You are on page 1of 6

‫‪1‬‬ ‫الدارة‪...................................................................................

‬‬
‫‪..............‬‬

‫يتلخص اسلوب التدوير الوضيفي ‪:‬‬

‫طواستنةوةى كريَكارة لة كاريَكةوة بؤ كاريَكى تر‪ ،‬ئةمةش بة ئامانجى‬


‫كةمكردنةوةى ئةطةرةكانى بيَزاربوونء خاوبوونةوة لةكاركردن‪ ،‬لة‬
‫ئةنجامى رؤتينء زيادكردنى تواناى هاندانء نواندن (أداء) ئةمةش لة‬
‫ريَطةى جؤراوجؤر كردنى ئةو ئةركانةى كة كريَكار ثيَيهةلَدةسيَت ‪..‬‬

‫‪ / 3‬تكبير وتوسيع العمل ‪:‬‬

‫بةرفراوانكردنى كار لة ريَطةى زيادكردنى ئةركيَك يان زياتر دةبيَت‪ ،‬كة‬


‫ثةيوةندى بةكارةوة هةية‪ ،‬واتا زياتر كردنى جؤراوجؤريَتى كارء ئةركةكان‪،‬‬
‫ئةمةش بة ئامانجى زالَبوون بةسةر طرفتةكانى هيلكى(ماندووبوون) ء ورة‬
‫نزمى‪ ،‬لةطةل ئةمةشدا ئةم شيَوازة لة شيَوازى (تدوير العمل) زياتر‬
‫سةركةوتووتر نةبووة‪ ،‬لةبةر ئةوةى زؤر شتى لة بوارى هاندانة‬
‫بنةرةتييةكان بة دةست نةهيَناوة ‪..‬‬
‫ِ‬

‫‪ /4‬أثراء ( أغناء العمل ) ‪:‬‬

‫ئةم شيَوازة ثشت بة دةروازةى هاندان لة شيكردنةوةى كارةكاندا‬


‫دةبةستيَت كة لة تيؤرةى ( الدافعية)يةوة سةرضاوةى طرتووة‪ ،‬ئةم تيؤرة‬
‫نووسةر (فريدريك هنربرغ)ى ئةمريكى ثةرةيثيَداوة‪ ،‬ئةم تيؤرة‬
‫جةختدةكاتةوة لةسةر ئةوةى كة خودى كار دةبيَتة هاندةريَكى طرنط بؤ‬
‫تاكء دةولَةمةندكردنى كار‪ ،‬كة ئةمةش لة ريَطةى زيادكردنى ناوةرِؤكى‬
‫كارى هاندراوةوة دةبيَت‪ ،‬واتا لة ريَطةى زياتركردنى بوارى ئةركةكان‬
‫( زياتركردنى بوارى كار) لةطةل (ماوةى كار) هةروةها دابينكردنى هةلى‬
‫طةورةتر بؤ كريَكار تا هاوبةشىء بةشدارى بكات لة كاردا‪ ،‬لةطةل ثيَدانى‬
‫بواريَكى زؤر ترى ئازادىء مامةلَة كردن لة كاردا ‪..‬‬

‫ثانيا ‪ :‬تجميع العمال ‪ ،‬تكوين الوحدات التنظمية ‪:‬‬


‫دواى دابةشكردنء بةش بةشكردنى هةموو ضالكييةكان (تصيم الوضائف)‬
‫ذمارةيةكى زؤر كارو ئةركى ثسثؤرِيمان دةبيَت‪ ،‬ئةمةى خوارةوةش‬
‫طرنطترين بنةماكانى ريَكخستنء كؤكردنةوةى كارةكانة ‪:‬‬
‫‪ /1‬كؤكردنةوةء ريَكخستن لة سةر بنةماى ئةرك (الوضيفة) ‪.‬‬
‫‪ /2‬كؤكردنةوة لة سةر بنةماى بةرهةمهاتوو (المنتج) ‪.‬‬
‫‪ /3‬كؤكردنةوة لة سةر بنةماى سودمةندان ( المنتفعين ) ‪.‬‬
‫‪ /4‬كؤكردنةوة لة سةر بنةماى جوطرافى ‪.‬‬

‫‪asowahab@maktoob.com……..2009‬‬
‫‪2‬‬ ‫الدارة‪...................................................................................‬‬
‫‪..............‬‬

‫‪ / 1‬التنظيم ( تجميع الوضيفي ) ‪:‬‬


‫ئةم جؤرةى ريَكخستن ورد دةبيَتةوة لة كؤكردنةوةى كارةكان بة ثشت‬
‫بةستن بة ئةركء ئةو مةبةستانةى كة دةينويَنآ‪ ،‬بة شيَوةيةك هةموو‬
‫يةكةيةكى ريَكخستن ئةركيَكى دياريكراو لةناو دامةزراوةكة رادةثةرِيَنآ‬
‫( بةرهةمهيَنان بيَت ‪ ،‬يان بازارِطةرِى ‪ ،‬يان دارايى ‪ ...‬هتد ) لة تواناشدا‬
‫هةية هةموو ئةركة سةرةكييةكان بةش بةش بكريَت بؤ ئةركى لوةكى ‪..‬‬
‫طرنطترين باشييةكانى ‪:‬‬
‫‪ -1‬ليَهاتوويى ئةنجامدانى كارو كةمكردنةوةى ئيزديواجييةت‪ ،‬واتا‬
‫ئيزدواجييةتى كارء هةولَةكانء كةمكردنةوةى ( النفقات – تيَضوونةكان ) ‪..‬‬
‫‪ -2‬ئاسانى كردارى راهيَنانى تاكةكان لة ئةنجامى كؤكردنةوةى كارة بة‬
‫يةكداضووةكان لة يةك ئةركدا ‪.‬‬
‫‪ -3‬يارمةتيدانى ئيدارةى بال بؤ مومارةسةكردنى ضاوديَرييةكى كارا لةسةر‬
‫كارةكان ‪.‬‬
‫‪ -4‬يارمةتيدانى سةرثةرشتيار لة سةر تةواوكردنى كارةكان ‪.‬‬
‫طرنطترين خراثييةكانى ‪:‬‬
‫‪ -1‬ئارةزووى تاكةكان بؤ وردبوونةوة لة ئامانجةكانى ئيدارةكةى خؤيانء‬
‫ثشتطويَخستنى ئامانجى دامةزراوةكة ‪.‬‬
‫‪ -2‬سةرؤك هةموو بةرثرسياريَتييةكانى دةكةويَتة سةرى‪ ،‬ئةمةش‬
‫ئةركةكانى سةر شانى زياتر قورس دةكات‪.‬‬
‫‪ -3‬هةتا دامةزراوةكة طةورةتر بيَتةوة ئةركى تةنسيقكردن لة نيَوان‬
‫ضالكيية سةرةكييةكانى طرانتر دةبيَت ‪.‬‬
‫‪ -3‬بايةخ نةدان بةشيَوةيةكى طونجاو بة بةرهةمةكانء بازارِطةرِىء سوود‬
‫وةرطرةكان ‪.‬‬
‫بةرِيَوةبةرى‬
‫طشتى‬
‫بةرِيَوةبةرى‬ ‫بةرِيَوةبةرى‬ ‫بةرِيَوةبةرى‬ ‫بةرِيَوةبةرى‬ ‫بةرِيَوةبةرى‬
‫سةرضاوة‬ ‫كرِدراوةكان‬ ‫دارايى‬ ‫بازارطةرِى‬
‫ِ‬ ‫بةرهةمهيَنان‬
‫مرؤييةكان‬
‫ريكلمء بانطةشةكردن‬ ‫ثلنةكانى بةرهةمهيَنان‬

‫ليَكؤلَينةوة كردن لة بارةى‬ ‫كؤنترؤلَكردنى جؤرى‬


‫هةناردنى كالَكانةوة‬
‫(بازارطةرِى )‬
‫بةرهةم‬
‫ِ‬

‫‪ / 2‬التنظيم على اساس ( المنتج ) ‪:‬‬


‫فرؤشراوةكان‬
‫( المبيعات )‬

‫‪asowahab@maktoob.com……..2009‬‬
‫‪3‬‬ ‫الدارة‪...................................................................................‬‬
‫‪..............‬‬

‫بة ثيَى ئةم جؤرةى ريَكخستن‪ ،‬ئةو كارانةى كة راستةوخؤ ثةيوةنديان بة‬
‫بةرهةمهيَنانى شمةك يان خزمةتطوزارييةكى دياريكراوةوة هةية لة يةك‬
‫كؤمةلَة كؤ دةكريَنةوة ‪.‬‬
‫بةرثرسياريَتى بةرِيَوةبردنى دةسثيَردريَتة بةرِيَوةبةريَك تا سةرثةرشتى‬
‫هةموو كارة ثيَويستةكانى بةرهةمهيَنانى هةر شمةكء خزمةتطوزارييةك‬
‫بكات‪ ،‬هةر لة بةرهةمهيَنانء هةناردنء فرؤشتنى تا ‪ ...‬هتد‪ ،‬ئةم ريَطةية لة‬
‫بواريَكى بةرفراوان لةناو دامةزراوة طةورةكاندا بةكار دةهيَنريَت كة‬
‫شمةكء خزمةتطوزارييةكى جؤراوجؤر بةرهةم دةهيَنن ‪..‬‬

‫طرنطترين باشييةكانى ‪:‬‬


‫‪ -1‬ضرِكردنةوةى بايةخدانء هةولَةكان لةسةر هيَلَةكانى بةرهةمهيَنان ‪.‬‬
‫‪ -2‬ضرِكردنةوةى دةسةلتء بةرثرسياريَتىء ليَثيَضينةوة لة يةكةيةكى‬
‫ريَكخراوى دياريكراودا ‪.‬‬
‫‪ -3‬وردبوونةوة لة دياريكردنى بةرثرسيار لة قازانجةكان ‪.‬‬

‫طرنطترين خراثييةكانى ‪:‬‬


‫‪ -1‬بةرزبوونةوةى تيَضوونةكان لة ئةنجامى ئيزديواجييةت ( ئالَؤزبوونى )‬
‫هةولَةكان ‪.‬‬
‫‪ -2‬ثيَويستى بة ذمارةيةكى زؤرى تاك هةية‪ ،‬بةتايبةت ئةوانةى كة توانايةكى‬
‫ئيدارىء سةرثةرشتيكردنيَكى زؤريان هةية ‪.‬‬
‫‪ -3‬كارى مومارةسةكردنى ضاوديَرييةكى كارا لة ليةن ئيدارةى بالوة‬
‫طرانتر دةكات ‪.‬‬

‫بةرِيَوةبةرى طشتى‬

‫بةرِيَوةبةرى كارطةكانى‬ ‫بةرِيَوةبةرى ثيشةسازى‬ ‫بةرِيَوةبةرى ثيشةسازى‬


‫كةرةستة ئةلكترؤنييةكان‬ ‫كةرةستةكانى ناو ما َ‬
‫ل‬ ‫ساردكةرةوة‬
‫( الثلجات )‬

‫‪ -3‬التنظيم (التجميع على اساس النتفعين ) ‪:‬‬

‫‪asowahab@maktoob.com……..2009‬‬
‫‪4‬‬ ‫الدارة‪...................................................................................‬‬
‫‪..............‬‬

‫دامةزراوةكان ئةو كاتة رِوو دةكةنة ئةم جؤرة لة كؤكردنةوةى كارةكان‪ ،‬كة‬
‫خزمةتكردنى جةماوةرى سوودمةند لة شمةكء خزمةتطوزارييةكانى‬
‫ضةقى بايةخ ثيَدانةكانى بيَت ‪.‬‬
‫ئةمةش هةولَدانيَكى راستةقينةية بؤ جيَبةجيَكردنء تيَركردنى ئارةزوو‬
‫مةيلةكانيان بؤ شمةكةكان‪ ،‬ليَرةشدا ئةو كارة جؤراوجؤرانةى كة ئارِاستةى‬
‫خزمةتكردنى طروثيَكى دياريكراو يان بازارِيَكى دياريكراو‪ ،‬يان كةنالَيَكى‬
‫دابةشكردنى دياريكراو‪ ،‬لة يةكةيةكى ريَكخراوى دياريكراو كؤدةكريَنةوةو‬
‫بةرثرسياريَتييةكةى دةخريَتة ئةستؤى بةرِيَوةبةريَك ( يةك سةرؤك ) ‪..‬‬

‫بةرِيَوةبةرى طشتى فرؤشراوةكان‬


‫( المبيعات )‬

‫فرؤشراوةكانى ( المبيعات‬ ‫فرؤشراوةكانى‬ ‫فرؤشراوةكانى‬


‫) بةتاك‬ ‫( المبيعات ) دامةزراوة‬ ‫( المبيعات ) دامةزراوة‬
‫ميرييةكان (حكومييةكان)‬ ‫طةورةكان‬

‫بةرِيَوةبةرى فرؤشراوةكان ( المبيعات )‬

‫بةشى منالَن‬ ‫فرؤشراوةكانى‬ ‫بةشى ثياوان‬


‫(المبيعات)‬
‫دامةزراوة ميرييةكان‬

‫طرنطترين باشييةكانى ئةم جؤرة ئةوةية كة دامةزراوةكة بةشدارى دةكات‬


‫لة تيَركردنى ئارةزوو ثيَداويستييةكانى سوودمةندان لة بازارِيَكى دياريكراو‪،‬‬
‫هةروةها بةرثرسياريَتى دياريدةكات ‪..‬‬
‫طرنطترين خراثييةكانى ئةم جؤرة‪ ،‬طرانى يان ئةستةمبوونى تةنسيق‬
‫كردنة لة نيَوان يةكة ريَكخراوةكان‪ ،‬كة لة سةر ئةم بنةماية دامةزراون‪،‬‬
‫هةروةها ئةطةرى بةكار نةهيَنانى هيَزى كار بةشيَوةيةكى كارا بؤ‬
‫بةدةستهيَنانى ئامانجةكانء ئةو ئاسانكارييانةى كة لةبةر دةستدان بة‬
‫ي بازارِى (ركود)ء ئالَوطؤرِ لة ضالكييةكانى دامةزراوةكة‬ ‫تايبةتى لةماوةى ب َ‬
‫زياتر دةكات ‪.‬‬
‫‪ -4‬التنظيم الجغرافي (التجميع على اساس الجغرافي ) ‪:‬‬
‫ئةم جؤرةى ريَكخستن لةو حالَةتانةدا بةكار دةهيَنريَت كة دامةزراوةكة‬
‫بةرهةمةكانى يان خزمةتطوزارييةكانى لةناوضةى جوطرافى جؤراوجؤر‬
‫دةفرؤشيَت‪ ،‬ليَرةشدا كارة تايبةتةكان بةناوضةيةكى جوطرافى دياريكراو‬

‫‪asowahab@maktoob.com……..2009‬‬
‫‪5‬‬ ‫الدارة‪...................................................................................‬‬
‫‪..............‬‬

‫لة يةكةيةكى ريَكخراو كؤ دةكريَتةوةو بةرثرسياريَتييةكةى دةسثيَردريَتة‬


‫بةريَوةبةريَك ( يةك سةرؤك ) ‪..‬‬
‫ِ‬
‫بةرِيَوةبةرى فرؤشراوةكان‬
‫(المبيعات)‬

‫ناوضةى‬ ‫ناوضةى‬ ‫ناوضةى‬


‫ج‬ ‫ب‬ ‫أ‬

‫باشييةكانى ئةم جؤرة ريَكخستنة ‪:‬‬


‫‪ -1‬دياريكردنى بةرثرسياريَتى لة ئاستةكانى خوارةوةى ناو دامةزراوةكة ‪.‬‬
‫‪ -2‬ثيَدانى بايةخى تةواو بة بازارِء طرفتء كيَشة خؤجةييةكان ‪.‬‬
‫برياردان ‪.‬‬
‫‪ -3‬هاوكاريدةكات لة خيَرايى ِ‬
‫‪ -4‬كارليَكبوونى راستةوخؤ لةطةل كؤمةلَطة خؤجةييةكانء هةستكردن بة‬
‫ثيَويستييةكانيانء تيَركردنى ئةو ثيَويستيانة ‪.‬‬
‫خراثييةكانى ئةم ريَكخستنة ‪:‬‬
‫‪ -1‬طرانى تةنسيقكردن لة نيَوان ناوضة جوطرافييةكان ‪.‬‬
‫‪ -2‬ئةطةرى ئةوة هةية هةنديَك لة ناوضةكان سياسةتى جياوازء‬
‫سةرثيَضيكةرانة‪ ،‬لة سياسةتى طشتى بطرنة بةر ‪.‬‬
‫‪ -3‬طرانى ئةنجامدانى ضاوديَريكرنى كارا لة ليةن ئيدارةى بالوة ‪.‬‬
‫ثالثا ‪ :‬تحديد نطاق الشراف ‪:‬‬
‫[ هةلَبذاردنى بنةماى ريَكخستنى كؤكردنةوةى كارةكان لة يةكةى‬
‫ريَكخراودا دةبيَتة هؤى دياريكردنى جؤرى ئةو كارانةى كة لةطةل يةكتردا‬
‫كؤ دةكريَنةوة](بةرهةمهيَنان – بازارِطةرِى – ليَكؤلَينةوة كردنء ‪ ..‬ئةوانى‬
‫تر) دواى ئةوةى ذمارةى ئةو ئةركانة دياريدةكريَت كة ثيَويستة هةر كؤمةلَة‬
‫كاريَك لةخؤى بيطريَت‪ ،‬واتا جيَبةجيَكردنى بنةماى بوارى سةرثةرشتيكردن‬
‫‪.‬‬
‫بوارى سةرثةرشتيكردن يان بوارى ئيدارة يان ئةوةى كة هةنديَك بة بوارى‬
‫ضوديَريكردن ناوى دةبةن‪ ،‬ئاماذةية بؤ ئةوةى كة رادةيةكى دياريكراو هةية‬
‫بؤ ذمارةى ئةو كةسانةى كة سةرؤكى سةرثةرشتيار تواناى ئةوةى هةية بة‬
‫كارايى سةرثةرشتيان بكات ‪.‬‬

‫تعريف نطاق الشراف ‪:‬‬


‫واتا بوارى سةرثةرشتيكردن ‪ ،‬ئةو ذمارة كةسةية كة سةرؤكيَك (يةك‬
‫بةريَوةبةر) بة كارايى سةرثةرشتيان دةكات ‪.‬‬
‫ِ‬

‫‪asowahab@maktoob.com……..2009‬‬
‫‪6‬‬ ‫الدارة‪...................................................................................‬‬
‫‪..............‬‬

‫ويتوقف نطاق الشراف على عدة عوامل ومتغيرات من اهمها ‪:‬‬

‫‪ -1‬تواناكانى سةرؤكء ئارةزوو ئاراستةى حةزةكانى ‪ ( .‬ثةيوةندييةكى‬


‫راستةوانةيى هةية لةطةل بوارةكانى سةرثةرشتيكردن ) ‪..‬‬
‫‪ -2‬تواناى ئةو كةسانةى سةرثةرشتي دةكريَنء ئارِاستةى حةزةكانيان ‪.‬‬
‫( ثةيوةندييةكى راستةوانةيى هةية لةطةل بوارةكانى سةرثةرشتيكردن ) ‪..‬‬
‫‪ -3‬طرانى كارو جؤراوجؤريَتى ‪ ( .‬ثةيوةندييةكى ثيَضةوانةيى هةية لةطةل‬
‫بوارةكانى سةرثةرشتيكردن ) ‪..‬‬
‫‪ -4‬رادةى دووبارةبوونةوةى طرفتة تازةكانى كار ‪ ( .‬ثةيوةندييةكى‬
‫ثيَضةوانةيى هةية لةطةل بوارةكانى سةرثةرشتيكردن ) ‪..‬‬
‫بةريَوةبةرةوة ‪.‬‬
‫ِ‬ ‫‪ -5‬رادةى بةكارهيَنانى يارمةتيدةران لة ليةن سةرؤكء‬
‫( ثةيوةندييةكى راستةوانةيى هةية لةطةل بوارةكانى سةرثةرشتيكردن ) ‪..‬‬
‫‪ -6‬قةبارةى دامةزراوةكة ‪ ( .‬ثةيوةندييةكى راستةوانةيى هةية لةطةل‬
‫بوارةكانى سةرثةرشتيكردن ) ‪..‬‬

‫‪asowahab@maktoob.com……..2009‬‬

You might also like