ANTIDEPRESIVI

Doc. dr Isidora Samojlik smer MEDICINA 25.05.2010.

 DEPRESIJA afektivni poremeaj (poremeaj raspoloenja) razliitog intenziteta (blag, granini do ozbiljan, psihotini poremeaj) emocionalni simptomi: apatija, pesimizam, beznae, gubitak samopouzdanja, oseaj krivice, nedostojnosti, gubitak motivacije bioloki simptomi: retardacija misli i aktivnost, gubitak libida, poremeaj sna i apetita unipolarna depresija (praena i anksioznou, agitiranosti; reaktivna depresija, endogena depresija; MDD major depressive disorder) bipolarni afektivni poremeaj (maninodepresivni, BPAD)

 MONOAMINSKA TEORIJA u poetku noradrenalin, kasnije i serotonin smanjenje funkcionalne aminske transmisije u sinapsama

TRICIKLINI ANTIDEPRESIVI IMIPRAMIN, DESIMIPRAMIN, KLOMIPRAMIN AMITRIPTILIN, NORTRIPTILIN DOKSEPIN blokiraju preuzimanje biogenih amina (noradrenalina i serotonina) u nervne zavretke, kao i presinaptike 2 adreno-receptore, te se due zadravaju u presinaptikoj pukotini i deluju na postsinaptike receptore deluju i antiholinergiki i na histaminske receptore za ispoljavanje punog dejstva potrebne su nedelje

ANTIDEPRESIVI DRUGE GENERACIJE (tetraciklini i drugi) AMOKSAPIN (blokada D sistema) MAPROTILIN manje antiM ND, hipoTA TRAZODON 5-HT agonist, sedativni, hipoTA VENLAFAKSIN (SNRI) MIANSERIN slabija antiM i KVS; krvne diskrazije

FARMAKOKINETSKE OSOBINE
peroralno se primenjuju, resorbuju varijabilno i nepotpuno (BAV 15-90%), prolaskom kroz jetru podleu first-pass efektu u visokom procentu se vezuju za proteine tkiva, lipofilni su Vd u jetri se metaboliu i u aktivne metabolite, to zanaajno produava t0.5 (neki do 196 h) doziranje 1/dan, a prilikom prelaska sa leka na drugi lek, potrebna je pauza od nedelju dana

 NEELJENA DELOVANJA: sedacija antiholinergika suvoa usta, smetnje akomodacije oka, tahikardija, opstipacija i retencija urina; uoena poveana uestalost karijesa kardiotoksino dejstvo posturalna hipotenzija, palpitacije, tahikardija kod predoziranja razdraljivost, delirijum, konvulzije, snano izraena antiholinergika dejstva, midrijaza, hipertenzija, aritmije, hiperpireksija, koma, depresija disanja

 INTERAKCIJE: potenciraju dejstva ekscitatornih sredstava (amfetamin) sa inhibitorima MAO i antiholinergicima potenciraju se antiholinergika dejstva (kao trovanje atropinom) potenciraju dejstvo adrenergikog sistema (oprez sa adrenalinom i vazokonstriktorima) iz veze sa proteinima plazme istiskuju ih acetilsalicilna kiselina, fenobarbiton, fenitoin, fenotiazini, a induktori mikrozomalnih enzima plazme im ubrzavaju metabolizam potenciraju depresorno dejstvo alkohola i anestetika, opasnost od depresije disanja

SELEKTIVNI INHIBITORI PREUZIMANJA SEROTONINA (SSRI) selektivno inhibiu preuzimanje serotonina iz presinaptike pukotine u nervne zavretke imaju manje neeljenih delovanja (munina, glavobolja, nervoza, anksioznost), ali dug period za poetak i prestanak efekata leka (opasnost od serotoninskog sindroma pri promeni leka, npr. inhibitori MAO; agitacija, konfuzija, midrijaza, tahikardija, miini grevi i groznica, znojenje, dijareja - hiperpireksija, konvulzije, neregularan srani rad, koma) FLUOKSETIN, FLUVOKSAMIN PAROKSETIN, SERTRALIN

INHIBITORI MONOAMINOOKSIDAZE (MAO): poveava se koncentracija svih biogenih amina (u CNS-u, ali i na periferiji te mogu dati vie ND, interakcija sa tiraminom iz hrane hipertenzivna kriza) MAO-A odgovorna za antidepresivni uinak, MAO-B vie selektivan za dopamin TRANILCIPROMIN (neselektivni, produenog dejstva) MOKLOBEMID MAO MAO-A, antidepresiv SELEGILIN MAO-B, antiparkinsonik