You are on page 1of 69

: .

:. /.
:. /.

Mathematics for the Curious

Peter M. Higgins

-
ISBN 978 977 6263 16 1


) (






+ :
+ :
kalimatarabia@kalimatarabia.com :
http://www.kalimatarabia.com :
.
/ . - . :
,,
:
-
-



.
Arabic Language Translation Copyright 2008 Kalimat Arabia
Mathematics for the Curious was originally published in English in 1998.
This translation is published by arrangement with Oxford University
Press.



.
Peter M. Higgins 1998.
All Rights Reserved.

-
-
-
-
-
-
-
-
-
-

7
9
35
69
93
113
135
161
187
211
233



.

.


Genevieve Higgins Dr Tim
Lavers .
.
/



) (
.


.


.


.


.
.


.
.

.
-1

. ) (
128 .
.
.
. 128 2 = 64
64 64 2 = 32
. :
64 + 32 + 16 + 8 + 4 + 2 + 1 = 127.


) (127 .
) (128
2 128 = 27 :
2 2 2 2 2 2 2

) (

. 26 +25 +24 +23 +22 +21 +1 = 27 1 :
10

2
n
2n + 2n1 + 2n2 + + 22 + 21 + 1 = 2n+1 1.

.

:
100
128 .
.
50 25
) .(25

13 ) 12
(


:
100, 50, 25, 13, 7, 4, 2 :
50 + 25 + 12 + 6 + 3 + 2 + 1 = 99.



.
n .n 1
.
2
.


.
11

1
2
3
4

n 1

1


.

.


.
.
.
.
)( .

.

.
) (
] [
.
12

.
.
.

.

.


.
.
-2

4 5 20 .
.19 :
.
19 .
.

.
.

.
:
.
: 20
. : n
.n 1
20
13

12
1

8
7

5
6

)(

)(

2
. )
( .
:

. n 1
n . .
.
. .

.

.
-3
.
12 ) . )((.
1.05

14

: 12
11 ) 11 (12

12 11 = 1 111 5 27
.
:
.
.
)(
) ( .

11

12 .
.
.
.

.

121 . :


:
t t

t = 4
12t .

124 = 13 .
t .

15

. :

=

1 +

:
t
+ 1.
12

=t

11
. 12 :
t = 1 :
1
.t = 12
11 = 1 11

.
20
.
6 ) )((.
18 136 :

.
.

360
60 = 6
126 = 12 . t

6
180 6t .
60 2t .
t :

t
.
2

180 6t = 60 +

:
13t
= 120,
2

16

. :
18 136 = t
28 .


) 1 (.

:

. ) (
1 . ) (

121
121
(
)
121 121
)
(
121 121 121
.


.

.
.
.Zenos Paradoxes

.


.
18

1 :
.

17

.
:
1
.
11

)3
+ = 1

1
12

)2

(
+

1
12

1
+
12

1+

1 111
)( . :

.1 111

.

) .
2 ( .

) ( :
1 + r + r2 + r3 + ,

r 1 ) .1/(1 r
r = 121 r = 12 :
(/
)
/
1
1
1
=1
= 2.
2
2

1 1 1
1
+ + +
+ = 1
2 4 8 16

1+

.
.

-4 10% 10%
10%
.10% .
18


:
10% 10%
.
100
10%
90 . 10%
10% 90 90 + 9 = 99
100 .


10% 110
10% 10% 110 11
110 11 = 99
.
.

.10% 10%
.
.1%
.
.
10% 10%
101

.
99 .
19


) (.
. P
. :
10% P 1 + 0.1 = 1.1
P .1 0.1 = 0.9
:
P 1.1 0.9 = 0.99 P = P 0.9 1.1,

1%
.

)

(P .


.
1% .
1

100 .

)

(.

2
) 10(100 = 10
) . ( .
2
1 0 : ) (off
20

) .(On 12

12 12
.10

11 10 12 .10
171 123
.1 122 + 2 12 + 3 : ) (
3 12 ) 3 (3
3 .12
5
5 171 3 )


3 .9
2
.
.
1
1
1
100

10 1000


.1000 100
1
100
10

1%

) (
.
1

. 100


.
)2 ( )
(.

21


.


) ( .

10
.10
. )(
.

.
(
)
1
10,000,000


.
.

.
) ( ) ( .
56 68.

.
:
. .
) ( ) (
. 10
.

.

.
.
22

10%
10%
.
100%

.
100%
: Fabtex 150%
Fabtex 150%
1.5 .

20% 25% 5%
20
25
25 20
; 100 = 25%
20

.
25% .5%
) ( 5%
.
.

.

.

10

9 11
23

.9 11 = 99 = 100 1 : :

.

n
(n 1)(n + 1) = n2 1.


.
.
.
.

.
.
-5

.
.

.

.

.


.
:
)
(pitcher
24

runs he concedes per wicket he takes


. B A
:
: 3 A 60 2 B
.68
: 1 A 8 6 B .60
A 20
B .34 A
8 B .10
A 4 68 17
B 8 128 .16
B A )
( A B .
.
.
-6
1 + 3 + 5 = 9 = 32 ,

1 + 3 = 4 = 22 ,

1 = 12 ,

1 + 3 + 5 + 7 = 16 = 42 , . . .

.
) ( : n
.n2
n
. 1 3 5
.
25


2n1

5
3
1

3

:
)(1

2n) 2n 1

.(2 n

1 + 3 + 5 + + (2n 1) = n2 .


n
.
.
.
n n2

.1 1

) 1 + 3 + 5 + + (2n 1 .




.
.
26

-7 n
:
)n(n + 1
.
2

= 1 + 2 + + n

) 1+2+ +10 = 55 = (1011 .

2
.
:
(1 + n) + (2 + n 1) + (3 + n 2) +

.n + 1
.
n
n 2
) (

) (n + 1) n2 .
:n = 10
)1 + 2 + + 10 = (1 + 10) + (2 + 9) + (3 + 8
)+ (4 + 7) + (5 + 6
= 11 + 11 + 11 + 11 + 11
= 11 5 = 55.

n .
.
.
. .

.
27

n = 11

)0 + 1 + 2 + + 11 = (0 + 11) + (1 + 10) + (2 + 9
)+ (3 + 8) + (4 + 7) + (5 + 6
= 11 6 = 66.

n -: 0
. n
(
)
. n+1 n + 1

2
)n(n+1
0 . 2
n.



.
.
.
) (
.
-8

:
:

6 :

600 :

60, 000 :.

: .!

.
: r
28

) 2 r (3.14
.2 r
r + 1
) .2 (r + 1
:
2 (r + 1) 2 r .

)
2( :

a(r + 1) = ar + a

2 r + 2 2 r = 2 ,

2
6 A .


. r

.

. 2 r
.

.
.

:
) .

(.
29

-9 n
.
n
.
.
)(
. .
.

.n

) (

.

. .


.
A .
X
) (.
X

.


.
30

4
)



(

.

. n
n 1 .
X


.
-10 3
C B A
.
A B
:
)( .
)( .
3 .

31

.
.
) n (.

.

).(n 1


.
.

.


.
a4
a3
.a4 = 1 + 2a3 a4 = a3 + 1 + a3 :

n
n = 2, 3, . . .:
an = 1 + 2an1 ,

an n
. ) a1 = 1
(
recursion .an :
.a4 = 1 + 2 7 = 15, . . . a3 = 1 + 2 3 = 7 a2 = 1 + 2 1 = 3
:
1, 3, 7, 15, 31, 63, 127, . . .

32

: .
:

2, 4, 8, 16, 32, 64, 128, . . .

2n an
:
n = 1, 2, . . .

an = 2n 1,

) 64(

. .
100 20 30 .
64 .
.
4! k
.

Martin Gardner
.
a, b, c, d

a, b, a, c, a, b, a, d, a, b, a, c, a, b, a.

.

) 161 :(
33

a b

5
161
a 18 b .

.

34

.


) (

.

.
.

.
.
.
.



.

.
.


.


.
66.7%
32

. .
.
.
nth Farey Series

n
:
0 1 1 1 2 1 3 2 3 4 1
, , , , , , , , , , .
1 5 4 3 5 2 5 3 4 5 1


.


Haros
.
)
( :

.
36


.
.
.



.

.

.
.

.


.
: .
10

59 + 17 9 + 7
10 .
) ab a+b b a
ab a (.b

.



37

.10

10
.
12
) 12 (
12 12
. .
.
.

.


.

.
.

.



.
.

24 12 .
12 , 24 , 36 , . . . .
: 12 24
38

.



156
12 25 25 .
30

.

:
a
c
=
a ad = bc.
b
d

) : : (.

:

c
a

a ad bc.
b
d

)
( .

< > .

.bd:
2
5
< a 14 < 15.
3
7


ab . dc
.
39

.bd
c
bc
ab = ad :
bd , d = bd
)(1

a
c
ad
bc
ad bc
=

=
.
b
d
bd
bd
bd

.

.:
1 2
19+26
9 + 12
21
7
= +
=
=
=
.
6 9
69
54
54
18

) (1 .

. (1)

.

. :

.
. b .d bd
d b .
bd h
h
d b .
h 3 = 63 = 18
). (69
3
:
1 2
3
4
7
= +
+
=
.
6 9
18 18
18

.
:
5
9
45
3

=
= .
12 10
120
8

40



51
93
1 3
3

= = .
4
2
1 2
1 0
4 2
8


45

120
.
5
9
. 12 10

.

.
.

. .
.
b
d
bd :
1
1
1
=
.
b
d
bd

c :

a
c
ac
=
.
b
d
bd

n n1 .
. ab :
a
c
a d
ad
= =
.
b
d
b
c
bc

41

a
b


ab
. ab ab = ab
ba = 1
.

.

.
2
3
: 3 4
3
.
4

2
3

:4
44 = 1 :
()/
( )
)/
2
3
2
2 4 1
2 4
8
4
= 4
4
3= = = .
3
4
3
3 1 3
3 3
9

43 . 43

Unit Fraction 15 201
27
23 .

27 ) 41 + 281
17 + 17 (.
:
0 1

. mn
. .
42

.
. 209
1
7
1
60 9 180
:
1
3

9
1 1
1
= + +
.
20
3 9 180




. 209 = 41 + 15 :
57 136
.

. :

:

.
.
mn m
.

.
.

. .
.
43

.
.
13 = 0.33333 . . .
:
.
3 .1 = 0.99999 . . . :


. :
0.99999 . . . 1
. .
.

.
2.364
2.36399999 . . .
.
.



.
: .

23 : 178.
.
.
25
12

2 121 .

44



47 6 57 6
7
.7
0 1
0 .1

.
12 42
.

.
ab a b
.
.


.
:
2
1

= 0.666 . . . = 0.6,
= 0.142857142857 . . . = 0.14285
7,
3
7
1
1

= 0.041666 . . . = 0.0416,
= 0.058823529411764
7.
24
17
= 0.5

1
2


38 = 0.375 :

12 = 0.50 83 = 0.3750
.
45

:
)(
)(
)(
)(


1
6 1 16


56 :
5

= 0.8333 . . . = 0.83.
6

:
) 6 ( 5 ) .0 (
.5
) 6 ( 50 2 8
2
5 50 101 50 6
2
2
8
) 8 10( 2 10 10
1
20 100 .
6
)(

20

.2

2
56 = 0.83 + 100
6
.
.

46

2
:
5

= 0.83.
6
m
n

.
.


.1, 2, . . . , n 1 n 1
n .

.
.

.
17
1 6 . 1
7 1, 3, 2, 6, 4, 5, 1, 3, 2, 6, 4, 5, 1, . . . :
.6


: n
.n 1
7 17 )
6 16
.

1 = 0.0 2
9
:
131 = 0.07692
3
11
6 . r
. m m n r n
n
.m r
47

.
.n

1
2 = 0.5
51 = 0.2 2 5 10 .


.
r s

r + s
0.202 0.01744 = 0.00352288
1
1
r + s = 3 + 5 = 8 2 5

1
= 0.0625.
16

1
= 0.025,
40

16 = 24 ,

40 = 23 5,

407 = 0.175
)
.(0.25 2 = 0.5 :


2s 5s
10
:
255
51
=
.
1000
200

= 0.255

:
1000 = 10 10 10 = 2 5 2 5 2 5 = 23 53 .

48


.(200 = 23 52 ) 5 2
.
mn n
n = 2a 5b
) .5s 2s
2s
5s 161 .( 251
2 5 10
.


: ) 3

0.1 1
( 13
1 13 .1 101

.



.
0.63 r 2
a .102 = 100 0.63 = 0.6363
.100a = 63.63
.a 100a = 63 + a a
63
99a = 63 :
a = 99
7
.
11

3
=
0.6


.
7
= 1
) 0.18 = 112 , 0.03 .(1000
27
49

.a = 0.27
r = 1 10 10a = 2.7
.9a = 2.7 0.27


.9a = 2.7 0.2 = 2.5
10
5
.a = 25
90a = 25 90 = 18
: 0.583 = 127
)
(
.

b = 0.101001000100001000001 . . . ,

.

b .
b .

0.12345678910111213141516 . . .


2 = 1.414213 . . . .

2

. : .
50

. 2

. 2


: .

2
: 12 < 2 < 22

1 < 2 < 2 2 1 2

2 = 1. . . . 1.42 = 1.96 < 2 < 2.25 = 1.52 :

.1.4 < 2 < 1.5 .

1.41 < 2 < 1.42 1.414 < 2 < 1.415.


2 2
) .
(.
.

.

. 2

. 2
. .
.
a b c
.a2 + b2 = c 2 a = b = 1
.c 2 = 12 + 12 = 1 + 1 = 2
51


E
D
2

.c = 2

. 2
.

2 a


) (
.a

:

)

(.
A B
. B
C B AB BC
.
A
.C
:B D
B B .D ABD .
52

AB

B .D E
) 1(AB) 1(BE

). 2 = (AE

2 .


.

2 .

.

a
2 b

2
a .b 2 = ab .2 = ab2
:
2b2 = a2 .

2

.
a ) .

a a2
(.
2c a c .
:
a2

2b2 = (2c) (2c) = 4c 2 .

53

2 .b2 = 2c 2 :
)(

b a .

b a .
2 = ab
a b .2

. 2
.
.
.

.

.


.

: x )

x = 2 (. ab
x + ab

dc :
c
a
)(bc ad
=
,
d
b
bd

=x

x .
x . ab a
dc
54


(:

a
c
b c
bc
= x
= = = x
.
b
d
a d
ad

2
3

) ( 31

) 1 + 2 (1

. 2

.
2 2 2

2 2 2 = 2 2 = 4

2 2 2 .2

a b ab .
!
a b

.
:
.an am = an+m

:
n m
a2 a3 = (a a) (a a a),

a 2 + 3 = 5 .
n
aam = anm :

:
a5
)(a a a a a
=
= a52 = a3 .
a2
)(a a

55

(an )m = anm :

:
(a2 )3 = (a a) (a a) (a a) = a23 = a6 .


)(

a1/2 = a:

a a = a = a1 ,

= a1/2 a1/2

:
a1/2 a1/2 = a1/2+1/2 = a1 = a,

.
a1
:

1
a


a
1
; =
a2
a

.1 2 = 1

2
a0 = 1 aa2 = 1
.2 2 = 0

a b ab .
.a = b = 2

2 2 .
. )


( a = 2 2 .b = 2
56

:
) ( 2 )2 ( 22

2
=
2
= ( 2)2 = 2.

= ab

.


.
.
.


.
x
: y = 10 x y
10 x = log10 y
10 .
10 x = log y

log 1000 = 3 log 0.1 = 1 103 = 1000


y = 10x
.101 = 101 = 0.1

:
) (
a
= log a log b.
b

;log ab = log a + log b

log


a b
.

.
57

x y
log b :

log a

a = 10x , b = 10y = ab = 10x 10y = 10x+y ,

log ab = x + y = log a + log b :


:
log(x y ) = y log x :

1
1
log 10 = log(101/2 ) = log 10 = .
2
2


1 10

:
1 10
log 84 = log(10 8.4) = log 10 + log 8.4 = 1 + log 8.4 = 1.9243.


.

)( . )(
.
.

.


.
.
.
log 8.4

58

log 10,

)
(



.

pH
decibel

e = 2.7182 . . . e
.

.

) (John Napir

.




.


.


59

:log 3
.10
. log 3
a 3 = 10a/b b
b
b
a
.3 = 10
.
:

.

) ( .


.


.
)
(.

.

.

)( )(

.


.
.
60


.
N } {1, 2, . . . E O

N E E
N
)(
E N ) O ( .


.
.

.


.
.
N
} .{1, 2, 3, . . . .


.
Z
:
{
}
Z = . . . , 3, 2, 1, 0, 1, 2, 3, . . . .

61


:
)(2

Z = 0, 1, 1, 2, 2, 3, 3, 4, 4, . . .


:
a1 , a2 , a3 , . . . ,

b1 , b 2 , b 3 , . . . ,

a1 , b1 , a2 , b2 , a3 , b3 , . . . .

.
.
. Q
) Q
.(quotient
.



.



. L n
.L L
k .k
62



.
) (2
.
.

3
n 2n

n )(2n + 1
3

.

.



.


)
0 = 01 (1 = 11 2 3
:
1 1 2 1 3 1 2 3 4
, , , , , , , , ,...
2 3 3 4 4 5 5 5 5

0, 1,


) n
n(

.
63

.

:
2 3 3 4 4 5 5 5 5
, , , , , , , , ,...
1 1 2 1 3 1 2 3 4


.
m
0 1 . n
mn
mn

54
.
1
54 ) .( 2

.

0.1
.
:
0 1 .


.


.

:
1 .

:

L1 0 1 L2
64

L1 L3 L1 L4
.L2 Q :
1
1
1
1 3
3 2
2
, , 3, 3, , , , , , , 4,
2
2
3
3 2
2 3
3
1
1 4
4 3
3
1
1 5
5 2
4, , , , , , , 5, 5, , , , , ,
4
4 3
3 4
4
5
5 2
2 5
2 5
5 3
3 5
5 4
4
, , , , , , , , ,...
5 3
3 5
5 4
4 5
5

0, 1, 1, 2, 2,


.

Buzz Light Year Toy Story


.

.
Q .
)
6x 3 + 5x 2 + 8x + 1 = 0 x
( . ab bx a = 0

. 2
x 2 2 = 0 21/3 2
.x 3 2 = 0
.

.
65

)
b
( .
Lindemann

.
.


.
. 21/3

:

)(
Delian :
.

60
.20

.


.
:
21/3
.
.

: .

66

0 .1 .

Georg Cantor
.
.
L ) 0 1
(
0 1
.L
0.1
. L
a L

n .n
.
L a

a
.

)
( .
A B
B A B
.B S
T S
) T
S (
0 1 R
67


Q
.
.
:
A )

( T
) . T A T

(. T
) ( .

.

68

You might also like