3.

Fonem Segmental dan Fonem Suprasegmental dalam Bahasa Melayu 3.2.1 Fonem Segmental Vokal merupakan bunyi bersuara iaitu ketika dihasilkan udara dari paru

paru keluar berterusan melalui rongga tekak dan rongga mulut tanpa sebarang gangguan. Vokal boleh dibahagikan kepada tiga bahagian iaitu vokal hadapan , vokal tengah dan vokal belakang.

Rajah 11 Kedudukan Bunyi Vokal dalam Bahasa Melayu

A) VOKAL HADAPAN 1. Bunyi vokal hadapan sempit (Tinggi ) [ i ] dan vokal depan separuh sempit (separuh tinggi) [ e ]. vokal hadapan sempit (Tinggi) [ i ] Contoh perkataan : ikan [ ikan vokal depan separuh sempit (separuh tinggi) [e] Contoh perkataan :ekor [ ekor ]

2.Vokal Hadapan Separuh Luas atau Separuh Rendah [ e ] dan Vokal Hadapan Luas atau Rendah [ a ]. Vokal Hadapan Separuh Luas atau Separuh Vokal Hadapan Luas atau Rendah [ a ] Rendah [ ] Contoh bunyi perkataan vokal ini adalah seperti berikut: berang [b rang ] Contoh perkataannya ialah :rapi [rapi]

B) Vokal Tengah [ ] . Vokal Tengah [ ] Contoh perkataan : empat [ mpat ]

C) VOKAL BELAKANG 1) Vokal belakang sempit [ u ] dan vokal belakang separuh sempit [ o ]. Vokal belakang sempit [ u ] Contoh perkataan :tuba [tuba] vokal belakang separuh sempit [ o ] Contoh perkataan :orang [orang]

Carta Daerah Konsonan Bahasa Melayu Daerah Cara Letupan tak bersuara Letupan bersuara Geseran tak bersuara Geseran bersuara Sengau Sisian Getaran Separuh Vokal Bibir Gigi Gusi Lelangit keras p b f m w t d s z n I c Lelangit lembut k g R y Pita suara ? h

Cara penghasilan bunyi konsonan a) Konsonan letupan dua bibir tidak bersuara [p] bersuara [b]. [p]. atap Bunyi konsonon [b] rabun dan konsonan letupan dua bibir

Bunyi konsonon

Contoh perkataan : atap

Contoh perkataan : rabun

b ) Konsonan letupan gusi tidak bersuara [ t ] dan konsonan letupan gusi bersuara [ d ]. Bunyi konsonan [ t ] Contoh perkataan : batas Bunyi konsonan [d] Contoh perkataan :dalam

batas

dalam

c ) Konsonan letupan lelangit lembut tidak bersuara lembut bersuara [g]. Bunyi konsonan [ k ].

[k]

dan konsonan letupan lelangit

Bunyi konsonan

[g].

Contoh perkataan : kala [ kala ]

Contoh perkataan : dialog

dialog

d) Konsonan letusan lelangit keras tidak bersuara keras bersuara [ j ]. Bunyi konsonan [] Bunyi yang dihasilkan ialah letusan lelangit keras gusi tidak bersuara []

[] dan konsonan letusan lelangit

Bunyi konsonan [ j ]. Bunyi yang dihasilkan ialah letusan lelangit keras gusi bersuara [ j ].

e. Konsonan getaran gigi-gusi bersuara [ r ] dan Konsonan sengauan dua bibir bersuara [m]. Konsonan getaran gigi-gusi bersuara [ r ] Konsonan sengauan dua bibir bersuara [m]. Contoh perkataan : cakar [cakar] Contoh perkataan: suram [suram]

f .Konsonan sengauan bersuara [] . Konsonan sengauan

gusi bersuara [n]. dan Konsonan sengauan lelangit keras Konsonan sengauan lelangit keras bersuara [] Contoh perkataan : nyaris[yaris]

gusi bersuara [n].

Contoh perkataan : laman [laman]

3.3

Fonem Suprasegmental dalam Bahasa Melayu Dalam penulisan kita menggunakan tanda bacaan supaya pembaca peka terhadap

perkara yang dibacanya .Sebaliknya dalam bahasa lisan kita menggunakan bunyi-bunyi tertentu

pada kata, frasa , klausa dan ayat untuk menarik perhatian pendengar. Ciri-ciri itulah dinamakan suprasegmental atau ciri-ciri yang bukan segmental. Antara kesan bunyi tersebut ialah tekanan ,intonasi , tempo dan rima. Ciri ciri Suprasegmental dan kepentingan dalam kemahiran lisan a) Tekanan dan kelantangan Tekanan suara dengan meninggikan suara untuk memberikan sesuatu penekanan dalam sesuatu sebutan amat penting. Oleh yang demikian tekanan dalam ujaran digabungkan dengan ciri lain seperti perubahan dalam ton suara dan tempo. Tekanan merujuk kepada bunyi kata yang diucapkan dengan nada lantang daripada pengucapan yang dikuatkan .Kita menggunakan tekanan suara untuk menunjukkan rasa marah dan hairan dalam keadaaan situasi tertentu sebagai satu desakan kepada pendengar. Lazimnya tekanan dilakukan pada suku kata dan bertujuan untuk menandakan keras atau lembutnya pengucapan tersebut . Lambang yang digunakan Ialah tanda ?.Tekanan bertujuan untuk menyedapkan percakapan misalnya sewaktu mendeklamasikan sajak .Ada tempat yang perlu diberi perhatian. Itu bermakna tekanan amat penting dalam kemahiran lisan untuk menentukan sesuatu pengucapan perhatian itu menunjukkan perasaan marah., hairan atau sebaliknya.Ini akan menarik terutamanya sewaktu kita menggunakan aktiviti lisan seperti pendengar

mendeklamasikan sajak, bersyair dan sebagainya. b) Intonasi / Nada Intonasi amat penting dalam kemahiran lisan. Biasanya kita menggunakan pelbagai intonasi yang berbeza untuk menyatakan maksud tertentu kepada pendengar . .Kontur intonasi sama ada tinggi atau rendah boleh membezakan sama ada berbentuk soalan atau pernyataan .Ini amat penting dalam kemahiran lisan kerana apabila kita menggunakan kemahiran lisan, intonasi amat penting dalam kemahiran tersebut.Ini adalah untuk menentukan sama ada intonasi yang betul contoh sewaktu aktiviti membaca dilakukan. Murid mesti menguasai intonasi bacaan dengan betul dan boleh menutur dengan menggunakan intonasi yang betul dan lancar. c) Rima

Dalam menghasilkan rima. pola tekanan , tempo dan nada akan bergabung bersama. Secara formal rima digunakan dalam bidang muzik dan puisi. .Dalam puisi rima merujuk kepada bunyi yang sama pada akhir huruf akhir sesuatu rangkap seperti syair. Secara lazimnya apabila rima disebut menggunakan pola yang sama d) Panjang pendek / Moda Panjang atau pendek adalah kadar sesuatu bunyi itu diucapkan. Konsepnya sama dengan bahasa Arab yang dikenali sebagai harakat. Lambang yang digunakan ialah (;) menandakan panjang , pendek.. Lambang (;;) menandakan dua mora manakala (.) setengah mora. Mora tidak memainkan peranan penting dalam bahasa Melayu tetapi .lebih kepada penggunaan bahasa Inggeris yang membezakan makna . Contoh perkataan mora pendek (sit)- duduk , mora panjang (si:t)-(seat)- tempat duduk. e ) Jeda Jeda disebut sebagai persediaan atau unsur hentian (senyap ) dalam ujaran sebagai tanda memisahkan unsur linguistik iaitu perkataan, ayat dan rangkai kata. Jeda digunakan sebagai hentian sebentar ..Lambang jeda ialah (#) dan apabila kita menggunakan jeda, boleh membawa makna yang berbeza. Contoh ayat di bawah : a) ( #) Saya membaca buku kakak(#)- bermaksud saya sedang membaca buku kepunyaan kakak b) (#) Saya membaca buku (#) kakak bermakna saya memberitahu pada kakak yang dia sedang membaca buku.Ini bermakna jeda memainkan peranan penting dalam kemahiran lisan bagi menentukan maksud seseorang penutur itu. Jeda perlu diambil kira sewaktu kita mengajar kemahiran lisan terutama sewaktu aktiviti membaca yang mana sekiranya jeda yang digunakan itu salah maka maksud ayat yang dibaca itu juga akan menjadikan orang yang mendengar itu salah fahaman maksud ayat tersebut. oleh penutur secara spontan dalam kemahiran lisan, kita berulang kali dengan sebagai pendengar kurang menyedari melainkan jika diucapkan