktiviti
Masa
40
minit
Bentuk Tujuan
Perbincangan, aktiviti kumpulan, latihan individu 1. Murid boleh membezakan antara pecahan wajar dan pecahan tak wajar. 2. Menukar nombor bulat dan nombor bercampur kepada pecahan tak wajar. 3. Menandakan kedudukan nombor bercampur pada garis nombor. 1. Guru memperkenalkan konsep pecahan wajar dan tak wajar melalui gambar rajah seperti berikut: (a) (b)
Cara
(c)
2. Ulangi langkah (1) dengan garis nombor seperti:
35
ProBiM 1
3. Aktiviti kumpulan: Setiap kumpulan diberi beberapa kad pecahan wajar dan tak wajar dan murid mengasingkan mengikut jenis pecahan. Pada akhir aktiviti, wakil kumpulan melaporkan hasil kumpulan masing-masing. 4. Bincangkan dengan gambar rajah 1=
3 3
Ulangi dengan nombor bulat yang lain seperti 2=

4 2
dan sebagainya.
Uji kefahaman murid secara lisan dengan soalan seperti: (a) 2 =

..... 8
(b) 4 =
..... 3
5. Bincang dengan menggunakan gambar rajah.
6. Bincangkan tanpa gambar rajah, contoh-contoh seperti: (a) 3 =

3 1
36 1 6
18 6
36
ProBiM 1
(b)
21 3
=2+ = = =
1 3
23 1 3
+
1 3
1 3
6 3
7 3
Algoritma berikut boleh diperkenalkan selepas murid telah memahami prinsip (b). Contoh:
2
1 3
= = =
(2 3) 1 3
61 3
7 3
Uji kefahaman murid secara lisan. (a) 2 =

3 4
..... 4
(b) 3
..... 4
(c) 4
1 2
..... 4
7. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.9.
37
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.9

1. Kumpulkan pecahan-pecahan di bawah ini ke dalam beg yang diberi mengikut jenisnya.
1 , 11 , 17 , 3 , 15 , 6 , 9 , 17 , 3 , 8 5 7 2 9 3 6 11 11 10 3
2. Tukarkan nombor-nombor bulat berikut kepada pecahan tak wajar. (a) 3 =
.....
9 ...... 5
(b) 6 =
(c) 9 =
...... 4
3. Tukarkan nombor bercampur berikut kepada pecahan tak wajar.

1 (a) 3 4 = 3 (b) 5 10 =
(c) 7 5 7
(d) 10 3 = 5
(e) 8 5 = 6
(f) 9 3 = 8
38
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Bahan Bantu Mengajar Pecahan wajar dan tak wajar Menukar pecahan tak wajar kepada nombor bercampur. Carta Nota: 1. Pelajaran ini melibatkan satu aktiviti sahaja. 2. Walaupun kaedah mengira pecahan tak wajar kepada nombor bercampur ditegaskan, beberapa contoh gambar rajah diterangkan terdahulu. 3. Latihan dalam kaedah pengiraan diberikan dalam Lembaran Kerja 3.10.
Aktiviti
Masa
40
minit
Bentuk Tujuan
Perbincangan dan latihan 1. Menukarkan pecahan tak wajar kepada nombor bercampur atau nombor bulat. 2. Menukar pecahan tak wajar kepada pecahan setara.
Cara
1. Bincangkan dengan menggunakan gambar rajah.
9 = 8 + 1 4 4 4 1 =2+ 4 1 =24
2. Bincang kaedah menukar pecahan tak wajar kepada nombor bercampur atau nombor bulat.
39
ProBiM 1
Contoh: (a)
(b)
3. Bincang kaedah menukar pecahan tak wajar kepada pecahan setara. Contoh:
1 1 (a) 2 = 2 2 = 2 4 2
3 (b) 6 = 6 3 = 18 2 6 2 32 (c) 8 = 8 4 = 12 3 34
24 3 24 (d) 18 = 18 3 = 8 6
4. Uji kefahaman murid dengan latihan tambahan seperti:
6 5 =
15
30
8 = 3
27
40
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.10

1. Tuliskan nilai yang ditunjukkan dalam garis nombor di bawah dalam bentuk (a) pecahan tak wajar, dan (b) nombor bercampur
Garis nombor
(a)
Pecahan tak wajar
Nombor bercampur
(b)
(c)
(d)
2. Tukarkan pecahan tak wajar kepada nombor bercampur atau nombor bulat: (a)
27 2
(b)
30 7
(c)
35 8
(d)
23 4
(e)
81 9
(f)
62 5
41
ProBiM 1
3. Lengkapkan pecahan-pecahan setara: (a)

1 = 2
(b)
3 = 2
21
(c)
5 = 3
35
(d)
18 = 4
(e)
35 = 15
24
4.
Tentukan dua pecahan setara bagi setiap pecahan berikut: (a)

2 = 3
(b) 14 = 6
(c)
5 = 4
(d) 10 = 7
42
ProBiM 1
5. Tentukan sama ada pasangan pecahan berikut adalah pecahan setara atau tidak.
9 1 (a) 2 , 18
(b) 5 , 15 3 12
21 (c) 14 , 3 7
40 (d) 8 , 25 5
43
ProBiM 1
Pecahan: Ujian 3.1
Ujian 3.1
Nama: ________________________________________________________ Kelas: _____________________________________________________________ 1. Namakan pecahan bagi bahagian yang dilorek di ruang-ruang yang disediakan.
Masa
40
minit
2.
Lorekkan gambar rajah untuk mewakili pecahan 3 . 8
3. Lengkapkan garis nombor.
4.
Tandakan pada pecahan yang setara dengan pecahan yang diberi di dalam kotak di sebelah kiri.
44
ProBiM 1
Pecahan: Ujian 3.1
1 5. Beri dua pecahan setara bagi 3 . 1 = 3
6. Nyatakan pecahan yang lebih besar dengan . (a)

3 4
(b)
2 5
7 8
1 3
7. Tukarkan pecahan berikut kepada sebutan terendah.

9 (a) 15 =
(b) 30 = 72
8. Nyatakan kedudukan titik A pada garis nombor berikut.
9. Pada garis nombor berikut, tanda dan labelkan 3 3 . 4
10. Isikan ruang kosong. (a) 5 =

1 (b) 2 8 =
1 (c) 6 3 = 19
45
ProBiM 1
Pecahan: Ujian 3.1
11. Tuliskan nombor berikut kepada pecahan tak wajar. (a) 2 =
2 (b) 4 5 =
12. Tukarkan pecahan tak wajar kepada nombor bercampur atau nombor bulat. (a) 32 = 8
(b) 49 = 6
13. Suaikan pecahan di sebelah kiri kepada pecahan setaranya di sebelah kanan.
14. Dua biji kek dibahagi sama banyak di antara 6 orang murid. Berapa pecahan diperolehi oleh setiap murid?
Jawapan: ______________ 15. Dalam sebuah kelas dengan 30 orang murid terdapat 18 orang murid perempuan. Berapa pecahan daripada jumlah murid adalah murid perempuan.
Jawapan: ______________
46
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Penambahan pecahan Melakukan penambahan melibatkan: a) Pecahan dengan penyebut yang sama. b) Pecahan dengan penyebut yang berbeza. c) Nombor bulat dan pecahan. OHP dan lutsinar, kad manila, kit pecahan, carta Nota: 1. Pelajaran ini terdiri daripada satu aktiviti. 2. Kandungan pelajaran ini telah diasingkan kepada dua bahagian. Dalam pengajaran setiap bahagian guru memberi penerangan; selepas itu murid bekerja dalam kumpulan untuk menjawab soalan dalam lembaran kerja.
Aktiviti
Masa
40
minit
Bentuk Tujuan
Aktiviti kumpulan dan latihan. 1. Menambah pecahan yang mempunyai penyebut yang sama. 2. Menambah pecahan dengan mencari pecahan setara. 3. Menambah nombor bulat dengan pecahan.
Cara
1. Guru menerangkan cara penambahan dua pecahan dengan penyebut yang sama dengan bantuan gambar rajah. Contoh:
2. Murid diminta melorek pecahan yang diberi dan seterusnya mencari hasil tambah.
47
ProBiM 1
Contoh:
3. Guru menerangkan penambahan pecahan dengan penyebut yang tidak sama. Contoh:
Ulangi dengan contoh lain:

1 1 (a) 3 + 9 1 (b) 4 + 3 8 4. Aktiviti Kumpulan: Murid menjawab Lembaran Kerja 3.11 dalam kumpulan. 5. Rumuskan bahawa dalam penambahan pecahan, Untuk penyebut berlainan, tukarkan kepada pecahan setara dengan penyebut sepunya. Kemudian menambah pengangkanya. 6. Beri contoh dengan jawapan dalam bentuk termudah seperti: 5 3 5 1 4 + 12 = 12 + 12
8 = 12
2 = 3
7. Lanjutkan kepada contoh-contoh berikut.

2 2 (a) 2 + 5 = 2 5
(b)
1 1 7 +4=47
8. Murid menjawab soalan dalam Lembaran Kerja 3.12.
48
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.11

1. Untuk soalan-soalan berikut, lorekkan pecahan-pecahann yang diberikan dan kemudian nyatakan hasil tambahnya. (a)
(b)
(c)
(d)
2.
Dalam rajah diberi, lorek dan labelkan pecahan-pecahan yang diberi. Kemudian, selesaikan soalan-soalan berikut. (a)
49
ProBiM 1
(b)
(c)
(d)
50
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.12 1. Selesaikan soalan berikut. Nyatakan jawapan anda dalam dalam bentuk termudah. (a)
1 + 4 6 6
(b)
3 + 1 8 8
(c)
2 4 7 + 7
(d)
1 + 3 9 9
(e)
3 + 5 10 10
(f)
3 + 4 12 12
(g)
5 + 1 9 9
(h)
3 1 4 + 4
(i)
1 + 2 3 3
(j)
6 + 3 12 12
3 5 1 (k) 12 + 12 + 12
(l)
3 3 2 10 + 10 + 10
1 2 (m) 9 + 9 + 3 9
(n)
1 + 3 + 2 8 8 8
51
ProBiM 1
2.
(a)
1 + 1 = 2 6
(b)
2 + 1 = 3 6
(c)
3 2 5 + 10 =
1 7 (d) 10 + 20 =
3.
(a) 3 + 3 = 5
2 (b) 2 + 9 =
(c)
2 +5= 3
6 (d) 1 + 11 =
(e)
3 +4= 7
52
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Penambahan pecahan Melakukan penambahan melibatkan: a) Pecahan dan nombor bercampur. b) Nombor bercampur. Kertas jalur Nota: 1. Pelajaran ini melibatkan satu aktiviti sahaja. 2. Pada mulanya konsep penambahan pecahan diperkenalkan melalui pendekatan konkrit iaitu kipatan kertas jalur. 3. Kemudian kaedah penambahan pecahan dan nombor bercampur dengan mencari GSTK dahulu diperkenalkan.
Aktiviti
Masa
80
minit
Bentuk Tujuan
Tunjukcara, perbincangan dan latihan. 1. Menambah pecahan-pecahan dengan GSTK. 2. Menambah nombor bercampur.
Cara
1. Guru menunjukkan penambahan pecahan secara lipatan kertas. (Rujuk

Nota Penerangan)
53
ProBiM 1
2. Kaitkan proses lipatan kertas dengan kaedah pengiraan.

1 + 1 5 2 1 1 =(2 5 )+(5 2 ) 5 2 5 2 = 10 + 10 7 = 10
3. Tunjukkan penambahan dalam pecahan dengan kaedah GSTK.

9 1 4 (a) 6 + 3 = 24 + 24 8
= 13 24
5 15 50 1 1 24 (b) 5 + 8 + 12 = 120 + 120 + 120
89 = 120
4. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.13. 5. Terangkan contoh-contoh.

2 1 2 1 (a) 2 7 + 3 2 = 2 + 7 + 3 + 2 2 1 = (2 + 3) + 7 + 2 4 7 = 5 + ( 14 + 14 )
11 = 5 + 14
11 = 5 14
(b) 11 + 21 = 3 + 9 4 4 2 2 = 6 + 9 4 4 = 15 4 =33 4 6. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.14.
54
ProBiM 1
Nota Penerangan 1 Kertas boleh dilipat dalam cara berikut. 1. Sediakan 2 helai kertas.
1 2. Lipat kertas pertama kepada 2 bahagian. Lorekkan 2 daripada kertas itu.
3. Seterusnya, lipat kepada 5 bahagian dengan menggulung kertas itu 2 kali dan tekan. (Rujuk Lembaran Panduan Guru 3.1) 4. Sekarang buka kertas itu.
5. Lipat kertas kedua kepada 5 bahagian. (Rujuk Lembaran Panduan Guru 3.1). Lorekkan 1 bahagian 5 .
6. Seterusnya lipat kepada 2 bahagian. 7. Sekarang buka kertas itu.
55
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.13 (1 waktu)

1.
1 + 1 5 3
= =
15
15
2.
1 + 1 2 6
= =
3.
1 + 3 = 2 10
4.
1 2 4 + 5
= =
5.
1 + 5 3 12
6.
1 + 1 + 1 4 5 3
GSTK bagi 3, 4 dan 5:
7.
1 + 2 + 1 = 5 7 2
8.
3 1 1 3 + 8 + 6
56
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.14 (1 waktu)

1.
2 3+ 7 =
2.
7 5 + 10 =
3.
1 1 22 +34 =
4.
1 1 33 +26 =
5.
1 53 +42 = 8
6.
4 2 10 7 + 3 3 =
7.
5 1 1 1 4 + 2 3 + 1 12 =
8.
3 1 4 1 5 + 3 10 + 2 15 =
9.
1 7 2 3 + 1 5 + 3 12 = 6
1 1 10. 1 2 + 2 4 + 2 3 = 8
57
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Penambahan pecahan Menyelesaikan masalah melibatkan penambahan pecahan. Nota: Membimbing murid menggunakan keempat-empat langkah penyelesaian masalah Polya.
Aktiviti
Masa
40
minit
Bentuk Tujuan Cara
Perbincangan Menyelesaikan masalah penambahan pecahan. 1. Guru menerangkan masalah yang melibatkan penambahan pecahan. Contoh:
1 En. Bakar membelanjakan gaji bulanannya seperti berikut: 5 untuk sewa
1 1 rumah, 3 untuk membeli makanan dan 10 untuk persekolahan anak-
anak. Berapa bahagian daripada gajinya dibelanjakan bagi tiga perkara tersebut Guru menyoal untuk menguji kefahaman murid dan seterusnya mendapatkan cara penyelesaian.
1 1 1 Perbelanjaan = 5 + 3 + 10
= 6 10 3 30 = 19 30 2. Gunakan kaedah Polya dalam penyelesaian masalah. Guru membimbing murid menyelesaikan masalah ini. Satu contoh masalah lain diselesaikan secara soal-jawab dan dengan memanggil seorang murid untuk menyelesaikan pada papan hitam. Contoh:
1 1 Ismail membuat kerja di rumah selama 2 jam, membaca buku selama 1 3 1 jam dan menonton televisyen selama 1 4 jam. Berapa lamakah masa yang
digunakan untuk melakukan semua aktiviti di atas? 3. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.15.
58
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.15

2 1 1. Untuk pergi ke sekolah, Bala berjalan kaki sejauh 3 km, kemudian menaiki bas sejauh 3 2
km. Berapa jauhkah perjalanan Bala?
2.
1 4 Rokiah membeli 2 kg tembikai, 1 2 kg betik dan 5 kg mangga. Berapakah jumlah berat
buah-buahan tersebut?
1 2 3. Ramesh menyusun tiga batang kayu yang panjangnya 1 2 m, 2 3 m dan 1 3 m dalam satu 4
garis lurus. Berapakah panjang kayu yang telah disambung itu?
59
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Penolakan pecahan Melakukan penolakan melibatkan: (a) Pecahan dengan penyebut yang sama. (b) Nombor bulat dan pecahan. Kertas jalur Nota: 1. Dalam pelajaran ini konsep penolakan pecahan sebagai beza antara dua pecahan dicadangkan. Walau bagaimanapun, konsep penolakan pecahan sebagai mencari baki boleh juga digunakan. 2. Dalam pelajaran ini kertas jalur digunakan untuk memperkenalkan konsep penolakan pecahan sebelum kaedah pengiraan diterangkan.
Aktiviti
Masa
40
minit
Bentuk Tujuan
Tunjukcara, gerakerja dan latihan murid. 1. Mencari beza antara 2 pecahan dengan penyebut yang sama. 2. Mencari beza antara nombor bulat dengan pecahan wajar.
Cara
1. Guru membimbing murid mencari beza antara 2 pecahan melalui perbandingan lipatan kertas jalur pecahan. Abaikan bahagian ini Jalur I Bahagian berlorek =
4 5 1 5
Jalur II
4 5
Bahagian berlorek =
1 5
3 5
Beza bahagian berlorek =
3 5
(Rujuk Nota Penerangan) 2. Ulangi dengan beberapa contoh lain.
60
ProBiM 1
3. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.16. 4. Guru membimbing murid mencari beza antara nombor bulat dengan pecahan wajar melalui lipatan kertas jalur pecahan. Bahagian berlorek = 1
Bahagian berlorek = 1
1 4 3 4 3 4
1 4
Beza antara bahagian berlorek =
5. Murid disoal secara mencongak. (a) 1 3 = 4

4 (c) 1 7 =
(b) 1 5 = 8 (d) 1 7 = 9
6. Rumuskan:
6 1 1 2 3 = 3 3
= 5 3 7. Murid menjawab soalan dalam Lembaran Kerja 3.17.
Nota Penerangan
Satu lagi model penolakan antara dua pecahan melibatkan penentuan baki seperti ditunjukkan.
4 1 Contoh: 5 5 = ?
Bahagian berlorek =
4 5
Keluarkan 1 bahagian berlorek iaitu
1 5
BAKI = Bahagian berlorek yang tertinggal =

3 5
61
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.16

Selesaikan: 1.
5 3 = 7 7
2.
5 3 = 8 8
3.
9 5 = 13 13
4.
12 4 = 15 15
5.
7 4 = 10 10
6.
4 2 7 7 =
7.
7 2 = 8 8
8.
9 3 = 15 15
9.
5 8 17 17
62
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.17

1. Isikan nilai dalam kotak. (a)
3 1 = 3 3 2 (b) 1 5 = 2 5
= 3 = 7 3 7 7 7 =
2 (d) 1 6 =
(c)
(e) 1 3 = 8
2.
Selesaikan. (a) 1 3 4 (b) 2 3 5
2 (c) 3 7
(d) 4 3 8
9 (e) 5 10
3.
Saya ada tiga biji kek. Jika saya telah makan 5 daripada sebiji kek itu, berapakah lagi kek 8 yang tertinggal?
63
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Penolakan pecahan Melakukan penolakan melibatkan pecahan dengan penyebut yang berbeza. Kertas jalur Nota: 1. Pelajaran ini dibahagikan kepada tiga aktiviti. 2. Dalam aktiviti 1, kaedah penolakan pecahan diterangkan dengan bantuan gambar rajah. Bermula daripada peringkat gambar rajah, murid ditunjukkan kaedah pengiraan untuk penolakan pecahan dalam aktiviti 2. Kaedah pengiraan itu dilanjutkan kepada penolakan nombor bercampur dalam aktiviti 3.
Aktiviti 1
Masa
80
minit
Bentuk Tujuan
Perbincangan dan latihan murid. Menolak pecahan daripada satu pecahan lain dengan menukar kepada pecahan setara dengan penyebut sepunya .
Cara
1. Guru mengulang kaji konsep pecahan setara dalam gambar rajah dan
soalan mudah. Contoh: Lengkapkan pecahan setara berikut. (a)
(b)
64
ProBiM 1
(c)
2. Guru terangkan penolakan pecahan melalui gambar rajah.

1 1 = 4 2
1 1 Beza bahagian berlorek = 2 4
1 = 2 4 4
1 = 4
Guru bincangkan beberapa contoh tanpa gambar rajah. 3. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.18.
Aktiviti 2
Masa
40
minit
Bentuk Tujuan
Perbincangan dan latihan. Menolak pecahan daripada satu pecahan lain dengan mencari GSTK penyebut-penyebut. 1. Guru menunjukkan penolakan pecahan dengan kaedah GSTK.
1 1 2 (a) 2 3 = 3 6 6
1 = 6
Cara
9 (b) 5 3 = 20 24 6 8 24 11 = 24
65
ProBiM 1
(c) Ulangi dengan contoh lain. 2. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.19.
Aktiviti 3
Masa
80
minit
Bentuk Tujuan
Perbincangan dan latihan. Penolakan (a) Nombor bulat daripada nombor bercampur; (b) Pecahan daripada nombor bercampur; (c) Nombor bercampur daripada nombor bulat; (d) Nombor bercampur daripada nombor bercampur. 1. Tunjukkan penolakan yang berikut:
2 (a) 3 3 1 = 1 (b) 3 3 4 = 4 1 (c) 4 2 3 = 4
Cara
1 (d) 5 3 3 =
1 (e) 4 3 2 4 = 4 1 2 (f) 5 3 2 3 = 1 1 (g) 8 5 4 10 = 1 1 (h) 10 3 3 2 = Ulangi dengan contoh lain. 2. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.20.
66
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.18

Selesaikan 1.
2.
3.
4.
5.
67
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.19

Selesaikan 1.
1 1 = 5 3
2.
3 2 = 4 5
3.
7 1 = 9 6
4.
5 2 = 6 15
5.
7 1 = 8 12
68
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.20

Tentukan nilai setiap soalan yang berikut dan beri jawapan dalam sebutan terendah. 1.
1 (a) 2 2 1 =
(b) 8 5 4 = 6
1 (c) 12 9 7 =
2.
1 (a) 3 3 8 = 8
2 1 (b) 9 5 10 =
1 (c) 5 4 3 = 4
3.
(a) 6 3 5 = 9
1 (b) 5 2 2 =
2 (c) 8 4 3 =
69
ProBiM 1
4.
4 2 (a) 1 5 1 5 =
(b) 2 7 1 3 = 8 8
2 (c) 3 5 1 7 = 7
5.
3 4 (a) 3 5 1 10 =
4 2 (b) 3 5 2 3 =
1 (c) 7 3 4 6 = 4
1 (d) 6 4 2 3 = 4
1 1 (e) 4 5 2 3 =
70
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Penolakan Pecahan Menyelesaikan masalah melibatkan gabungan penambahan dan penolakan pecahan. Kad soalan Nota: 1. Pelajaran ini melibatkan satu aktiviti sahaja. 2. Murid digalak menyelesaikan masalah secara aktif. Aktiviti itu telah dipelbagaikan dengan memberi peluang untuk perbincangan antara guru dengan murid, kerja dalam kumpulan dan latihan individu. 3. Guru perlu membimbing murid menggunakan empat langkah penyelesaian masalah.
Aktiviti
Masa
40
minit
Bentuk Tujuan Cara
Perbincangan dan latihan individu, aktiviti kumpulan. Menyelesaikan masalah penolakan pecahan. 1. Guru mengemukakan masalah situasi harian. Contoh:
Rumah Ali adalah 5 km daripada sekolah. Dalam perjalanan balik dari 1 sekolah, Ali singgah di sebuah kedai 3 2 km dari sekolah. Berapa jauh lagi perjalanannya untuk sampai ke rumah? 2. Menjalankan sesi soal jawab yang melibatkan kaedah Polya. 3. Guru membimbing murid menyemak jawapan dengan menggunakan
71
ProBiM 1
operasi penambahan. 4. Aktiviti Kumpulan Bekalkan setiap kumpulan dengan kad soalan yang berlainan untuk diselesaikan. Pada akhir aktiviti, wakil kumpulan menerangkan hasil kumpulan di papan hitam. 5. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.21.
72
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.21

1. Pn. Mariam membeli satu bekas besar yang mengandungi 3 liter jus oren. Dia minum 4
1 sebanyak 5 liter. Berapa liter yang tinggal?
1 2. En. Sudir memetik 7 2 kg buah rambutan. Dia dapat menjual sebanyak 4 3 kg. Berapa 4
kilogram rambutan belum dijual?
3 1 3. Luas kebun En. Hashim ialah 3 5 hektar. Jika 2 10 hektar ditanam dengan buah-buahan dan
yang lebih ditanam dengan sayur-sayuran, berapakah luas bahagian yang ditanam dengan sayur-sayuran?
4. En. Chan membelanjakan 5 daripada gaji bulanannya. Berpakah pecahan gajinya disimpan? 8
73
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Penolakan pecahan Melakukan penambahan dan penolakan yang melibatkan: (i) Tiga pecahan dengan penyebut yang sama; (ii) Tiga pecahan dengan menggunakan GSTK bagi penyebut; (iii) Tiga nombor bercampur. Kad-kad pecahan dengan penyebut 10, 15, dan lain-lain, 3 kubus pecahan. Nota: 1. Pelajaran ini melibatkan tiga aktiviti. 2. Kesemua aktiviti telah dirancangkan untuk menggalakkan murid mempelajari matematik secara aktif dan menyeronokkan. Mereka digalakkan membina soalan sendiri, menyelesaikan soalan itu dan menjawab soalan dalam lembaran kerja secara individu.
Aktiviti 1
Masa
80
minit
Aktiviti 1, 2 & 3
Bentuk Tujuan Cara
Tunjukcara, aktiviti murid dan latihan. Menambah dan menolak tiga pecahan dengan penyebut sama. 1. Murid diminta mengeluarkan tiga kad pecahan dengan penyebut sama daripada sebuah beg. Murid menulis pecahan tersebut di papan hitam dan guru menentukan operasinya. Murid menyelesaikan soalan tersebut. 2. Ulangi dengan (a) murid lain (b) kad pecahan dengan penyebut lain. 3. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.22.
74
ProBiM 1
Aktiviti 2
Bentuk Tujuan Cara Permainan dan perbandingan. Menambah dan menolak tiga pecahan secara menentukan GSTK. 1. Guru memberikan suatu permainan (Rujuk Nota Penerangan).
Contoh:
2 + 3 5 3 8 12
9 = 16 + 24 10 24 24
9 = 16 24- 10
= 15 24 = 5 8 2. Ulangi dengan murid yang lain. 3. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.23.
Aktiviti 3
Bentuk Tujuan Cara Perbincangan aktiviti dan latihan murid. Menambah dan menolak antara tiga nombor bercampur. 1. Guru memberi beberapa contoh.
1 1 (a) 3 4 1 3 + 2 4 = 13 7 + 9 4 4 4 4
= 15 4 =33 4
75
ProBiM 1
1 1 (b) 4 6 3 5 + 2 3 6
= 25 23 + 7 3 6 6 = 25 23 + 14 6 6 6 = 16 6
4 =26
2 =23
Tegaskan pengiraan dengan peraturan penambahan dan penolakan dari kiri ke kanan. 2. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.24.
Nota Penerangan
Permainan dengan kubus pecahan 1. Bina tiga kubus pecahan dalam tiga warna. (a) Putih - untuk mewakili pecahan pertama (b) Biru - untuk mewakili pecahan dengan operasi tambah (c) Merah - untuk mewakili pecahan dengan operasi tolak 2. Tuliskan pecahan-pecahan pada setiap permukaan kubus-kubus itu. 3. Pastikan bahawa Jumlah terkecil daripada kubus putih dan kubus biru tidak kurang daripada mana-mana pecahan di kubus merah
supaya jawapan yang terhasil tidak menjadi nombor negatif. Cadangan: Kubus putih: Kubus biru: Kubus merah:
2, 5, 1, 1, 3, 3 3 6 6 3 4 8
5, 1, 2, 1, 3, 1 6 4 3 3 8 2
5 1 5 1 1 1 24 , 4 , 12 , 8 , 24 , 6
4. Murid lontarkan ketiga-tiga kubus pecahan dan salin pecahan yang ditunjukkan di atas papan hitam. Soalan dibincangkan serta dijawab. Mula dengan pecahan pada kubus putih, diikuti dengan kubus biru/merah dan kubus merah/biru.
76
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.22

Selesaikan yang berikut. 1.
2 1 + 1 = 3 3 3
2.
4 2 1 5 5 + 5 =
3.
3 2 4 5 + 5 5 =
4.
6 3 1 7 7 + 7 =
5.
5 3 2 11 + 11 11 =
77
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.23

1 + 3 1 = 4 2 8
2.
3 + 2 4 = 5 8 10
3.
4 1 2 7 3 + 21 =
4.
3 1 + 5 = 8 9 6
5.
7 9 + 21 = 45 9 15
78
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.24

1 4 59 48 +19 = 9
2.
1 68 55 +27 = 8 8
3.
1 1 24 15 +36 = 6
4.
1 32 +13 33 = 4 8
5.
1 2 4 43 +25 55 =
79
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Penolakan pecahan Menyelesaikan masalah melibatkan gabungan operasi penambahan dan penolakan pecahan. Nota: 1. Pelajaran ini terdiri daripada satu aktiviti sahaja. 2. Guru perlu meneliti kerja murid dan bimbing mereka menggunakan empat langkah penyelesaian masalah.
Aktiviti
Masa
40
minit
Bentuk
Perbincangan, aktiviti kumpulan, latihan.
Tujuan Cara
Menyelesaikan masalah yang melibatkan penambahan dan penolakan pecahan. 1. Guru membimbing murid menyelesaikan soalan iaitu guru mencungkil fikiran murid dan membimbing mereka mengikut langkah-langkah penyelesaian masalah Polya. Contoh 1:
1 Ishak mempunyai racun rumput sebanyak 9 2 liter. Dia menggunakan
sebanyak 6 3 liter untuk kebun kelapa sawitnya. Jika dia membeli 5 sebanyak 5 liter lagi, berapa banyak racun rumput yang dia ada sekarang? 2. Contoh 2:
1 Jisim satu tin biskut ialah 3 2 kg.
Jisim tin biskut yang kosong ialah 3 kg. 4

1 Jisim bekas plastik ialah 5 kg.
Apabila semua biskut dikeluarkan dan disimpan dalam bekas plastik, berapakah jisimnya sekarang? Selepas menjawab soalan, murid dibimbing untuk menyemak semula penyelesaiannya. 3. Murid menjawab soalan daripada Lembaran Kerja 3.25.
80
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.25

3 2 1. En. Rahim menggunakan 10 daripada gaji bulanannya untuk membayar sewa rumah dan 7
daripada gajinya untuk perbelanjaan lain. Berapa bahagian daripada gajinya yang disimpan?
2. En. Baskaran membeli 5 kg buah belimbing daripada seorang pembekal dan 2 3 kg lagi 4
1 daripada seorang pembekal lain. Jika dia dapat menjual sebanyak 4 2 kg buah belimbing itu,
berapa banyak yang belum dijual?
1 1 3. Pn. Sofia ada 6 2 liter air limau dalam sebuah bekas. Dia menjual sebanyak 4 7 liter. Jika dia 1 tambah lagi 3 5 liter air limau ke dalam bekas itu, berapa banyak air limau yang ada di dalam
bekas itu sekarang?
81
ProBiM 1
Pecahan: Ujian 3.2
Ujian 3.2
Nama: _______________________________________________________ Kelas: _______________________________________________________ 1. Lengkapkan:
7 = 9
Masa
80
minit
27
2. Tuliskan dalam bentuk pecahan terendah:

12 = 30
3. Tukar nombor bercampur kepada pecahan tak wajar: (a) 17 = 6
(b) 26 = 4
4. Tukar nombor bercampur kepada pecahan tak wajar.

4 27 =
5. Bulatkan pecahan yang terbesar.

3, 7 , 8 5 10 15
82
ProBiM 1
Pecahan: Ujian 3.2
6. Selesaikan.
2 (a) 1 + 17 =
(b)
2 + 5 = 7 14
2 1 (c) 3 + 4 =
(d)
7 + 1 + 3 = 4 8 8
1 7 (e) 4 5 + 2 10 =
(f)
1 + 1 + 1 = 4 2 3
7. Selesaikan.
9 11 (a) 17 17 =
(b)
8 2 = 3 9
1 (c) 3 6 = 7
2 1 (d) 7 3 4 6 =
1 (e) 5 3 3 =
1 (f) 9 5 2 3 = 5
83
ProBiM 1
Pecahan: Ujian 3.2
8. Selesaikan.
9 2 7 (a) 13 + 13 13 = 4 2 (b) 17 7 + 3 = 21
2 1 (c) 8 5 + 3 = 9
1 9. Yahya, Wahid dan Zainal berkongsi sekeping pizza. Yahya makan 3 . Wahid makan 4 8
daripada pizza itu. Berapakah bahagian pizza untuk Zainal?
1 10. Pak Ali mengumpul sebanyak 14 2 liter susu lembu dan anaknya mengumpul 13 3 liter susu 8
1 lembu. Mereka menjual 26 4 liter susu lembu itu. Berapa liter susu lembu yang tinggal?
84
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran: Bahan Bantu Mengajar Pendaraban pecahan Kertas jalur pecahan Nota: 1. Pelajaran ini mengandungi satu aktiviti sahaja. 2. Konsep pendaraban pecahan dikembangkan melalui model lipatan kertas jalur (pendekatan konkrit), kemudian dilanjutkan kepada satu algoritma.
Aktiviti 1
Masa
40
minit
Bentuk Tujuan
Tunjukcara, aktiviti kumpulan, perbincangan. 1. Mendarab nombor bulat dengan pecahan sebagai penambahan berulang. 2. Mendarab nombor bulat dengan pengangka pecahan untuk mencari hasil darab nombor bulat dengan nombor pecahan.
Cara
1. Aktiviti Kumpulan: Murid menentukan hasil darab nombor bulat dengan pecahan secara lipatan kertas jalur pecahan.
Beberapa contoh diselesaikan oleh murid dalam kumpulan. Murid menunjukkan hasil di papan hitam. 2. Guru merumus daripada hasil kerja kumpulan, kaedah penambahan
85
ProBiM 1
berulang pecahan. Contoh:

1 1 1 1 1 1 5 3 = 3 + 3 + 3 + 3 + 3
= 5 3
2 =13
3. Murid menjawab soalan Lembaran Kerja 3.26. 4. Guru tunjukkan beberapa contoh seperti:
1 7 3 = 73 1
= 7 3
1 =23
86
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.26

1. Selesaikan soalan ini.
2.
3.
4.
Lukis gambar rajah bagi pendaraban pecahan ini. Gambar Rajah

1 3 5
Jawapan
1 4 6
87
ProBiM 1
5.
1 7 9 =
6.
1 3 11
7.
2 4 5
8.
4 4 7
9.
5 5 6
4 10. 7 13
88
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.27

1. Tentukan jawapan untuk soalan berikut.
1 (a) 4 7
(b) 4 3 5
2 (c) 9 11
2 (d) 11 13
5 (e) 7 16
4 (f) 8 7
1 (g) 6 3
2 (h) 21 7
(i) 30 5 6
89
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Pendaraban pecahan Mendarab: (a) Pecahan dengan nombor bulat. (b) Pecahan dengan pecahan. Bahan konkrit diskrit: guli, kotak minimum Bahan konkrit selanjar; kertas. Nota: 1. Pelajaran ini melibatkan satu aktiviti sahaja. 2. Bahan konkrit digunakan untuk mengembangkan konsep mencari hasil pecahan daripada satu kumpulan benda. Kefahaman murid diuji daripada cara mereka memanipulasikan bahan konkrit uantuk mendapat jawapan. 3. Kefahaman murid diperkukuhkan lagi apabila mereka cuba soalan dalam Lembaran Kerja 3.28.
Aktiviti
Masa
40
minit
Bentuk Tujuan
Aktiviti kumpulan, perbincangan dan latihan. 1. Menentukan hasil pecahan daripada satu kumpulan benda. 2. Menentukan pecahan daripada suatu pecahan yang lain. 3. Menukar perkataan daripada kepada simbol pendaraban .
Cara
1. Aktiviti kumpulan Setiap kumpulan diberikan bahan konkrit selanjar dan diskrit. Guru membimbing murid mencari hasil pendaraban (a) pecahan dengan nombor bulat melalui pengumpulan bahan.
90
ProBiM 1
(b) pecahan dengan pecahan melalui lipatan kertas. Contoh:

1 2 6 3
i.
Sekeping kertas dilipat secara menegak kepada 3 bahagian. Lorekkan 2 bahagian.
ii. Kertas yang sama dilipat secara mendatar kepada 6 bahagian, lorekkan 1 bahagian. iii. Bahagian kawasan lorekan bertindan.
1 2 = 2 6 3 18
Semua kumpulan diberi peluang menggunakan kedua-dua jenis bahan konkrit. 2. Guru terangkan maksud daripada melalui contoh-contoh.
2 2 (a) 3 daripada 6 = 3 6 =4 2 1 2 1 (b) 5 daripada 3 = 5 3
2 = 15
91
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.28

1.

1 4 8=
2.

1 18 = 6
3.
4.

3 10 = 5 2 7 14 =
5.
1 4 6=
6.
2 3 9=
7.
8.
1 1 4 2 =
1 2 4 2 =
92
ProBiM 1
9.
10.
2 1 = 3 2
5 1 = 6 3
11.
2 1 7 4 =
1 2 12. 2 daripada 10
2 4 13. 3 daripada 5
1 14. 5 daripada 2 7
1 2 15. 8 daripada 3
93
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Bahan Bantu Mengajar Pendaraban pecahan Mendarab pecahan dengan pecahan. Kertas jalur Nota: 1. Pelajaran ini melibatkan dua aktiviti. 2. Dalam aktiviti 1 algoritma bagi hasil darab dua pecahan diabstrakkan selepas beberapa contoh gambar rajah telah dibincangkan. 3. Satu permainan diperkenalkan dalam aktiviti 2 untuk mengukuhkan kecekapan murid dalam kemahiran 3.7(h).
Aktiviti 1
Masa
40
minit
Aktiviti 1 & 2
Bentuk Tujuan
Perbincangan 1. Menentukan hasil darab dua pecahan melalui kaedah mendarab pengangka dengan pengangka dan penyebut dengan penyebut. 1. Guru terangkan contoh harian: Ah Kow ialah seorang petani. Dia mempunyai sebidang tanah;
2 3 tanah itu ditanam dengan sayur-sayuran. 1 3 tanah itu digunakan untuk ternakan ayam. 2 5 daripada tanah sayur-sayuran ditanam dengan kangkong.
Cara
Penerangan melalui gambar rajah. Kaedah pengiraan diperoleh daripada gambar rajah.
2 Tanam sayur = 3
1 Ternakan ayam = 3
94
ProBiM 1
Kaedah pengiraan:
2 2 2 2 5 daripada 3 = 5 3
2 2 = 53
4 = 15
Aktiviti 2
Bentuk Tujuan Perbincangan, permainan dan latihan. 1. Menentukan hasil darab pecahan dan nombor bulat dengan cara pemansuhan. 2. Menentukan hasil darab dua pecahan dengan cara pemansuhan. Cara 1. Guru mengulang kaji kemahiran 3.7e dengan masalah berikut:
2. Guru memperkenalkan penggunaan kaedah pemansuhan.
Secara ringkas,
Ulangi dengan contoh lain.
95
ProBiM 1
3. Guru melanjutkan kaedah pemansuhan kepada pendaraban pecahan dengan pecahan. Contoh:
Secara ringkas,
4. Permainan Matematik dijalankan. (Rujuk Nota 1) 5. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.30.
Nota Penerangan
Permainan matematik: Asingkan murid kepada empat kumpulan. Seorang murid daripada setiap kumpulan memilih dan mengeluarkan satu kad. Dia menulis soalan di atas papan hitam. Semua kumpulan cuba mencari jawapan. Kalau kumpulan berkenaan boleh tulis cara pengiraan dan beri jawapan betul, mereka mendapat 2 markah. Kalau jawapan salah, soalan dibuka kepada kumpulan lain. Sekiranya kumpulan lain berjaya, mereka dapat 3 markah. Pemenang ialah kumpulan yang berjaya mengumpulkan markah yang paling banyak.
96
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.29

1. Selesaikan soalan berikut: (a)
3 2 5 4 =
(b)
1 2 = 9 3
(c)
6 1 7 2 =
(d)
3 1 = 4 5
97
ProBiM 1
2.
1 1 = 2 3
3.
2 1 = 3 9
4.
3 7 = 2 3
5.
5 7 = 7 10
6.
7 3 = 4 11
98
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.30
3 14 = 7 15
1 12 = 8 13
5 2 = 5 9
5 15 = 7 35
21 13 = 26 14
2 12 = 3
4 26 = 13
20 3 = 4
9 10 25 =
11 12 18 =
99
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Bahan Bantu Mengajar Pendaraban pecahan Mendarab nombor bulat dengan pecahan atau nombor bercampur Kad soalan Nota: 1. Pelajaran ini mengandungi dua aktiviti. 2. Dalam pelajaran ini, kaedah pengiraan hasil darab dan pecahan yang telah dipelajari dalam pelajaran dahulu dilanjutkan kepada pendaraban dua/tiga nombor bercampur. 3. Pengukuhan kecekapan murid dalam pengiraan dilakukan secara mencuba soalan lembaran kerja dan permainan matematik.
Aktiviti 1
Masa
80
minit
Aktiviti 1 & 2
Bentuk Tujuan
Perbincangan, aktiviti kumpulan dan latihan. Menentukan hasil darab dua nombor yang melibatkan nombor bercampur dengan menukarkan nombor bercampur itu kepada pecahan tak wajar terlebih dahulu. 1. Guru menerangkan kaedah pengiraan dengan contoh harian. Sehelai kain 1 dengan ukuran 1 4 m diperlukan untuk mengalas sebuah meja. Berapa meter kain diperlukan untuk mengalas 8 buah meja yang disambungkan?
1 14 8 = 5 8 4 = 10 m Beri contoh lain:
9 9 1 (a) 2 4 10 = 9 10 4
Cara
81 = 40 1 = 2 40
100
ProBiM 1
6 1 (b) 1 5 2 3 = 5 11 4 4 2 33 = 10 3 = 3 10
2. Aktiviti Kumpulan Murid menjawab Lembaran Kerja 3.31 dalam kumpulan masing-masing. Guru membimbing penyelesaian bersama kelas dan murid menyemak jawapan daripada kumpulan lain.
Aktiviti 2
Bentuk Tujuan Cara Permainan. Menentukan hasil darab antara tiga pecahan dan/atau nombor bercampur. 1. Guru menjemput beberapa orang murid menyelesaikan soalan di papan hitam. Contoh:
6 3 2 (a) 3 11 3 = 22 8
1 1 2 4 (b) 1 3 2 8 2 5 = 3 17 12 5 8
= 34 5
4 =65
Nota Guru perlu menunjukkan cara lain bagi penyelesaian. 2. Permainan Matematik (Rujuk Nota Penerangan) Murid perlu merekodkan penyelesaian dalam Lembaran Kerja 3.32. 3. Selepas permainan, murid cuba soalan 2 dalam Lembaran Kerja 3.32.
101
ProBiM 1
Nota Penerangan
Permainan Matematik
1. Sediakan kad soalan untuk diselesaikan oleh murid. Cadangan soalan-soalan yang boleh ditulis dalam kad soalan: (a)
6 5 7 7 10 12 = 2 2 (b) 2 3 1 3 7 = 4
1 2 (d) 2 6 2 5 3 3 = 4
1 1 2 (c) 1 5 2 2 3 = 3 2 (e) 1 9 10 2 5 = 9
(f)
3 22 1 = 4 8 3
6 9 2 (g) 1 3 11 10 =
1 1 1 (h) 3 2 1 3 1 7 =
(i)
5 11 4 = 8 20 33
(j) (l)
1 33 8 5 = 4 9 1 1 5 2 2 14 = 7 15
2 4 1 (k) 1 3 5 1 8 =
2. Murid dibahagi kepada 4 kumpulan A, B, C dan D. 3. Seorang murid di kumpulan A memilih kad dan soalan diarahkan kepada kumpulan B. Kumpulan C, D dan A pun boleh mencuba. 4. Murid yang dipilih dari kumpulan menyelesaikan soalan di papan hitam. 5. Jika kumpulan B tidak dapat menjawab, soalan dibuka kepada kumpulan A, C dan D. 6. Kad yang telah digunakan dikeluarkan. 7. Ulangi langkah (3), dengan seorang murid dari kumpulan B mengeluarkan sekeping kad dan dialih kepada kumpulan C. Kumpulan lain boleh mencuba. 8. Permainan tamat bila kesemua kad soalan sudah diselesaikan. 9. Guru tentukan kumpulan yang menang. Pemarkahan: (a) Betul (b) Salah (c) Prinsip pengiraan betul tetapi jawapan salah (d) Soalan dijawab betul oleh kumpulan lain 3 markah 0 markah 1 markah 1 markah
102
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.31

Jawapan dalam bentuk pecahan terendah
7 3
Soalan
Pengiraan
Jawapan dalam nombor bercampur, jika ada
1.
1 16 2
7 2 6
7 2 6 1 3
2.
2 17 5 8
3.
6 2 33 7
4.
1 1 23 18
5.
1 15 6 7
6.
1 235
103
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.32

Salin soalan yang telah dibincangkan dalam permainan tadi. Soalan (a) Tunjukkan Pengiraan Jawapan
(b)
(c)
(d)
(e)
(f)
(g)
(h)
(i)
(j)
(k)
104
ProBiM 1
Soalan
Tunjukkan Pengiraan
Jawapan
(l)
2. Selesaikan soalan berikut.

6 2 2 (a) 3 7 21 =
2 (b) 5 10 3 = 13 8
2 (c) 9 24 3 = 4 25
1 (d) 2 11 4 = 9
2 (e) 12 14 27 = 7 17
105
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Pendaraban pecahan Menyelesaikan masalah melibatkan pendaraban pecahan. Nota: 1. Pelajaran ini mengandungi satu aktiviti sahaja. 2. Semasa murid bekerja dalam kumpulan guru menjadi fasilitator kepada semua kumpulan. Guru membimbing murid menggunakan langkah-langkah penyelesaian masalah untuk mengatasi sebarang kebuntuan yang timbul.
Aktiviti
Masa
40
minit
Bentuk Tujuan Cara
Perbincangan dan aktiviti kumpulan. Penyelesaian masalah yang melibatkan pendaraban pecahan. 1. Guru membincang penyelesaian satu contoh serta memberi penegasan kepada lengkah-langkah kaedah Polya. Soalan: Tingkatan 1 Melor ada 40 orang murid. 3 daripada mereka adalah murid 8
1 perempuan. 5 daripada murid perempuan itu memakai cermin mata.
Tentukan bilangan murid perempuan yang memakai cermin mata Kaedah Pengiraan Bilangan murid perempuan dalam kelas = 3 40 8 = 15 Bilangan murid perempuan yang pakai cermin mata
1 = 5 daripada 3 40 8 1 = 5 15
=3 Guru juga boleh memberikan cara penyelesaian yang melibatkan percantuman seperti berikut.
1 Bilangan murid perempuan yang = 5 daripada 3 daripada 40 8 pakai cermin mata 1 = 5 3 40 8
=3 2. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.33.
106
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.33

1 1. Puan Minah membeli 8 tin marjerin. Setiap tin mengandungi 4 kg marjerin. Berapakah
jumlah berat marjerin itu
2 2. Gaji bulanan Encik Kim ialah RM850.00. Dia menggunakan 5 daripada gaji bulanan untuk
membayar pinjaman perumahan. Berapakah bayaran pinjaman perumahannya sebulan?
3 3. Pekerja-pekerja PLUS yang membaiki Lebuhraya KL-Karak boleh menurap 10 km dalam 1 hari. 1 (a) Berapa jauhkah boleh mereka menurap dalam 5 2 hari bekerja?
(b) Berapa jauhkah boleh mereka menurap dalam bulan April jika mereka tidak bercuti?
4 4. Ladang ternakan Pak Sameon mempunyai 280 ekor lembu. 7 daripadanya adalah lembu 1 tenusu dan yang lain adalah lembu daging. 3 daripada lembu daging telah dieksport.
(a) Berapa ekor lembu adalah lembu daging? (b) Berapa ekor lembu daging telah dieksport?
107
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Bahan Bantu Mengajar Pembahagian pecahan Membahagi pecahan dengan nombor bulat Carta, kit pecahan. Nota: 1. Pelajaran ini melibatkan satu aktiviti sahaja. 2. Pada mulanya gambar rajah digunakan untuk menerangkan konsep pembahagian yang melibatkan nombor bulat dan juga nombor pecahan. Kemudian kaedah mengira pembahagian pecahan diperkenalkan.
Aktiviti
Masa
40
minit
Bentuk Tujuan
Penerangan 1. Membahagi dan menanda suatu kuantiti kepada beberapa bahagian tertentu. 2. Membahagi dan menanda suatu pecahan kepada beberapa bahagian. 1. Guru menerangkan konsep pembahagian dengan bantuan gambar rajah. (a) 20 4 = 5
Cara
Secara ringkas, 20 4 = 20 4 =5
108
ProBiM 1
1 (b) 6 4 = 1 2
Secara ringkas, 64 = 6 4
1 =12 1 1 (c) 2 2 = 4
1 1 (d) 5 4 = 20
2. Guru memperkenalkan kaedah pengiraan untuk pembahagian pecahan dengan nombor bulat. Secara Ringkas Dengan Gambar Rajah Dengan Pengiraan
1 2= 1 4 2 1 1 5 4 = 20 1 1 = 1 4 2 2 1 1 1 5 4 = 20
109
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.34

1. Tukarkan kepada pecahan dalam bentuk termudah. (a) 1 5 = (b) 2 7 =
(c) 9 10 =
(d) 12 3 =
(e) 55 7 =
(f) 4 16 =
(g) 30 5 =
(h) 9 4 =
(i) 36 8 =
(j)
3 10 =
2.
Lukiskan gambar rajah bagi pembahagian berikut. (a) 10 3 =
(b) 5 2 =
(c)
1 3= 2
(d)
3 2= 4
110
ProBiM 1
3.
Tuliskan pembahagian pecahan oleh nombor bulat dalam bentuk pendaraban dan tentukan hasilnya.
1 Contoh: 2 4 1 1 = 2 4
1 = 8
(a)
1 5= 3
(b)
3 6= 4
(c)
8 3= 9
(d)
3 4= 5
(e)
7 8= 10
(f)
8 4= 15
111
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Pembahagian pecahan 1. Membahagi pecahan dengan pecahan 2. Membahagi nombor bulat dengan pecahan. Kertas jalur Nota: 1. Pelajaran ini melibatkan dua aktiviti. 2. Bahan konkrit seperti kertas jalur, kad pecahan digunakan untuk mengembangkan konsep pembahagian nombor bulat dengan pecahan dan pecahan dengan pecahan. Kemudian kaedah pengiraan diabstrakkan daripada contoh konkrit. 3. Kaedah pengiraan dilanjutkan kepada pembahagian nombor bercampur.
Aktiviti 1
Masa
80
minit
Aktiviti 1 & 2
Bentuk Tujuan
Aktiviti murid, perbincangan, latihan. 1. Membahagi nombor bulat dengan pecahan. 2. Membahagi pecahan dengan pecahan. 1. Aktiviti Murid Murid diminta melipat kertas jalur kepada beberapa bahagian untuk menjalankan aktiviti berikut:
1 (a) 1 4
Cara
Secara bandingan, 1 4 boleh dimasukkan ke dalam 1

1 sebanyak 4 kali, iaitu, 1 4 = 4.
112
ProBiM 1
1 1 (b) 2 4
Secara bandingan, 1 1 4 boleh dimasukkan ke dalam 2

1 1 sebanyak 2 kali, iaitu, 2 4 = 2.
2. Ulangi dengan contoh lain seperti:

1 (a) 2 3
1 (b) 3 4 1 1 (c) 5 10 1 1 (d) 3 18
3. Guru merumuskan kaedah pengiraan. Dengan Gambar Rajah

1 2 3 =6 1 3 4 = 12 1 1 5 10 = 2
Secara Ringkas Dengan Pengiraan 2 3 =6 1 3 4 = 12 1

10 1 5 1 =2
1 1 =6 3 18
1 18 = 6 3 1
Aktiviti 2
Bentuk Tujuan Perbincangan dan latihan. 1. Membahagi nombor bulat dengan pecahan. 2. Membahagi pecahan dengan pecahan. 1. Guru melanjutkan kaedah pengiraan kepada kes yang melibatkan nombor bercampur.
Cara
113
ProBiM 1
Contoh:
1 1 32 14 = 7 5 4 2 42 = 7 5 2 1
= 14 5
4 =25
Ulangi dengan beberapa contoh yang lain. 2. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.36.
114
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.35

1. Tentukan hasil bahagi.
1 (a) 3 4 =
1 (b) 2 5 =
2 1 (c) 5 10 =
1 (d) 5 3 = 9
2. Lukis gambar rajah untuk menunjukkan pembahagian berikut dan tentukan hasil bahagi.
1 (a) 1 2 =
115
ProBiM 1
1 (b) 2 2 =
1 1 (c) 3 9 =
1 (d) 3 5 = 5
3. Tentukan hasil bahagi melalui pengiraan.

2 (a) 7 3 =
(b) 5 5 = 7
4 1 (c) 9 3 =
(d)
5 5 = 6 12
7 (e) 12 3 = 8
(f)
8 4 = 7 9
1 1 (g) 9 3 =
(h)
8 2 5 15 =
116
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.36

1. Selesaikan
1 1 (a) 4 10 1 2 =
1 (b) 8 1 3 = 9
2 (c) 2 3 2 =
2.
1 1 Apakah hasilnya apabila 1 4 dibahagi dengan 2 ?
3.
1 Berapakah 1 6 terkandung dalam 2 5 ? 8
117
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Pembahagian pecahan Menyelesaikan masalah melibatkan pembahagian pecahan. Nota: 1. Pelajaran ini melibatkan satu aktiviti sahaja. 2. Guru membimbing murid menggunakan langkah-langkah penyelesaian masalah apabila diperlukan.
Aktiviti
Masa
80
minit
Bentuk Tujuan Cara
Perbincangan dan latihan. Penyelesaian masalah yang melibatkan pembahagian pecahan. 1. Guru membincangkan contoh berikut dengan menggunakan model Polya. Sebuah tin besar mengandungi 5 liter minyak. Minyak itu dituangkan 1 dalam tin kecil yang muatannya 4 liter. Kira bilangan tin kecil yang diperlukan untuk mengisi kesemua minyak daripada tin besar.
5 liter
1 4
liter
2. Aktiviti Murid 1 Murid mencipta satu soalan bercerita bagi pembahagian seperti 20 2 5 dan tunjukkan penyelesaiannya. Panduan: Gunakan situasi yang melibatkan ukuran panjang, berat, isipadu dan sebagainya. 3. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.37.
118
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.37

1 1 1. Sebuah baldi mengandungi 10 2 liter air. Air itu dituangkan dalam gelas yang muatannya 4
liter. Berapa gelas dapat diisikan dengan air?
2. Panjang semua gerabak keretapi barang ialah 114 m. Berapa buah gerabak yang ada pada
1 keretapi itu, jika pangjang setiap gerabak ialah 9 2 m?
1 1 3. Tali sepanjang 50 2 meter dipotong kepada keratan yang panjangnya 2 4 meter. Berapakah
keratan tali diperolehi?
4. Satu kotak mengandungi 20 pek air minuman. Cari berat 1 pek air minuman jika berat kotak
1 ialah 7 2 kg.
1 5. Seorang pengusaha roti canai menggunakan 20 kg tepung untuk menghasilkan sekeping roti
1 canai. Bagi suatu pengeluaran, dia menggunakan 11 2 kg tepung. Berapa keping roti canai
dihasilkan?
119
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Pembahagian pecahan Melakukan pengiraan melibatkan gabungan penambahan, penolakan, pendaraban dan pembahagian pecahan termasuk penggunaan tanda kurung. Nota: 1. Pelajaran ini mengandungi dua aktiviti. 2. Kaedah pengiraan yang telah dipelajari dalam pelajaran dahulu dilanjutkan kepada pendaraban dan pembahagian antara tiga pecahan.
Aktiviti 1
Masa
80
minit
Aktiviti 1 & 2
Bentuk Tujuan Cara
Perbincangan dan latihan. Melakukan pendaraban dan pembahagian antara tiga pecahan. 1. Guru memperkenalkan pendaraban dan pembahagian tiga pecahan seperti berikut: (a) 15 3 6 5
6 2 (b) 5 3 7 4 1 1 (c) 3 4 2 2 15 26 Guru tegaskan prinsip pengiraan bagi pendaraban dan pembahagian dibuat dari kiri ke kanan. 2. Murid diminta menjawab Lembaran Kerja 3.38.
Aktiviti 2
Bentuk Tujuan Cara Perbincangan dan latihan. Menyelesaikan masalah. 1. Guru membincang contoh masalah yang melibatkan pendaraban dan
120
ProBiM 1
pembahagian antara tiga pecahan. Contoh:
1 2
liter
1 4
liter
1 Sebanyak 10 baldi air A yang setiap 4 2 liter diisikan dalam tangki air B.
1 Berapa gelas air yang setiap 4 liter dapat diisikan dengan air dalam tangki
itu? Apakah yang dikehendaki: Apakah maklumat yang diberi:
Bilangan gelas yang boleh diisikan dengan air daripada sebuah tangki. Tangki mengandungi air daripada 10 1 baldi. Isipadu setiap baldi adalah 4 2 liter. Setiap gelas boleh diisikan dengan 1 4 liter air.
Penyelesaian:
Jumlah air yang diisikan dalam 1 tangki air ialah 4 2 liter 10 Bilangan gelas yang diisikan ialah
1 1 4 2 10 4 = 9 10 4 2 1 = 180 3. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.39.
121
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.38

Selesaikan yang berikut. 1. 973= 2.
1 7 1 = 9 3
3.
2 21 3 = 4 15 10
4.
2 1 33 25 32 = 7
5.
4 49 833 = 5
6.
3 1 10 5 13 3 3 = 6
122
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.39

Selesaikan soalan berikut. 1. Encik Halim mengajar Matematik sebanyak 20 waktu sepanjang hari Isnin ke hari Jumaat.
2 Jika setiap waktu adalah selama 3 jam, cari purata masa dalam jam Encik Halim mengajar Matematik dalam satu hari.
1 2. Gaji Encik Harun ialah RM1200 sebulan. Dia menggunakan 15 daripada gajinya untuk wang
saku persekolahan 4 orang anaknya. Berapakah wang saku yang diterima oleh setiap anaknya itu?
1 3. Puan Chan membeli 5 bungkusan tepung yang setiap satu beratnya 1 2 kg. Puan Chan memasukkan tepung itu ke dalam beberapa bekas supaya setiap bekas mengandungi 1 1 4 kg tepung. Berapa bekaskah diperlukan untuk mengisi semua tepung itu?
1 4. Luas satu bilik peperiksaan ialah 85 2 m2. Setiap tempat duduk calun memerlukan kawasan 1 seluas 2 4 m2. Jika 5 buah bilik digunakan untuk peperiksaan, kira berapa ramai calon yang dapat ditempatkan.
123
ProBiM 1

Konsep Hasil Pembelajaran Gabungan operasi pecahan Menyelesaikan masalah melibatkan gabungan penambahan, penolakan, pendaraban dan pembahagian pecahan termasuk penggunaan tanda kurung. Nota: 1. Pelajaran ini mengandungi dua aktiviti. 2. Dalam aktiviti 1, murid diperkenalkan kepada kaedah pengiraan yang melibatkan beberapa operasi. Kemudian murid dibimbing menggunakan kaedah pengiraan itu kepada beberapa soalan yang lebih kompleks dalam aktiviti 2.
Aktiviti 1
Masa
80
minit
Aktiviti 1 & 2
Bentuk Tujuan
Perbincangan dan latihan. Membuat pengiraan yang melibatkan beberapa operasi termasuk kegunaan kurungan. 1. Guru membincangkan contoh seperti berikut:
1 1 (a) ( 4 + 2 ) 3 1 (b) 15 (2 4 5 ) 8 1 1 (c) 25 2 2 4 8 Tertib operasi ialah seperti berikut: (i) lakukan operasi dalam kurungan
Cara
(ii) buat pendaraban dan pembahagian dari kiri ke kanan (iii) buat penambahan dan penolakan dari kiri ke kanan. 2. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.40.
124
ProBiM 1
Aktiviti 2
Bentuk Tujuan Cara Perbincangan dan latihan. Penyelesaian masalah. 1. Guru membincangkan contoh masalah harian:
1 Seorang pekedai mencampur 10 2 kg baja jenis A dengan 1 50 4 kg baja jenis B. Baja yang dicampur itu diisikan dalm beg plastik. 1 Jika setiap beg plastik diisi dengan 2 4 kg baja, cari bilangan beg plastik
yang digunakan. Penyelesaian: Jumlah berat baja yang dicampur ialah

1 1 10 2 kg + 50 4 kg
Bilangan beg plastik digunakan ialah

1 1 1 (10 2 + 50 4 ) 2 4 = ( 21 + 201 ) 9 4 4 2
= ( 42 201 ) 9 4 4
4 = 243 9 4 = 27 2. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.41.
125
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.40

Selesaikan: 1.
1 1 (2 4 + 3 2 ) 5 =
2.
9 2 1 (3 3 1 3 ) 10 =
3.
1 11 + 7 3 =
4.
3 (5 4 )= 4 8 15
5.
1 30 (5 4 3 ) = 8
6.
3 1 2 3 1 8 24 = 8
126
ProBiM 1
Lembaran Kerja 3.41

1.
1 Terdapat 100 orang murid dalam satu dewan sekolah. 5 daripada mereka berdiri di belakang dewan dan selebihnya duduk dalam 8 barisan. Cari bilangan murid dalam setiap baris.
2.
Pemaju Bina Emas mendirikan rumah-rumah teres di atas sebidang tanah yang berkeluasan
2 11300 m2. Luas setiap rumah ialah 150 3 m2. 10 buah rumah telah ditempah untuk kakitangan syarikat. Berapakah bilangan rumah yang akan dijual kepada orang ramai apabila projek tersebut siap kelak?
3.
Baljit mengulangkaji pelajarannya setiap hari. Dia menghabiskan masa 3 jam untuk 4
1 Matematik dan 2 jam untuk Bahasa Inggeris. Kira jumlah masa dihabiskan dalam 5 hari untuk kedua-dua mata pelajaran tersebut.
4.
1 1 Puan Lim membeli 3 2 meter kain. Dia menggunakan 2 daripada kain itu untuk menjahit 1 sehelai baju dan 3 daripada kain itu untuk menjahit sehelai skirt. Kira panjang baki kain itu.
5.
1 5. Panjang sekeping kain batik ialah 10 2 meter. Sebahagian kain itu yang panjangnya 1 1 4 meter adalah kotor dan dibuang. Kain yang tinggal dipotong dalam kepingan kecil
sepanjang 3 meter. Tentukan bilangan kepingan kecil yang diperolehi dan panjang bakinya. 4
127
ProBiM 1
Pecahan: Ujian 3.3
Ujian 3.3
Nama: _____________________________________________________________ Kelas: _____________________________________________________________
Masa
40
minit
Bahagian A
2 1. Tuliskan dua pecahan setara bagi 5 . 2 5 =
7 1 2. Susun 3 , 10 dan 2 dalam tertib menaik. 5
_______________________________________________________ 3. Permudahkan
18 = 27
1 1 4. Tambah 4 3 dengan 1 6 .
2 5. Kira beza antara 7 dan 3 5 .
6. mewakili 1
1 Lorekkan kawasan yang menunjukkan hasil darab 4 3 .
128
ProBiM 1
Pecahan: Ujian 3.3
2 7. Lorekkan kawasan yang menunjukkan hasil darab 3 6.
8. Selesaikan 4 3 7
2 9. Selesaikan 5 3
10. Selesaikan
2 2 (a) 9 daripada 7
(b)
4 7 21 16
2 4 (c) 3 4 3 7
11. Tentukan hasil bahagi setiap yang berikut:

7 (a) 12 3 =
(b)
4 2 = 9 3
12. Apakah hasilnya apabila 5 dibahagi dengan 3 3 ? 4 9
13. Selesaikan
1 1 (a) 5 1 5 6 9 6 3 7 (b) ( 7 + 14 ) 10
129
ProBiM 1
Pecahan: Ujian 3.3
Bahagian B
Masa
40
minit
14. Sehelai kertas berbentuk bulatan dibahagi kepada 8 bahagian yang sama. Jika 6 bahagian itu dikerat dan dikeluarkan, apakah pecahan bagi bulatan yang tertinggal?
Jawapan: ________________ 15. Dalam satu pertandingan minum susu SEGAR, Ah Chai berupaya minum 3 dan Imran 8 4 daripada susu yang diisi dalam botol yang sama muatan. Siapakah di berupaya minum 7 antara mereka yang minum lebih banyak susu?
Jawapan: ________________
1 1 16. Puan Azizah beli 2 2 kg udang dan 1 3 kg ikan. Jika berat bakul kosong ialah 8 kg, 4 berapakah berat bakul Puan Azizah sekarang dengan barang beliannya?
Jawapan: ________________ 17. Encik Ali ingin mengagihkan sebidang tanah kepada tiga orang anak; Along, Angah dan 2 Busu. Along mendapat 3 bahagian dan Angah mendapat 15 . Berapakah bahagian yang 5 diterima oleh Busu?
Jawapan: ________________
130
ProBiM 1
Pecahan: Ujian 3.3
1 18. En. Rizal membeli 5 2 kg beras dan isterinya membeli 8 kg beras. Pada Hari Raya pertama, 2 mereka memasak 7 3 kg beras itu untuk membuat ketupat. Berapakah berat beras yang belum dimasak?
Jawapan: ________________
1 19. Gaji bulanan Johan ialah RM1,800.00. Dia menyimpan 3 daripada gajinya. Berapakah jumlah wang yang disimpan?
Jawapan: ________________
4 20. Lai Meng mewarisi 3 daripada tanah pertanian ayahnya. Dia memberi 5 daripada tanah itu 8 kepada anaknya Kok Leong. Berapakah pecahan daripada tanah datuknya diwarisi oleh Kok Leong?
Jawapan: ________________
1 21. Pn. Siti membeli 31 2 m kain untuk membuat langsir tingkap. Jika panjang satu langsir 1 tingkap ialah 2 4 m, berapakah bilangan tingkap yang dapat dipasang langsir di rumah Pn.
Siti?
Jawapan: ________________
1 22. Setiap kali Prem mengayuh, basikalnya bergerak 1 4 m. Dia bermula 20 m dari garisan penamat. Berapakah jarak Prem dari garisan penamat selepas dia mengayuh 15 kali?
Jawapan: ________________
131
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
Jawapan Lembaran Kerja 3.1 1 1. 2 3. 5. 7. 9.

1 2 1 2 1 5
2. 4. 6. 8.
1 2
1 2 1 2 1 4
1 3
10. 3 4 12. 2 4
2 11. 3 8 13. 15
Lembaran Kerja 3.2 1. (a)
(b)
(c)
(d)
(e)
(f)
132
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
(g)
(h)
(i)
(j)
(k)
(l)
2.
(a)
(b)
(c)
(d)
133
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
(e)
(f)
Lembaran Kerja 3.3 1. (a) 3 4 (c) 2. (a)

2, 5 6 6
(b)
2 3
(b)
3.
Bawah ke atas: 5, 7, 8 9 9 9
4.
134
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
Lembaran Kerja 3.4 1. (a)
(b)
(c)
2.
(a)
(b)
135
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
Lembaran Kerja 3.5 1. Nombor
Mendarab Pecahan
6 3 15 2 4 = 8 4 54 20 2 5 = 10 5 55 25 2 7 = 14 7 57 35 2 8 = 16 8 58 40 2 10 = 20 10 5 10 50 2 11 = 22 11 55 5 11 2 = 4 = 6 = 8 = 10 = 14 = 16 = 20 = 22 5 55 20 25 10 15 35 40 50
2.
3.
(a) Tidak setara (c) Tidak setara
(b) Setara (d) Setara
Lembaran Kerja 3.6 1. Pecahan

5 8 2 9 11 15 40 93 9 22
Penyebut 8 9 15 93 22
136
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
2. Pecahan-pecahan (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) (h) 3. GSTK penyebut (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) (h) 4.
7 (a) 10
3 5 1 7 2 9 6 15 1 8 3 12 8 33 3 20
Nilai terkecil
4 5 4 7 6 9 10 15 6 8 10 12 21 33 16 20
6 20 18 56 24 9 22 45
Tukar kepada pecahan penyebut sepunya 4 dan 5 6 6

4 dan 5 20 20 4 dan 6 18 18 35 dan 32 56 56 21 dan 5 9 24 6 dan 5 9 9 8 dan 7 22 22 35 dan 36 45 45
Nilai terkecil
2 3 1 5 2 9 4 7 5 6 5 9 7 22 7 9
Nilai terbesar
5 6 1 4 2 6 5 8 7 8 2 3 4 11 4 5
(b)
5 6
Lembaran Kerja 3.7 1. (a) 2, 4 (c) 4, 5 (e) 3 2. (a) (b) (c) (d) FSTB 2 3 5
(b) 5 (d) 2, 3, 6
Pecahan dalam sebutan terendah

4 5 8 15 3 8 5 7
137
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
3.
(a) (c) (e)
1 5 2 3 2 3
(b) (d) (f)
1 5 3 5 3 7
Lembaran Kerja 3.8 1. (a) 1 (c)

1 4 1 (e) 2 2 1 (g) 5 2
(b)
1 2
1 (d) 1 4 1 (f) 3 3 2 (h) 1 3
2.
(a)
(b)
(c)
3.
(a)
(b)
(c)
(d)
(e)
138
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
4.
2 (a) A = 1 3 2 (c) A = 3 3
(b) A = 6 3 5
5.
(a)
(b)
(c)
(d)
6.
7. 8.
1 5 2 km
Lembaran Kerja 3.9 9 3 1 1. Pecahan wajar: 2 , 3 , 6 , 11 , 10 7 6 Pecahan tak wajar: 11 , 17 , 15 , 17 , 8 5 3 11 3 9 2. (a) 27 (c) 36
139
(b) 30
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
3.
(a) 13 4 (c) (e)

54 7 53 6
53 (b) 10 (d) 53 5
(f)
75 8
Lembaran Kerja 3.10 1. Pecahan tak wajar (a) (b) (c) (d) 2.
1 (a) 13 2 (c) 4 3 8 3 2 7 2 10 4 5 3
Nombor bercampur 1 12
1 32
22 4
2 13 2 (b) 4 7 (d) 23 4
(e) 9 3. (a) 3, 10 (c) 21, 15 (e) 3, 56 (a) (c) 5.

4, 6 6 9 10 , 15 8 12
2 (f) 12 5
(b) 9, 14 (d) 2, 36
4.
(b) (d)
7, 3 20 , 14
21 9 30 21
(a) ya (c) tidak
(b) tidak (d) ya
Ujian 3.1 2 1 1. 5 , 3 2.
3.
3, 7 8 8
140
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
4.
5. 6. 7. 8. 9.
2, 3 6 9
(a) (a)
2 13
7 8
(b)
2 5
3 5
(b) 10 27
10. (a) 35 (c) 3 11. (a)

4 2
(b) 17
(b)
22 5
12. (a) 4 13. 3 = 18 2 12

1 14. 3
1 (b) 8 6
15. 3 5 Lembaran Kerja 3.11 1. (a)
141
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
(b)
(c)
(d)
2.
(a)
(b)
(c)
(d)
142
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
Lembaran Kerja 3.12 1. (a) 5 6 (c) (e) (g)

6 7 4 5 2 3
(b) (d) (f)
1 2 4 9 7 12
3 4 4 5 3 4 5 6 9 20
(h) 1 (j) (l) (n) (b) (d)
(i) 1
3 4 2 (m) 3
(k)
2.
(a) (c)
2 3 7 10
3.
(a) 3 3 5 2 (c) 5 3 (e) 4 3 7
2 (b) 2 9 6 (d) 1 11
Lembaran Kerja 3.13 5 3 1 1 1. 3 + 5 = 15 + 15

8 = 15 8 10 3 4
2.
1 + 1 2 6
1 = 3 + 6 6 4 = 6 2 = 3
3. 5. 7.
4. 6. 8.
13 20 47 60
7 8
59 70
Lembaran Kerja 3.14 2 1. 3 7 3. 5. 7. 9. 53 4 97 8 5 73 4
2. 4. 6. 8.
7 5 10 1 52 5 14 21
23 6 30
1 10. 6 8
143
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
Lembaran Kerja 3.15 1 1. 4 6 km 3.

11 5 12
2.
3 4 10 kg
Lembaran Kerja 3.16 2 1. 7 3. 5. 7. 9.

4 13 3 10 5 8
2. 4. 6. 8.
2 8
8 15 2 7 6 15
3 17
Lembaran Kerja 3.17 1 1 1. (a) 3 3 = 3 3 (c) 1 3 = 7 3 7 7 7 4 = 7 (e) 2. (a) 1 3 = 5 8 8
2 2 (b) 1 5 = 5 5 5 = 3 5 2 4 (d) 1 6 = 6
1 4 (c) 2 5 7 1 (e) 4 10
2 (b) 1 5 (d) 3 5 8
3.
23 8
Lembaran Kerja 3.18 1.
2.
144
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
3.
4.
5.
Lembaran Kerja 3.19 2 1. 15 3. 5.

1 18
2. 4.
7 20
7 10
19 24
Lembaran Kerja 3.20 1 1. (a) 1 2

1 (c) 5 9
(b) 4 5 6
2.
1 (a) 3 4 1 (c) 4 2 4 (a) 2 9 1 (c) 3 3
3 (b) 9 10
3.
1 (b) 2 2
4.
(a)
2 5
1 (b) 1 2
(c) 2 3 7 5.
1 (a) 2 2 7 (c) 3 12 2 (b) 1 15 1 (d) 3 2
(e) 1 13 15
145
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
Lembaran Kerja 3.21 11 1. 20 3.

9 10
2. 4.
11 = 2 3 4 4
3 8
Lembaran Kerja 3.22 2 1. 3 3. 5.

3 5
2. 4.
3 5
4 7
4 11
Lembaran Kerja 3.23 1 1. 1 8 3. 5.

1 3
2. 4.
3 8
7 1 72
29 45
Lembaran Kerja 3.24 2 1. 1 3 3. 5.

71 3 12 4.
14 15
2.
1 18
9 16
Lembaran Kerja 3.25 29 1. 70 3. 5 39 70
2.
1 34
Ujian 3.2 21 1. 27 3. 4. 6. (a) 2 5 6

18 7 2 (a) 1 17
2.
2 5
1 (b) 6 2
5.
7 10
9 (b) 14
146
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
11 12 9 (e) 6 10
(c)
1 (d) 1 2 1 (f) 1 12
7.
2 (a) 17 11 (c) 42 2 (e) 1 3
(b)
2 9
1 (d) 3 2 (f) 6 3 5
8.
4 (a) 13 (c) 37 45
(b) 19 21
9.
3 8
10. 1 5 8
Lembaran Kerja 3.26 4 1. 3 5 = 12 5

2 =25
2.
2 4 2 3 = 3 1 =13
3.
4 3 = 12 4 4 =3
4.
147
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
5. 7. 9.
7 9
6. 8.
3 11
2 27
13 5
1 46
2 10. 2 13
Lembaran Kerja 3.27 4 1. (a) 7

7 (c) 1 11 3 (e) 2 16
2 (b) 2 5 9 (d) 1 13 4 (f) 4 7 (h) 6
(g) 2 (i) 25
Lembaran Kerja 3.28 1.

1 4 8=2
2.

1 18 = 3 6
3.
4.

3 10 = 6 5 2 7 14 = 4
5.
1 1 4 6=12
6.

2 3 9=6
148
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
7.
8.
1 1 1 4 2 = 8
1 2 1 4 2 = 4
9.
10.
2 1 3 2
2 = 6 1 = 3
5 1 = 5 6 3 18
11.
2 1 7 4
2 = 28
1 = 14
1 12. 10 5 14. 14
8 13. 15 1 15. 12
Lembaran Kerja 3.29 3 1. (a) 10 (c) 2. 4. 6.

1 6
1 32 3 7
(b) (d) 3. 5.
2 27 3 20 2 27
1 2
21 44
149
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
Lembaran Kerja 3.30

3 14 = 2 7 5 15 5 2 = 2 5 9 9 5 15 = 15 7 35 49 1 12 = 3 8 26 13
21 13 = 3 4 26 14
4 26 = 8 13
2 12 = 8 3
9 25 = 22 1 10 2
20 3 = 15 4
11 18 = 16 1 12 2
Lembaran Kerja 3.31 Jawapan dalam bentuk pecahan terendah

7 3
1
Soalan
Pengiraan
Jawapan dalam nombor bercampur, jika ada

1 23
1. 2. 3. 4. 5. 6.
1 16 2
2 17 5 8 6 2 33 7 1 1 23 18 1 15 6 7 1 235
7 2 6
15 2 5 8
7 2 6
3 15 84
21 5
3 4
-1 37
11 6 7 3
7 9 3 8 12 1 7 6
11 6 2 31 7
7 93 31 8
212
22 7
21 8 2 7
25 8 -2 65
1 7 6 1
2 16 5
32 5
150
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
Lembaran Kerja 3.32 1. Soalan (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) (h) (i) (j) (k) (l) 2.
6 5 7 7 10 12 = 2 2 23 13 7 = 4 1 1 2 15 22 3 = 1 2 26 25 33 = 4 3 2 1 9 10 2 5 = 9 3 22 1 = 4 8 3
Tunjukkan Pengiraan
6 5 7 7 102 12 2 8 2 7 2 4 7 3 62 5 2 5 2 3 13 312 15 3 5 4 62 1 4 4 3
Jawapan
2
39 2 253 270
1 4
11 3 23 9 3 10 9
3 8 1 4 8 3
6 9 2 1 3 11 10 =
1 1 1 32 13 17 = 5 11 4 = 8 20 33 1 33 8 5 = 4 9 2 4 1 13 5 18 = 1 1 5 2 2 14 = 7 15
5 26 9 3 10 2 11
7 4 84 7 2 3 5 11 4 82 20 4 33 3 15 3 8 2 1 4 93 5 5 4 9 3 5 3 8 2 12 6 5 14 2 7 2 15 3
2
9 11
16 3
1 24
2 3 3 2
4 (b) (d)
3 26 11 18
8 (a) 147 11 (c) 1 25
(e)
16 153
Lembaran Kerja 3.33 1. 2 kg 3. 4. (a)

33 km 20
2.
RM 340
(b) 9 km (b) 40
(a) 120
Lembaran Kerja 3.34 1 1. (a) 5 (c) (e)

9 10 55 7
(b)
2 7 1 4 9 4
(d) 4 (f) (h)
(g) 6
151
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
(i) 2. (a)
9 2
(j)
3 10
1 10 3 = 3 3
(b)
1 52=22
(c)
3.
1 (a) 15 8 (c) 27
(b) (d) (f)
(e)
7 80
1 8 3 20 2 15
Lembaran Kerja 3.35 1. (a) 12 (c) 4 2.

1 (a) 1 2 = 2
(b) 10 (d) 5 3
152
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
1 (b) 2 2 = 4
(c)
1 1 =3 3 9
(d)
3 1 =3 5 5
3.
(a) (c) (e) (g)
21 2 4 3 14 9 1 3
(b) 7 (d) 2 (f) (h)

14 9 3 4
Lembaran Kerja 3.36 41 1. (a) 15 (c) 2.

5 2
4 3
(b)
2 3
3.
9 4
Lembaran Kerja 3.37 1. 42 glasses 3. 5.

202 m 9
2. 4.
12 m
3 kg 8
230
153
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
Lembaran Kerja 3.38 1. 21 3. 5. 1 2
2. 4. 6.
7 3
35 2
3 4
Lembaran Kerja 3.39 1. 8 3 3. 18
2. 4.
RM 20 190
Lembaran Kerja 3.40 1. 115 4 3. 5.

40 3
2. 4. 6.
21 10 9 2
420
53 8
Lembaran Kerja 3.41 1. 10 orang murid 3. 5.

25 jam 4 37 m 3
2. 4.
65 buah rumah
7 m 12
Ujian 3.3 Bahagian A 6 2 4 1. 5 = 10 = 15 3. 5. 6.

18 = 2 3 27
18 5
2. 4.
1 3 7 2 , 5 , 10
11 2
1 4 4 3 = 3 1 =13
154
ProBiM 1
Pecahan: Jawapan
7.
2 6=4 3
8.
12 7
9.
4 63
6 5
10. (a)
1 (b) 12
(c) 8 11. (a)

4 12. 27 7 36
(b)
2 3
13. (a) 4 Bahagian B 1 14. 4 16. 35 kg 8 18. 35 kg 6

3 20. 10
(b)
3 4
15. Imran
4 17. 15
19. RM 600 21. 14
22. 5 m 4
155

Topik 3-Pecahan

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Topik 3-Pecahan

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PECAHAN

Bahagian Pembangunan Kurikulum Kementerian Pelajaran Malaysia

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.1

Lembaran Panduan Guru 3.1

Bahan Bantu Mengajar

Bentuk Tujuan Cara

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.1

3. Guru memperkenalkan istilah pecahan bagi pecahan

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.1

Lembaran Kerja 3.1

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.1

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.2

Lembaran Panduan Guru 3.2

5 keping 5 keping 5 keping

2. Murid padankan beberapa jalur Contoh:

dengan jalur 1 unit.

3. Ulangi (2) dengan jalur-jalur

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.2

5. Murid jawab soalan 2 dalam Lembaran Kerja 3.2.

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.2

Lembaran Kerja 3.2

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.2

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.3

Lembaran Panduan Guru 3.3

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.3

2. Guru terangkan pecahan pada garis nombor: (a) 1

3. Guru terangkan kedudukan pecahan pada garis nombor seperti

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.3

5. Murid menjawab soalan dalam Lembaran Kerja 3.3.

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.3

Lembaran Kerja 3.3

Tandakan pecahan berikut pada garis nombor. (a)

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.3

Seekor semut telah memanjat ini di atas garis nombor. Dinding

daripada tinggi suatu dinding. Tandakan kedudukan semut

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.4

Lembaran Panduan Guru 3.4

Bahan Bantu Mengajar

Bentuk Tujuan Cara

2. Murid menjawab soalan pada Lembaran Kerja 3.4.

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.4

2. Guru terangkan kaedah mengira pecahan setara secara lorekan.

3. Perkenalkan kaedah algoritma untuk mencari pecahan setara

4. Murid menjawab Lembaran Kerja 3.5 dengan bimbingan guru.

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.4

(c) Tindihkan pecahan

(e) Ulang langkah (b) hingga (d) dengan pecahan

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.4

Lembaran Kerja 3.4

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.4

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.4

Lembaran Kerja 3.5

Berdasarkan jadual di atas, kita boleh rumuskan bahawa,

Semua ini adalah PECAHAN SETARA.

Penuhkan ruang-ruang kosong.

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.4

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.5

Lembaran Panduan Guru 3.5

Bahan Bantu Mengajar

Bentuk Tujuan Cara

dan dan dan

(Rujuk kepada Nota Penerangan)

Pecahan: Lembaran Panduan Guru 3.5

Lekatkan kad imbasan Soalan: