NOSILAC PRIPREME: OPINA BIHA

NOSILAC IZRADE: URBANISTIKI ZAVOD BiH, SARAJEVO

URBANISTIKI PLAN GRADA BIHAA

2010.-2030.god.
/NACRT PLANA-SKRAENA VERZIJA TEKSTA/

Sarajevo/Biha, januar / sjeanj 2010.godine

Urbanistiki plan Grada Bihaa -2010 - 2030. god.

NOSILAC PRIPREME: OPINA BIHA NOSILAC IZRADE: URBANISTIKI ZAVOD BiH, SARAJEVO

URBANISTIKI PLAN GRADA BIHAA

2010.-2030.god.
/NACRT PLANA-SKRAENA VERZIJA TEKSTA/

UESNICI U IZRADI: Koordinator : ZLATAN LAZAREVSKI, dipl.ing.gra. Saradnici : RADE JAUZ, dipl.ing.arh. HARIS MUJKI, dipl.ing.arh. ELJKO VUKOVI, prof.geograf. KENANET HADIMUJI, ing.saob. TATJANA RISTANOVI-TOHOLJ,dipl.prost.plan. MIRSADA HADIMUJI, arh.teh. EMIR PAJI, informatiar

Tehniki direktor: ____________________ ZLATAN LAZAREVSKI,dipl.ing.gra.

Direktor : __________________ MUGDIM UKLE,dipl.ing.arh.

Sarajevo//Biha, januar / sijeanj 2010.godine

Urbanistiki Zavod BiH, Sarajevo

Urbanistiki plan Grada Bihaa -2010 - 2030. god.

SADRAJ :
UVODNA RAZMATRANJA 1. OPI I POSEBNI CILJEVI RAZVOJA 1.1. Opi ciljevi razvoja 1.2. Posebni ciljevi razvoja 2. PROJEKCIJA URBANOG UREENJA 2.2. NAMJENA POVRINA 2.2.1. ire i ue urbano podruje 2.2.2. Zone rekonstrukcije 2.2.3. Graevinsko zemljite 2.5. POVRINE POSEBNE NAMJENE 2.6. POVRINE PLANIRANE ZA BUDUI RAZVOJ GRADA 2.7. SAOBRAAJ 2.7.1.Geoprometne odrednice 2.7.2.Koncept razvoja cestovne mree 2.7.3. Koncept razvoja gradske uline mree 2.7.4. Saobraaj u mirovanju i pjeaki saobraaj 2.7.5. eljezniki saobraaj 2.9. PRIVREDA 2.9.1. Orjentacioni razmjetaj privrede u prostoru 2.9.2. Razvoj turizma 4 4 4 5 8 8 9 9 10 11 11 12 12 13 13 15 16 17 17 18

3. ODLUKA O PROVOENJU URBANISTIKOG PLANA GRADA BIHAA Error! Bookmark not defined.

Urbanistiki Zavod BiH, Sarajevo

Urbanistiki plan Grada Bihaa -2010 - 2030. god.

UVODNA RAZMATRANJA Ovaj tekst predstavlja skraenu verziju originalnog teksta Nacrta urbanistikog plana grada Bihaa 2010-2030 god., sa njegovim grafikim prilozima mjerila 1:5000. Skraeni tekst je izraen za potrebe upoznavanja sa osnovnim segmentima plana kako bi se moglo to ekspeditivnije ukljuiti u uvid i javnu raspravu na Nacrt plana.

1. OPI I POSEBNI CILJEVI RAZVOJA Definiranje ciljeva drutvenoekonomskog i prostornog razvoja Opine i grada Bihaa je u osnovi sloen i odgovoran posao kojim se mora definisati adekvatan vlastiti model prostornog i ekonomskog razvoja zasnovan na kreiranju i realizaciji koncepta koji e omoguiti stvaranje predpostavki za znaajan ukupan razvoj prema definisanoj viziji svih relevantnih subjekata i institucija sa podruja obuhvata Plana. Projekcija prostornog razvoja i ekonomskog jaanja grada Bihaa u planskom periodu proizala je iz integralne analize stanja u prostoru kao i njegove valorizacije provedene kroz izradu Prostorne osnove to nije samo struni posao ve su to i aktivnosti usaglaavanja i dogovaranja brojnih uesnika sadanjih i buduih korisnika prostora pa je definiranje ciljeva drutveno-ekonomskog razvoja u funkciji izrade Urbanistikog plana Bihaa 2010-2030. Strategija drutveno-ekonomskog razvoja Opine 2008 -2013 ovom zadatku daje dodatnu odgovornost, gdje se kroz Urbanistiki plan, definira razvojna orjentacija grada Bihaa,a time i znatnog dijela Opine. Tako djelimino ovaj Plan preuzima i dio uloge Prostornog plana Opine koji je jo u fazi izrade. Metodoloki je poznato da kvalitetnog ureenja urbanog prostora nema bez saznanja o sadanjim i buduim procesima drutveno-ekonomskog razvoja. Uvaavajui realne mogunosti na kojima se temelji budui razvoj Grada i Opine, potrebe za obnovom i daljim razvojem devastirane privrede, ekonomskim i politikim ambijentom u kome se nalazimo, ciljevi budueg drutveno-ekonomskog razvoja grada Bihaa i Opine neposredno se apliciraju u prostornu dimenziju Grada kroz Urbanistii plan,a mogli bi se definisati kao planski prostorni i okolinski razvoj, koji e se bazirati na sljedeim opim i posebnim ciljevima: 1.1. Opi ciljevi razvoja Cilj je da se prostorne koordinate Grada i njegova unutranja prostorna struktura dimenziraju na nivou od 60 000 + (i vie) stanovnika ime bi se afirmirala dinamika dimenzija Urbanistikog plana tj.izbjegla njegova statinost. Racionalno koritenje prostora prema njegovoj prirodnoj pogodnosti i mogunosti ureenja za namjene koje obezbjeuju odriv razvoj podruja Grada; Oivljavanje ekonomije, odnosno podizanje nivoa ekonomske i ukupne razvijenosti Opine i Grada koji bi bio znatno iznad prosjene razvijenosti Kantona. Cilj je da se postojei kapaciteti za koje je to ekonomski prihvatljivo obnove, dograde i obezbjedi njihovo puno funkcionisanje.

Urbanistiki Zavod BiH, Sarajevo

Urbanistiki plan Grada Bihaa -2010 - 2030. god.

Restrukturiranje budueg ekonomskog razvoja na liniji ostvarivanja vee ekonomske efektabilnosti i boljeg koritenja raspoloivih vlastitih resursa obezbjedie se brim razvojem turizma kome treba i dalje davati prioritet u strukturi budueg drutveno-ekonomskog razvoja Grada i Opine. Podizanje ivotnog standarda stanovnitva putem breg zapoljavanja, podizanje sadanjeg veoma niskog nivoa plata, unapreenje socijalne zatite starog i iznemoglog stanovnitva, invalida rata porodice poginulih boraca i sl. Unaprediti ravnomjernost u razvoju cijele teritorije Grada koja e se postii ravnomjernom izgradnjom planirane saobraajne i komunalne infrastrukture. Unepreenjem komunikacijskih veza, stvaraju se uslovi za kvalitetnije i ekonominije koritenje urbanog prostora Grada. U planskom periodu koji treba da bude izraz tempa privrednog rasta, realizirati opredjeljenje ka punoj zaposlenosti stanovnitva, posebno onog u Gradu. Obezbjediti skladnost izmeu ekonomske osnove i drutvene nadgradnje. Ta skladnost se zasniva na istim ekonomskim osnovama, iako e se zbog funkcije koju grad Biha ima u Kantonu i Regiji, javljati zahtjevi i za novim sadrajima drutvene nadgradnje, meutim, ti sadraji ne bi smjeli biti potroai vlastitog dohotka ve njegovi generatori. Strateki sektori privreivanja u Gradu i Opini i dalje e biti industrija , trgovina i saobraaj i veze sve dotle dok generiranje vlastitog razvoja ne obezbijedi uslove za kvalitativne promjene ekonomske strukture u pravcu afirmacije i breg razvoja tercijarnih djelatnosti malih i srednjih preduzea sa prioritetom na razvoju turizma. Prostorno-funkcionalna struktura Grada u planskom periodu treba da obezbjedi skladan i dinamian razvoj privrede,drutvenih djelatnosti i stanogradnje,otvarajui nove prostorne mogunosti, omoguavajui im razvijanje ne samo na postojeim lokacijama ve i na drugim koje se obezbjeuju kroz izradu Urbanistikog plana Bihaa 2010-2030 godina. 1.2. Posebni ciljevi razvoja Definisanje posebnih ciljeva izraz je konkretnih zahtijeva koje su traeni kroz izradu Urbanistikog plana, ali i preciznih prijedloga koje su dali jedan broj poduzea i mjesnih zajednica, kojima nije svejedno u kom pravcu e se razvijati Grad. Nekih od tih ciljeva su: Planirati najvjerovatniji broj stanovnika u odreenim godinama planskog perioda. Planirati potrebe i broj stambenih jedinica u odreenim godinama planskog perioda. Primjenjivati plansko koritenje zemljita. Definisanje zemljita za potrebe stanovanja,rada,drutvene infrastrukture,sporta i rekreacije,turizma i posebne namjene. Definisanje osnovnih postavki zemljine politike koja e afirmisati trini model gazdovanja svim rasursima Grada,a posebno graevinskog zemljita. Programirano planirati ureenje graevinskog zemljita i komunalne izgradnje kao osnovne matrice implementacije svih planskih dokumenata, i to ne samo na bazi realnih potreba, ve i na osnovu sinteze potreba i stvarnih mogunosti. Obezbijediti koritenje prirodnih resursa stvaranjem optimalnih uvjeta za rad i ivot uz ouvanje ivotne sredine Razvijati svijest o znaaju ouvanja i zatite ivotne sredine kao i spoznaje o ogranienosti
Urbanistiki Zavod BiH, Sarajevo 5

Urbanistiki plan Grada Bihaa -2010 - 2030. god.

prirodnih mogunosti raspoloivog prostora Planirati mjere zatite graditeljskog i prirodnog nalijea Prirodne i kulturno-historijske vrijednosti redefinirati,valorizirati i precizno definisati uslove koritenja, imajui na umu da kada se radi o batini, izgubljene vrijednosti u pravilu se ne mogu kompenzirati stvaranjem novih vrijednosti Ureenje vodotoka kroz podruje Urbanistikog plana koji ugroavaju ili onemoguavaju koritenje zemljita u cilju postizanja potrebne razine zatite od velikih voda, a sve to u ekonomski prihvatljvim granicama, Izrada drenanih sistema za obaranje nivoa podzemne vode na dijelovima gdje podzemna voda ugroava normalno koritenje zemljita. Provoenje mjera zatite zemljita u cilju smanjenja negativnih uticaja procesa erozije na vodotocima i terenu izloenom degradaciji. Zatita izvorita voda za pie u skladu sa donesenim odlukama o zatiti izvorita. Zatita podzemnih i povrinskih voda te pojasa uz vodotoke za planirano koritenje. Zatita biodiverziteta akvatine flore i faune. Dostizanje i odravanje propisane kategorije rijeke Une i vodotoka u njenom slivu na nivou koji obezbjeuje koritenje za razliite namjene kao i kontinuirano praenje i monitoring kvaliteta voda u vodotocima (vodosnabdijevanje, turizam, poljoprivreda, ribarstvo, sport, rekreacija i dr.). Planirati mjere za unapreenje zatite okolia. Definisati zatitne zone u obuhvatu Plana. Planirati zone obnove,rekonstrukcije i sanacije. Provoditi odluke o legalizaciji i sprijeavanju nove bespravne izgradnje. Planirati razvoj privredne infrastrukture kao preduvjeta za razvoj ekonomije. Planirati i razvijati one privredne potencijale koji e stvoriti uslove za proizvodno zapoljavanje,efikasnije poduzetnitvo u javnom i privatnom sektoru to treba uticati na razvoj povoljne ivotne sredine i boljeg ivotnog standarda koji e omoguavati kvalitetan standard svih graana. Razvoj privrede usmjeriti na davanje prioriteta malim i srednjim preduzeima U budunosti planirati bri razvoj turizma kao strateki interes Grada i Opine. Razvoj turizma usmjeravati i na tzv. rezidencijalni i visoki turizam rangiran kao komercijalni, za ta grad Biha ima uslove, a za to se trebaju promovirati postojei i planirati novi visoko kvalitetni objekti i prestine turistike destinacije. Izgradnju Grada planirati kao administrativnog, kulturnog, turistikog, obrazovnog i privrednog centra Opine i Kantona. Oslonac bazirati na funkciji Nacionalnog parka UNA. Unapreenje razvoja trgovine izgradnjom modernih trgovakih centra i ugostiteljstva modernizacijom i izgradnjom savremenih ugostiteljski objekata koji trebaju biti prije svega, u funkciji razvoja turizma. Podii nivo kvaliteta usluga drutvenih djelatnosti u zdravstvu, socijalnoj zatiti i obrazovanju. Uvesti nove sadraje u kulturi kao to su pozorite, koncertna dvorana, gradska dvorana i druge prostorne sadraje, sukladno sa realnim ekonomskim mogunostima. Podizanje nivoa urbanog standarda u funkciji poboljanja urbanog ivljenja i privreivanja, podrazumijeva da se u samom Gradu postojei prostori (ulice, etalita, parkovi, stari objekti, avlije, bate i sl.) adekvatno odravaju i tite, a neki i dokompletiraju modernim urbanim sadrajima.
Urbanistiki Zavod BiH, Sarajevo 6

Urbanistiki plan Grada Bihaa -2010 - 2030. god.

Rjeavanje komunalne i saobraajne infrastrukture treba da prati potrebe razvoja privrede i potrebe stanovnitva grada Bihaa,a prema zacrtanim rijeenjima datim i u ovoj prostorno planskoj dokumentaciji. Saniranje i izgradnja potrebnih objekata komunalne infrastrukture,a posebno kroz dugoronu zatitu izvorita osigurati stanovnitvu Grada, kao i perifernih mjesni zajednica dovoljne koliine zdravstveno ispravne vode za pie. U planskom periodu osigurati da sva gradska podruja zbrinjavaju svoje otpadne vode na ekoloki prihvatljiv nain i ne izlijevaju ih u postojee vodotokove bez prethodnog preiavanja,a u cilju smanjivanja nepovoljnih uticaja na zdravlje stanovnitva i ivotnu okolinu. Uspostaviti sisteme odvodnje oborinskih voda u ta se ubraja i odbrana od poplava ime e se osigurati smanjenje ugroenosti stanovnitva,stambenih i privredni objekata i poljoprivrednog zemljita,te stvoriti uslove za koritenje plavnog i movarnog zemljita u svrhu razvoja. Zbrinjavanje komunalnog i dtugog gradskog otpada rijeiti uspostavom regionalne sanitarne deponije. Ovako postavljeni ciljevi ostavljaju mogunost da im se u toku realizacije u planskom periodu prikljue i neki drugi ciljevi koje e se vremenom i u toku razvojnog procesa objektivno nametati. Svoju aplikaciju postavljeni ciljevi nalaze u odabranim rjeenjima prostornog ureenja Grada koja se situirani u nacrtu Urbanistikog Plana Bihaa 2010-2030. Njihova realizacija e ii paralelno sa realizacijom Urbanistikog plana za kojeg nema niti mogu biti unaprijed date eme realizacije. To je u osnovi sloena kombinacija razliitih aktivnosti koje u sprezi doprinose efikasnosti njegove realizacije,a time i ukupnog razvoja grada Bihaa i Opine u cjelini. U izloeni ciljevi su proizili iz vremenske distance od vremena kad je izraen jo vaei Urbanistiki plan i ciljeva promovirani kroz izraene razvojne i planske dokumente koje je u meuvremenu Opina Biha donijela,a koji imaju uticaja na ovaj Urbanistiki plan. To su prije svega: Strategija razvoja opine Biha 2008.-2013., Studija zatite obale rijeke Une u gradu Bihau, Studija zatite izvorita Klokot i Privilica, Master plan za otpadne vode grada Bihaa, postojei Regulacioni planovi koji se provode, Urbanistiki projekti, programi za izradu urbanistike dokumentacije historijske jezgre grada Bihaa, legalizacije i Odluke o prostornom ureenju podruja opine Biha.

Urbanistiki Zavod BiH, Sarajevo

Urbanistiki plan Grada Bihaa -2010 - 2030. god.

2. PROJEKCIJA URBANOG UREENJA Projekcija urbanog ureenja grada Bihaa temelji se u sutini na razvojnoj viziji Grada i Opine koja je orjentisana na podizanje sadanjeg nivoa kvaliteta privreivanja, standarda ivljenja, kvaliteta prostornih funkcija, stepena prostorne profilacije, prostorne integracije Grada u naseobinskom sistemu Opine, Kantona, Federacije BiH,a time i u dravi Bosni i Hercegovini. 2.2. NAMJENA POVRINA Izradi koncepta Urbanistikog plana grada Bihaa prethodila je provedba i usaglaavanje odreenih stavova po pitanju prostornog obuhvata do kojeg se dolo tokom provoenja analiza stanja u prostoru i planiranja projekcije urbanog ureenja. Granica obuhvata Urbanistikog plana Bihaa iz 2003. godine iznosila je 3477 ha,a odredbom Odluke o prostornom ureenju podruja opine Biha ( Sl. glsnik opine Biha br.9/06), obuhvat je povean na 4074,37 ha. Nacrtom urbanistikog plana grada Bihaa 2010. 2030. planiran je obuhvat od 4211,52ha, sa korekcijom ueg urbanog podruja, koje sad ima povrinu od 643,93 ha. U obuhvat Plana, odnosno u urbano podruje Grada ulo je 20 mjesnih zajednica. Od navedenog broja 10 mjesnih zajednica u potpunosti su gradske sa svojom povrinom i stanovnitvom, 10 mjesnih zajednica ulazi u urbano podruje djelimino, sa dijelom teritorija i cjelokupnim stanovnitvom, sa dijelom teritorija i malim dijelom stanovnitva, a neke sa dijelom teritorije bez stanovnitva. Grad Biha treba preuzeti ulogu jednog od znaajnijih privrednih i urbanih centara u Federaciji i dravi BiH. To istovremeno znai potpuniju afirmaciju jednog regionalnog znaajnog i po osnovu svojih znaajnih prirodnih, kulturnih i privrednih potencijala.Urbani koncept predloen ovim planom prati ove ambicije i determinira budue procese ka ostvarivanju ovog cilja. Prostor u ovom sluaju nije limitirajui faktor razvoja. Polazna osnova koja je koritena za koncept Plana bila je postojea prostorna organizacija i struktura grada. Na osnovu izvrene valorizacije planirano je kontinuirano irenje grada sa zadravanjem razmjetaja osnovnih gradskih funkcija uz veoma znaajne zahvate rekonstrukcije koje imaju karakter generaciskog uinka u kreiranju ovog grada.Metodom eliminacije, odnosno respektiranje ograniavajuih faktora zatite prije svega rijeka Une i Klokota, kvalitetnog poljoprivrednog zemljita, podruja zatienog kulturno-historijskihskog nasljea, geomorfolokih osobina tla, dolo se do zakljuka da je najpovoljniji pravac irenja stambenih zona na podruju Ceravaca i dalje ka egarskom polju.Drugi pravci razvoja kolektivne izgradnje odvijae se na prostoru Repuina i na prostoru Gornje i Donje Prekounje.irenjem centralnih gradskih zona urbane opreme na podruja Grnje i Donje Prekounje te Repuine, Grad dobija siluetu budueg regionalnog centra. Detaljan bilans povrina prema planiranoj namjeni i nainu koritenja dat je u tabeli koja je u prilogu ovoga teksta.

Urbanistiki Zavod BiH, Sarajevo

Urbanistiki plan Grada Bihaa -2010 - 2030. god.

2.2.1. ire i ue urbano podruje Osnovni motiv za proirenje granica na istonom djelu urbanog podruja definisanog Odlukom Opinskog vijea 2006. god. predstavlja potrebu da se ova granica osloni i obuhvati trasu izmjetanja M-14 ceste, ime bi se efikasnije titio planirani putni pojas. Na sjevernozapadnom i zapadnom dijelu proirenjem je obuhvaen skoro cjelovit prostor MZ Bakai te manji, nenaseljeni dijelovi naselja Jankovac i Bajrii zbog potrebe da se obuhvati lijeva obala rijeke Une i planirana brza gradska cesta, prikljuak na planirani magistralni pravac: Velika Kladua-Cazin Biha - Bosanska Krupa-Bosanski Petrovac. Ovim obuhvatom ukljuen je i mali dio naselja Zlopoljac (desetak objekata) radi formiranja rezervisane povrine irenja grada Bihaa. Izvreno je proirenje granica na zapadnom podruju (MZ Kamenica), gdje se planira vorite izmjetanja M-5 i regionalne ceste Biha Cazin. Najznaajnije proirenje, unutar granica NM Biha, obuhvatilo je cjeloviti, izgraeni dio MZ Vedro Polje. Na jugozapadnom podruju proirenja su motivirana formiranjem rezervata kolektivnog stanovanja u egarskom polju. Smanjenje obuhvata izvreno je jedino u junom djelu iskljuivanjem junog dijela brda Debeljaa (umsko zemljite). Proirenje ueg urbanog podruja, u odnosu na postojei urbanistiki plan 2003. god., izvreno je u podrujima Gornje i Donje Prekounje (motivirano planiranom rekonstrukcijom i prenamjenom industrijske zone u zonu kolektivnog stanovanja i centralnih gradskih sadraja) te proirenjem zone naselja Repuine do rijeke Klokot.

2.2.2. Zone rekonstrukcije Ovim planom odreene su znaajne zone rekonstrukcije u Gornjem Prekounju sa prenamjenom veeg dijela industrijske zone u zonu kolektivnog stanovanja i centralnih gradskih sadraja. Uklanjanjem i dislokacijom eljeznikih kapaciteta i postrojenja sa prateim objektima i opremom ostvaruju se preduvjeti za formiranje budueg gradskog koridora na potezu eljeznika stanica-obala rijeke Une. Ovaj prosor rekonstruie se u dominantan pjeaki koridor sa znaajnim kapacitetima saobraaja u mirovanju, poslovnim objektima u nizu i drugim sadrajima gradskog karaktera. U centralnom dijelu ovog koridora formira se vorite znaajnih gradskih saobraajnica koje povezuju zone rekonstrukcije. Navedenim sadrajima i ostvarivanjem pjeake komunikacije (mostovima na Uni) ostvaruje se skladan i funkcionalan odnos sa postojeom centralnom gradskom zonom. Miljenjem Komisije za pregled investiciono tehnike dokumentacije JP eljeznice F BiH nije podrano uklanjanje i dislokacija eljeznikih kapaciteta bez jasno odreenog rezervisanog zemljita za ove svrhe . Iz tih razloga Nacrtom plana predlaemo dislokaciju dijela ovih kapaciteta i postrojenja na prostoru u zaleu postojee eljeznike stanice,unutar planirane radne zone locirane u okruenju Pivare Biha. Alternativa moe biti rezervacija prostora u Ripu koja bi se izvrila izradom i usvajanjem PPO Biha. Dislokacija eljeznike infrastrukture je od krucijalnog znaaja za daljni pravilan i skladan
Urbanistiki Zavod BiH, Sarajevo 9

Urbanistiki plan Grada Bihaa -2010 - 2030. god.

prostorni razvoj grada Bihaa,to moemo bez pretjerivanja tretirati kao generacijski zahvat. Druga znaajna zona rekonstrukcije je planirana na podruju Luke, gdje je ispoljen interes za izgradnju znaajnih stambenoposlovnih objekata. Izmjetanjem stadiona Jedinstva na podruje Donjeg Prekounja ostvarili bi se preduvijeti za proirenje ove stambenoposlovne zone, koja bi se cestovno povezala planiranom junom zaobilaznicom (sa tunelom Debeljaa u zavrnoj fazi kada se aktivira izgradanja planiranih sadraja u egarskom polju). Izgradnjom i rekonstrukciom postojee gradske saobraajnice bazirane na zatvaranju regulisanog korita Drobnice, ova zona bi se kvalitetnije uvezala na mreu primarnih gradskih saobraajnica. 2.2.3. Graevinsko zemljite Postojee zone individualnog stanovanja dominiraju u prostornoj organizaciji urbanog podruja grada Bihaa. Ovim planom limitira se njihovo prostorno irenje, a daljnja izgradnja bazira se na interpolaciji i poveanju stepena izgraenosti. Na taj nain tei se povoljnijem stepenu iskoritenosti postojee saobraajne, komunalne i energecke infrastrukture. Posebno je ispoljena potreba za limitiranjem irenja individualne izgradnje koja je zastupljena u zoni E. i F. gdje se preferira rezervacija prostora za radne zone. Blizina eljeznike stanice i pruge te tranzitnih cestovnih tokova orjentirala je Nosioca izrade plana i na ovo opredjeljenje. Izradom i usvajanjem Regulacionog plana Veliki Lug i Bakai stvoreni su preduvjeti za planski usmjerenu izgradnju individualnih naselja. Isti sluaj je i sa naseljima Privilica i Sokolac. Posljednjih godina u cilju intenziviranja kolektivne igradnje pristupilo se izradi Regulacionih planova Ceravci, Repuine i Prekounje. Ovim planom predlae se formiranje zone kolektivnog stanovanja sa prateim sadrajima centralnih gradskih funkcija u Gornjem Prekounju na podruju postojee industrijske zone. Regulacionim planom Kamenica definisan je prostor radne zone, dok se ovim Urbanistikim planom predlae formiranje znaajinijih povrina namjenjenih privrednoj namjeni u Vedrom Polju i Lukama. Ovisno o mogunosti odvodnje povrinskih voda i formiranja nasutih povrina u Kamenici planirane i rezervisane povrine radnih zona bi se mogle aktivirati i u ovom planskom periodu. U ovoj zoni rezervisan je adekvatan prostor za sajmite.Manje privredne trgovake i servisne zone koje su disperzno locirane uz primarne gradske saobraajnice svih nivoa, zbog olakane dostupnosti konzumentima. Veliine ovih zona primjerene su broju potrencijalnih konzumenata. Znaajne parkovske i sportsko rekreativne zone koncentrisane su na podrujima Ljuljevite Bare (golf igralite,spotrovi na vodi, trim staze u kombinaciji sa parkovskim povrinama), Debeljaa(gradska park uma ), Pokojska Glavica (hipodrom, sportski tereni, parkovske povrine), Kamenica i Prekounje (alaternativa rjeenja za izmjetanje stadiona), i najznaajnija pakovska povrina je planirana cjelim priobalnim pojasom rijeke Une. Znaajnije povrine rezevisane za primarne objekte komunalne i energetske infrastrukture su povrina za izgradnju postrojenja za preiavanje otpadnih voda, izgradnju toplana te izgradnu primopredajne mjerno regulacione stanice gasnog sistema. Unutar urbanog podruja postojea groblja se ne proiruju osim gradskog centralnog groblja. Nakon popune ova groblja trebaju da se konzerviraju.

Urbanistiki Zavod BiH, Sarajevo

10

Urbanistiki plan Grada Bihaa -2010 - 2030. god.

2.5.

POVRINE POSEBNE NAMJENE

Analizom postojeeg stanja povrina posebne namjene koje u obuhvatu Plana iznose 37,63ha, a koje su disperzno razmijetene na 3 lokaliteta, jedan u MZ Ribi povrine 3,55ha i dva lokaliteta u MZ Luke povrina 24,85ha i 9,23ha. Iz analize potreba za povrinama ove namjene u planskom periodu proizilazi da je potrebno ove povrine reducirati, odnosno izvriti prenamjenu istih. Stoga je ovim Planom predvieno, da se povrine sadanje kasarne Adil Bei u planskom periodu tretiraju kao javna i drutvena namjena - visoko obrazovanje. Na ovom lokalitetu bi se smijestio dio kampusa Univerziteta u Bihau, kao i planirani Tehnoloki park. Drugi (manji) lokalitet posebne namjene je povrina od 9,23ha u MZ Luke koji bi zadrao postojeu namjenu. Osim gore navedenih povrina Planom je predviena i prenamjena povrina u MZ Ribi (3,55ha) za rezervat privredne namjene. 2.6. POVRINE PLANIRANE ZA BUDUI RAZVOJ GRADA Znaajnija izgradnja u planskom periodu odvijae se na podrujima Repuine, Ceravci i Donje Prekounje, za koje se rade ili e se u dogledno vrijeme raditi regulacioni planovi. Ovaj proces pratie i manji zahvati interpolacije u nedovoljno izgraenim reonima. Motivi lee u relativno manjim trokovima ureenja graevinskog zemljita, naroito u segmentu izgradnje primarne saobraajne, komunalne i energetske infrastrukture. Proces interpolacije mora imati mjeru da ne bi dolo do prevazilaenja limitiranih kapaciteta pomenute postojee infrastrukture. Ovaj problem posebno se odnosi na kapacitet postojee gradske saobraajne mree. Navedene zone rekonstrukcije mogu se posmatrati kao zahvat planskog i postplanskog perioda ovisno o tempu razvoja grada Bihaa. Poto su od vitalnog znaaja za proces transformacije Bihaa u grad respektabilne fizionomije preferiramo da se znaajan obim ovih zahvata dogodi u planskom periodu. Pored zona rekonstrukcije ovim Planom odreene su zone budueg razvoja Grada u postplanskom periodu. Zone su odreene na osnovu valorizacije postojeih trendova razvoja grada, postojee izgraenosti, pogodnosti terena, mogunosti ekonomski opravdane pripreme i ureenja graevinskog zemljita i tome slino. Najznaajnija zona kolektivnog stanovanja planirana je na egarskom polju i djelu Vedrog polja. To je logian nastavak postojeeg razvojnog pravca naselja Ceravci, ime bi se zaokruio koncentrian areal Grada oslonjen na loginu optimalno postavljenu matricu gradske saobraajne mree. Ovu pogodnost prate i optimalni morfoloki uvjeti terena znaajni za rjeavanje komunalne infrastructure (naroito odvodnje fekalnih i oborinskih voda). Rezervati individualnog stanovanja su odreeni u naselju Sokolac i djelu MZ Bakai (lijeva obala Une). Kvalitet ovih prostornih cjelina je takav da zavrjeuje detaljan planski pristup. Znaajna panja posveena je i rezervaciji adekvatnog prostora za radne zone ija bi se realizacija odvijala u postplanskom periodu. Zone budueg razvoja grada u ovom planskom periodu se veinom dijelom tretiraja pod poljoprivrednom namjenom do privoenja postplanskoj namjeni.

Urbanistiki Zavod BiH, Sarajevo

11

Urbanistiki plan Grada Bihaa -2010 - 2030. god.

2.7. SAOBRAAJ 2.7.1.Geoprometne odrednice Stratekim planom razvoja Opine Biha definisana je vizija bazirana na prethodnoj analizi postojee situacije, razvojnih potencijala i resursa. Biha kao kantonalni i univerzitetski centar najrazvijeniji je grad u regiji s visokim standardom ivota i mogunostima koje garantiraju kvalitetan ivot s progresivnim poslovnim okruenjem koje privlai investicije. Dakle, na osnovu ove izjave o viziji, usvojena su strateka opredjeljenja koje je neophodo implementirati tokom izrade Urbanistikog plana Grada Bihaa 2010 - 2030. Mogunosti razvoja malih i srednjih poduzea kroz ureenje poslovnih zona, te razvoja turizma zbog povoljnog geografskog poloaja i izuzetnih prirodnih vrijednosti ovog podruja, iziskuju potrebu unapreenja komunalne i saobraajne infrastrukture, stvaranje nove fizionomije Grada i njegovog uzornog afirmiranja unutar ireg okruenja. Izmeu ostalog jedno od najbitnih stratekih opredjeljenja koju navodimo je: Saobraajno rjeenje uskladiti sa projektom izmjetanja trasa magistralnih cesta M-5 i M-14 te planiranom trasom koridora brze ceste sjeverozapad-jugoistok, odnosno nastavka koridora Tree razvojne ose koja ide od Novog Mjesta preko Krapine do Slunja ka Velikoj Kladui i dalje prema Srednjoj Bosni. Sveobuhvatna analiza moguih cestovnih pravaca definisana ovim stratekim opredjeljenjima moe se bazirati na sljedeim postavkam koje imaju vrlo znaajne implikacije u procesu kreiranja saobraajnog koncepta Urbanistikog plana Grada Bihaa: - Izmjetanje magistralnog cestovnog prometa iz kanjona rijeke Une izmeu Bihaa i Bosanske Krupe. - Definisanje trase regionalne (alternativno magistralne) ceste Buim - Cazin Biha kojom se uvezuju opinski centri s lijevog platoa rijeke Une sa Kantonalnim centrom. - Definisanje trase magistralnog pravca M-14 na potezu Biha Bosanska Krupa desnim platoom rijeke Une. - Definisanje trase brze (alternativno magistralne) ceste koridorom Velika Kladua Cazin Biha Bosanski Petrovac Klju. Zbog definisanih stratekih opredjeljenja razvoja cestovne mree Republike Hrvatske cestovni pravac Biha Izai treba tretirati kao znaajniji magistralni pravac do realizacije brze (alternativno magistralne) ceste Velika Kladua Biha. Sukladno programu razvoja cestovne mree Republike Srpske potrebno je iznai alternativna rjeenja povezivanja Bihaa sa Sarajevom. Potrebno je izvriti komparativu analizu dionice Biha Bosanski Petrovac Klju ( i dalje ka Srednjoj Bosni ) sa dionicom Biha Bosanska Krupa Bosanski Novi (alternativno Biha Bosanska Krupa Sanski Most Prijedor). Varijanta sa povezivanjem jakim cestovnim pravcem na Bosanski Novi (alternativno Prijedor) ima svoje prednosti zbog mogunosti povezivanja na autoput ka Sisku i dalje ka Zagrebu mreom autoputeva Republike Hrvatske
Urbanistiki Zavod BiH, Sarajevo 12

Urbanistiki plan Grada Bihaa -2010 - 2030. god.

2.7.2.Koncept razvoja cestovne mree Uvaavajui sve mogunosti i alternativna rjeenja cestovnog povezivanja uslonjava se planerski pristup kreiranja prostorne organizacije grada Bihaa. Zbog nedostatka jasno izraene strategije razvoja cestovne mree na dravnom nivou, potrebno je sve mogunosti i opcije uzeti u obzir i formirati fleksibilan pristup ka rijeavanju ove problematike. Ovim planom neophodno je prije svega prihvatiti projektna rjeenja izmjetanja trase magistralne ceste M-5 (Pritoka-Biha-Izai) i magistralne ceste M-14 (Biha-Bos. Krupa). U tom cilju potrebno je rezervisati prostor unutar urbanog podruja grada Bihaa za realizaciju ovih projekata, te uskladiti mreu gradskih saobraajnica sa konekcijom na ove magistralne ceste. Shodno miljenju Komisije za pregled investiciono tehnike dokumentacije JP eljeznice F BiH podrano je rjeenje ukrtanja trase M-5 i eljeznike pruge prelazom u nivou ime bi se u znatnoj mjeri umanjila investiciona ulaganja izmjetanja M-5. Realizacijom primarnog cestovnog pravca Velika Kladua-Cazin-Biha u znatnoj mjeri e se smanjiti intenzitet tranzita na M-5 i time opravdati opredjeljenje za prelaz u nivou. Projektovanim voritem u Kamenici predviena je veza M-5 i regionalne ceste Cazin-Biha. Zbog izmjetanja magistralnog pravca iz kanjona Une projektovana je trasa regionalne ceste Cazin-Biha preko naselja Baani sa izmjetanjem postojee trase kroz naselje Turija. Zbog loe geoloke grae i prolaska kroz postojeu naseljinsku strukturu dionice Baani-Kamenica potrebno je analizirati alternativnu dionicu Baani-Jankovac-Pokoj-Mali Lug sa vezom na projektovanu trasu M-14. Ova alternativna trasa poloena je na terenu povoljne geoloke grae (dolomit i krenjaci) dolinom potoka Jankovac bez konflikta sa naseobinskom strukturom, lijevom obalom rijeke Une tangira naselje Pokoj, kraim tunelom prije premotavanja rijeke Une i eljeznike pruge te obodom urbanog podruja grada Bihaa vee se na M-14 kojom bi se dizala na Grabeki plato. Ovo alternativno rjeenje omoguava optimalan tranzitni tok iz pravca graninog prelaza Velika Kladua-Cazin sa denivelisanim prelazom preko eljeznike pruge mostom na rijeci Uni u Pokoju. U ovom sluaju voritem u Jankovcu oformio bi se, brzom gradskom cestom, glavni prilaz gradu Bihau iz pravca Cazina i izvrila konekcija sa M-5 planiranim alternativnim voritem u Kamenici. 2.7.3. Koncept razvoja gradske uline mree Denivelisanim krunim raskrima u Malom Lugu i Bakaikom polju, povezuju se trase M-14 i M-5, te ostvaruje veza sjevernog i junog dijela grada sa M-5. Relativno povoljan poloaj ovih denivelisanih krunih raskra omoguava se rijeavanje presjecita gradskih cesta nieg ranga sa M-5 jednostranim ulivno- izlivnim kolovoznim trakama. Koncept razvoja gradske uline mree temelji se na sljedeim postavkama: Vanjski saobraajni prsten grada Bihaa tvorile bi trasa izmjetene M-14 i M-5 ceste i planirana gradska cesta distributivnog karaktera oformljena od: dijela postojee trase M-5 od Orljana do Prekounja, planirane gradske ceste zaobilaznice kojom se povezuje Prekounje i naselje Luke sa planiranim mostom preko rijeke Une i tunelskim prodorom Debeljaa,

Urbanistiki Zavod BiH, Sarajevo

13

Urbanistiki plan Grada Bihaa -2010 - 2030. god.

planirane gradske ceste kojom se povezuje naselje Luke sa planiranim rezervatom kolektivnog stanovanja egarsko polje tangirajui univerzitetski kampus, planirane gradske ceste kojom se povezuju naselje egarsko polje, Ceravci i Repuine. Postojee ceste za Kamenicu (ul. Irfana Ljubijankia) koja se voritem u Kamenici povezuje na projektovanu cestu M-5. Formiranje ovog prstena u cijelosti oekuje se u postplanskom periodu nakon aktiviranja gradnje u egarskom polju. Kapitalni objekat na ovoj trasi je tunel Debeljaa duine 300 m ija se izgradnja moe opravdati planiranom gradnjom u egarskom polju i Lukama. Redukciju vanjskog saobraajnog prstena formira: projektovana devijacija Puta Avnoja, planirana gradska cesta koja prolazi podrujem rekonstrukcije (Gornje Prekounje) devastirane industrijske zone u zonu kolektivnog stanovanja i centralnih gradskih sadraja, i spaja Gornje Prekounje preko Bakaikog polja i planiranog mosta na rijeci Uni s Repuinama. Treu dionicu ovog prstena sainjava planirani bajpas od vorita sa ulicom Irfana Ljubijankia do naselja Ozimice, ulica Trg Zlatnih Ljiljana spajanjem na ulicu Mehmendalije Maka Dizdara te ulica 502 viteke brigade, Zavrnu dionicu predstavlja dio vanjskog prstena tj. planirani prijelaz preko rijeke Une i spoj na deviaciju Puta Avnoja. Zbog limitirane propusne moi ulica 502 Viteke brigade i 501 Viteke brigade potrebno je uspostaviti reim jedno smijernog saobraaja djelovima ovih ulica i ulicom Vasif-bega Bievia. Za uspostavljanje ove redukcije vanjskog saobraajnog prstena neophodno je ukloniti nekoliko individualnih objekata. Prvi saobraajni prsten koji regulie saobraaj u uem gradskom jezgru sainjava: dionica devijacije puta Avnoja dio ulice Jablanska do pruznog prelaza planirana gradska cesta koja se vee na postojei most Bakaiu planirana gradska cesta obalnim podrujem u repuinama Sarajevska ulica ulica Mehmedalije Maka Dizdara ulica 502 viteke brigade planirana gradska cesta koja preko planiranog mosta se vee na deviaciju Puta Avnoja.

Mreom primarnih i sekundarnih gradskih ulica uvezuju se pojedini djelovi grada na definisane saobraajne prstene.

Urbanistiki Zavod BiH, Sarajevo

14

Urbanistiki plan Grada Bihaa -2010 - 2030. god.

2.7.4. Saobraaj u mirovanju i pjeaki saobraaj Rjeavanje problema saobraaja u mirovanju odvija se u dva pravca. Prvi pravac rjeavanja sastoji se u propisivanju uvjeta nove izgradnje u jo ne izgraenim gradskim podrujima, principom objekat sa prateim odgovrajuim parkingom unutar jedne parcele.Drugi je iznalaenje pogodnih lokacija za ureenje parking prostora u centralnom dijelu grad. Ove lokacije su povezane planiranim prvim saobraajnim prstenom. Najznaajni planirani parking prostor nalazi se u podruju Repuina oslonjen na gradsko jezgro. Na njega se prvim saobraajnim prstenom nadovezuje planirani parking prostor oformljen zatvaranjem otvorenog regulisanog korita Drobnice. U nastavku prvog prstena prelaskom preko planiranog mosta Prekounje ulazi se u zonu rezervisanu za izgradnju i izmjetanje sportskih objekata (stadiona i dvorana) u sklopu koje je znaajan prostor parkinga. Regulacionim planom Prekounje rezervisan je adekvatan prostor za planirane centralne gradske sadraje (trni centar, bus terminal, damija). Posebnu panju potrebno je posvetiti sadraima saobraaja u mirovanju pri izradi detaljnog plana zone rekonstrukcija u Gornjem Prekounju na podruju izmjetanja eljeznike pratee infrastrukture. Izmjeanjem ove infrastrukture dobio bi se irok longitudinalai gradski koridor od eljeznike stanice do rijeke Une. Rubom ovog koridora rezervisao bi se prostor za izgradnju centralnih gradskih sadraja uz znaajne povrine i objekte saobraaja u mirovanju (vajnskog, parternog i podzemnog). Pored kolskih planirane su i jake pjeake komunikacije unutar ovog koridora. Kontakt sa historiskim jezgrom grada ostvarivao bi se iskljuivo pjeakim prelazima preko rijeke Une. irina i planirani sadraji ovog gradskog koridora oslonjenog na planirane zone kolektivnog stanovanja znaajni su za formiranje nove fizionomije grada. Predloenim saobraajnim konceptom ostvaruje se jednostavan pristup iz svih pravaca ovoj zoni. Planirani kapaciteti saobraaja u mirovanju i irok pjeaki koridor preko rijeke Une znaajno bi rasteretili ui gradski centar od motornog saobraaja. Regulacionim planom Prekounje, planiran je pjeaki koridor dijelom postojee trase M-5. Urbanistikim projektom gradskog trga, ija je izrada u toku, definisani su pjeake zone i komunikacije koje su jednim dijelom oslonjene na postojee i planirane pjeake mostove. Regulacionim planovima Repuine i Ribika Otoka planirani su pjeaki mostovi kojim se rijene otoke povezuju sa obalama. Pjeakom komunikacijom tretira se i pothodnik kojim se gradsko jezgro povezuje sa podrujem Harmana. Ukidanjem kolskih prunih prelaza stvara se potreba za izgradnjom denivelisanih ukrtanja pjeakih komunikacija sa eljeznikim kolesjekom. Tehniki taj zahvat je mogue rijeiti pjeakim podhodnikom ili pasarelom. Zbog problema odvodnje nije ekonomski opravdano primjeniti pothodnik pa s toga primjena pasarele nema alternative. U ovom sluaju treba voditi rauna o problemu premotavanja kontaktne mree a usponske djelove pasarele potrebno je izvoditi paralelno sa trasom pruge (zbog blizine postojee ceste).

Urbanistiki Zavod BiH, Sarajevo

15

Urbanistiki plan Grada Bihaa -2010 - 2030. god.

2.7.5. eljezniki saobraaj Uloga eljeznikog saobraaja u razvoju grada Bihaa bila je veoma znaajna komponenta. Poloaj trase imao je znaajan uticaj na prostornu organizaciju i formiranje razvojnih pravaca grada. U okvirima bive drave ovaj infrastrukturni sistem nije imao alternativu i funkcionisao je kao integralni dio dravnog pa i evropskog transportnog sistema. Raspadom drave dolo je do deintegracije ovog sistema ne samo na dravnom nego i na entitetskom nivou. R. Hrvatska izgradila je alternativni eljezniki pravac, gotovo paralelan Unskoj pruzi, i time ugrozila funkciju nekad znaajnog eljeznikog pravca, pa se time izgubio bilo kakav interes R. Hrvatske da odrava ovaj pruni pravac. Za oekivati je da e se ulaskom drava nastalih raspadom Jugoslavije u EU promijeniti tokovi roba iz Srednje Europe ka jadranskim lukama. Zbog skraenja prevoznog puta Unskom prugom ponovo e se javiti interes za njenu funkciju unutar evropskog transportnog sistema. Izvjesno je da e se reim putnikog, a naroito robnog prevoza morati prilagoditi uvjetima njenog prolaska kroz Nacionalni park UNA. Svojom trasom unutar urbanog podruja, prateim obijektima i instalacijama, Unska pruga postaje ozbiljan limitirajui faktor razvoja grada Bihaa. Posebno se to odnosi na eljeznike kapacitete i postrojenja sa prateim objektima i opremom (depo za vuu vozova, radionica odravanja inskih vozila, radionica ZOP-a sa skladitima materijala te trijangl sa prikljunim kolosijenim vezama za industriski kolosijek) koja prosto dezintegrie Grad. Ovim planom predlae se uklanjanje i dislokacija istih u Ripa ili u neposrednom okruenju eljeznike stanice Biha. U sluaju da se dislokacija izvri u Ripa potrebno je adekvatnu lokaciju iznai unutar PPO Biha. Druga mogunost je da se ovim Urbanistikim planom rezervie prostor u neposrednom okruenju postojee eljeznike stanice Biha te unutar planirane proizvodne radne zone koja je locirana izmeu eljeznike stanice i Pivare Biha. Za ovu mogunost izvrili smo adekvatnu rezervaciju prostora koja je optimalno locirana u odnosu na tranzitne cestovne pravce M-5 i M-14 a ne limitira pravilan razvoj gradaske strukture. Ova radna zona moe biti veoma interesantna za aktuelnu potrebu lociranja planiranih pogona za preradu gipsa zbog blizine eljeznike stanice.

Urbanistiki Zavod BiH, Sarajevo

16

Urbanistiki plan Grada Bihaa -2010 - 2030. god.

2.9. PRIVREDA 2.9.1. Orjentacioni razmjetaj privrede u prostoru Uspjenost privrednog razvoja neposredno zavisi od niza faktora i interesa koji se javljaju i djeluju u prostoru.Od objedinjavanja svih inilaca po osnovu valorizacije i ocjene ukupnih prostornih vrijednosti, njegovih stvarnih prirodnih, drutvenih i demografskih potencijala,procesa i odnosa koji se u njemu odvijaju ovisi i orijentacija pravaca razmjetaja privrednih sadraja u prostoru. Dobar odabran prostorni model razvoja privrede na konkretnom lokalitetu moe pospjeiti,a esto i ubrzati planiran privredni razvoj.Policentrian sistem prostornog razmjetaja privrednih kapaciteta uspjeno smanjuje pritisak na urbane sredine i utie na ravnomjeran razvoj poslovnih zona u kontekstu ekonomskog razvoja Grada. Pojam zona predstavlja prostor koji je po velini ogranien. Poslovna zona predstavlja ogranien prostor u kojem se realizuje odreena poslovna ili privredna djelatnost. Tako se u praksi razlikuju proizvodno - poslovne zone, zanatsko-poduzetnike zone, uslune, poljoprivredne, turistike, informatike, tehnoloke zone,zone centara za razvoj i transfer tehnologija, poduzetnike inkubatore i sl. Navedene zone mogu se po veliini i namjeni razvrstati u tri grupe: Specijalizovane zone, radno poslovne zone (gdje se koncentrie industrija i vea preduzea) i poduzetnike zanatske zone (u kojima se uglavnom koncentriu mala preduzea i poduzetnici). Konceptom Urbanistikog plana grada Bihaa 2010. 2030., definisanjem radnih zona omoguava se efikasno upravljanje prostorom, te znaajna racionalizacija u procesu izgradnje ureenja i koritenja prostornih resursa. Sa raspoloivim prostorom se mora raspolagati sa osjeajem dobrog korisnika uvaavajui princip da ekonomija ne smije ugroavati vrijednosti prostora kao to ni prostor ne smije biti konica razvoju ekonomije. U tim koordinatama Biha e graditi vlastiti koncept odrivog razvoja afirmirajui razvoj ekonomije u prostoru tako da se isti koristi na minimalnom nivou uz maksimalne ekonomske efekte i uz puno uvaavanje zakona prostorne istrajnosti. Osnivanje proizvodno- radnih zona i poslovnih zona mogu biti osiguravanje dugoronih uslova za razvoj malih i srednjih preduzea i proizvodnog zanatstva, dugorono smanjivanje i ublaavanje nezaposlenosti i podsticaja investitora na otvaranje novih radnih mjesta. U koncept Plana je uvedeno pitanje premjetanja dijelova postojeih industrijskih proizvodnih pogona iz centralnih dijelova Grada.Provoenjem ove ideje stvorili bi se uslovi da se predmetni prostor koristi za adekvatnije profitabilne poslovne i stambenoposlovne sadraje. Planom se predviaju nove lokacije za irenje proizvodnih zona izvan ueg urbanog podruje Grada. Planirani prostori za ovu namjenu su na Planu oznaeni u zoni C na lokalitetima Podvinice, MZ Ruica i MZ Mali Lug cca 39,0 ha.Vee proizvodne povrine, date su u zoni D na lokalitetima: Malog Luga cca 38,0 ha,cca 20,0 ha u Pokoju i u Velikom Lugu cca 16,0 ha isto proizvodne namjene. U zoni H na tromei mjesnih zajednica Ozimice,Luke i Vedro Polje planirane su vee povrine privredne i proizvodne namjene cca 45,0 ha. U zoni G u mjesnoj zajednici Kamenica planirano je cca 30,0 ha povrine za privredne i proizvodne namjene. Ostale male planirane povrine ove namjene su disperzno rasporeene u prostoru obuhvata Urbanistikog plana.

Urbanistiki Zavod BiH, Sarajevo

17

Urbanistiki plan Grada Bihaa -2010 - 2030. god.

2.9.2. Razvoj turizma Imajui u vidu orjentaciju na snani razvoj turizma za oekivati je bri i savremeniji razvoj trgovine i ugostiteljstva koji trebaju biti u funkciji turizma. Zbog turizma e se i nivo urbane opreme Grada u planskom periodu bitnije kvalitativno i kvantitativno poveati u odnosu na sadanje stanje, to se mora ugraditi u koncept prostornog ureenja Grada i Urbanistikog plana. Podsticanju breg razvoja turizma i uope doprinos razvoju privrede dae vie nego do sada saobraaj, za iji se razvoj oekuje da bude znatno bri nego do sada. Raspoloive turistike vrijednosti ,kvalitet saobraajnih veza na irem planu, blizina sa turistikim destinacijama u susjednoj R.Hrvatskoj, predpostavka su breg efektuiranja bogate turistike ponude Bihaa, a time i daleko breg razvoja turizma nego do sada. Biha ne bi smio, kao do sada, gledajui sa aspakta turizma, biti mjesto u prolazu ve u ciljnom dolaenju turista u Bihake turistike destinacije, kao i vee zadravanje onih koji idu ka drugim turistikim destinacijama. Na kompletiranju turistike ponude veoma je znaajna uloga zanatstva, kune radinosti, trgovine, ugostiteljstva koji bi u drugaijem odnosu prema turizmu mogli znaajno unaprijediti njegov, a time i sopstveni razvoj. Za oekivati je i promjene u smislu breg i savremenijeg razvoja poljoprivrede na iroj teritoriji opine te razvoja preraivakih kapaciteta na toj osnovi. Proizvodnja hrane, za koju postoje mogunosti na ovoj opini, je bitan segment i odrednica budueg ukupnog razvoja opine Biha, a posebno razvoj putem vlastite proizvodnje hrane primjerene uslovima i mogunostima razvoja poljoprivrede iskazala bi se sva orginalnost ovog podruja u kompletiranju ukupne ponude ivotnih namirnica ,a posebno za potrebe turizma. Vode rijeke Une, Klokota, Dobrinice i Dobrenice i Midia jezera, banja Gata, blizina slapova na Uni, sojeniko naselje Ripa i ostale Ripake znamenitosti, srednjevjekovno naselje Sokolac, Glavica-Humci, pored drugih kulturno-istorijskih vrijednosti, samo su neke od taaka u prostoru koje su sa gledita saobraaja, u vezi sa turizmom kao znaajnom orjentacijom Bihaa veoma privlane. U planskom periodu trebaju se prostorno aktivirati i opremiti svi pobrojani segmenti kao atraktivne turistike sekvence ili destinacije koje e uticati na razvoj turizma kao znaajne privredne grane.

Urbanistiki Zavod BiH, Sarajevo

18