Professional Documents
Culture Documents
p sut kh quyn
Khi nim
S thay i ca p sut kh quyn theo cao
Phn b p sut kh quyn trn mt t
Din bin ca p sut kh quyn
Gi
Khi nim
p sut kh quyn l trng lng ca mt ct khng kh thng ng c
tit din l 1 n v din tch v cao tnh t mc quan trc ti gii
hn trn ca kh quyn.
Khi nim
P P0 * e
g
.( Z Z 0 )
R.T
Trong :
P0, P l p sut ti mc nc bin ( cao z0) v cao z
T l nhit khng kh trung bnh gia mc bin v cao z
Bc kh p: Chnh lch cao khi p sut kh quyn thay i 1 mb
h = 8000(1+t)/P
Trung tm kh p cao
(xoy nghch)
Trung tm kh p thp
(Xoy thun)
Vng Yn
Li (Ridge)
Rnh (Trough)
Gi
Khi nim:
L s di chuyn ca khng kh tng i vi mt t theo phng
nm ngang.
Nguyn nhn gy ra gi: do s chnh lch kh p trn b mt tri
t. Khng kh di chuyn t ni c kh p cao n ni c kh p
thp to thnh gi.
p sut kh quyn khc nhau do:
V a l (bc x mt tri)
Tnh cht mt m (t lin v i dng)
a hnh (hnh th ni i v hng dc)
Cc c trng ca gi
Hng gi: xc nh bng
Hoa gi (thng dng nht)
Theo vng
Tc gi: xc nh bng m/s, km/h hoc cp gi.
K hiu
Hng gi
Bc
NNE
Bc ng Bc
22.5
NE
ng Bc
45
ENE
ng ng Bc
67.5
ng
90
ESE
ng ng Nam
112.5
SE
ng Nam
135
SSE
Nam ng Nam
157.5
Nam
180
SSW
Nam Ty Nam
202.5
SW
Ty Nam
225
WSW
Ty Ty Nam
247.5
Ty
270
WNW
Ty Ty Bc
292.5
NW
Ty Bc
315
NNW
Bc Ty Bc
337.5
m/s
km/h
Tn cp gi
Lng gi
Khi ln thng
0,1
0,1
Sng bin
0 - 0,2
0,3-1,5
1-5
Gn lng gi
Khi hi b lay ng
1,6-3,3
6-11
Gi rt nh
Cy rung nh, l xo xc
0,2-0,3
3,4-5,4
12-19
Gi kh nh
0,6-1,0
5,5-7,9
20-28
Gi nh
1,0-1,5
8,0-10,7
29-38
Gi va (Fresh Breeze)
Cy nh u a
2,0-2,5
10,8-13,8
39-49
Gi hi mnh
Mt ao, h gn sng
3,0-4,0
13,9-17,1
50-61
Gi kh mnh
Dy in ku vu vu
4,0-5,5
17,2-20,7
62-74
Gi mnh (Gale)
5,5-7,5
20,8-24,4
75-88
Gi rt mnh
Mi ngi nh cp 4 b lt
7,0-10,0
10
24,5-28,4
89-102
Gi bo (Storm)
R cy to bt ln
9,0-12,0
11
28,5-32,6
103-117
Gi bo ln
Sc ph mnh, h hi nh kin
c
11,0-16,0
12
32,7-36,9
118-133
Gi bo d (Hurricane)
i cung phong
14,0-18,0
Cc lc sinh ra v nh hng n gi
Lc pht ng gradient kh p (Pressure Gradient Force - PGF)
Gradient kh p nm ngang l gim ca p sut trn mt n v
khong cch theo phng thng, gc vi ng ng p (P/n)
Lc pht ng gradient kh p to ra gi, khng kh chuyn ng t
ni kh p cao n ni c kh p thp.
Lc Coriolis
L lc lm lch hng chuyn ng ca cc phn t khng kh do s
t quay ca tri t. Phn t chuyn ng lch v pha tay phi BBC
v tay tri NBC
CF = 2..v. sin
Trong :
- tc quay ca tri t (15o/gi)
v- tc ca phn t chuyn ng
- v a l
Lc Coriolis
Gi lp kh quyn gn mt t
Do b tc ng
bi lc ma st
(Friction force)
lm thay i
hng chuyn
ng v gim
vn tc gi
Mc nh
hng ph thuc
vo iu kin a
hnh (i ni hay
mt bin)
Xoy thun
Xoy nghch
Cc loi gi
Hon lu kh quyn
Gi hnh tinh (Global wind)
Gi ma (Monsoon)
Gi a phng (Local wind)
Gi t, bin (Breeze)
Gi ni, thung lng
Gi foehn
B<0
Lng bc x sng
di i ra khi bu
kh quyn hng nm
Lng bc
x sng
ngn mt
t nhn
c hng
nm
B>0
i lng
gi xch
o
Gi ma (monsoon)
Hng gi thay i theo ma
Nguyn nhn l do s chnh lch v nhit
trn lc a v i dng
Ma h: gi thi t bin vo lc a
Ma ng: gi thi t lc a ra bin
Gi t v gi bin
Thng gp nhng vng ven bin, ven h ln
Nguyn nhn: do s chnh lch nhit gia bin v t lin dn
n chnh lch v kh p.
Ban ngy gi thi t bin vo t lin, gi l gi bin do t lin
nng hn, kh p thp tr thnh ni ht gi.
Gi bin tc khong 2,5m/s, thi t 8h n khi mt tri ln, cc
i vo lc 12-13h, nh hng vo ti 40-50km trong t lin.
Ban m gi thi t t lin ra bin, gi l gi t v bin m hn
t lin li tr thnh ni ht gi.
Gi t yu hn gi bin v s i lp v nhit thp hn, nh hng
ra ngoi bin ti 10 km.
Gi t - bin thng xut hin vo nhng ngy tri quang my,
trong vng kh p cao vo ma h.
Nc (lanh)
Nc (lanh)
S hnh thnh gi t
Nc (m)
S hnh thnh gi t
Lng khng kh c gia tng
b mt bin bc ln cao
Nc (m)
Gi ni v gi thung lng
Hnh thnh trung do, min ni, thay i hng theo nhp iu
ngy m.
Ban ngy gi thi t thung lng theo sn ni i ln do khng kh
trn thung lng hp thu nhiu bc x mt tri, nng ln (gi thung
lng).
Ban m gi thi t sn ni xung thung lng do s tch t khng
kh lnh, gi l gi ni
Xut hin vo nhng ngy thi tit p, khng b nh hng bi gi
ma.
Gi thung lng
Gi ni
cao so vi mc nc bin(km)
Gi foehn
Nu dy
ni cao 2
km, m
ti chn ni
bn sn
n gi l
80%, nhit
200C th
nhit v
m ti
chn ni
bn sn
khut gi l
bao nhiu ?
Gi foehn
V d:
C 1 khi khng kh ban u nhit 200C, m 80%, khi thi qua dy ni cao
2000 mt. Vy bn sn khut gi nhit v m l bao nhiu ?
Gii:
sn n gi: t = 200C nn c th tnh c (cc cng thc tnh ton chng
IV):
E = 6,1 . 10(7,6.20/242 + 20) = 23,4 mb e = 23,4 x 80/100 = 18,72 mb
a = 0,81 x 18.72/(1 + 0,00366 x 20) = 14,13 g/m3.
nh ni: Do i ln theo qu trnh on nhit m nn nhit gim i so vi ban
u 100C:
t = 200C - 100C = 100C E = 12,3 mb. y e = E hay r = 100%.
a = 0,81 x 12,3/ (1 + 0,00366 x 10) = 9,6 g/m3.
Lng cha m tuyt i gy ma l: 14,13 - 9,6 = 4,53 g/m3
chn ni sn khut gi: Do khng kh i xung theo qu trnh on nhit kh
nn nhit s tng ln so vi nh ni l 200C hay nhit chn ni l: t =
100C + 200C = 300C.
E = 6,1 . 10(7,6.30/242 + 30) = 42,05 mb. Sc trng hi nc thc t khi t = 300C v
a = 9,6 g/m3 l: e = 9,6 x (1 + 0,00366 x 30)/0,81 = 13,15 mb.
r % = (13,15/42,05) x 100 = 31,28%
Vy nhit sn khut gi t = 300C v m r = 31,28%.
Khng kh nh vy l rt kh v nng.