MATEMATK

CLEON ... Entun Hanedanndan Son Galaksi mparatoru. Galaktik a tarihine gre 11 988de dodu. Hari Seldonla ayn ylda. (Baz kaynaklara gre Hari Seldonun doum tarihi belli deildir. Bu tarihin, Seldonun Trantora ulatktan ksa bir sre sonra karlat sylenilen Cleonunkine uyacak biimde deitirildii iddia edilmek tedir.) I. Cleon, 12 010 ylnda, yirmi iki yanda tahta kt. Sorunlarla dolu bir ada, hkmdarl srasnda garip, skn dolu bir dnem yaand. Bunu kesinlikle Ynetim Bakan Eto Demerzelin yeteneklerine borluydu. Demerzel resmi arivlere gememeye her zaman dikkat etti. Bu yzden hakknda fazla bilgi yok. Cleon ise... GALAKS ANSKLOPEDS

Cleon esnemeye alarak, Demerzel, dedi. Sen hi Hari Seldon adnda birinden sz edildiini duydun mu? mparator tahta kal on yl kadar olmutu. Resmi trenlerde gerekli hametli tavr ve klklara brnd zaman etkileyici oluyordu. Mesel, arkasndaki duvarn oyuuna yerletirilmi olan hologramnda pek grkemli gzkyordu. Bu boyutlu resim, atalarnn holograflarnn bulunduu dier blmeleri glgede brakacak biimde konmutu. Holografin geree tmyle uyduu sylenemezdi. Cleonun salar gerekte de, portresinde de ak kumrald. Ama holografta daha koyu ve gr gzkyordu bu salar. Yz asimetrikti. st duda sa yanda hafife yukarya doru kalkkt. Ama resimde bu grlmyordu. mparatorun boyu holografta 1.83d. Ancak Cleon ayaa kalkarak portresinin yannda durursa boyunun iki santim da ha ksa olduu da ortaya kacakt. Hkmdar holografta gzktnden biraz daha tombulcayd. Tabii holograf Cleon tahta kt zaman yaplm olan resmi bir portreydi. Ve mparator o gnlerde daha genti. Ama hl da gen duruyordu ve yakklyd. Amansz resmi trenlerin penesinde kvranmad zamanlarda, yzn de uysal bir ifade de oluyordu. Demerzel dikkatle gelitirdii o saygl tavrlarla, Hari Seldon mu? diye cevap verdi. Bu ad hi duymadm, Efendimiz. Onu tanmam m gerekirdi? Bilim Bakan dn gece bana ondan sz etti. Seldonun adn duymu olabileceini dndm. Demerzel hafife kalarn att. Pek pek hafife. nk kimse mparatorun karsnda ka atamazd. Ba Ynetici ben olduuma gre, Bilim Bakannn da o adamdan bana sz etmesi gerekirdi. Size her taraftan bombardmana balarlarsa... Cleon elini kaldrd, Demerzel hemen sustu. Demerzel, Ltfen! nsan her zaman resmi davranamaz ki! Dn geceki resepsiyonda Bakann yanndan geerken onunla bir iki kelime konutum. O hemen couverdi. Tabii Bakan dinlemezlik edemezdim. Zaten sonradan dinlediime de memnun oldum. nk szleri ilginti. Hangi bakmdan, Efendimiz? Artk matematik ve bilime pek nem verildii o eski gnler geride kald. Bu tr eylere duyulan ilgi snm gibi. Belki de kefedebilecek her ey bulunduu iin. Sen de ayn fikirde

deil misin? Ancak hl ilgin eyler olduu da anlalyor. Daha dorusu, bana yle olduu sylendi. Bilim Bakan m syledi, Efendimiz? Evet. Hari Seldonun Trantorda dzenlenen bir Matematik konferansna katldndan sz etti. Nedense on ylda bir byle bir toplant yapyorlarm. Bakan bana Seldonun, gelecein matematiksel yolla tahmin edilebileceini kantladn aklad. Demerzel pek hafife glmsedi. Ya fazla dirayetli bir adam olmayan Bilim Bakan yanld, ya da o matematiki. Gelecei tahmin, bir ocuun sihirle ilgili hayallerinden farkl deil. yle mi, Demerzel? Ama insanlar byle eylere inanyorlar. nsanlar pek ok eye inanyorlar, Efendimiz. Ama byle eylere ok inanyorlar. Onun iin de gelecein tahmin edilebilecei iddiasnn doru olup olmad aslnda hi nemli deil. Bir matematiki, hkmdarlk dneminin uzun ve mutlu olaca, mparatorluun bar ve refah iinde yaayaca kehanetinde bulunuyorsa tabii... Bu iyi bir ey olmaz m? Bunu duymak tabii ki ho bir ey olur. Ama bu neyi salar, Efendimiz? nsanlar bu kehanete inanrlarsa, buna uygun biimde davranrlar. Pek ok kehanet, sadece inanldklar iin geree dnmtr. Bunlar Kendi kendilerini gerekle tiren kehanetlerdir. Sahi, imdi aklma geldi. Bunu bana sen aklamtn. Demerzel, yle sanrm, Efendimiz, dedi. mparatoru dikkatle szyordu. Sanki ne kadar ileri gidebileceini anlamaya alyormu gibi. Ama bu durumda herkes keha nette bulunabilir. Fakat hepsine ayn derecede inanmazlar, Demerzel. Oysa kehanetini formller ve terimlerle destekleyen bir matematikiyi al. Belki sylediklerini hi kimse anlamaz ama herkes ona inanr. Demerzel, Szleriniz her zamanki gibi mantkl. Efendimiz, diye mrldand. Dertlerle dolu bir ada yayoruz. Para harcamay ve askeri gce bavurmay gerektirmeyen bir yoldan insanlar sakinletirmek her eye deer. Askeri yntem yakn gemite fazla bir yarar salamad ve ok da zararl oldu. Evet, yle Demerzel! mparator heyecanlanmt. u Hari Seldon denilen adam getir. Bana kollarnn bu frtnal dnyalarn her tarafna uzandn sylyorsun. Glerimin ekindikleri yerlere bile. O uzun kollarndan birinin ucundaki peneni uzat ve matematikiyi getir. Onu grmek istiyorum. Demerzel, Emredersiniz, Efendimiz, dedi. Aslnda Seldonun yerini oktan renmiti. Bilim Bakann, grevini iyi yapt iin kutlamaya karar verdi. Seldon sahneye hi de etkileyici bir biimde kmad. mparator I. Cleon gibi o da otuz iki yandayd. Ama 1.73 boyundayd. Dzgn yznde neeli bir ifade vard. Salar ok koyu kestaneydi. Klndan taral olduu sezili yordu. Sonradan Hari Seldon'u efsanelemi, yan-tanr bir insan olarak bilen kimseler onu bu halde grselerdi, matematikinin kutsal bir eye kar saygszlk ettiini dnebilirlerdi. Seldonun tekerlekli sandalyeyle dolaan, ak sal, krk yzl, sakin glmsemesi bilgeliini aklayan bir insan olmamasn yadrgarlard. nk bildikleri Seldon byle bir tipti. Ama tabii matematikinin gzleri yallnda bile nee doluydu. Seldonun gzlerinde bugn zellikle belirgin bir nee vard. nk On Yl Konferansnda tezini okumutu. Hatta tez biraz ilgi bile uyandrmt. Yal Osterfith de ona bakarak ban

sallam, ok ilgin, delikanl, demiti. ok ok ilgin. Osterfith iin bir vg saylabilirdi bu. te imdi de yeni ve beklenmedik bir gelime olmutu. Seldon bu olayn neesini arttrmas ve memnunluunu younlatrmasnn gerekip gerekmediini bilemiyordu. Matematiki uzun boylu, niformal gen adama bakt. Subayn ceketinin sol tarafnda Uzay gemisi ve Gne iareti vard. mparatorluk Muhafzlarndan olan subay, kimliini cebine sokmadan nce, Ben Temen Alban Wellis, dedi. imdi ltfen benimle gelir misiniz, efendim? Tabii Wellis silahlyd. Kapnn dnda iki muhafz daha bekliyordu. Seldon, gen adamn btn nezaketine ramen bir davran seenei olmadn da biliyordu. Ama bilgi edinmemesi iin de bir neden yoktu. mparatoru mu greceim? Sizi saraya gtreceiz, efendim. Bana sadece bu emir verildi. Ama neden? Nedeni bana aklanmad, efendim. Bana sizi u ya da bu ekilde buraya gtrmem iin kesin emir verildi. Sanki beni tutukluyorsunuz. Ben bunu hak edecek hibir ey yapmadm. Hayr. Size eref refakatileri verildiini dnebilirsiniz. Tabii beni daha fazla geciktirmezseniz. Seldon da gen adam geciktirmedi. Sanki baka soru sormaktan kanmaya alyormu gibi dudaklarn birbirine bastrd, ban sallayarak ilerledi. Belki mparatorla tanacak hkmdarn takdirlerine mazhar olacakt. Ama hi de mutlu deildi. Aslnda mparatorluktan yanayd. Daha dorusu, insanlarla dolu dnyalarn birlik ve bar iinde yaamalarndan yana. Ama mparatoru hi desteklemiyordu. Subay nden ilerledi, dier iki muhafz da geriden. Seldon karlat kimselere glmseyerek kaytsz bir tavr taknmaya alt. Otelin nnde bekleyen resmi yer tat na bindiler. (Seldon elini kanepenin yzne srd. O zamana kadar byle ssl bir arabaya hi binmemiti.) Trantorun en zengin semtlerinden birindeydiler. Burada kubbe, insann kendisini ak bir yerde sanmasna yol aacak kadar yksekti. nsan gnete yolculuk yaptklarna yemin edebilirdi. Hari Seldon gibi ak bir dnyada doup bym biri bile. Gney gzkmyordu. Glge de yoktu. Ama hava temiz ve mis kokuluydu. Sonra kubbe alald, duvarlar birbirine yaklat. ok gemeden kendilerini kapal bir tnelde buldular. Duvarlar da dzgn aralklarla Uzay Gemisi ve Gne iaretleri vard. Seldon, Burann resmi aralara ait olduu belli, diye dnd. Bir kap ald, yer arabas hzla ieri girdi. Kap arkalarndan kapand zaman kendilerini gerekten aklk bir yerde buldular. Trantorda zerinde kubbe olmayan sadece 250 kilometre karelik bir alan vard. mparatorluk Saray da buradayd. Seldon burada dolamak istiyordu. Saray yznden deil. Galaksi niversitesi, daha da ilginci, Galaksi Kitapl orada olduu iin. Ancak kapal Trantor dnyasndan koru ve bahelerle sslenmi bu akla karken bulutlar gkyzn karartt. Souk bir rzgr Seldonun gmleini uuturdu. Matematiki cam kapatmak iin dmeye bast. Darda hava kasvetliydi. Seldon, mparatorla karlaacandan pek de emin deildi. En byk bir ihtimalle, drdnc ya da beinci kademeden, mparator adna konutuunu iddia edecek biriyle konuacakt.

mparatoru ka kii grebildi? Holovizyonda deil de, kendisini. Kim gerek mparato rla karlard? u anda iinde bulunduunuz bu mparatorluk bahelerinden hi kmayan Cleonla? mparatoru grenlerin says azd. Gitgide daha da azalyordu. nsanlarn yaad yirmi be milyon dnyann toplam nfusu milyarlar ayordu. Bu insanlarn arasndan ka mparatoru grmt? Ya da grecekti? Bin tanesi mi? Bu duruma aldran da var myd? Hkmdar sadece mparatorluun bir simgesiydi. Uzay Gemisi ve Gne gibi. Ama bu iaret kadar yaygn ve gerek de saylmazd. Artk insanlar iin ar bir yk halini alan mparatorluu, imdi her yere doluan memurlar ve askerleri simgeliyor lard. mparator deil. te Seldon da bu yzden, kendisini orta byklkte, lks eyalarla dolu bir odaya soktuklar zaman, bir masann kenarna ilimi olan gen grnl adam fark ettiinde kendi kendine, Neden bu memur bana byle nazik ve uysal bir tavrla bakyor? diye sordu. Adam bir ayan yere dayamt, dierini sallyordu. Seldon hkmet memurlarnn ve zellikle mparatorun emrinde alanlara! her zaman, sanki btn Galaksinin ykn omuzlarnda tayorlarm gibi pek ciddi tavrlar takndklarn biliyordu. Bu adamlar nem dereceleri azaldka da daha tehdit edici tavrlar takmyorlard. O halde bu memurun derecesi ok yksekti. G gnei onu iyice aydnlatyordu. Bu yzden de, atnma gereini hi duymuyordu. Seldon ne dereceye kadar etkilenmesi gerektiini bilemedi. Ama nce memurun konumasn sessizce beklemenin daha iyi olacana karar verdi. Memur, Siz Hari Seldonsunuz sanrm, dedi. Matematiki. Seldon ksaca, Evet, efendim, diye cevap vererek bekledi. Gen adam elini sallad. Efendim deil, Efendimiz, demeniz gerekir. Ama ben resmiyetten nefret ederim. Hep protokol ve resmiyetle karlayorum. Bktm artk. Burada yalnzz. Onun iin marklk edip protokol bir tarafa brakacam. Oturun, profesr. Seldon bu szlerin ortasnda karsndakinin Bu Ad lk Tayan mparator Cleon olduunu anlad. Birdenbire soluu kesiliverdi. imdi dikkatle bakt iin haberlerde sk sk grlen resmi holografla bu adam arasndaki hafif benzerlii farketti. Ama o resimde Cleon her zaman etkileyici bir kyafette oluyordu. Boyu daha uzun, kendisi de daha soylu ve buz gibi suratl grnyordu. te holografin asl karsndayd Seldonun. mparator sradan bir adama benziyordu. Profesr kmldamad. mparator kalarn hafife att. Protokol geici olarak bir tarafa brakmay istemesine ramen emretme alkanlndan vazgememiti. Size oturmanz syledim. u koltua. abuk. Seldon dili tutulmu gibi koltua oturdu. Evet, Efendimiz, diyecek halde bile deildi. Cleon glmsedi. Hah yle. imdi sradan iki insan gibi konuabiliriz. Protokol ortadan kalknca yle oluyoruz zaten. Deil mi? Matematiki ihtiyatla, Majesteleri yle sylyorlarsa yledir, dedi. Ah, yapmayn canm! Neden bu kadar ihtiyatl davranyorsunuz? Sizinle eit iki insan gibi konumak istiyorum. Bu bana zevk verecek. Bu kaprisime uyun. Peki, Efendimiz. Her eye, Evet diyen bir adam. Size ulamamn hi yolu yok mu? Cleon, Seldonu szd.

Profesr mparatorun kendisine merak ve ilgiyle baktn dnd. Sonunda mparator, Matematikiye hi benzemiyorsunuz, dedi. Seldon ilk kez o zaman glmsemeyi baard. Bir matematikinin nasl olmas gerektiini bilmiyorum, Maj... Cleon onu uyarr gibi elini kaldrd, profesr de o kelimeyi yarda kesti. mparator mrldand. Galiba kr sal olmas gerekiyor. Belki sakall olmas da. Yal olmas gerektii ise kesin. Ama balangta matematikilerin de gen olmalar gerekir. Ama o srada n yapmamlardr. Galaksinin dikkatini ektikleri zaman, tarif ettiim gibi insanlardr. Korkarm ben nl biri deilim. Ama buradaki konferansta bir konuma yaptnz. Pek oumuz konutu. lerinden bazlar benden de genti. Ancak pek azmzla ilgilendiler. Konumanzn memurlarmdan bazlarnn dikkatini ektii anlalyor. Bana gelecei tahmin etmenin mmkn olduuna inandnz sylediler. Seldon birdenbire kendini ok yorgun hissetti. Galiba ileri srd kuram her zaman yanl yorumlanacakt. Belki de tezini okumakla hata etmiti. Hayr, pek de yle deil. Benim yaptm bundan ok daha kstl. Pek ok sistemde, belirli baz koullarda karmaa grlyor. Yani be lirli bir k noktasna gre sonular tahmin etmek imknsz. Bu baz basit sistemler iin bile geerli. Ancak bir sistem ne kadar karmaksa, karklk kmas ihtimali de o kadar artyor. nsan toplumu gibi kark bir sistemde pek abuk kemeke grlecei ve o yzden de olaylarn ncelden tahmin edilemeyecei dnlrd. Ancak ben insan toplumunu incelerken bir balang noktas semenin ve dzensizlii engelleyecek uygun baz tahminlerde bulunmann mmkn olabileceini gsterdim. Bu gelecekle ilgili tahminlerde bulunulmasn sal ayacak. Tabii ayrntlaryla deil. Ama geni izgileriyle. Tabii sonular kesin olmaya cak. Ancak ihtimaller saptanabilecek. Matematikiyi dikkatle dinlemi olan mparator, Ama bu gelecekle ilgili tahminlerde nasl bulunulabileceini gsterdiiniz anlamna gelmiyor mu? dedi. Yine... tam anlamyla deil. Ben bunun kuramsal olarak yaplabileceini gsterdim ama o kadar. Daha fazla sn yapabilmek iin doru bir balang noktasn bulmamz, doru varsaymlar yrtmemiz ve bunlar snrl bir zaman iinde hesap yoluyla gelitirmemiz gerekir. Matematik tezim btn bunlarn nasl yaplacan aklamyor. Biz bunlarn hepsini yapabilsek, sadece ihtimalleri deerlendirmi oluruz. Tabii bu, gelecek konusunda kehanette bulunmaya benzemez. Sadece olabilecek eylerin bir tahmini saylr. Baarl her politikac, iadam ya da herhangi bir meslekten bir insan da gelecekle ilgili bu tr deerlendirmeleri yapmak zorundadr. Hem de baarl bir biimde. Yoksa baarya ulaamaz. Onlar bu ii matematie bavurmadan yapyorlar. Doru. Bu konuda onlara sezgileri yardm ediyor. Uygun matematik formlleriyle ihtimalleri herhangi bir kimse deerlendirebilir. Olaanst sezgileri sayesinde baarl olan insan pek ok saylmaz. Bu da doru. Ama ben sadece matematiksel analizin mmkn olabileceini gsterdim. Bunun pratik bir yntem olduunu iddia etmedim. Bir ey mmknse pratik de olmaldr. Aksi nasl olur? Teorik olarak benim galaksideki her dnyaya gitmem ve oradaki her insan selamlamam

mmkn. Ancak bunu yapmaya mrm yetmez. lmsz olduumu farz edelim. Doum oran, benim yallarla konuma oranmdan hzl olur. Daha da nemlisi, pek ok yal, ben daha onlara ulaamadan lr. Bu sizin gelecek matematiiniz bakmndan da geerli mi? Seldon bir an duraklad, sonra, Belki de matematik formllerinin oluturulmas ok uzun srer, dedi. Hiper uzaysal hzla alan evren byklnde bir bilgisayarmz olsa bile. Bir cevap aldnz srada, aradan durumu iyice deitirecek kadar yl gemi olur. Bu yzden de cevabn bir anlam kalmaz. Cleon sert sert sordu. Neden ilem basitletirilemiyor? Majeste... Seldon, Cleonun cevaplar beenmedii iin gitgide daha resmiletiinin farkndayd. Bilim adamlarnn atomdan kk paracklar konusunda nasl altklarn dnn. Saylar pek ok bu paracklarn hepsi de nceden tahmin edilemeyecek bir biimde, geliigzel hareket ediyor ya da titreiyorlar. Ama bu karmaann derinlerinde bir dzen olduu da anlalyor. Bu yzden, sormay baarabildiimiz btn sorular cevaplayacak bir kuantum mekanii saptayabiliyoruz. Toplumu incelerken insanlar, bu atomdan kk paracklarn yerine geiriyoruz. Ama imdi ek bir faktr daha var: insan kafas. Paracklar kafaszca dolayorlar. Ama insanlar yle deil. Kafann eitli fikir ve drtlerini hesaba kattnz an, problem daha kark bir hal alr. Ve btn noktalarla ilgilenmek iin zaman bulamazsnz. Geliigzel harektta olduu gibi, kafann derinliklerinde de gizli bir dzen yatamaz m? Belki. Matematiksel analizlerim her eyin altnda bir dzen olmas gerektiini gsteriyor. Ne kadar dzensiz gibi gzkrse gzksn. Ama matematik bana bu gizli dzeni nasl bulacam aklamyor. Dnn, majeste... Yirmi be milyon dnya. Her birinin kendine zg genel zellikleri ve kltr var. Her biri dierlerinden ok farkl. Her birinde bir milyar ya da daha fazla insan yayor. Ve bu insanlarn her birinin kendisine zg bir kafas var. Ve btn dnyalar saysz biimlerde birbirlerini etkiliyorlar. Psiko-tarih analizi teorik olarak mmkn. Ama bunu uygulamak da imknsz. Psiko-tarih terimi ne anlama geliyor? Ben gelecekle ilgili ihtimallerin kuramsal olarak deerlendirilmesini Psiko-tarih diye tanmlyorum. mparator birdenbire ayaa kalkarak odann dier tarafna doru yrd. Dnd ve hzla yaklaarak hl koltukta oturan matematikinin nnde durdu. Ayaa kalkn! diye emretti. Profesr bu emri yerine getirerek boyu kendisinden uzun olan Cleona bakt. Gzlerini ondan karmamaya alyordu. mparator uzun bir sessizlikten sonra, u sizin psiko-tarih, dedi. Bu pratik bir hale getirilebilseydi ok yararl olurdu. yle deil mi? Tabii son derecede yararl olurdu. Gelecei, ok genel hatlaryla bile olsa tahmin edebilmek, davranlarmz bakmndan yepyeni ve olaanst bir rehber grevi yapard. imdiye kadar insanln elinde olmayan bir yntem. Ama tabii... Seldon duraklad. Cleon sabrszca, E? dedi. Psiko-tarih sonularn, kararlar veren birka kii dnda, kamu renemezdi. mparator aknlkla, renemez miydi? diye bard. Durum ak. zin verin de anlatmaya alaym. Bir psiko -tarih analizi yaplabilseydi ve sonu kamuya aklansayd, o zaman insanln eitli duygu ve tepkileri hemen arplrd. Gelecek bilinmeden duyulan hislere ve gsteri len tepkilere dayanan psiko-tarihinde bir anlam

kalmazd. Anlatabiliyor muyum? mparatorun gzleri parlad. Neeyle bir kahkaha att. Harika! Elini Seldonun omzuna vurdu. Matematiki hafife salland. Cleon, Anlamyor musunuz? dedi. Anlamyor musunuz? te yararnz burada. Gelecei tahmin etmeniz art deil. Sadece bir gelecek sein. yi bir gelecek. Yararl bir gelecek. nsan duygularn ve tepkilerini, tahmin ettiiniz gelecein gereklemesini salayacak biimde deitirecek bir kehanette bulunun. Gelecein kt olduunu tahmin etmektense, iyi bir yarn yaratlmaldr. Seldon kalarn att. Ne demek istediinizi anlyorum. Efendimiz. Ama bu da imknsz. mknsz m? ey... hi olmazsa pratik deil. Anlamyor musunuz? e insan duygulan ve tepkileriyle balar, bunlarn neden olaca bir gelecei tahmin ederseniz, bir de bunun tersini yapamazsnz. Yani gelecekle balayarak, bunu salayacak insan duygularn ve tepkilerini tahmin edemezsiniz. Cleon hayal krklna uramt. Dudaklar inceldi. Ya teziniz?... Ondan byle sz ediyorsunuz deil mi? Tez diye... Onun ne yaran var? Benimki sadece matematiksel bir gsteriydi. Matematikileri ilgilendiren bir noktay belirtiyordu. Ama ben tezimin yararl olabileceini hibir zaman dnmedim. Cleon fkeyle, Bence bu iren bir ey, diye homurdand. Seldon hafife omuzlarn kaldrd. Tezini aklamamas gerektiini iyice anlamt artk. mparator kendisini budala yerine koyduuma karar verirse halim ne olur, diye dnyordu. Ve gerekten de Cleonun buna inanmak zere olduu anlalmaktayd. mparator, Yine de, dedi. Matematik dorulasn dorulamasn, gelecekle ilgili tahminlerde bulunduunuzu dnelim. Kamunun ne yapacan iyi bilen resmi memurlarn yararl tepkiler douracana karar verecekleri tahminlerde. Bunun iin bana ne ihtiyacnz var? Hkmet memurlar byle tahminlerde bulunabilirler. Bir aracya da ihtiyalar olmaz. Ama hkmet memurlar bu ii o kadar etkileyici bir biimde yapamazlar. Grevliler zaman zaman bu tr aklamalar yaparlar. Ama halk her zaman onlara inanmaz. Bana neden inansnlar? Siz bir matematikisiniz. Sizin gelecei igdlerinize dayanarak tahmin etmediinizi, bunu hesapladnz dnrler. Ama yle yapm olmam ki! Bunu kim bilecek? Cleon gzlerini ksarak profesr szd. Bir sessizlik oldu. Seldon kendisini kapana kslm gibi hissediyordu. Kendi kendine, mparator dorudan doruya bana emir verse onu reddedebilir miyim, diye soruy ordu. O zaman gvende olur muyum? Hayr, dediim anda belki beni hapse atar, ya da idam edebilirler. Tabii nce yarglarlar. Ama mahkemede de o zalim resmi grevlilerin isteklerine aykr bir karar veremezler. zellikle bu dev Galaksi mparatorluunun bandaki adamn emrinde olan bir mahkemede. Matematiki sonunda, Bu olamaz, dedi. Neden? Ancak bu kuak, hatta ondan sonraki kuak lp gittikten sonra gerekleebilecek bulank, genel tahminlerde bulunursam belki bana inanrlar. Ama dier taraftan , halk bu tahminlerle pek ilgilenmez. Bir, iki ya da yz yl sonra olacak ahane eylere nem vermezler. Seldon bir an

durdu, sonra konumasn srdrd. Sonu alabilmek iin daha nemli konularda ve daha yaknda olacak olaylar hakknda tahminlerde bulunmam gerekir. Kamu ancak byle eylerle ilgilenir. Ama er ya da ge... ve herhalde er... tahminlerimden biri gereklemez. O zaman bir yararm da kalmaz. Bu halkn sevgisini kaybetmenize de yol aabilir. Daha da kts, artk hi kimse psiko-tarih biliminin gelitirilmesini desteklemez. Cleon kendisini bir koltua atarak kalarn att. Siz matematikilerin btn yapabildii bu mu? Olamayacak eyler zerinde srar etmek mi? Seldon aresiz bir yumuaklkla, Olmayacak eyler zerinde srar eden sizsiniz, Efendimiz, diye cevap verdi. imdi sizi snamama izin verin. Diyelim ki sizden matematik formllerinizin yardmyla ileride bir gn suikaste kurban gidip gitmeyeceimi tahmin etmenizi istedim. O zaman ne dersiniz? Matematik formllerim bu kadar kesin bir soruyu cevaplayamaz. Psiko-tarih bilimi iyice geerli olsayd bile. Btn kuantum mekanii bir tek elektronun hareketlerinin nceden tahmin edilmesini salayamaz. Sadece pek ounun ortalama hareketlerinin tahmin edilmesine yarar. Tabii matematii benden daha iyi biliyorsunuz. Buna dayanarak bir tahminde bulunun. leride birgn bir suikaste kurban gidecek miyim? , Seldon usulca, Beni kapana kstrmaya alyorsunuz, Efendimiz, diye mrldand. Ya bana istediiniz cevab aklayn, ben de onu syleyeyim, ya da cezalandrlma tehlikesi olmadan istediim gibi cevap verme hakkn bana tanyn. stediiniz gibi konuun. eref sz veriyor musunuz? Yazl bir belge ister misiniz? Cleon alayla konumu tu. eref sznz yeterli, Efendimiz. Matematiki ok kayglyd. Bu szn yeterli olup olmayacan bilmiyordu. Size erefim zerine sz veriyorum. O halde size unu syleyebilirim: u son drt yz yl ierisinde mparatorlarn hemen hemen yars suikast sonucu ld. Buna bakarak suikaste uramanz ihtimalinin yaklak bire iki olduu sonucunu karyorum. Cleon matematikiyi aalarcasna, Bu cevab bir ahmak bile verebilir, dedi. Bunun iin matematiki olmaya hi gerek yok. Ben size matematik formllerimin pratik problemler bakmndan yararsz olduklarn birka kere syledim. Hi olmazsa bahtsz atalarmn bana gelenlerden ders alabileceimi bile dnemiyor musunuz? Seldon derin bir soluk ald. Hayr, Efendimiz. Gemiten ders alamadmz bize btn tarih gsteriyor. Mesel... yalnz konumamz iin beni buraya aldnz. Ya ben size suikast yapmay planlyor olsaydm? Tella ekledi. Tabii yle bir niyetim yok! Cleon neesiz, glmsedi. leri ne kadar sk tuttuumuzu hesaba katmadnz. Teknolojideki ilerlemeleri de. Hayatnz inceledik. Btn dosyanz. Buraya geldiiniz zaman sk bir incelemeden getiniz. Yz ifadeniz ve ses kaytlarnz analiz edildi. Duygusal durumunuzu iyice rendik. Hemen hemen dncelerinizi de. Zararsz olduu nuz konusunda en ufak bir kuku duyulsayd, yanma yaklamanza izin verilmezdi. Hatta u anda hayatta da olmazdnz. Seldonun midesi buland bir an. Ama, Dardakilerin mparatora sokulmalar her zaman

zor olmutur, dedi. Teknolojinin fazla gelimemi olduu gnlerde bile. Ama mparatorlarn hemen hepsi sarayda yaplan bir darbe sonucu ldrldler. Bir mparator iin en tehlikeli kimseler onun yaknndakilerdir. Ve bu tehlike karsnda, dardan gelenlerin incelenmesinin de bir yarar olmaz. Kendi memurlarnza, muhafzlarnza, yakn dostlarnza gelince... Onlara bana yaptnz gibi davranamazsnz. Cleon ban sallad. Bunu da biliyorum. En aa sizin kadar. Cevap u: etrafmdakilere adil davranyorum. fkelenip krlmalar iin nedenler yaratmamaya alyorum. Seldon, Bu budalaca... diye balad. Sonra da akn akn sustu. Cleon fkeyle, Devam edin, dedi. Size bildiiniz gibi rahata konuma izni verdim. Bu sz yanllkla azmdan kat, Efendimiz. lgisi yok diyecektim. Yaknlarnza davran tarznzn konuyla bir ilgisi yok. Herhalde phe duyuyorsunuz. Duymamanz iin insan olmamanz gerekir. Demin azmdan dikkatsizce kaan sz gibi bir kelime, ihtiyatszca bir hareket.. Ve siz o zaman gzlerinizi ksarak biraz gerilersiniz. phe korkun bir dngnn balamasna da neden olur. Yaknnz bu phenizi sezer ve krlr. Davranlar deiir. Bunu yapmamaya alr ama baaramaz. Siz bu deiiklii hissedersiniz ve pheniz de artar. Sonunda ya adam idam edilir ya da siz bir suikaste kurban gidersiniz. Son drt yz yl boyunca mparatorlar bundan kanmamlardr. Bu da mparatorluk ilerinin grlmesinin gitgide zorlatn gsteren iaretlerden biridir. O halde ne yaparsam yapaym suikaste uramaktan kurtulmayacam. Seldon, yle, Efendimiz, dedi. Ama dier taraftan, ansnz size yardm edebilir. Cleon parmaklarn koltuun dirsek dayanacak yerine vuruyordu. Siz yararsz bir insansnz. Sesi haindi. Psiko-tarih biliminiz de yle. Artk gidin. Bu szlerden sonra ban evirdi. Sanki birdenbire yalanmt. Size matematik formllerimin bir iinize yaramayacan syledim, Efendimiz. Btn kalbimle zr dilerim. Seldon eilerek selam vermek istedi. Ama fark etmedii bir iaret zerine iki muhafz ieri girerek onu gtrdler. Cleonun sesi duyuldu. Bu adam aldnz yere brakn. * Eto Demerzel ortaya karak uygun, saygl tavrlarla mparatora bakt. Neredeyse fkelenecektiniz, Efendimiz. Cleon ban kaldrd, kendini iyice zorlayarak glmsedi. Gerekten de yle. O adam beni byk bir hayal krklna uratt. nerdiinden daha fazlasn vaad etmedi. Hibir ey vaad etmedi. Hi sz de vermedi, Efendimiz. Hayal kinci bir ey. Demerzel, Belki hayal krclktan da te, dedi. Bu adam 'babo bir top, efendimiz. Babo ne, Demerzel? Her zaman acayip szler sylyorsun. Top da nedir? Demerzel ciddi ciddi, Sadece genliimde duyduum bir sz, diye aklad. mparatorlukta eitli deyimler kullanlyor. Bunlardan bazlarn Trantorlular bilmiyor. Trantorun baz deyimlerini de baka gezegenlerde yaayanlar bilmiyorlar. Buraya bana mparatorluun ok byk olduunu retmeye mi geldin? Bu adamn

babo bir top olduunu sylerken neyi kastediyordun? Yani bu matematiki istemeden byk zararla r verebilir. Gcnn farknda deil. Ya da neminin. Demek bu sonucu kardn, Demerzel! Evet, Efendimiz. O bir taral, Trantoru da, kentin usullerini de bilmiyor. Gezegenimize daha nce hi gelmemi. yi yetitirilmi biri gibi davranamyor, sarayl gibi yani. Ama yine de size kar kt. Neden kmasn? Ona konumas iin izin verdim. Protokol bir tarafa braktm. Kendisine benimle eitmi gibi davrandm. Tamamiyle deil, Efendimiz. Bakalarna sizinle eitmiler gibi davranmanz imknsz. Siz emir vermeye alksnz. nsanlarn rahatlamasn salamaya alsanz bile, bunu karnzda pek az kimse baarabilir. ounun dili tutulur. Daha da kts, dalkavuklua, yaltaklanmaya kal krlar. Ama bu adam size kar geldi. Sen onun bu davranna hayranlk duyabilirsin, De merzel. Ama ben o adamdan holanmadm. Cleonun hem dnceli, hem de honutsuz bir hali vard. Bilmem far ket tin mi? Matematik formllerini bana anlatmak zahmetine bile katlanmad. Sanki anlattklarnn bir kelimesini bile anlayamayacam biliyormu gibi. Gerekten de anlayamazdnz, Efendimiz. Siz matematiki deilsiniz. Bilim adam da deilsiniz. Sanat da. Pek ok bilgi alan var. Bu konularda sizden ok daha bilgili olan kimseler var. Grevleri size hizmet etmek iin bu bilgilerini kullanmak. Siz mparatorsunuz. Bu onlarn uzmanca bilgilerinin toplamndan ok daha deerli bir ey. yle mi? Yllar boyu alarak bilgi sahibi olmu yal bir adamn, kendimi cahil bir insan gibi hissetmeme neden olmasna aldrmazdm. Ama bu Seldon denilen adam tam benim yamda. Nasl bu kadar bilgi sahibi olabilmi? Ama o da, emretmeyi, bakalarnn hayatlarn etkileyecek kararlar vermeyi renmemi. Demerzel, bazen benimle alay edip etmediini dnyorum. Ba Ynetici sitemle, Efendimiz! dedi. Neyse. Biz yine senin u babo dolaan topuna gelelim. Neden onun tehlikeli olduunu dnyorsun? Bana safdil bir taral gibi gzkt. Gerekten de yle. Ama u matematik kuramn gelitirmi. Onun yararsz olduunu sylyor. Siz bunun yararl olabileceini dnmtnz. Ben de yle. Yani siz bana meseleyi anlattktan sonra. Bakalar da ayn sonuca varabilirler. Hatta matematikinin, kendisi de yle. nk dikkatini bu noktaya ektik. Ve... kimbilir, belki de matematik formllerini kullanmann bir yolunu bulur. Eer bunu baarrsa, o zaman ok da gl olur. Gelecei, belirsizce de olsa, tahmin edebilmek insana mthi bir g salar. Belki Seldon bu gc kendisi iin iste mez. Ama o zaman da bakalar onu kullanr. Ben de onu kullanmaya altm. Ama buna raz olmad. O bu konuyu dnmemiti. Ama belki bundan sonra dnr. Belki sizin tarafnzdan kullanlmay istemedi. Ama onu bir bakas ikna edemez mi? Mesel... Wye Valisi? Seldon neden bize deil de Wyea yardm etmek istesin? Anlatt gibi, insanlarn duygularn ve davranlarn nceden tahmin etmek imknszdr. Cleon kalarn atarak dnmeye balad. Yani sence Seldon u psiko-tarih bilimini gerekten ie yarayacak bir biimde gelitirebilir mi? Kendisi bunu baaramayacandan ok

emindi. Seldon zamanla, bu ihtimali reddetmekle yanlm olduunu dnebilir! Cleon, O halde onu burada tutmam gerekirdi, dedi. Demerzel. Hayr, Efendimiz, diye cevap verdi. Salam nsezileriniz onun gitmesine izin yermenizi salad. Hapsedilmek, ne kadar baka biimlere sokulmu olursa olsun, fke ve aresizlie yol aar. Seldon da o yzden fikirlerini daha fazla gelitirmeyi pek baaramaz. Bize yardm etmeyi de hi istemez. Sizin de yaptnz gibi, braklmas iyi oldu. Ama onu yine de grnmeyen bir tasma ve kayla sonsuza kadar kendimize bal tutarz. Bylece bir dmannzn Seldondan yararlanmasn nleriz. Zaman geldii, bilimini iyice gelitirdii an, kay eker, onu yanmza getiririz. O zaman... kendisini daha iyi ikna ederiz. Ama ya bir dmanmn eline derse? Daha da nemlisi, mparatorluun bir dmannn? Ne de olsa ben demek, mparatorluk demek. Ya da Seldon kendi isteiyle dmana hizmet etmeye kalkarsa? Ben byle bir eye olamaz diyemem. Zaten dememelisiniz de. Byle bir ey olmamasn salayacam. Ama btn abalanma ramen bu olursa, o zaman da bir tek yol var demektir. Seldonun kimseye yardm etmemesini, yanl birinin eline dmesine tercih ederiz. Cleonun yznde kaygl bir ifade belirdi. Btn bunlar sana brakyorum. Demerzel. Ama ok acele etmeyeceimizi de umarm. Seldon belki de sadece etkili olmayan, olamayan kuramsal bir bilimin satcs. Bu mmkn, Efendimiz. Ama Seldonun nemli olduunu ya da ileride olabileceini dnmemiz tehlikeyi azaltr. Sonunda onun bir hi olduunu anlarsak yalnzca biraz zaman kaybetmi oluruz, hepsi o kadar. Ama ok nemli birine aldrmamakla bir galaksiyi kaybedebiliriz. Cleon, Pekl, dedi. Ayrntlar bana aklamayacan umarm. Yani... bunlar ho eyler olmadklar zaman. Demerzel, yle olmayacaklarm umalm, diye mrldand. * Seldon mparatorla karlamann yaratt sarsntnn etkilerinden ancak bir akam, bir gece ve bir sabah sonra kurtulabildi. Daha dorusu Trantorun mparatorluk bl gesindeki parklar, alanlar ve yryen koridorlardaki klarn niteliklerinin deimesi yznden ona bir akam, bir gece ve sabahn bir ksm gemi gibi geldi. Matematiki imdi bir parkta, vcudunu hafife kavrayan plastik bir bankta oturuyordu. Rahatt. Ia baklrsa, daha le olmamt. Hava insana iyi gelecek kadar serindi ama kimseyi tmyordu. Her zaman byle mi? Seldon mparatoru grmeye gittii zaman o ak yerdeki kurun gn hatrlad. Doup byd Helicon gezegenindeki btn kurun ve souk gnleri, scak gnleri, yamurlu gnleri ve karl gnleri dnd. nsan acaba onlar zler mi? Trantorda her gn ideal bir havada, parkta oturur ve sonunda etrafnda sanki hibir ey yokmu gibi bir duyguya kaplr m? Uultulu rzgr, iliklere ileyen souu ya da soluk kesen nemi zler mi? Belki... Ama ilk gn deil. nc gn de deil. Yedinci gn de deil. Ben burada sadece bir gn geirip yarn Trantondan ayrlacam. Bu srede burann zevkini karmak istiyorum. Belki Trantora bir daha gelmeyebilirim.

stedii an bir kimsenin hapse atlmasn ya da idam edilmesini emredebilecek o adamn karsnda cretle konutuu iin hl kayglyd. mparator en azndan insann mevkiini ve erefini kaybetmesini salar, bylece onu ekonomik ve toplumsal bir lme mahkm edebilirdi. Seldon gece yatmadan nce otel odasndaki bilgisayarn ansiklopedik blmne, I. Cleona bakmt. mparatoru ok vyorlard. Ama herhalde btn mparatorlar sa ol duklar srece, ne yapm olurlarsa olsunlar, her zaman ve ve gklere karrlard. Seldon bu vg dolu szlerin zerinde durmamt. Cleonun sarayda domu ve o blgeden hibir zaman ayrlmam olmas ilgisini ekmiti. mparator, Trantorun kendisine de ayak basmamt. O ok kubbeli dnyann herhangi bir yerine. Belki bu i gvenlikle ilgili bir meseleydi. Ancak mparatorun da hapis olduu anlamna geliyordu. Cleon bunu kendi kendine isi ter itiraf etsin, ister etmesin. Belki onunki galaksinin en lk s hapishanesiydi. Ama yine de bir hapishaneydi oras. mparator uysal bir insana benziyordu. Kendinden ncekiler gibi zalim otokrat tavrlar da taknmamt. Ama yine de onun dikkatini ekmi olmak hi de iyi bir ey saylmazd. Seldon ertesi gn Helicona hareket edeceini dndke seviniyordu. Hatta gezegeninde k... stelik kt bir k olmasna ramen. Matematiki yaygn parlak kta ban kaldrd. Burada hibir zaman yamur yamyordu ama hava kuru de ildi. Biraz ileride bir havuzun fskiyesinden sular fkryordu. Bitkiler yemyeildi. Herhalde hibir zaman kuraklk olmuyordu bu yerde. Zaman zaman bodur aalar, aralarna bir iki kk hayvan saklanm gibi hrdyordu. Seldon anlarn vzltlarn duydu. Btn galakside Trantordan, maden ve seramikten oluan yapay bir dnya diye sz ediliyordu. Ama bu kk yerde insan kendini krda sanyordu. Parktan yararlanan birka kii daha vard. Hepsi de ak renk apkalar giymilerdi. Bazlarnnki pek kkt. Biraz yaknda gen ve gzel bir kadn oturuyordu. Ama iz leyicinin zerine eilmi olduu iin Seldon onun yzn iyice gremiyordu. Bir adam matematikinin nnden geerken ona kaytszca, ksaca bir gz att. Sonra karsn daki banka oturarak ayak ayakstne att ve elindeki tele-yazlara dald. Pembe tayt giymiti. in garibi erkeklerin ou pastel renkler giyiyorlard. Kadnlarn ou ise beyaz. Hava ok temiz olduu iin ak renk elbiseler rahatlkla giyilebilirdi. Seldon alayla kendi Helicon klna bakt. Donuk kahverengi. Trantorda kalacak olsaydm, diye dnd. Tabii kalacak deilim. Ama kalacak olsaydm, uygun klklar almam da gerekirdi. Yoksa herkes bana merak, alay ya da tiksintiyle bakard. Mesel... elinde ktlar olan adam bu sefer onu merakla szmeye balamt. Herhalde matematikinin D Dnyalara zg kl ilgisini ekmiti. Profesr, yabanc glmsemedii iin rahatlad. Alay konusu olmay filozofa bir tavrla karlayabilirdi ama herhalde bu durumun houna gitmesi de beklenemezdi. Seldon adam usulca seyretmeye balad. Yabancnn kendi kendine bir tartmaya girimi olduu anlalyordu. Bir an matematikiyle konuacak gibi oluyor, sonra bundan vazgeiyordu. Tekrarlanyordu bu. Seldon sonucun ne olacan merak ediyordu. Matematiki yabancy inceledi. Uzun boylu, geni omuzluydu. Karn dmdzd. Kumralms salarnda san tutamlar vard. Sakal ya da by yoktu. Yz sert hatl ve ciddi ifadeliydi. Ho bir suratt ama gzel deildi. Kaslan kabark olmamakla birlikte gl bir insan olduu anlalyordu. O srada yabanc kendisiyle giritii sava kaybetti (ya da kazand) ve Seldona doru eildi. Matematiki bu adamdan holandn dnd.

Yabanc, Affedersiniz. dedi. Siz On Yl Konferansna katlmadnz m? Matematikiler toplantsna? Seldon nezaketle, Evet, katldm, diye cevap verdi. Ben de sizi orada grdm dnyordum. Affedersiniz, o yzden buraya oturdum. Sizi rahatsz ediyorsam... Hayr, hayr. Sakin bir ann zevkini karyorum. Bakalm bulabilecek miyim? Siz Profesr Seldonsunuz. yice yaklatnz. Adm Seldon. Hari Seldon. Ya siz? Chetter Hummin Yabanc biraz utanm gibiydi. Korkarm benimki sradan bir ad. Seldon, Bugne kadar Chetter adnda biriyle hi karlamadm, dedi. Hummin adnda biriyle de. Onun iin adnz esiz olmal. Hatta bunun saysz Hariyle kartrl maktan daha iyi olduunu bile dnebiliriz. Seldonlarla kartrlmaktan da. Matematiki bank, hafif esnek olan seramik talarn zerinde Hummin'inkine doru kaydrd. Sradan eylerden sz ediyorsunuz. Arkamdaki D Dnyallara zg kla ne diyeceksiniz? Dorusu bir Trantor elbisesi almak hi aklma gelmedi. Hummin, Seldonu szd. Kln hi beenmediini belli etmemeye alyordu. Elbise alabilirsiniz. Yarn buradan ayrlyorum. Zaten klk alacak param da pek yok. Matematikiler bazen byk saylarla ilgilenirler. Ama gelirleri konusunda deil. Herhalde siz de matematikisiniz, Hummin. Hayr. O konuda yeteneim sfr. Ya? Profesr hayal krklna uramt. On Yl Konferansna katldnzdan sz ettiniz de... Toplantya bir seyirci olarak katldm. Ben muhabirim. Hummin elindeki tele -ktlar sallad, sonra onlar hl elinde tuttuunu fark ederek ktlar ceketindeki keseye soktu. Holo haber yaynlar iin malzeme salyorum. Sonra dnceli bir tavrla ekledi. Aslnda bundan bktm. inizden mi? Hummin ban sallad. Her dnyadan sama sapan haberler toplamaktan gna geldi. Dnceli dnceli Seldona bakt. Ama bazen ilgin bir haber kyor. Sizi yannzda mparatorluk muhafzlaryla sarayn kapsna doru giderken grdklerini sylediler. Yoksa sizi mparator mu kabul etti? Seldonun yzndeki glmseme kayboldu. yle de olsa, herhalde bunun yaynlanmasn istemez, bu konuda konumazdm. Hayr, hayr. Bu haberi yaynlamam. Eer ilk kural bilmiyorsanz bunu size ilk syleyen ben olaym. Bu oyunda ilk kural udur: mparator ve etrafndakiler konusunda hibir ey sylenmez. Sadece saraydan verilen resmi blten yaynlanr. Tabii bu bir hata. nk etrafta dolaan dedikodular her zaman gereklerden daha kt olur. Ama kural byle. Madem bu yaynlanamayacak, dostum, o halde neden sordunuz? Merakmdan. Bana inann, ben yaynlanan haberlerden ok daha fazlasn biliyorum. imdi... izin verin de bir tahminde bulunaym. Tezinizi yakndan izlemedim. Ama yanlmyorsam gelecekle ilgili tahminlerde bulunmann mmkn olduundan sz ediyordunuz. Seldon bam sallayarak mrldand. Bir hatayd bu. Efendim?

Hi... Hi... ey... Tahmin... doru tahmin... mparatoru ilgilendirir. Hkmet yelerini de. Bu Ad lk Tayan Cleon herhalde size bu konuyu sordu. Ve birka tahminde bulunmanz istedi. Seldon souk souk, Bu konuyu konumak niyetinde deilim, dedi. Hummin hafife omzunu silkti. Herhalde Eto Demerzel de oradayd? Kim? Eto Demerzelden sz edildiini hi duymadnz m? Hayr. Hi duymadm. O Cleonun glgesidir... Cleon'un beyni... Cleonun iblisi... Ondan byle sz ederler. Yani kfrler dnda. Herhalde Demerzel de yannzdayd. Matematiki akn akn bakyordu. Hummin, Belki de onu grmediniz, diye ekledi. Ama kesinlikle oradayd. Ve eer o gelecei tahmin edebileceinizi dnyorsa... Seldon ban iddetle sallad. Ben gelecei tahmin edemem. Tezimi dinlediinize gre, benim sadece kuramsal bir ihtimalden sz ettiimi de bilmeniz gerekir. Ama ne olursa olsun, Demerzel gelecei tahmin edebildiinize inanyorsa yakanz brakmaz. Ama brakt. te imdi buradaym. Bu hi nemli deil. Demerzel nerede olduunuzu biliyor ve bilmeye de devam edecek. Sizi istedii zaman, ne rede olursanz olun, ele geirecek. Yararl olduunuza karar verdii anda da posanz kalncaya kadar skacak. Tehlikeli olduunuzu dnrse grtlanz skp hayatnz sona erdirecek. Matematiki aknlkla gen adama bakt. Ne yapmaya alyorsunuz? Beni korkutmaya m? Sizi uyarmaya alyorum. Sylediklerinize inanmyorum. yle mi? Biraz nce bir eyin hata olduunu sylediniz. Tezinizi okumanzn bir hata olduunu ve banza istemediiniz trde bir dert aacam m dnyordunuz? Seldon kaygyla alt dudan srd. Hummin ok iyi bir tahminde bulunmutu. Matematiki ayn anda yabanclarn kendisine yaklam olduklarn hissetti. Glgeleri dmyordu, nk k yumuak ve yaygnd. Profesr sadece gznn kuyruuyla bir hareket grmt. Sonra yabanclar durdular.

KAI
TRANTOR ... Birinci Galaksi mparatorluunun bakenti... 1. Cleonun devrinde ltl bir alacakaranla brnd. O srada doruk noktasndayd. Trantorun 200 milyon kilometrekarelik yzeyi, Saray Blgesi dnda tmyle kubbelerle rtlmt. Bu kubbelerin altnda, denizin dibine kadar sonsuz bir kent uzanyordu. Nfusu 40 milyard. Sorunlarn gitgide arttn gsteren iaretler vard ama Trantorda yaayanlar gezegenin hl efsanelerde sz edilen lmsz Dnya olduuna inanyor ve hibir zaman... GALAKS ANSKLOPEDS

Seldon ban kaldrd. Karsnda bir gen durmu, onu aalarcasna, alayla szyordu. Yannda bir delikanl daha vard. O biraz daha genti galiba. kisi de iri yarydlar. Gl kuvvetli gibi de gzkyorlard. Seldon onlar fazla abartmal Trantor klklarna brnm olduklarm dnd. Birbirine zt parlak renkler, enli, pskll kemerler, geni kenarl, yuvarlak tepeli apkalar! apkalarn kenarlarnda uzanan pembe kurdeleler enselerine doru iniyordu. Matematikiye gre bu inam elendirecek bir klkt. Glmsedi. Karsndaki gen, Neye glyorsun, uyumsuz? diye homurdand. Seldon onun bu kabalna aldrmayarak nezaketle, Glmsediim iin zr dilerim, dedi. Sadece klnz zevkle seyrediyordum. Klm m? Ya? Ya sen ne giymisin? Elbise dediin bu iren pislik de nedir? Elini uzatarak Seldonun Mapasna bir fiske vurdu. Matematiki, bu gencin neeli renkleri yannda benim ceketim utanlacak kadar donuk, kuma da kaba, diye dnd. Sonra, Korkarm benimki D Dnyallara zg bir kyafet, dedi. Baka elbisem de yok. Seldon kk parkta oturan birka kiinin kalkarak uzaklatklarn farketti. Sanki bir mesele kacan biliyor, orada olmak istemiyorlard. Matematiki, yeni edindiim dostum Hummin de gidiyor mu? diye kendi kendine sordu. Ama baklarn, karsna dikilmi olan genten ayrmann doru olmayacan dnyordu. Bankta arkasna yaslandnda iskemlenin n ayaklan hafife yerden kalkt. Gen adam, Sen D Dnyal msn? dedi. Evet. te bundan dolay bu klktaym. Bundan dolay m? Ne biim lf bu? D Dnyal sz m? Ben klmn size o yzden garip geldiini sylemek istedim. Ben bir ziyaretiyim. Hangi gezegenden geldin? Helicondan. Gen adam kalarn att. Bu gezegeni hi duymadm. Oras byk bir dnya deil. Neden geldiin yere gitmiyorsun? Gideceim. Yarn buradan ayrlyorum. Daha abuk git! imdi! Gen serseri, arkadana bakt. Seldon onun baklarm izledi ve Hummini farketti. O kalkp gitmemiti. Ama imdi parkta kendisinden Hummin ve bu iki genten baka hi kimse yoktu. Seldon, Bu gn kenti dolaarak geirmeyi dnyorum, diye aklad. Hayr! Bunu yapmamalsn! Hemen geldiin yere dnmelisin! Profesr glmsedi, ok zgnm ama bu isteinizi yerine getiremeyeceim. Gen adam arkadana, Kln beendin mi, Marbie? diye sordu. Marbie ilk kez konutu. Hayr. ren. nsann midesini bulandryor. Onun herkesin midesini bulandrmasna izin veremeyiz, Marbie. nsanlarn salklar asndan sakncal bu. Marbie, Doru, Alem, dedi. ok doru. Alem srtt. Eh, Marbienin dediklerini duydun. Bu sefer Hummin de sze kart. kiniz... Alem, Marbie... adnz neyse... buraya bakn! Yeteri kadar elendiniz. Neden artk gitmiyorsunuz?

Hafife Seldona doru eilmi olan Alem dorularak dnd. Sen de kim oluyorsun? Hummin homurdand. Bu senin zerine vazife deil. Alem, Sen Trantorlu musun? diye sordu. Bu da zerine vazife deil. Alem kalarn att. Trantorlu gibi giyinmisin. Sen bizi ilgilendirmiyorsun. Onun iin bana bel arama. Buradan gitmek niyetinde deilim. Yani iki kiiyiz. kiye kar iki. Siz bu tr kavgadan holanmazsnz. Neden gidip arkadalarnz da armyorsunuz? ki kiiyle ancak yle baa kabilirsiniz. Seldon, Eer mmknse gitmelisiniz, Hummin, dedi. Beni korumaya altnz iin ok iyisiniz. Ama size bir zarar gelmesini istemiyorum. Bu serseriler nemli insanlar deil, Seldon. Yarm krediye tutulan uaklardan onlar. Uaklar m? Bu szler Alemi ok fkelendirmiti. Seldon bu szn Trantorda Helicondakinden daha ar bir hakaret sayldna karar verdi. Alem hrlar gibi. Sen br uan icabna bak, Marbie, dedi. Ben de bu Seldon denilen herifin srtndaki elbiseyi paralayacam. stediimiz o zaten. imdi... Alem ellerini hzla uzatt. Seldonun ceketinin Mapalarn yakalayarak onu bir ekite aya a kaldrmak niyetindeydi. Matematiki sanki farkna varmadan geriledi. Oturduu bank arkaya doru yatt. Profesr serserinin uzatt ellerini yakalad. Ayaklarn kaldrd ve iskemle yere dev rildi. Nasl olduysa Alem havada dnerek utu, Seldonun arkasnda boynu ve srt zerine dt. Seldon iskemle devrilirken dnerek hzla ayaa frlamt. Aleme bir gz att, sonra da Marbieye bakmak iin ban evirdi. Alem hi kmldamadan yatyordu. Surat can acsndan arplm, ba parmaklan burkulmutu. Kasklar sancyordu. Belkemii fena halde sarslmt. Hummin, Marbieye geriden yaklaarak kolunu onun boynuna dolamt. Sa eliyle dierinin kolunu kt bir a yapacak biimde geriye doru ekiyordu. Marbie bo yere soluk almaya alrken yz kzard. kisinin yannda, yerde, ortasnda kk bir laser silah olan bir bak ldyordu. Hummin kolunu hafife geveterek drst bir endieyle, brn kt yaraladnz, dedi. Seldon, Korkarm yle, diye cevap verdi. Eer biraz daha yan dseydi b oynu da krlrd. Hummin mrldand. Siz nasl bir matematikisiniz? Ben Heliconlu bir matematikiyim. Profesr yerden ba alarak inceledi. ren... ve ldrc. Hummin, Alelade bir bak da gce gerek kalmadan i grrd, dedi. Ama u ikis ini brakalm da gitsinler. Dve devam etmek istediklerini sanmyorum. Marbieyi brakt. Serseri nce omzunu, sonra da boynunu ovdu. Soluk almaya alarak iki adama nefretle bakt. Hummin sert sert, kiniz de defolup gidin, dedi. Yoksa ldrme niyetiyle saldrdnza dair tanklk ederim. Bu ban sizin olduunu da kolaylkla renirler. Seldonla Hummin, Marbienin Alemi zorlukla ayaa kaldrmasn seyrettiler. Delikanl can acsndan iki bklm olan arkadann yrmesine yardm etti. ki serseri birka kere dnp geriye baktlar. Ama Seldonla Hummin ifadesiz ehrelerle orada duruyorlard.

Matematiki sonra elini uzatt. ki serserinin saldrmaya hazrlandklar bir yabancya yardm ettiniz, size nasl teekkr edeceimi bilmiyorum. Herhalde tek bama ikisiyle birden bouamazdm. Hummin yardmn nemsemiyormu gibi elini kaldrd. Benim onlardan korktuum yoktu. Onlar sadece sokaklarda kavga eden uaklardandlar. Onlar yakalamam yeterliydi. Matematiki mrldand. Elleriniz ok gl. Hummin omzunu silkti. Sizin de yle. Sonra ayn ses tonuyla ekledi. Haydi gelin. Buradan gitsek daha doru olur. Zaman kaybediyoruz. Seldon, Neden gideceiz? diye sordu. O iki serserinin geri dneceinden mi korkuyorsunuz? mrlerinin sonuna kadar dnmeyecek onlar. Ama kt bir sahne seyretmemek iin park hemen boaltan o cesur insanlar durumu polise haber vermi olabilirler. yi ya! Serserilerin adlarn biliyoruz. Onlar kolaylkla da tarif edebiliriz. Tarif etmek mi? Polis onlar ne yapacak? Bize saldrdlar... Deli olmayn! zerimizde bir izik bile yok. Oysa onlar hastanelik oldular. zellikle Alem. Asl bizi sularlar. Ama bu imknsz! Parktakiler olaya tank oldular... Tank armayacaklar. Seldon, unu iyice anlamalsnz. O iki serseri sizi bulmaya geldiler. zellikle sizi. Onlara arkanzda Helicon kl olduunu sylediler. Sizi iyice de tarif ettiler. Hatta belki de onlara bir holografinizi bile gsterdiler. Ben o iki serseriyi, polisi kontrol eden kimselerin gnderdiklerinden kukulanyorum. Onun iin daha fazla beklemeyelim. Hummin, Seldonu kolundan yakalayarak kzla yrmeye balad. Matematiki onun elinden kurtulamad. Kendisini heyecanl bir dadnn eline dm ocuk gibi his sediyordu. Muhabiri izledi. Bir kemer altna daldlar. Seldonun gzleri daha bu lo yere alamadan bir yer tatnn homurtuya benzeyen fren sesini duydular. Hummin, te geldiler, diye mrldand. Daha hzl yryn, Seldon. Yryen bir koridora atlayarak kalabala kartlar. * Seldon, Hummini kendisini oteldeki odasna gtrmesi iin iknaya alm, ama muhabir buna yanamamt. Yar fsldar gibi, ldrdnz m? demiti. Sizi imdi orada bekliyorlar. Ama btn eyalarm da beni orada bekliyor. Beklesin... imdi ho bir apartmanda, kk bir odadaydlar. Seldon hangi semtte olduklarn bile bilmiyordu. Bu tek oda lk nitede etrafna bakmyordu. Odann nemli bir ksmn bir yaz masas ve iskemle, bir karyola ve bir bilgisayar kaplamt. eride lavabo ya da yemek yaplacak bir yer yoktu. Hummin onu koridorun aasndaki genel banyoya gndermiti. Seldon oradan kaca srada biri ieri girmi, profesrn yznden ok onun klna bakmt. Bir an iin merakla. Sonra da baklarn karmt. Seldon bundan Hummine sz etti. Muhabir ban sallayarak, Bu kl karmanz

gerekiyor, dedi. Heliconun modaya hi ayak uyduramamas ok kt... Seldon sabrszca onun szn kesti. Bu olayn ne kadar hayal rn acaba, Hummin? Size yar yarya inanyorum ama yine de... Bu sadece bir tr... Aradnz szck paranoya m? Pekl, evet! Bu sizin acayip, paranoyak bir fikriniz olabilir. Hummin, Ltfen bu meseleyi iyice dnr msnz? dedi. Matematik formllere dayanarak tartamayacam. Ama mparatoru grdnz. Bunu inkr etmeyin. O sizden bir ey istedi. Siz bunu kendisine vermediniz. Bence istedii gelecekle ilgili ayrntlard. Siz onlar aklamaya yanamadnz. Belki de Demerzel imdi bu ayrntlar bilmediinizi iddia ederken yalan sylediinizi dnyor. Belki de bunun iin daha fazla para istediinizi ya da baka biri nin de bu konuyla ilgilendiini sanyor. Kimbilir? Size syledim. Demerzel sizi istedii anda, nerede olursanz olun, bulur. Bunu size, daha o iki serseri ortaya kmadan akladm. Ben muhabirim ve Trantorluyum. Bu ileri bilirim. Alem bir ara, stediimiz o, dedi. Bunu hatrlyor musunuz? Seldon, Evet, hatrlyorum, diye cevap verdi. Onun iin ben, sadece kendi iine bakan ve size saldrlrken uzaklatrlmas gereken bir uaktm. Hummin iskemleye oturarak karyolay iaret etti. Uzann, Seldon. Rahatnza bakn. O iki serseriyi yollayan insan bakalarn da gnderebilir. Ve ben onun Demerzel olduuna da inanyorum. Bu yzden bu elbiseyi deitirmelisiniz. Bu sektrde, gezegenine zg klkla dolaan her Hectorlunun ba derde girer bence. Siz yle olmadn kantlayabilinceye kadar ben buna inanrm. Yapmayn, canm! ok ciddiyim. O elbiseyi karacaksnz ve onu atomlarna ayracaz. Tabii kimseye gzkmeden bir p nitesine yaklaabilirsek. Ama bunu yapmadan nce size bir Trantor kl bulmam gerekiyor. Siz benden daha ufak tefeksiniz. Bunu da hesaba katacam. Elbisenin zerinize iyice oturmamas nemli deil... Seldon ban sallad. Elbiseye verecek kredim yok. Yani zerimde yok. Kredilerim otel odasnda kald. Zaten fazla da deillerdi ya! Bunu baka zaman dnrz. Ben elbise bulmaya alrken burada bir-iki saat yalnz kalacaksnz. Matematiki ellerini aarak bkkn bkkn i ekti. Pekl. O kadar nemliyse, burada beklerim. Otelinize dnmeye kalkmayacaksnz, deil mi? eref sz veriyor musunuz? Bir matematiki olarak sz veriyorum. Ama benim iin bu kadar zahmete katlanmanz beni utandryor. Mas raf da ediyorsunuz. Ne de olsa, Demerzelle ilgili btn bu szlerinize ramen, o iki gen beni ar yaralamak ya da karmak niyetinde deillerdi. Beni sadece zerimdekileri karmakla tehdit ettiler. Hi de deil. Ayrca sizi bir uzay alanna gtrecek, Helicon la giden bir gemiye bindireceklerdi. O gln bir tehditti. Ciddiye alnacak bir ey deildi. Neden? Ben Helicona dneceim. Bunu onlara syledim. Yarn yola kacam. Hummin sordu. Hl yarn gitmeyi dnyor musunuz? Tabii. Neden dnmeyeyim?

Dnmemeniz iin mthi nedenler var. Profesr birdenbire fkelendi. Yapmayn, Hummin! Bu oyunu daha fazla oynayamayacam. Burada iim bitti ve evime dnmek istiyorum. Biletlerim oteldeki odamda. yle olmasayd onlar verir, bugn kalkacak uzay gemisi i in bilet alrdm. ok ciddiyim. Helicona dnemezsiniz. Seldon kzard. Nedenmi o? Beni orada da m bekliyorlar? Muhabir ban sallad. Hemen kzmayn, Seldon. Evet, sizi orada da bekleyecekler. Beni dinleyin. Helicona giderseniz hemen hemen Demerzelin eline dm olursunuz. Helicon, mparatorluk snrlan iindeki salam ve gvenli bir gezegen. Helicon hi isyan etti mi? mparatora kar olan birinin bayra altna girdi mi? Hayr, girmedi. Bunun da iyi bir nedeni var... Helicon un etraf daha byk dnyalarla evrili. mparatorluun salad bar sayesinde gvende olabiliyor. Tamam! O halde Helicondaki mparatorluk gleri, yerel hkmetin onlarla her zaman ibirlii yapacan biliyor. Sizi daimi gz hapsinde tutacaklar. Demerzel sizi is tedii an getirtiverecek. Sizi imdi uyarmasaydm, durumu hibir zaman fark etmeyecek, sahte bir gven duygusuyla almalarnz ak ak srdrecektiniz. Gln bu! Madem Demerzel, Helicona gitmemi istiyor, o halde neden beni kendi bama brakmad? Yarn oraya dnecektim. Hareket nn birka saat ne almak iin neden o iki haydudu yollad? stelik kukulanp dikkatli davranmaya balamam tehlikesini de gze ald. Dikkatli davranmaya balayacanz onun nereden aklna gelecekti? Yannzda olacam ve paranoya dediiniz eyle sizi etkileyeceimi bilebilir miydi? Uyarlmam konusu bir tarafa... birka saat nce yola kmam iin neden byle bir ynteme bavurdu? Belki de fikrinizi deitirmenizden korkuyordu. Evime dnmeyip de nereye gidecektim? Demerzel beni Heliconda kstrabildiine gre, baka dnyalarda da yakalard. On bin parsek tedeki Anacreona gitmeye kalksaydm, izimi orada da bulurdu. Uzay yukars gemiler iin uzakln ne nemi var? Belki imparatorluk glerine Helicon kadar boyun emeyen bir dnya da bulabilirim. Ama hangi gezegen gerekten isyan ediyor? mparatorluk bar iinde. Belki baz dnyalar gemiteki hakszlar dnerek hl fkeleniyorlar. Ama herhalde hibiri de beni korumak iin mparatorluun silahl glerine meydan okumaya kalkmaz. stelik Helicon dnda hibir dnyann yerel vatanda saylmayacama gre, bu olay bir prensip meselesi de yaplmaz. mparatorluu durdurmaya alan da olmaz. Hummin, profesr sabrla dinliyor, bazen usulca ban sallyordu. Ama hl eskisi kadar ciddi ve sakindi. Sonra, Bir dereceye kadar haklsnz, dedi. Ama aslnda m paratorun kontrolnde olmayan bir tek dnya var. Bence Demerzeli de bu kayglandryor. Seldon bir sre dnd. Tarihi kafasndan geirdi ama mparatorluk glerinin aciz kalabilecei bir dnya bulamad. Sonunda, Hangi gezegen bu? diye sordu. Muhabir, u anda bulunduunuz dnya, dedi. Galiba Demerzelin durumu tehlikeli bulmasnn nedeni de bu. Aslnda o hemen Helicona gitmenizden ok, abucak Trantordan ayrlmanz istiyor. Herhangi bir nedenle, hatta turistik bir merakla burada kalmaya karar vermenizden korkuyor. Uzun bir sessizlik oldu. Sonra matematiki alayla, Trantor! diye gld. mparatorluun merkezi. Etrafndaki

yrngede, uzay istasyonunda filonun ss var. Ordunun en stn birlikleri de burada. Szn ettiiniz gvenli dnyann Trantor olduunu dnyorsanz, o zaman paranoyadan hayalcilie geiyorsunuz demektir. Hayr! Siz bir D Dnyalsnz, Seldon. Trantorun nasl bir yer olduunu bilmiyorsunuz. Burada drt milyar insan yayor. En kalabalk dier birka dnyann nfusu bile bunun onda biri deil. Trantor, teknoloji ve kltr bakmndan hayal edilemeyecek kadar karmak bir yer. Biz imdi mparatorluk Blgesindeyiz. Burada sadece mparatorluk memurlar yayor. Ve yaama standard galaksideki her gezegeninkinden ok yksek. Ancak bu dnyann dier taraflarnda sekiz yzden fazla sektr var. Bazlarnn grup kltrleri buradakinden ok farkl. Ve mparatorluk gleri onlarn ouna da iliemiyor. Neden iliemiyor? mparatorluk hibir zaman Trantora kar ciddi biimde g kullanamaz. Bunu yaparsa btn gezegenin temeli olan teknolojinin u ya da bu yann sarsm olur. Teknoloji birbirine ylesine girmitir ki, aradaki balardan birini kopardnz anda btn her ey sakatlanr. Bana inann, Seldon. Biz Trantorda yaayanlar zamannda durdurulamayan bir deprem olduu, daha nce boaltlamayan bir yanarda patlad, bir frtnann gc hafifletilmedii ya da bir insan fark edilmeyen bir hata yapt zaman bunun nelere yol atn gryoruz. Btn gezegen sendeliyor ve dengenin yeniden salanmas iin mthi bir aba gsteriliyor. imdiye kadar byle bir eyi hi duymamtm. Humminin yznde bir glmseme belirip kayboldu. Tabii duymadnz. mparatorluk, ekirdeindeki zayfl herkese iln etmeyi ister mi sanyorsunuz? Ama ben muhabir olduum iin olanlarn farkndaym. D Dnyalar bunu bilmeseler bile. Hatta Trantorun nemli, bir ksmnn da durumdan haberleri olmasa bile. mparatorluk olaylar saklamak iin bask yapsa bile. Belki sizin dnyadan haberiniz yok. Ama mparator da, Eto Demerzelde, Trantoru sarsmann btn mparatorluu mahvedebileceim biliyorlar. Yani bu nedenle Trantorda kalmam neriyorsunuz? Evet. Sizi Trantorda, Demerzelin hibir zaman eriemeyecei bir yere gtrebilirim! Adnz deitirmenize de gerek kalmaz. Orada ak ak alabilirsiniz. Ama Demerzel size dokunamaz. te o yzden sizi zorla Trantor'dan bir an nce gndermeye alt. Eer kader bizi bir araya getirmeseydi ve kendinizi alacak bir biimde savunmasn bil meeydiniz, istedii de olacakt. Ama Trantorda ne kadar zaman kalmam gerekiyor? Gvenliinizin gerektirdii kadar, Seldon. Belki de mrnzn sonuna kadar. * Seldon, Humminin projeksiyon makinesinin yaratt kendi holograma bakt. Bir aynadan daha dramatik ve yararlyd. Hatta sanki odada iki Seldon vard imdi. Matematiki yeni ceketinin yerine bakt. Helicon klklarna alkn olduu iin, Keke renkler bu kadar canl olmasayd, diye dnd. Ama Hummin bu dnyada kullanlanlardan daha yumuak tonlar semi olduu iinde muhabire minnet duyuyordu. Seldon iki serserinin klklarn hatrlayarak iin iin titredi. Sonra, Galiba bu apkay da giymem gerekiyor, dedi. mparatorluk blgesindeyken, evet. Burada apkasz dolaanlarn iyi bir terbiye grmemi

olduklar dnlr. Baka yerlerde kurallar farkldr. Seldon iini ekti. Yuvarlak apka yumuak bir maddeden yaplmt. Matematiki onu bana giydii zaman apka kafasnn biimini ald. Kenarlar geniti. Ama o iki saldrgann apkalar kadar deil. Seldon apkann kenarn zarif bir biimde kvrm olduunu dnerek kendini avuttu. apkann ene ba yok. Tabii yok. O gen srklarn tuttuu fazla ileri bir moda. ' Gen nelerin? Saklann. Onlar insanlar sarsmak iin trl klklarda dolarlar. Heliconda da yleleri olduundan eminim. Seldon burun kvrd. Olmaz olur mu? Baz genler salarnn bir yann omuzlarna kadar uzatyor, dier yann tra ediyorlar. Humminin dudaklar hafife kvrld. Bunun pek irkin gzktnden eminim. ren. Ayrca anladm kadar, balarnn san ya da solunu tra edenler var. Her grup dierini irkin buluyor. ou zaman sokaklarda kavga ediyorlar. O halde bu apkaya da alabilirsiniz. zellikle ba olmasna. Seldon, Evet, dedi. Alacam. Tabii bu biraz dikkati ekecek. Bir kere rengi parlak deil. Size sanki yastaymsnz gibi bir hal veriyor. Sonra klnz size pek uymuyor. Elbiseden ve apkadan rahatsz olduunuz belli. Ama neyse ki mparatorluk blgesinde fazla kalmayacaksnz. Kendinizi yeteri kadar seyret tiniz mi? Holograf titreyerek ortadan kayboldu. Seldon, Bu klk size kaa mal oldu? diye sordu. Bunu dnp kayglanmayn. Bunu ben istedim. Ama burada yeteri kadar kaldk. Beni polise tarif ettiklerinden eminim. zimi bulup buraya kadar gelecekler. Matematiki, O halde harcadnz krediler o kadar nemli deil, dedi. Siz benim yzmden kendinizi tehlikeye atyorsunuz. Kendinizi! Bunu biliyorum. Ama bu yolu ben setim. Bamn aresine bakabilirim. Ama neden... Bunun felsefesini daha sonra tartrz... Ha, aklma gelmiken, elbisenizi atomlarna ayrmay da baardm. Beni grdklerini de sanmyorum. Tabii enerji tketimi birdenbire artt ve bu da kaydedildi. Biri buna bakarak ne olduunu tahmin edebilir. Aratran kafalar ve gzler kes kin olduu zaman, herhangi bir davran gizlemek imknszdr. Onlar her eyi bir araya getirip sonu karncaya kadar buradan uzaklam olacamz umalm. In yumuak ve san olduu yollardan getiler. Hummin saa sola bakyordu. Tetikteydi. Hzn kalabalnkine uydurmutu. Ne ne geiyor, ne de arkada kalyordu. nemsiz konulardan sz ediyordu durmadan. Seldonun sinirleri gerilmiti. Muhabir gibi davranacak halde deildi. Pek ok kimse yryor. ki yne doru sonsuz sralar uzanyor. Geitlerde de durum ayn. Hummin, Neden olmasn? dedi. Ksa mesafeleri a mak iin en iyi yntem hl yrmek. En uygun, en ucuz ve en salkl yol. Teknolojinin saysz yllar boyunca gsterdii gelime bunu deitirmedi. Sizde akrofobi var m, Seldon? Matematiki sadaki parmakln zerinden iki yry yolunu birbirinden ayran derin hendee bakarak titredi. Yksekliklerden korkup korkmadm m soruyorsu nuz? Genellikle korkmam. Ama yine de aaya bakmak ho bir ey deil. Bu hendek ne kadar derin?

Burada krk ya da elli kat var sanrm. mparatorluk Blgesinde ve baka birka ok gelimi sektrde byle yerler grlyor. Ama dier yerlerde insan toprak dzeyinde dolayor denilebilir. Bu hendek insanlar intihara srkleyebilir. Pek sk grlmyor. nk daha kolay intihar yntemleri var. Ayrca intihar Trantorda yerilecek bir davran saylmyor. nsan bu amala kurulmu olan merkezler de kabul edilen deiik yntemlerden biriyle hayatn sona erdirebiliyor. Tabii nce psikoterapiye raz olursa. Ancak burada da bazen kazalar oluyor. Fakat ben size bu soruyu o nedenle sormadm. imdi taksi kiralanan bir yere gidiyoruz. Oradakiler beni gazeteci olarak tanyorlar. Arada srada onlara iyilik de ediyorum. Onlar da buna karlk bana yardma alyorlar. imdi de araba tuttuumu kaydetmeyecekler, yanmda biri olduunu da unutacaklar. Tabii onlara biraz para vermem gerekiyor. Demerzelin adamlar onlar fazla sktrrsa gerei sylemek zorunda kalacak, kayt konusunda fazla dikkatli davranmadklarn iddia edecekler. Ama bu da yine zaman alacak. Peki, akrofobinin bununla ne ilgisi var? ekim asansrne binersek oraya daha abuk eriiriz. O asansrleri ok kimse kullanmyor. Akas bu fikir beni de pek sevindirmiyor. Ama dayanabileceinizden emin seniz asansrden yararlanmamz daha iyi olur. ekim asansr nedir? Henz deney aamasnda. Belki ileride btn Trantor' da kullanlacak. Tabii insanlar psikoloji asndan bu yntemi kabul edebilirlerse. Belki o zaman dier dnyalar da bundan yararlanmaya balayacaklar. Ksaca bunun bir asansr boluu olduunu syleyebiliriz. Ama iinde asansr yok. Bolua admnz atyor, ar ar iniyor ya da kyorsunuz. Bunu kart-ekim salyor. Ya biz boluktayken g kesilirse? O zaman imdi aklnzdan geen olur. Yuvarlanrz. Ve dibe ok yakn deilsek, lrz. imdiye kadar byle bir ey olduunu hi duymadm. Bana inann. Olsayd hemen iitirdim. Asansr biraz ileride. Bu ii baaramayacaksanz, o zaman kalkmayz. Ama yryen koridorlar ar ve skc. Bir sre sonra ok kimsenin midesi bulanmaya balyor. Hummin bir geide sapt. Geni bir blmeye girdiler. Burada erkekler ve kadnlar kuyrua girmilerdi. Aralarnda bir iki ocuk da vard. Seldon alak sesle, Heliconda bundan sz edildiini hi duymadm, diye mrldand. Tabii bizim haber bltenlerinde daha ok yerel olaylardan sz ediliyor. Ama yine de byle bir eyi aklarlard. Hummin, Henz kesinlikle deney aamasnda, dedi. Ve bu yntemden sadece mparatorluk Blgesinde yararlanlyor. Bu asansr fazla enerji tketiyor. Bu yzden de hkmet yntemi yaygnlatrmay dnmyor henz. Yatanda lerek herkesi artan, Cleondan nceki mparator VI Stanel, birka yere bu asansrden yaplmas iin srar etmiti. Adnn kartekimle birlikte anlmasn ok istediini sylyorlar. nk tarihteki yeri onu ok ilgilendi riyordu. Fazla bir baar kazanamayan ihtiyarlarn ou yledir. Dediim gibi, bu teknik yaygnlaabilir. Ama dier taraftan bu teknik, ekim asansrnden baka hibir ie yaramayabilir. Matematiki, Bunun neyi salamasn istiyorlar? diye sordu. Kart ekimle uzay yolculuu yaplmasn. Ama bunun iin pek ok eyin bulunmas gerekiyor. Ve bildiim kadaryla fizikilerin ou bunun imknsz olduuna ke sinlikle inanyorlar. Ama tabii ou vaktiyle ekim asansrnn de imknsz olduunu dnyordu.

Seldon sonunda, yannda Humminle kendisini byk bir kuyunun kenarnda buldu. Burada hava hafife prldyordu. Profesr farkna varmadan elini uzatt ve hafif bir ok hissetti. ok cann yakmad ama elini abucak geri ekti. Muhabir mrldand. Bu basit bir nlem. Birinin kontrolleri altrmadan kenar amamas iin. Kontrol levhasndaki baz numaralara bast, o prlt kayboldu. Matematiki kuyunun derinliklerine bakt. Hummin, Kol kola girersek ve gzlerinizi yumarsanz sizin iin daha iyi olur, dedi. Ya da daha kolay. Bu i sadece birka saniye srecek. Aslnda profesre seme hakk da tanmad. Seldonun kolundan tuttu. Matematikinin bu elden kurtulmas imknszd. Hummin bolua bir adm att. Seld on da ayaklarn sryerek, yalpalayarak ilerledi. O arada iniltiye ben zeyen bir ses kard iin de kendi kendinden utand. Matematiki gzlerini skca yumdu. Ama dyormu gibi bir duyguya da kaplmad. Birka saniye geti, muhabir onu ne doru ekti. Gen adamn aya takld. Sonra dengesini buldu. Ayaklan salam yere basyordu. Seldon gzlerini at. Baardk m? Hummin alayla, lmedik, diyerek yrmeye balad. Seldonun kolunu brakmamt, onu da srklyordu. Yani uygun kata indik mi demek istedim? Tabii. Ya biz aaya inerken biri de yukar ksayd? ki ayr asansr boluu var. Birinde herkes ayn hzla aaya iniyor, dierinde de yukar kyor. Ben hibir ey hissetmedim. Neden hissedecektiniz? Hzlanma yoktu ki. lk bir saniyenin onda biri kadarlk sreden sonra hz hep aynyd. Etrafnzdaki hava da ayn hzla, sizinle birlikte aaya iniyordu. Harika! Gerekten. Ama ekonomik deil. lemi gelitirmek ve bunu btn masrafa deecek bir hale getirmek iin aba gsteren de pek yok. nsan her yerde ayn nakarat duyuruyor. Bunu yapamayz. Mmkn deil. Her ey iin geerli bu. Hummin fkeyle omzunu silkti. Neyse... Taksi kiralanan yere geldik. imize bakalm. * Seldon hava taksisi terminalinde dikkati ekmemeye alt. Kl onu rahatsz ediyordu. Cepleri yoktu elbise nin. Profesr de bu yzden ellerini ne yapacan bilemi yordu. Kemerinin iki yanndan sarkan iki kese, o yrrken kalasna arpyor, birinin kendisini drttn sanmas na neden oluyordu. Seldon gelip geen kadnlara bakmaya alt. Onlarn sallanan keseleri yoktu. Ama ellerinde kutuya benzer bir eyler tayor, bunu kh bir kalalarna, kh dierine tutturuyorlard. Matematiki zntyle bu klklarn kadnlarn vcut hatlarn pek belirtmediini dnd. Hele dekolte elbise hi yoktu. Ama baz klklar kaba etleri belirtecek biimde yaplm gibi gzkyordu. O srada Hummin ileri halletmiti. Gerekli kredileri verdikten sonra elinde tuttuu hava taksisini altrarak sper-iletici seramik levhaya dnd.

ki kiilik kk bir tat iaret ederek, Binin, Seldon, dedi. Matematiki, Bir belge imzalamak zorunda m kaldnz, Hummin? diye sordu. Ne mnasebet! Beni burada tanyorlar ve resmi de davranmyorlar. Ne yapmak niyetinde olduunuzu dnyorlar? Bir ey sormadlar. Ben de bilgi vermedim. Muhabir levhay yerine soktu. Seldon hafif bir titreim hissetti. Hummin, D-7ye gidiyoruz, diye aklad. Seldon D-7nin ne olduunu bilmiyordu ama bunun belirli bir yol olduunu dnd. Hava taksisi yer aralarnn yanndan geti, sonra burnu havaya kalkt ve hzland. Hafif bir sarsnt oldu. A biimi kemer beline otomatik olarak sarlrken Seldon, Bu 'kart ekime benzemiyordu, dedi. Hummin, Bu tat kart-ekimle almyor, diye cevap verdi. Hissettiiniz hafif bir atomik tepkiydi. Bizi yukarya, tnellere karacak kadar bir ey. imdi karlarnda, zerinde maara azlar olan dik kayaya benzer bir ey belirmiti. Ama kare kareydi. Dama tahtas gibi. Hummin tat D-7 azna doru evirdi. Dier tnellere doru giden hava taksileriyle de arpmad. Seldon ksrd. Kolaylkla arpabilirsiniz... Evet, herhalde. Yani her ey benim duyularma ve tepkilerime bal olsayd. Ama takside bilgisayar var. Kompter emirlerimi kolaylkla geersiz bir hale sokabilir. Ayn ey taksiler iin de geerli... Tamam! Sanki tnel onlar emerek ekmi gibi D-7nin iine kaydlar. Hummin kontrolleri brakarak arkasna yasland. Neyse... lk adm baaryla tamamladk. Bizi istas yonda durdurabilirlerdi. Burada olduka gvende saylrz. Tat dzgn ilerliyor, tnelin duvarlar iki yandan hzla kayyordu. Seldon renmek istedi. Hzmz ne kadar? Muhabir kontrollere bir gz att. Saatte yz elli kilometre. Ara manyetik itici gten mi yararlanyor? Evet. Herhalde Heliconda da ayn yntem kullanlyor. -Evet. Bir tek hat var. Ancak o tata hi binmedim Her zaman istedim ama olmad. Fakat aracn byle bir ey olduunu da sanmyorum. Bundan eminim. Trantorda byle binlerce kilometre uzunluunda tnel var. Yerin altnda. Hatta okyanusun fazla derin olmayan kollarnn altnda da. Uzun yolculuklar iin en ok tnellerden yararlanlyor. Yolculuumuz ne kadar srecek? Be saatten biraz fazla. Be saat! Seldon sklmt. Kayglanmayn. Yirmi dakikada bir dinlenme alanlarndan geeceiz. Onlardan birinde durabiliriz. Ayaklarnzn uyumamas iin biraz dolar ya da bir eyler yeriz. Ama tabii bu ii mmkn olduu kadar az yapmak istiyorum. Bir sre sessizce yollarna devam ettiler. Sada birka saniye iin beyaz bir k parlad zaman matematiki de irkildi. Hummin onun sormad soruyu cevaplad. Bir dinlenme alanndan getik. Seldon, Beni gtrdnz yerde gerekten gvende olacak mym? diye sordu.

Hummin, mparatorluk glerinin oraya ak ak saldrmalar imknsz, dedi. Ama tabii bir tek kii ieri szlebilir. Bir casus, bir ajan, kiralk bir katil. nsann her zaman dikkatli davranmas gerekir. Tabii sizin iin bir koruyucu da bulacam. Profesr kaygland. Kiralk katil mi? Ciddi misiniz? Yani beni ldrmeyi gerekten isterler mi? Hummin mrldand. Demerzelin bunu istemediinden 'eminim. O sizi ldrmeyi deil, sizden yararlanmay dnyor. Ama yine de, baka dmanlar ortaya kab ilir. Ya da olaylar kt bir biimde geliebilir. mrnzn sonuna kadar bir uyurgezer gibi dolaamazsnz. Seldon ban sallayarak kafasn evirdi. Daha krk sekiz saat ncesine kadar, nemsiz, hemen hemen hi tannmam D Dnyal bir matematikiydim, diye dnyordu. Geri kalan zamanm Trantorda dolaarak geirecek, taral gzlerimle bu dev dnyay seyredecektim. Oysa imdi ac gerei yava yava kavramaya balyorum. Beni aryorlar. mparatorluk gleri peimde. Titredi. Ya siz ve u anda yaptklarnz? Hummin dnceli bir tavrla, Herhalde bana kar dosta duygular beslemeyecekler, dedi. Hibir zaman ele geirilemeyen esrarl bir saldrgan, kafam ikiye ayrabilir, gsm patlatabilir. Sesi titremiyordu. Yznde de hl o sakin ifade vard. Matematiki yzn buruturdu. Byle dneceini zi tahmin ediyordum. Ama bu durum... sizi kayglandrmyor galiba. Ben eski bir Trantorluyum. Bu gezegeni iyi biliyorum. Pek ok kimseyi tanyorum. Ve onlarn ounun da bana minnet borcu var. Kurnaz olduumu ve kolay faka basmayacam dnmek houma gidiyor. Ksacas, bamn aresine bakabileceimden eminim, Seldon. Byle dnmenize sevindim. Kendinize gvenmekte hakl olduunuzu da umarm, Hummin. Ama akas, bu tehlikeyi neden gze aldnz anlayamyorum. Benim sizin iin ne nemim var? Neden bir yabanc iin kendinizi en ufack tehlikeye bile atasnz? Hummin dalgn dalgn kontrollere bakt, sonra profesre dnd. Baklar ciddiydi. mparatorun sizden yararlanmay istedii neden yznden sizi korumaya alyo rum. Tahmin gcnz dolaysyla. Matematiki derin bir hayal krklyla sarsld. Demek ki aslnda kurtarld yoktu. Birbirleriyle yaran yrtc yaratklarn saa sola ekitirdikleri aciz bir avd o. Seldon fkeyle, On Yl Konferansndaki tezin etkilerinden hibir zaman kurtulamayacam, diye homurdand. Hayatm mahvettim! Hayr. Hemen sonu karmayn, matematiki. mparator ve adamlar sizi bir tek nedenle istiyorlar. Yaamlarm daha gvenli bir hale sokabilmek iin. Yetenekleriniz onlar bir tek bakmdan ilgilendiriyor: mparatorun tahtn korumak, tacnn gen oluna kalmasn salamak. Kendi mevki, nfuz ve glerinden olmamak. Dier taraftan ben, glerinizi galaksinin iyilii iin kullanmanz istiyorum. Seldon tkrr gibi, Arada bir fark var m? dedi. Hummin hain bir tavrla kalarn atmaya balyordu. Aradaki fark gremiyorsanz utanmanz gerekir. Galaksideki insanlar imdi hkmdarlk eden mparatordan nce de vardlar. Temsilcisi olduu hanedandan, mparatorluun kendisinden nce de. Belki insanlar galaksideki yirmi be milyon dnyadan nce de yayorlard. nsanlarn bir tek dnyada yaadklar ala ilgili baz efsaneler var. Efsaneler! Seldon omzunu silkti.

Evet, efsaneler. Ama bunlarn gerek olmamalar iin bir neden de gremiyorum. Belki yirmi bin kadar yl nce byleydi gerekten. Herhalde insanlar uzay yukars yolculuk yntemi kavramyla ortaya kvermediler. Herhalde insanlarn k hzyla yolculuk yapamadklar bir a da yaand. O yzden de bir tek gezegen sisteminde hapistiler. Ve zamanda ileriye bakacak olursanz, bir gerei de grrsnz: Galaksideki dnyalar dolduran insanlar mparator ve siz ldkten sonra da yaayacaklar. Cleonun btn ailesi ortadan kalktktan ve mparatorluun btn messeseleri ktkten sonra da. Bu durumda kiiler iin fazla kayglanmaya da gerek yok. mparator ve gen Veliaht iin, Hatta mparatorluun mekanizmalar iin de kayglan maya demez. Ama ya Galakside yaayan katrilyon insan? Ya onlar ne olacak? Seldon, Herhalde dnyalar ve insanlar yaamaya devam edecekler, dedi. Onlarn ne tr koullar altnda yaayacaklarn incelemek istemiyor musunuz? Herhalde imdiki gibi yaayacaklar. yle sanyorum. Sanyorsunuz. Ama insan bunu szn ettiiniz tahmin sanatnn yardmyla renemez mi? Ben buna Psiko-tarih Bilimi adn verdim. Kuramsal olarak bu sylediiniz yaplabilir. Kuram uygulamaya dntrme zorunluunu duymuyor musunuz? Bunu yapmay ok isterdim. Hummin. Ama istemek otomatik olarak bu ii baarma yeteneini salamaz ki! mparatora psiko-tarih biliminin pratik bir teknik haline getirilemeyeceini syledim. Size de ayn eyi tekrarlamak zorundaym. Teknii bulmak iin abalamaya bile niyetiniz yok, yle mi? yle. Trantor boyunda bir yn oluturan akl talarn teker teker saymak ve boylarna gre sraya dizmekten farksz olur. Bir mr boyu da abalasam, bunun yine de baarlamayacak bir ey olduunu bilirim. Denemeye kalkm gibi davranarak budalalk da etmem. nsanln durumuyla ilgili gerei bilseydiniz, bunu baarmaya alr mydnz? Bu olmayacak bir soru. nsanln durumuyla ilgili gerek nedir? Bunu bildiinizi mi iddia ediyorsunuz? Evet, yle. Ve bunu kelimeyle aklayacam. Hummin ileriye doru bakt, hain bir tavrla o szc syledi. Galaksi mparatorluu kyor, dedi.

niversite STREELNG NVERSTES ... Eski Trantorun Streeling blgesindeki yksek renim messesesi... niversitenin gnmzde byk nem kazanmasnn nedeni, bilim ve klasik edebiyat dallarndaki n deildir. niversitedeki bilgin ve renci kuaklar, Streeling'in sonralar Hari Seldonun ka srasnda orada ksa bir sre kald iin hatrlanacan bilselerdi herhalde ok arrlard. GALAKS ANSKLOPEDS Humminin usulca syledii bu szlerden sonra Hari Seldon skntl bir sessizlik iinde oturdu. Birdenbire eksikliklerini hatrlayarak iin iin bzld sanki.

Yeni bir bilim oluturmutu: Psiko-tarih. Ama aslnda bu sadece bir matematik oyunuydu, hepsi o kadar. Bo formllere biraz anlam kazandrabilecek tarih bilgisi neredeydi? Onda yoktu bu bilgi. Tarih, matematikiyi hibir zaman ilgilendirmemiti. Helicon tarihini de kaba hatlaryla biliyordu. Peki, bunun dnda? Dier rendikleri herhalde bakalarnn toparladklarndan farkszd. Yar efsane ve yar (herhalde) arptlm bilgi krntlar. Profesr, insan yine de mparatorluun ktn nasl syleyebilir, diye dnd. Kabul edilmi bir mparatorluk olarak on bin yldan beri yayor. Ondan nce de Trantor, etrafa hakim olan bir krallkt. ki bin yl yaad. Hemen hemen bir imparatorluk gibiydi. Sonra Trantor gitgide glendi. Ve gezegen de imdi 'lmsz Dnya denilen duruma geldi. Bir dnyay kapla yan kalabalk bir kent haline. Evet, son drt yz yl karklklar artt. mparatorlar suikaste uradlar ve darbeler yapld. Ama imdi bu frtnal sre de durulmaya balad. imdi galaksi her zamanki kadar sakin. I. Cleon ve ondan nce babas VI. Stanelin ynetiminde gezegenler zenginleti. Cleon da bir despot sa ylmyor. Messese olarak mparatorluklardan holanmayanlar bile Cleon hakknda syleyecek pek kt bir sz bulamyorlar. Eto Demerzeli yerip duruyorlar, o da baka. O halde neden Hummin, Galaksi mparatorluunun kmekte olduunu syledi? Hem de byle kesinlikle? Tabii Hummin bir muhabir. Herhalde galaksi tarihini de btn ayrntlaryla biliyor. O szlerinin nedeni bu mu? Eer yleyse bildii nedir? Seldon birka kere Hummine bunu sormak istedi. Ama muhabirin ciddi suratndaki bir ey onu engelledi. Galaksi mparatorluunun hep var olacana Seldon her zaman inanmt. Belki yanlmt. Ama yleyse de bunu bilmek istemiyordu. Hayr, yanlm olduuna inanamazd. Evren nasl sona eremezse, mparatorluk da yle kemezdi. Profesr uyumak iin gzlerini yumdu. Ama tabii uyuyamad. Psiko-tarih kuramm gelitirmek iin evren tarihini mi incelemem gerekiyor, dedi kendi kendine. Bunu nasl yaparm? nsanlarn yaad yirmi be milyon dnya var. Tarihleri sonsuz ve karmak. Btn bunlar nasl incelerim? Ayrca psiko-tarihin, her dnyann dierleri zerindeki etkilerini de hesaba katmas gerekiyor. Bir insan yirmi be milyon dnyann tarihlerini nasl renir ve birbirleri zerindeki etkilerini nasl inceler? mknsz bu. Seldon hafif bir gcn kendisini ittiini hissetti, hava taksisinin yavaladn anlad. Ne var? diye sordu. Hummin, Bir hayli yol aldk, dedi. Artk biraz durabilir, bir eyler yiyip iebiliriz. Tuvalete de gideriz. On be dakika sonra kl bir alana geldiler. Taksi dnd, dier be alt tatn yanma park etti. * Hummin bir bakta alan, dier taksileri, bfeyi, yollar ve erkeklerle kadnlar grd sanki. Dikkat ekmemeye alan, ama bunu nasl baaracan da bilemeyen Seldon onu izliyordu. Kk bir masaya oturarak istediklerini almak iin dmelere bastlar. Matematiki kaytsz bir tavr taknmaya alarak, Her ey yolunda m? dedi. yle gzkyor. Bunu nasl anladnz? Hummin siyah gzleriyle bir an profesre bakt. nsezi. Yllar boyunca haber toplamann

verdii bir yetenek. nsan bir bakyor ve anlyor. Burada haber yok, diyor. Seldon bam sallad. Rahatlamt. Ama sandviten ilk lokmay srr srmaz yine keyfi kat. Yznde aknlk ve krgnlkla muhabire bakt. Hummin, Bu yol kenarndaki bir bfe, dostum, dedi. Servis abuk, yemek ucuz, ama pek de iyi deil. Bu besin Trantorda yetitiriliyor ve iine fazla keskin maya katlyor. Trantorlularn damaklar bu tada alk. Seldon lokmasn zorlukla yuttu. Ama otelde... O srada mparatorluk Blgesindeydiniz, Seldon. Orada besinler ithal edilir ve ok kaliteli mikro-yiyecek kullanlr. Tabii o yemekler ok da pahaldr. Matematiki sandviten bir lokma daha alp alamayacan dnyordu. Yani ben Trantorda kaldm srece... Hummin onu susmas iin uyaryormu gibi dudaklarn bzd. Kimsede daha iyi eylere alkmsnz gibi bir izlenim brakmayn. Trantorda baz yerlerde aristokrat sanlmak, D Dnyal olmaktan daha ktdr. Ama emin olun, yemekler her yerde bu kadar kt deildir. Bu yol kenarndaki bfelerin kalitesiz yemek verdikleri bilinen bir gerektir. O sandvii yutmay baarabilirseniz, ondan sonra Trantorun her yerinde rahatlkla yemek yiyebilirsiniz. Bu sandviin size bir zarar da dokunmaz. rk ya da kokmu deil. Sadece tad keskin. Buna alabilirsiniz de. Gzel yiyecekleri tkren ve tatlarnn gezegendekiler kadar keskin olmadn syleyen Trantorlularla da karlatm. Profesr, Trantor da fazla yiyecek retiyorlar m? diye sordu. Ben her zaman Trantoru beslemek iin gezegenin etrafndaki dnyalardan yzlerce ilep gnderildiini duydum. Hem de her gn. Biliyorum. Ve yzlerce ilebin de artk maddeleri gtrdn sylerler. Bu hikyeyi daha gzel bir hale sokmak iin ayn ileplerin buraya yiyecek getirdiklerini ve artklar gtrdklerini syleyebilirsiniz. ok miktarda besin ithal ettiimiz doru. Ama onlarn ou lks eyler. Yine bol miktarda p de yolluyoruz. Kokmamas iin ilemden geirilmi maddeler. Bunlar ok nemli bir organik gbre saylyor. Dier dnyalar iin de ok gerekli. Ama bu btnn sadece kk bir paras. yle mi? Evet. Denizdeki balklardan baka, her yerde bostanlar ve baheler var. Meyve aalan, tavuk ve tavanlar da. Mikro-organizma iftlikleri de. Bunlar genellikle maya iftlikleri diye tanmlanyor. Ama aslnda maya, rnn pek azn oluturuyor. Artk maddelerin de ounu burada gbre olarak kullanyoruz. Aslnda Trantor pek ok bakmlardan pek byk ve fazla gelimi bir uzay kenti gibidir. Hi o kentlerden birine gittiniz mi? Evet, gittim. Uzay kentleri aslnda kapal toplumlardr. Her ey yapay olarak dzenlenir. Yapay havalandrma, yapay gece ve gndz, daha pek ok ey. Trantorun tek fark, en byk bir uzay kentinde bile sadece on milyon insann yaamas Trantorun nfusu bunun drt bin kat. Tabii bizim dnyamz gerek yer ekiminin etkisinde. Ve hibir uzay kenti bizim mikro-besinlerimizle boy lemez. Hayal edilemeyecek kadar byk maya tanklarmz, mantar flannz ve yosun glcklerimiz var. Yapay tat konusunda da ok ustayz. Besinlere bundan bol bol katyoruz. te yediiniz sandviin tadn da bu salyor. Matematiki sandviinin byk bir ksmn yemiti. lk lokma kadar kt de gelmemiti. Bu beni etkilemeyecek, yle mi?

Barsak bakterilerini etkiliyor ve arada srada bir D Dnyal ishal de oluyor. Ama ender grlyor bu. Ve insan bu duruma abuk baklk kazanyor. Onun iin imdi dondurmal stnz iin. Ama tabii onun da tad hounuza gitmeyecek. Ancak iinde ishali engelleyen bir madde var. Byle besinlere kar hassas olsanz bile, o sizi korur. Seldon huysuzland, Ltfen bundan sz etmeyin, Hummin, dedi. nsan byle szlerin etkisinde kalabilir. Stnz bitirin ve etkiyi de unutun. Yemek sona erinceye kadar konumadlar, ksa bir sre sonra da tekrar yola ktlar. * Yine tnelde hzla ilerliyorlard. Matematiki son saat boyunca kafasn kemiren soruyu sormaya karar verdi. Neden Galaksi mparatorluunun ktn sylediniz? Hummin dnerek profesre bakt. Muhabir olduum iin istatistik bombardmanna tutuluyorum. Neredeyse kulaklarmdan istatistikler fkracak. Onlarn pek az bir blmn yaynlamama izin veriyorlar. Trantorun nfusu azalyor. Nfus yirmi be yl nce hemen hemen krk be milyard. Nfusun azalmasnn bir nedeni, doum orannn dmesi. Evet, Trantor da doum oran hibir zaman yksek deildi. Gezegende dolarken fazla ocukla karlamazsnz. Yani bu mthi nfusa oranla. Ama yine de doum says azalyor. Ayrca g de balad. Trantordan ayrlanlarn says buraya gelenlerden ok daha fazla. Seldon. Bu yksek nfusa baklrsa, hi de alacak bir ey deil, dedi. Ama yine de olaanst bir durum. nk daha nce byle bir ey olmad. Ayrca, btn galakside ticaret durgunlayor. ok kimse bu ara ihtill olmad ve her ey sakin gzkt iin gemi birka yzyln dertlerinin sona erdiini dnyor. Ancak siyasal ekimeler, ayaklanmalar ve huzursuzluk da bir tr canllk iaretleridir. Ama imdi genel bir yorgunluk grlyor. Etraf sakin. Halk memnun ve zengin olduu iin deil. Yorulduu ve abalamaktan vazgetii iin. Matematiki kukuyla, Ah, bilmem ki... diye mrldand. Ben biliyorum. Biraz nce szn ettiimiz kart-ekim olay da yine bir rnek. Birka kartekim asansrmz var. Ama yenileri yaplmyor. Bu kazanl olmayan bir aba ve kimse de bu ilemi krl bir hale sokmak iin almyor. Teknolojik ilerleme oram yz yllardan beri yavalyor. Artk srnr gibi ilerliyor. Bunu fark etmediniz mi? Siz bir matematikisiniz. Bu konuyu dndm syleyemem. Kimse dnmyor zaten. Her eyi olduu gibi kabul ediyorlar. Gnmzde bilim adamlar her eyin imknsz, yararsz ya da uygulamas zor olduunu sylemekte ustalar. Herhangi bir plan hemen reddediyorlar. Siz mesel... Psiko-tarih konusunda ne dnyorsunuz? Kuramsal adan ilgin, ama uygulama bakmndan yararsz olduunu. yle deil mi? Profesr, Hem hayr, hem evet, dedi. Sinirlenmiti. Uygulama asndan yararsz. Ama macera isteim snd iin de deil. Bundan emin olabilirsiniz. Psiko-tarih gerekten yararsz. Muhabir alayla, mparatorluun yaad bu kokumu havada size yle geliyor hi olmazsa, diye mrldand. Seldon fkeyle, Havann kokumu olduu sizin iddianz, dedi. Yanlm olamaz msnz? Hummin bir an durdu, yznde dnceli bir ifade belirdi, Evet, yanlm olabilirim. Ben sadece nsezilerime dayanarak bir tahminde bulundum. Bana psiko-tarih gibi bir teknik gerekli.

Matematiki omzunu silkti ama faka da basmad. Ben de size verebileceim byle bir teknik yok. Ama bir an hakl olduunuzu dnelim. mparatorluun kmekte olduunu ve sonunda paralanacam kabul edelim. nsanlar yine yaayacaklar. Ama hangi koullar altnda? Trantor, gl yneticiler sayesinde hemen hemen on iki bin yl bar korumay baard saylr. Evet, ayaklanmalar, yerel i savalar, felketler grld. Ama genellikle geni blgelerde bar vard Neden Helicon o kadar mparatorluk yanls? Yani sizin dnyanz? nk kk bir gezegen o. mparatorluk onu korumasayd, komular Heliconu oktan yutarlard. mparatorluk kerse evrensel bir sava ve anari grleceini mi sylemek istiyorsunuz? Tabii. Ben genel olarak mparatordan da, mparatorluk messeselerinden de holanmam. Ama elimde olanlarn yerine geirebileceim bir ey de yok. Bar, mparatorluktan baka hangi gcn salayacan bilmiyorum. Ve elime boy le bir ey geinceye kadar mparatorluu gzden karma ya hazr deilim. Seldon, Sanki Galaksi sizin kontrolnzdeymi gibi konuuyorsunuz, dedi. Elinize byle bir ey geinceye kadar... Gzden karmaya hazr deilsiniz. Siz kim oluyorsunuz da byle konuuyorsunuz? Hummin. Ben genel olarak ve mecazi bir biimde konuuyorum, diye cevap verdi. Yoksa Chetter Hummin iin kayglandm yok. mparatorluk ben lnceye kadar da kecek deil. Hatta benim salmda durum dzeliyormu gibi de olabilir. kler dmdz bir izgiyi izlemezler. Belki son paralanma ancak bin yl sonra olacak Tabii ben o srada oktan lm olacam. Ve herhalde soyumdan kimse de kalmayacak. Kadnlar konusunda zaman zaman nemsiz ilikiler kuruyorum. ocuum yok. Olmasn da istemiyorum. Kadere rehineler brakmayacam. O konumanzdan sonra hakknzda bilgi topladm, Seldon Sizin de oluk ocuunuz olmadn biliyorum. Annemle babam ve iki erkek kardeim var. Ama ocuum yok. Matematiki zorla glmsedi. Bir ara bir kadna ok balandm. Ama o, matematik bilgisine daha bal olduumu dnd. Gerekten yle miydi? Bana yle gzkmyordu. Ama sevgilim yle dnyordu. Onun iin de beni terketti. O zamandan beri ciddi bir ilikiniz olmad m? Hayr, olmad. O strab hl gayet iyi hatrlyorum. O halde bu sorunla ilgilenmemiz i'n bir neden yok. Biz yaayacamz kadar yaarz. Ac ekmeyi de bizden ok sonra geleceklere brakrz. Daha dorusu, nceleri bunu kabul edebilirdim. Ama artk yapamam. nk imdi elimde bir ara var. Duruma da hkimim. Seldon, Nedir o ara? diye sordu ama cevab biliyordu. Hummin, Siz! dedi. Profesr yalnzca ban sallad. ok yanlyorsunuz. Ben kullanmaya deecek bir ara deilim. Neden? Matematiki iini ekti. Bunu size ka kere tekrarlamam gerekiyor? Psiko-tarih pratik bir bilim deil. Glk temelde. Evrenin btn zaman ve mekn, problemlerin zlmesi iin yeterli olamaz. Bundan emin misiniz?

Ne yazk ki eminim. Aslnda Galaksi mparatorluunun geleceini saptamanza gerek yok. Her inam, hatta her gezegeni incelemenize de gerek yok. Yalnzca cevaplamanz gereken baz sorular var. Galaksi mparatorluu yklacak m? Yklacaksa ne zaman? Ondan sonra insanln durumu ne olacak? k engellemek iin bir ey yaplabilir mi? Ya da daha sonraki koullan yumuatmak iin? Bence bunlar nispeten basit sorular. Profesr yine ban sallayarak kederle glmsedi. Matematik tarihi pek karmak bir biimde cevaplanan ya da hi cevaplanamayan sorularla doludur. Yaplabilecek hibir ey yok mu? mparatorluun ktn gryorum ama bunu kantlayamam. Vardm btn sonular znel. Yanlmadm gstermem imknsz Bu dnce ok ciddi ve sarsc olduu iin, insanlar vardm znel sonulara inanmamay tercih ediyorlar. k engellemek ya da hi olmazsa etkilerini hafifletmek iin yaplabilecek bir ey de yok. Ama siz yaklaan knty kantlayabilirsiniz. Ya da byle bir ey olmayacan. te benim yapmam imknsz olan da bu. Kant olmayan yerde sizin iin bir kant bulamam. Pratik olmayan bir matematik sistemini uygulanabilecek bir hale sokamam. Hummin, Eh, dedi. Siz de kntnn bir parassnz. Yenilgiyi kabule hazrsnz nk. Baka seeneim var m ki? Deneyemez misiniz? Belki abalarnzn boa kacana inanyorsunuz. Ama hayatnz boyunca yapabileceiniz daha iyi bir ey var m? Seldon gzlerini krptrd. Milyonlarca dnya. Milyarlarca kltr. Katrilyon insan. Desilyon iliki. Ve siz benim btn bunlar alp bir dzene sokmam istiyorsunuz. Hayr, ben sadece denemenizi istiyorum. Milyonlarca dnya, milyarlarca kltr, katrilyon insan ve desilyon iliki iin. mparator iin deil. Demerzel iin de deil. nsanlk iin. Profesr, Baarl olamam, dedi. O zaman da daha kt bir durumda olmayz. Deneyecek misiniz? Seldon istememesine ramen, Evet, deneyeceim, dedi ve bunun nedenini de anlayamad. Bylece mr boyunca izleyecei yol da izilmi oldu. * Yolculuun sonuna gelmilerdi. Hava taksisi bfenin nndekinden daha geni bir alana girdi. Hummin tat teslim ederek dnd. Burada ak ak giriilecek bir saldrya kar gvendesiniz, Seldon. Buras Steerling Sektr. Steerling mi? Herhalde buraya, blgeyi yerleilebilecek hale sokan ilk insann adn verdiler. Sektrlerin ou bir insann adn tar. O yzden de isimlerin ou irkindir, bazlarn sylemek de zordur. Ama burada yaayanlara, sektre Tatl Koku gibi bir tat takmalarn nerirseniz herhalde kavga kar. Matematiki etraf koklad. Burasnn pek tatl koktuu da sylenemez ya! Btn Trantor iin ayn ey geerli. Bu havaya almalsnz. Profesr, Geldiimize seviniyorum, dedi. Buradan holanm deilim ama takside oturmaktan yoruldum. Trantoru dolamak korkun bir ey olmal. Heliconda bir yerden dierine hava yoluyla gideriz. Yolculuk imdikinden de daha ksa srer. Bizde de hava jetleri var.

O halde neden... Hava taksisini fazla dikkati ekmeden kiralayabildim. Ama hava jeti tutmak ok daha zor olurdu. Buras ne kadar gvenli olursa olsun, Demerzelin u anda yerinizi bilmesini de istemem. Zaten yolculuumuz da tam anlamyla sona ermi saylmaz. Son aama iin ekspres yoldan yararlanmamz gerekiyor. Seldon muhabirin neden sz ettiini anlad. u elektromanyetik alan zerinde giden tek rayl ak tatlar m kastediyorsunuz? Evet. Heliconda onlardan yok. Aslnda ihtiyacmz olduu da pek sylenemez. Trantora ilk geldiim gn ekspres yoldan yararlandm. Havaalanndan otele gitmek iin. Bu yenilik houma gitti. Ama her zaman o yoldan yararlansaydm herhalde sonunda kalabalk ve grltden ok rahatsz olurdum. Hummin glmsedi. Eh, ekspres yol konusunda uzman olmusunuz. Onun iin de duraklamayacak, sendelemeyeceksiniz tabii. Haydi, gelin. Yolda ar ar ilerlediler. Burada k, kapal havada olduu kadard. Arada srada etraf, gne bulutlarn arasndan gzkm gibi aydnlanyordu. Seldon havann gerekten kapal olup olmadn anlamak iin ban kaldrd. Ama yukardaki gkyzn yaygn bir k aydnlatyordu. Muhabir onun bu hareketini fark etmiti. Iktaki bu deiiklik insann ruhsal durumuna uyuyor. Baz gnler insan sokan ok gneli olduunu dnyor. Bazen de buras imdikinden daha lo oluyor. Ama yamur ya da kar yamyor, deil mi? Dolu ve tipi de yok. Ac souk, fazla nem de. Trantor un imdi bile beenilecek taraflar var. nsanlar iki yne doru da gidiyorlard. lerinden nemli bir ksm genti. Humminin doum oranyla ilgili szlerine ramen ocuklar da vard. nsanlarn ou olduka zengin ve saygdeer gzkyordu. Klklar mparatorluk Sektrndekilerden daha sadeydi. Humminin Seldona setii klk buraya ok uygundu. Pek az kimse apkalyd. Matematiki rahat bir soluk alarak apkasn kard. Yolda aralar gzkmyordu. Profesr muhabire bundan sz etti. , Hummin, mparatorluk blgesinde ara says fazla, dedi. nk o aralara resmi grevliler biniyor. Dier sektrlerde zel tat pek az. Zaten ayn tnellerden gidip geliyorlar. Aslnda tatlara gerek de yok. nk burada ekspres -yol var. Ksa mesafeler iin yryen koridorlar daha ksa mesafeler iin ise yry yollar var. Bylece bacaklarmz kullanyoruz. lerideki istasyondan bir ekspres-yol tatma bindiler. Seldon, Hummine dnd. imdi nereye gidiyoruz? Streeling niversitesine. Ah, o yzden sektrn ad bana tandk geldi. niversitenin adm duydum. Buna amadm. Trantorda hemen hemen yz bin yksekrenim messesesi var. Ve Streeling de en stn saylan bin okuldan biri. Ben orada m kalacam? Bir sre iin. niversite kampsleri herkesin giremeyecei gvenli yerlerdir. Orada gvende olacaksnz. Ama beni orada iyi karlayacaklar m? Neden karlamasnlar? Son zamanlarda iyi matematiki bulmak zorlat. Belki sizden yararlanabilirler. Siz de onlardan. niversiteyi sadece gizlenecek bir yer olarak kullanamazsnz.

Yani Streelingin fikirlerimi gelitirebileceim bir yer olduunu sylemek istiyorsunuz... Hummin ciddi bir tavrla, Sz verdiniz, dedi. Seldon dzeltti. Deneyeceime sz verdim. in iin de ekledi. Bu da kumdan ip yapacama sz vermeye benziyor. * Ondan sonra konumadlar. Seldon, Streeling Sektrndeki binalar seyre balad. Bunlardan bazlar alak, bazlar ise gkdelen gibiydi. Matematiki bir sre sonra n snkletiini fark ederek Hummine dnd. Muhabir gen adamn ne dndn tahmin etmiti. Akam oldu. Gece yaklayor. Profesr kalarn kaldrarak dudaklarn bkt. Etkileyici bir ey bu. Gzlerimin nnde bir sahne beliriyor. Btn gezegen karanlklayor. Birka saat sonra da yeniden aydnlanyor. Hummin yine usulca glmsedi. Pek de yle olmuyor, Seldon. Gezegen hibir zaman karanlklar iinde kalmyor. Tamamiyle de aydnlanmyor. Alaca karanlk gezegene ar ar yaylyor. Yarm gn sonra da bunu afan ilk klar izliyor. Yani aslnda kubbelerin yukarsndaki gerek gndz ve gece burada da taklit ediliyor. Seldon ban sallad. Ama neden gezegenin zeri kapatlyor ve sonra da gece gndz taklit ediliyor? Herhalde insanlar bylesinden holandklar iin Trantorlular kapal bir yerde yaamann avantajlarndan memnunlar. Ama yine de bunun kendilerine hatrlatlmasn istemiyorlar. Trantorlularn psikolojisi konusunda fazla bir bilginiz yok, Seldon. Matematiki hafife kzard. O Heliconluydu. Kendi gezegeni dndaki milyonlarca dnya hakknda fazla bir ey bilmiyordu. Durum byleyken psiko-tarih kuramn nasl uygulanabilir bir hale sokacakt? Hummin, Derin dncelere daldnz, diye mrldand. Bilgisizliimi dnyordum. Yararl bir ura. Katrilyonlarca insan da bu bakmdan size katlabilir... Neyse... nme zaman geldi. Profesr ban kaldrd. Nereden biliyorsunuz? aretlere baktm. Seldon yanlarndan hzla kayan bir levhay farketti. zerinde Streeling niversitesi- dakika, diye yazlyd. Bundan sonraki istasyonda ineceiz. Admlarnza dikkat edin. Seldon, Humminin pei sra tattan indi. Gkyz koyu mora brnmt. Yollar, koridorlar ve binalar yumuak, san bir kla aydnlanmaya balyordu. Sanki Heliconda gece oluyordu. Seldon, Streeling niversitesinde ne kadar kalacam? diye sordu. Muhabir yine o sakin tavryla, Bunu sylemek zor, dedi. Belki de btn hayatnz boyunca. Ne? Belki de bu gerekmeyecek. Ama psiko-tarih konulu tezinizi okuduunuz an hayatnz da sizin olmaktan kt. mparatorla Demerzel ne kadar nemli bir kimse olduunuzu anladlar. Bende yle. Belki bakalar da. Bu da artk kendinize ait olmadnz anlamna geliyor.

KTAPLIK VANABL, DORS ... Tarihi. Cinnada dodu... Eer Streeling niversitesinde iki yl sren almalarndan sonra, gen Hari Seldon un ka srasnda onunla karlamasayd, belki de yaam olaysz srp gidecekti... GALAKS ANSKLOPEDS Hari Seldonun bu sefer kendini iinde bulduu oda, Humminin mparatorluk blgesindeki yerinden daha bykt. Bir yatak odasyd. Bir kedeki blmede lavabo vard. Yemek yapmak ya da yemek iin hibir ey yoktu. Pencere de olmad gibi. Tavana kafesli bir havalandrma cihaz taklm. ekiini andran bir ey karyordu. Seldon biraz da zntyle etrafna baknd. Hummin bu bak yorumlad ve her zamanki gvenli tavrlaryla, Burada sadece bu gece kalacaksnz, Seldon, dedi. Yarn biri, sizi niversiteye yerletirmek iin gelecek. Orada daha rahat edeceksiniz. Affedersiniz, Hummin, ama bunu nereden biliyorsunuz? Ben gereken eyleri yapacam. Burada bir-iki kiiyi tanyorum. Muhabir neesiz, glmsedi. Bana olan minnet borlarn demelerini isteyebilirim. imdi baz ayrntlarla ilgilenelim. Dikkatle profesr szyordu. Otelinizde braktnz eyalar bir daha alamayacaksnz. Onlarn arasnda yerine konulamayacak eyler var myd? Aslnda pek yoktu. Baz kiisel eyalarm, gemiimle ilgili olduklar iin deerliydi. Ama madem orada kaldlar, ne yaparm? Tabii tezimle ilgili baz notlar da vard. Hesaplar da. Ve tabii tezimin kendisi. Artk tezinizi herkes biliyor. Onu yaynlayacaklar da. Tabii tehlikeli olduu iddiasyla toplatabilirler. Ancak tezinizin bir kopyasn bulabileceimden eminim. Her neyse... Her eyi yeniden yazabilirsiniz, deil mi? Tabii. te o yzden de otelde yerine konulamayacak hibir eyimin kalmadn syledim. Ayrca otelde bin krediye yakn para, kitaplarm, elbiselerim, Helicona dn biletim ve buna benzer eyler de kald. Bunlarn hepsi telfi edilebilir. imdi size benim adma bir kredi fayans verilmesini salayacam. Bylece sradan masraflarnz karlarsnz. Olaanst cmertsiniz. Bunu kabul edemem. Bu cmertlik saylmaz. nk sizin yardmnzla mparatorluu kurtarmay umuyorum. Bu paray kabul etmelisiniz. Ama siz zengin misiniz ki, Hummin! Akas, o paray kullanrken vicdan azab ekeceim. Yaamanz ve rahat etmeniz iin gereken harcamalar yapacak durumdaym, Seldon. Tabii niversitenin spor salonunu almanz ya da etrafa bir milyon kredi datmanz istemem. Bu bakmdan kayglanmayn. Ama adm kaytlara geeceine gre... Belki bylesi daha iyi. mparatorluk hkmetinin niversiteyi ya da yelerini gvenlik bakmndan kontrol altna almas kesinlikle yasakland. Burada tam bir zgrlk var. Her konu tartlr. Herkes istediini syler. Ya biri ar bir su ilerse? O zaman niversite yetkilileri dikkatle ve mantkl bir biimde bu sorunu zmlerler. Ama

burada ar sular hemen hemen hi grlmez. renciler ve retim yeleri zgrlklerini takdir eder ve bunun koullarn da bilirler. Fazla karklk karmak, iddete bavurmak kan dkmeye kalkmak aleyhlerine olur. Hkmet o yazsz anlamay bozarak birliklerini buraya gndermeye hakl olduunu dnebilir. Bunu kimse istemez. Hkmet bile. Onun iin bu nazik dengenin srdrlmesi salanr. Ksacas Demerzel sizi niversiteden aldrtamaz. Ama tabii renci bir ajan, sizi niversite snrlarnn dna ekmeyi baarrsa... renci ajanlar da m var? Ne bileyim? Olabilir. Sradan bir kimseye bir oyun oynayabilirler. Onu tehdit eder y da satn alrlar. Ve bu kimse ondan sonra Demerzele hizmet eder. Ya da bir bakasna. Onun iin size unu vurgulayarak syleyeceim: Burada gvende saylrsnz. Ama hi kimse tamamiyle gvende olamaz. Dikkatli davranmalsnz. Sizi uyaryorum ama hayatnzn sonuna kadar korkuyla sinmenizi de istemiyorum. Helicona dnseydiniz ya da galakside, Trantor dnda herhangi bir dnyaya gitseydiniz, buradaki kadar gvende de olamazdnz. Seldon skntyla, yle olduunu umarm, dedi. Hummin, yle olduunu biliyorum, diye cevap verdi. Yoksa sizi brakp gitmezdim. Brakp gitmek mi? Matematiki abucak ban kaldrd. te bunu yapamazsnz! Siz bu dnyay biliyorsunuz. Ben bilmiyorum. Yannzda bu dnyay tanyan bakalar olacak. Bu blgeyi biliyorlar onlar. Hatta benden daha iyi. Benimse gitmem gerekiyor. Btn bugn sizinle geirdim. Normal yaantm daha fazla ihmale cesaret edemem. Dikkati fazla ekmemeliyim. Unutmayn, benim de gvensizlik duyduum konular var. Sizin gibi. Seldon kzard. Haklsnz. Kendinizi benim yzmden sonsuza kadar tehlikeye atmanz isteyemem. imdiden hayatnzn mahvolmadn umarm. Hummin sakin sakin, Kimbilir? dedi. unu unutmayn: alar bizim iin deilse bile, bizden sonrakiler iin gvenli bir hale sokabilecek biri varsa, o da sizsiniz. Bu dnce size evk vermeli, Seldon. * Seldon bir trl uyuyamad. Karanlkta dnp durdu ve dnd. Kendini hi bu kadar yalnz ya da aciz hissetmemiti. Hummin bayla selam vermi, elini skm ve sonra da kp gitmiti. Seldon imdi yabanc bir dnyada, garip bir blgedeydi. Dost sayabilecei tek insan da artk yannda deildi. Matematiki ertesi gn de, ondan sonra da nereye gideceini, ne yapacan bilmiyordu. Tabii btn bu dnceler insann uykusunu getirecek eyler deildi. Ve tabii profesr o gece de, bir daha da uyuyamayacama umutsuzca karar verdii srada dalp gitti. Uyand zaman etraf hl karanlkt. Belki de pek karanlk saylmazd. nk ileride krmz bir k akp snyor, bir vzlt duymuyordu. Herhalde uyanmasna bu neden olmutu. Seldon nerede olduunu hatrlamaya alrken ses kesildi. Ik da snd. Profesr birinin iddetle bir yere vurduunu farketti. Herhalde kapya vuruluyordu. Ama gen adam kapnn ne tarafta olduunu hatrlayamad. Odann aydnlanmasn salayacak dmenin yerini de. Seldon yatakta dorulup oturdu, parmaklaryla soldaki duvar aresizce yoklarken, Bir dakika, diye seslendi. Sonunda dmeyi buldu. Oda yumuak bir kla aydnland.

Matematiki yataktan frlad. Gzlerini krptryor, hl kapy aryordu. Sonunda onu da buldu. Tam kapy aacakken, son anda ihtiyatl davranmas gerektiini hatrlad. Ciddi ve hain bir sesle, Kim var orada? Ona tatl bir kadn sesi cevap verdi. Adm Dors Venabili. Dr. Hari Seldonu grmeye geldim. Ayn anda kadn kapnn iinde belirdi. Oysa profesr kapy amamt bile. Hari Seldon bir an aknlkla gen kadna bakt. Sonra birdenbire arkasnda tek para bir amar olduunu hatrlayarak boulurcasna inledi. Yataa doru kotu. Grdnn bir holograf olduunu ancak o zaman anlad. Kadnn ona bakt da yoktu. Sadece kendini tantmaya alyordu. Soluk solua kalm olan matematiki, Beklerseniz grrz, diye seslendi. Bana... Yarm saat verin. Kadn (ya da hi olmazsa holograf), Beklerim, dedi ve kayboldu. Banyo blmesinde du yoktu. Seldon sngerle silinirken her taraf batt kt. Rafta di macunu vard ama matematiki fra bulamad. Onun yerine dilerini parmayla temizledi. Bir gn nceki elbisesini giymekten baka aresi de yoktu. Sonunda kapy at. Ayn anda, aslnda konuunun kendini pek tantmam olduunu da dnd. Sadece adn vermiti. Hummin ise ona kimin geleceini sylememiti. Bu Dors Bilmemne adl kadn m, yoksa baka biri mi? Matematiki, holograftaki ho bir kadn diye kendini gvende hissetmiti. Ama yannda sryle dman delikanl da olabilirdi. Profesr ihtiyatla darya bir gz att. Ama orada sadece kadn bekliyordu. Seldon kapy konuunun girebilecei kadar at, sonra da onun arkasndan kapatarak kilitledi. Affedersiniz, dedi. Saat ka? Gen kadn, Dokuz, diye cevap verdi. Gn oktan balad. Zaman konusunda Trantor da Standart galaksi saatine uyuyordu. Gezegenler aras ticaret ve hkmet ilikileri ancak byle dzene sokulabilirdi. Ama her dnyann ayrca kendi yerel saati de vard. Seldon henz Trantor'unkine almamt. Yani... leye mi yaklayor? Tabii. Matematiki kendini savunmak istercesine, Odann penceresi yok, dedi. Dors, karyolaya doru giderek uzand, duvardaki kk, siyah bir dmeye bast. Tavanda, Seldonun yastnn hizasnda krmz saylar belirdi. Bunlar 09 03 rakamlarn oluturdular. Dors stnlk taslamadan glmsedi. ok zgnm Ama Chetter Humminin size dokuzda geleceimi sylediini sanyordum. Onun derdi, bilmeye alk olmas. Bazlarnn arada srada bilmedikleri eyler olduunu unutuyor. Ayrca... Kendimi tantmak iin radyo-holograf ynteminden yararlanmamam gerekirdi. Herhalde Heliconda byle eyler yok. Sizi telalandrdm. Seldon rahatlad. Gen kadn dosta davranyordu Humminden sz etmesi de profesrn kayglarn gidermiti. Helicon konusunda yanlyorsunuz, Bayan... Ltfen beni Dors diye arn. Yine de Helicon konusunda yanlyorsunuz. Bizde de radyoholograf var. Ama ben hibir zaman bu leti alacak kadar para kazanamadm. evremdekiler de yle. O yzden cihaz hi kullanlrken grmedim. Ama demin ne olduu nu hemen anladm. Gen adam, kadn szd. Uzun boylu deildi. Boyu orta, salar da kzlms saryd. Ama rengi o kadar parlak saylmazd. Dors ksa salarn bukle bukle kvrtmt. (Seldon, Trantorda salarm bu biim yaptrtm olan birka kadnla karlamt. Heliconlularn gln bulaca bu biim

herhalde yerel bir modayd.) Gen kadn alacak kadar gzel deildi. Ama hotu. Dolgun dudaklar hafif bir neeyle bklmt. Vcudu ince ve biimliydi. Pek de gen duruyordu. Matematiki kaygyla, belki de bir ie yaramayacak kadar gen, diye dnd. Dors gld. Snav getim mi? Seldon kendi kendine, O da Hummin gibi insann kafasndan geenleri okuyor galiba, dedi. Ya da ben dncelerimi gizlemeyi baaramyorum. Sonra, Affedersiniz... diye mrldand. Galiba dik dik bakyordum. Ama aslnda, sadece sizi deerlendirmeye alyordum. Yabanc bir yerdeyim. Kimseyi tanmyorum. Hibir dostum da yok. Dr. Seldon, ltfen beni bir dost sayn. Bay Hummin benden sizinle ilgilenmemi istedi. Seldon kederle glmsedi. Bu grev iin biraz gensiniz. yle olmadm reneceksiniz. Neyse... Sizi mmkn olduu kadar rahatsz etmemeye alacam. Ltfen bana adnz tekrarlar msnz? Dors Vanabili... Ama demin de sylediim gibi beni ltfen Dors diye arn. Eer fazla bir itiraznz yoksa ben de size Hari diyeceim. niversitede resmiyet yoktur. Ltfen beni Hari diye arn. yi. O halde resmiyeti bir tarafa brakacam. Mesel... Resmi olsaydk senden oturmak iin izin isterdim. Ama madem bundan vazgetik, ben de yle yapmadan oturacam. Dors odadaki tek koltua yerleti. Seldon hafife ksrd. Aklmn pek banda olmad anlalyor. Sizden... Yani senden oturmam istemem gerekirdi. Gidip kark yatan kenarna iliti. Dors, imdi yle yapacaz. Hari, dedi. nce gidip niversitedeki kahvelerden birinde kahvalt edeceiz. Sonra sana apartmanlardan birinde bir oda bulacam. Bundan daha iyi bir oda. Orann penceresi de olacak. Hummin bana, kendi adn vererek senin iin bir kredi-fayans almam syledi. Ama niversite brokrasisi bunu ancak bir iki gnde verir. O i halledilinceye kadar masraflarndan ben sorumlu olacam. Borcunu daha sonra bana dersin... Biz de burada, senden yararlanabiliriz. Chetter Hummin bana senin matematiki olduundan sz etti. Nedense niver sitede iyi matematiki ok az. Hummin sana iyi bir matematiki olduumdan da sz etti mi? Evet. Etti. Senin olaanst bir insan olduunu syledi. Ah... Matematiki trnaklarna bakt. yle olduumu dnmelerini isterim. Ama Hummin benimle tanal bir gn bile olmad. Ondan nce sadece tezimi okuyuumu duymutu. O tezi konusunda karar da veremezdi. Bence Hummin yalnzca nazik davranyor. Dors, Sanmyorum, dedi. Hummin de olaanst bir adam. Ve insanlar da iyi tanyor. O yzden onun bu yargsn kabul edeceim. Zaten kendini kantlamak iin bir frsat bulacan da sanyorum. Herhalde bilgisayarlar programlamasn biliyorsun. Tabii. Ben reten kompterlerden sz ediyorum. Onlarn ada matematiin eitli fazlarn retebilmeleri iin program oluturabilir misin? Evet. Mesleimin bir yan da bu. Helicon niversitesinde, Matematik krssndeydim. Dors, Evet, biliyorum, dedi. Hummin bunu bana syledi. Tabii bu herkesin de senin Trantorlu olmadn renecei anlamna geliyor. Ama bunun ciddi bir sorun yaratacan sanmyorum. niversitede daha ok Trantorlular var. Fakat deiik gezegenlerden gelmi olan D

Dnyallar da alyor. Saylar da az saylmaz. Ve bu durumu herkes de kabul ediyor. Tabii gezegenler hakknda ileri geri lflar edildiini duymayacaksn demiyorum. Ama bunu da daha ok D Dnyallar yapyor. Ha, aklma gelmiken... Ben de D Dnyalym. yle mi? Matematiki duraklad, sonra da soru sormann yeterince nazik bir ey olduuna karar verdi. Sen hangi dnyadansn? Cinnadan. O gezegeni hi duydun mu? Seldon yalan sylerse yakalanabileceini dnerek, Hayr, dedi. Buna hi amadm. Herhalde oras Helicondan da nemsiz... Her neyse. Biz yine matematik reten bilgisayarlarn programlanmalarna dnelim. Herhalde bu ustaca da yaplabilir, kt biimde de. Kesinlikle. Ve sen bunu ustaca yapacaksn. yle sanyorum. Tamam yleyse. niversite bu i iin sana cret verecek. Haydi, artk gidip kahvalt edelim. Ha, aklma gelmiken... yi uy ayabildin mi? alacak kadar hem de. A msn? Evet ama... Gen adam duraklad. Dors neeyle. Ama yemein kalitesi seni kayglandryor, dedi. Mesele bu mu? Kayglanma. Ben de D Dnyal olduum iin her eye bol bol mikro-besin katlmas konusundaki dncelerini anlyorum. Ama niversitede yemekler hi kt deil. Hi olmazsa retim yelerinin yemekhanesinde. renciler biraz sknt ekiyorlar. Ama bu da onlarn dayankl olmalarn salyor. Ayaa kalkarak kapya, doru dnd. Seldon dayanamayarak, Sen de retim yesi misin? diye sordu. Dors dnerek ona muzip muzip glmsedi. Fazla m genr gzkyorum? Doktoram iki yl nce Cinnada verdim. O zamandan beri de buradaym. ki hafta sonra otuzuma basacam. Matematiki de glmsedi. Affedersin. Ama yirmi drdnde durursan niversitedeki yerin konusunda da kukular uyanr. Dors, ok naziksin, dedi, Seldon ni bir memnunluk duydu. nsan ekici bir kadnla karlkl itiraflar yadrd zaman, artk kendisini tamamiyle bir yabanc gibi hissetmez, diye dnd. * Dors haklyd. Kahvalt hi de fena saylmazd. Seldon da bunu gen kadna syledi. Bu gzel bir kahvaltyd. Yiyecekler. evre. Her ey. Dors, Byle dnmene sevindim, dedi. Seldon etrafna baknd. Bir duvarda srayla pencereler vard. Tabii ieriye gerek gne klar girmiyordu ama buras yine de aydnlkt. Herhalde yerel bilgisayar ok gneli bir gnn zaman gelmi olduuna karar vermiti. Masalar drder kiilikti. Ama Dorsla Seldonun yannda kimse yoktu. Gen kadn birka kiiyi ararak matematikiyi tantrmt. Hepsi de nezaketle davranm, ama onlara katlmamlard. Herhalde byle olmasn Dors istemiti. Ancak Seldon gen kadnn bunu nasl saladn anlayamamt.

Seldon. Beni hibir matematikiyle tantrmadn, Dors, dedi. Burada tandm matematiki yok. Onlarn ou almalarna erkenden balarlar. Saat sekizde de derse girerler. Bana sorarsan matematii seen lgn bir gen, kursu da abucak tamamlamay ister. Senin matematiki olmadn anlalyor. Dors bir kahkaha att. Matematik olmasn da ne olursa olsun! Ben tarihiyim. Trantorun ykselii konusunda yaptm almalar yaynladm. Bu dnyay deil, ilkel krall kastediyorum. Herhalde sonunda uzmanlk dalm da bu olacak. Kraliyet Trantoru. Seldon, Harika, dedi. Harika m? Dors gen adama merakla bakt. Sen de mi Trantor Krallyla ilgileniyorsun? Bir bakma yle. Bu ve benzer konularla. Aslnda tarihi pek incelemedim. Ama yapmam gerekirdi. yle mi? Tarihi seseydin matematik almak iin zaman bulamazdn. Oysa matematikilere ok ihtiyacmz var. zellikle bu niversitede. Tarihiler buraya kadar. Dors elini burnuna gtrd. Ekonomi ve siyasal bilim uzmanlar da yle. Ama fen ve matematik alanlarnda eksiimiz ok. Chetter Hummin bir keresinde bana bundan sz etti. Bunu, Fennin d, diye tanmlad. Bunun genel bir olgu olduunu dnd anlalyordu. Ben hayatm tarih konusuna vermem gerektiini kastetmedim. Sadece tarihi, matematiime yardm edecek kadar incelemem gerekirdi. Asl uzmanlk dalm toplum yapsnn matematiksel analizi. Korkun bir ey olmal bu. Bir bakma yle. ok karmak bir konu. Toplumlarn nasl olutuklar konusunda daha fazla bilgi edinmezsem iin iinden kamayacam. Anlayacan tablom fazla statik. Bunu anlayamadm. nk bu konuda bir ey bilmiyorum. Chetter bana psiko-tarih denilen bir bilim gelitirdiini syledi. Bunun ok nemli olduunu da vurgulad. Yanl bilmiyorum ya? Ad psiko-tarih, deil mi? Evet. Aslnda buna psiko-sosyoloji adn vermem gerekirdi. Ama bu ismin pek irkin olduunu dndm. Gerekten de psiko-tarih daha iyi. Ama ben onun ne olduunu da bilmiyorum. Benim bildiim de sylenemez. Seldon karsnda oturan gen kadna dnceli bir tavrla bakarak kendi kendine, Belki de onun sayesinde kendimi srgnde gibi hissetmeyeceim, dedi. Sonra aklna br kadn geldi, ama kendisini zorlayarak o hayali kafasndan kovdu. Bir daha sefere kendime sevgili bulursam, bir bilim adamnn durumunu anlayacak biri olmal. Sonra bu dncelerden kurtulmak iin, Chetter Hummin bana hkmetin niversiteye ilimediini syledi, diye mrldand. Doru sylemi. Matematiki ban sallad. mparatorluk hkmetinin inanlmayacak kadar sabrl olduu anlalyor. Helicondaki eitim messeseleri hkmet basksndan pek kurtulamyorlar. Cinnada da yle. D Dnyalarda da durum ayn. Belki bir iki en byk gezegen dnda. Ama Trantor baka. Evet ama neden? nk Trantor mparatorluun merkezi. Buradaki niversitelerin mthi bir saygnl var. Her yerde niversiteler, profesyonelleri yetitiriyor. Ama mparatorluun yneticileri... mparatorluun galaksinin her kesine uzanan kollarnn temsilcisi olan milyonlarca yksek

memur, hep burada, Trantorda eitiliyorlar. Seldon, Ben istatistikleri grmedim... diye balad. Bana inan. mparatorluun resmi grevlilerinin ortak yanlar olmas gerekiyor. mparatorlua kar zel duygular beslemeleri de art. Hepsi Trantorun yerlisi de olamazlar. Yoksa D Dnyalarda huzursuzluk balar. O yzden Trantora eitim iin D Dnyalardan milyonlarca gen geliyor. Onlarn geldikleri gezegen orann yerel aksam ya da kltr nemli deil. Trantorda renim grmeleri ve buraya zg cilay almalar yeterli. te mparatorluu bir arada tutan da bu. D Dnyalar da mparatorluk hkmetini temsil eden yneticilerin belirli bir blm kendilerinden olduu iin huzursuzlua fazla kaplmyorlar. Profesr yine utand. Bu konuyla hi ilgilenmemiti. Gen adam kendi kendine, Bir insan sadece matematik biliyorsa, gerekten byk bir matematiki saylabilir mi? diye sordu. Dors konumasn srdrd. Trantor, D Dnyallar niversitelerine ekebilmek iin onlara bir eyler vermek zorunda. Ne de olsa, bu genler kklerini koparp yabanc bir dnyaya geliyorlard. nanlmayacak kadar suni yapl ve yntemleri olaanst bir yere. Ben iki yldan beri bura daym ama Trantora hl alamadm. Belki de hibir zaman alamayacam. Ama tabii ben ynetici olmak niyetinde deilim. Onun iin de kendimi Trantorlu olmaya zorlamyorum. Trantor bu genlere yalnzca nemli, yksek mevki ve hatr saylacak kadar g ile para vadetmiyor. Ayrca zgrlk de vadediyor. renim srasnda rencilerin hkmeti yermeye, onun aleyhinde sakin gsterilerde bulunmaya, kendi kuramlarn ve gr alarn gelitirmeye haklar var. Bu holarna gidiyor. ou buraya bu zgrln tadn karmak iin geliyor. Seldon, Herhalde bu durum baskdan kurtulmalarn da salyor, dedi. Btn fkelerini aa vuruyorlar, gen bir ihtillcinin duyaca o kendini beenmeyi ve memnunluu hissediyorlar. mparatorluk hiyerarisinde yerlerini aldklar zaman kurallara uymaya ve emirleri dinlemeye hazr oluyorlar. Dors ban sallad. Belki de haklsn. Her neyse. Hkmet btn bu nedenlerle niversitelerin zerkliini dikkatle koruyor. Yani hkmet aslnda sabrl deil, yalnzca kurnaz. Demek ynetici olmayacaksn. Dors. O halde ne olacaksn? Tarihi. retmen. Belki bu nemli bir mevki saylmaz. Fazla para da getirmiyor. Hari. O daha da nemli. Mevkiye gelince... yle didinip abalamak bana gre deil. Yksek mevkide pek ok insan grdm ama ilerinden mutlu olanna hi rastlamadm. nsan yksek mevkiye geldii zaman her ey sona ermiyor. Dmemek iin srekli savamak zorunda kalyor. ou zaman mparatorlarn bile sonu kt geliyor. Belki ileride Cinnaya dner, orada profesrlk ederim. Trantorda renim grdn iin de nemin artar. Dors gld. Belki. Ama Cinnada buna kim aldrr? Skc bir dnya oras. iftliklerle, srlerle dolu. Drt ve iki ayakl yaratklardan oluan srlerle. Oras Trantordan sonra sana daha da skc gelmeyecek mi? Evet, ben de bunu umuyorum zaten. O zaman uraya buraya gidip tarihsel aratrmalar yapmak iin burs alabilirim. te benim alanmn avantajl yan da bu. Buna karlk, bir matematikinin bilgisayar banda oturup dnmesini isterler. Seldonun sesi acyd. Oysa o gne kadar bu durum kendisini hi skmamt. Ah, evet* bilgisayar dedim de aklma geldi... Evet?

Tarih kitaplndan yararlanmak iin bana izin verirler mi dersin? Gen kadn duraklad. Bunu salayabiliriz sanrm. Matematik programlamas konusunda alacan iin bir dereceye kadar retim yesi saylabilirsin. Onun iin sana izin vermelerini de isteyebilirim. Yalnz... Yalnz ne? Seni krmak istemiyorum. Sen matematikisin ve tarih konusunda hibir bilgin olmadn sylyorsun. Bir tarih kitaplndan nasl yararlanacan biliyor musun? Matematiki glmsedi. Herhalde siz de matematik kitaplndakine benzeyen bilgisayarlar kullanyorsunuz. Oras yle. Ama her uzmanlk dalnn program bakmndan baz zellikleri vardr. Standart referans kitap-filmlerini bilmiyorsun. Atlama ve ayrma iin kullanlan hzl yntemleri de... Herhalde bunlar renebilirim. Herhalde... Herhalde... Dorsun yznde kaygl bir ifade belirmiti. Ama bir neride bulunabilirim. Bir haftalk bir kurs veriyorum. Gnde bir saat. rencilere kitaplklardan nasl yararlanacaklarm retiyorum. Byle bir kursa katlmak, vakar ve gururuna dokunur mu? Yani rencilerle bir arada ders dinlemek? Kurs hafta sonra balayacak. Bana zel ders verebilirsin. Sesinin anlaml bir ton almas Seldonun kendisini de artt. Dors da bunu farketti. Verebilirim ama daha resmi bir ders alman iyi olur. Kursu kitaplkta yapyoruz. Pekl. Kursa gireceim. Matematiki bu gen kadndan holanmaya baladn, ondan ders alma frsatm karmak istemediini kendi de fark ediyordu. Hummine, psiko-tarihi uygulanabilir bir hale sokmak iin alacana sz vermiti. Ama bu kararla ilgili bir szd. Gen adam psiko-tarihle, onu pratik hale sokmak iin boumaya ancak imdi razyd. Buna da galiba Dors Venabili neden olmutu. Yoksa Hummin de bunu mu bekliyordu? Ne kadar tehlikeli bir insan! * I. Cleon, ziyafet sona erdii iin rahatlamt. imdi masadan ald bir avu fnd yiyerek, Demerzel! dedi. Efendimiz? Demerzel, mparator arr armaz hemen gelirdi. Belki hep kapnn nnde bekliyordu, belki de sezgileri ona efendisinin kendisini aracan haber veriyordu. Cleon tembel tembel, Ne olursa olsun, hemen geliyor ya, diye dnd. nemli olan da bu. Tabii Demerzel bazen mparatorluun ileri iin saraydan ayrlmak zorunda kalyordu. Cleon, Ba Yneticisinin yokluundan hi holanmyordu. Byle zamanlarda kayglanyordu. O matematiki ne oldu? Adn unuttum... Demerzel mparatorun kimi kastettiini kesinlikle biliyordu. Ama belki Cleonun olayn ne kadarn hatrladn anlamak istiyordu. Kastettiiniz hangi matematiki, Efendimiz? Cleon elini sabrszca sallad. u falc. Beni grmeye gelen. Buraya arttmz m? yle olsun. arttmz. Beni grmeye geldi hani. Yanlmyorsam o konuyla ilgilenecektin. Bunu yaptn m? Demerzel ksrd. Bunu yapmaya altm, Efendimiz.

Ah! Bu baarl olamadn anlamna geliyor, yle deil mi? Cleon bir bakma memnun olmutu. Bakanlar arasnda baarszlm aklamaktan kanmayan bir tek Demerzel vard. Dierleri baarszlklarn itiraf etmiyorlard. Pek sk baarszla uradklar iin de durumu dzeltmek zorlayordu. Belki de Demerzel pek ender baarszla urad iin byle drst davranabiliyordu. mparator zntyle, Demerzel olmasayd, diye dnd, drstln ne olduunu bilmeyecektim. Belki de hibir mparator bunu bilemedi. Belki mparatorluun sarslmasnn bir nedeni de bu... Cleon bu dnceyi kafasndan kovdu. Demerzelin sessiz durmasna da birdenbire sinirlendi. E? Baarl olamadn deil mi? Ba Ynetici irkilmedi. Bir bakma, Efendimiz. Matematikinin, burada, durumun etin olduu Trantorda kalmasnn sorunlara yol aacan dndm. Kendi gezegeninde almas daha iyi olacakt. O da ertesi gn kendi dnyasna dnmeyi planlyordu. Ama bir mesele kmas ihtimali her zaman vard. Yani Trantorda kalmaya karar vermesi ihtimali. O yzden, iki gencin matematikiyi o gn uzay gemisine bindirmelerini salamaya altm. ki sokak serserisi buldum... Sen sokak serserilerini tanyor musun, Demerzel? Cleonun sesinden, bu durumla elendii anlalyordu. Deiik tiplerde insanlara eriebilmek nemlidir, Efendimiz. nk her birinin baka yarar olur. Onun iin sokak serserilerini de nemsememek gerekir. Ama onlar da baarl olamadlar. Nedenmi o? ok garip bir ey oldu. Seldon onlar rktp karmay baard. Yani matematiki dvmesini biliyor muymu? Anlalan, matematikiler dvemezler, diye bir kural yok. Sonradan, Seldonun doup byd Helicon dnyasnn bu bakmdan nl olduunu rendim. Matematik deil, dv sanat bakmndan. Bunu daha nceden renmemi olmam gerekten baarszlkt, Efendimiz. Ve bu bakmdan ancak af dileyebilirim. O halde matematiki ertesi gn kendi gezegenine hareket etti. Ne yazk ki olayn ters tepkisi oldu. Matematiki o sal din yznden ard. Helicona dnmekten vazgeerek Trantorda kald. Belki de bunu o srada oradan gemekte olan biri nerdi. Bu da nceden tahmin edilemeyen bir engel. mparator Cleon kalarn att. O halde bizim matematiki... ad neydi onun? Seldon, Efendimiz. Hari Seldon. O halde Seldon ulaamayacamz bir yerde. Bir bakma yle, Efendimiz. Onu izledik. Kendisi imdi Streeling niversitesinde. Orada olduu srece kendisi ne dokunmamz da imknsz. mparator kzard. Kalar iyice atlmt. Bu 'dokunmamz imknsz sz beni sinirlendiriyor. mparatorlukta elimin eriemedii hibir yer olmamal. Ama burada, stelik de kendi dnyamda, birine dokunamayacamz sylyorsun bana. Dayanlacak gibi deil Eliniz, niversiteye uzanabilir, Efendimiz. Ordunuzu yollar, bu Seldon denilen adam istediiniz an buraya getirtebilirsiniz. Ancak bunu yapmak... doru olmaz. Neden pratik olmaz demiyorsun, Demerzel? Tpk o matematikinin fal ynteminden sz ederken yapt gibi konuuyorsun. Mmkn ama pratik deil. Ben her eyin mmkn olduunu dnen, ama pratik yntemlerle pek az karlaan bir mparatorum. unu unutma Demerzel: Belki Seldona uzanmak pratik olmaz. Ama sana uzanmak mmkn. Eto Demerzel cevap vermedi. Tahtn gerisindeki bu adam, Cleon iin ne kadar nemli

olduunu biliyordu. Daha nce de byle szleri ok duymutu. mparator ate saan gzlerle ona bakarken sessizce bekledi. Cleon parmaklarn koltuun yanma vurarak, pekl, dedi. Bu matematiki Streeling niversitesindeyse bizim ne iimize yarar? Bu terslikten yararlanmamz yine de mmkn olabilir, Efendimiz. Matematiki niversitede Psiko-tarih bilimi zerinde almaya karar verebilir. Pratik olmadnda srar etmesine ramen mi? Belki de yanlyordu. Ve bunu anlayabilir. O zaman biz de kendisini niversiteden karmann yolunu buluruz. Hatta matematiki bu artlar altnda bize kendi isteiyle de katlabilir. mparator bir sre dnd. Sonra, Ya biri bizden nce davranp onu ele geirirse? diye sordu. Demerzel usulca, Bunu yapmay kim ister, Efendimiz? dedi. Mesel... Wye Valisi! Cleon birdenbire barmaya balad. O hl mparatorluu ele geirme hayalleri kuruyor! Yallk dilerini, trnaklarm krletirdi, Efendimiz. it de inanma, Demerzel. Ayrca onun Seldonla ilgilendiini dnmemiz iin de hibir neden yok. Belki onun varln duymad bile, Efendimiz. Demerzel, Byle bir durumda gl nlemler almaya da hakkmz olur, diye cevap verdi. Ne kadar gl? Ba ynetici ihtiyatla, Seldonun Wyem eline dmesindense, kimseye yararl olmamasn tercih ederiz, dedi Ortadan kalkmasn, Efendimiz. Cleon, Yani onun ldrlmesini, diye bam sallad. Demerzel, Madem byle sylemek istiyorsunuz... dedi. Hari Seldon, Dors Venabili nin yardm sayesinde kendisine verilmi olan blmede arkasna yasland. Honutsuzdu. Hayr, aslnda honutsuz deil, fkeliydi. Kime kzdn da pek bilmiyordu. Tarihlere mi fkeleniyordu? Yoksa onlar yazanlara m? Tarihi oluturan dnyalara ve insanlara m? fkesinin nedeni ne olursa olsun, bu nemli deildi. nemli olan uydu: notlar yararszd. Yeni bilgisi yararszd. Her ey yararszd. niversiteye geleli hemen hemen alt hafta olmutu. Daha balangta bir bilgisayar bulmu, hemen almaya balamt. Sonra Dorstan ders de almt. Bu sayede sryle kestirme yol renmi, ama iki bakmdan da ok utanmt. renciler ona yan yan bakmlard. Sanki onu aalarcasna. ok yal olduunu dnyorlard. Dorsun ona devaml, Profesr, ya da Dr. Seldon, diye hitap etmesinden pek holanmamlard. Dors, Seni geri zekl bir renci sanmalarn istemiyorum, demiti. Artk bunu akladn. Bundan sonra beni sadece Seldon diye arman yeterli olmaz m? Hayr. Dors birdenbire glmt. Ayrca seni Dr. Seldon diye armak houma gidiyor. O skntl tavrlarn ok sevimli. Acayip, sadiste bir zevkin var. Beni bundan yoksun mu brakacaksn? Matematikiyi bu szler gldrd nedense. Sonra aklna bir ey geldi. Burada, niversitede tenis oynanyor mu? Kortlar var ama ben oynamyorum. yi. Ben sana retirim. O arada da seni Profesr Venabili diye arrm.

Derste zaten yle aryorsun. Bunun tenis kortunda ne kadar gln kaacan bilemezsin. Belki houma gider. O halde baka nelerin houna gideceini kefetmeye almalym. Senin de mstehcen bir zevkin olduu anlalyor. Seldon, Beni bundan yoksun mu brakacaksn? dedi. Gen kadn glmsedi. Daha sonra tenis kortunda alacak kadar baarl oldu. Bir oyundan sonra matematiki oflayp puflayarak, imdiye kadar hi tenis oynamadndan emin misin? diye sordu. Dors, ok eminim, dedi. Seldonun utanmasnn ikinci nedeni daha zeldi. Tarihsel aratrmalarla ilgili teknikleri renmiti ama yine de bir sonuca varamyordu. Matematikinin fkesi tenis kortunda da belli oluyordu artk. Dors oyunu baya renmiti. Seldon da bu yzden gen kadnn bu spora yeni baladn unutuyor, hncn toptan karyordu. Dors bir gn koarak aradaki aa doru geldi. Beni ldrmek istemeni anlyorum. ou zaman top karmam seyretmek seni sinirlendiriyor. Ama bu sefer kafam nasl oldu da santimlik bir aklkla skaladn? Yani top bam syrmad bile. u ii daha ustalkla yapamaz msn? Dehete kaplan matematiki durumu aklamaya alt ama ancak anlalmaz bir eyler syleyebildi. Dors, Buraya bak, dedi. Bugn artk servislerine karlk verecek deilim. Neden gidip du yapmyoruz? Ondan sonra ay imek iin buluuruz ve sen bana neyi ldrmek istediini anlatrsn. yle de yaptlar. ay ierlerken Seldon, Arka arkaya ka tarihi inceledim, Dors, dedi. Tabii fazla derinlemesine deil. Henz bunun iin zaman bulamadm. Ama bu kadar bir aratrma bile durumu bana aklad. Btn kitap-filmleri hep ayn birka olayn zerinde duruyor. nemli olanlarn. Tarihi yaratanlarn. Bu yalnzca bir bahane. Onlar birbirlerinin kopyas. Darda yirmi be milyon dnya var. Bu tarihler ise belki ancak yirmi be tanesinin zerinde duruyorlar. Dors, Sen sadece genel galaksi tarihlerini okuyorsun, diye hatrlatt Daha kk dnyalarn zel tarihlerini incele. Her gezegende, ne kadar kk olursa olsun, ocuklara daha onlar darda koskocaman bir galaksi olduunu fark etmeden nce yerel tarih retilir. Sen de u anda Helicon tarihini, Trantorun ykselmesinden ya da Byk Yldzlar Aras Savatan daha iyi bilmiyor musun? Matematiki skntyla, Bu tr bilgi de kstldr, dedi. Helicon corafyasn, insanlarn oraya nasl yerletiklerini ve Jennisek gezegeninin yapt ktlkleri biliyorum. Jennisek bizim geleneksel dmanmzdr. Ama retmenlerimiz bize onlardan geleneksel rakiplerimiz diye sz etmesini de dikkatle retirler. Fakat ben Heliconun genel galaksi tarihine ne katklarda bulunduunu hibir zaman renemedim. Belki de Helicon byle bir katkda bulunmad. Samalama. Tabii bulundu. Belki ok nemli deildi bu katklar. Heliconla ilgili dev uzay savalar ya da hayati ayaklanmalar ya da bar anlamalar yoktu. Ama Helicon un yine de gizli etkileri oldu herhalde. Bir yerdeki bir olay baka her taraf etkiler. Ama yine de bana yardmc

olabilecek hibir ey bulamyorum... Buraya bak, Dors. Matematikte, bilinen her eyi bir bilgisayarda bulabilirsin. Yirmi bin yl boyunca renilen her eyi. Ama tarih byle deil. Tarihiler istedikleri olaylar seiyorlar. stelik hep ayn eyleri. Dors, Ama Hari, diye itiraz etti. Matematik, insanlarn icat ettikleri dzenli bir eydir. Bir ey bir dierini izler. Terimler ve aksiyomlar vardr. Bu... bu... bir btndr. Ama tarih bundan farkldr. Katrilyon insann dnce ve davranlarnn bilinsizce etkileridir. O yzden de tarihiler olaylarn arasndan bazlarn semek zorundadrlar. Matematiki, Tamam, dedi. Ama ben psiko-tarihin kanunlarn gelitireceksem btn gemii de bilmem gerekir. Dors ban sallad. O halde psiko-tarih kanunlarn gelitiremeyeceksin, Hari. * Bu konuma birgn nce olmutu. Seldon imdi blmedeki iskemlesinde oturuyordu. Yine baarsz bir gn geirmiti. Kulaklarnda Dorsun sesi yanklanyordu. O halde psiko-tarih kanunlarn gelitiremeyeceksin, Hari. Matematiki kendi kendine, Zaten bandan beri ben de byle dnyordum, dedi. Hummin bunun tersine inanmasayd ve bana evk alamasayd, hl da yle dnecektim. Ama vazgemeyi de istemiyordu. Acaba bir yolu yok mu? Fakat aklna hibir ey gelmiyordu. YUKARISI TRANTOR ... Hemen hemen hibir zaman uzaydan gzkt biimde canlandrlmamtr. nsanln hayal gcn bir i dnya olarak etkilemitir. Kubbelerin altnda bir insan kovan olduu hayal edilmitir. Oysa bu dnyann bir d da vard. Uzaydan alnan ve gnmze kadar gelen holograflarda baz ayrntlar grlmektedir (14 ve 15 numaral resimlere baknz). Bunlarda kubbelerin yzeyleri, dev kentin i taraf ve stteki atmos fer tabakas bellidir. D yzeye o alarda Yukars ad verilmiti ve... GALAKS ANSKLOPEDS Ama Hari Seldon ertesi gn de yine kitapla gitti. Bir kere, Hummine elinden geleni yapacana dair sz vermiti. kincisi, baarszla uradn itiraf etmek houna gitmeyecekti. Matematiki referans kitap-filmlerinin listesine bakarken blmenin duvarna hafife vurulmas yznden irkildi. Ban kaldrp bakt. Lisung Randa kapnn yanndan mahcup mahcup ona bakyordu. Seldon, Randay tanyordu. Dors tantrmt onu. Matematiki hem Randa, hem de baka birka retim yesiyle bir iki kere yemek yemiti. Randa, psikoloji profesryd. Ksa boylu, tombul, ufack tefecik bir adamd. Yuvarlak yz neeliydi. Hemen her zaman glmsyordu. Rengi uuk, gzleri de ekikti. Milyonlarca dnyada onun tipinde pek ok insan vard. Seldon bu doulular ok iyi biliyordu. nk ilerinden byk matematikiler kmt. Ama Heliconda onlardan yoktu. (Geleneklere gre onlardan Doulular diye sz ediliyordu. Ama kimse bunun nedenini bilmiyordu. Ayrca doulularn bu terime biraz sinirlendikleri de syleniyordu. Bunun da nedeni belli deildi.) Seldon, Randayla ilk tant zaman biraz ararak irkilmiti. Randa kaytszca glmt o

zaman. Trantorda benim gibi milyonlarca insan var, demiti. Bir hayli gneyli de, var. Koyu renk ciltli, kvrck sal insanlar. Onlarla hi karlatnz m? Seldon, Heliconda karlamadm, diye mrldanmt. Demek Heliconda sadece batllar var? Ne can skc bir durum. Randa imdi uysal yznde deta komik saylacak bir kaygyla ona bakyordu, iyi misin, Seldon? Seldon ard. Evet, tabii. Neden olmayaym? Sesler beni kayglandrd, dostum. lklar atyordun. lklar m? Matematiki, Randaya inanamyormu gibi krgnlkla bakt. Avaz avaz barmyordun. yle bir ses karyordun. Randa dilerini gcrdatarak grtlann gerisinden tiz bir ses kard. Yanldysam seni gereksiz yere rahatsz ettiim iin zr dilerim. Ltfen kusuruma bakma. Seldon ban edi. Seni affediyorum, Lisung. Bana zaman zaman byle sesler kardm sylemilerdi. Ama inan, bunun farknda deildim. Hibir zaman farknda olmuyorum. Bunun nedenini biliyor musun? Evet. Hayal krkl. Hayal krkl! Randa, Seldona yaklamasn iaret ederek sesini daha da alaltt. Herkesi rahatsz ediyoruz. Onlar bizi dar atmadan salona geelim. Salonda hafif birer iki ierlerken psikolog, Sana profesyonel bir soru sorabilir miyim? dedi. Neden hayal krklna uradn? Matematiki omzunu silkti. nsan neden hayal krklna urar? Bir konuyla ilgileniyorum ama ilerleme gsterdiim de yok. Ama sen bir matematikisin, Hari. Neden tarih kitaplndaki bir ey seni hayal krklna uratsn? Peki, senin burada ne iin var? Buradan geersem istediim yere kestirmeden gitmi oluyorum. Tam geerken senin... inlediini duydum. Ama grdn gibi... Randa glmsedi. Bu sefer yolum hi de kestirme olmad. Ciddi biimde geciktim. Ama buna da hibir itirazm yok. Keke ben de tarih kitaplndan geiyor olsaydm. Ama ben bir matematik problemini zmeye alyorum. Bunun iin tarih bilmek de gerekiyor. Korkarm bu ii baaramyorum. Randa pek ciddi bir tavrla Seldonu szd. Affedersin ama seni krmay gze almak zorundaym. Seni bilgisayara verdim. Bilgisayara m verdin? Gzleri irileen Seldon fena halde fkelendi. Seni kzdrdm. Ama amcam matematikiydi. Belki adn duymusundur. Kiangtow Randadan sz ediyorum. Seldon soluunu tuttu. Sen o Randann yaknsn demek? Evet. O babamn aabeyi. zinden yrmediim iin de bana ok kzd. Kendi ocuu yok. Bir matematikiyle tanm olmann houna gideceini dndm. Senden sz ederek vnmek istiyordum. Tabii mmkn olursa. Onun iin matematik kitaplndan bilgi aldm. Anlyorum. Ve aslnda buraya o yzden geldin. ey... ok zgnm. Korkarm benden sz ederek pek vnemeyeceksin. Yanlyorsun. ok etkilendim. Tezlerinin ne anlama geldiini pek kavrayamadm ama btn bunlarn senin lehinde olduu belliydi. Haber dosyalarn incelediim zaman On Yl konferansna katlm olduunu da anladm... Psiko-tarih nedir? Tabii ilk iki hece merakm uyandryor.

O kelimeyi anladn belli. Eer tamamiyle yanlmyorsam, tarihin gelecekte izleyecei yolu saptayabiliyormusun? Matematiki yorgun yorgun ban sallad. Psiko-tarih aa yukar byle bir ey ite. Daha dorusu yle olacak. Ciddi bir alma m bu? Evet. Ama soyut bir alma aslnda. Tamamiyle soyut. Pratik yn yok. Ancak... Hah, ana noktaya geldik. lgin olanlar istisnalardr. Ancak ben bu bilimi pratik bir hale sokmay da istiyorum. Tarih bilgim artt takdirde... Tarihi o yzden mi okuyordun? Seldon kederle, Evet, dedi. Ama bir yaran yok. Tarih pek geni. Fakat sadece bir parasn aklyorlar. Bu yzden mi hayal krklna uradn? Seldon, Evet, der gibi ban sallad. Randa, Ama sen buraya geleli daha birka hafta oldu, Hari, dedi. Doru ama imdiden... nsan birka hafta hibir eyi anlayamaz. Belki btn hayatn boyunca alr, birazck ilerleyebilirsin. Belki de problemin bir blmn zebilmek iin pek ok kuaktan matematikinin almas gerekecek. Bunu ben de biliyorum, Lisung. Ama bu kendimi daha iyi hissetmemi salamyor. Ben gzle grlr bir ilerleme olmasn istiyorum. Kendini yiyip bitirmenin bir yaran olmaz ki! Sana tarih kadar karmak olmayan bir konu zerinde pek uzun bir sreden beri alan kimselerden sz edebilirim. Belki o zaman kendini daha iyi hissedersin. Onlar da fazla bir ilerleme gsteremiyorlar. Bunu ok iyi biliyorum. nk burada, niversitede bir grup byle bir konu zerinde alyor. ok yakn dostlarmdan biri de o gruptan. Hayal krklndan sz ediyorsun! Sen onun ne olduunu bilmiyorsun bile! Seldon pek hafif bir merak duydu. Konu nedir? Meteoroloji. Meteoroloji mi? Matematiki sinirlendi. Yzn buruturup durma. Dinle. insanlarn yaad her gezegenin bir atmosferi var. Her dnyann atmosfer bileimi farkl. Iss, dn, eksen erilii, kara/toprak dalm da yle. Yani yirmi be milyon deiik problem var. Ve hi kimse bunu genelletirmenin yolunu da bulamad. nk atmosfer karmak bir hal alabilir. Bunu bilmeyen de yoktur. Arkadam Jenarr Leggen de yle diyor. Onunla tantn sanrm. Seldon dnd. u uzun boylu adam m? Uzun burunlu. Fazla konumuyor hani. Ta kendisi... Meteoroloji asndan Trantor hemen hemen dier btn dnyalardan daha esrarl bir bilmece. Kaytlara gre insanlar buraya ilk yerletikleri zaman gezegenin iklimi normalmi. Hava durumu da. Ama nfus artar, kent yaylrken daha fazla enerji kullanlm. Atmosfere daha fazla scak hava verilmi. Buz rts klm, Bulut tabakas kalnlam. Hava gitgide bozulmu. Bu da kentlerin zerlerinin rtlmesine neden olmu. Ve bylece bir ksr dng ortaya km. Hava daha fazla ktletike yer kazlm, kubbeler yaplm. Hava daha da bozulmu. imdi gezegen hemen hemen her zaman bulutlu. Sk sk yamur yayor ya da yeteri kadar souduu zaman kar yayor, kimse bu konuyla ilgili bir genelleme yapamyor. Havann neden bu kadar ktletiini aklayacak bir analiz de, gnlk deiiklikleri tahmin iin uygun bir yntem de oluturamyorlar.

Seldon omzunu silkti. Bu nemli mi? Bir meteoroloji uzman iin nemli. Neden onlar da bu problemler yznden senin kadar hayal krklna uramasnlar? Proje ovenisti olma! Matematiki mparatorun sarayna giderken havann ne kadar bulutlu, nemli ve souk olduunu hatrlad. E, bu konuda ne yapyorlar? imdi niversitede byk bir proje zerinde alyorlar. Jenarr Leggen de o gruptan. Trantordaki hava deiikliini anlayabilirlerse genel meteorolojinin ana kanunlar konusunda da bilgi sahibi olabileceklerini dnyorlar. Leggen de bunu ok istiyor. Sen psiko-tarihin kanunlarn ne kadar istiyorsan o kadar. O yzden Yukarya sryle trl let yerletirdi. Yani kubbelerin yukarsna. Ama u ana kadar o letlerin bir yaran olmad. Seldon ilgilendi. Yani kubbelerden ak havaya m kyorlar? Evet. Yukarya. Ama bu acayip bir ey. Trantorda doup bym kimselerin ou buna yanamyor. Onlar Yukarya kmaktan holanmyorlar. Balar dnyor. Bu meteoroloji projesinde alanlarn ou D Dnyal. Seldon pencereden im alana ve baheye bakt. Oras k iindeydi ama glge yoktu. Boucu scak da yoktu. erinin rahatndan holandklar iin Trantorlular sulayamam. Ama merak yznden Yukarya kmalar gerekirdi. Ben olsam bunu yapardm. Yani meteoroloji uzmanlarnn almalarn izlemek mi isterdin? Evet, yle sanrm. Yukarya nasl klyor? Hi zor deil. Bir asansrle yukar kyorsun. Bir kap alyor. te o kadar. Ben de ktm. Deiik bir ey. Hi olmazsa bir sre psiko-tarih bilimini dnmezdim. Matematiki iini ekti. Houma giderdi. Randa, Dier taraftan, diye mrldand. Amcam, Btn bilgi bir tektir, derdi. Belki meteoroloji uzmanlarndan renecein bir ey psiko-tarih konusunda sana yardmc olur. Bu mmkn deil mi? Seldon hafife glmsedi. ok ey mmkn. Ve iin iin ekledi. Ama pratik deil. * Dors elenmi gibiydi. Meteoroloji mi? Seldon, Evet, dedi. Yarn alacaklarm. Ben de onlarla birlikte Yukarya kacam. Tarihten bktn m? Matematiki ciddi ciddi ban sallad. Evet, bktm. Deiiklik houma gidecek. Ayrca Randa bunun da matematiin zemeyecei kadar dev bir problem olduunu sylyor. Bir bakma yalnz olmadm grmek beni rahatlatacak Agorafobin olmadn umarm. Seldon glmsedi. Hayr, yok. Ama bunu neden sorduunu biliyorum. Randa, Trantorlulann ounun agorafobik olduklarn ve Yukarya kmaktan kandklarn anlatt. Etraflarnda onlar koruyacak duvarlar olmad zaman rahatlan kayor sanrm. Gen kadn ban sallad. Bu tabii normal. Ama dier taraftan, galaksideki gezegenlerde pek ok Trantorlu grebilirsin. Turistler, yneticiler, askerler. D Dnyalarda agorafobiklerin ender grld de sylenemez. Olabilir, Dors. Ama bende agorafobi yok. Merakm uyand ve deiiklik de houma gidecek. O

yzden yarn gruba katlacam. Dors duraklad. Benim de seninle birlikte Yukar kmam gerekir. Ama yarnki programm ok dolu... Eh, madem agorafobin yok, ban derde girmez. Herhalde bir hayli de elenirsin. Ah, evet. Meteoroloji uzmanlarndan ayrlaym deme. Baz kimselerin Yukarda kaybolduklarn duydum. * Jenarr Leggen 'kara suratl diye tanmlanabilirdi. Bunun nedeni cildinin rengi deildi. Aslnda teni ak renk saylrd. Nedeni kaln kalar da olamazd. Aslnda adam, ukura batm gzlerini glgeleyen o kalarn iyice atmt. Burnu uzun ve iriydi. Hi de neeli bir hali yoktu. Gz lerinin ii glen insanlardan deildi. Fazla konumuyordu. Sesi, zayf vcudundan umulmayacak kadar kaln, gl ve titreimliydi. Leggen, Arkandakinden daha kaln elbise gerekiyor, Seldon, dedi. Matematiki, Ya? diye mrldanarak etrafna baknd. ki erkek ve iki de kadn, Leggenle Yukarya kmaya hazrlanyordu. Onun gibi satenimsi kumatan yaplm Trantor klklarnn zerine, kaim kazaklar giymilerdi. Bunlar da yi ne parlak renkliydiler. zerlerinde iri desenler de vard. Seldon kendi klna bakt. Affedersin, bundan haberim yoktu. Ama dars iin uygun kyafetim olduunu da syleyemem. Ben sana bir kazak verebilirim. Burada bir yerde olacak. Hah, ite. Biraz eskice ama hi yoktan iyidir. Matematiki, Bu kazaklar insan fena halde terletir, dedi. Leggen, Burada yle, diye cevap verdi. Ama Yukarda koullar ok farkl. Oras souk ve rzgrl. Ne yazk ki baka tozluum ve botum yok. Daha sonra onlara da ihtiyacn olacak. Gruptakiler bir el arabas dolusu let gtrmeye hazrlanyor, hepsini tek tek deniyorlard. Seldon onlarn ii fazla ardan aldklarn dnd. Leggen sordu. Kendi gezegenin souk mu? Seldon, Baz ksmlar, dedi. Heliconun benim yaadm blmnn havas lktr. Sk sk da yamur yaar. te bu kt. Yukardaki havadan holanmayacaksn. Orada kaldmz kadar buna dayanmaya alrm. Grup hazr olduu zaman zerinde, Sadece Resmi ler iin yazl bir asansre bindiler. Gen kadnlardan biri, Bunun nedeni asansrn Yukarya kmas, dedi. nemli bir neden olmadka kimsenin kubbelerin tepesine kmasn istemiyorlar. Seldon bu kadnla daha nce karlamamt. Onu Clowzia diye aryorlard. Ama bu kk ismi miydi yoksa soyad m, bunu bilmiyordu. Belki de arkadalarnn ona taktklar bir add. Seldon, Clowziaya doru eilerek, ok yksee mi kacaz? diye fsldad. Gen kadn normal sesle tekrarlad. ok yksee mi? Pek gen gzkyordu. Matematiki, Belki de bir renci, diye dnd. Ya da bir asistan. Sonra, Bu i bir hayli uzun sryor da, dedi. Yukars pek yksekte olmal. Clowzia bir an ard. Sonra, Ah, hayr, diye cevap verdi. O kadar yksekte deil. Sadece biz ok derinlerden yola ktk, niversite alt katlardan birinde. Orada ok fazla enerji harcyoruz.

Derinlerde enerji creti daha dktr. Leggen, Tamam, dedi. Geldik. letleri dar karalm. Asansr hafife sarslarak durdu. Geni kap abucak, hzla yana doru kayd. Is hemen dt ve Seldon ellerini cebine soktu. Kaza giymi olduu iin seviniyordu imdi. Souk bir rzgr salarn uuturdu. Matematiki, Keke yanma apka alsaydm, diye dnrken Leggen kazann altndan ald bir eyi aarak bana geirdi. Dierleri de onu izlediler. Sadece Clowzia duraklad. Sonra bal Seldona uzatt. Matematiki ban sallad. apkan alamam, Clowzia. Al, al. Salarm hem uzun, hem de sk. Seninki ise ksa ve... biraz da seyrek. Seldon baka zaman bu iddiay kesinlikle reddederdi. Ama imdi bal alarak, Teekkr ederim... diye mrldand. Ban yecek olursa apkan geri veririm. Belki de Clowzia aslnda o kadar kk deildi. Bebekleri andran yuvarlak surat yznden ok gen duruyordu. Salar da pek gzel bir kzld. Seldon, Heliconda hi byle salar grmemiti. Darda hava kapalyd. yice de souktu. Matematiki etraf inceledi. Galiba durduu yer madenden yaplmt. Ama zeri toz ya da ince kum veya toprakla kaplanmt. Seldon eilerek tozu parmaklarnn arasna ald. Clowzia o srada yaklamt. lerini ihmal eden bir ev kadn edasyla, letler yznden buralar biraz spryoruz, diye aklad. Yukarnn dier taraflar daha kt durumda. Ama tabii aslnda bu nemli deil. Bir tr yaltm salanm oluyor. Leggen de letler yznden admlarn dikkatle atarak matematikiye doru geldi. Sen! Seldon! Adamn sesinin tonu Seldonun hi houna gitmedi. Souk souk, Evet, Dr. Leggen? dedi. Pekl... Dr. Seldon. Leggenin sesi sabrszd. O kk Randa bana senin matematiki olduunu syledi. Doru. yi bir matematiki misin? yle sanyorum. Ama bunu kesinlikle sylemek zor. Ve zor problemlerle ilgileniyorsun. Matematiki dertli dertli, yle bir problemle bouuyorum, diye aklad. Ben de yle. Etrafna bakmakta serbestsin. renmek istediin bir ey varsa, stajyerimiz Clowziaya sorabilirsin. Belki sen de bize yardm edersin. Seve seve. Ama meteoroloji konusunda hibir ey bilmiyorum. Bu nemli deil, Seldon. Bu konu hakknda bir fikir edinmeni istiyorum. Ondan sonra seninle kendi matematik formllerim hakknda konuacam. Emrindeyim. Leggen dnd. Uzun, karamsar suratnda hain bir ifade vard. Sonra tekrar matematikiye bakt. Eer rsen... ok rsen, asansrn kaps ak. Oraya gir ve zerinde 'niversite yazl dmeye bas. Asansr seni aaya indirir. Sonra da bizi almak iin otomatik olarak yukar kar. Eer bunlar unutursan Clowzia sana gsterir. Unutmam. Leggen uzaklarken Seldon onun arkasndan bakt. Souun iliklerine ilediini hissediyordu. Clowzia tekrar yanma geldi. Yz rzgrdan hafife kzarmt. Matematiki, Dr. Leggen fkeliye benziyor, diye mrldand. Yoksa her zaman byle mi?

Gen kadn kkr kkr gld. ou zaman fkeliymi gibi gzkr. Ama imdi gerekten kzgn. Seldon sakin sakin, Neden? dedi. Clowzia omzunun zerinden geriye bir gz att. Bunu bilmemem gerekiyor ama yine de rendim. Dr. Leggen bugn tam bu dakikada bulutlarn dalacam hesaplam. Gnete lmler yapmay planlam. Ama... havaya bir bak. Matematiki bam sallad. Burada holovizyon alclar var. Yani Dr. Leggen havann kapal olduunu biliyordu. Ama galiba letlerde bir bozukluk olduunu umuyordu. Bylece su onlarda olacakt, Leggenin kuramnda deil. Ancak u ana kadar bir bozukluk bulamadlar. Bu yzden mi mutlu gzkyor? Ben onun mutlu gzktn hi grmedim ki! Seldon gzlerini ksarak etrafna baknd. Kubbeler ayn byklkte deil. ou yerde yle sanrm. Bunun bir nedeni var m? Pek yok. Anladm kadaryla balangta Trantorlular belirli baz yerlerin zerlerini kubbelerle rtmler. Pazarlarn, spor alanlarnn, byle yerlerin. Sonra btn bir kentin zerini kubbeyle kapatmlar. Baka kentlerin de ykseklikleri de, genilikleri de farklym. Sonunda hepsi bir araya geldii zaman byle dzensiz bir ey ortaya km. nsanlar da byle olmas gerektiine karar vermiler. Yani kazara olan bir ey sonradan bir gelenek mi saylm? yle bir ey... Clowzia souk rzgrda titredi. Yukars berbat. Kubbenin alt ok daha iyi. Seldon, Sen Trantorlu musun? diye sordu. Evet, yle. Matematiki, Randann Trantorlularda agorafobi olduuyla ilgili szlerini hatrlad. Buraya kmak houna gidiyor mu? Yukardan nefret ediyorum. Ama uzman olmak ve iyi bir mevkie gelmek de istiyorum. Dr. Leggen saha almas yapmadka istediimi elde edemeyeceimi sylyor. imdi onun iin buradaym. Hi holanmyorum. zellikle byle ok souk olduu zaman. nsana bu soukta burada bitki yetimezmi gibi geliyor, yle deil mi? Yetiiyor mu? Seldon, Clowziann kendisiyle alay ettiini sanarak abucak ona bakt. Ah, tabii. Burada bile. Hava daha scakken. Yerdeki topra fark ettin mi? Dediim gibi, iimiz yznden buray spryoruz. Ama dier taraflarda yer yer topraklar birikiyor. zellikle kubbelerin birletikleri ukur yerlerde. yle kelerde bitkiler yetiiyor. Ama bu topraklar nereden geliyor? Kubbeler gezegenin sadece bir blmn rtt srada, rzgr zerlerine azar azar topraklarn birikmesine neden olmu. Daha sonra btn Trantorun zeri rtld zaman topran iyice derinliklerine inilmeye balanm. Kazlardan kan topraklarn uygun olan bir ksm da kubbelerin zerine yaylm. Ama bu arlk kubbelerin kmesine neden olmaz myd? Yo, hayr. Kubbeler ok salam. Ve hemen her tarafta destekler de var. Grdm bir kitap-filme gre Yukarda rn yetitirmeyi dnmler. Ama sonradan bu ii kubbelerin altnda yapmann ok daha pratik olacan anlamlar. Aada maya ve yosun

yetitirebileceklerini de renmiler. O yzden Yukary babo brakmlar. Bura da hayvanlar da var. Fareler, tavanlar, kelebekler, arlar. Hem de sryle. Bitkilerin kkleri kubbelere zarar vermez mi? Bin ylda vermemi. Kubbeler kklerin yaklamalarn engelleyecek biimde ilem grmler. Tabii burada daha ok ot yetiiyor ama aalar da var. Scak mevsimde olsaydk onlar sen de grrdn. Ya da gneyde olsaydk veya bir uzay gemisinde. Clowzia, gen adama yan yan bakt. Uzaydan gelirken Trantoru grdn m? Hayr, Clowzia. Grmediimi itiraf etmem gerekiyor. Hiper -gemi manzara seyredilecek gibi deil. Ya sen Trantoru uzaydan grdn m hi? Gen kadn hafife gld. Ben uzaya almadm ki! Seldon etrafna baknd. Her taraf kuruniydi. nanamyorum. Yani burada bitki yetitiine. Ama doru. Bazlar... yani Trantoru uzaydan gren D Dnyallar, gezegenin im alan gibi yemyeil gzktn sylyorlar. Kubbelerin zeri daha ok ot ve allarla kapl olduu iin. Aslnda aalar da var. Burann yaknnda bir koru olduunu biliyor musun? Onu grdm. Kn yapraklarm dkmeyen aalardan oluuyor. Bazlarnn boylar alt metreyi buluyor. Nerede bu koru? Onu buradan gremezsin. Bir kubbenin dier tarafnda. Oras... Uzaktan biri sesleniyordu. Clowzia! Buraya gel. Sana ihtiyacmz var. Seldon konuurken gruptan iyice uzaklam olduklarn farketti. Clowzia, Eyvah... dedi. Geliyorum! ok zgnm, Dr. Seldon. Gitmem gerekiyor. Gen kadn ii krkl botlarna ramen evik admlarla koarak uzaklat. Seldon, Benimle alay m etti? diye dnd. Yukarda alt metre boyunda aalar olabilir mi? Fazla dnmeden ufuktaki en yksek kubbeye doru yrmeye balad. Isnmak iin kollarn sallyordu. Ayaklan buz gibi olmaya balamt. Kubbeler yksek deil, geniti. Bu yzden de zerlerinde yrmek zor deildi. Seldon iki kubbe arasndaki ukur yere indi. Buray yosunlar yeil bir hal gibi kaplamlard. Gkyznden hafif bir grlt geliyordu ama matematiki buna da aldrmad. Bir kubbenin yanndan dolat, sonra... aalan grd. Ve ancak o zaman kafasn duyduu grltye verebildi. Ban kaldrarak gkyzne bakt. nce bir ey gremedi. Sonra uzaktaki ufak, siyah lekeyi farketti. Nedense birdenbire, Benim peimdeler, diye dnd. Ve hi dnmeden, aresiz admlarla aalara doru kotu. * Seldon bir aacn gvdesine sarlm, kesik kesik soluyordu. Aa souk, kabuu da sertti. Ama yine de matematikinin gizlenmesini salayacakt. Tabii onu s Bulucuyla aradklar anda aacn bir yarar olmayacakt. Ama dier taraftan, souk gvde izleri yine de bulanklatrabilirdi. Matematiki gkyzndeki cismi tekrar grd. Hiper gemi deildi bu. Hatta sradan bir hava jeti bile deildi. Havada istenilen yerde durarak yerin incelenmesini salayan bir tatt. Bir jet ku. Aalar Seldonun kurtulmasn salamt. Tattakiler belki s bulucu' kullanyorlard ama bu cihaz da sadece aada insanlar olduunu gsterecekti. Jetli aratakilerin aada ka kii olduunu anlayabilmeleri iin tatn bulutlar delerek dala gemesi gerekecekti. Aradklar

kimsenin aadakilerin arasnda olup olmadn renebilmeleri iin de. Jet-ku iyic yaklamt artk. Tatn da kendisini Seldondan gizlemesi imknszd. Motrlerin uultusu onu ele veriyordu. Ve jet -kutakiler o sesi kesemezlerdi. Seldon bu aralar biliyordu. Heliconda da jeu-tular vard. Matematiki, bu tatlar Trantorda ne iin kullanyorlar? diye dnd. Naslsa btn hayat kubbelerin altnda. Darda da hava her zaman bulutlu. Ama belki sadece hkmetin birka jetkuu var. Belki onlar bir bahaneyle kubbelerin tepelerine karlan bir kimseyi yakalamak iin kullanyorlar. Neden olmasn? Hkmet glerinin niversiteye girmeleri imknsz. Ama belki de ben imdi niversite blgesinde saylmyorum. Bir mparatorluk tat, kubbelerden herhangi birini n zerine inebilir. Orada bulduu bir kimseyi sorguya ekebilir. Ya da alp gtrr. Hummin beni bu konuda uyarmad. Ama herhalde aklma byle bir ey olaca hi gelmedi. Jet-ku iyice yaklamt artk. Avnn kokusunu almaya alan kr bir hayvana benziyordu. Aalarn arasn aramak akllarna gelecek miydi? Buraya inecek, koruyu aramalar iin birka asker mi gndereceklerdi? yle olursa ne yapabilirim, diye dnd. Silahl deilim. Btn evikliime ramen bir sinir kamsnn verecei korkun azaptan da kurtulamam. Tat inmiyordu. Ya aalarn nemini kavrayamamlard ya da... Seldonun aklna birdenbire baka bir ey geldi. Ya aslnda bu ara benim peimde deilse? Ya meteoroloji aratrmalar iin kullanlan bir tatsa? Herhalde meteoroloji uzmanlar atmosferin st tabakalarn incelemeyi de isterler. Saklanmakla aptallk m ediyorum? Gkyz kararyor, bulut tabakas da kalnlayordu. Ya da daha akla yakm, gece olmak zereydi. Hava gitgide souyordu. Daha da souyacakt. Zararsz bir jet -kuu gzkt iin burada donacak myd? Seldon korudan kacak Meteoroloji istasyonuna dnmek istiyordu. Humminin ok korktuu o adam... Demerzel tam bugn, bu saatte Yukarda olduumu nereden bilebilir? Seldon souktan titreyerek aacn arkasndan kt. Sonra tat eskisinden daha yaknda olduu iin tekrar gizlendi. Ortaya kma tehlikesini gze alabilir miyim? Ya Demerzel gerekten Yukarda olduumu biliyorsa? Belki de niversitede bir ajan var. O bu durumu rendi ve efendisine haber verdi. Bana Yukar kmam o durmadan glm seyen, neeli doulu, Lisung Randa nerdi. O hkmetin ajan olabilir. Demerzele o mu haber verdi? Sonra bana kazan veren Leggen. O kazak iime yarad. Ama Leggen bunu bana daha nce neden sylemedi. O zaman kendi kazam getirirdim. Arkamdaki kazan bir zellii mi var? Kazak mordu. Oysa dierleri Trantor modasna gre, parlak desenli kazaklar giymilerdi. Tattan bakan biri o parlak renklerin arasnda bu koyu mor kaza hemen fark edebilirdi. Ve Clowzia? O Yukarya meteoroloji uzmanlarna yardm etmek ve bu konuyu renmek iin kmt gya. O halde neden yaklap benimle konutu? Niin beni ustalkla dierlerinden uzaklatrd? Jet-kutakilerin beni kolaylkla yakalayabilmeleri iin mi? Ona bakarsan, ya Dors Venabili? O Yukarya kacam biliyordu. Bana engel olmad. Buraya benimle birlikte gelebilirdi ama nedense ii bandan aknd. Bu bir komplo. Kesinlikle yle olmal. Seldon kendi kendisini inandrmt. Artk aalarn arasndan kmay da dnmyordu. Ayaklan birer buz parasna dnm gibiydi. Tabanlarn yere vurmasnn da bir yaran olmuyordu. Bu jet-ku da gitmeyecek miydi artk? Ayn anda tat motor grltleri arasnda ykseldi. Bulutlarn arasnda gzden kayboldu.

Matematiki bir sre heyecanla etraf dinledi. Jet -kuun gittiine iyice inandktan sonra ortaya kt. Etraf kararmt. Seldon baknd. Herhalde meteoroloji uzmanlarnn yannda lambalar vard. Ama onlarn dnda her taraf ok gemeden iyice kararacakt. Matematiki hzla ilerledi, ilerledi... Ve ok gemeden yolunu iyice kaybetmi olduunu anlad. Telala, mdat! diye bard. mdat! Beni duyuyor musunuz? Sesi utan tan yan bouklamt. Bu geni, kapkaranlk yerde haykrmak glnt. Ama Seldon sonra bu durumda duraklamann daha da gln olacana karar verdi. Derin bir soluk alarak souk havay iine ekti. Mmkn olduu kadar uzun sre bard. Bir taraftan da saa sola bakyordu. Ama grlecek bir ey de yoktu. Galiba afa beklemekten baka are yok, dedi kendi kendine. Acaba bu mevsimde geceler ka saat sryor? Ha va daha ne kadar souyacak? Gen adam souk bir eylerin yzn yaktn hissetti. Sulu sepken balamt. Seldonun snacak bir yer bulmas imknszd. Matematiki, Jet-kuundakiler beni grp yakalasalard daha iyi olurdu, diye dnd. Belki u anda hapsedilmi olurdum. Ama mezdim. Scak bir odada rahatma bakardm. Ya da Hummin bu ie hi karmasayd oktan Helicona dnm olurdum. Beni gz hapsine alrlard ama scak, rahat bir yerde alrdm. u anda btn istediim bu. Scak ve rahat bir yer. Ama imdi ancak bekleyebilirdi. Oturarak bzld. Ge ce ne kadar uzun olursa olsun, uyumamas gerektiini biliyordu. Ayakkablarn kararak buz gibi kesilmi ayaklarn ovuturdu. Sonra tekrar abucak ayakkablarn giydi. Btn gece bunu yapmas gerekeceini biliyordu. Ellerini ve kulaklarn ovuturmas gerektiini de. Kan dolam iin artt bu. Ama en nemlisi uyumaktan kanmakt. Uyuduu anda lecekti. Seldon btn bunlar dikkatle dndkten sonra gzlerini yumdu, sulusepken yaarken uykuya dald. KURTARMA LEGGEN, JENARR, ... Meteoroloji bilimine katks nemli olmakla birlikte, Leggen Tartmas diye tanmlanan olay yannda nemsiz kalmaktadr. Hari Seldonun Leggenin davranlar yznden tehlikeyle karlat kesindir. Ancak bu hareketlerin dnmeden yaplan eyler mi, yoksa kurulan bir komplo nun paras m olduu her zaman tartlmtr. Hl da tartlmaktadr. ki taraf da ateli iddialar ileri srmtr ve en ayrntl in celemeler bile kesin bir sonuca varamamtr. Ancak uyanan kukular, yllar boyunca Leggenin hem meslek, hem de zel yaamn zehirlemitir... GALAKS ANSKLOPEDS Dors Venabili daha i karanlk basmadan Jenarr Leggeni arad. Adam gen kadnn kaygl selamna sinek kovarm gibi ban sallayarak ve ksaca bir eyler homurdanarak karlk verdi. Dors biraz da sabrsz, E? diye sordu. Nasl davrand? Leggen komptere bilgi veriyordu. Kim nasl davrand? rencim Hari. Dr. Hari Seldon. O da sizinle Yukar kt. Size bir yardm dokunabildi mi? Leggen ellerini bilgisayarn tularndan ekerek dnd. u Heliconlu adam m

sylyorsun? Hibir yardm dokunmad. Konumuzla ilgilenmedi bile. Manzaray seyret ti. Sanki bir manzara varm gibi. Acayip bir adam. Neden Yukar kmasn istedin? Bu benim fikrim deildi. Bunu Hari, kendisi istedi. Bu konu ilgisini ok ekmiti... imdi nerede? Leggen omzunu silkti. Ne bileyim ben? Herhalde bir yerdedir. Sizinle birlikte aaya indikten sonra nereye gitti? O bizimle birlikte aaya inmedi ki! Sana konunun adam hi ilgilendirmediini syledim. yleyse ne zaman indi? Bilmiyorum. Onunla ilgilendiim yoktu. im bamdan aknd. ki gn nce frtna km, mthi yamur yamt. Oysa biz byle bir eyi beklemiyorduk... Yani sen Harinin aaya indiini grmedin mi? Buraya bak. Aklm fikrim onda deildi benim. Srtna uygun eyler bile giymemiti. Soua yarm saatten fazla dayanamayacann farkndaydm. Ona bir kazak verdim. Ama ayaklar, bacaklar donacakt. O yzden aaya inebilmesi iin asansrn kapsn ak braktm. Seldonun yp aaya indiinden eminim. Ama onun aaya ne zaman indiini bilmiyorsun. Hayr, bilmiyorum. Sana syledim ya! im bamdan aknd. Biz aaya inerken Seldon orada deildi. Hava kararmak zereydi ve sulusepken yan balayaca da anlalyordu. Onun iin de Seldon aaya inmek zorundayd. Harinin aa indiini gren var m? Bilmiyorum. Belki Clowzia grmtr. Bir ara Seldon la beraberdi. Neden ona sormuyorsun? Dors, Clowziay odasnda buldu. Gen kadn dutan kyordu. Yukars ok souktu, dedi. Dors, Yukarda Hari Seldonla beraber miydin? diye sordu. Clowzia kalarm kaldrd. Evet, bir ara. Seldon orada dolamak, bitkiler hakknda soru sormak istiyordu. ok zeki bir adam, Dors. Her ey ilgisini ekiyordu. Ona bildiim kadarn anlattm. Ama sonra Leggen beni geri ard. Btn fkesi zerindeydi yine. Hava tahmin ettii gibi kmamt ve... Dors onun szn kesti. O halde Harinin asansrle indiini grmedin. Leggen beni yanna ardktan sonra onu hi grmedim. Ama Seldon burada olmal. Biz aaya inerken orada deildi. Ben Hariyi hibir yerde bulamadm. Clowzia kaygland. Sahi mi?.. Ama burada bir yerde olmal. art deil. Dorsun kaygs gitgide artyordu. Ya hl Yukardaysa? mknsz. Orada deildi. Aaya inmeden nce etrafa baknarak onu aradk. Leggen, Seldona aaya nasl ineceini anlatmt. Seldonun kl Yukarya hi uygun deildi. Hava da ok ktyd. meye balamt. Bunu biliyorum! Aaya inmeyip de ne yapacakt? Ama onun aaya indiini gren olmam ki! Yukarda rahatszland m? Hayr. Ben yanndayken hibir eyi yoktu. Gayet iyiydi. Tabii yordu, o da baka. Dors artk iyice korkuya kaplmt. Kimse aaya indiini grmediine gre, hl Yukarda olabilir. kp baksak m? Clowzia kaygyla, Sana syledim ya, dedi. Aaya inmeden nce etrafmza baktk. Ortalk hl aydnlkt ve Seldon da grnrlerde yoktu.

Ama Yukarya yine de bakalm. Ben seni oraya karamam ki. Ben sadece bir stajyerim. Yukardaki kubbenin almas iin gerekli ifre de ben de yok. Dr. Leggenle konumalsn. * Dors Venabili, Leggenin isteyerek Yukarya kmayacan biliyordu. Onu zorlamas gerekecekti. Gen kadn her taraf tekrar arad. Kitapl, yemekhaneyi, Seldonun odasn. Sonra, Leggenin beni Yukar karmasn salayacam, diye dnd. Herhalde de iddetle itiraz edecek. Onunla ne kadar sre tartabilirim? Ya Hari Seldon imdi Yukardaysa? Bu buz gibi gecede, sulusepken ya kara dnrken ne yapar? Birdenbire gen kadnn aklna bir ey geldi. Hemen kk niversite bilgisayarna kotu. Bu let sadece rencilerin, retim yelerinin ve dier personelin nerede olduklarn bildiriyordu. Dorsun parmaklan tularn zerinde uutular sanki. Gen kadn ok gemeden aradn buldu. Uzmanlar kiiydi ve kampsn bir baka tarafnda oturuyorlard. Dors oraya gitmek iin kk bir Kayar-tata bindi, arad ilk yere abucak eriti. Herhalde hi olmazsa ilerinden birini bulabilirim, diye dnyordu. ans yardm etmiti. ald ilk kapda soru yand. Dors dmelere basarak kimliini bildirdi. Kap ald, orta yal, tombul bir adam ona bakt. Yemekten nce ykand anlalyordu. Koyu sar salan karmt. Belinden yukars plakt. Adam, Affedersiniz, dedi. Beni olmayacak bir anda yakaladnz. Sizin iin ne yapabilirim, Dr. Venabili? Gen kadn biraz da soluk solua, Siz Sismoloji Ba Uzman Rogen Benastrasnz, deil mi? diye sordu. Evet. Bu acil bir durum. Yukarnn son birka saat iinde kaydedilen sismolojik raporlarn grmek istiyorum. Benastra, Dorsa aknlkla bakt, Neden? Hibir ey olmad ki! Olsayd renirdim. Sismograf bunu aklard. Ben bir meteor arpmasndan sz etmiyorum. Ben de yle. Onun iin sismografa gerek yok. Ben akldan, ine ucu kadar deliklerden sz ediyorum. Ama bugn yle hibir ey olmad. Bu konu da beni ilgilendirmiyor. Ltfen. Beni sismografa gtrn, kaytlar okuyun. Bu bir lm kalm meselesi. Yemek iin sz verdim... Bunun bir lm kalm meselesi olduunu syledim. Bu szlerimde de ok ciddiydim. Benastra, Ama bu... diye balad, sonra Dorsun fkeli baklar karsnda sustu. Yzn silerek mesaj letine birka kelime syledi. abucak bir gmlek giydi. Gen kadnn srar yznden kk ve yayvan Sismoloji Binasna yar koarak gittiler. Sismoloji konusunda hibir bilgisi olmayan Dors, Aaya m? dedi. Aaya m ineceiz? Evet. nsanlarn yaadklar katlarn daha da aasna tabii. Sismografn dipteki kayalara tutturulmas gerekiyordu. nsanlarn yaadklar katlardaki srekli grlt ve titreimden etkilenmemesi iin. Ama t aadan, Yukarda neler olduunu nasl anlayabiliyorsunuz?

Sismograf kubbenin iindeki ileticilere bal. Kck bir akl paras kubbeye gmld an, ekranda grlyor. Rzgrn kubbeyi yassltmasn da izleyebiliyoruz... Dors sabrsz bir sesle, Evet, evet, dedi. nsanlarn ayak seslerini de fark edebiliyor musunuz? nsanlarn ayak seslerini mi? Benastra aalad. Yukarda byle bir ey olamaz ki! Pekl olur. Bugn leden sonra bir grup meteoroloji uzman Yukarya kt. Ah... ey... ayak sesleri pek fark edilemez. yice, dikkatle bakarsanz onlar fark edersiniz. Ben de bunu yapmanz istiyorum. Uzman belki gen kadnn emir vermesine sinirlendi ama bunu belli etmedi. Bir dmeye bast, bilgisayarn ekran aydnland. yice sada, ortada, ktan bir daire vard. Bundan ince yatay bir izgi uzanyordu. Benastra, Yukars ok sakin, diye aklad. Orada hibir ey yok. Pekl. Ama ya birka saat nce? Mesel... bugn saat on bete yaplan kaytlan inceleyin. Herhalde kaytlarnz var. Uzman bilgisayara gerekli talimat verdi. Birtakm izgiler srayarak sola doru ilerlediler. Dors, Bu nedir? diye sordu. Syleyin. Yukarya insanlarn ktn sylediniz, Venabili. Bunlar da onlann ayak sesleri olmal. Bana bundan sz etmeseydiniz, onlarn ayak sesleri olduklar aklma bile gelmezdi. Orada ka kii olduunu syleyebilir misiniz? Bu mmkn deil. Pekl. Ayak seslerinin duyulmad saate kadar ilerleyin. Dors gzlerini ekrana dikti. Benastra da yle. Sonra adam, Gryor musunuz? dedi. Artk hibir ses yok. Ayak sesleri ne zaman kesilmi? ki saat nce. O srada sesler eskisine gre daha az mym? Uzman biraz sinirlendi. Bunu syleyemem. Dors dudaklarn birbirine bastrd. imdi on beer dakikalk aralarla ilerleyin. Biri Yukarda kalm olabilir. Benastra ban sallayarak usulca bir eyler homurdand. Ekrandaki grnt deiti. Dors abucak, Bu nedir? diye bard. Bilmiyorum... Grlty belirtiyor herhalde. Hayr. Dzenli bunlar. Bir tek kiinin ayak sesleri olabilirler mi? Tabii. Ama baka sryle ey de olabilirler. Ayak sesleri sizin ileticiye yaklayor. Tekrar ileriye gidin. Bakalm sesler ne zaman kesiliyor. Benastra bir sre sonra, Sesler yirmi yirmi be dakika nce kesilmi, dedi. Ya da bunlar her neyse... Onlar ayak sesleri. Dors gitgide bundan daha emin olmaya balyordu. Yukarda biri var. Siz ve ben burada oyalanrken o kendinden geti. Yukarda donarak lecek. Ya da bunlar neyse, demeyin! Hemen Meteorolojiyi arayarak bana Jenarr Leggeni bulun. Bu bir lm kalm meselesi! Bunu Leggene de syleyin. Dudaklar titreyen Benastra, Dorsa kar koyacak halde deildi artk. dakika sonra, mesaj yerinde Leggenin hologram belirdi. Uzman yemekten kalkmak zorunda kalmt. Elinde peetesi vard. Alt duda yalanmt, uzun surat iyice aslmt. lm

kalm meselesi mi? Ne oluyor? Siz kimsiniz? Sonra Dorsu farketti. Yine mi sen? Beni skmaya m alyorsun? Gen kadn, Hayr, dedi. niversitenin Sismoloji Ba Uzman Rogen Benastrayla grtm. Sismograf sizin grup Yukardan ayrldktan sonra orada birinin kaldn gsteriyor. Bu da rencim Hari Seldon. O senin korunman altnda Yukarya kt. Ve imdi orada sersem sersem yatyor. Fazla yaayacan da sanmyoruz. Onun iin imdi beni, gerekli btn letlerle birlikte Yukarya karacaksn. Bunu hemen yapmazsan niversite Gvenlik blmne bavuracam. Hatta gerekiyorsa Bakanla da greceim. u ya da bu ekilde Yukarya kacam. Bir dakika bile geciktiin iin Hariye bir ey olursa seni ihmal ve beceriksizlikle sulayacam. Kabul ettirebileceim her suu sana ykleyeceim. Mevkiini kaybetmeni, akademik kariyerinin sona ermesini salayacam. Hari lmt, tabii o zaman seni zaten sulayacaklar. hmal yznden bir insann lmne neden olmakla. Hatta belki de daha ktsyle. nk seni imdi uyardm ve Hari nin lmek zere olduunu syledim. Jenarr Leggen ok fkelenmiti. Benastraya, Sen hi bir... diyecekken Dors onun szn kesti. O bana grdklerini syledi. Ben de bunlar sana tekrarladm. Benastra y zorbalk ederek artmana izin verecek de deilim. Geliyor musun? Hemen? imdi? Leggenin dudaklar incelmiti. Bir hata yapm olabilecein hi aklna geldi mi? Yanlyorsan sana neler yapabileceimi biliyor musun? Sen de mevkiinden olabilirsin. ki tarafl iler bu. Dors, Ama cinayet yle deil, dedi. Ben yanl karar yznden yarglanmaya hazrm. Ama sen cinayet suuyla dava edilmeye hazr msn? Leggen kzard. Belki tehdit yznden deil de, gen kadna boyun emek zorunda kald iin. Geleceim. Ama rencinin u son saati kubbenin altnda gvende geirdii ortaya karsa sana hi acmayacam. * dmanca bir sessizlik iinde asansrle ktlar. Leggen yemeinin ancak yansm yemi, kansna durumu doru drst aklayamadan onun yanndan ayrlmt. Benastra hi yemek yememi, belki bir kadn arkadan hayal krklna uratmt. Dors Venabili de at. O dierlerinden ok daha mutsuz ve sinirliydi. Yanna bir termal battaniye, iki fotonik lamba almt. Yukarnn giriine eritikleri zaman ene kaslar gerilmi olan Leggen kimlik numarasn bildirdi ve kap ald. Souk bir rzgr yzlerini kamlad. Benastra homurdand. nn kl da Yukars iin uygun deildi. Ama iki adam orada uzun sre kalmay da dnmyorlard. Dors kayg iinde, Kar yayor, dedi. Leggen, Sulusepken bu, diye cevap verdi. Is donma derecesinde. Ama bu ldrc don deil. Gen kadn, Bu insann akta ne kadar kaldna bal deil mi? dedi. Harinin elbiselerinin eriyen karlardan slanmas da durumu ktletirecek. Leggen sylendi. Ee, nerede o? fkeyle karanlklara doru bakt. Dors, Benastra'ya dnd. Bunu tutar msnz? Sen, Dr. Leggen, kapy kapat ama kilitleme.

Kilit otomatik deil. Bizi aptal m sanyorsun? Belki aptal deilsin. Ama kapy ieriden kilitler, dardaki birinin kubbeye girmesine engel olabilirsin. Leggen, Darda biri varsa onu bana gster, dedi. O herhangi bir yerde olabilir. Dors kollarn kaldrd. Fotonik lambalar bileklerine takmt. Benastra skntyla, Her taraf arayamayz ki! diye mrldand. Gen kadn lambalarn yla etraf tarayarak, Ayak sesleri gitgide ykseliyordu, diye hatrlatt. Demek ki ileticiye yaklayordu. letici nerede? Leggen, Hibir fikrim yok, diye homurdand. Bu benim hem sorumluluk ve hem de uzmanlk alanmn dnda. Dr. Benastra? Uzman kararsz bir cevap verdi. Pek bilmiyorum. Dorusunu isterseniz daha nce buraya hi kmadm. leticiler de kubbeye benden ok nce yerletirilmiler. Tabii bilgisayar yerini biliyor ama ona sormay unuttuk. yorum. Burada ne yararm olacam da bilemiyorum. Bir sre burada kalacaksnz. Dorsun sesi kesindi. Peimden gelin. Kapnn etrafnda gitgide genileyen daireler izeceim. Leggen, Kar yznden fazla bir ey gzkmyor, dedi. Bunu biliyorum. Kar yamasayd Hariyi oktan grrdk. Bundan eminim. Kar yznden bu i birka dakikamz alacak. Buna da dayanabiliriz. Gen kadn gvenle konumutu ama aslnda hi de gvenli deildi. Dors kollarn sallayarak ilerledi. Mmkn olduu kadar geni bir yeri aydnlatmaya alyordu. Ama Seldonu ilk farkeden Benastra oldu. O da nedir? Gen kadn iki lambay birden adamn gsterdii tarafa tuttu, sonra da komaya balad. ki adam da onu izlediler. Seldonu kapdan on metre tede buldular. Bzlm, yatyordu. Elbisesi srsklamd. Dors, kalbinin arpp arpmadn anlamaya alt ama aslnda buna gerek de yoktu. nk matematikiye dokunur dokunmaz gen adam inleyerek kmldand. Dr. Benastra, battaniyeyi bana verin. Dorsun sesi, rahatlad iin bitkinlemiti. Battaniyeyi aarak karlarn zerine serdi. Onu dikkatle battaniyenin stne yatrn. Ben de kendisini sararm. Sonra aaya indiririz. Asansrde battaniyenin ss kannkine yaklarken Seldondan buharlar ttmeye balad. Dors, Hariyi odasna gtrr gtrmez bir doktor arrsn, Leggen, dedi. yi bir doktor. Ve hemen gelmesini de salarsn. Dr. Seldon bu olaydan sa salim kurtulur sa ben de bundan kimseye sz etmem. Ama ancak iyileirse. Unutma... Bana nutuk ekmene gerek yok. Leggenin sesi buz gibiydi. Bu olaya zlyorum. Elimden geleni yapacam. Ama benim tek suum bu adamn Yukarya kmasna raz olmak. Battaniye kprdand, alak hafif bir ses duyuldu. Seldonun ban koluna dayam olan Benastra irkildi. Bir ey sylemeye alyor... Gen kadn, Biliyorum, diye cevap verdi. Hari, Ne oluyor? dedi. Dayanamayarak gld. Bu szler yle normaldi ki!

Doktor pek sevindi. imdiye kadar darda kald iin hastalanan kimselerle hi karlamadm. Trantor'da byle vakalar grlmyor. Dors souk souk, Olabilir, dedi. Bu yeniliin zevkini karacanz iin de seviniyorum. Ama bu ayrca Dr. Seldonu nasl tedavi edeceinizi bilmediiniz anlamna da geliyor? Kabak kafal, ince, kr bykl, yalca bir adam olan doktor sinirlendi. Bilmez olur muyum! D Dnyalarda byle vakalar ok grlyor. Bu konuda pek ok kitap okudum. Tedavi, virs serumu ve mikro-dalga rtye sarmaktan oluuyordu. Doktor, Bir eyi kalmayacak, dedi. D Dnyalardaki hastanelerde daha ayrntl letler kullanyorlar. Ama tabii Trantorda byle eyler yok. Hafif vakalar byle teda vi ediliyor. Bunun yeterli olacandan eminim. Dors daha sonra, Seldon bir zarar grmeden iyileirken, Belki de kurtulmasnn nedeni D Dnyal olmas, diye dnd. Karanlk, souk ve hatta kar, onun bilmedii eyler deil. Herhalde bir Trantorlu ayn durumda kalsa lrd. Fiziksel etkenlerden ok psiik ok yznden. Ama tabii bundan kesinlikle de emin olamazd. nk o da Trantorlu deildi. Gen kadn bu dnceleri bir tarafa brakarak bir iskemleyi Harinin karyolasna yaklatrd, oturarak beklemeye balad. * Seldon ikinci sabah kmldanarak uyand, karyolann yannda oturan Dorsa bakt. Gen kadn bir kitap-filmi izliyor ve notlar alyordu. Matematiki hemen hemen normal saylacak bir sesle, Hl burada msn, Dors? dedi. Gen kadn kitap-filmi brakt. Seni yalnz brakamazdm. yle deil mi? Baka kimseye de gvenemiyorum. Bana her uyanmda seni yanmda gryormuum gibi geliyor. Buradan hi ayrlmadn m? Ayrlmadm. Uyudum, uyandm, bekledim. Ama ya derslerin? Yardmcm bir sre iin bu ii zerine ald. Dors eilerek Seldonun elini tuttu. Sonra onun utandm fark ederek elini ekti. Ne de olsa, gen adam yataktayd. Hari, ne oldu? yle korktum ki! Matematiki, Bir itirafta bulunacam... diye mrldand. tirafta m? Senin bir komploya katlm olabileceini dndm... Dors bard. Bir komploya m? Yani Yukarya karak niversite blgesinden ayrlmann, mparatorluk gleri tarafndan yakalanmamn salanmas iin hazrlanan bir komploya. Ama Yukars niversite snrlar dnda bir yer saylmyor ki! Trantorda sektr alanlarn gezegenin merkezinden gkyzne kadar uzanyor. Ya. Ama ben bunu bilmiyordum. Sen programn ok ykl olduu iin benimle gelemeyeceini syledin. Yukarda paronoyaklamaya baladm zaman, beni mahsus terkettiini dndm. Ltfen beni affet. Beni aaya senin indirdiin belli bir ey. Bir bakas bu olayla ilgilendi mi? Dors kelimeleri dikkatle seerek, Hepsinin de ii bandan aknm, dedi. Senin daha nce aaya indiini dnmler. Yani... makul bir dnce bu.

Clowzia da yle mi dnm? u gen stajyer mi? Evet, yle. Ama bu yine de bir komplo olabilir. Yani senin katlmadn bir komplo. Hayr, Hari. Su bende. Yukarya yalnz bana kmana izin vermemeliydim. Grevim seni korumakt. Bana gelenler yznden durmadan kendimi suluyorum. K aybolduun iin... Matematiki birdenbire sinirlendi. Bir dakika! Ben kaybolmadm ki! Sen beni ne sanyorsun? Bu durumu nasl adlandracan merak ediyorum. Dierleri aaya indikleri srada sen ortalkta yokmusun. Girie doru da gitmemisin. Daha dorusu karanlk basncaya kadar... Ama olayn i yz byle deil ki! Dolamaya kp da dn yolunu bulamadm iin kaybolmadm ki! Sana bir komplodan phelendiimi syledim. Byle dnmemin de nedenleri vard. Tam anlamyla paranoyak saylmam. Pekl, ne oldu o halde? Seldon olay btn ayrntlaryla anlatt. O kbusu unutmamt. Dors onu dinlerken kalarn att. Ama bu imknsz. Bir jet -ku mu? Bundan emin misin? Tabii eminim. Hayal grdm m sanyorsun? Ama mparatorluk glerinin seni aradklarn sanmyorum. Seni tutuklayamazlard. Kampste seni yakalamaya kalkmlar gibi mesele kard. O halde bu olay nasl aklayacaksn? Gen kadn, Pek bilmiyorum, dedi. Ama anlalan Yukarya seninle birlikte kmamamn douraca sonular ok daha kt olabilirmi. Hummin bana ok kzacak. Seldon. O halde bu olaydan ona sz etmeyiz, diye karlk verdi. Sonu iyi ya! Sen ona bak. Dors hain bir sesle, Hummine bu olay aklamak zorundayz, dedi. Belki daha sonu gelmedi. * Jenarr Leggen o akam ziyarete geldi. Yemekten sonra. Meteoroloji Profesr ne syleyeceini bilmiyormu gibi, bir Seldona bakt, bir gen kadna. Ama ikisi de ona yardma almakszn sabrla beklediler. Sonunda Leggen matematikiye, Nasl olduunu sormaya geldim, dedi. Seldon, ok iyiyim, diye cevap verdi. Sadece biraz uykum var. Dr. Venabili bu tedavi yznden kendimi birka gn yorgun hissedeceimi sylyor. Herhalde gerektii gibi dinlenebilmem iin. Glmsedi. Akas buna bir itirazm yok. Leggen derin bir soluk ald. Seni fazla rahatsz etmeyeceim. Dinlenmen gerektiini biliyorum. Sadece... olanlara zldm sylemek istiyorum. yle kaytszca, aaya yalnz bana indiini dnmekle hata ettim. Tecrbesiz biri olduun iin seninle daha fazla ilgilenmem gerekirdi. Yukar kmana ben raz olmutum. ey... Ben... beni affedeceini umarm. Aslnda btn sylemek istediim bu. Seldon esnedi. Affedersin... Olayn sonu iyi geldiine gre kzmam da yersiz olur. Baz bakmlardan su sende deildi. Kapdan uzaklamamalydm. Ayrca olanlar... Dors onun szn kesti. Hari, ltfen. Artk konumak yok. Sadece dinlenmene bak. Dr. Leggen gitmeden nce onunla biraz konumak istiyorum. Dr. Leggen, bir kere bu olayn

yanklarnn seni nasl etkileyeceini dnyorsun sanrm. Dr. Seldon doru drst iyileirse olayn orada sona ereceini sana syledim. Hari iyileiyor. Onun iin de rahatlayabilirsin. imdilik. Sana baka bir ey sormak istiyorum. Bu sefer bana kendi isteinle yardmc olacan umarm. Leggen resmi bir tavrla, Elimden geleni yapacam, Dr. Venabili, dedi. Sizin grup Yukardayken olaanst bir ey oldu mu? Olduunu biliyorsun. Dr. Seldon kayboldu. Ve ben biraz nce o yzden zr de diledim. Benim bunu kastetmediim belli bir ey. Baka olaanst bir ey oldu mu? Hayr, olmad. Gen kadn Seldona bir gz att. Matematiki kalarn att. Dorsun olay tahkike altn anlamt. Gen kadn Leggene, Emin misin? dedi. Dardan gelenler olmad m? Hayr. Ne mnasebet! Ah... Evet, Dr. Leggen? Bir jet-ku geldi. Bu garibine gitmedi mi? Hayr. Ne mnasebet! Neden? nk Trantordaki birka meteoroloji istasyonunun jet -kuu var. Onlarla bulutlar ve atmosfer artlarn dorudan doruya inceliyorlar. Bizim meteoroloji istasyonu byle bir alma yapmyor. Ama tam sizin istasyonda alma yapacanz gn, bi rilerinin bir jet-ku gndermesi acayip bir rastlant saylmaz m? Bu bir rastlant deil ki! Biz herkese o gn baz lm ler yapacamz bildirdik. Baka bir istasyon da ayn srede bulut incelemeleri yaplmasnn uygun olacam dnd sanrm. Seldon birdenbire bouk bir sesle, Demek sadece lm yapyorlard? diye mrldanarak esnedi. Leggen, Evet, dedi. Baka ne yapacaklard? Dors hzla dnmeye alrken her zaman yapt gibi gzlerini krptrd. Mantkl bu. O jet-ku hangi meteoroloji istasyonundand? Leggen ban sallad. Dr. Venabili, bunu nereden bileyim? Her jet-kuun zerinde istasyonun bir iaretinin bulunacan sanyordum. Oras yle. Ama bam kaldrp jet-kuu incelemedim. Benim kendi iim vard. Onlarda kendi ilerine baktlar. Raporlarm bize de gnderdikleri zaman jet -kuun kime ait olduunu reneceim. Peki ama o tat hangi istasyondan gelmi olabilir? Jet-kuu olan herhangi bir istasyondan. Onlara birgn nce haber verdiimiz zaman, gezegendeki herhangi bir yerden bize kolaylkla eriebiliyorlar. Ama en akla yakn olanlar hangi istasyonlar? Bunu sylemek zor. Hestelonia. Wye, Ziggoreth, Kuzey Damiano. Bu drdnden biri olabilir. Ama tabii yle daha en aa krk istasyon var. Bir tek sorum kald. Bir tek, Dr. Leggen. Dier istasyonlara grubunuzun Yukar kacan bildirdiiniz zaman, bir matematikinin, yani Dr. Hari Seldonun da sizinle birlikte geleceini akladnz m?

Meteoroloji uzmannn yznde iten bir aknlk ifadesi belirdi. Gruptakilerin adlarn vermem iin ne sebep vard? Bu kimi ilgilendirirdi? Dors, Pekl, dedi. Gerek u: Dr. Seldon o jet -kuu grm ve kayglanm. Bunun nedenini pek bilmiyorum. O da olay iyice hatrlamyor. Galiba jet -kutan kamaya kalkm ve o srada yolunu kaybetmi. Kimse bu olaydan seni sorumlu tutamaz. Onun iin ikimiz de olanlar unutalm. Tamam m? Tamam. Hoakaln. Leggen dnerek odadan kt. Dors yataa yaklaarak Seldonun zerini rtt. Matematiki uykuya dalmt. Gen kadn oturarak dnmeye balad. Leggenin szlerinin ne kadar doruydu? Bu sz ler ne gibi bir gerei gizliyordu? te bunu bilmiyorum, diye dnd. MYCOGEN MYCOGEN ... Eski Trantorda bir sektr... Efsanelerindeki gemie gmlp kalm olan Mycogen gezegen zerinde hibir zaman fazla bir etki yapamamtr. Hibir zaman dier sektrlerle yakn iliki kurmam, hep kendi yaam tarzn beenmitir... GALAKS ANSKLOPEDS

Seldon uyand zaman yeni birinin kendisine ciddi ciddi baktn farketti. Bir an kalarn att, sonra da, Hummin? dedi. Muhabir hafife glmsedi. Demek beni hatrladn? Seni iki ay nce, sadece birgn grdm ama yine de hatrlyorum. Demek seni tutuklamadlar? Ya da... Grdn gibi sasalim buradaym ama... Hummin bir kenarda duran Dorsa gz att. ... buraya gelmem kolay olmad. Matematiki, Seni grdme sevindim, dedi. imdi izninle... Ba parmayla banyoyu iaret etti. Hummin ban sallad. Tabii. Kahvalt da yap. Muhabir kahvaltda Seldona katlmad. Dors da yle. kisi de konumadlar. Hummin bir kitap-filme dald. Dors trnaklarn inceledi. Sonra da bir mikro-kompter kararak not almaya balad. Seldon onlar dnceli bir tavrla szd ama konumaya da kalkmad. Ancak son lokmasn yutarken Hummin ona dnd. Naslsn, Seldon? ok iyiyim, Hummin. Kalkp dolaacak kadar iyi. Buna sevindim, Muhabirin sesi alaylyd. Dors Venabili byle bir eyin olmasna izin verdii iin sulu saylr. Ona benimle birlikte gelmesini istemediimi syledim. Gen kadn atld. Bu doru deil, Hari. valyece yalanlarla beni korumaya alma. Matematiki fkelendi. unu da unutma, Hummin, Dors kendisine iddetle kar koymalarna ramen peimden Yukarya kt. Ve hayatm kurtard. Bu kesin. Bu szlerle gerei arptm da olmuyorum. Bunu da yaptn deerlendirmeye kattn m, Hummin? Dors tekrar onun szn kesti. Utand belliydi. Hari, ltfen. Chetter Hummin ok hakl. Ya

Yukarya kmana izin vermeyecektim, ya da seninle birlikte gidecektim. On dan sonraki davranlarna gelince... Hummin onlar vd. Muhabir, Her neyse... dedi. Olay gemite kald. Artk onun zerinde durmayalm. imdi Yukarda olanlardan sz edelim, Seldon. Matematiki etrafna baknarak ihtiyatla, Bunu yapmak tehlikeli olmaz m? diye mrldand. Hummin hafife glmsedi. Dors oday bir arptc Alanla sard. niversitedeki hibir mparatorluk ajan bu alan delip geecek kadar usta olamaz. Tabii burada yle bir ajan varsa. ok kukucusun, Seldon. Matematiki, Karakter bakmndan kukucu bir insan deilim, diye aklad. Ama seni parkta ve daha sonra dinlediim zaman... Sende mthi bir ikna gc var, Hummin. Szlerin sona erdii srada, her glgenin arasnda Eto Demerzel! beklediine inanmaya hazrdm. Bazen gerekten oralara gizlendiini dnyorum. Hummin ok ciddiydi. Seldon, Belki, dedi. Ama onu grsem de tanmazdm. Nasl biri bu Demerzel? Bu nemli deil. Demerzeli kendisi istemedike gremezsin. stedii an da senin iin her ey sona ermi olur. Biz de buna engel olmalyz. imdi grdn jet -kutan sz edelim. Matematiki, Dediim gibi, Hummin, dedi. Kafam Demerzelle ilgili korkularla doldurdun. Jet-kuu grr grmez onun peimde olduunu, aptallmdan Yukarya karak niversite blgesinden uzaklatm dndm. Kolaylkla yakalanabilmeleri iin birinin beni Yukarya srklediine inandm. Dors sze kart. Ama dier taraftan Leggen... Seldon atld. O dn gece burada myd? Evet. Bunu hatrlamyor musun? Hayal meyal hatrlyorum. ok yorgundum. Her ey hafzamda iyice bulanklam. Leggen dn gece jet-kuun baka bir meteoroloji istasyonunun tat olduunu syledi. Sradan. Zararsz bir ara olduunu. Ne? Seldon armt. te buna inanamam! Hummin, imdi soru u, dedi. Neden inanmyorsun? Jet-kuta onun tehlikeli olduunu dnmene yol aan bir ey mi vard? Yani kafana soktuum pheler dnda belirli bir ey var myd? Matematiki alt dudan srarak olay dnd. Hareketleri! Burnunu sanki bir ey aryormu gibi bulutlarn arasndan aaya doru uzatyordu. Sonra ayn eyi bir baka yerde tekrarlyordu. Sanki Yukary dzenli bir biimde, ksm ksm aryordu. Ve arad bendim. Hummin, Belki de sen yle dndn, dedi. Jet -kuu seni arayan acayip vahi bir hayvana dntrdn. Tabii tat yle bir ey deildi. Sadece bir jet -kutu o. Meteoroloji arac olduuna gre de, uuu normaldi... Ve zararszd. Seldon itiraz etti. Bana hi de yle gelmedi. Hummin, Bundan eminim, diye cevap verdi. Ama aslnda bir ey de bilmiyoruz. Tehlikede olduunu dndn ama bu sadece bir tahmindi. Leggenin jet -kuu bir meteoroloji aracyd demesi de yle. Seldon inatla, Bunun zararsz bir olay olduuna inanamam, dedi. Hummin bam sallad. Pekl. O halde en kt ihtimalin zerinde duralm. Yani tatn seni aradn dnelim. O jet-kuu gnderen seni nerede bulacan nasl bilebilirdi? Dors, Leggene, meteorolojiyle ilgili almalar yapacam bildirdii zaman Harinin de

gruba katlacan aklayp aklamadn sordum, dedi. Bu soruma at. yle bir ey yapmadm syledi. Ona inandm. Humminin yznde dnceli bir ifade belirdi. Ona hemen inanmamaksn. yle yapm olsayd, bunu yine de inkr ederdi. yle deil mi? Kendi kendine unu sormalsn: Leggen, Seldonun da Yukarya kmasna neden izin verdi? Balangta, itiraz ettiini biliyoruz. Ama sonra raz oldu. Fazla tartmadan hem de. Bence bu Leggenin karakterine hi uymuyor. Dors kalarn att. Evet, belki de her eyi o ayarlad. Belki Harinin gelmesine, onu Yukarda yakalamalar iin raz oldu. Herhalde ona byle bir emir verildi. Hatta belki de o gen stajyer Clowziaya, Hariyi lfa tutarak gruptan uzaklatrmasn syledi. Grup aaya inecei za man da Harinin yanlarnda olmamasna bu yzden aldrmad. Yukar kp Hariyi aramamza da yine bu nedenle itiraz etti. Hummin gen kadn dikkatle dinlemiti. Leggen aleyhinde gl iddialar bunlar. Ama onlara da hemen inanmamalyz. Leggen sonunda seninle birlikte Yukar kt. nk ayak sesleri kaydedilmiti. Sismoloji Ba Uzman buna tankt. Seldon bulunduu zaman Leggen ard m? ok geirdi mi? Yani kendi ihmali yznden birinin mthi bir tehlikeyle karlamasnn neden olaca aknlktan daha gl bir tepki gsterdi mi? Seldonun Yukarda olmamas gerekiyormu gibi davrand m? Kendi kendisine, Ama onu neden yakalamadlar? diye sorarm gibi? Dors dikkatle dnd. Harinin orada yle yattn grd zaman gerekten ok geirdi. Ama olayn uyandrd normal dehet dnda baka duygular hissedip hissetmediini bilmiyorum. Doru. Herhalde bilemezsin. Onlar dikkatle dinlemi olan matematiki birdenbire, Bu iin Leggenin bann altndan ktn sanmyorum, diye bard. Hummin ona dnd. Neden? Bir kere Leggen balangta benim gruba katlmam istemedi. Onu ancak btn gn uratktan sonra ikna ede bildiler. Ve bence Leggen sonunda onunla Yukan kmama, srf iyi bir matematiki olduumu dnd iin raz oldu. Meteorolojik bir kuram konusunda ona yardm etmemi istiyordu. Ona beni Yukan kartmas emredilmi olsayd, o kadar inat etmezdi. Leggenin seni srf matematiki olduun iin yanma aldn dnmek mantkl bir ey mi? Seninle matematikten sz etti mi? Kuramn sana aklamaya alt m? Seldon, Hayr, dedi. almad. Ama; daha sonra bundan sz edeceini syledi. Aslnda akl fikri letlerindeydi. Anladm kadaryla, havann gneli olacan dnmt. Ama yle olmamt. Leggen de letlerde arza olduunu umuyordu. Olmadn grnce hayal krkl na urad. Galiba bu beklenmedik olay aksilemesine ne den oldu ve o arada benimle de pek ilgilenmedi. Clowzia ya gelince... O gen kadn benimle birka dakika konutu. imdi geriye baktm zaman, Clowzia beni dierlerinin yanndan mahsus uzaklatrm gibi de gelmiyor. Aslnda Yukardaki bitkileri merak ettiim iin onu gruptan ben uzaklatrd m. Leggen de, Clowziay tevik etmek bir tarafa, onu yanma ard. O srada ben dierlerinin beni grebilecekleri bir yerdeydim. Ondan sonra kendi isteimle uzaklaarak gzden kayboldum. Ama jet-kuun seni aradn syledin. Hummin sanki her tahmini rtmeye alyordu. O halde tattakiler nerede olduunu biliyorlard. Bunu Leggen sylemediyse, haberi kimden aldlar? Matematiki, Ben Lisung Randa adl gen bir psikologdan kukulanyorum, diye aklad.

Dors, Randa? dedi. Buna inanamam. Onu tanrm. Randa mparator adna alamaz. mparatorluun ateli bir dman o. Seldon, Rol yapyor olabilir, diye cevap verdi. mparatorun ajan olduunu maskelemek iin, mparatorluu ak ak, iddetle, abartmal bir biimde yerer. Dors itiraz etti. Ama Randa yle bir insan deil. Abartmaya kat yok. iddetli duygular da yok. Sakin, uysal bir insan. Grlerini her zaman yumuak, deta ekine ekine aklyor. Tavrlarnn sahte olmadndan da eminim. Matematiki heyecanla, Ama o meteoroloji projesinden bana ilk kez sz eden Randayd, diye hatrlatt. Yukar kmam iin de o srar etti. Sonunda Leggeni beni de Yukarya karmas iin ikna eden de o oldu. O arada matematik alanndaki ustalm da bir hayli abartt. imdi insan, Neden Yukar kmam o kadar istiyordu? diye dnyor. Niin o kadar abalad? Belki de bunu senin iyiliin iin yapt. Randa seninle ilgileniyordu, Hari. Herhalde meteorolojinin psiko-tarih bilimi bakmndan yararl olacan dnd. Bu olamaz m? Hummin usulca, Bir baka noktann zerinde duralm, dedi. Randa sana meteoroloji projesinden sz ettikten uzun bir sre sonra Yukar ktn. Yani aradan zaman geti. Randa gizli ilere bulamadysa bu olay saklama gereini de grmemitir. Dost canls ve konukan bir insansa... Dors, Gerekten yledir, diye atld. ... bu olaydan dostlarna da sz etmitir. Bu durumda ajann kim olduunu anlayamayz. Bir ey daha var. Diyelim ki Randa gerekten mparatorluk aleyhinde. Ama bu onun' ajan olmadm da gstermez. O zaman da u soruyu sormamz gerekir: Randa kimin ajan? Kimin adna alyor? Matematiki ard. Bir ajan mparatordan baka kimin adna alr? Yani Demerzeldan baka, kimin adna? Hummin elini kaldrd. Pek karmak olan Trantor siyasetinden haberin yok, Seldon. Dorsa dnd. Dr. Leggen meteoroloji aracnn drt istasyonun birinden gelmi olabileceini syledi, deil mi? Evet. Hestelonia, Wye, Ziggoreth ve Kuzey Damiano. Muhabir, Seldona dnd. Belki sen jet-kuun zerinde belirli bir iaret grdn. Matematiki fkeyle, tatn bulutlar yznden kolay kolay grnmediini sylemek istedi. Ama sonra kendini tuttu. Herhalde bunu Hummin de biliyordu. Korkarm grmedim. Dors, Hariyi karmak iin geldiklerine gre, iareti gizlediler belki de, dedi. Hummin, Bu mant k l bir tahmin, diye ban sallad. Olabilir. Ama bu galaksi de mantk her zaman baarl olamaz. Seldon tatn ayrntlarn fark etmediine gre, sadece bir tahminde bulunabiliriz. Ben Wye dnyorum. Seldon tekrarlad. Wye m? Muhabir bir parman kaldrd. Trantordaki bir sektrn ad bu. Blgeyi bin yldan beri ayn soydan gelen Valiler ynetiyor. Bir tek aile. Bir tek hanedan. Be yz yl kadar nce, mparatorluk tahtna Wye hanedanndan iki mparatorla bir mparatorie kmt. Hkmdarlklar nispeten ksa srd. Wye hkmdarlarnn hibiri de pek baarl olamad. Ama Wye Valileri bu dnemi hibir zaman unutamadlar. Kendi yerlerini alan hanedanlara ak ak ihanet etmediler. Ama onlar adna fazla bir abada da bulunmadlar. Zaman zaman kan i savalarda tarafsz davrandlar. savan uzamasna neden olacak eyler yaptlar. Uzlama iin Wyea bavurulmasn salamak iin. Bu

bakmdan hibir zaman istedikleri olmad. Ancak Wye yine de bu tr abalar srdrd. Wyen imdiki Valisi, gerekten yetenekli bir adam. Artk yaland ama hrs gemedi. Cleona bir ey olursa Vali gen veliaht kaydrarak tahta oturabilir. mparatorun lm normal olsa bile. Galaksi kamuoyu her zaman, gemite atalar mparatorluk etmi bir adaydan yanadr. Bu yzden Wye Valisi senden sz edildiini duyduysa, ailesi adna bilimsel kehanetlerde bulunacak yararl bir khin rol oynayabileceini dnmtr. Wye, Cleonun mparatorluunu uygun bir biimde sona erdirebilir. Valinin tahta geecei ve ondan sonra galaksinin bin yl bar ve refah iinde yaayaca gibi kehanetler iin senden yararlanr. Tabii Wye Valisi tahta kar kmaz, artk sana da bir ihtiyac kalmaz. Ve belki sen de Cleonun peinden mezar boylarsn. Skntl bir sessizlik oldu. Sonra matematiki, Ama peimdekinin Wye Valisi olduunu kesinlikle bilmiyoruz, diye hatrlatt. Evet, bilmiyoruz. Hatta u ara birinin peinde olup olmadndan da emin deiliz. Jet -kuu Leggenin syledii gibi meteoroloji aratrmalar yapan sradan bir tat da olabilir. Ancak psiko tarih bilimi ve bunun potansiyeliyle ilgili haberler etrafa yaylrken, Trantordaki gl ya da yan gl kimseler senden yararlanmay isteyecekler. Baka gezegenlerdekiler de yle. Dors, O halde ne yapacaz? diye sordu. Bu gerekten nemli bir soru. Hummin bir sre dnd. Belki de buraya gelmen bir hatayd. Bir profesrn bir niversiteye gizleneceini ok kimse tahmin eder. Streeling pek ok niversiteden sadece biri. Ama en byk ve en zgrlerinden de saylyor. Onun iin de ok gemeden baz eller usul usul buraya sokulacaklard. Onu nun iin, daha iyi gizlenebilecein bir yere gitmen gerekiyor, Seldon. Ama... Seldon, Ama? dedi. Ama neresi olduunu bilmiyorum. Matematiki, Bilgisayardan bir iste, diye nerdi. Herhangi bir yeri seelim. Hummin, Ne mnasebet! dedi. Bunu yaparsak sradan bir blge kadar bile gvenli olmayan bir yer se ebiliriz. Hayr. Gizlenecein yeri mantk yoluyla bulmamz gerekiyor. Ne yapp yapp bunu baarmalyz. * de yemek saatinden ok sonrasna kadar Seldon un odasndan kmadlar. Matematikiyle Dors, arada srada konuuyorlard. Hummin ise sessiz oturuyor, dn yordu. Seldon sonunda aresiz bir sesle, Belki de benim ha yali yeteneklerimden yararlanmak isteyen adaylardan he men en iyi niyetlisini sememiz daha doru olur, Hummin, dedi. Beni ona teslim edersin. Adamn beni dierlerine kar savunacan umarsn. Hummin ban kaldrd, byk bir ciddiyetle. Buna gerek yok, diye cevap verdi. En iyi niyetli saylacak aday biliyorum. Sen zaten onun elindesin. Matematiki gld. Kendini Wye Valisiyle ve Galaksi mparatoruyla bir mi tutuyorsun? Mevki bakmndan... hayr. Ama seni kontrol edebilme asndan onlarn rakibiyim. Onlar da, aklma gelen dierleri de, seni g ve zenginliklerini arttrmak iin istiyorlar. Benimse byle hrslarm yok. Ben sadece galaksinin iyiliini istiyorum. Seldon alayla mrldand. Herhalde rakiplerine sorsalard, onlar da sadece galaksinin iyiliini istediklerini sylerlerdi. Muhabir, yle syleyeceklerinden eminim, dedi. Ama u ana kadar rakiplerimden

sadece biriyle karlatn. mparatorla. O da hanedan salamlatrmak iin senden uydurma kehanetlerde bulunman istedi. Benim senden yle bir ey istediim yok. Ben sadece psikobilim tekniini gelitirmeni ve bylece matematik adan geerli tahminlerde bulunulmasn istiyorum. Seldon hafife glmsedi. Doru. Yani u ana kadar byle oldu. O halde sana unu da sorabilirim: almalarn ne durumda? Bir ilerleme oldu mu? Matematiki glsn m, yoksa kzsn m, bilemedi. Ama ksa bir sessizlikten sonra sakin bir tavrla konumay baard. lerleme mi? ki aydan daha ksa bir srede mi? Hummi n, bu problemle belki de hayatm boyunca ura mam gerekecek. Benden sonra gelecek on, on iki kii de yle. Ve btn bunlara ramen sonunda yine baarszla urayacaz. niversite kitaplnda almann hibir yaran olmad m, Seldon? Hummin, Dorsa bir gz att. Seldon ar ar ban sallad. Hi olmad. Dors da yardm edemedi mi? Gen kadn iini ekti. Ben bu konuda hibir ey bilmiyorum, Chetter. Ben sadece Hariye yol gsterebilirim. O bir aratrma yapar, istediini bulamazsa, benim e limden bir ey gelmez. Hummin ayaa kalkt. O halde Seldonun niversitede kalmasnn fazla bir yarar yok. Sana baka bir yer bulmalym, dostum. Seldon uzanarak muhabirin koluna dokundu. Ama yine de bir fikrim var. Hummin gzlerini ksarak ona bakt. Ya aknlk ya da kukuyla. Bu ne zaman aklna geldi? imdi mi? Hayr. Yukanya kmadan birka gn nce dndm bunu. O olay bu fikri bir sre unutmama neden oldu. Ama sen kitaplktan sz ettiin zaman tekrar hatrladm. Hummin tekrar oturdu. Bana fikrini anlat. Tabii tamamiyle matematikle ilgili bir ey deilse. Matematikle hibir ilgisi yok. Kitaplkta tarih okurken aklma geldi bu. Galaksi toplumu gemite daha basitmi. On iki bin yl nce, mparatorluk kurulmaya balad sralarda galakside sadece on milyon kadar dnyada insanlar yayormu. Yirmi bin yl nce mparatorluk kurulmadan evvel, krallklar varm ve insanlar sadece on bin gezegene yaylmlarm. Kimbilir daha gerilerde toplum ne kadar klyor? Belki de insanlar ilk alarda bir tek dnyada yayorlard. Szn ettiin efsanelerde olduu gibi, Hummin. Muhabir, Yani daha basit bir galaksi toplumunu temel olarak kulland takdirde psiko -tarih bilimini gelitirebilir misin? diye sordu. Evet. Bana yle geliyor. Dors ani bir heyecanla, O halde gemiteki daha kk bir toplumu inceleyerek almaya bala, diye bard. Mesel Galaksi a 1000 ylnda var olan bir toplumu. Tabii G.. 1000 ylndaki durumu iyi bilmiyoruz. Onun iin de aratrma yapmak zorunda kalacaz. On bir bin yl gemi aradan. Seldonun yznde zgn bir ifade belirdi. Ne demek G.. 1.000 ylndaki durumu iyi bilmiyoruz? O gnlerde de bilgisayarlar vard, deil mi, Dors? Tabii. Bellek depolama birimleri, kulak ve gzlerle ilgili kaytlar? Bugnn, yani G.. 12 020 ylnn kaytlar var. O halde G.. 1 000 ylnn kaytlar da olmal. Kuramsal olarak yle. Ama pratikte... Bu senin durmadan tekrarladn ey ite, Hari. G..

1000 ylyla ilgili tam kaytlarn bulunmas mmkndr. Ama yle olduunu ummak da pratik bir ey saylmaz. Ama benim bu szlerim matematikle ilgili, Dors. Bu iddiam tarih kaytlarna uygulayamazsn ki! Gen kadn kendisini savunurcasma, Kaytlar sonsuza kadar kalamazlar, Hari, diye cevap verdi. Bellek bankalar bir sava nedeniyle zarar grr ya da silinebilir. Ya da zamanla bozulur. mparatorluk Kitaplndaki kaytlarn te birinden hi anlam kmadn sylyorlar. Ama tabii gelenekler yznden, o kaytlar kaldrp atmyorlar. Ancak dier kitaplkl ar geleneklere bu kadar bal deil. Streeling niversitesinde yararsz malzemeler on ylda bir atlyor. Tabii sk sk bavurulan ve kopyalar karlan belgeler binlerce yl dayanyor. Hkmetle ilgili ya da zel belgeler. O yzden de galaksi tarihinin en nemli noktalarn biliyoruz. mparatorluk ncesi alardakileri bile. Daha gerilere gittike kaytlar da bozuluyor. Seldon, Buna inanamyorum, dedi. Bozulma tehlikesi olan kaytlarn kopyalarn karmalar gerekmez miydi? Bilginin kaybolup gitmesine nasl gz yumabilirsiniz? Dors, stenmeyen bilgi yararsz bilgidir, diye mrldand. Kullanlmayan bilginin srekli olarak kopya edilmesi iin ne kadar zaman, aba ve enerji harcanmas gerektiini biliyor musun? Zamanla kayp ok daha artar, dedi. Ama gnn birinde bir kimsenin, kaytszca ortadan kaldrlan bilgiye ihtiyac olabileceini hesaba katmanz gerekmez mi? Belki belirli bir eye bin ylda bir ihtiya olabilir. Bu ihtimali dnerek o bilgi krntsn saklamak, yaplan masrafa demez. Bu bilim bakmndan da geerli. Sen yerekimiyle ilgili ilkel denklemlerden sz ediyorsun. Bunlar ilkel, nk ne zaman bulunduklar bilinmiyor, diyorsun. Tarihin sisleri arasnda kaybolmu. Neden byle? Siz matematikiler ve fen adamlar btn bilgiyi saklamadnz m? T o denklemlerin bulunduu adan zamanmza kadar? Seldon inledi ama gen kadna cevap vermeye de kalkmad. Muhabire dnd. Eh, ite, Hummin, bu fikrim de bir ie yaramayacak. Gemie bakyoruz, toplum daha klyor. Yararl bir psiko-tarih teknii gelitirmek de mmkn olacakm gibi gzkyor. Ama bilgi toplumun klmesinden daha hzl kayboluyor. O yzden de psiko-tarih yntemi imknszlayor. Dors dnceli bir tavrla mrldand. Tabii Mycogen Sektr var... Hummin abucak ban kaldrd. Gerekten yle. Ve Seldon iin de ok uygun bir yer oras. Bunu dnmeliydim. Seldon bir gen kadna bakt, bir muhabire. Mycogen Sektr m? O nedir ve nerededir? Hari, ltfen. Bunu sana daha sonra anlatrm. u anda baz hazrlklar yapmam gerekiyor. Bu gece buradan ayrlacaksn. * Dors, Seldonun biraz uyumas iin srar etti. Gece btn niversite uyuduu srada oradan ayrlacaklard. Gen kadn matematikinin hl dinlenmesi gerektiine inan yordu. Seldon, Sen yine yerde mi yatacaksn? diye sordu. Gen kadn omzunu silkti. Yatak bir kiilik. kimiz birden yatmaya kalkarsak doru drst uyuyamayz. Matematiki, Dorsa bir an istekle bakt. yleyse bu sefer de ben yerde yatacam. Olmaz. Sulusepkende komaya girerek yerde yatan ben deildim. Seldon, Burada, niversitede bana ok dert atm, Dors, dedi. almana da engel

oldum. Ama senden ayrlacam iin yine de zlyorum. Dors, Benden ayrlmayacaksn ki! diye cevap verdi. Ben de seninle geleceim. Hummi n benim iin izin alacak. Matematiki zld. Senden bunu yapman isteyemem. Bunu sen deil, Hummin istiyor. Seni korumam gerekiyor. Yukars konusunda baarl olamadm. Bunu telfi etmeliyim. Sana syledim ya. Ltfen o yzden kendini sulama... Ama... yanmda olursan kendimi daha rahat hissedeceim. Hayatn altst etmediimden emin olabilseydim... Dors usulca, Etmiyorsun, Hari, dedi. Ltfen uyu artk. Seldon bir sre sessiz yatt. Sonra, Humminin her eyi gerekten salayabileceinden em in misin, Dors? diye fsldad. Gen kadn, O olaanst bir insan, dedi. niversitede nfuzu var. Baka yerlerde de, sanrm. Bana sresiz izin alabileceini sylyorsa, bunu da baarr. Onda byk bir ikna gc var. Seldon, Biliyorum, diye cevap verdi. Bazan onun benden gerekten ne istediini dnyorum... Dors, Sana sylediini istiyor, dedi. Humminin gl ve idealist fikirleri, hayalleri var. Onu ok iyi tanyormusun gibi konutun, Dors. Ah, evet. Hummini iyi tanyorum. Onunla... ok samimi misin? Gen kadn acayip bir ses kard. Neyi ima ettiinden pek emin deilim, Hari. Ama en kstaha yorumu kabul edelim... Hayr, onunla ok samimi deilim. Ayrca bu seni neden ilgilendiriyor? Matematiki, Afedersin, dedi. Farkna varmadan bir bakasnn... Malna yaklamak istemiyorsun, yle mi? Bu daha da byk bir hakaret. Bence artk uyusan iyi olur. Tekrar zr dilerim, Dors. Ama uyuyamyorum. Hi olmazsa konuyu deitirmeme izin ver. Mycogen Sektrnn ne olduunu bana anlatmadn. Oraya gitmem neden iyi olacak? Sektr nasl bir yer? Mycogen kk bir sektr. Nfusu ancak iki milyon kadar. Tabii aklmda yanl kalmadysa. nemli olan u: Mycogenliler ilk alardan kalma geleneklere skca ballar. Ellerinde bakalarnda olmayan pek eski kaytlar bulunduu da syleniyor. Belki mparatorluk ncesi alan incelemen konusunda Mycogenliler senin iin normal bir tarihiden daha yararl olabilirler. Eski alann tarihinden sz ederken aklma Mycogen geldi. Sen onlarn kaytlann hi grdn m? Hayr, grmedim. Gren biriyle de hi karlamadm. O halde kaytlarn gerekten var olduklarna inanabilir misin? Aslnda bu bakmdan bir ey syleyemem. Mycogenli olmayanlar onlarn kak olduklarn dnyorlar. Ama bu haksz bir yarg da olabilir. Mycogenliler ellerinde kaytlar olduunu kesinlikle sylyorlar. Onun iin... belki de gerekten var. Her ne hal ise... Mycogende saklanabiliriz. Mycogenliler kimseye sokulmazlar... imdi ltfen uyu. Seldon sonunda uyumay baard. *

Hari Seldonla Dors Venabili gece 03de niversiteden ayrldlar. Matematiki gen kadnn kendisine rehberlik etmesi gerektiinin farkndayd. Dors, Trantoru ondan da ha iyi biliyordu. Oraya Seldondan iki yl nce gelmiti. Humminin de ok yakn arkadayd. Onun talimatn da anlyordu. Hem gen kadn, hem de Seldon, ince pelerinlere sarlmlard. Bunlarn baa iyice oturan kukuletalar vard. Bu klk birka yl nce niversitede moda olmutu. Ama sonra gen entellekteller bu pelerinlerden abuk vazgemilerdi. Belki imdi bu kl gln de bulurlard ama hi olmazsa Seldonla Dorsu iyice rtyor, kolaylkla tannmalarn engelliyordu. Hummin, Belki Yukarda olanlar sadece bir rastlantyd, demiti. Belki de peinde ajan yok. Ama yine de en kt ihtimale kar hazrlkl olmalyz. Seldon kaygyla sormutu. Sen de bizimle gelmeyecek misin? Muhabir, Bunu ok isterim, demiti. Ama kukulan zerime ekmemek iin iime dnmeliyim. Anlyorsun, deil mi? Matematiki iini ekmiti. Anlyordu. Seldonla Dors, Ekspres-yol tatma binerek bir sraya oturdular. Matematiki nnden getikleri binalan seyre koyuldu. Ama Dors bir sre sonra, Burada ineceiz, diye mrldanarak ayaa kalkt. Gl eliyle gen adamn kolunu tuttu. Dors darda, Bu taraftan, dedi. Gidip bir hava-jetine bineceiz... Sen de Trantorlularn ou gibi hava-jetine binmekten korkuyor musun? Hayr, hayr. Heliconda hava yolculuu ok yaparz. Ben sk sk hava -j etlerine de binerdim. Yalnz Hummin beni niversiteye gtrrken yolcu tatlarna binmek istemedi. Arkamzda pek belirgin bir iz brakacamz dnd. nk peindekiler balangta nerede olduunu biliyorlard, Hari. Seni izlemeye balamlard bile. Ama belki imdi nerede olduundan haberleri yok. Biz de nemsiz bir havaalanna gidiyoruz. Oradan zel bir hava-jetine bineceiz. Tat kim kullanacak? Herhalde Humminin bir dostu. Acaba ona gvenebilir miyiz? Humminin dostu olduuna gre, tabii gvenebiliriz. Seldon honutsuz bir sesle, Hummine ok hayransn, diye homurdand. Bunun nedeni de var. Dors hi de cilveli bir tavrla konumuyordu. O stn bir insan. Matematikinin honutsuzluu azalmad. Gen kadn ekledi. te hava-jeti. Acayip kanatlar olan kk bir tatt. Yannda yine parlak Trantor renklerine brnm ufak tefek bir adam bekliyordu. Dors, Biz Psikoyuz, dedi. Pilot, Ben de Tarihim, diye cevap verdi. Matematikiyle gen kadn onun peinden hava-jetine bindiler. Seldon, Bu parola kimin fikriydi? diye sordu. Dors, Humminin, dedi. Seldon burun kvrd. Humminin espri yetenei olduunu sanmyordum. yle ciddi ki! Dors glmsedi.

GNE EFENDS GNE EFENDS ON DRT ... Eski Trantorda Mycogen Sektrnn liderlerinden biri... Bu iine kapanm sektrn dier liderleri gibi, On drtle ilgili de fazla bir bilgi yoktur. Tarihe gemesinin tek nedeni, Ka srasnda Hari Seldonla karlam olmasdr. GALAKS ANSKLOPEDS Kk pilot blmesinin gerisinde sadece iki koltuk vard. Seldon bunlardan birine oturduu zaman koltuun dibi hafife kt, bir a bacaklarn, belini ve gsn sard. Bana da bir kukuleta geerek alnn ve kulaklarn rtt. Gen adam kendisini hapsedilmi gibi hissetti. Zorlukla ban evirerek bakt zaman Dorsun da ayn durumda olduunu grd. Pilot yerine geerek kontrollere bir gz att. Sonra da Endor Levanian hizmetinizde, dedi. Alarla sarldnz, nk havalanrken tat ok hzlanacak. Aklkta uarken alardan kurtulacaksnz. Bana adlarnz sylemenize gerek yok. Bu zerime vazife deil. Yerinde dnerek yolcularna glmsedi. Psikolojik baz glkler var m, genler? Dors neeyle, Ben D Dnyalym, dedi. Umaya da alm. Seldon biraz da azametli bir tavrla, Ben de yle, diye ek ledi. ok gzel, genler. Tabii bu bindiiniz o sradan ha va-jetlerinden deil. Gece umam da olabilirsiniz. Ama dayanacanz umuyorum. A pilotu da sarmt ama kollan aktayd. Bir homurtu duyuldu, sonra jet sanki havaya frlad. Grnmeyen bir el Seldonu iterek deta koltuun arkasna yaptrd. Matematiki n camdan, karlarnda bir duvarn belirdiini dehetle grd. Ama sonra duvarda yuvarlak bir az belirdi ve ara bir tnele girdi. On dakika sonra dar, karanlk geceye kt. Jet elektromanyetik alandan karken hz biraz azald. Seldonu bir g bu sefer de ne doru itti. Bir an soluk alamad. Sonra basn kayboldu. Alar da yle. Pilotun neeli sesi duyuldu. Ne lemdesiniz, genler? Seldon, Pek bilmiyorum... diyerek Dorsa dnd. yi misin? Gen kadn, Tabii, diye cevap verdi. Yanlmyorsam Bay Levanian gerekten D Dnyal olup olmadmz anlamak iin kk bir deneme yapt. yle deil mi, Bay Levanian? Pilot, Baz insanlar heyecandan holanrlar, dedi. Ya siz? Dors cevap verdi. Mantk erevesinde. Seldon takdirle ban sallad. Bunu her mantkl in san da itiraf eder... Ama jetin kanatlan kopsayd herhalde durum size bu kadar elenceli gelmezdi, efendim. Bu imknsz, efendim. Size bunun sradan bir hava jeti olmadn syledim. Kanatlar tam anlamyla bilgisayarl. Jetin hzna, rzgrn hz ve ynne, sya ve baka alt yedi koula uymak iin uzunluklarn, geniliklerini, kavislerini ve genel biimlerini deitiriyorlar. Jet paralanmadka kanatlar kopmaz. Seldonun yanndaki cama bir eyler arpt. Yamur yayor. Pilot, ou zaman yle, dedi. Matematiki pencereden bakt. Heliconda ya da baka bir dnyada klar grlrd. Ama Trantor kapkaranlkt. Dors her zamanki gibi Seldonun kaygsn fark ederek onun eline vurdu. Pilotun ne yaptn bildiinden eminim, Hari. Ben de emin olmaya alrm, Dors. Ama pilotun bilgisinin bir blmn bizimle paylamasn isterdim. Seldon bu szleri pilotun duyaca kadar yksek sesle sylemiti.

Levanian, Bilgimi paylamaya bir itirazm yok, diye gld. Bir kere... ykseliyoruz. Birka dakika sonra bulutlarn yukarsna kacaz. O zaman yamur kesilecek ve hatta yldzlar da greceiz. Zamanlamas iyiydi. nk bulutlarn ty gibi kalntlarnn arasnda birka yldz ldamaya balad. Pilot ierideki klar sndrd zaman dierleri de prldadlar. Dors, Yldzlar iki yldan beri ilk defa gryorum, diye mrldand. Ne ahane, deil mi? Pek parlaklar. ok da fazla. Pilot, Trantor, galaksinin merkezine D Dnyalarn oundan daha yakn, dedi. Helicon ise galaksinin gezegenlerin az olduu bir kesindeydi. Yldz alan da snkt. Bu yzden Seldonun dili tutuldu deta. Dors, Motorlar ne kadar sessizleti, dedi. Matematiki ban sallad. Gerekten de yle. Jet hangi gle uuyor, Bay Levanian? Bir mikro-fzyon motoru ve scak gazla. Mikro-fzyon kullanlan hava-jetleri olduundan haberim yoktu. Bundan sz ediyorlard ama... Byle kk birka hava-jeti var. Sadece Trantorda. Ve hepsine de yalnz yksek mevkideki memurlar biniyor. Seldon, Bu tr yolculuk pahal olmal, dedi. ok pahal, efendim. O halde Bay Hummin ne kadar verdi? Bu uu iin cret alnmad. Bay Hummin bu jetlerin sahibi olan irketin ileri gel enleriyle dost. Matematiki anlalmaz bir eyler homurdand, sonra da yldzlara bakarak, Batya doru mu gidiyoruz? diye sordu. Evet. Nereden anladnz? Douya doru gitseydik afak skerdi. Ama ua izleyen afak sonunda onlan yakalad. Gne nlar... gerek gne nlar ieriyi aydnlatt. Ama bu uzun srmedi. Jet alalarak bulutlarn arasna girdi. Seldonla Dors hayal krklyla bardlar. imdi aada Yukars belirmiti. ayrlar ve korular grlyordu. Clo wziann anlatt gibiydi buras. Ancak Seldon Yukary incelemek iin de fazla zaman bulamad. Bir tnel az belirdi. zerinde MYCOGEN yazlyd. Jet tnele dald. * ndikleri jet alan Seldonun merakl gzlerine bombomu gibi gzkt. Grevini tamamlam olan pilot onun ve Dorsun elini skt. Hava-jetine binerek hzla gzden kayboldu. Bu ssz yer Seldonu skmaya balyordu. imdi ne yapmamz gerekiyor? Bir fikrin var m, Dors? Gen kadn ban sallad. Hummin bizi Gne Efendisi On drtn karlayacan syledi. Bundan baka bir ey bilmiyorum. Gne Efendisi Ondrt m? O da nesi? Bir insan sanrm. Ama erkek mi yoksa kadn m, bunu bilemiyorum.

Acayip bir ad bu. Acayiplik bu ad duyan kimsenin kafasnda. Benimle hi karlamam kimseler erkek olduumu sanyorlar. Seldon, Onlar aptal olmallar, diye glmsedi. Hi de deil. Adma bakarak erkek olduumu dnmekte hakllar. Bana birka dnyada Dors adnda pek ok erkek olduunu sylediler. imdiye kadar bu adda hi kimseyle karlamamtm. nk sen galakside fazla dolamamsn. Hari ad her yerde var. Bir keresinde Hare isminde bir kadnla da tantm. Ad E harfiyle yazlyordu ama Hari diye okunu yordu. Hatrladm kadaryla Mycogende her ailenin yeleri belirli adlar alyorlar. Birer numara da alyorlar. Ama Gne Efendisi pek azametli bir ad. Biraz vnmenin ne zarar var? Cinnada Dors ad, 'Baharn Armaan anlamna gelir. Sana bu ad baharda doduun iin mi vermiler? Hayr. Ben Cinnada scak bir yaz gnnde domuum. Ama ailem Dors adn, hemen hemen unutulmu olan geleneksel anlamna ramen ho bulmu. O halde belki de Gne Efendisi... Kaim ve hain bir ses duyuldu. Bu benim adm, kabile yesi. aran matematiki sola doru bakt. Ak bir yer tat sessizce yaklamt. Pek eski moda, sandk gibi bir eydi. Kontrollerin banda, yal olmasna ramen gl kuvvetli bir adam oturuyordu. Yabanc pek azametli tavrlarla arabadan indi. Bilekleri bzgl, bol kollu, uzun beyaz bir entari giymiti. Ayandaki yumuak sandallardan iri ba parmaklar kyordu. Biimli ba saszd. Koyu mavi gzleri Seldonla Dorsu szd. Sonra, Sizi selamlyorum, kabile yesi, dedi. Matematiki alk olduu nazik tavrlarla, Selam, efendim, diye cevap verdi. Sonra da akn akn ekledi. eri nasl girdiniz? Kapdan tabii. Sonra kap arkamdan kapand. Siz bu nu fark etmediniz. Herhalde. Ama ne olacan bilmiyorduk. Hl da bilmiyoruz ya! Kabile yesi Chetter Hummin, kardelere iki kiinin geleceini haber v erdi. Sizinle ilgilenilmesini istedi. Demek Hummini tanyorsunuz? Evet. Tanyoruz. Bize hizmette bulundu. Ve o deerli kabile yesi bize hizmette bulunduu iin imdi biz de ona olan borcumuzu deyeceiz. Mycogene pek az kimse gelir. Buradan da pek az insan ayrlr. Sizi koruyacaz, ev odas vereceiz, rahatsz edilmemenizi salayacaz. Burada gvende olacaksnz. Dors ban edi. Size minnet duyuyoruz, Gne Efendisi On drt. Yal adam dnerek gen kadna sakin sakin, ama onu aalarcasna bakt. Kabilelerin geleneklerini bilmiyor de ilim. O toplumlarda kadnlarn kendilerine bir ey sylen meden konutuklarnn da farkndaym. O yzden alnmadm. Ama bu kadndan, bu konuda fazla bilgisi olmayan kardelerin arasnda daha dikkatli davranmasn isteyebilirim. Gen kadn fena halde alnd, yle mi? Gne Efendisi, yle, dedi. Sizinle beraberken numaram kullanmanza da gerek yok. Gne Efendisi demeniz yeterli olur... imdi benimle gelmenizi isteyeceim. Ka bile kokan bu yer beni rahatsz ediyor.

Seldon belki de gerektiinden daha yksek sesle, Hepimiz rahat etmeyi isteriz, diye cevap verdi. Bizi istediiniz biime sokmak iin karakterlerimize aykr olarak zorlamayacanza sz vermedike buradan admmz atmayacaz. Bizim geleneklerimize gre, bir kadn sylemek istedii bir ey olduu zaman rahata konuur. Bizi gven altna almaya raz olmusunuz. Gven yalnz fiziksel deil, psikolojik de olmaldr. Gne Efendisi matematikiyi szd. ok cretlisiniz, Kabile yesi. Adnz? Ben Heliconlu Hari Seldonum. Arkadam da Cinna dan Dors Venabili. Gne Efendisi, Seldon adn sylerken hafife eildi. Ama Dorsun ismi akland zaman kmldamad. Kabile yesi Hummine gvende olmamz salayacama dair yemin ettim. Onun iin kadn yol arkadanz korumak iin de elimden geleni yapacam. Kstah davranmak is tiyorsa, onu sulamamalarn salayacam. Ama bir tek bakmdan bize uymalsnz. Mthi bir istihkarla nce matematikinin, sonra da gen kadnn ban iaret etti. Seldon, Ne demek istiyorsunuz? diye sordu. Ba kllarnz. Ne olmu onlara? O kllar gzkmemeli. Yani salarmz sizin gibi tra m edeceiz? Kesinlikle olmaz! Bam tral deil, kabile yesi Seldon. Bulu ana girdiim zaman kllarm kklerinden yok edildi. Btn kardelerin ve kadnlarnn da yle. Salarmzn kklerinin yok edilmesinden sz ediyorsanz cevabm yine hayr. Asla! Kabile yesi, sizden banz tra etmenizi de, kllarn kklerini yok ettirmenizi de istemiyoruz. Sadece aramzdayken kllar rtmenizi istiyoruz. Nasl? Size deri balklar getirdim. Bunlar kafalarnzn biimini alacak. eritler de gz st kllarn rtecek. Yani... kalarnz. Ve kabile yesi Seldon, her gn tra da olacaksnz. Hatta gerekiyorsa daha da sk. Ama neden? nk bizde ba kl iren ve mstehcen saylr. Ama herhalde siz ve vatandalarnz galaksideki her dnyada insanlarn sal olduklarn biliyorsunuz. Biliyoruz tabii. Ve benim gibi arada srada kabile ye leriyle grmek zorunda kalan kimseler bu kllar da gryorlar.. Bu duruma dayanmaya alyoruz. Ama btn kardelerden ayn azab ekmelerini istemek hakszlk olur. Seldon, Pekl, Gne Efendisi, dedi. Ama bana unu syleyin. Doduunuz zaman siz de bizim gibi salsnz. Bulu ana kadar da yle dolayorsunuz. O halde salar yok etmek neden o kadar nemli saylyor? Bu sadece bir gelenek mi? Yoksa bunun salam bir nedeni mi var? htiyar Mycogenli gururla, Bir gence, sa kklerini yok ederek artk ergin olduunu gsteririz. Ayrca bu sayede yetikinler her zaman kim olduklarn hatrlarlar. Dierlerinin sadece birer kabile yesi olduklarn da unutmazlar. Entarisinin bir yerinden deiik renklerde bir avu ince plastik paras kard. Seldonla Dorsun yzlerini dikkatle inceledi. Plastik eritleri onlarn suratlarna doru tutarak renkleri kyaslad. Renklerin olduka uygun olmas gerekir. Tabii herkes deri balnz olduunu anlayacak. Ama bu tiksinti verecek kadar belirgin de olmamal. Gne Efendisi sonunda Seldona bir plastik paras uzatarak bunu bana nasl geireceini

anlatt. Ltfen bunu kafanza takn, kabile yesi Seldon. Balangta bu ilem size zor gelecek ama sonradan alacaksnz. Seldon bal kafasna geirmeye alt ama paray geriye ekmeye alrken drd. Gne Efendisi, Kalarnzn hemen yukarsndan balayn, dedi. Sanki yardm etmeyi ok istiyormu gibi parmaklarn oynatp duruyordu. Matematiki glmemeye alarak, Bunu siz yapar msnz? dedi. Gne Efendisi gerileyerek deta telala, Yapamam, diye mrldand. Salarnza dokunmu olurum. Seldon sonunda deri bal kafasna geirmeyi baard. Ka paralarn takmas daha kolay oldu. Onu dikkatle izlemi olan Dors da gerekenleri zorluk ekmeden yapt. Seldon sordu. Bu nasl karlacak? Bir ucunu bulmanz yeterli olur. ektiniz mi kar. Salarnz ksa kestirirseniz, bal giyip karmanz daha kolaylar. Matematiki ban sallad. Biraz uramay tercih edeceim. Sonra Dorsa dnerek alak sesle ekledi. Sen hl gzelsin, Dors. Ama yznn baz zelliklerini kaybettiriyor. Gen kadn, zellikler yine orada, dedi. Benim sasz halime alacandan eminim. Matematiki, Burada buna alacak kadar kalmak is temiyorum, diye fsldad. nemsiz kabile yelerinin mrldanmalarn azametle duymazlktan gelmi olan Gne Efendisi, Yer tatma binerseniz sizi Mycogene gtrrm, dedi. * Dors, Akas, hl Trantorda olduuma inanamyorum, diye fsldad. Seldon, Demek sen de imdiye kadar byle bir ey grmedin, dedi. Ben Trantora geleli daha iki yl oldu. O sreyi de daha ok niversitede geirdim. Gezegende pek dolamadm. Biraz uraya buraya gittim. unu bunu duydum. Yine de, buras gibi bir yer ne grdm, ne de duydum. Her ey birbirinin ayn. Gne Efendisi tat dikkatle ve ar ar sryordu. Yolda sanda benzeyen bu arabalardan birka tane daha vard. Kontrollerdeki adamlarn plak kafalar kta parlyordu. Yolun iki tarafnda katl binalar ykselmekteydi. Bu sssz binalarn hepsi de griydi. Dors usulca, Kasvetli, dedi. ok kasvetli. Seldon da fsltyla cevap verdi. Bu insanlar eitlie inanyor olmallar. Herhalde bir karde bir dierinden stn olduunu hibir zaman iddia edemiyor. Yrme yollar iyice kalabalkt. Yryen koridorlar ya da Ekspres -yollar olmad anlalyordu. Dors, Grililer kadn sanrm, diye fikrini aklad. Seldon, Bunu anlamak zor, dedi. Entarileri her eyi gizliyor. plak balar da birbirine benziyor. Grililer ya ift ift dolayorlar ya da bir beyazlnn yannda. Beyazlar yalnz balarna yryebiliyorlar. Gne Efendisinin entarisi de beyaz. Belki de haklsn. Seldon sesini ykseltti. Gne Efendisi, baz eyleri merak ediyorum... Eer yleyse, istediinizi sorabilirsiniz. Ama ben cevap vermek zorunda deilim. Yanlmyorsam evlerin bulunduu bir semtten geiyoruz. yerleri, endstri blgeleri yok...

Biz tmyle tarmla uraan bir toplumuz. Siz nerelisiniz? Nasl oluyor da bunu bilmiyorsunuz? Seldon souk souk, D Dnyal olduumu biliyorsunuz, dedi. Ben Trantora geleli daha iki ay oldu. yle de olsa... Madem tarmla urayorsunuz, o halde neden etrafta bir tek iftlik bile yok? Gne Efendisi ksaca, Onlar alt katlarda, dedi. Mycogenin bu katnda yalnzca ailelerin evleri mi var? Baka birka katta da yine oturulacak yerler bulunuyor. Biz grdnz gibi insanlarz. Her karde ve ailesi, birbirinin ei olan yerlerde oturuyor. Hepimizin de ayn tip yer tatlar va r. Arabalar kardeler kendileri kullanyorlar. Hizmetkr yok. Kimse rahatn bakalarnn abalarna borlu deil. Kimse dierlerinden stn olduunu iddia etmiyor. Seldon, Dorsa bakarak zerleri rtl kalarn kaldrd. Sonra da Gne Efendisine, Ama baz insanlar beyazl, dedi. Bazlar da grili. nk bazlar erkek kardeler, bazlar da kz kardeler. Ya biz? Siz kabile yelerisiniz ve misafirsiniz. Siz ve... Gne Efendisi bir an duraklad. .. .yol arkadanz, Mycogen deki btn koullara uymak zorunda deilsiniz. Ancak siz beyaz bir entari giyeceksiniz, yol arkadanz da gri. Ve bizimkine benzeyen zel bir konuk dairesinde oturacaks nz. Eitlik gzel bir ideal. Ama nfusunuz artt zaman ne oluyor? O zaman pastay daha kk dilimlere mi blyorsunuz? Nfus artmyor. Saymz oalrsa blgemizi geniletmemiz gerekir. Komu kabileler de buna izin vermezler. Ya da yaam tarzmz kt bir biimde deiir. Seldon, Ama siz... diye balad. Yal Mycogenli onun szn kesti. Bu kadar yeter, kabile yesi Seldon. Sizi uyardm gibi, cevap vermek zorunda deilim. Kabile yesi Hummine verdiimiz sz tutacak, yaam koullarmza kar gelmediiniz srece gvende olmanz salayacaz. Evet, bunu yapacaz ama ite o kadar. Birinin merak duymasna izin veririz. Ama bu srarl bir hal ald an, bizim de sabrmz tkenir. Sesinin tonundan matematikinin baka soru sormasna izin vermeyecei anlalyordu. Seldon skntyla, Hummin yardm etmeye alyor ama... diye dnd. Durumu yanl anlatm. Benim aradm gven deil. Daha dorusu yalnzca gven saylmaz. Bana bilgi de gerekli. Eer istediklerimi renemeyeceksem burada kalmam. Kalamam. * Seldon kendilerine verilen daireye biraz skntyla bakt. Burada kk ama ayr bir mutfak ve banyo vard. ki dar karyola, iki dolap, bir masa ve iki de iskemle... Yani bu darack yere iki kii iin gerekli eyalar konulmutu. Dors kadere boyun eiyormuasna, Cinnada da ayr bir mutfak ve banyomuz vard, diye aklad. Seldon, Bizde yle deildi, dedi. Belki Helicon kk bir dnya ama ben modern bir kentte yayordum. Genel mutfaklar ve banyolar vard... Ne byk ziyankrlk bu.

Gen kadn mrldand. Eitliin bir paras da bu sanrm. En uygun du iin kavga etmek yok. Hzl servis iin de. Herkesin durumu ayn. Ama insann yalnz kalmas da imknsz. Bu duruma aldrdm yok, Dors. Ama belki sen buna nem veriyorsun. Onlara ayr ayr odalarda kalmamz gerektiini iyice anlatmalyz. Yanyana, ama ayr odalarda. Dors, Bunun bir yarar olmayacandan eminim, dedi. Bu sektrde bo yer az. Herhalde biz bu kadarn bile verdikleri iin bu cmertliklerine ayorlar. Artk idare edeceiz. Hari. kimiz de bunu yapabilecek kadar olgunuz. Ben utanga, kk bir kz deilim. Sen de beni toy bir de likanl olduuna kesinlikle inandramazsn. Ama buraya benim yzmden geldin... Ne olmu? Gzel bir macera bu. yi ya. Hangi karyolay alacaksn? Banyoya yakn olann neden almyorsun? Matematiki dier karyolaya iliti. Beni rahatsz eden bir ey daha var. Burada kaldmz srece birer kabile yesi saylacaz. Sen ve ben. Hummin gibi. Biz baka kabilelerdeniz. Onlarn toplumunda yerimiz yok. Ve buradaki eylerin ou da zerimize vazife deil... Ama aslnda ok ey benim zerime vazife! Ben buraya o yzden geldim. Onlarn bildikleri eylerin bir ksmn renmek istiyorum. Ya da bildiklerini sandklar eylerin... Dorsun sesinde tarihilere zg o kuku vard. Anladm kadaryla, t ilk alara kadar uzanan efsaneleri varm. Ancak o mitlerin ciddiye alnabileceklerini de sanmyorum. O efsaneleri renmedike bir ey syleyemeyiz. Dier sektrlerde o efsanelerle ilgili kaytlar yok mu? Bildiim kadaryla yok. Bu toplum korkun bir biimde iine kapanm. nsanlar darya arkalarn dnmek konusunda deta psikopat gibi davranyorlar. Humminin engelleri aabilmesi ve bizi buraya kabul etmelerini salamas olaanst bir baar. Gerekten olaanst. Matematiki skntl skntl dnyordu. Bir yolu olmal Gne Efendisi bu toplumun tarmla uratn bilmememe at. Hatta kzd. Bunu gizlemek istemedikleri anlalyor. Gerekten de bu sr deil. Mycogen szcnn maya reten anlamna gelen ok eski bir kelimeden tretildiini sylyorlar. Hi olmazsa ben yle duydum. Eski diller uzman deilim. Her ne hal ise... Mycogenliler eitli mikro -besin retiyorlar. Yani maya. Ayrca deniz yosunu, bakteri, ok hcreli mantar. Buna benzer maddeler. Seldon, Bu ender grlen bir ey deil ki, dedi. Dnyalarn ounda bu mikro-kltr var. Heliconda bile. Ama herhalde Mycogendeki gibi deil. Onlarnki ok zelletirilmi bir tarm. Sektrlerinin ad kadar eski yntemler kullanyorlar. Gizli formller. Gizli evre etkenle ri. Kimbilir neler? Hepsi gizli. lerine kapanmlar. Hem de nasl! Ama onlar protein retiyorlar. Hafif bir tad olan trden besinler. O yzden mikro-besinleri bu dnyann baka blgelerinde yetitirilenlere hi benzemiyor. Az madde retiyor, bylece fiyat yksek tutuyorlar. Mycogen besinini hi tatmadm. Herhalde sen de yle. Ama mparatorluk brokratlar bu maddelerden bol bol alyorlar. Dier dnyalardaki st tabakadan insanlar da. Mycogenin ekonomik sal bu tr satlara bal. Onun iin de herkes onlarn bu deerli besinlerin kayna olduklarn rensin istiyorlar. Hi olmazsa bu sr deil. O halde Mycogen zengin bir Sektr.

Fakir deiller ama onlarn zenginlik peinde olduklarn da sanmyorum. Onlar korunmak istiyorlar. mparatorluk hkmeti Mycogeni koruyor. nk Mycogenliler olmasayd, her yemee nefis bir tad ya da baharat katan bu mikro-besinler bulunamazd. Bu da Mycogenlilerin acayip yaantlarn srdrebilecekleri ve herhalde onlar ekilmez bulan komularna tepeden bakmaya devam edecekleri anlamna geliyor. Dors etrafna baknd. ok sade bir hayat sryor olmallar. Burada ne holovizyon var, ne de kitap-filmleri. Dolaptaki rafta bir kitap-filmi grdm. Seldon uzanarak filmi ald, sonra da fkeyle ekledi. Bir yemek kitab bu. Dors kitab alarak dmelere bast. Sonunda deiik makineyi altrmay baard ve ekran aydnland. Kitapta sadece birka yemek tarifi var. Gerisi yemek sanat ko nusunda felsefi yazlar. Cihaz kapatt. Bir tek birim bu. Kitab karmak imknsz. Bir tek kitap iin yaplm bir makine. te bu byk bir ziyan. Belki de herkesin sadece bir tek kitap-filme ihtiyac olduunu dnyorlar. Seldon iki karyola arasndaki baucu masasna uzand, oradaki bir cismi ald. Bu konuma cihaz olabilir. Ama ekran yok. Belki de sesin yeterli olduunu dnyorlar. Acaba nasl alyor? Seldon leti kaldrarak her tarafna bakt. Hi byle bir ey grdn m? Bir keresinde bir mzede grdm. Tabii bu ayn eyse. Mycogen mahsus eskiye skca sarlyor sanki. Belki de bunun etraflarn sarm olan kalabalk kabile yelerinden uzaklamak iin bir yol olduunu dnyorlar. Eskiye sk skya sarlmalar ve acayip gelenekleri insann onlara sokulmasn engelliyor. Bu davranta da ters bir mantk var. Seldon hl cihazla oynuyordu. Ah! almaya balad. Ama bir ey duymuyorum. Dors kalarn att. Masadan ald ii kee astarl bir silindiri kulana gtrd. Bundan ses geliyor. Al, bir dene. Silindiri gen adama uzatt. Seldon silindiri ald ve, Ay! diye bard. Taklyor bu!... Evet, kulam actt. Sesimi duyduunuz anlalyor... Evet, buras bizim oda... Hayr, numarasn bilmiyorum. Dors, numaray grdn m? Gen kadn, Konuma cihaznn zerinde bir numara var, dedi. Belki o bir ie yarar. Belki... Matematikinin sesi kukuluydu. Sonra konuma cihazna, letin zerindeki numaray sylyorum, dedi. 6LT 3648 A. Bu yeterli mi? Cihaz doru drst nasl kullanacam nereden reneceim? Aynca... mutfa nasl kullanacaz? Ne demek, Bilinen biimde alyor? Bunun bana bir yaran yok ki... Buraya bakn! Ben bir... kabile yesiyim. Sayg duyulan bir konuk... Evet, aksanm yznden zr dilerim. Bir kabile yesinin sesini duyar duymaz onu tanyabilmenize sevindim... Adm Hari Seldon. Bir sessizlik oldu. Matematiki ban kaldrarak Dorsa canndan bezmiesine bakt. Beni arayacakm. Herhalde bana kaytlarda beni bulamadn syleyecek... Ah, buldunuz mu? yi! O halde bana istediim bilgiyi verebilecek misiniz? Evet.. Evet.. Evet... Peki, Mycogen dnda birini nasl arayabilirim?., pekl... Ya Gne Efendisi On drt gibi biriyle balant kurmak mesel?.. O halde yardmcs, ya da yaveri?.. Tamam... Teekkr ederim. Konuma cihazn brakarak kulana takm olduu silindiri zorlukla kard. Bize istediklerimizi retmesi iin birini bulacaklar. Ama adam kesin zaman veremedi. My cogen dnda bir yeri aramamz imknsz. Hi olmazsa bu letle. Yani Hummine ihtiyacmz olursa

onunla konuamayacaz. Gne Efendisi On drtle konumak istediim zaman da trl karmak yola bavurmak zorunda kalacam. Gya burada herkes birbirine eit. Ama kimsenin itiraf etmedii baz ayrcalklar olduundan da eminim. Saatine bakt. Her ne hal ise... Yemek kitab izleyecek deilim, Dors. Hele ukalca yazlan, hi. Saatim niversiteye gre ayarlanmt. Bilmiyorum artk burada yatma zaman geldi mi? Ama u ara buna da aldrdm yok. Gece hemen hi uyumadk. Artk biraz uyumak istiyorum. Bir itirazm yok. Ben de yorgunum. Teekkrler. Yeni gn ne zaman balyor bilmiyorum ama uykumu aldktan sonra mikro besin iftliklerini dolamak istediimi syleyeceim. Gen kadn ard. Bu konu seni ilgilendiriyor mu? Aslnda pek ilgilendirmiyor ama o iftliklerle ok gururlanyorlar. O yzden de bu konudan sz etmeye raz olurlar. Dilleri zlr zlmez btn sevimliliimi taknr, belki efsane konusunun almasn da salanm. Bence bu zekice bir strateji. Dors kukuyla, yle olduunu umarm, dedi. Ama Mycogenlileri o kadar kolaylkla tuzaa drebileceini sanmyorum. Bakalm, grrz. Seldonun sesi haindi. O efsaneleri renmeye azmettim. * Seldon ertesi sabah yine o konuma cihazn kulland. fkeliydi nk ackmt. Gne Efendisi On drtle konumaya alt ama biri onu engelledi. Onu imdi rahatsz edemezsiniz. Matematiki fkeyle, Nedenmi o? diye sordu. Kardaki souk souk, Bu soruyu cevaplamaya gerek olmad belli bir ey, dedi. Bizi buraya hapsetmek iin getirmediler. Seldonun sesi de ayn derecede souktu. Alktan lelim diye de getirmediler. Mutfanz ve bol yiyeceiniz olduundan eminim. Matematiki, Oras yle, diye homurdand. Ama mutfaktaki ara ve gerelerin nasl kullanlacan bilmiyorum. Yemek yapmasn da. O besinleri ne yapyorsunuz? i i mi yiyorsunuz? Halyor musunuz, tavada m kzartyorsunuz?. .. Bu konuda bilginiz olmadna inanamam. Bu konuma srasnda odada bir aa bir yukan dolaan Dors, cihaza doru uzand, Seldon, Bir kadn onunla konumaya alsa balanty keser, diye fsldayarak Dorsu engelledi. Sonra da cihaza her zamankinden daha da kesin bir tavrla, Neye inandnz, neye inanmadnz benim iin hi nemli deil, dedi. Buraya hemen birini gnderin. Bizi bu durumdan kurtarabilecek birini. Yoksa eninde sonunda Gne Efendisi On drte ulatmda bu tavrlarnzn bedelini de dersiniz. Ama bekledikleri kimse ancak iki saat sonra geldi. Matematiki bu srede fkesinden lgna dnd. Dors da aresizlik iinde, artk onu yattramayacan dnmeye balad. Sonra kabak kafas hafif illi bir gen kapda belirdi. Belki de aslnda kzl salyd. Gen adam birka tencere de getirmiti. Tam bu konuda bilgi verecei srada yznde kaygl bir ifade belirdi. Korkuyla srtn Seldona dnd. Kabile yesi, deri bal iyi oturtamamsn. Patlama derecesine gelmi olan matematiki, Bu beni hi rahatsz etmiyor, diye sylendi. Ama Dors atld. zin ver de dzelteyim. Hari. u sol taraf biraz yukar kalkm. Seldon sonra, Artk dnebilirsin, delikanl, diye homurdand. Adn nedir?

Mycogenli kararszca dnerek ihtiyatla Seldona bakt. Ben Gri Bulut Beim. Stajyerim. Size yemek getirdim. Duraklad. Kendi mutfamdan. Yemei karm Ijazrlad, Kabile yesi. Tencereleri masaya koydu. Seldon birinin kapan aarak yemei kukuyla koklad, sonra da aknlkla Dorsa bakt. Biliyor musun, hi de fena kokmuyor. Gri Bulut, Gerektii kadar scak deil, dedi. Buraya getirirken soudu. Mutfanzda tabak ve atal olmal. Dors gerekenleri getirdi. kisi de bol bol yemek yediler. Seldon kendini tekrar uygar bir insan gibi hissedebildi. Dors gen Mycogenlinin kendisiyle yalnz kalrsa sklacan biliyordu. O yzden kaplan alp mutfaa gtrd. Ykama makinesinin kontrollerinin srrn zd, bula ykad. O srada Seldon yerel saati sordu ve ok utand. Yani imdi gece yars m? Gri Bulut, Gerekten yle, kabile yesi, dedi. O yzden ihtiyacnz gidermek biraz zaman ald. Matematiki birdenbire Gne Efendisinin neden rahatsz edilemeyeceini anlad. Herhalde Gri Bulut yemek hazrlamas iin kadn uyandrmt. Matematiki vicdannn szladn hissetti. ok zgnm. Biz sadece kabile yeleriyiz. Mutfan nasl kullanlacan bilmiyoruz. Yemeklerin nasl hazrlanacan da. Sabaha bize bu ii doru drst retmesi iin birini gnderebilirler mi? Gri Bulut uysalca, En iyisi size iki kz kardein gnderilmesi olur, kabile yesi, dedi. Kadnlar gndererek sizi rahatsz edeceim iin zgnm. Ama bu ileri onlar biliyorlar. Dors mutfaktan kmt. Erkeklerin hakim olduu Mycogen toplumundaki yerini unutarak, ok gzel, Gri Bulut, diye bard. Kz kardelerle tammak houmuza gidecek. Gen Mycogenli ona kaygyla bir gz att, sesini karmad. Seldon, Gri Bulutun ilkelerine uyarak bu kadn sesini duymazlktan geleceini anlad iin Dorsun szlerini tekrarlad. ok gzel, Gri Bulut. Kz kardelerle tanmak houmuza gidecek. Delikanlnn yzndeki skntl ifade kayboldu. Sabah olur olmaz onlan yollanm. Gri Bulut kp gittikten sonra Seldon memnun memnun, Kz kardeler iimize yarayacak, dedi. Dors, yle mi, Hari? diye sordu. Nasl? Onlara insan gibi davrandmzda bize minnet duyar, efsanelerinden sz ederler. Dors kukuyla, Tabii o efsaneleri biliyorlarsa, dedi. Mycogenlilerin kadnlarn iyi eittiklerini hi sanmyorum. * Seldonla Dors biraz daha uyudular. Kz kardeler alt saat sonra geldiler. Daireye ekine ekine, deta ayaklarnn ucuna basarak girdiler. Entarileri ak, tatl bir griydi. Daha koyu gri, ince ssleri vard. Hibir ss dierlerine benzemiyordu. Bu klk irkin saylmazd ama kadnlarn btn zelliklerini de gizliyordu. Tabii kadnlarn balar kabakt ve boyanmamlard. Dorsun iki yanlarna mavi srd gzlerine baktlar. Ularn krmzya boyad dudaklarna da. Seldon bir an, Bunlarn erkek mi yoksa kadn m olduklar nasl anlalacak? diye dnd. Ama hemen sonra bu sorusunun cevabn ald. ki kz karde de ku cvltsn andran seslerle

konumaya baladlar. Biri, Ben Yamur Damlas Krkm, diye akd. Bu da kk kardeim. Dieri cvldad. Ben Yamur Damlas Krkbeim. Bizim aile de Yamur Damlas adna sk rastlanr. Kkr kkr gld. Dors ciddi ciddi, kinizle de tantm iin seviniyorum, dedi. Ama imdi bana sizi nasl aracam syleyin. Herhalde sadece Yamur Damlas diyemem. yle deil mi? Yamur Damlas Krk, Hayr, diyemezsiniz, diye cevap verdi. kimiz de burada olduumuzda tam admz kullanmalsnz. Seldon, Sadece Krk ve Krkbee ne dersiniz, hanmlar? dedi. ki kadn ona abucak bir gz attlar ama seslerini karmadlar. Dors, Onlar bana brak, Hari, diye fsldad. Matematiki geriledi. Herhalde bu iki kadn da bekrd ve erkeklerle konumamalar gerekiyordu. Krk , kardeinden daha ciddi tavrlyd. Belki de ondan daha sofuy du. Dors, Kardeler, dedi. Anlayacanz, kabile yeleri mutfaktan nasl yararlanacaklarn bilmezler. Yani yemek yapmasn bilmiyor musunuz? Yamur Damlas Krk ok geiriyormu gibiydi. Dorsa honutsuz bir ifadeyle bakyordu. Yamur Damlas Krkbe glmemek iin kendini tuttu. Seldon onlarla ilgili tahminlerin de yanlmam olduuna karar verdi. Dors, Vaktiyle benim de bir mutfam vard, dedi. Ama buradaki gibi deildi. O besinlerin ne olduklarn da, nasl hazrlanacaklarn da bilmiyorum. Yamur Damlas Krkbe, Aslnda ok kolay, diye aklad. Size her eyi gsterebiliriz. Yamur Damlas Krk de ekledi. Sizin iin gzel, besleyici bir le yemei hazrlayacaz... Bunu... Bir an duraklad, sonra ekledi. ... ikiniz iin yapacaz. Bir erkein varln belirtmek iin kendini zorlad belliydi. Dors, Bir sakncas yoksa ben de sizinle birlikte mutfaa gireceim, dedi. Bana her eyi aklarsanz ok sevinirim. Ne de olsa, bizim iin gnde kez yemek yapmanz bekleyemeyiz, kardeler. Yamur Damlas Krk souk ve resmi bir tavrla ban sallad. Size her eyi gstereceiz. Ama yaptklarmz anlamak kabile yesi bir kadna zor gelebilir. Bu ie... yeteneiniz olmal. Dors nazik nazik glmsedi. Elimden geleni yapacam. kadn mutfaa girdiler. Matematiki onlann arkasndan bakarak uygulayaca stratejinin ayrntlarn dnmeye alt. * MKRO BESN FTL MYCOGEN ... Mycogenin mikro-besin iftlikleri efsanelemitir. Ancak bugn artk bunlar yalnzca, Mycogenin mikro-besin iftlikleri kadar zengin, Mycogen mayas kadar lezzetli gibi deyimlerde yaamaktadr. Tabii bu tr vgler zamanla iyice abartmal bir hal almaktadr. Ancak, Hari Seldon ka srasnda bu mikro-besin iftliklerini ziyaret etmitir. Anlarnda bu konudaki yaygn dnceleri destekleyecek blmler de vardr... GALAKS ANSKLOPEDS

Seldon, ok nefisti! diye bard. Gri Bulutun getirdii yemeklerden ok daha gzel... Dors mantkl bir tavrla, unu unutma, dedi. Gri Bulutun kadn o yemekleri gece yars, alelacele hazrlamak zorunda kalmt. Bir an durdu sonra da ekledi. Kadn yerine kars demelerini isterdim. Kadn kelimesini sylerken sanki bir maldan sz ediyorlarm gibi tavr takmyorlar. Evim, ya da entarim, der gibi. ok aalayc bir ey bu. Biliyorum. nsan fkelendiriyor. Ama bu insanlar karm derken de yine bir maldan s z ediyormu gibi davranabilirler. Yaam tarzlar byle. Ve kz kardeler de buna aldrmyorlar. Sanrm. Sen ve ben nutuk ekerek bu durumu deitiremeyiz... Her neyse... kardelerin bu ii nasl yaptklarn rendin mi? Evet, rendim. Kardeler de her eyi kolaylatrdlar. Yaptklarnn hepsini hatrlayacam sanmyordum. Ama buna gerek olmadnda srar ettiler. Yiyecekleri stmann yeterli olacan sylediler. Ekmee bir mikro-besin katyorlarm sanrm. Hafife biberli gibiydi. yle deil mi? Farknda deilim ama ekmee doyamadm. orbaya da. Sebzelerin bazlarm tandn m? Hayr. Ya o dilinmi eti? Aslnda onun et olduunu sanmyorum. Cinnada kuzu etiyle buna benzer bir yemek yapardk. Ama o kuzu eti deildi. Sana onun et olduunu sanmadm syledim ya... Mycogen dnda kimsenin byle yemekler yemediinden de eminim. mparatorun bile. Mycogenliler darya ne satyorlarsa, hep en dk kaliteli maddeler olmal. En iyilerini kendilerine saklyorlar. Burada fazla kalmayalm, Hari. Bu yemeklere alrsak, bir daha dardaki o berbat eyleri yiyemeyiz. Gen kadn bir kahkaha att. Seldon da yle. Sonra meyve suyundan bir yudum ald. imdiye kadar itii meyve sularnn hepsinden nefisti. O kardeler burada olsalard onlara teekkr ederdim. Ne zaket bunu gerektirirdi. , Onlar yemekleri yerken neler hissedeceimizi biliyorlard sanrm. Kardeler yemekleri strlarken her eyin pek nefis koktuunu syledim. 'Tatlar daha da nefis, dediler. Bunu daha byk olan syledi sanrm. Evet. K kkr kkr gld... Tekrar gelecekler. Onlarla birlikte alverie kabilmem iin bana da bir entari getirecekler. Ayrca sokaa kacam zaman yzm iyice ykamam nerdiler. Bana hazr yiyecekleri nereden alabileceimi de gsterecekler. Onlar sadece stmam yetecek, ite o kadar. Tavrlarndan alverii ve yemekleri benim yapmam bekledikleri anlalyordu. Heliconda bir sz vard: Trantordayken bir Trantor lu gibi davranmalsn. Evet. Senin bu tavr taknacan biliyordum. Seldon, Ben sadece insanm, dedi. Gen kadn hafife glmsedi. Her zamanki bahane. yice doymu olan Seldon memnun memnun arkasna yasland. Sen iki yldan beri Trantordasn, Dors. Benim anlayamadm baz eyleri kavrayabilirsin. Mycogenlilerin bu acayip toplum sistemleri, doast gr alarnn bir paras m? Doastnden kastn nedir? Belli, deil mi? Doal kanunlara uymayan, enerji toplama zorunluuyla snrlanmayan varlklara inanmak...

Anlyorum. Sen Mycogenin dinsel bir toplum olup olmadn soruyorsun. Dinsel mi? Evet. ok eski bir terim bu. Ama biz tarihiler bu szc kullanyoruz... Ben Mycogeni zel olarak incelemedim. Ama grdm kadaryla, bu dinsel bir toplum olabilir. O halde... Mycogen efsanelerinin birtakm zellikleri olmas seni artr m? Hayr. artmaz. O yzden tarihsel gereklere dayanmamas? Bu art deil ki! Efsanelerin z yine de tarihsel bir gerek olabilir. Sonradan arptlm ve doast ayrntlar eklenmitir. Matematiki, Ah... diye mrldanarak dncelere dald. Sonra, Dors, dedi. Sence kadnlar erkeklerden daha m dindardr? Gen kadn kalarn kaldrd. Ama byle basit bir sonuca varamayz ki! Biraz dnd. Bence maddi dnyadan fazla yararlanamayan kimseler avunmay senin doast dediin eyde ararlar. Yoksullar, ezilenler. Seldon, Mycogende kadnlara insanlardan daha aa yaratklarm gibi davranyorlar, dedi. Onun iin kadnlar dinle erkeklerden daha fazla ilgileniyor olabilirler. Efsane lerle de. Olabilir. Dors glmsedi. Yine psiko-tarih problemi iin bir zm yolu mu bulmaya alyorsun? Bilmiyorum... Yemin ederim bilmiyorum. Ama Chetter Hummin bir yntem bulunmasn ok istiyor. Nedense ben de onu memnun etmeye alyorum. Humminin byk bir ikna gc var. Evet, biliyorum. Matematikinin kalar atld ama bir ey sylemedi. Hummin mparatorluun kmek zere olduunu ve tek umudun psiko-tarih bilimi olduunu sylyor. Felketi en gelleme sorumluluunu da benim omuzlarma yklyor. Tabii mparatorluk ben ldkten sonra da yaayacak. Ama rahat bir hayat srebilmek iin psiko-tarihin pratik bir bilim olmadna kendimi inandrmalym. Hatta Hummini de. O yzden her yolu denemek ve hibirinin baarl olmadn gstermek zorundaym. Her yolu mu? Yani insan toplumlarnn imdikinden daha kk olduu alara geri dnmek gibi mi? Daha kk ve daha az karmak olduu alara. Ve onlardan yararlanarak bu bilimin yine de pratik olmadn kantlayacaksn, yle mi? Evet. Ama o eski dnyay sana kim anlatacak? Belki Mycogenlilerin daha bir ilkel galaksi konusunda bilgileri var. Ama herhalde Gne Efendisi bunu senin gibi bir kabile yesine aklamaz. Hibir Mycogenli yapmaz bunu. Buras iine kapank bir toplum. Bunu sana ka kere syledim? Bu toplumun insanlar kabile yelerinden kukulanyorlar. Paronoyaya varacak kadar hem de. Bize hibir ey sylemezler. Baz Mycogenlileri bana almalar iin ikna etmenin yollarn bulmalym. Mesel O kzkardeleri. Sen erkek olduun iin sesini bile duymuyorlar. Gne Efendisi de benim sesimi duymad gibi. Onlarn sana aldklarn farz edelim. Kz kardelerin birka slogan dnda bir ey bildiklerini sanmyorum. e bir yerden balamalym.

Dors, Dur da dneyim, dedi. Hummin seni korumam gerektiini syledi. Bunu mmkn olduu zaman sana yardm etmem gerektii anlamna alyorum... imdi... Din konusunda fazla bir ey bilmiyorum. Bu benim uzmanlk alanma girmiyor. Ama ou zaman dinlerle ilgili bir kitap oluyor. Ya da kitaplar. Treleri ve kendi gr alarna gre tarihi aklyor bu kitaplar. Kutsal iirleri ve daha kimbilir neleri. ou zaman bu kitaplar herkes okuya biliyor. Ama bazen de bunlar gizli tutuluyor. Mycogenlilerin de bu tr bir kitaplar olduunu mu dnyorsun? Gen kadn dnceli dnceli, Dorusunu istersen byle bir kitaptan sz edildiini duymadm, diye mrldand. Yani... ya byle bir kitap yok, ya da gizli tutuluyor. Ama iki durumda da onun sana bir yarar olmaz. Seldon hain bir sesle, Hi olmazsa bir balama noktas saylabilir, dedi. * Kzkardeler, Seldonla Dors sofradan kalktktan iki saat sonra geldiler. kisi de glmsyorlard. Daha ciddi tavrl olan Yamur Damlas Krk, gri bir entariyi Dors un grmesi iin havaya kaldrd. Gen kadn neeyle glerek itenlikle ban sallad. ok ekici. u ilemeler ok ho. Yamur Damlas Krkbe, nemli deil... diye cvldad. Bu benim eski klklarmdan biri. Size de pek uymayacak. nk boyunuz benimkinden uzun. Ama bir sre iin iinize yarar. Sonra sizi en iyi entarilerin satld yere gtrrm. llerinize ve zevkinize uyan birka giysi alrsnz. Sinirli sinirli glmseyen, ama konumayan Yamur Damlas gzlerini yere dikerek beyaz bir entariyi Dorsa uzatt. Dikkatle katlanmt. Gen kadn entariyi, katlarn amakszn Seldona verdi. Renginden senin olduu anlalyor, Hari. Matematiki, Herhalde, dedi. Ama onu geri ver. Entariyi bana vermekten kand. Dors ban hafife sallayarak, Ah, Hari, diye fsldad. Seldon kesin bir tavrla, Olmaz, dedi. Entariyi bana vermedi. Onu iade et. Onu bana verinceye kadar bekleye ceim. Dors entariyi isteksizce Yamur Damlas Krke uzatacak oldu. Kadn ellerini arkasna saklayarak geriledi. Yz bir maskeye dnmt. Yamur Damlas Krkbe, Seldona abucak bir gz att, sonra da ablasna sarld. Dors, Yapma, Hari, dedi. Kz kardelerin akraba olmayan kimselerle konumalar yasak sanrm. Onu zmenin ne yarar var? Bu onun elinde olan bir ey deil ki! Matematiki sert sert cevap verdi. Buna inanmyorum. yle bir kural varsa, bu sadece erkek kardeler iin geerli olmal. Onun imdiye kadar bir kabile yesiyle karlatn hi sanmyorum. Dors, Yamur Damlas Krke dnerek yumuak bir sesle, imdiye kadar hibir kabile yesiyle karlatnz m, karde? diye sordu. Mycogenli kadn bir an duraklad, sonra Hayr, der gibi bam sallad. Seldon ellerini at. te, grdn m? Bir sessizlik kural varsa bu erkek kardelerle ilgili. Kabile yeleriyle konumalar yasak olsayd bu iki kadn... kz kardeleri... bi zimle ilgilenmeleri iin yollarlar myd? Belki de onlarn sadece benimle konuacaklarn dnyorlard. Ben de szlerini sana

tekrarlayacaktm, Hari. Sama. Buna inanmyorum. nanamam. Ben sadece bir kabile yesi deil, Mycogenlilerin sayg gsterdikleri bir konuum. Chetter Hummin bana saygl davranlmasn istedi. Gne Efendisi Ondrdn kendisi beni buraya getirdi. Bana sanki yokmuum gibi davranlmasna izin veremem. Gne Efendisi. Ondrd arayp ona ac ac ikyet edeceim. Yamur Damlas Krkbe alamaya balad. Yamur Damlas Krk olduka sakin bir tavrla duruyordu. Ama hafife kzarmt. Dors sanki matematikiye bir kez daha rica etmek istiyormu gibi bir hareket yapt. Ama Seldon fkeyle sa elini uzatarak onu engelledi. Sonra da hiddetle Yamur Damlas Krk szd. Sonunda kadn konumaya balad. Ama o ku cvltsn andran sesle deil. Sesi bouklam, titriyordu. Bizi ikyet etmemelisiniz, kabile yesi. Bu hakszlk olur. Beni halkmn trelerine kar gelmeye zorluyorsunuz. Benden ne istiyorsunuz? Gen adam hemen sevimli bir tavrla glmseyerek elini uzatt. Getirdiiniz giysi. Entari. Kadn entariyi sessizce matematikinin eline brakt. Seldon hafife eildi, yumuak, dosta bir sesle, Teekkr ederim, karde, dedi. Dorsa, Gryorsun ya? der gibi abucak bir gz att. Ama gen kadn fkeyle ban evirdi. Matematiki entariyi at. Hi ss yoktu. Sadece pskll bir kemeri vard. Banyoya girip bunu giyeceim. Herhalde bu i bir dakikadan daha uzun srmez. Kk banyoya girerken Dors da peinden geldi. fkeyle, slk alar gibi, Sen ne yaptn sanyorsun? diye fsldad. ok zalimce davrandn, Hari. Zavall kadna kar neden o tavr takndn? Seldon sabrsz bir sesle, Onun benimle konumasn salamam gerekiyordu, dedi. Kadndan bilgi alacam. Bunu sen de biliyorsun. Zalim davranmak zorunda kaldm iin zgnm. Ama onun korkularn baka trl nasl yenebilirdim? Gen kadna kmasn iaret etti. Matematiki banyodan kt zaman Dors da entarisini giymiti. Klnn biimsizliine ramen yine de ok ekiciydi. Entarisinin kemeri Seldonunkinden kalnd. Mavi tal bir tokayla kapatlyordu. Matematiki, Kadnlar en zor artlarda bile yine de sslenmeyi baaryorlar, diye dnd. Dors, Seldonu inceledi. Artk Mycogenlilere benzedin. Kz kardeler ikimizi de alverie gtrebilirler. Seldon, Evet, dedi. Ama daha sonra Yamur Damlas Krkn bana mikro-besin iftliklerini dolatrmasn istiyorum. Yamur Damlas Krkn gzleri irileti, kadn abucak bir adm geriledi. Matematiki sakin sakin ekledi. O iftlikleri grmek istiyorum. Yamur Damlas Krk abucak Dorsa bakt. Kabile yesi... Seldon ekledi. Belki de iftlikler konusunda hibir bilginiz yok, karde. Bu sz kadn sinirlendirdi. Ban azametle kaldrarak Dorsa dikkatle, Ben mikro -besin iftliklerinde altm, diye aklad. Btn kardeler bunu yaparlar. Matematiki, O halde bana iftlikleri gezdirin, dedi. Ve yeniden tartmaya da balamayalm. Ben konumanz yasak olan bir erkek karde deilim. Ben bir kabile yesi yim ve saygn bir konuum. Dikkati fazla ekmemek iin bu deri bal takp entariyi de giyeceim. Ama ben bir bilim adamym ve buradayken de baz eyleri renmem gerekiyor. Bu odada gzlerimi

duvara dikerek aylak aylak oturamam. Sizde galaksinin baka hibir yerinde olmayan bir ey var. Ben de onu grmek istiyorum... Mikro-besin iftliklerinizi. Onlar gstermek size gurur vermeli. Biz o iftliklerle gururlanyoruz. Yamur Damlas Krk sonunda Seldona dnd. Size iftlikleri dolatracam. Ama amacnz srlarmz renmekse bunu baaramayacaksnz. Yarn sabah sizi mikro-besin iftliklerine gtreceim. Bunu salamak iin zaman gerekiyor. Seldon, Yarn sabaha kadar beklerim, dedi. Ama sz veriyor musunuz? eref sz? Yamur Damlas Krk onu aalarcasna, Ben bir kz kardeim, diye hatrlatt. Sylediimi de yapacam. Bir kabile yesine bile verdiim sz tutacam. Sesi buz gibiydi. Gzleri irilemi, acayip acayip parlyordu. Seldon, Kafasndan neler geiyor? diye dnerek kaygland. Seldon rahatsz bir gece geirdi. Bir kere, Dors da onunla birlikte mikro -besin iftliklerine geleceini aklamt. Matematiki iddetle itiraz etti. Btn amacm kadnn rahata konumasn salamak. Trelere byle kar geldiine gre, onu daha fazlasn yapmaya zorlamak da kolaylar. Sen de bizimle gelirsen kadn yalnzca seninle konuur. Ya ben yannda deilken bana bir ey gelirse? Yukarda olduu gibi? Bama hibir ey gelmeyecek. Ltfen. Bana yardm etmek istiyorsan yarn bizimle gelme. Bunu yapmazsan seninle btn ilikimi de keserim. ok ciddiyim, Dors. Bu benim iin ok nemli. Sana dostluk duyuyorum. Ama seni bu projeden daha nemli sayamam. Dors sonunda istemeye istemeye raz oldu. O halde bana, kadna iyi davranacana sz ver. Seldon, Beni mi korumaya alyorsun onu mu? diye sordu. Bana inan, kadna zevk almak iin sert davranmadm. Gelecekte de bundan zevk alacak deilim. Dorsla aralarnda kan bu ilk tartma yznden Seldonun uykusu kat. Ayrca Yamur Damlas Krk sz vermi olsa bile iki kadnn sabah gelmemelerinden de korkuyordu. Ama geldiler. O srada Seldon kahvalt etmi, entariyi de giymiti Yamur Damlas Krkn baklar yine buz gibiydi. Hazrsanz gidelim, kabile yesi Seldon. Kz kardeim kabile yesi Venabiliyle kalacak. imdi sesi ne cvlt gibiydi, ne de bouk. Sanki gece sakinlemeye alm, erkek karde olmayan bir erkekle nasl konuacan planlamt. Seldon onun da uykusunun kap kamadn dnd. Sonra, Ben hazrm, dedi. Gen adamla kadn yarm saat sonra topran ta dibindeki iftlik katndaydlar. Uzun bir koridorun iki yanma tanklar konulmutu. Herhalde bunlarda yosun yetitiriliyordu. Tanklar gl pembesi bir k aydnlatmaktayd. Seldon, Her ey otomatik olarak alyor galiba, dedi. Yamur Damlas Krk omzunu silkti ve cevap ver medi. Matematiki srar etti. Etrafta karde pek yok. Ama yine de yaplmas gereken iler var. Onlar da bunu yapyorlar. Siz onlar alrken grmeseniz bile. Bu ayrntlar sizi ilgilendirmez. Onlarla ilgili sorular sorarak bouna zaman kaybetmeyin. Bir dakika. Bana kzmayn. Devlet srlarn aklamanz istediim yok. Haydi, gelin, yavrum. Bu sz gen adamn azndan istemeden kamt. Kadnn uzaklaacan sanarak onu kolundan tuttu. Sonra Yamur Damlas Krkn hafife titrediini fark ederek onun kolunu brakt. Utanmt. Sadece her ey bana otomatikmi gibi gzkt. stediinizi dnebilirsiniz. Ama burada insan beynine ve insan kararlarna yer var. Her

karde bir arada bu iftliklerde alyor. Bazlar bunu meslek olarak da sei yorlar. Kadn artk daha rahatlkla konuuyordu. Ama Seldon onun dokunduu yeri usulca ovaladn fark ederek daha da utand. Yamur Damlas Krk ekledi. Kilometrelerce uzunlukta bu koridor. Ama uradan saparsak mantar blmn grebilirsiniz. lerlediler. Matematiki her eyin pek temiz olduunu farketti. Kadn bir bakma haklyd. urada burada kardelerden biri alyordu. Seldon onlarn ne yaptklarn sormaktan zellikle kand. ne arkaya alan bir kapdan girdiler. Ik birdenbire deiti. Buras iyice lotu. Sadece kardelerin altklar yerlerde projektrler yanyordu. Bazlar balarna sedefimsi bir k karan bantlar takmlard. Yana yrrlerken Seldon kadnn profiline bakt. Salarn uzatsayd ok gzel olurdu, dedi kendi kendine. Ama artk salarnn kmas imknsz. Hayatnn sonuna kadar plak kafayla dolaacak. Neden? Bunun ne nemi var ki? Ama tabii gelenekler insanda ikinci bir karakter ha lini alyor. Matematikiye koridorlarn sonu yokmu gibi geliyordu. Yamur Damlas Krk bazen onu dirseinden tutarak yol gsteriyordu. Gen adam, kadnn buna biraz alm olduunu dnd. Yamur Damlas birdenbire kk krelerle dolu bir tepsinin nnde durdu. Bunu kontuvara koymu olan bir erkek karde, soru sorarm gibi bakt. Kadn Seldona alak sesle, Birka tane isteyin, dedi. Matematiki, erkek karde soru sormadka kadnn onunla konuamayacan hatrlad. Kararszca, Bize bunlardan birka tane verir misiniz, k...karde, diye mrldand. Dieri itenlikle, Bir avu aln, karde, dedi. Seldon bu sylenileni yaparken Yamur Damlas Krk de uzand. Kreler parlak ve dzgnd. Oradan uzaklarlarken matematiki kadna, Bunlar yiyecek miyiz? diye sorarak bir kreyi ihtiyatla burnuna gtrd. Onlarn kokusu yoktur! Kadnn sesi sertti. Nedir bunlar? Ender bulunan bir yiyecek. lem grmemi halde. D pazar iin onlara tat katarz. Ama biz Mycogenliler onlar byle, olduklar gibi yeriz. Zaten bunun da byle yenilmesi gerekir. Bir kreyi azna att. Bunlara doyamyorum. Seldon da bir kreyi dilinin zerine koydu. Kre eriyerek kayboldu. Svlaarak boazndan akt. Matematiki bir an akn akn durdu. Bir tane daha alabilir miyim? Be alt tane aln. Yamur Damlas Krk elini uzatt: Tatlar hibir zaman birbirine benzemez. Hemen hi kalorileri yok. Sadece tatlar var. Gerekten de yleydi. nsann aznda tarif edemeyecei bir tat kalyordu. Kz karde mutlu mutlu ekledi. in kts, insan binde bir olaanst bir tanesine rastlyor. Ve onun tadn bir daha unutamyor. Ama bir daha aynsn da bulamyor. Ben dokuz yamdayken... Yzndeki heyecanl ifade birdenbire kayboldu. Bu da iyi bir ey. nsana bu dnyadaki eylerin geici olduklarn retiyor. Seldon, Bu bir iaret, diye dnd. Yeteri kadar amaszca dolatk. Bu kadn bana alt, benimle rahat rahat konuuyor. Ve konuma imdi o nemli noktaya geldi! *

Seldon, Ben zeri ak olan bir dnyadan geliyorum, karde, dedi. Trantor dnda btn dnyalar yle zaten. Yamur kh yayor, kh yamyor. Nehirlerin suyu azalyor ya da tayor. Is ya ykseliyor, ya dyor. Tabii bu da hasad etkiliyor. Ama burada evre kontrol altnda ve tabii hasat her zaman iyi oluyor. Mycogen ok ansl. Yamur Damlas Krk, evreyi kontrol etmek o kadar kolay deil, diye aklad. Bazen virs grlyor. Beklenmeyen mutasyonlar da oluyor. Beni artyorsunuz. O zaman ne yapyorsunuz? Genellikle o rn ortadan kaldryoruz. Mutasyon ihtimali yznden de durmadan deneyler yapyoruz. Ama zarar fazla olmuyor. in kts, ok zekice hazrlanm bilgisayar programlar bile olacaklar nceden bilemiyor. Ama bize yol gsteren ve hepimizle ilgilenen gler olduunu unutmamalyz. Kz karde kaskat kesilerek delici bakl gzleriyle Seldonu inceledi. Ne? Matematiki kaygland. Sonra da kendisini yar utandran o pek de alk olmad szleri syledi. Herhalde byk bir ruha sesleniyorsunuz... Yamur Damlas Krkn sesi ykselmemekle birlikte tizleti. Anlamtm! Ama buna inanamadm. Siz bizi dinimiz olmakla suluyorsunuz. Bunu neden ak ak sy lemediniz? Bu kelimeyi neden kullanmadnz? Biraz aalam olan Seldon, nk bu benim kullandm bir kelime deil, diye mrldand. Ben bundan Doast diye sz ediyorum. Buna istediiniz ad verin. Yine de din demek. Ve bizim dinimiz yok. Din, kabile yelerine gre bir ey. O sryle... Kadn, sanki bouluyormu gibi susarak yutkun du. Sonra kendini toplayarak ar ar, Biz dindar insanlar deiliz... diye ekledi. lemimiz bu galaksiye bal. Her zaman da yleydi. Eer dininiz varsa... Gen adam kendisini kapana kstrlm gibi hissetti. Yok. Ben bir matematikiyim... Benim lemim de bu galakside. Ama trelerinizin katl yznden... Byle eyler dnmeyin, kabile yesi. Trelerimiz katysa bunun nedeni etrafmz milyarlarca insann sarm olmas. Bizim saymz ise sadece milyonla llyor. Ve biz, deerli birka kiinin, sizin srleriniz ve gruhunuz arasnda kaybolmamas iin iaretlenmemiz gerekiyor. Saszlmz, klmz, davranmz, yaam tarzmz, farkl olmamz salyor. Biz kim olduumuzu bilmek zorundayz. Kabile yelerine kim olduumuzu retmek zorundayz. Gzlerinizde deer kazanmak ve bylece bize ilimemenizi salamak iin iftliklerimizde alyoruz. Sizden btn istediimiz de bu... Bize sokulmamanz! Size de, vatandalarnza da zarar vermek niyetinde deilim. Ben sadece bilgi toplamaya alyorum. Burada da, baka yerlerde de. Ve dinimizi sorarak bize hakaret ediyorsunuz. Sanki imdiye kadar yapamayacamz bir eyi baarmas iin esrarl bir ruhtan yardm istemiiz gibi. Bir tr doastne inanan pek ok dnya, pek ok insan var. Onlarla ayn fikirde olmayabiliriz. Ancak byle bir inan, utanlacak bir ey de saylmaz. O sorular da size hakaret etmek iin sormadm. Ama kadn yumuamak niyetinde deildi. Din! Bizim ona ihtiyacmz yok! Bu konuma srasnda Seldonun umutlar iyice krlmt. Bu gezintinin hibir yaran olmayaca anlalyordu. Ama Yamur Damlas Krk, Bizim bundan ok daha stn bir eyimiz var, diye ekledi. Tarihimiz!

Yeniden umuda kaplan matematiki glmsedi. KTAP KALA ZERNDEK EL HKYES ... Hari Seldonun psiko-tarih bilimini gelitirmek iin yapt aratrmalar srasnda ilk dnm noktas diye tanmlad olay. Ne yazk ki Seldonun yaynlanm olan eserlerinde bu hikyenin ne olduu aklanmamtr. Bu konuda yrtlen pek ok tahmin de yararszdr. Bu olay da Seldonun meslek yaamyla ilgili ok merak uyandran srlardan biridir.... GALAKS ANSKLOPEDS Yamur Damlas Krk irilemi gzlerle Seldona bakyor, kesik kesik soluyordu. Burada byle duramam. Gen adam etrafna baknd. Bizi rahatsz eden yok ki! O kreleri aldmz karde bile bizim hakkmzda bir ey sylemedi. Bizi normal bir ift sayd anlalyordu. nk dikkati ekecek bir tarafmz yok. Ik snk olduu srece, siz kabileli aksannz saklayacak kadar alak sesle konutuunuz srece ve ben de sakin bir tavr taknabildiim srece kuku uyandrmyoruz. Ama imdi... Kadnn sesi bouklamaya balyordu. imdi ne olmu? ok sinirliyim... Ve ter iinde kaldm. Bunu kim fark eder ki? Biraz geveyin. Sakin olun. Burada rahatlayamam. Beni fark edebilecekleri bir yerde sakin olamam. yleyse nereye gidelim? Dinlenmek iin kk blmeler var. Ben burada altm. O blmeleri biliyorum. Kz karde hzla yrmeye balad. Seldon da onu izledi. Ksa bir rampadan bir koridora ktlar. Burada yan yana kaplar vard. Yamur Damlas Krk, Sonuncu blme, diye mrldand. Tabii bosa. Blme botu. eri girdiler. Kadn kapy kapayarak bir iskemleye kt. Seldona da dipteki portatif karyolaya ilimesi iin iaret etti. Kadn usulca, sanki kendi kendine konuuyormu gibi, Buraya bir erkekle girdiim renilirse beni aforoz ederler, diye fsldad. Bu erkek bir kabile yesi olsa bile. Seldon hemen ayaa frlad. O halde buradan kalm. Oturun. Bu halde dar kamam. Dinle ilgili sorular sordunuz. Neyin peindesiniz? Seldona kz karde tamamiyle deimi gibi geldi. O itaatli ve ekingen tavrlar kaybolmutu. Gzlerini ksm, fkeyle matematikiye bakyordu. Gen adam, Syledim ya, dedi. Bilginin peindeyim. Bu benim mesleim. Ve arzum. nsanlar anlamak istiyorum. O yzden de tarihi inceliyorum. Pek ok dnyada eski kaytlar... gerek eski tarihi kaytlar arplm ve efsanelere dnm. ou zaman belirli baz dinsel inanlarn paras halini alm. Ama Mycogenin dini olmadna gre... Size tarihimiz olduunu syledim. Seldon, Evet, bunu ilk kez sylediniz, dedi. Eski mi bu tarih? Yirmi bin yl geriye gidiyor. Sahi mi? Sizinle ak ak konualm. Bu gerek bir tarih mi? Yoksa yozlaarak efsaneye dnm bir ey mi?

Tabii ki gerek tarih. Matematiki bundan pek emin deildi ama bu fikrini ak ak sylemedi. Onun yerine, Bu tarih nasl balyor? diye sordu. Kadnn baklar dalgnlat. Bir dnyayla balyor. Bizim dnyamzla. Bir tek dnyayla. Bir tek dnyayla m? Seldon, Humminin insanlarn ilk kez ortaya ktklar bir tek dnyayla ilgili efsanelerden sz ettiini hatrlad. Bir tek dnya. nsanlar daha sonra baka dnyalara da yaylmlar. Ama bizimki insanlarn ilk ortaya ktklar gezegen. Bir tek dnya. Uzayda. Akta. Herkese yer olan, topraklar verimli, evleri scak, insanlar dost canls bir dnya. Binlerce yl orada yaamz. Sonra da oradan ay rlarak oraya buraya snmz. Ve sonunda Trantorun bir kesine yerlemiiz. Bize biraz zgrlk salayan besinler retmesini renmiiz. Ve imdi Mycogende kendi yntem lerimiz, kendi hayallerimizle yayoruz. Tarihlerinizde bu ilk dnyann ayrntlarndan sz ediliyor mu? O tek dnyann ayrntlarndan? Ah, tabii. Hepsi de kitapta yazl. Ve hepimizde de bir kitap var. Her birimizde. Kitab daima yanmzda tayoruz. stediimiz an onu ap okuyoruz. Kim olduumuzu hatrl yor, ileride bir gn dnyamza kavumaya yemin ediyoruz. Bu dnya hangisi? imdi orada kimler yayor. Bunu biliyor musunuz? Yamur Damlas Krk bir an duraklad, sonra da iddetle ban sallad. Bunu bilmiyoruz. Ama ileride bir gn dnyamz bulacaz. Ve kitap imdi yannzda, yle mi? Tabii. Onu grebilir miyim? Kz karde hafife glmsedi. Demek istediiniz buydu. Benimle yalnz banza mikro-besin iftliklerinde dolamak istediinizi sylediiniz zaman bir eyin peinde olduunuzu anlamtm. Biraz utanm gibiydi. Ama bunun Kitap olduu aklma gelmemiti. Seldon heyecanla, Btn istediim o, dedi. Baka bir ey dnmedim. Eer beni buraya... Kadn onun szlerini tamamlamasna izin vermedi. Ama ite imdi buradayz. Kitab istiyor musunuz, yoksa istemiyor musunuz? Onu grmeme izin verecek misiniz? Bir artla. Seldon duraklad, bann iyice derde girip girmeyeceini dnd. Nedir o art? Yamur Damlas Krk dilini kararak abucak dudaklarn yalad. Sonra da titrek bir sesle, Deri balnz karmanz... diye aklad. * Hari Seldon bo gzlerle Yamur Damlas Krke bakt. Bir an onun ne dediini anlayamad. Kafasnda deri balk olduunu unutmutu. Sonra elini bana gtrerek, Neden? diye sordu. Kadn, nk ben yle istiyorum, dedi. Kitab grmek istiyorsanz, bu art da yerine getirirsiniz. yi ya. Bunu yapmam gerekten istiyorsanz! Matematiki baln kenarn bulmaya alt.

Kz karde atld. Hayr. Brakn da bunu ben yapaym. A a gen adama bakyordu. Seldon elini indirdi. yi ya... Yamur Damlas Krk hzla yerinden kalkarak karyolaya, matematikinin yanna oturdu. Deri baln gen adamn alnna gelen ksmn ar ar kaldrd. Yine dudaklarn yalad, kesik kesik soluyordu. Sonra bal kard. Matematiki kaygyla, Herhalde balk yznden kafam terledi, dedi. Salarm slanm olmal. Bunu anlamak istiyormu gibi elini kaldrd. Ama kadn onun elini tuttu. Bunu ben yapacam. Bu da artmn bir blm. Parmaklarm ar ar, ekine ekine Seldonun salarna dokundurdu, sonra da elini ek ti. Tekrar dokundu, matematikinin salarn hafife okad. Salarnz kuru... ok ho... Daha nce hi saa dokunmadnz m? Bazen ocuklarn salarna dokundum... Bu... farkl. Yine gen adamn salarn okamaya balamt. Matematiki, Hangi bakmdan farkl? diye sordu. Bilmiyorum... Ama... farkl. Bir sre sonra Seldon, Yetmedi mi? dedi. Hayr... Bana acele ettirmeyin. Salarnz istediiniz tarafa yatrabiliyor musunuz? Pek de deil. Salarn kendi normal yatlar var. Ama bunun iin de bir tarak gerekli. Yanmda tarak yok. Tarak m? Dili bir ey... atal gibi... Ama diler daha yumuak ve saylar da fazla. Parmaklarnzdan yararlanabiliyor musunuz? Kadn parmaklarn Seldonun salarnn arasna soktu. Gen adam, Bir bakma, dedi. Ama bu pek ie yaramyor. Ensenizdeki tyler batyor. Onlar daha ksa. Yamur Damlas Krk bir ey hatrlamt. Kalarnz! Adlan byle miydi? Plastik eritleri kararak parman Seldonun kalarna srd. Bu ok ho... Tiz bir sesle kkr kkr gld. ok irinler. Matematiki sabrszland. Baka bir ey var m? Kadn o lo yerde sanki, Evet, demek istiyormu gibi ona bakt. Ama sesini karmad. Birdenbire ellerini ekerek parmaklarn burnuna gtrd. Ne acayip... Bunu... bir baka gn... tekrar yapabilir miyim? Seldon skntl skntl, Kitab incelemem iin bir sre bana verirseniz, belki... dedi. Kz karde entarisinin gizli cebinden kaln ve esnek bir maddeyle ciltlenmi olan kitab kard. Matematiki heyecann kontrol etmeye alarak ald. Deri baln onun kafasna geirirken kadn elini tekrar burnuna gtrd. Sonra da usulca, abucak bir parmann ucunu yalad. * Dors Venabili, Salarn m yoklad? dedi. O da ayn eyi yapmak istiyormu gibi Seldonun salarna bakyordu. Matematiki hafife uzaklat. Ltfen yapma. Kadn bunu sapk bir ey haline soktu.

Onun gr asna gre... herhalde yleydi de! Bu sana zevk vermedi mi? Zevk vermek mi? Tylerim diken diken oldu. Kadn sonunda ellerini ektii zaman rahat bir soluk alabildim. Durmadan, Baka nasl bir art ileri srecek? diye sorup duruyordum. Dors gld. Seni seks ilikisinde bulunmaya zorlamasndan m korktun? Ya da bunu mu umdun? nan bana, bunu dnmeye bile cesaret edemedim. Sadece kitab ele geirmek istiyordum. Odalarndaydlar. Dors konumalarnn dinlenmemesi iin alan arptcsn altrmt. Mycogende gece olmak zereydi. Seldon balyla entarisini karm, banyo yapmt. Salarn iki kere ykayp durulamt. imdi arkasnda, dolaptan ald ince gecelik vard. Karyolasnda oturuyordu. Kadn gsnde de tyler olduunu biliyor muydu? Dorsun gzlerinde muzip bir prlt belirmiti. Bunun aklna gelmemesini dileyip durdum. Zavall Hari! Ama tabii bu aslnda ok normal bir ey. Hayr, Dors. Hi de deil. O zavall kadn heyecan iindeydi. Benim normalden kastm da bu. Yasaklanan her ey seks bakmndan ekicilik kazanr. Kadnlarnn gslerini saklamadklar bir toplumda yaasaydn, vcutlarnn bu ksm ilgini eker miydi? ekerdi sanrm. Toplumlarn ounda yaptklar gibi gslerini gizleselerdi bu daha fazla ilgilenmene neden olmaz myd? Dinle. Sana bamdan geen bir olay anlatacam. Cinnada, bir gln kenarndaki sayfiyedeydim. Cinnadaki plajlarda pek ak eyler giyeriz. Yani insann hayal gcn kullanmasna gerek kalmaz. Seldon, Heliconda edep standartlar daha yksektir, dedi. Evet. Bana kar dikkatle davranmandan bunu anladm. Neyse... Gln kysndaki kumsalda oturuyordum. O gn daha nce konutuum bir gen bana yaklat. Drst bir insand. Koltuumun dirsek dayanlacak yerine ilierek sa elini dmemek iin kalama dayad. Bir iki dakika konutuk. Sonra o muzip muzip, u hale bak, dedi. Beni hemen hemen hi tanmyorsun. Ama elimi kalana dayamam bana ok normal gzkyor. Daha da nemlisi sana da yle. Elime aldrdn bile yok. Gerekten de, elini kalama koymu olduunu ancak o zaman fark ettim. Nedense kalabalk bir plajda plak ten, seks zelliini kaybediyor. Dediim gibi, bir ey gizlendii zaman nem kazanyor. O gen adam da ayn eyi hissetmi olmal ki, Senin le daha resmi bir yerde karlasaydk, arkanda bir elbise olsayd, diye ekledi. Herhalde eteini kaldrarak elimi ay n yere koymama izin de vermezdin. Gldm. undan bundan sz etmeyi srdrdk. O gece iyice sslendim, gerektiinden daha ciddi haval bir tuvalet giydim. Szn ettiim gen adam bir masada oturuyordu. Ona yaklaarak, te imdi elbiseliyim, dedim. Ama eteimin altnda kalam plak. Sana izin veriyorum. Eteimi kaldr ve elini kalama koy. Bunu yapmay denedi ama baaramad. Seldon mrldand. Ben elimi kalana koyardm. Emin misin?

Kesinlikle. Edep standartlarnzn bizimkinden yksek olmasna ramen mi? Evet. Dors yatana uzanarak ellerini bann altna soktu. O halde sadece ince bir gecelik giymi olmam seni rahatsz etmiyor. ok geirdiim yok. Ama ne klkta olduunun da farkndaym. Madem bir sre buraya kapanacaz, byle eylere aldrmamasn da renmeliyiz. Seldon gld. Ya da onlardan yararlanmasn. Salarn da ok houma gidiyor. Seni btn gn kabak kafal grdm. imdi salarna baylyorum. Salarma dokunma. Daha bam ykamadm. Gen kadn gzlerini yan kst. ok ilgin... Senin edep kurallarn resmi olan ve olmayan durumlara gre deiiyor. Yani Helicon, resmi olmayan durumlarda Cinnadan daha edepli. Resmi durumlarda ise yle deil. Tabii btn bun larn toplum basksyla ilgisi var. Ben galakside pek dolamadm ama toplum tarihlerini ok inceledim. Derowd gegezeninde bir zamanlar genlerin evlenmeden nce seks ilikilerine girimeleri serbestmi. Evli olmayanlarn grup seksi yapmalarna izin verilirmi. Herkesin iinde seks yaplmasna ise, ancak trafik tkand zaman kzlrm. Ama iftler evlendikten sonr a durum deiirmi. Eler birbirlerine daima sadk kalrlarm. Yani bir insann btn seks hayallerini gerekletirdikten sonra ciddi bir hayat srebileceine inanrlarm. Bu yntem baarl olmu mu? yz yl kadar nce bundan vazgemiler. Ama baz meslektalarm buna, turistleri Derowda kaptran dier dnyalarn basklarnn neden olduunu iddia ediyorlar. Tabii Genel Galaksi Toplumu Basks diye bir ey de var. Ya da ekonomik bask. Bu olayda bu gzkyor. Belki. Ha, aklma gelmiken... niversitede altm iin toplum basklarn inceleme frsatn da bulabiliyorum. Galaksi de pek dolamasam bile. Mesel burada, Mycogende, seksin sk bir kontrol altnda olduunu sanyorum. Buna ok sk kurallara uyulmas artyla izin veriliyor olmal. Streeling Sektrnde de seksten hi sz edilmiyor ama bunu ayplayan da yok. Bir hafta sresince incelemeler yaptm Jennat Sektrnde ise, hi durmadan seks konusunu konuuyorlar. Ama sadece bunu ayplamak iin. Trantorda sekse kar taknlan tavrlarn birbirine benzedii iki blge bile yok sanrm. Trantor dndaki dnyalarda da durum ayn olmal. Seldon, Biliyor musun, bu szlerin... diye balad. Dors, Seksle ilgili btn konumalar bir eyi iyice anlamama neden oldu, dedi. Bundan sonra seni gzmn nnden ayrmayacam. Ne? ki kere gitmene izin verdim. lkinde iyi dnemediim iin. kincisinde de zorbalna ba ediimden, ikisi de hatayd, ilk sefer olanlar biliyorsun. Matematiki fkelendi. Ama ikinci sefer bir ey olmad ki! Az kalsn ban iyice derde girecekmi. Ya bir kz kardele seks kaama yaparken yakalansaydn? Bunun seksle bir ilgisi... Bana kadnn bir seks heyecanna kapldn syledin. Ama... Bu hatayd. Bunu kafana iyice sok, Hari. Bunda n sonra hibir yere bensiz gitmeyeceksin.

Seldon buz gibi bir sesle, Buraya bak, ben sadece Mycogen tarihini renmeye alyordum, dedi. Bir kz kardele yaptm 'seks kaama sonunda elime de bir kitap geti. Kitap! Kitap! Doru ya, bir kitap var. Ona bakalm. Matematiki kitab kard, Dors alarak elinde tartt. Belki de hi iimize yaramayacak. Hari. Bu kitap grdm projektrlere sacak gibi deil. Yani bir Mycogen projektr bulmak zorunda kalacaksn. Tabii onlar da sana bunu neden istediini soracaklar. Kitabn sende olduunu renecek, onu senin elinden alacaklar. Seldon gld. Bu bildiin kitaplardan deil. Projektrle de okunmuyor. Malzeme eitli sayfalara baslm. Sayfalar evriliyor. Yamur Damlas Krk bana bu kadarn aklad. Bask bir kitap. Dors ok mu geirmiti, yoksa elenmi miydi, bu belli deildi. Ta Devrinden bu! Matematiki, mparatorluk ncesi adan kalma demek istiyorsun sanrm, diye cevap verdi. Ama tam anlamyla da deil. Sen hi bask kitap grdn m? Tarihi olduuma gre mi? Tabii, Hari. Ya! Ama bylesini? Dors kitab aarak sayfalar evirdi. Bo bunlar. Bo gibi gzkyorlar. Mycogenliler inatla ilkel yntemlere sarlyorlar ama her zaman deil. Onlar ilkel bir eyin zn saklyor ama bunu uygun bir hale sokmak iin modern teknolojiden yararlanmaktan da kanmyorlar. Belki, Hari. Ama ne demek istediini anlayamyorum. Sayfalar bo deil. Mikro-yazlarla dolu. Ver unu bana. Kapan i kenarndaki bu kntya bastn zaman... Bak! Alm olan sayfada birdenbire yazlar belirdi. Bunlar yukarya doru kayyorlard. Seldon, Hz ayarlamak iin o dmeyi saa sola eviriyorsun, diye ekledi. Son satr okuduun zaman yazlar yine kayboluyor. Sen de sayfay eviriyorsun. Bunlar iin gereken enerjiyi ne salyor? inde mikro-fzyon pili var. O bittii zaman... Kitab atyor, yerine bir bakasn alyorsun. Herhalde o zamana kadar kitap iyice eskimi oluyor. Pil deitirmiyorsun. Dors kitab tekrar aarak her tarafna bakt. imdiye kadar byle bir kitap ne duydum, ne de grdm. Ben de yle. Galaksi genel olarak grsel teknolojiye yle hzl geti ki, bu ihtimalin zerinde pek durmad. Bu da grsel. Ama bilinen tipte bir ey deil. Ayrca bu tip bir kitabn stn yanlar da var. ine daha fazla bilgi alabiliyor. Dors, O dme nerede? diye mrldand. Ah, bakalm bu ii becerebilecek miyim? Gelii gzel bir sayfay at. Korkarm bu kitabn sana bir yarar olmayacak, Hari. Bu galaksi ncesi dille yazlm. Sen bunu okuyabilir misin, Dors? Bir tarihi olarak... Tarihi olduum iin ok eski dilleri biliyorum. Ama snrl olarak. Bu dil ise pek eski. Bir iki kelimeyi anlayabiliyorum. Ama yararl olacak kadar deil.

Matematiki, yi, dedi. Kitap gerekten ok eskiyse, o zaman iimize de yarar. Okuyamazsan ne ie yarar? Seldon, Okuyabilirim, diye cevap verdi. ki dilde yazlm bu. Yamur Damlas Krk n de pek eski yazlar okuyabildiini sanmyorsun herhalde. yi bir renim grmse, neden okuyamasn? Mycogende kadnlara sadece evdeki grevlerinin retildiini sanyorum. Daha okumu erkeklerden birka bu kitapta yazl olanlar anlayabilirler. Ama dierleri iin kitabn galaksi d:une evrilmesi gerekir. Seldon bir dmeye daha bast. te bu da bunu salyor. Sayfada standart galaksi diliyle yazlm satrlar belirdi. Dors hayran hayran, Harika, dedi. Bu Mycogenlilerden ok ey renebilirmiiz. Ama bunu yapmamz. Bu durumdan haberimiz yoktu ki! Buna inanamam. Mycogene arada srada yabanclar geliyor. Ticari ya da siyasal nedenlerle. Yoksa yle hazr deri balklar olmazd. Herhalde zaman zaman bu yabanc lardan biri bu tr bask kitaplarn grd ve nasl altn da anlad. Ama bu Mycogene zg bir yntem olduu iin nemsemedi bile. Ama bu incelenmeye deer mi? Tabii. Her ey incelenmeye deer. Ya da demeli. Hummin bu kitaplarla kimsenin ilgilenmemesini de imparatorlukta balayan yozlamann bir iareti olarak yorumlard sanrm. Seldon kitab kaldrarak ani bir heyecanla bard. Ama ben merakl bir insanm. Bu kitab da okuyacam. Belki bu psiko-tarih tekniine doru bir adm atmam da salar. Dors, yle olacan umarm, dedi. Ama beni dinlersen, nce uyu. Yarn sabah bu konuyla ilgilen. Kitab okurken uyuklarsan fazla bir ey renemezsin. Matematiki duraklad, sonra, Anne gibi davranyorsun! diye mrldand. Seni korumaya alyorum. Ama annem var benim. Heliconda. Arkadam olman tercih ederim. Ben ilk karlatmz andan beri senin arkadanm. Gen kadn glmsedi. Seldon uygun bir cevap bulamam gibi durdu. Sonra, Pekl, dedi. Bir arkadan olarak szn dinleyeceim, kitab okumadan nce uyuyacam. Kitab iki karyolann arasndaki baucu masasnn zerine brakacakken vazgeti. Yastnn altna soktu. Dors Venabili hafif bir kahkaha att. Gece uyanp kitab senden nce okumamdan korkuyorsun sanrm. yle deil mi? Matematiki utandn belli etmemeye alt. Olabilir. Dostluun da bir snr vardr. Ve bu benim kitabm, benim psiko-tarihim. Dors, Ben de ayn fikirdeyim, dedi. Bu konuda kavga etmeyeceiz. Ha, aklma gelmiken... daha nce bana bir ey sylyordun ama ben szn kestim. Hatrladn m? Seldon bir an dnd. Hayr... Gen adam karanlkta kitab dnmeye balad. 'Kala zerindeki El hikyesini oktan unutmutu. Hi olmazsa bilin dzeyinde. * Dors Venabili uyand. Zaman-bandna bakt zaman gece sresinin yarsna gelmi olduklarn anlad. Seldonun horultusunu duyamad iin matematikinin yatann bo

olduuna karar verdi. Daireden ayrlmadna gre, banyoda olacakt. Dors usulca banyonun kapsna vurdu. Hari? Seldon dalgn dalgn, Gir, dedi. Dors da yle yapt. Matematiki klozetin kapan kapayarak zerine oturmutu. Kitap dizlerinin zerindeydi. Gereksiz yere, Okuyordum, diye mrldand. Evet, bunu gryorum. Ama neden? Uyuyamadm. ok zgnm. Ama kitab neden burada okuyorsun? Odann m yaksaydm, uyanrdn. Kitap sayfalarnn aydnlatlamadndan emin misin? Eminim. Yamur Damlas Krk bunun nasl okunacan anlatrken klandrmadan hi sz etmedi. Ayrca k fazla enerji harcayaca iin, pil daha kitap eskimeden bitebilir. Seldonun sesi honutsuzdu. Dors, Artk odada okuyabilirsin, dedi. Seldon klan yakarak yatan zerine bada kurdu. Gen kadn, Mutsuz gibisin, diye ban sallad. Kitap seni hayal krklna m uratt? Matematiki ban kaldrarak gzlerini krptrd. Evet, yle. urasna burasna baktm. Dikkatle okuyacak zamanm olmad henz. Bu deta bir ansiklopedi. Fihristi de iime yaramayacak yerlerin ve insanlarn adlaryla dolu. Bu kitabn Galaksi mparatorluuyla da, daha nceki Krallklarla da bir ilgisi yok. Bunda daha ok bir tek dnyadan sz ediliyor. Grdm kadaryla i siyaset zerinde duruluyor. Belki de kitap sandndan daha eski. Belki de gerekten insanlarn bir tek dnyada yaadklar ala ilgili... Evet, biliyorum. Seldonun sesinde hafif bir sabrszlk vard. Benim de istediim bu aslnda. Ama efsane deil, gerek bir tarih olmas artyla. Buna inanmay ok is tiyorum. Bu yzden de kendi kendimi kandrmak istemiyorum. Dors, nsanln ortaya kt bir tek dnya fikri son zamanlarda ok tutuluyor, dedi. Btn galaksiye bir tek canl yaylm. nsan yani. nsanln bir yerde ortaya km olmas gerekir. Hi olmazsa bu ara revata olan dnce bu. Ayr ayr kaynaklardan, deiik gezegenlerde yaayan bir tek tr km olamaz. Seldon, Ben neden bu sonuca vardn hibir zaman anlayamadm, diye yaknd. Belki insanlar deiik dnyalarda ortaya ktlar. Farkl trler halinde. Sonra aralarnda evlendiler ve bir tek tr olutu. Deiik trden canllar birbirleriyle evlenemezler. Matematiki bir an dnd. Sonra da omzunu silkti. Bu konuyu biyoloji uzmanlarna brakyorum. Zaten Arz teorisi zerinde en ok duranlar da onlar. Arz m? O ilk dnyann ad bu mu? En ok kullanlan ad bu. Matematiki dudak bkt. Arz! Sanki hapryormusun gibi bir sesle. Her neyse... Belki bu kitap o tek dnyayla ilgili. Ama bu ada henz rastlamadm. Nasl yazlyor bu kelime? Dors syledi, Seldon abucak kitab kartrd. Bak, fihristte de yok bu ad. Sahi mi? stelik lf arasnda dier dnyalardan da sz edili yor. Ama adlan verilmiyor. Zaten o

gezegenlere de sadece szn ettikleri tek dnyayla olan ilikileri yznden biraz nem veriyorlar. Yani okuduum blmlerde byle... Bir yerde Elli den sz ediliyor. Bunun ne anlama geldiini de bilmiyorum. Elli lider mi? Elli kent mi? Bana kastettikleri Elli dnyaym gibi geliyor... Dors, Kendi dnyalarnn ad var m? diye sordu. ok ilgilendikleri o gezegenin? Madem Arz adn kullanmyorlar, kullandklar hangi isim? Tahmin edecein gibi ondan dnya ya da gezegen diye sz ediyorlar. Bazen de En Eski ya da afak Dnyas terimlerini kullanyorlar. Bu ikisinin iirsel bir anlam olmal ama bunun ne olduunu da bilemiyorum. Belki kitab batan okuduun zaman baz blmler de daha mantkl bir hal alyor. Matematiki elindeki kitaba honutsuzca bakt. Ama bu ok zamanm alacak. Sonunda ie yarayacak bir ey renebileceimi de sanmyorum. Dors iini ekti. zgnm, Hari. Hayal krklna uram gibi bir halin var. nk gerekten hayal krklna uradm. Fazla umutlanmamalydm... Evet, bir yerde de dnyalarndan Aurora diye sz ediyorlar. Gen kadn kalarn kaldrd. Aurora m? Bu zel bir ada benziyor. Aksi halde bundan hibir anlam kmyor. Bu ismin sence bir anlam var m, Dors? Aurora. Dors kalarn hafife atarak dnd. Galaksi mparatorluunun tarihinde byle bir ad yok. Ama tabii yirmi be milyon gezegenin hepsinin de isimlerini bildiimi iddia edemem. niversite kitaplnda bu ad ararz. Tabi bir daha Streelinge dnersek. Mycogende kitaplk aramaya kalkmak yersiz olur. Bana btn bilgilerini bu kitapta toplamlar gibi geliyor. Kitapta olmayan eyler de onlar ilgilendirmiyor. Seldon esnedi. Haklsn sanrm. Her neyse... Artk okumam yersiz olur. Zaten gzlerim i aacak halde de deilim. I sndrebilir miyim? ok iyi olur, Hari. Sabah da biraz ge kalkalm. Matematiki karanlkta usulca, Tabii baz iddialar gln, diye mrldand. Mesel o dnyalarnda insanlarn drt yz yl yaadklarn iddia ediyorlar. Yz yl m? Yalarn onar yl onar yl hesaplyorlar. Tek tek yllarla deil. Bu insanda acayip duygular uyandryor. nk yazdklarnn ou nemsiz eyler. Byle bir aklama yaptklar zaman onlara inanveriyorsun. lkel efsanelerin ounda kahramanlar uzun mrldr. nanlmayacak kahramanlklar yaptklar iin, mrlerinin de buna uydurulmas gerektiinden. yle mi? Seldon esnedi. Evet. Had safdilliin tedavisi de uykudur. Uyumak ve konuyu ertesi gn dnmek. Seldon, nsanlarla dolu bir galaksiyi anlamaya alan bir kimsenin de uzun mrl olmas gerekir... diye dnrken uykuya dald. * Hari Seldon ertesi sabah kendini ok rahat ve canlanm hissediyor, kitab tekrar incelemeye balamak iin sabrszlanyordu. Dorsa, Sence Yamur Damlas kardeler ka yandalar? dedi. Bilmem. Yirmi... yirmi iki?

ey... Ya drt yzyl yayorlarsa... Hari! Gln bu. Ben sadece yle varsaymamz neriyorum. imdi bile uzun mr yine uzun bir gelime sreci anlamna gelir. Belki kardeler yirmisinde gzkmelerine ramen aslnda altmndalar. Onlara ka yanda olduklarm sormay deneyebilirsin. Herhalde yalan sylerler. O halde doum belgelerine bak. Matematiki alayla gld. Herhalde kayt tutmadklarn sylerler. Ya da tutuyorlarsa, o kaytlan kabile yelerinin gremeyeceinden sz ederler. Bu doruysa o zaman yalar konusunda tahminlerde bulunmak da yersiz. Ah, hayr. yle dn, Dors. Mycogenlilerin mr normal insanlarnkinden drt be kat uzun diyelim. O zaman doum oran da artar. Bu Sektr de iyice kalabalklar. Hatrlyor musun, Gne Efendisi nfusun artmadn syledi, sonra da fkeyle sustu? Gen kadn, Ne demek istiyorsun? diye sordu. Yamur Damlas Krkle gittiim zaman hi ocuk grmedim. Mikro-besin iftliklerinde mi? Evet. Orada ocuklar olacan m sanyordun? Ben Yamur Damlas Krkbele alverie ktm. Ve emin ol, her yata ocuklarla karlatm. Bebeklerle de. Ya... Matematiki zld. O halde bu insanlar uzun mrl deil. Senin iddialarna gre, deiller. Kesinlikle. Buna gerekten inanyor muydun? Hayr. Aslnda inandm yoktu. Ama insan baz varsaymlar yrtmeli ve bunlarn doru olup olmadklarn da anlamaya almaldr. nsan grnte gln olan her eyin zerinde durursa ok zaman kaybeder. Baz eyler gln gzkr ama aslnda yle deillerdir. Hepsi o kadar. Hah, iyi ki aklma geldi. Sen tarihisin. almalarn srasnda robot diye tanmlanan cisimler ya da olgularla hi karlatn m? Ah, sen imdi baka bir efsaneye getin. ok yaygn olan bir hikyeye. Baz dnyalarda, tarih ncesi alarda insan biimi makineler olduunu hayal ediyorlar. Onlara robot deniliyor. Herhalde bu robot hikyeleri bir tek ana kaynaktan gelme. nk genel konu ayn. Robotlar yaplm. Sonra bunlarn saylar artm. Yetenekleri de yle. deta birer stn -insan halini almlar. nsanl tehdit etmiler ve ortadan kaldrlmlar. Bugn var olan gvenilir tarihsel kaytlarn tutulmasndan nce. Pek ok uzman bu hikyenin, galaksinin aratrlmasndaki risk ve tehlikeleri simgelediine inanyor. nsanlar ilk ortaya ktklar dnya ya da dnyalardan da doru yayldklar zamanki koullar. nsanlar her zaman baka... ve stn zekl yaratklarla karlamaktan korkmular sanrm. Ama belki de bir kere byle varlklarla karlatlar. Bu da o efsanenin yaratlmasna neden oldu. Fakat insanlarn yaadklar hibir dnyada onlardan nce yaayan zeki yaratklarn izi bulunmad. Ya da insan olmayan yaratklarn. Ama neden robot? Bu szcn bir anlam var m? Bildiim bir anlam yok. Ama bu o tandk 'makinelemi szcnn karl olmal. Ah, bunu neden daha nce sylemedin? nk insanlar eski efsanelerden sz ederken lf bal landrmak iin artk kullanlmayan

kelimeleri seerler. Ha, aklma gelmiken... Btn bunlar neden soruyorsun? nk bu ok eski Mycogen kitabnda robotlardan sz ediliyor. Onlar bol bol vyorlar.. Dinle, Dors, sen bugn yine Yamur Damlas Krkbele sokaa kmayacak msn? Herhalde... Tabii o gelirse. Ona birka soru sorar, cevaplarn almaya alr msn? Denerim. Sorular nedir? Mycogende zellikle nemli olan ve gemie bal bir yap olup olmadn renmeni istiyorum. Mmkn olduu kadar incelikle. Mistik deeri olan... Gen kadn matematikinin szn kesti. Glmemeye alyordu. Yani sen Mycogende bir tapmak olup olmadn renmek istiyorsun. Seldon ona bo gzlerle bakt. Tapmak da nedir? Bu da kayna pek belli olmayan pek eski bir terim yine. Btn bu sorduun eyler anlamna geliyor. nem, gemi, mit. Pekl, kadna soracam. Ama bu da anlat makla zorluk ektikleri eylerden biri olabilir. zellikle kabile yelerine bundan sz etmeyi istemezler belki de. Ne olursa olsun, sen bir dene. TAPINAK AURORA ... Yldzlar aras yolculuklar yeni balad srada, yani ilk alarda, insanlann yaad dnlen hayali bir dnya. Baz uzmanlar bunun, ayn derecede efsanev saylan, insanln ilk dnyas ve Arz m dier bir ad olduunu dnmektedirler. Eski Trantorun Mycogen Sektrnde (baknz) yaayan insanlar Aurorallardan geldiklerini iddia ederlerdi. Bu doktrin inan sistemlerinin merkezini olutururdu. Ancak bu konu da fazla bir bilgi yoktur... GALAKS ANSKLOPEDS ki Yamur Damlas leye doru geldiler. Krkbe her zamanki gibi neeliydi. Ama Krk hemen kapnn iinde durarak gzlerini yere dikti. Seldona hi bakmad. Yz hatlar gerilmi gibiydi. Matematiki, Dorsu banyoya soktu. Gen kadn, Bir ey mi oldu? diye fsldad. Evet. Yamur Damlas Krkn ok sarslm olduu belli. Ltfen ona kitab mmkn olduu kadar abuk geri vereceimi syle. Dors gen adam akn baklarla szd. Hari, sen kimseyi incitmek istemeyen, iyi bir insansn. Ama bir amip kadar bile akln yok. Ben o zavall kadna kitaptan sz edersem, senin dn olanlarn hepsini bana anlattn dnr ve o zaman gerekten sarslr. En iyisi ona her zamanki gibi davranmak olur. Seldon ban sallayarak keyifsizce, Galiba sen haklsn, dedi. Dors yemek saatinde dnd. Matematiki yatanda oturmu, gitgide artan bir sabrszlkla kitabn sayfalarn eviriyordu. Ban kaldrarak kalarn att. Burada uzun sre kalacaksak birbirimizle balant kurmak iin bir iletiim arac bulmalyz. Ne zaman dneceini bilmiyordum. Biraz kayglandm. te geldim. Dors, deri bal kararak tiksintiyle bakt. Kayglanman houma gitti. Kitaba dalacan, benim gitmi olduumu bile fark etmeyeceini sanyordum. Seldon burnundan, Hh, diye bir ses kard.

Gen kadn ekledi. letiim aracna gelince... Byle bir eyin Mycogende kolay kolay bulunacan sanmyorum. Bu dardaki kabile yeleriyle daha kolay balant kurmak anlamna gelir, ben Mycogen liderlerinin dnyann geri kalan taraflaryla iletiimi iyice azaltmak niyetin de olduklarndan kukulanyorum. Evet. Seldon kitab bir tarafa att. Kitapta okuduklarndan da bu anlalyor. yle bir yer olup olmadn rendin mi?... Kullandn kelime neydi? Tapnak m? Dors ka eritlerini de kard. Evet. yle bir yer var. Sektrde baz yerlerde tapmaklar olduu anlalyor. Ama bir tanesi hepsinden nemli... nanr msn, bir kadn kirpiklerimi farketti ve bana, Herkesin karsna byle kmamalsn, dedi. Galiba beni tehircilikle sulayacakt. Seldon sabrszland. Brak unu imdi! Merkez tapnan nerede olduunu rendin mi? Oraya nasl gidileceini rendim. Ama Yamur Damlas Krkbe beni uyard. Kadnlarn zel gnler dnda oraya girmelerine izin verilmiyormu. Bu aralarda yle bir bayram da yokmu. Oradan Sacratorium diye sz ediyorlar. Ne diye, ne diye? Sacratorium diye. Ne irkin bir szck! Ne anlama geliyor bu? Dors ban sallad. Bilmiyo rum. Benim iin yeni bir kelime bu. Yamur Damlalarm ikisi de szcn anlamn bilmiyor. Peki, bu konuda bildikleri bir ey var m? Tabii, Hari. Tapnan neden kurulduunu biliyorlar. Oras Mycogendeki hayatla ilgisi olmayan bir eye adanm. Bir baka dnyaya. Daha eski ve daha iyi bir gezegene. Vaktiyle yaadklar dnyaya yani. Evet. Yamur Damlas Krkbe bunu hemen hemen aklad. Ama o kelimeyi syleyemedi. Aurora kelimesini mi? Evet. Ama bu szc bir grup Mycogenliye yksek sesle sylersen ok geirir, dehete kaplrlar sanrm. Yamur Damlas Krkbe bir ara, 'Sacrotoriumun adand ey... dedi. Soma duraklayarak bu ad parmayla dier avcuna yazd. Sanki mstehcen bir ey yapyormu gibi de kpkrmz kesildi. Matematiki, ok garip... diye mrldand, Kitapta yazl olanlar doruysa, Aurorallarn en sevgili ans. Mycogende her eyin etrafnda dnd bir merkez. Aralarndaki birlii salayan en nemli ba. Neden Aurorann adn sylemek mstehcen saylyor?. Belki de bunun esrarl bir yan yok. Auroradan ok sz edilirse kabilelerin kulana girilir. Bunu saklamann en iyi yolu, sz edilmesini yaslamaktr. Sacrotoriumun yolunu iyice tarif ettiler mi? Oraya yalnz bama gidebilir miyim? Hari, bir kere oraya yalnz gerek deilsin. Ben de seninle geleceim. Bu konuyu seninle konutuumuzu sanyordum. Seni uzaktan koruyamayacam iyice anlattm. Ne kar frtnalarna ne de vahi kpekler kar. kincisi, oraya kadar yryebileceini hi sanmam. Mycogen belki kk bir sektr ama o kadar ufack deil. O halde bir Ekspres-yoldan yararlanrm. Mycogende Ekspres-yol yok nk bu da Mycogenlilerin kabile yeleriyle kolaylkla hrlamalarna neden olabilir. Ama burada da az gelimi gezegenlerde grlen o tatlardan var. Zaten Mycogen, Trantora kymk gibi saplanm olan gelimemi bir dnyann paras sanki. Trantor ise gelimi toplumlardan oluan yamal bir boha... Hem Hari, kitab mmkn

olduu kadar abuk bitirmeye al. Yamur Damlas Krkn ba bu yzden dertte. Olay renirlerse senin durumun da iyi olmaz. Yani bir kabile yesinin kitab okumas yasak m? Bundan eminim. Kitab geri vermek bir kayp saylmaz pek. Yzde doksan bei inanlmayacak kadar i skc. Siyasal gruplar arasndaki sonsuz kavgalar. Doru olup olmadklarn anlayamayacam siyasetlerin sonsuz savunmalar, ahlk konularnda sonsuz tekerlemeler. Bunlar yle kendini beenmice bir slpla yazlm ki, insann iinden bu ahlk kurallarna aykr davranmak geliyor. Kitab elinden aldm anda sana pek byk bir iyilikte bulunacakmm gibi konuuyorsun. Ama o yzde belik blm de unutma. Orada ad hibir zaman aza alnmamas gereken Auroradan sz ediliyor. Ve ben bu blmde iime yarayacak bir ey olabileceini dnyorum. te o yzden de Sacratorium hakknda bilgi istedim. Sacratoriumda kitaptaki Aurora kavramn destekleyecek bir eyler bulacan m umuyorsun? Bir bakma. Ayrca kitaptaki robotlarla ilgili szler de beni ok etkiliyor. Bu kavram beni ekiyor. Herhalde bunu ciddiye almyorsun? Biraz. Kitaptaki baz blmleri olduu gibi alrsan baz robotlarn insan biiminde olduklarn da kabul etmen gerekiyor. Bu makineler en ince ayrntlarna kadar insa na benziyorlarm. Gln! Dn, madenden boyutlar ok uygun bir vcut yapmak ve alttaki kaslar belirtmek iin ne kadar uralmas gerekir! Madenden sz eden kim, Dors? Anladm kadaryla bu robotlar organikmi. Ya da yapay organik. zerleri deriyle rtlym. nsanlardan kolaylkla ayr edilemezlermi. Kitap byle mi yazyor? Ak ak deil. Ama imalar... Onlar sen byle yorumluyorsun, Hari. Bu iddialar ciddiye alamazsn. zin ver. Kitabn robotlarla ilgili aklamalarndan drt sonu kardm. Bir... bunlardan bazlar insanlara tp tpna benziyormu. ki... mrleri uzunmu. Tabii bu szler onlar iin kullanlabilirse. Dors, alma sreleri desen daha doru olur, diye atld. Yoksa onlarn gerekten insan olduklarn dnmeye balarsn. Seldon gen kadna aldrmad. ... ilerinden bazlar... hi olmazsa biri... bugne kadar yaam. Hari, bu en yaygn efsanelerden biri. Eski alarda yaayan o kahraman hi lmez. Sadece geici olarak canlln kaybeder. Halknn ona ok ihtiyac olduu bir anda kalkp gelir. Hari, yani! Matematiki onun damarna basmasna aldrmad. Drt... bir merkez tapmakta... bir robot da var. Bir an durdu sonra da ekledi. Anlyor musun? Dors, Hayr, dedi. Neyi anlamam gerekiyor? Bu drt noktay birletirirsek... bir insana ok benze yen ve yirmi bin yldan beri yaayan bir robot imdi Sacratorium da.

Haydi, Hari. Buna inanamazsn. Tam anlamyla inanamyorum. Ama bu fikri red de edemiyorum. Ya doruysa? Evet ancak milyonda bir ihtimal var. Ama yine de... o robotun benim iin ne kadar yararl olabileceini anlayamyor musun? Gvenilir tarihsel kaytlar tutulmadan nceki galaksiyi o hatrlayabilir. Hat ta psiko-tarih tekniini gerekletirmemi bile salar. Bu dndklerinin doru olduunu kabul edelim. Mycogenliler robotu grmene ve onunla konumana izin verirler mi sanyorsun? Onlardan izin almak niyetinde deilim. Hi olmazsa Sacratoriuma gider, nce orada konuabileceim bir robot olup olmadn renebilirim. imdi olmaz. En erken yarn. Eer yarn sabah bu fikrinden vazgememisen, birlikte gideriz. Bana kadnlara izin verilmediini... Binaya dardan bakmalarna izin verildiinden eminim. Ve galiba bundan fazlasn da yapamayacaz. Seldon, Dorsu bu kararndan caydramad. * Seldon, Dorsla birlikte vardklar drt yol aznda etrafna baknd, beyaz entarili adamla grilere brnm iki kadn grd. Bekliyorlard. Matematiki onlara doru bakarak hafife glmsedi. Ama gruptakiler ona aldrmadlar. Bo gzlerle baktktan sonra baklarn evirdiler. Sonra tat geldi. Seldonun Heliconda bindii ekim otobslerinin modas gemi bir tryd. Dors gen adam sabrszlkla itti. Seldon tata binerek, yan yana iki bo yer olan bir banka doru ilerledi. Dors onu izledi. Otobse nce erkekler inip biniyorlard. Dors, nsanlar incelemekten vazge, diye mrldand. Nerede olduunu unutma. Unutmamaya alrm. Seldon sesini alaltt. Kimse bize bakmyor. Galiba insanlarn arasnda gzle grlmeyen gizli bir snr oluyor. Bu her zaman byle. Eer bu psiko -tarih biliminin temellerinden birini oluturacaksa, timse bundan etkilenmeyecek demektir. Matematiki, Para vermedik, diye fsldad. Halk bu otobslerle bedava tanyormu... Seldon alt dudan sarktt. Ne uygarca bir ey! Galiba hibir ey yzde yz yle olmuyor. Ne geri kalmlk, ne barbarlk. Dors usulca onu drtt. Kural bozuldu. Biri bizi gzetliyor. Sa taraftaki adam. Seldon o tarafa bir gz att. Sa taraftaki adam zayf ve bir hayli de yalyd. Cildi esmer, gzleri de koyu kahverengiydi. Matematiki, Herhalde salar siyaht, diye dnd. Mycogende bu tipe pek rastlanmyor. Grdm birka erkek karde uzun boylu, beyaz tenli, gri ya da mavi gzlyd. Ama tabii hepsini grmediim iin genel bir sonuca da varamam. Sonra biri sa koluna dokundu. Seldon kararszca dnd. Kendisine doru uzatlm olan kart grd. zerinde, DKKATL OL, KABLE YES, diye yazlyd. Matematiki irkilerek elini deri balna gtrd. Sanda oturan adam sessizce dudaklarn kprdatt. Kllar. Seldon akandan birka telin gzktn fark ederek baln abucak dzeltti. Adama bakarak bayla hafife selam verdi ve yine sessizce, Teekkr ederim, dedi.

Komusu glmsedi, normal sesle, Sacratoriuma m gidiyorsunuz? diye sordu. Matematiki ban sallad. Evet. yle. Bunu tahmin etmek zor deil. Ben de yle. Birlikte inelim mi? Glmsemesi dostayd. Ama ben... ben... Kadnnzla berabersiniz. Tabii. O halde mz birlikte ineriz. Olur mu? Seldon ne tepki gstereceini bilemedi. Ama Dors usulca, Bir sakncas yok, der gibi onun dizine vurdu. Gen adam da her zamanki nezaketiyle, Tabii, diye cevap verdi. ekim-otobs Sacrotoriumun nndeki geni alanda durdu. nce erkekler indiler, sonra da kadnlar. Mycogen li adamn sesi yallktan atallamt ama neeliydi. le yemei iin biraz erken... dostum. Ama bana inann, biraz sonra her taraf ok kalabalklaacak. im diden basit yiyecekler alp darda yemek ister misiniz? Ben bu mahalleyi tanrm. Gzel bir yer de biliyorum. Seldon kendi kendine, Safdil kabile yelerini irkin bir duruma drmek ya da masraf ettirmek iin yaplan bir oyun mu? diye sordu. Ama sonra tehlikeyi gze almaya karar verdi. ok naziksiniz... Buray hi bilmediimiz iin sizin sylediiniz gibi yapacaz. Ak bir bfeden sandvile ste benzeyen bir iki aldlar. Yal Mycogenli, Hava pek gzel, dedi. Siz de ziyaretisiniz. Onun iin yemeimizi Sacrotoriumun bahesinde yiyelim. Bylece evreye de alm olursunuz. Seldon hem Sacratorium un, hem de etrafndaki bahenin, mparatorluk Saraynn kk bir kopyas olduunu farketti. Mycogen'li byk bir gururla, Ne gzel, deil mi? dedi. Matematiki, Gerekten... diye cevap verdi. Gndz nda ne de gzel parlyor. Yal adam aklad. Etrafndaki bahe bizim afak Dnyamzdaki resmi parkn bir ei... Daha dorusu minyatr. Seldon ihtiyatla, mparatorluk Sarayn grdnz m? diye sordu. Mycogenli onun imasn anlad ama kzmad. Onlar da afak Dnyasn mmkn olduu kadar kopya etmeye altlar. Matematiki buna pek ihtimal vermedi ama sesini de karmad. Taa benzeyen beyaz plastikten yaplm yarm daire biiminde bir banka yaklatlar. Bu da tapmak gibi kta parlyordu. Yal adamn gzleri sevinle ldad. yi! Kimse yerimi kapmam. Ltfen oturun. Bank souk deil. Bundan emin olabilirsiniz. Kadn arkadanz da oturabilir. Onun bir kabile yesi olduunu biliyorum. Deiik gelenekleri olduunu da. stiyorsa... konuabilir de. Seldon bu Mycogenliyle bir sre beraber olacaklarn anlamt. Elini uzatt. Ben Hariyim. Kadn arkadam da Dors. Korkarm biz numara kullanmyoruz. Yal adam, Herkesin zevki ayn, diye mrldand. Ben de Mycelium Yetmiikiyim. Bizimki kalabalk bir aile. Matematiki kararszca, Mycelium mu? dedi. Mycogenli, ardnz sanrm, diye gld. Herhalde kdemli ailelerimizin yeleriyle tantnz imdiye kadar. Bulut, Gne n, Yldz gibi adlar olan kimselerle, Astronomiyle ilgili isimler bunlar. Seldon, Dorusu... diye balad. Eh, imdi de daha aa tabakadan biriyle tantnz. Biz adlarmz topraktan ve yetitirdiimiz mikro-organizmalardan alrz. ok sayg deer isimlerdir bunlar.

Matematiki, Bundan eminim, dedi. ekim-otobsnde o problemim konusunda bana yardm ettiiniz iin de minnet duyuyorum. Tekrar teekkr ederim. Mycelium Yetmiiki, Dinleyin... diye ban sallad. Banzn derde girmesine engel oldum. Bir kz karde sizi benden nce grseydi herhalde haykrmaya balard. En yakndaki erkek kardeler de sizi abucak otobsten indirirlerdi. Hatta belki de durmasn beklemeden. Dors, Seldonun nnden eildi. Siz neden yle davranmadnz? Ben mi? Ben kabilelere dman deilim. Bir bilginim nk. Bir bilgin mi? Hem de ailemdeki ilk bilgin. Sacratorium Okulunda renim grdm. ok da baarl oldum. Btn eski sanatlar biliyorum. Kabile kitaplna girme iznim de var. stediim herhangi bir kitap-filmi izleyebilirim. Her kitab da okuyabilirim. Burada bilgisayarl bir referans kitaplmz bile var. Ondan da yararlanabilirim. Byle eyler insann gr asn geniletir. Bir insann sann hafife gzkmesine de aldrmam. Sal erkek resmi ok grdm. Sal kadn resimleri de. Mycogenli, Dorsa abucak bir gz att. Bir sre sessizce sandvilerini yediler. Sonra Seldon. Sacratoriuma her giren ya da kan erkek kardein krmz bir kua oluyor... dedi. Mycelium Yetmiiki, Ah, evet, diye cevap verdi. ou zaman ilemeli de oluyor. Bu kuaklar Obiah diye tanmlanyor. Sacratoriuma girerken duyulan mutluluun simgesi bunlar. Bu kutsal yeri korumak iin dklecek kann da. Dors kalarn att. Kann m? Sadece bir simge. Kimsenin Sacratorium iin kan dktn duymadm. Ona bakarsanz, mutluluk duyan da yok. Daha ok Kayp Dnya iin alayp yas tutuluyor. Kendilerini yerden yere atyorlar. Yal adamn sesi hafifleyip yumuad. ok sama. Dors, Siz... inanmyor musunuz? diye sordu. Mycelium byk bir gururla, Ben bir bilginim, dedi. Glerken yz daha da burutu. Matematiki dayanamad. Siz ka yandasnz? Mycogenli hi duraklamad, alnmad da. Altm yedi. Seldon hl o esrar aydnlatmak istiyordu. Bana sizin eskiden, herkesin birka yz yl yaadna inandnz sylediler. Yal adam Profesre merakla bakt. Bunu da nasl rendiniz? Biri galiba fazla gevezelik etmi... Ama doru. Bu inan yaygn. Tabii bu iddiaya yalnzca tecrbesiz kimseler inanyorlar. Ancak kdemliler de onlar tevik ediyorlar. nk bu, stn insanlar olduumuzu gsteriyor. Aslnda mrmz dier insanlarnkinden daha uzun. nk daha besleyici yemekler yiyoruz. Ama yz yana kadar yaayanmz bile az. Seldon mrldand. Mycogenlilerin herkesten stn olduklarn dnmediiniz anlalyor. Mycelium Yetmiiki, Mycogenlilerin kusurlu bir taraflar yok, dedi. Bakalarndan daha aa da deiller. Kesinlikle. Ama ben btn insanlarn eit olduklarna inanyorum. Hatta kadnlarn bile. Dorsa bir gz att. Matematiki gld. Herhalde vatandalarnzn ou bunu kabul etmez. Yal adam biraz fkelendi. Sizin vatandalarnz da yle. Ama ben buna inanyorum. Bir bilgin byle dnmek zorundadr. Ben kabilelerin btn edebiyatn izledim. Hatta kitaplarn bile okudum. Kltrnz anlyorum. Bu ko nuda yazlar da yazdm. Hatta burada sizinle rahat rahat da oturuyorum. Sanki bizdenmisiniz gibi.

Kabile yelerinin yntemlerini anladnz iin gururlanyorsunuz sanrm. Dorsun sesi biraz sertti. Hi Mycogenden baka yere gittiniz mi? Mycelium Yetmiiki biraz uzaklat. Hayr. Neden? O zaman bizi daha iyi tanrdnz. Kendimi rahat hissedemezdim. Peruk takmak zorunda kalr ve utanrdm. Dors, Neden peruk? diye sordu. Byle plak bala dolaabilirdiniz. Mycogenli, Hayr, dedi. yle aptalca davranmazdm. Yoksa sal insanlar bana eziyet ederlerdi. Dors, Eziyet mi? diye tekrarlad. Neden? Trantorda salar normal olarak dklm kimse ok. Baka dnyalarda da yle. Seldon iini ekti. Babamn sa hemen hemen hi yok. Herhalde yllar geerken benim de salarm dklecek. imdi bile yle gr deil. Mycelium Yetmiiki, Ama bu tamamiyle sasz ve tysz olmak anlamna gelmez ki! diye itiraz etti. Banzn kenarnda salar oluyor. Gzlerinizin zerinde de. Ben hi sa olmamasn kast ediyorum. Matematiki kendisi iin ok nemli olan o soruyu sordu. Syleyin. Kabile yelerinin seyirci olarak Sacratoriuma girmelerine izin veriliyor mu? Yal adam iddetle ban sallad. Asla! Oras sadece afan Oullar iin. Dors, Sadece Oullar iin mi? dedi. Mycelium Yetmiiki bir an sanki ok geirdi. Sonra da gen kadn affetmeye karar verdi. Aa, tabii siz kabile yesisiniz. afan Kzlar, Sacratoriuma ancak belirli gnler de ve zamanlarda girebilirler. Bu i byle. Bu trey i beendiimi sylemiyorum. Bana kalsayd, eri girin, derdim. Mmknse zevkini karn. Aslnda... ben ieri gir meyeyim de, kim girerse girsin. Siz Sacratoriuma hi girmiyor musunuz? Genliimde babamla annem beni buraya getirdiler. Mycogenli ban sallad. Herkes kitaba gzlerini dikmiti. Onu okuyor, eski gnleri dnerek ilerini ekiyor, ya da alyorlard. ok skc bir eydi bu. nsan ieride kimseyle konuamyordu. Glemiyordu. Hatta birbirine bile bakamyordu. Kafanz tamamiyle Kayp Dnyaya vermeniz gerekiyordu. Tamamiyle! Mycelium Yetmiiki btn bunlar reddediyormu gibi elini sallad. Byle eyler bana gre deil. Ben bir bilginim. Ve btn dnyann bana ak olmasn istiyorum. Matematiki bu frsat karmad. ok iyi. Biz de byle dnyoruz. Ve biz de bilginiz, Dors ve ben. Mycogenli, Biliyorum, dedi. Biliyor musunuz? Nasl? yle olmanz gerekir. Mycogene sadece mparatorluk grevlilerinin ve diplomatlarn, nemli tccarlarn ve bilginlerin girmelerine izin verilir. Ve siz bilgine benziyorsunuz. Zaten bu yzden ilgimi ektiniz. Bilginler bir arada. Yal adam sevinle gld. Gerekten de yle. Ben matematikiyim. Dors ise tarihi. Ya siz? Benim uzmanlk dalm... kltr. Kabilelerin en byk edebi eserlerini okudum: Missauer, Montene, Novigor... Biz de sizin byk eserlerinizi. Mesel ben kitab okudum... Kayp Dnyayla ilgili o eseri. Yal adamn gzleri aknlkla irileti, esmer teninin rengi de biraz utu. Okudunuz mu? Nasl? Nerede?

niversitemizde izin alarak okuduumuz kopyalar var. Kitabn kopyalar m? Evet. Acaba kdemliler bunu biliyorlar m? Seldon, Robotlarla ilgili eserleri de okudum, dedi, Robotlar... Evet. te o yzden Sacratoriuma girmek isterdim. Robotu grmek iin. Dors usulca Seldonun bileini tekmeledi ama gen adam buna aldrmad. Mycelium Yetmiiki kaygyla, Byle eylere inanmam, diye cevap verdi. Bilginler inanmazlar. Ama sanki szlerinin duyulmasndan korkuyormu gibi etrafna bakm yordu. Seldon, Sacratoriumda hl bir robotun olduunu okudum, dedi. Mycogenli ban sallad. Byle sama sapan eylerden sz etmek istemiyorum. Matematiki srar etti. Robot varsa, Sacratoriumun neresinde olabilir? Orada robot olsayd da yerini size sylemezdim. Sacratoriuma ocukluumdan beri girmedim. Orada zel bir ke var m? Gizli bir yer? Kdemlilerin Yuvas var. Oraya sadece kdemliler giriyor. Ama ieride bir ey yok. Siz hi oraya gittiniz mi? Ne mnasebet! O halde nereden biliyorsunuz? Orada nar aac olmadn da biliyorum. Lazer-orgu olmadn da. Orada milyonlarca deiik eyin olmadn da. Bunlardan haberim olmamas, ieride byle eyalarn bulunduunu mu gsterir. Matematiki bir an syleyecek sz bulamad. Myceliumun kaygl suratnda hafif bir glmseme uutu. te bir bilgin byle bir mantk yrtr. Anlayacanz ben kolay kolay yenilecek bir adam deilim. Ama size yine de kdemlilerin Yuvasna kmaya kalkmamanz nereceim. eride bir kabile yesini yakalarlarsa olacaklar hi hounuza gitmez. Her neyse... afan en iyisi zerinize olsun. Birdenbire ayaa frlayarak uzaklat. Matematiki aknlkla onun arkasndan bakt. Neden kat bu adam? Dors, Biri yaklayor da ondan sanrm, dedi. Bu doruydu. Ssl, prltl, krmz kuak takm olan beyaz entarili bir adam ciddi bir tavrla, kayarcasna onlara doru geliyordu. Tavrlarndan yetkili biri olduu anlalyordu. Honutsuz olduu da. * Mycogenli yaklarken Hari Seldon da ayaa kalkt. Nezaketle davranmak iin ne yapmas gerektiini bilmiyordu. Ama byle bir davrann yararl olacan seziyor du. Dors da onu izleyerek gzlerini yere dikti. Mycogenli karlarnda durdu. O da yalyd. htiyarlk yakkl ehresine kibar bir hal vermiti. plak ba yuvarlak ve biimli, gzleri de pek parlak bir maviydi. Yeni gelen, Sizi gryorum kabile yeleri, dedi. Sesi bir hayli tizdi. Seldon terbiyeli ama kesin bir tavrla, Biz gerekten kabile yeleriyiz, diye cevap verdi.

Karsndakine sayg gsterecekti ama boyun emek niyetinde de deildi. Adlarnz? Ben Helicondan Hari Seldonum. Arkadam da Cinnal Dors Venabili. Mycogenlinin gzleri honutsuzlukla ksld. Ama o da gen adamn otoriter tavrlarnn farkndayd. Ben Gkyz kiyim. Ban azametle dikletirdi. Sacratoriumdaki grevli kdemlilerden. Ya sizin durumunuz, kabile yesi? Seldon kelimelere basa basa, Biz de, dedi. Streeling niversitesinde aratrmacyz. Ben matematikiyim. Arkadam da tarihi. Buraya Mycogen trelerini incelemek iin geldik. Size bu izni kim verdi? Gne Efendisi Ondrt. Buraya geldiimiz zaman bizi o karlad. Gkyz bir an bir ey sylemedi. Sonra hafife glmsedi. Yksek Kdemli. Onu ok iyi tanrm. Seldon nazik nazik, Tabii, dedi. Tanmanz gerekir. Evet. Mycogenli yine stnlk taslamaya alt. Yannzdaki adam kimdi? Ben gelirken hzla uzaklaan o adam? Matematiki bam sallad. Onunla ilk kez bugn karlatm. Hakknda hibir ey bilmiyorum. Onunla bir raslant sonucu karlatk. Kendisine Sacratoriumu sorduk. Ona neler sordunuz? ki soru sorduk. Bu binann Sacratorium olup olmadm ve kabile yelerinin ieriye girmelerine izin verilip ve rilmediini. lkine, Evet, dedi. kincisine de, Hayr. Tabii. Sacratoriumla neden ilgileniyorsunuz? Biz buraya Mycogeni incelemeye geldik. Sacratorium da Mycogenin kalbi ve beyni deil mi? Oras sadece bizim. Ve bize ayrld. Bir kdemli... yksek kdemli izin verilmesini salasa bile mi? Yksek kdemli size gerekten izin verdi mi? Matematiki bir an duraklad, Dors da ona yan yan bakt. Seldon, Hayr, dedi. Henz vermedi. Kdemli ban sallad. Hibir zaman da vermeyecek. Mycogene izinle geldiniz. Ancak, en yksek mevkideki bir yetkili bile btn halk kontrol altnda tutamaz. Sacratoriumumuza deer veriyoruz. Mycogenin herhangi bir yerinde kabile yelerinin dolamalar halk heyecanlandrr. Hele Sacratoriuma yaklamalar. Bir tek telal insann, Sektr igal edildi, diye barmas yeterli olur. u sakin kalabalk birdenbire sizi paralamak isteyen bir gruha dnr. Gerekten. Belki Yksek Kdemli size nezaket gsterdi. Ama kendi iyiliiniz iin buradan ayrlmalsnz. He men. imdi! Seldon inatla durdu. Ama Sacratorium... Dors us ulca entarisinin eteini ekitirip duruyordu. Kdemli, Sacratoriumda sizi ilgilendiren ne var? diye sordu. Oray gryorsunuz, ieride grebileceiniz hibir ey yok. Seldon, Robot var ya, dedi. Gkyz ki, ok geirircesine matematikiye bakt. Sonra da Seldonun kulana eildi. Hemen gidin. Yoksa, Sektr igal edildi, diye ben baracam! Yksek Kdemlinin tandklar olmasaydnz artk gitmenize bile izin vermezdim! Dors alacak bir gle Seldonu kolundan tutarak ekti, gen adam srklemeye balad.

Sonunda matematiki dengesini buldu ve onun peinden yrd. Dors ertesi sabah ancak kahvaltda bu konuyu at. Hem de Seldonu ok yaralayan bir biimde. Dnk harika bir fiyaskoydu. Matematiki somurttu. Neden fiyasko oluyormu? Bizi kovaladlar. Neden? Elimize ne geti? Orada bir robot olduunu rendik. Mycelium Yetmiiki, Sacratoriumda robot olmadn syledi. Tabi yle syleyecekti. O bir bilgin. Ya da yle olduunu sanyor. Sacratorium konusunda bilmedikleri, gittii o kitapl rahata doldurur. Kdemlinin tepkisini grdn. Grmez olur muyum? eride robot olmasayd yle davranmazd. Bu konuyu bildiimiz iin dehete kapld. Seninki sadece bir tahmin, Hari. Ayrca... Sacratoriumda bir robot varsa bil, biz ieriye giremeyiz. Girmeyi pekl deneyebiliriz. Kahvaltdan sonra kar, benim iin bir kuak alrz. u Obiahlardan. Kua takar, gzlerimi sofu bir tavrla yere dikerim ve kapdan girerim. Kafandaki deri balkla m? Senin yabanc olduunu hemen fark ederler. Hayr, fark etmezler. Kabilelerle ilgili kaytlarn bulunduu kitapla giderim. Oray grmeyi zaten istiyorum. Kitaplk, tapmaa bal. Herhalde ieride Sacratoriuma alan bir kap da vardr... Ve seni hemen yakalarlar. Ne mnasebet! Mycelium Yetmiikinin anlattklarm duydun. eride herkes gzlerini yere dikerek o byk Kayp Dnyay dnyor. Kimse kimseye bakmyor. Her halde bunu yapmak disiplinsizlik saylyor... Sonra kdemlilerin Yuvasn bulurum... Hemencecik, yle mi? Mycelium Yetmiiki bana bir ara, kdemlilerin Yuvasna kmamam syledi. O halde bu yukarda bir yerde. Tapman kulesinde olmal. Ortadaki kulede. Dors ban sallad. O adamn szlerini kelimesi kelimesine hatrlamyorum. Senin hatrladn da sanmyorum. Bu ok rk bir temel. Ne olursa olsun. Senin fiyasko dediin olay sayesinde yine de baz eyler rendik. Yirmi bin yllk, yaayan bir robotu bulabilirsek... Sen daha onunla konuamadan Mycogenlilere yakalanrsn. Dors, o robotun var olduunu kantlamal ve yerini bulmalym. Ondan sonra makine adamla konumaya alrm. Belki artk psiko-tarih tekniini gelitirebileceim. Kimsenin beni engellemesine izin veremem. Tabii beni ldrrlerse, o baka. Mycogenliler bu ihtimali yerine getirebilirler, Hari. Bu tehlikeyi gze alamazsn. Pekl alrm. ansm deneyeceim. Olmaz, Hari. Seni korumam gerekiyor. Byle bir eyi yapmana izin veremem. Vermelisin. Psiko-tarihi pratik bir hale sokmak, gvende olmamdan daha nemli. Gvenliim ise psiko-tarih tekniini gelitirebilmem iin nemli. Buna engel olursan grevinin de anlam kalmaz... Bunu iyi dn. O halde ben de seninle geleceim, Hari. Seni tehlikeden kurtarmak iin, ahmak! Kadnlar tapnaa giremiyor. Kadn olduum nereden belli? Sadece bu gri entari. Gslerim bunun altndan belli bile

olmuyor. Deri balk yznden kadnlara zg biimde taranm olan salarm da gzkmyor. Benim yzm de bir erkeinki gibi tertemiz. Bir zellii de yok. Buradaki erkeklerin sakallar kmyor. Bana gereken sadece beyaz entariyle bir kuak. O zaman kolaylkla ieri girebilirim. Bu ok tehlikeli olur. Buna izin veremem. Bu tehlike senin karlaacaklarndan daha byk deil. Ama tehlikeyi ben gze almalym. O halde ben de yle. Dorsun sesi amansz ve sertti. unu kafana iyice sok. Oraya bensiz gitmene izin verme yeceim. Byle bir eye kalkrsan seni bayltp balayacam. Bu houna gitmeyecekse, o zaman tapmaa yalnz bana gitme fikrinden de vazge. Seldon duraklayarak fkeyle homurdand. Hi olmazsa o an iin tartmaktan vazgeti. Dors gerekli eyleri almaya gitti, Seldon da heyecan ve sabrszlkla gen kadm beklemeye balad. Sonunda Dors dnd. Hepsini aldm. Haydi, hemen giyinelim. Beyaz entari gen kadna pek de uymad. Tabii dkknda bunu zerinde deneyememiti. Denese en geri zekl dkknc bile durumdan kukulanabilirdi. Dors, Nasl oldum, Hari? diye sordu. Matematiki, Tpk olan ocuuna benzedin, dedi. imdi u kua da balayalm... Yani obiahi Bu ad kullanmaya almalym. Deri baln karm olan Dors memnun memnun salarn dzeltiyordu. Onu imdi takma Btn Mycogeni o kuakla dolaacak deiliz. Dikkatleri zerimize ekmemeliyiz. Tabii, tabii. Ben sadece nasl durduunu grmek istedim. O kua takma. Bu daha iyi kaliteli ve ssl. Haklsn, Dors. Btn dikkatleri ben zerime ekmeliyim. Senin kadn olduunu anlamamaklar. Sonra obiahlarn nasl balanacan iyice reninceye kadar deneme yaptlar. Hari gen kadn gznden hibir ayrnt kamad iin kutlad zaman Dors kzard. Bu nemli deil, Hari. Sadece ayrntlar farkettim. Matematiki, O halde ince ayrntlar fark etme konusunda bir dahisin, dedi. imdi kuaklar katlayp i ceplerimize koyalm. Kredi-fayansm yanmda. Daha dorusu Hummininki. Burann anahtar u tarafta. Kitap da bu yanda. Kitap m? Onu yannda dolatrman doru mu? Bu art. Bana kalrsa Sacratoriuma girenlerin hepsinde de kitap oluyor. Belki baz blmlerini yksek sesle de okuyorlar. Gerekirse bendekini seninle paylarz. Belki kimse de fark etmez. Hazr msn? Hibir zaman hazr olamayacam. Ama seninle gideceim. Bu skc bir yolculuk olacak. Deri balm kontrol eder misin? Bu sefer de salarm gzkmesin. Ban kayaym da deme. Kamam. Her ey yolunda. Sende de kuku uyandracak bir ey yok. Sinirli gibisin? Seldon alayla, Nedenini tahmin et, dedi. Dors uzanarak gen adamn elini skt. Sonra da bu hareketine am gibi geriledi. Ban

eerek beyaz entarisini dzeltti. Matematiki de hem arm, hem de memnun olmutu. Hafife ksrd. Pekl. Gidelim. YUVA ROBOT ... Birka dnyann eski efsanelerinde genellikle Makine Adam diye bilinen letlere verilen ad. Robotlar genellikle madenden yaplm, insan biiminde makineler diye tanmlanmaktadr, ancak bazlarnn yapay -organik maddelerden oluturulduu iddias da vardr. Hari Seldonun ka srasnda bir robot grd sylenmektedir. Ama bu da kayna kukulu bir hikyedir. Seldon un says pek ok olan eserlerinde robotlardan hi sz edilmemektedir. Ancak... GALAKS ANSKLOPEDS Onlar fark eden olmad. Hari Seldonla Dors Venabili bir gn nceki yolculuklarm tekrarladlar. Kimse dnp onlara bakmad bile. Sonunda Sacratoriuma vardlar. Seldon alak sesle, te kitaplk u, dedi. Dors mrldand. Herhalde... Mycelium Yetmiiki dn o binay iaret etti. Ar ar kitapla doru gittiler. Matematiki, Derin bir soluk al, diye nerdi. Bu ilk engel. Kap ak, ierisi de locayd. Kapnn hemen yaknn da bir adam, pek basit ve hantal bir bilgisayarn zerine eilmiti. Ban kaldrp Seldonla Dorsa bakmad bile. Bilgin misiniz? Matematiki, Evet, diye cevap verdi. Bilginiz. Adam bayla iaret etti. Buyurun. Zevkini karn. eride baka kimse yoktu. Kitaplarn ou Seldonun cebindeki gibi baslmt. Dors raflar gzden geirdi. ou eski kitaplar. Bir ksm klasik. Bir ksm da deersiz. Dardan gelme kitaplar m? Yani bunlar Mycogen eserleri deil mi? Deil ya. Belki kendi eserleri var ama herhalde onlar baka blmde. Bu blm dn bilgin olduunu iddia eden o zavall gibilerin daryla ilgili aratrmalar yapmalar iin kurulmu. Referans ksm bu. i Galaksi Ansiklopedisi... En aa elli yllk... Ve bir bilgisayar. Dors tulara uzand ama Seldon onu durdurdu. Bir dakika. Bir terslik olabilir. O zaman gecikiriz. Raflarn zerindeki bir levhay iaret etti. Sacratoriuma, diye yazlyd. Kapdaki adam buray gremiyor. Hemen kuaklarmz takalm. Sonra kapya yaklatlar ve orada birdenbire durdular. Bu ikinci engeli de aabilirlerse geri dnemeyeceklerini biliyorlard. Matematiki, Dors, benimle ieriye girme, dedi. Gen kadn kalarn att. Neden? Tehlikeli bir i bu. Senin riske girmeni istemiyorum. Dors yumuak ama kesin bir sesle, Buraya seni korumak iin geldim, diye hatrlatmt. Beni nasl koruyacaksn? Ben bamn aresine bakabilirim. Tabii sen buna inanmyorsun. Asl ben seni korumaya alrken bana engel olursun. Bunu anlayamyor musun? Gen kadn, Benim iin kayglanma, Hari, dedi. Kayglanmak benim grevim. Hummin istedii iin mi?

Bana byle emredildii iin. Dors, Seldonun kolunu tuttu. Matematiki her zamanki gibi, gen kadnn parmak larnn ok gl olmasna ard. Ben bu ie karym, Hari. Ama ieri girmen gerektiini dnyorsan, o zaman ben de seninle gelirim. Pekl. Ama bir ey olursa ve yakan kurtarabilirsen, kamana bak. Benim iin kayglanma. Bouna soluk tketiyorsun, Hari. Bana hakaret de ediyorsun. Seldon giri panosuna dokundu. Kap yana kayarak ald. Yanyana ieri girdiler. * Kendilerini byk ve bombo saylabilecek bir salonda buldular. Burada eyaya benzer hibir ey yok. Ne banklar, ne iskemleler, ne de oturulacak yerler, ne podyum, ne perde ve ne de ssler. Duvarlar tmyle bo da saylmazd. Buralara deiik byklklerde ve ykseklikte kk, ilkel, iki boyutlu televizyon ekranlar aslmt. Hepsi de aydnlkt. eride birka kii vard. Tek tek duruyorlard. Beyaz entariler giymi, krmz kuaklar takmlard. erisi hemen hemen sessizdi. Kimse birbiriyle konumuyordu. Bazlar dudaklarn oynatarak usulca mrldanyorlard. Dolaanlar ise gzlerini yere dikmi, yavaa ilerliyorlard. Seldon, Dorsa doru eildi. Gen kadn hemen parman dudana gtrerek televizyon monitrlerinden birini iaret etti. Ekranda bir bahe grlyordu. Matematikiyle gen kadn dierlerini taklid ederek yavaa ekrana doru gittiler. Yarm metre kala yumuak ve etkileyici bir ses duydular. Eosun dnda Antennin baheleri. Eski rehber kitaplarna ve fotoraflara baklarak yaplmtr... Dors fsldad. Biri yaklat zaman almaya balyor. Biz uzaklarken de susacak. Ona iyice yaklarsak alak sesle konuabiliriz. Ama sakn bana bakma, biri yaklarsa hemen sus. Seldon ban eerek ellerini birbirine kenetledi. ok kimsenin yle durduunu fark etmiti. Her an birinin inlemeye balamasn bekliyorum. Dors, Olabilir, dedi. Kayp Dnyann yasn tutuyorlar. Filmleri zaman zaman deitirdiklerini umarm. Ayn eyleri tekrar tekrar grmek pek skc olur. Dors usulca saa sola bakt. Hepsi birbirinden farkl. Belki filmleri zaman zaman deitiriyorlar. Dur, dur! Matematikinin sesi biraz yksek kmt. Hemen sesini hafifletti. Bu tarafa gel. Bayla iaret etti. Yrmeye baladlar. Sonra matematiki, Robotlar burada, diye fsldad. Bu seferki ekranda, nnde geni im alan bulunan bir evin kesi grlyordu. nce bir it ve ancak robot diye tanmlanabilecek madeni yaratk vard. Yine bir ses duyuldu. Bu nc yzylda nl olan Wendome maliknesi. Bu maket son zamanlarda tamamland. Ortadaki robot, geleneklere gre Bendar adn tayordu. Eski kaytlara gre, yerine bir yenisi geirilmeden nce yirmi iki yl hizmet etti. Dors tekrarlad. Bu maket son zamanlarda tamamland... Demek ki filmleri deitiriyorlar. Ama belki de bu ses bin yldan beri, Son zamanlarda tamamland, diyor. Bir Mycogenli ekrana yaklat. Selam, erkek kardeler. Seldona da, Dorsa da bakmyordu.

Matematiki bir an aknlkla ona bir gz attktan sonra ban evirdi. Dors ise Mycogenliyle hi ilgilenmedi. Seldon kararsz, duraklad. Mycelium Yetmiiki, Sacratoriumda hi konuulmadn sylemiti. Gen adam, Ama belki de abartmaya kat, diye dnd. ocukluundan beri tapnaa girmemi. Sonra aresiz, konumaya karar verdi. Sana da selam, karde... diye fsldad. Bunun uygun cevap olup olmadn bilmiyordu. Ama Mycogenli kukulanmam gibiydi. Aurorada, size. Size de. Seldon Mycogenlinin beklediini sezerek ekledi. Aurorada. O gergin hava kayboldu. Matematiki alnnn ter iinde kaldn hissetti. Mycogenli. ok gzel... diye mrldand. Bunu daha nce grmemitim. Seldon, Ustalkla yaplm, dedi. Bir an durdu sonra da cretle ekledi. Unutulmayacak bir kayp. Dier adam ard, sonra da, yle yle, diyerek uzaklat. Dors slk alar gibi fsldad. Kendini tehlikeye atma. Gereksiz szler syleme. Bana bu normal geldi. Her neyse. Bu film yeni. Ama u robotlar beni hayal krklna uratt. Bunlar insanms makineler. Ben organik olanlar grmek istiyorum. nsanlara ok benzeyenleri. Gen kadn duraklad. yle robotlar olsayd herhalde onlar bahede kullanmazlard. Seldon, Doru, dedi. imdi kdemlilerin 'Yuvasn bulmalyz. Tabii yle bir yer varsa. Buras bombo bir maaradan farksz. Bir bakalm. Duvarn dibinden ilerleyerek ekranlarn nnden getiler. Herbirinin nnde ksa bir sre durmaya altlar. Sonra Dors birdenbire matematikinin kolunu tuttu, iki ekrann arasnda dikdrtgen bir ekil vard. Gen kadn, Bir kap, dedi. Yoksa deil mi? Seldon usulca etrafna bir gz att. Neyse ki salondakiler ya zgn zgn yere bakyor ya da monitrleri seyrediyorlard. Bunu nasl aacaz? Basacak bir pano olmal. Ben hibir ey gremiyorum. aretlenmemi. Ama u noktann rengi farkl. Gryor musun? Kimbilir ka kii, ka kere buraya avcunu bastrd. Bir deneyeceim. Etrafa gzkulak ol. Biri bize bakarsa beni tekmele. Seldon soluunu tutarak avucunu kapya dayad, kap sessizce ald. Matematiki mmkn olduu kadar abucak ieri szld, Dors da onu izledi. Kap arkalarndan kapand. Gen kadn, Acaba bizi gren oldu mu? dedi. Seldon ban sallad. Herhalde kdemliler bu kapdan sk sk giriyorlar. Evet ama bizi kdemli sanrlar m? Matematiki bekledi. Sonra da, Bizi grseler ya da kukulansalar, bu kap biz ieri girdikten on be saniye sonra hzla alrd, dedi. Belki... Belki de kapnn bu tarafnda grlecek hibir ey yok. Dorsun sesi alaylyd. O yzden ieri girmemize aldrmadlar. Seldon, Bakalm, diye mrldand. Grrz. Girdikleri oda dar ve karanlkt. Ama onlar birka adm atar atmaz ierisi aydnland. Burada rahat ve geni koltuklar, kanepeler, kk masalar, dolaplar vard. Bir de buzdolab. Seldon, Eer bu Kdemlilerin Yuvasysa, rahatlarnn yerinde olduu anlalyor, dedi.

Dors, Bu normal, diye cevap verdi. Ynetici tabakasnn sade bir hayat srd ender grlmtr. Tabii gsteri iin baz eyler yaparlar. Etrafna baknd. Burada robot yok. Seldon hal deli bir merdiveni iaret etti. Unutma. Yuva yukarda olmal. Dalgn dalgn etrafna baknd. Dors onun ne aradn anlad. Asansr unut. Mycogende bir ilkellik kltr var. Bunu herhalde unutmadn. Ayrca bunun yryen bir merdiven olduunu da sanmyorum. Trmanacaz. Belki birka kat kacaz. Merdivenden mi? Evet. Bu herhalde Yuvaya kyor. Oray grmek istiyor musun, yoksa istemiyor musun? Yanyana basamaklardan kmaya baladlar. nc kata vardklar srada k iyice snklemiti. Seldon derin bir soluk alarak, Formumda olduuma inanyorum, diye fsldad. Ama bu i hi houma gitmedi. Sen merdivenden kmaya alk deilsin. Gen kadnn yorulmu gibi bir hali yoktu. Merdiven nc katta sona eriyordu. imdi karlarnda bir kap vard. Matematiki kendi kendine konuuyormu gibi, Ya kilitliyse? diye mrldand. Kapy kracak myz? Ama Dors, Neden kilitli olsun? dedi. Aadaki kap akt. Buras Kdemlilerin Yuvasysa, herhalde dierlerinin yukar kmas yasak. Ve byle bir yasak herhangi bir kilitten daha gldr. Tabii yasaklara aldranlar iin, Seldon olduu yerde duruyordu. Gen kadn, Durakladn, dedi. Geri dnmek iin hl zamanmz var. Hatta gerekten dnmemizi de nereceim. eride ne bulacam bilmediim iin durakladm. Yuva bosa... Matematiki bir an durdu, sonra daha yksek sesle ekledi. Bosa botur. Panoya avcunu bastrd. Kap hzla ve sessizce ald. Seldon ierideki parlak k yznden bir adm geriledi. Karsnda insana benzeyen bir ey duruyordu. Gzleri klyd. Kollarn kaldrm, bir ayan ne doru atmt. Sar madenden gvdesi ldyordu. Seldon huu iinde, Bu bir robot, dedi. Ama maden. Dors bir saa, bir sola gitti. Daha da kts, gzleriy le beni izleyemiyor. Kollar hafiften bile titremiyor. Canl deil o. Tabii robotlar iin canl szc kullanlabilirse. Sonra robotun arkasndan bir adam kt. Belki... Ama ben canlym. Dors deta farkna varmadan bir adm att ve adamla Seldonun arasna girdi. Seldon gen kadn istememesine ramen sert bir tavrla yana itti. Korunmaya ihtiyacm yok. Bu eski dostumuz Gne Efendisi Ondrt. Mycogenli, ift krmz kuak takmt. Belki de Yksek Kdemli olduu iin. Ve siz de kabile yesi Seldonsunuz. Matematiki, Tabii, dedi. Ve bu da, arkasndaki erkek klna ramen, kabile yesi Venabili. Dors sesini karmad. Gne Efendisi Ondrt konumasn srdrd. Tabii haklsnz, kabile yesi. Size fiziksel bakmdan bir zarar verecek deilim. Ltfen oturun. kiniz de. Kadn kabile yesi, siz bir kz karde olmadnza gre yanmzdan ekilme nize gerek yok. urada oturabileceiniz bir yer de var.

Oraya oturacak ilk kadn da siz olacaksnz. Tabii bu tr bir erefe deer veriyorsanz. Dors kelimelere basa basa, Vermiyorum, dedi. Gne Efendisi Ondrt ban sallad. Nasl isterseniz. Ben oturacam. nk size sorular soracam. Bu ii ayakta yapmak houna gitmeyecek. Odann bir kesindeki koltuklara oturdular. Seldonun baklar maden robota kayd. Gne Efendisi Ondrt, O gerekten bir robot, diye aklad. Matematiki ksaca, Biliyorum, dedi. Mycogenli de ayn sert tavrla, Farkndaym, diye homurdand. imdi... bu meseleyi hallettiimize gre... buraya neden geldiniz? Seldon, Gne Efendisi Ondrtn gzlerinin iine bakt. Robotu grmek iin. Bu Yuvaya kdemlilerden bakasnn kmasna izin verilmediini bilmiyor muydunuz? Bilmiyordum ama tahmin ediyordum. Sacratoriuma kabile yelerinin girmesinin yasak olduundan haberiniz yok muydu? Bana bunu sylediler. Ve siz aldrmadnz, yle mi? Dediim gibi... robotu grmek istedim. Sacratoriuma bir kadnn, Hatta bir kz kardein bile ancak ender gnlerde girebildiini bilmiyor muydunuz? Bana bunu da sylediler. Ya kadnlarn erkek klna girmelerine hibir zaman izin verilmediini bilmiyor muydunuz? Bu kural, Mycogen snrlar ierisinde her kz karde ve kadn kabile yesi iin de geerlidir. Bana bunu sylemediler. Ama bu duruma amadm. yi. Btn bunlar anlamanz istiyorum. imdi... robotu grmeyi neden istediniz? Seldon omzunu silkti. Merak yznden. imdiye kadar hi robot grmemitim. Hatta yle bir eyin var olduunu bile bilmiyordum. O halde robotun var olduunu nasl rendiniz? zellikle burada bulunduunu? Matematiki duraklad, sonra da usulca, Bu soruyu cevaplamak istemiyorum, diye mrldand. Kabile yesi Hummin sizi Mycogene bunun iin mi getirdi? Robotlar aratrmanz iin mi? Hayr. Kabile yesi Hummin bizi buraya gvende olmamz iin getirdi. Ancak ikimiz de aratrmac ve bilginiz. Dr. Venabili ve ben yani. Bilgi edinmekle ilgileniyoruz. Mycogeni, snrlan dnda pek anlayan yok. Biz de yntemlerinizi ve dnce tarznz renmek istedik. Bu doal bir istekti. Ve bize gre zararsz bir ey. Hatta vlecek bir arzu. Ah, ama biz bu gezegendeki d kabile ve dnyalarn bizi tanmalarn istemiyoruz ki! Bizim doal isteimiz de bu. Ve neyin bizim iin zararl, neyin yararl olduuna da biz kendimiz karar veririz. Onun iin size tekrar soruyorum, kabile yesi: Mycogende robot olduunu ve bu oda da durduunu nereden rendiniz? Seldon uzun bir sessizlikten sonra, Kulama byle sylentiler geldi... dedi. Bunda srar ediyor musunuz? Evet. Israr ediyorum. Kulama byle sylentiler geldi. Gne Efendisi Ondrtn parlak mavi gzlerindeki ifade sertleti. Adam sesini ykseltmeden, Kabile yesi Seldon, diye balad. Uzun yllar boyunca kabile yesi Humminle ibirlii yaptk. O bir kabile yesi olmasna ramen drst ve gvenilir bir insan gibi

gzkt bize. Bir kabile yesi olmasna ramen! kinizi buraya getirdi i ve bizden sizi korumamz istedii zaman buna raz olduk. Ama Huni min, nitelikleri ne olursa olsun, yine de bir kabile yesiydi. Sizi getirdii zaman kayglandk. Sizin... ya da onun... gerek amacndan pek de emin deildik. Seldon, Biz sadece bilgi toplamak istedik, diye srar etti. Akademik bilgi. Kabile yesi Venabili bir tarihi. Tarih beni de ilgilendiriyor. Mycogen tarihi neden ilgimizi ekmesin? Bir kere bunun ilginizi ekmesini istemiyoruz... Her neyse... Gvendiimiz iki kz kardei size yolladk. Sizinle ibirlii yapacak ve ne istediinizi renmeye alacaklard. Ama bunu sizi kukulandrmayacak bir biimde yapacaklard. Gne Efendisi Ondrt hain bir tavrla glmsedi. Yamur Damlas Krkbe, kabile yesi Venabiliyle alverie kt. Ama bu gezintiler srasnda olaanst bir ey de grlmedi. Tabii kz kardeler bize tam bir rapor veriyorlard. Yamur Damlas Krk size mikro-besin iftliklerimizi gezdirdi, kabile yesi Seldon. Kz kardein sizinle yalnz bana gelmeye raz olmasndan kukulanmalydnz. Kz kardelerin, erkeklerle hi yapmadklar bir eydi bu. Ama siz erkek kardelere uygulanan kurallarn kabile yeleri iin geerli olmadn dndnz. Ve o zayf mantk dizisiyle onu ikna ettiinizi sanarak gururlandnz. Yamur Damlas Krk isteklerinize boyun edi. Bu yzden btn huzuru kat halde. Ve sonunda ondan kitab istediniz. Kz kardeimizin onu yle kolaylkla vermesi de sizi kukulandrabilirdi. Yamur Damlas Krk bu yz den ancak sizin tatmin edebileceiniz sapka bir arzusu varm gibi davrand. Onun bu fedakrln hibir zaman unutmayacaz. Herhalde kitap hl sizde, kabile yesi. Hatta imdi yannzda. Onu alabilir miyim? Seldon ac bir sessizlik iinde oturuyordu. Gne Efendisi Ondrt krk elini uzatm, beklemekteydi. Kitab sizden zorla almamdan ok daha iyi olur... Matematiki kitab verdi. Mycogenli hafife iini ekti. Bunun uygun biimde ortadan kaldrlmas gerekiyor. Ne yazk!.. Ama bu kitap elinize geer gemez Sacratoriuma gelmeniz bizi hi artmad. Sizi devaml gz hapsinde tuttuk. Her erkek ve kz karde daha ilk bakta sizin kabile yesi olduunuzu anlard. Sizinle karlaan yal erkek karde size kitaplktan Sacratoriumdan bilerek sz etti. Ama yabanclarn oraya giremeyeceklerini de syledi. nk sizi tuzaa drmek istemiyorduk. Gkyz ki de yine sizi uyard. Hem d3 iddetle. Ama siz yine de vazgemediniz. Kabile yesi Venabilinin beyaz bir entariyle iki kuak ald dkknc da bize durumu hemen bildirdi. Ve o zaman ne yapmak istediinizi anladk. Kitapla bakalarnn girmesini engelledik. Ktphane memurunu, ban kaldrp size bakmamas iin uyardk. Sacratoriumda fazla kalabalk olmamas iin gerekli nlemleri aldk. Farkna varmadan sizinle konuan erkek karde az kalsn bizi ele veriyordu. Ama sonra karsndakinin kim olduunu anlayarak hzla yanmzdan uzaklat. Ve sonra siz buraya ktnz. Durumu anlyorsunuz, deil mi? Buraya gelmek istiyordunuz. Biz sizi Yuvaya ekmedik. Buraya kendi isteinizle geldiniz. Ve ben size tekrar sormak istiyorum. Ne den? Bu sefer Dors cevap verdi. Hem sesi, hem de baklar sertti. Bunu size tekrar aklayacaz, Mycogenli. Biz bilimle urayoruz. Ve bilgiyi kutsal sayyoruz. Aradmz da sadece bilgi. Bizi buraya ekmediniz. Ama bize engel de olmadnz. Oysa bunu biz daha binaya yaklamadan yapabilirdiniz. Bu ii bizim iin kolaylatrdnz. Bu bile bir hile saylr. Biz kime ne zarar verdik?

Ne binaya dokunduk ne de bu odaya. Size de zarar vermedik, una da. Robotu iaret ediyordu. Buraya sakladnz, l bir maden yn. Artk onun l olduunu biliyoruz. Btn renmek istediimiz de buydu. Robotun daha nemli bir ey olduunu sanyorduk. Bu yzden hayal krklna uradk. Artk robotun ne olduunu biliyoruz, onun iin de buradan gideceiz. stiyorsanz Mycogenden de ayrlacaz. Gne Efendisi Ondrt gen kadn ifadesiz bir suratla dinledi. Sonra Seldona, Bu grdnz robot bir simge, diye aklad. Artk elimizde olmayan, kaybettiimiz btn o eylerin bir sembol. Binlerce yldan beri unutmadmz ve ileride birgn dnmeyi dndmz yerin simgesi. Elimizde maddi ve gerek olan bir tek bu robot var. Bu nedenle o bizim iin ok deerli. Ama kadnnz iin sadece l bir maden yn o. Siz de onun bu fikrine katlyor musunuz, kabile yesi Seldon? Matematiki, Biz binlerce yl nceki bir gemie skca balanan toplumlarn yeleri deiliz, diye aklad. Biz imdi de yaarz. Bugnn btn gemiin rn olduunu biliriz. Sadece oktan kaybolmu olan bir tek nm sonucu olmadna inanrz. O bir tek an sk sk gsmze bastrmayz. Robotun sizin iin nemli olduunu kafalarmzla anlyoruz. Ama biz bu makine adama sadece kendi gzlerimizle bakabiliyoruz, siz de kendi gzlerinizle. O robot bizim iin l bir maden yn. Dors, Ve artk gideceiz, dedi. Gne Efendisi Ondrt elini kaldrd. Gitmeyeceksiniz. Buraya gelmekle bir su ilediniz. Bu bizim kendi gzmzde bir su. Dudaklar buz gibi bir glmsemeyle bkld. Siz bizi ne sanyorsunuz, kabile yesi Seldon Kltrmz sizinki kadar eski, karmak, uygar ve insanca. u anda silahl deilim. Yarglanacaksnz. Ve sulu olduunuz iin de yasalara gre idam edileceksiniz. abucak, strap ekmeden. imdi gitmeye kalkarsanz sizi durdurmam. Ama u anda aada pek ok erkek karde var. Yaptklarnzn uyandrd fke yznden size saldrmaya kalkabilirler. Tarihimizde baz kabile yelerinin bu biimde ldklerinden sz ediliyor. Bu ho bir lm deil. Ve acsz olduu da sylenemez. Dors, Gkyz ki bize bundan sz etti, diye sylendi. Kltrnzn gerekten karmak, uygar ve insanca olduu belli. Gne Efendisi Ondrt sakin sakin, nsanlar heyecanl anlarda iddete bavurabilirler, kabile yesi Seldon, dedi. Sakin olduklar zaman ne kadar insanca davranrlarsa davransnlar. Bu her kltrde ayndr. Tarihi olduunu sylediiniz kadnnzn da bunu bilmesi gerekir. Seldon, Makul olalm, Gne Efendisi Ondrt, diye cevap verdi. Mycogendeki yerel olaylarda sznz kanun saylabilir. Ama bizim iin bu geerli olamaz. Bunu siz de biliyorsunuz. kimiz de Mycogen vatanda deiliz. mparatorluun vatandalaryz biz. Ar sular konusunda imparator ve onun setii hukukular karar verebilir. Gne Efendisi Ondrt, Belki yasalarda ve kt zerinde byle, dedi. Holovizyon ekranlarnda da. Ama biz imdi kuramlardan sz etmiyoruz. Yksek Kdemlinin kutsal eylere gsterilen saygszl cezalandrma yetkisi yllardan beri var. Ve mparator da buna karmyor. Seldon atld. Tabii sulular Mycogenli olduklar takdirde. Dardan gelenler farkl. Hi sanmyorum. Kabile yesi Hummin birer kaak olduunuz iin sizi buraya getirdi. Biz Mycogenliler o kadar maya-kafal deiliz! Sizin mparatorun yasalarndan katnz hemen anladk. Cleon, onun iini grmemize neden itiraz etsin?

Matematiki, Ama yine de itiraz eder, dedi. Belki mparatorun adamlarndan katk. Belki de Cleon sadece bizi cezalandrmak istiyor. Ama yine de bizi canl olarak ele geirmeyi tercih eder. Bizi ldrmeniz mparatorun yetkisine kar gelmek saylr. Ve hibir mparator byle bir eye izin vermez. Byle bir rnekten ileride yararlanlmasn da istemez. Bizi ldrmeyi ok istediiniz iin mparatorluk birliklerinin iftliklerinizi ve evlerinizi yamalamasna, Sacratoriuma kstaha girmesine ve kz kardelerinize sokulmasna raz m olacaksnz? yi dnn. Mycogenli yine hain bir ifadeyle glmsedi. Aslnda bunu dndm. Bir seeneimiz daha var. Sizi mahkm ettikten sonra idamnz geciktiririz. Siz de davanza yeniden baklmas iin mparatora bavurursunuz. Cleon o zaman bize minnet duyar ve bu da Mycogenin lehine olabilir. stediiniz bu mu? Zaman gelince mparatora bavurmak ve ona teslim edilmek mi? Seldonla Dors bir an birbirlerine baktlar ve bir ey sylemediler. Gne Efendisi Ondrt, lmektense mparatora teslim olmay tercih edeceiniz anlalyor, dedi. Ama bilmem neden, bana bu iki seenek arasnda fazla bir fark grmyormusunuz gibi geliyor. Bir ses, Aslnda bu iki seenek de kabul edilecek gibi deil diye mrldand. Bir ncsn aramalyz. * Yeni geleni nce Dors tand. Belki de onu bekledii iin. Hummin! Neyse ki bizi bulabildin! Harinin... vazgemeyeceini anladm an seninle balant kurdum. Hummin'in yz yine ciddiydi ama pek hafife glmsyordu da. Yorgun gibi bir hali vard. Baka ilerim vard, yavrum. Her zaman iimi abucak brakmam mmkn olmuyor. Buraya geldiim zaman da sizin gibi beyaz bir entariyle bir kuak bulmak zorunda kaldm. Tabii deri balk da. Sonra buraya kotum. Daha nce gelebilseydim, btn bunlara da engel olurdum. Ama ok ge kaldm da sanmyorum. Gne Efendisi Ondrt kendisine ac veren bir okun etkisinden kurtulmu gibiydi. Buraya nasl girebildiniz, kabile yesi Hummin? Sesi eskisi kadar hain deildi. Bu kolay olmad, Gne Efendisi Ondrt. Ama kabile yesi Venabilinin sk sk sylemekten holand gibi, bende byk bir ikna gc var. Buradaki baz kardeler kim olduumu ve gemite Mycogen iin neler yaptm hatrlyorlar. Hatta ben bir eref kardeiyim de, unuttunuz mu, Gne Efendisi Ondrt? Kdemli, Unutmadm, diye cevap verdi. Ama baz olaylar en lehinizdeki anlar bile silebilir. Kabile yesi bir erkek ve bir kadn buraya girdiler. Bundan daha ar bir su olamaz. Btn yaptklarnz da bu suu dengeleyemez. Halkm kaytsz deildir. Bunu baka yollardan telfi de ederiz. Ama bu ikisi lmeli, ya da mparatora teslim edilmeli. Hummin sakin sakin, Ben de buradaym, dedi. Bu da bir su deil mi? Mycogenli mrldand. Siz eref kardeisiniz... Onun iin... bunu grmezlikten gelebilirim. Bir kere iin. Ama bu ikisi iin ayn eyi yapamam. mparatorun sizi dllendireceini dndnz iin mi? Onun bir ltufta bulunacan m sanyorsunuz? Size baz ayrcalklar tanyacan m? Ona haber gnderdiniz mi? Daha dorusu, Ba Yneticisi Eto Demerzele? Bundan sz etmek istemiyorum.

Bu da bir itiraf saylr. Haydi, haydi. Size mparatorun ne vaat ettiini sormuyorum. Ama bunun nemli bir ey olduunu da sanmyorum. Cleonun son gnlerde verebilecei fazla bir ey yok. zin verin de ben size bir teklifte bulunaym. Bu iki dostum size profesr olduklarn sylediler mi? Evet. Sylediler. Gerekten de yleler. Yalan sylemiyorlar. Biri tarihi, dieri de matematiki. Yetenek ve bilgilerini birletire rek psiko-tarih adn verdikleri bir bilimi gelitirmeye alyorlar. Gne Efendisi Ondrt, Ben bu psiko-tarih denilen eyin ne olduunu bilmiyorum, diye sylendi. renmek de istemiyorum. Ne bu, ne de kabile bilgilerinin dier ayrntlar beni ilgilendiriyor. Hummin, Ama yine de beni dinlemelisiniz, dedi. Muhabir tam on be dakika psikotarihten sz etti. Sonra Mycogenli, Olacak gibi deil... diye mrldand. Seldon da zntyle bunu onaylayacakt ama muhabir usulca onun dizini tuttu. Sonra da, Belki, Yksek Kdemli, dedi. Ama mparator yle dnmyor. Tabii mparatordan kastm uysal bir adam olan Cleon deil. Ben Demerzeli kastediyorum. Onun ne kadar hrsl olduunu hatrlatmama da gerek yok. Demerzel bu iki aratrmacy ele geirmek istiyor. Onlar o yzden buraya getirdim. Gvende olabilmeleri iin. Sizin Demerzelin iini greceiniz ve onlar kendisine teslim edeceiniz aklma gelmedi. Onlar ar bir su ilediler ve... Evet, biliyoruz, Yksek Kdemli. Ama bu, siz o hareketi su diye tanmladnz iin byle. Aslnda onlar ciddi bir zarar vermediler ki! nanlarmza kar geldiler. En derin... Ama psiko-tarih teknii Demerzelin eline getii takdirde neler olacan dnn. Evet, bu teknik gelitirilemeyecek belki de. Ama gelitirildii ve mparatorluk hkme ti de bundan yararland, yani gelecei tahmin ettii ve uygun nlemler ald takdirde olacaklar dnn. Yarnn mparatorluun iine gelecek biimde ayarlandn gznzde canlandrn. Ee? Herhalde mparator gelecekte daha sk bir merkeziletirme olmasn da isteyecektir. Baka trl olabilir mi. Yksek Kdemli? Bildiiniz gibi yzyllardan beri mparatorlukta sorumluluk gitgide daha fazla datlyor. Pek ok dnya mparatora ballktan sz ederken, bir taraftan da hemen hemen kendi kendilerine ynetiliyorlar. Trantorda bile merkeziyetilik iyice azald. Mesel Mycogeni ele alalm. mparator ou zaman bu Sektrn ilerine karmyor. Blgeyi Yksek Kdemli olarak siz ynetiyorsunuz. Yannzda mparatorun hareketlerinizi ve kararlarnz kontrol eden bir memuru da yok. Demerzel gibi insanlar gele cei istedikleri biimde ayarlarlarsa bu durum ne kadar devam eder dersiniz? Gne Efendisi Ondrt, Yine de pek olacak gibi deil, dedi. Ama insan kayglandryor. Dier taraftan bu profesrler baarl olurlarsa sizin canlarn baladnz da hatrlarlar. Belki o zaman gelecei, Mycogene kendisine ait bir dnya verilmesini salayacak biimde ayarlarlar. Kayp Dnyaya ok benzeyen bir gezegenin verilmesini. Onlar bu iyiliinizi unutsalar bile, ben hatrlatrm. Mycogenli, ey... diye mrldand. Hummin, Haydi, haydi, dedi. Kafanzdan geenler yle belli ki! Herhalde btn kabile yeleri arasnda en az Demerzele gveniyorsunuz. Belki psiko-tarih biliminin gelitirilmesi

ihtimali pek az. Ama yine de hi yok deil. Bu bilim Kayp Dnyanz yeniden bulmanz salarsa, baka daha ne isteyebilirsiniz? Byle kck bir ihtimal iin bile neleri tehlikeye atmazsnz? Bu iki genci serbest brakn. O zaman ihtimal sfra inmez. Btn kalbinizle istediiniz o ey yine de olabilir. Uzun bir sessizlik oldu. Sonra Gne Efendisi Ondrt iini ekti. Bilmiyorum bu nasl oluyor, kabile yesi Hunimin? Ama her karlamamzda beni istemediim bir eyi yapmam iin ikna etmeyi baaryorsunuz. imdiye kadar sizi yanl yola saptrdm m, Yksek Kdemli? imdiye kadar baar ans bu kadar az bir teklifte bulundunuz mu? Byle mthi bir dl de teklif etmedim. Bunlar birbirini dengeliyorlar. Mycogenli ban sallad. Haklsnz. kisini alp Sektrden gtrn. Onlar bir daha grmek istemiyorum. Ancak tabii o an gelince... Ama bunun benim salmda olacan da sanmyorum. Belki, Yksek Kdemli. Ama halknz hemen hemen yirmi bin yldan beri sabrla bekliyor. ki yz yl daha beklemeye bir itiraznz olabilir mi? Ben isteyerek bir dakika bile beklemezdim. Ama halkm gerektii kadar bekleyecek. Gne Efendisi Ondrt ayaa kalkt. Size yol aacam. Onlar alp gidin. * Yine tnele girmi, hzla Mycogenden uzaklayorlard. Seldon nereye gittiklerini bilmiyor, sormaya da ekiniyordu. Hummin drt kiilik tatta nde oturmaktayd. Matematikiyle Dors da arka kanapedeydiler. Seldon muha bire olanlar btn ayrntlaryla anlatmt. Dors somurtarak, Chetter, dedi. Nereye gittiimizi niin sylemiyorsun? Hummin dnerek ciddi bir tavrla gen kadna, sonra da matematikiye bakt. Banz derde sokmanzn kolay olmayaca bir yere. Ama yle bir yer olduundan da emin deilim. Dors hemen zld, Su bendeydi, Hummin. Streeling' de Harinin Yukar kmasna izin verdim ve onunla gitmedim. Mycogende ise, hi olmazsa onun yanndan ayrlmadm. Ama Harinin tapnaa girmesine izin vermeyecektim. Seldon fkeyle, eriye girmeyi aklma koymutum, diye hatrlatt Dorsun hibir suu yok. Muhabir, Robotu grmek istediin anlalyor, dedi. Bunun bir nedeni var myd? Bana anlatabilir misin? Ele geirdiim kitapta insan biimindeki robotlardan sz ediliyordu. nsanlardan ayr edilmeyen robotlardan. Byle ka robot varm ki? Kitapta o yazl deildi. Daha dorusu benim okuyabildiim blmlerde. Belki yalnzca birka tane yle robot vard. Yalnz kitapta ilerinden birinden Dnek diye sz ediliyordu. Bu szn kt bir anlam olmal ama ne olduunu zemedim. Dors bard. Bundan bana hi sz etmedin! Etseydin sana bu kelimenin zel bir ad olmadn da aklardm. Dnek de ok eski bir kelime. Aa yukar hain anlamna geliyor. Hummin, Bu Dnek gerekten var olsayd, dedi, n sanlardan da ayrt edilmeseydi, kdemliler onu saygyla Yuvada saklamazlard. nk o bir haindi. Bir dmand. Seldon, O srada Dnek kelimesinin ne anlama geldiini bilmiyordum, diye cevap verdi.

Ama onun bir dman olduunu sezdim. Yenildiini ve Mycogenlilerin zaferinin bir simgesi olarak saklandn dndm. Kitapta Dnekin yenildiinden sz ediliyor muydu? Hayr ama o blm atlam olabilirim... Hi sanmyorum. Kitapta Mycogen zaferinden tekrar tekrar sz edilirdi. Matematiki kararszca, Kitapta Dnekle ilgili bir aklama daha vard, diye mrldand. Ama bunu anlayabildiimden pek de emin deilim. Muhabir, Kitab, yabanclarn anlamamas iin belirsiz yazm olmallar... dedi. Ama yine de Dnekin insanlarn duygularn sezdiinden... onlar etkilediinden sz ediliyordu. Hummin omzunu silkti. Bunu her politikac yapabilir. Bu nitelii Karizma diye tanmlyorlar. Tabii etkili olduu zaman. Seldon iini ekti. Ben inanmak istiyordum. te meselede bu. Hl yaayan, sorguya ekebileceim, insanlara ok benzeyen eski bir robot bulabilmek iin neler vermezdim! Hummin sordu. Bu ne iine yarard? Galakside insanlarn yalnz birka dnyada yaadklar ilkel toplumun ayrntlarn renirdim, yle kk bir galaksi temel olarak alnd takdirde, psiko -tarih teknii gelitirilebilir. Muhabir, Ama robotun sylediklerine inanabilir miydin? dedi. Aradan binlerce yl gemi olmasna ramen robotun ilk anlarna gvenebilir miydin? Kimbi lir o anlar ne kadar arplm olurdu! Dors birdenbire sze kart. Bu doru. Tpk sana szn ettiim bilgisayar ktlarna benzerdi, Hari. Robotun anlar ar ar atlr, kaybolur, silinir ve arplrd. nsan belirli bir dereceye kadar gerilere gidebilir. Daha de rinlere indike bilgi de gvenilemeyecek bir hal almaya balar. Hummin ban sallad. Bundan bilgide kesinlik olmamas prensibi diye sz edildiini duydum. Seldon dnceli bir tavrla, Ama baz bilgiler zel nedenlerle saklanm olamaz m? diye sordu. Belirli bir bilgiye ne kadar deer verilir, ne kadar byk bir dikkatle saklanrsa, o da o derecede doru olur ve ortadan silinir Burada anahtar belirli kelimesi. Bir robot da belirli bir bilgiyi hafza bankasnda saklar. Ama bu senin hatrlamay istediin bilgi de olmayabilir. Psiko-tarih tekniini gelitirmek iin hangi yana dnersem dneyim, yine de bir engel kyor. Matematikinin sesinde aresizlik vard. Neden abalamak zahmetine katlanyorum? * Hummin sakin sakin, Bu imdi umutsuz gibi gzkebilir, dedi. Ama gerekli deha varsa psiko-tarih iin u anda hibirimizin aklna gelmeyen bir yol da bulunur. Kendine biraz daha zaman ver. Sen bende gerekli dehann olduunu sanyorsun, Hummin. Ama belki de yok. Muhabir, Doru, diye cevap verdi. Belki de yok. Ama bu ii yapabilecek baka aday da tanmyorum. Onun iin de yakan brakmayacam. Seldon tekrar iini ekti. Elimden geleni yapacam. Ama hibir umudum kalmad. Ben balangta, Mmkn ama pratik deil, dedim. imdi buna her zamankinden daha ok

inanyorum. KIZGIN LAIM AMARYL, YUGO ... Bir matematiki. Amarylin Hari Seldondan sonra psikotarihin ayrntlarnn saptanmasnda byk rol oynad sylenebilir. O... ... Ancak, Amarylin yaamnn ilk dnemi matematik dalndaki baarlarndan ok daha dramatiktir. Eski Trantorun bir sektr olan Dahlda, aa tabakadan, umutsuz denilecek kadar yoksul bir ailedendi. Seldon onunla Ka srasnda bir rastlant sonucu karlamasayd, Amarylin de ad duyulmayacakt... GALAKS ANSKLOPEDS Btn galaksinin mparatoru kendini pek yorgun hissediyordu. Fiziksel bakmdan yorgun. Nazik nazik glmsemekten dudaklar szlyordu. Sanki byk bir ilgi duyuyormu gibi ban saa sola evirmekten boynu tutulmutu. Kulaklar, sylenilenler yznden nlyordu. Kalkp oturmak, elini uzatmak ve ban eerek selam vermek yznden btn vcuduna arlar saplanyordu. Cleon Valileri, Vali Yardmclarm ve Bakanlar kabul ettii resmi bir trendeydi. Btn bu toplant dikkatle kaydediliyordu. Sonra Eto Demerzel bunu izleyecek ve Bu Ad lk Tayan Cleonun uygun biimde davranp davranmadn anlayacakt. Ama tabii imparatora, Konuklarn kendilerini ele verecek bir ey yapp yapmadklarn anlamaya alyorum, diyecekti. Demerzel anslyd! mparatorun saraydan da, evresindeki geni bahelerden de kmas imknszd. Oysa Demerzel istedii zaman btn galaksiyi dolaabilirdi. mparator her zaman herkesin gzleri nndeydi. Gsteriye o kyordu. Oysa Demerzel sarayda kimsenin kendisini grmesine izin vermiyordu. Grnmeyen, bu yzden de daha korku uyandran bir varlkt. Dehet veren bir addan ibaretti. Bazen mparator, zevkle, Demerzeli her an tutuklatabilirim, diye dnyordu. Hapse attrabilirim. Srgne gnderebilirim, ikence yaptrabilirim. Ya da idam ettiririm. Ama Cleon bunu hibir zaman yapamayacan da biliyordu. Demerzel babasna da hizmet etmiti. mparator Demerzelden yardm istemedii bir tek olay bile hatrlamyordu. Her eyi bilen Demerzeldi. Ayarlayan. Yapan. Daha da nemlisi, bir terslik olduu zaman sulanan da Demerzeldi yine. mparator her eyin stndeydi. Eletirilerin de. Cleonun korkaca bir ey yoktu. Tabii saray darbeleri ve en sevdiklerinin dzenledii suikastler dnda. Cleon Demerzele en ok bunlarn nlenmesi konusunda gveniyordu. Evet, Cleon sylendii gibi davrand srece gvendeydi. Tahta kmak gibi bir hrs olmayan Demerzel de ona sadakatle hizmet edecekti. Artk tren sona ermiti. Ve ite Demerzel de karsndayd. Her zamanki gibi ciddi haval, sade bir klktayd. Galaksi imparatoru, Demerzel, dedi. ok yorgunum. Ba Ynetici, Resmi trenler yorucu olur, Efendimiz, diye mrldand. O halde bunun her akam yaplmas art m? Her akam deil, Efendimiz. Ama bu trenler gerekten art. Sizi grmek onlar mutlu ediyor. Onlarla ilgilenmeniz de. Bylece mparatorluk dzgn ynetiliyor.

Cleon skntyla, mparatorluk eskiden gle ynetilirdi, diye iini ekti. imdi bir glmseme, bir el sallamas, bir mrlt, bir madalya ya da bir plaketle ynetiliyor. Bu trenler bar salad srece nemli, Efendimiz. Ve gerekten de her ey yolunda. Bunun nedenini biliyorum. nk sen yanmdasn. Benim tek yeteneim senin nemini kavram olmak. Cleon, Demerzele sinsice bakt. Olumun Veliaht olmas art deil. Yetenekli bir ocuk olmad kesin. Ya seni Veliaht iln edersem? Demerzel buz gibi bir sesle, Bu akln alaca bir ey deil, Efendimiz, dedi. Taht ele geirmek gibi bir niyetim yok. Onu gerek Veliahtnzn elinden alamam. Ayrca... sizi kzdracak bir ey yaptmsa beni dil biimde cezalandrn. Herhalde mparatorlua getirilecek kadar kt bir ey yapmadm. Cleon gld, mparatorluk tahtn byle doru bir biimde deerlendirdiin iin seni cezalandrmaktan vazgetim, Demerzel. Haydi gel, bir eylerden sz edelim. Uykum var ama henz beni yatrmalar iin gereken protokol kurallarna dayanacak halde deilim. Konualm. Neden sz edelim, Efendimiz? Herhangi bir eyden... u matematikiden ve onun psiko-tarih biliminden. Biliyor musun zaman zaman aklma geliyor o. imdi syle, hl kabak kafah acayip Mycogen lilerin arasnda m yayor? Bana Seldonu o Sektrden usulca karp yakalayacan sylemitin. Evet, Efendimiz. Bunun iin harekete de getim ama ne yazk ki baarl olamadm. Olamadn m? mparator kalarn att. te bu hi houma gitmedi. Benim de yle, Efendimiz. Matematikinin kutsal eylere kar saygsz davranmasn salayacaktm. Mycogen de bunu yapmak kolaydr. zellikle yabanclarn yapmas. Matematiki de iddetle cezalandrlmas gereken bir su ileyecekti. O zaman size bavurmak zorunda kalacakt. Tabii ben bu ite ortaya kmayacaktm. Her ey el altnda halledilecekti. Cleon, Herhalde, dedi. Ama plann baarl olamad. Mycogen Valisi... Ondan Yksek Kdemli, diye sz ediliyor, Efendimiz. Unvanlar iin tartma. Bu Yksek Kdemli isteini red mi etti? Tersine, Efendimiz. Kabul etti. Ve matematiki Seldon da tuzaa dt. E? O halde? Onun Sektrden rahatlkla kp gitmesine izin verdiler, Efendimiz. Cleon fkelendi. Neden? Bundan pek emin deilim, Efendimiz. Ama bizden daha cazip tekliflerde bulunulduunu sanyorum. Teklifte bulunan kim? Wye Valisi mi? Olabilir, Efendimiz, ama sanmyorum. Wye devaml gzaltnda bulunduruyorum. Matematiki onlarn elinde olsayd bunu hemen renirdim. mparatorun tepesi iyice atmt. Demerzel, ite bu ok kt! Bu durum hi houma gitmedi! Byle bir baarszlk artk eski gcnn kalp kalmadn dnmeme yol ayor. Mycogen mparatorun isteklerine kar geldiine gre nasl bir tepki gstereceiz? Demerzel, Cleonun fkesi karsnda ban edi ama konuurken sesi buz gibiydi. u ara Mycogene kar harekete gemek bir hat olur, Efendimiz. kacak karmaa sadece Wyein iine yarar. Ama bir eyler yapmalyz! Belki de buna gerek yok, Efendimiz. Durum grnd kadar kt deil. Nasl olur?

Hatrlayacaksnz, Efendimiz. Bu matematiki, psikotarih biliminin pratik bir ey olmadna inanyordu. Tabii hatrlyorum. Ama bu nemli saylmaz, yle deil mi? Yani amacmz asndan. Belki nemli deil, Efendimiz. Ama bu bilim pratik bir hale sokulabilirse amalarmza ok daha iyi hizmet eder. Ve rendiim kadaryla Seldon imdi psiko-tarih bilimini pratik bir hale sokmaya alyor. Mycogendeki saygszlnn nedeni de yine problemi zmleme istei. Onun iin Seldonu sktrmasak bizim bakmmzdan daha iyi olur, Efendimiz. Matematikiyi amacna yaklat ya da baarya eritii zaman yakalamak iimize daha ok yarar. Ama ya Wye onu bizden nce ele geirirse? Bunun olmamasn salayacam. Matematikinin Mycogenden kmasn saladn gibi mi? Demerzel souk souk, Ayn hatay tekrarlamayacam, Efendimiz, dedi. mparator, Tekrarlamasan iyi olur, Demerzel, diye homurdand. Bu konuda baka bir haty ho karlamayacam. Sonra huysuzca ekledi. Anlalan bu gece de uyuyamayacam. * Dahi Sektrnden Jirad Tisalver ksa boyluydu. Ba Seldonun ancak burnuna geliyordu. Ama adamn buna aldrmad belliydi. Yakklyd. Yz hatlar dzgnd. Gler yzlyd. Siyah pos by ve kvrck salar vard. Yedi kk odadan oluan bir dairede kars ve yeni yetien kzyla birlikte oturuyordu. Kat ok temiz, eya da pek azd. Tisalver, zr dilerim Seldon Efendi ve Venabili Hanm, dedi. Alk olduunuz lks eyleri salayamayacam. Ama Dahi yoksul bir sektrdr. Ben ise halkmzn hali vakti yerinde olanlarndan bile deilim. Seldon, Asl sizi zahmete soktuumuz iin biz zr dilemeliyiz, diye cevap verdi. Bu hi de zahmet deil. Hummin Efendi mt evazi katmzdan yararlanmanz iin bize cmerte bir cret verecek. Seldon, Dahla vardklar zaman Humminin son sylediklerini hatrlad. Seldon, snman iin bulduum nc yer bu. lk ikisi mparatorluun ulaamad yerlerdeydi. Buras farkl. Dahi yoksul bir Sektr ve olaanst bir yan da yok. Hatta baz bakmlardan gvenli bir yer de saylmaz. Yani normal olarak snabilecein bir blge deil. O yzden mparatorla Ba Yneticisi belki Dahlda olduu nu dnemezler. imdi... hi olmazsa bu sefer ban derde sokmadan oturur musun? Matematiki biraz alnmt. Elimden geleni yaparm. Ama ltfen unu da unutma. Ben bam derde sokmay istemedim... Hummin, Anlyorum, demiti. Baz eyler renmeye alrken oldu. Sana gelince Dr. Venabili, Seldonu korumaya altn biliyorum. Ama artk bu adan daha fazla aba harcamalsn. unu kafana iyice yerletir: Seldon, Trantordaki... ve Hatta btn galaksideki en nemli insan. Onu her ne pahasna olursa olsun iyice korumalsn. Dors souk bir tavrla, Elimden geleni yapmay srdreceim, diye cevap vermiti. Yannda oturacanz aileye gelince... Onlarn kendilerine gre baz acayiplikleri olabilir. Ama aslnda iyi insanlardr. Tisalverlerle daha nce de i yaptm. Onlarn balarn derde sokmamaya aln.

Ama Tisalverin bann derde girebileceini aklndan bile geirmedii anlalyordu. Onlarla dostluk etmekten gerekten zevk ald da belliydi. Dahldan hi ayrlmamt. Uzak yerlerle ilgili hikyelere baylyordu. Kars da selmlar vererek, glmseyerek Seldonla Dorsun anlattklarn dinliyordu. Kzlar ise kap aralndan kulak kabartmaktayd. Genellikle akam yemeklerinden sonra matematikiyle gen kadnn d dnyadan sz etmelerini istiyorlard. Ye mek boldu ama ou zaman tatszd. Mycogendeki yemeklerden sonra insana yenecek gibi de gelmiyordu. Masa, du vara taklm uzun bir raftan oluuyordu. Yemekleri ayakta yiyorlard. Seldon ustalkla sorduu sorular sonucu, bu duruma Dahl'daki yoksulluun neden olmadn, sektrde herkesin bu biimde yemek yediini rendi. Bayan Tisalver, Tabii Dahlda yksek mevkideki memurlar eitli yozlam yntemleri taklit ediyorlar, dedi. Onlar vcut raflarna bile oturuyorlar. Bu szlerle iskemleleri kastediyordu. A ma orta tabakann bu tr detleri ho karlamad anlalyordu. Seldon akam sonra Tisalverlere hikyeler anlatmaktan bkt. Bir sre hibir ey yapmamak, Dorsun nerdii baz tarih kitap-filmlerini incelemek houna gitmiti. Ama... imdi odasnda, Tisalverlerin konumalarn duymamalar iin mzik alarken huzursuzca dolayordu. O kitap filmlerin hi yarar yok. Tarihin seni neden ilgilendirdiini anlyorum. Ama btn kitaplar sadece ayrntlarla dolu. Onlarn bana hibir yararlan olmayacak.. . Sonra... ya Tisalverler? Ne olmu onlara? Bence bize iyi davranyorlar. Ama fazla merakllar. Tabii merakl olurlar. Sen onlarn yerinde olsaydn ayn biimde davranmaz miydin? Bu beni kayglandryor. Fakat onlarnki sadece merak m? mparatorla konumu olmam onlar fazla heyecanlandrd! Dors sabrszland. Bu da normal. Durum tersine olsayd, sen de heyecanlanmaz miydin? Bizi buraya Hummin getirdi. Evet ama o da herhalde kusursuz deil. Beni niversiteye de gtrd. Orada beni Yukarya srklediler. Sonra Gne Efendisi Ondrte teslim etti, o adam da bizi tuzaa drd. Byle olduunu biliyorsun. Stten az yanan yourdu fleyerek yer. Ve ben Tisalverlerin beni sorguya ekmelerinden bktm. O halde rolleri deitir. Dahi seni ilgilendirmiyor mu? Tabii ilgilendiriyor. Sen bu Sektr hakknda ne biliyorsun? Hibir ey. Gezegendeki sekiz yzden fazla sektrden biri bu. Ben Trantora geleli de ancak iki yl oldu. Tamam! Galakside de yirmi be milyon dnya var. Ben bu problemle ilgilenmeye balayal iki ay oldu... Akas Helicona dnmek, Karmaa Matematii zerinde yaptm almalar srdrmek istiyorum. Ancak akam ev sahibine, Biliyor musunuz, Bay Tisalver, dedi. Bana ne i yaptnz hi sylemediniz. Ben mi? Tisalver, elini gsne gtrd. Dahldaki erkeklerin ou gibi o da beyaz bir tirt giymiti. Fazla bir ey yaptm yok. Yerel holovizyon istasyonunda, program blmnde alyorum. Skc bir i. Ama hayatm byle kazanyorum.

Bayan Tisalver hemen ekledi. Ve saygdeer bir grev. Yani bu sayede kzgn lamda almak zorunda kalmyor. Dors kalarn kaldrd, bu sz kendisini ok ilgilendirmi gibi bir tavr taknd. Kzgn lam m? Tisalver, Ah, dedi. Dahi en ok o lam yznden tannr. Bu belki nemli bir ey deil. Ama bu gezegendeki krk milyar insann enerjiye ihtiyac var. Ve bunun ounu biz salyoruz. Tabii bizi takdir etmiyorlar. Ama o lks sektrlerin enerjisiz kalrlarsa ne yapacaklarn gr mek isterdim. Seldon ard. Trantor enerjiyi yrngedeki gne enerjisi istasyonlarndan almyor mu? Tisalver, Birazn oradan alyor, diye aklad. Birazn adalardaki nkleer fzyon istasyonlarndan. Birazn mikro-fzyon motorlarndan ve birazn da Yukardaki rzgr istasyonlarndan. Ama... kullanlan enerjisinin yarsn kzgn lam salyor. Pek ok yerde de kzgn lamlar var. Ama hibiri Dahldaki kadar zengin deil. Siz gerekten kzgn lamn ne olduunu bilmiyor musunuz? Dors hemen cevap verdi. Biz D Dnyalyz. zellikle Dr. Seldon. O Trantora geleli ancak iki ay oldu. Bayan Tisalver, Sahi mi? dedi. Kocasndan daha ksa boylu, tombul bir kadnd. Siyah salarm skca geriye doru tarayarak topuz yapmt. Kara gzleri gerekten gzeldi. Kocas gib i o da otuz yalarndayd. Dors, Ah, evet, diye ban sallad. Dr. Seldon, Helicodan. Bayan Tisalver nazik bir tavrla o dnyay hi bilmediini belirtti. Helicon nerede? Matematiki biraz utand. Akas, gezegeni galaksi maketinde bulabilecei mi sanmyorum. Ama Trantordan sonraki kara deliin tesinde, Hiper -gemiyle oraya gitmek insan baya yoruyor. Bayan Tisalver, Jiradla ikimizin hiper-gemiye bineceimizi hi sanmyorum, dedi. Tisalver neeyle gld. Belki ileride birgn bunu yaparz, Casilia. Ama bize Heliconu anlatn, Seldon Efendi. Matematiki ban sallad. Bu benim iin skc bir ey olur. Helicon da dierleri gibi bir dnya ite. Bir tek Trantor her yerden farkl. Heliconda kzgn lamlar yok. Trantor dnda belki dier gezegenlerde de yok. Siz bana onu anlatn. Bir tek Trantor her yerden farkl, szleri Seldonun kafasnn iinde yankland. Gen adam bir an bu fikri ya kalad. Nedense sonra aklma birdenbire Dorsun el kalada hikyesi geldi. Ama Tisalver konumaya balad. Matematiki de bu dnceleri unuttu. Kzgn lamn nasl bir yer olduunu bilmek istiyorsanz size oray gsterebilirim. Tisalver karsna dnd. Casilia, Seldon Efendiyi yarn akam kzgn lama gtr memin sence bir sakncas var m? Dors hemen atld. Beni de. Bayan Tisalver kalarn att. Bence bu iyi bir fikir deil. Misafirlerimiz oray skc bulurlar. Seldon onu yumuatmak istercesine, Hi sanmyorum, Bayan Tisalver, dedi. Kzgn lam grmeyi ok istiyoruz. Siz de bize katlrsanz ok seviniriz... Kk kznz da. Tabii gelmek isterse. Kadn kaskat kesildi. Kzgn lama m gideceim? Oras iyi bir aile kadnna gre yer deildir. Matematiki pot krd iin utand. Kt bir niyetim yoktu, Bayan Tisalver.

Tisalver, Alnmadk, Seldon Efendi, dedi. Casilia, yle yerlerin bize gre olmadn dnyor. Gerekten de yle. Ama orada almadma gre bir mesele de yok. Misafirlerimi kzgn lama gtrebilirim. Ancak... berbat bir yer oras. Casiliann uygun bir biimde giyinmesini de hibir zaman salayamam. Dizlerini alak plastik taburelerden ekerek doruldular. Seldonun dizlerine ar girmiti yine. Dorulurken de masaya tutunmak zorunda kald. Ama Dors, rahata kalkt. Gen kadnn zarif hareketleri Seldonu yine artt. O gece odalarna ekilmeden nce matematiki gen kadna, Kzgn lamlar konusunda hibir ey bilmediinden emin misin? diye sordu. Bayan Tisalver oras pek berbat bir yermi gibi konutu. Herhalde kzgn lam o kadar da kt bir yer deil. Yoksa Tisalver bizi oraya gtrmezdi. Tisalver, Klnzn uygun olmas gerekiyor, dedi. Bayan Tisalver geride sesli sesli burnunu ekti. Aklna entariler gelen Seldon ihtiyatla, Uygun klk nedir? diye sordu. nce eyler. Benimkiler gibi. ok ksa kollu tirt, bol pantolon, orap, ak sandal. Ben sizin iin bunlar hazrladm. yi. Bu klk ktye benzemiyor. Venabili Hanm iin de yle. Setiim eylerin ona uyacan umarm. Matematikiyle Dors giyindikten sonra evden ayrldlar. Bayan Tisalver honutsuz bir tavrla arkalarndan bakt. Akam oluyordu. Dahlllar alaca karanlkta dolamaya kmlard. Seldon, Byle yrmek ok ho, dedi. Tisalver, Gerekten de yle, diye cevap verdi. Her akam karmla dolarm. Bu Casiliann ok houna gider. Bir kilometrelik alanda tanmad yoktur. Herkesin adlarn, ilerini, birbirleriyle olan yaknlk derecesini bilir. Ben onun gibi deilim... Neyse... imdi uradan asansre binelim. Dors asansrde, Herhalde kzgn lamlarda buhar elde etmek iin Trantorun i ssndan yararlanyorlar, dedi. Buhar trbinleri dndryor ve bylece elektrik retiliyor. Ah, hayr. Elektrii geni apta, son derecede etkili termofiller dorudan doruya retiyorlar. Ltfen ayrntlar sormayn. Ben sadece bir holovizyon programcsym. Aslnda aadakilere de byle eyler sormamaksnz. Her ey koskocaman kara bir kutudan ibaret. Ve o kutu alyor. Ama kimse bunun nasl olduunu da bilmiyor. Ya bir arza olursa? Genellikle olmuyor. Ama olduu zaman da bir yerden bir uzman geliyor. Bilgisayarlardan anlayan biri. Tabii her ey kompterlere bal. Asansr durdu, dar ktlar. Scak bir hava yzlerine arpt. Seldon gereksiz yere, ok scak, dedi. Tisalver, Evet, yle, diye cevap verdi. te Dahi, bir enerji kayna olarak bu yzden ok deerli. Burada magma tabakas yzeye her yerdekinden ok daha yakn. Tabii o yzden scakta almak zorunda kalyorlar. Dors mrldand. Ya havalandrma? Havalandrma yok. Para meselesi bu. Buray biraz havalandryor, serinletiyor ve nemi alyoruz. Ama fazlasn yapmaya kalkarsak fazla enerji tketiyoruz. O zaman btn ilem ok

pahalya mal oluyor. Tisalver bir kapnn nnde durarak iaret verdi. Kap ald zaman darya daha serinc e bir hava yayld, Dahi l mrldand. Birini bulalm da bizi o dolatrsn. Ayrca Venabili hanm... rahatsz edecek szler sylenmesini de engellesin... Yani erkekler lf atabilirler... Dors, O tr lflar beni rahatsz etmez, dedi. Tisalver, Ama beni eder, diye aklad. Brodan bir gen kt, kendisini Ynetici Hano Lindor diye tantt. O da Tisalver gibi ksa boylu, esmer, siyah sal ve pos byklyd. Zaten Dahlllar grn bakmndan birbirlerine ok benziyorlard. Lindor, Sizi dolatrrm ama, aslnda grlecek yle ahane bir ey de yok, dedi. Hepsiyle birden konuuyordu ama gzlerini Dorsa dikmiti. Gireceimiz yer ok scak. Tirtlerinizi karsanz iyi olur. Kendi tirtn kararak pantolonunun beline soktu. Seldonla Tisalv er de onu izlediler. Lindor Dorsa bir gz att. Rahatnz iin bu gerekli, ama art da deil. Gen kadn gmleini kard .Pekl. Styeni beyazd. Gslerini de tam anlamyla rtmyordu. Lindor, Hanm, dedi. Bu... Bir an dnd, sonra da omzunu silkti. Pekl. Makinelerle dolu bir yere girdiler. erisi bir hayli lotu. Yalnzca makineler aydnlatlmt. Lindor ileriye doru bakarak, C-3den bir grup almyor anlalan, diye homurdand. Hibiri de yerlerinde deil. Tabii imek... Dors sordu. Ne iiyorlar? Elektrolit kaybn karlamak iin zel svlar. Meyve suyu. Gen kadn fkelendi. O halde onlar sulayamazsnz. Bu kuru scakta meyve suyu imek zorundalar. Usta bir C-3 bu ime iini ne byk bir ustalkla uzatabilir, biliyor musunuz? Ve bu konuda biz yneticilerin yapabilecei bir ey de yok. Meyve suyu imeleri iin srayla beer dakikalk izin verir de bylece grup grup toplanmalarn engellerseniz hemen dikleiyorlar. Gruba yaklayorlard. Hem erkek ve hem de kadnlardan kurulu bir gruptu. Hepsi de gmleksizdiler. Kadnlar styen denilebilecek, ssl olmayan bir eyler giymilerdi. Dors, Kaba saba bir sz sylerlerse, beni ldrmez, diye mrldand. Lindor, Teekkr ederim, dedi. Bunu yapmayacaklarna sz veremem. Ama sizi tantrmak zorundaym. Sizin mfetti olduunuzu sanrlarsa yine grlt edebilir ler. Mfettilerin, yanlarnda yneticiler olmadan tek balarna dolamalar gerekiyor. Ellerini kaldrd. Kzgn lamclar, size iki kiiyi tantacam. Dardan geldiler. D Dnyalardan. kisi de profesr. Dnyalarnda enerji azalmaya balam. Dahlda bu ii nasl baardmz grmek istemiler. Baz eyler renebileceklerini dnyorlar. Bir kzgn lamc, Terlemesini renecekler! diye bard. Bunu grltl kahkahalar izledi. Gen bir adam ne karak ukura kam gzleriyle Seldonu szd. Yz neesiz bir maskeye benziyordu. Sizi tanyorum. Siz matematikisiniz. Kotu. Hl Seldonu heyecanl bir ciddiyetle inceliyordu. Dors hemen matematikinin nne geti, Lindor da gen kadnn nne kayd. Geri ekil, kzgn lamc, diye bard. Kendine gel. Seldon, Durun, dedi. Brakn da benimle konusun. Neden hepiniz birden nme dikildiniz?

Lindor alak sesle aklad. Yannza sokulduklar zaman sera iekleri gibi kokmadklarn fark edeceksiniz. Buna dayanrm. Matematikinin sesi haindi. stediiniz nedir, delikanl? Adm Amaryl. Yugo Amaryl. Sizi holovizyonda grdm. Olabilir. Baka? Adnz hatrlamyorum. Bu art deil. Psiko-tarih denilen bir eyden sz ettiniz. Keke etmeseydim! Ne? Hi. stediiniz nedir? Sizinle konumak. Birka dakika. imdi. Seldon, Lindora bir gz att. O kesin bir tavrla bam sallad. Vardiyadayken olmaz. Seldon, Vardiyanz ne zaman balyor, Bay Amaryl? diye sordu. Saat on altda. Yarn beni saat on drtte grebilir misiniz? Tabii. Nerede? Matematiki, Tisalvera dnd. Onu sizin evinizde grmeme izin verir misiniz? Dahllmm pek mutsuz olduu suratndan iyice anlalyordu. Buna gerek yok ki! O sadece bir kzgn lamc! Seldon, O beni tand, dedi. Hakkmda baz eyler de biliyor. Basit bir lamc deil. Onunla kendi odamda konuacam. Tisalverm yzndeki ifadenin yumuadn fark ederek ekledi. Kendi odamda. Oras iin size kira veriliyor. Ve siz o srada apartmanda deil, ite olacaksnz. Tisalver alak sesle, Mesele ben deilim, Seldon Efendi. diye aklad. Karm Casilia. O byle eylere dayanamaz. Matematiki hain bir sesle, Onunla ben konuurum, dedi. Dayanmas gerekecek. Casilia Tisalver gzlerini iri iri at. Kzgn lamc m? Onu evime sokmam! Seldon, Neden? dedi. Zaten o benim odama gelecek. Saat on drtte. Kadn bard. Buna izin veremem! te kzgn lama gitmenin sonucu. Jirad ok ahmaka davrand. Hi de deil, Bayan Tisalver. Oraya ben istediim iin gittik. Kzgn lam ok ilgimi ekti. O delikanly da grmem gerekiyor. nk bu aratrmalarm iin gerekli. ok zgnm ama buna izin veremem. Dors Venabili elini kaldrd. Hari, bu ii bana brak. Dr. Seldon bugn leden sonra odasnda biriyle konumak zorunda. Tabii bu ek kira denmesi gerektii anlamna da geliyor. Bunu anlyoruz. Yani bugn Dr. Seldon un oda kiras iki katna kacak. Dahll kadn dnd. ok naziksiniz ama mesele sadece kredilerle ilgili deil. Komularm da dnmek zorundaym. Terli, pis kokulu bir kzgn lamc... Onun saat on drtte terli ve pis kokulu olacan sanmyorum. Ama izin verin de konumam bitireyim. Dr. Seldonun onu grmesi art. Bu delikanlyla burada gre mezse bu ii baka yerde yapmak zorunda da kalr. Ama oraya buraya koamayz. Bu yorucu olur. O yzden de, en iyisi baka bir yerde oda tutarz. Bu belki kolay olmaz. Aslnda byle bir eyi yapmak da istemeyiz. Ama yapmak zorunda kalabiliriz. Yani bugnn kirasn verir, buradan ay -

rlrz. Tabii Bay Hummine de, byk nezaket gstererek bulduu odalar neden brakmak zorunda kaldmz anlatrz. Bir dakika. Bay Tisalverin suratnda dnceli bir ifade belirdi. Hummin Efendiyi krmak istemeyiz... Sizin ikinizi de. Bu yaratk odada ne kadar kalacak? Saat on drtte gelecek. On altda iinin banda olmas gerekiyor. Burada iki saat bile kalamayacak. Belki de daha az. Onunla darda buluup Seldonun odasna gtreceiz. Komulardan biri bizi grecek olursa, onu da bir D Dnyal sanacak. Bayan Tisalver bam sallad. Pekl, istediiniz gibi olsun. Bugn Dr. Seldonun odasndan iki kat kira alacam. Ve kzgn lamc da bir daha gelmeyecek. Dors, Sadece bu seferlik, dedi. Ama daha sonra Seldonun odasnda otururlarken gen kadn, Bu delikanly neden grmen gerekiyor, Hari? diye sordu. Bir kzgn lamcyla konumak da psiko -tarih iin nemli mi? Matematiki Dorsun sesindeki hafif alay farketti. Her eyin o dev projemle ilgili olmas art deil! Zaten o ii baarabileceime de pek inanmyorum. Ayrca ben insanca meraklar olan bir adamm. Kzgn lamda saatlerce dolatk. Orada alanlar grdn. Hepsi de cahildiler. Zeklarnn parlak olduu da sylenemezdi. Ama yine de ilerinden biri beni tand. Ve o delikanlnn sradan biri olmadn anladm. Onun iin de Amarylle konumak istiyorum. Dahldaki kzgn lamclar tarafndan bile tannmak gururunu okad iin mi? ey... Belki. Ama ayrca merakm da uyand. Ona bu roln ezberletilmediini ve ban daha nce olduu gibi belaya sokmayacan nereden biliyorsun? Matematiki yzn buruturdu. Onun salarm okamasna izin verecek deilim. Zaten artk eskisine gre daha hazrlkl deil miyiz? Yani... benim Yukarya yalnz bama kmama izin verdin. Yamur Damlas Krkle iftliklere gitmeme de. Herhalde ayn eyi tekrar yapma yacaksn. Dors. Yapmayacamdan emin olabilirsin, dedi. yi ya. Ben o delikanlyla konuurken sen de bir tuzak kurulup kurulmadn anlamaya alrsn. Sana gveniyorum. Amaryl saat on drde birka dakika kala geldi, ihtiyatla etrafna bakmyordu. Salarn dikkatle taramt. Pos byn da yle. Tirt alacak kadar beyazd. Korkuyordu. Ama vcudundan yaylan meyve kokuuydu. Her halde bolca koku srmt. Elinde bir anta vard. Seldonla Dors onu darda bekliyorlard. Delikanly kollarndan tutarak abucak asansre bindirdiler, dairenin bulunduu katta inerek doruca matematikinin odasna gittiler. Amaryl alak sesle, rkek rkek, Evde kimse yok, deil mi? dedi. Seldon tabii bir tavrla, Herkesin ii var, diye cevap verdi. Odadaki tek oturulacak yeri iaret etti. Zemine tutturulmu bir minderi. Hayr, benim buna ihtiyacm yok. Ona birinizden biriniz oturun. Delikanl zarif bir hareketle meldi. Dors da yerdeki minderin kenarna zarafetle iliti. Ama Seldon kendini beceriksizce brakt. Sonra da, E. delikanl, dedi. Beni grmeyi neden is tediniz? Matematiki olduunuz iin. Dokunabileceim kadar yakndan grdm ilk matematiki sizsiniz. Matematikiler de dier insanlara benzerler. Benim iin yle deil, Dr... Dr. Seldon.

Evet, adm bu. Amaryl sevindi. Sonunda adnz hatrladm... Anlayacanz, ben de matematiki olmak istiyorum. ok gzel. Sizi ne engelliyor? Delikanl birdenbire kalarn att. Ciddi misiniz? Tabii ciddiyim. Sizi bir eyin engelledii anlalyor.* Beni Dahll olmam engelliyor. Dahlda alan bir kzgn lamc olmam. renim iin gereken param yok. Kre di bulmam imknsz. Gerek bir renim iin yani. Bana sadece okumay, yazmay ve bilgisayar kullanmay rettiler. Bylece bir kzgn lamc olacak duruma geldim. Ama ben daha fazlasn istiyorum. Kendi kendime baz eyler rendim. Baz halamlardan en iyi renim de budur. Bunu nasl baardnz? Bir ktphaneci tanyordum. O bana yardm etti. ok iyi bir kadnd. Bana matematik renebilmek iin bilgisayarlar nasl kullanacam gsterdi. zinli olduum gnlerde ya da vardiyadan nce kitapla gidip altm. Amaryl bir an durdu. Numara kuram houma gitti. rendiklerimden yararlanarak baz sonular kardm. Ayrca kitap-filmlerinde olmayan baz yeni eyler de buldum. Seldon kalarn kaldrd. te bu ok ilgin. Ne gibi yeni eyler? Onlardan bazlarn size getirdim. Bu sonular baka hi kimseye gstermedim. Etrafmdakiler... Delikanl omzunu silkti. Onlar bana ya kzar ya da glerlerdi. Bir keresinde bundan tandm bir kza sz etmeye altm. Bana acayip bir gen olduumu syledi ve bir da ha da benimle bulumad. Bu sonular size gsterebilir miyim? Tabii. Bana gvenebilirsiniz. Seldon uzun bir sre Amarylin ktlarn inceledi. Tabii rneklerden hibiri yeni ya da nemli deildi. Sonunda ban kaldrd. Btn bunlar yalnz banza m yaptnz? Korkuya kaplm olan Amaryl, Evet, der gibi ban sallad. Matematiki birka kd ayrd. Bunu dnmenize ne yol at? Parman denklemlerin zerinde dolatrd. Amaryl kda bakarak kalarm att. Dnd. Sonra da kurduu mantk dizisini aklad. Seldon, Hi Anat Bigellin bir kitabn okudunuz mu? diye sordu. Delikanl ban iki yana sallad. Bu ad hi duymadm. zgnm. O bu teoremi yz yl nce zd. Amaryl fena halde sarsld, Bunu bilmiyordum. Bundan eminim. Ama sizinki ok daha zekice bir zm yolu. Seldon ktlar delikanlnn antasna koydu Btn bunlarn birka kopyasn karn. Bir kopyaya bilgisayar damgasn bastrttm. Tarihi de. Arkadam Profesr Venabili bursla Streeling niversitesinde okumanz salayabilir. Tabii her eye bandan balamanz ve matematik dnda baka konularda kurslara girmeniz de gerekir... Amaryl kendini biraz toplad. Streeling niversitesine mi? Beni oraya almazlar. Neden? Dors, sen bunu salayabilirsin, deil mi? Bundan eminim. Delikanl fkeyle bard. Salayamazsnz! Beni niversiteye almazlar! Ben Dahiliyim! Matematiki gen kadna bakt. Neden sz ediyor? Dors ban sallad. Bilmiyorum... Amaryl, Siz D Dnyalsnz, hanm, dedi. Ne kadar zamandan beri Streelingdesiniz?

ki yldan biraz uzun bir sreden beri, Bay Amaryl. Hi orada Dahlllarla karlatnz m? Ksa boylu, siyah kvrck sal, pos bykl rencilerle? Orada trl tipte renci var. Ama Dahlllar yok. niversiteye dndnz zaman etrafnza dikkatle bakn. Seldon sordu. Ama neden? Bizden holanmyorlar. Onlara benzemiyoruz. Byklarmz sinirlerine dokunuyor. Bynz tra... Matematiki delikanlnn fkeli baklar karsnda sustu. Asla! Bunu neden yapaym? Bym erkekliimin simgesi. Ama sakalnz tra ediyorsunuz. O da erkekliinizin bir simgesi. Halkm iin bu simge byk. Seldon yine Dorsa bakarak usulca mrldand. plak balar, byklar... lgnlk. Amaryl hiddetle, Ne? dedi. Hi. imdi bana Dahlllardan neden holanmadklarn anlatn. Bizden holanmamak iin baz eyler uyduruyorlar. Koktuumuzu sylyorlar. Pis olduumuzu. Hrszlk ettiimizi. Kavga kardmz. Ahmak olduumuzu. Btn bunlar neden sylyorlar? Kendilerini stn hissetmek iin. Ayrca byle eyler sylemek ok da kolay. Tabii, gidip kzgn lamda alrsanz hem kokarsnz, hem de stnz banz kirlenir. Yoksulsanz ve bask altnda tutulursanz, iinizden bazlar hrszlk da eder, kavga da. Ama btn insanlar by le, deil mi? Galaksinin sahibi olduklarn sanan san sal, uzun boylu mparatorluk memurlar? Ah, yanl syledim. Onlar gerekten galaksinin sahibi. Onlar hi kavga etmiyorlar m? Bazan almyorlar m? Benim iimi yapsalard da kokarlard. Benim gibi yaasalard, stleri ba lar kirlenirdi. Seldon, Her yerde her trl insan var, dedi. Bunu inkr eden yok ki! Onlar bu konuda tartmyorlar! Bu iddialar olduu gibi kabul ediyorlar. Trantordan gitmeliyim, Seldon Efendi. Trantorda hibir ansm yok. Burada kredi kazanamam, renim gremem, matematiki olamam... ddia ettikleri gibi kalrm... Deersiz bir hi olarak. Delikanl bu son szleri hayal krkl ve aresizlikle sylemiti. Seldon makul bir tavrla konumaya alt. Bu oday kiraladm adam da Dahll. Temiz bir ii var. Eitim grm. Amaryl fkeyle, Ah, tabii ya! diye bard. yle birka kii var. Onlarn eitim grmelerine bu iin olabileceini sylemek iin izin veriyorlar. O birka kii Dahlda kaldklar srece rahat bir hayat da sryorlar. Ama Sektrden ayrlsnlar da grelim bakalm onlara nasl davranyorlar! O grup da stnlk taslamak iin hepimize te peden bakyor. Bizi aa gryorlar. O zaman san sallardan olduklarn sanyorlar. Bu oday kiraladnz o iyi insan, buraya bir kzgn lamc getireceinizi sylediiniz zaman ne dedi? imdi onlar evde deiller. nk benimle ayn yerde olmak istemiyorlar. Seldon dudaklarn yalad. Sizi unutmayacam. Trantordan ayrlmanz ve Heliconda, benim mezun olduum niversitede okumanz salayacam. Oraya dner dn mez bu meseleyi halledeceim. Sz veriyor musunuz? eref sz m? Bir Dahili olmama ramen? Dahll olmanzn benim iin hibir nemi yok. Beni ilgilendiren imdiden bir matematiki olmanz! Ama bana anlattklarnz hl kavrayamyorum. Zararsz insanlara kar byle

mantkszca duygular beslenmesini yani. Amaryl, Aslnda bu normal ve doru olan her eye de aykr, dedi. Hepimiz aynyz. Sar sallar, siyah sallar, ksa boylular, uzun boylular, doulular, batllar, kuzeyliler, gneyliler, d dnyallar. Sonunda hepimiz de Arzdan gelme deil miyiz? Siz, ben, Hatta mparator? Nereden gelmeyiz, nereden? Seldon irilemi gzlerle Dorsa bakt. Amaryl haykrd. Arzdan! Arzllardan! nsanlarn ilk ortaya ktklar o bir tek gezegenden! Bir gezegen mi? Bir tek gezegen mi? Tek gezegen. Tabii. Arz. Arz dediiniz zaman Auroray kastediyorsunuz, deil mi? Aurora m? O da nedir? Ben Arz kastediyorum. Siz hi Arzdan sz edildiini duymadnz m? Dors, Bu efsanelerde sz geen bir dnya... diye balad. Bunun efsaneyle bir ilgisi yok. Arz gerek bir dnya. Seldon iini ekti. Btn bunlar daha nce de duydum. Ama haydi her eye yeniden balayalm. Dahlda Arz anlatan bir kitap var m? Ne? O halde... bilgisayar kaytlan? Neden sz ettiinizi anlayamyorum. Delikanl, Arz hikyesini nereden duydunuz? Bunu bana babam anlatt. Bu olay bilmeyen yok. Bu hikyeyi zellikle iyi bilen biri var m? Bu olay size okulda m rettiler? Okulda bundan hibir zaman sz etmediler. Bir tek kelime bile sylemediler. O halde herkes bu olay nereden biliyor? Amaryl bo yere sktrlan bir insan tavryla omzunu silkti. Biliyor ite. Bu konuyla ilgili hikyeleri dinlemek istiyorsanz... Rittah Anaya gidin. Onun ldn sanmyorum. O anneniz mi? Ama siz... O benim annem deil. Sadece herkes kadm yle aryor. Rittah Ana diye. ok yal. Billibottonda oturuyor. Nerede bu mahalle? Amaryl belirsiz bir iaret yapt. u tarafta. Oraya nasl gidiliyor? Nasl m gidiliyor? Billibottona gitmemelisiniz. Yoksa hibir zaman geri dnemezsiniz. Neden? Bana inann. Oraya gitmemelisiniz. Ama Rittah Anay grmek istiyorum. Amaryl bam sallad. Bak kullanmasn biliyor musunuz? Ne yapmak iin? Ne tr bir bak? Keskin bir bak. Bunun gibi. Delikanl belindeki kemere el att. Kemerin bir ksm ayrld. O ksmn ucunda ince, ldrc bir bak ldyordu imdi. Dors hemen Amaryli bileinden yakalad. Delikanl gld. Bunu kullanmay dnmyordum. Sadece size gsteriyordum. Ba tekrar kemerine soktu. Kendinizi korumak iin banz olmal. Banz yoksa, ya da var da siz kullanmasn bilmiyorsanz, Billibotiondan sa kamazsnz. Her neyse... Birdenbire ciddileti. Seldon Efendi, Helicona gitmem iin bana yardm edeceinizi sylerken ciddi miydiniz?

ok ciddiydim. Ve size sz veriyorum. Adnz ve size hiper-kompterle eriebileceim adresi yazn. Herhalde bir kodunuz var. Kzgn lamdaki grubun kodu var. e yarar m? Evet. Pekl! Amaryl heyecanla matematikiye bakt. Bu btn geleceimin size bal olduu anlamna geliyor, Seldon Efendi. Artk sizi kaybetmeyi gze alamam. Dorsa dnerek ona yalvarrcasna bakt. Venabili hamm, onun Billibottona gitmesine engel olun. Ltfen. Billibotton DAHL ... in garibi, bu Sektrn en iyi bilinen blm Billibottondur. Bu yar efsanelemi yer hakknda pek ok hikye anlatlmaktadr. Hatta bu yzden bir edebiyat dal da ortaya kmtr. Bunda kahramanlar ve maceraclar (ve kurbanlar) Billibottondan geerek oradaki tehlikelerle karlamak zorundadrlar. Bu hikyeler yle stilize bir hal almtr ki, Hari Seldonla Dors Venabilinin ok iyi bilinen ve gerek olduu sanlan maceras bu edebiyat tr yznden hayal rnym gibi bir izlenim brakmaktadr. .. GALAKS ANSKLOPEDS Hari Seldonla Dors Venabili yalnz kaldklar zaman gen kadn, Bu Ana denilen kadm grmeyi gerekten dnyor musun? diye sordu. Bunu dnyorum, Dors. Bu Arz hikyesi merakm uyandrd. Gerek bir yan olup olmadn renmeliyim. Dors, Bu sadece bir efsane, dedi. stelik ilgin bir yan da yok. Sradan hikyelerden. Adlar gezegenden gezegene deiir ama konu hep ayndr. nsanlarn ortaya ktklar tek bir dnya ve bir altn a. Matematiki srar etti. Ne olursa olsun insanlarn bir tek dnyada ortaya km olmalar ihtimalini hesaba katmalym. Aurora... Arz... Ad nemli deil... Ayrca... robotlar da var. Robotlar m? Kdemlilerin Yuvasnda grdn ro bottan sonra bu konuyu bir tarafa braktm sanyordum. Hi de deil. Onlar dnp duruyorum. Seldon, yzndeki kaygl ifadeyle Dorsa bakt. Ama yine de emin deilim... Neden emin deilsin, Hari? Matematiki yalnzca ban sallad. Dnyordu. Sonra, Rittah Anay bulmay gerekten istiyorum, diye aklad. Oraya yalnz gideceim... Dors, Asla! dedi. Sen gidersen, ben de giderim. * Bayan Tisalver, Amaryl evden ayrldktan bir saat sonra, peinde kzyla kageldi. SeldonIa Dorsa bir ey sylemeden bayla hafife selam verdi. Kzgn lamcnn iz brakp brakmadn anlamak istiyormu gibi etrafna baknd. Havay koklayarak Seldona onu suluyormuasna bakt. Yemek de sessiz geti. Tisalverlerin kz odasna ekildikten sonra, Seldon, Dahllya, Bana Billibottondan sz edin, dedi.

Adam ard. Kars ise, Yeni arkadanz orada m oturuyor? diye sordu. Ziyaretine karlk m vereceksiniz? Seldon usulca, Ben u ana kadar yalnzca Billibottonu sordum, diye fsldad. Bir sefalet yuvas oras. Bayan Tisalverin sesi sertti. Billibottonda toplumun sprntleri yayor. O mahalleye kimse gitmiyor. Orada yaayan iren yaratklar dnda. Duyduuma gre Rittah Ana da orada oturuyormu. Ondan sz edildiini hi duymadm. Dahll kadn dudaklarn birbirine bastrd. Billibottonda yaayanlar tanmak niyetinde olmad belliydi. Tisalver karsna kaygyla bir gz att. Ben ondan sz edildiini duydum. htiyar bir kak o. Fala bakyor. Billibottonda m oturuyor? Bilmiyorum, Seldon Efendi. Onu hi grmedim. Rittah Ana kehanette bulunduu zaman kendisinden holovizyonda sz ediliyor. Bu kehanetler doru kyor mu? Tisalver dudak bkt. Kehanetler ne zaman doru kmtr ki? Rittah Anann kehanetlerinden ise anlam bile karamyorsunuz. Hi Arzdan sz ediyor mu? Bilmiyorum. Ama ediyorsa buna amam. Arzdan sz etmem sizi artmad m? O dnyadan sz edildiini duydunuz mu? Tisalver bu sefer ard. Tabii, Seldon Efendi. Btn insanlarn geldikleri dnya o... Gya. Gya m? Buna inanmyor musunuz? Ben mi? Ben eitim grm bir insanm. Ama cahil insanlarn ou bu hikyeye inanyorlar. Arzla ilgili kitap-filmler var m? ocuk hikyelerinde bazan Arz ad geiyor. Kkken en sevdiim hikye, Uzun yllar nce, Arzn tek dnya olduu alarda... diye balard. Hatrlyor musun, Ca silia? O hikyeyi sen de severdin. Kadn omzunu silkti. Henz yumuamak niyetinde deildi. Seldon, O hikyeyi izlemek isterim, dedi. Ama ben gerek film -kitaplarn kastettim... Bilgili kimseler tarafndan hazrlanm olanlar... Ya da filmler... veya kaytlar var m? Hi duymadm ama belki kitaplkta... Oray denerim... Arzdan sz etmek yasak deil ya? Tisalver bu soruya ok at. Ne mnasebet! Dors da, Yabanclarn Billibottona gitmeleri yasak m? diye sordu. Dahll adam heyecanland. Yasak deil. Ama oraya gitmek iyi bir fikir saylmaz. Ben, kendi hesabma, Billibottona gitmezdim. Dors, Neden? dedi. Tehlikeli bir mahalle oras. Herkes silahl. Yani... aslnda Dahlda herkes silahl saylr. Ama Billibottonda o silahlan kullanyorlar. Bu mahalleden ayrlmayn. Buras gvenli. Bayan Tisalver ekledi. imdilik. Ama son zamanlarda o kzgn lamclar her yere gidiyorlar... Seldona doru fkeyle bakt. Hepimiz kp gitsek daha iyi olur. Seldon, Ne demek Dahlda herkes silahl saylr? diye sordu. Silah kullanlmasn yasaklayan mparatorluk yasalar ok sk. Tisalver, Bunu biliyorum, dedi. Burada bayltma silahlan, vurucular ya da psiik sondalar

ya da onlara benzer eyler yok. Ama baklar var. Utanm gibiydi. Dors ona bakt. Siz de bak tayor musunuz, Tisalver? Dahilinin yznde dehet dolu bir ifade belirdi. Ben mi? Ben bar yanls bir insanm. Buras da gvenli bir mahalle. Kars tekrar burnunu ekti. Evde bir iki bak var. Burasnn gvenli bir mahalle olduundan o kadar emin deiliz. Dors renmek istedi. Herkes bak tayor mu? Tisalver, Hemen herkes, Venabili Hanm, dedi. det bu. Ama tabii bu herkesin de bak kulland anlamna gelmiyor. Dors, Ama herhalde Billibotondakiler kullanyorlar, diye mrldand. Bazan. Fazla heyecanlandklar zaman dvyorlar. Hkmet de buna izin veriyor, yle mi? Yani mparatorluk hkmeti? Bazan Billibottonu temizlemeye alyorlar. Ama baklan saklamak kolay. Gelenekler de ok gl. Ayrca ou zaman len Dahlllar oluyor. mparatorluk hkme tinin buna pek zldn de sanmyorum. Ya dandan gelen biri ldrlrse? Byle bir ey bildirildii zaman, imparatorluk gleri bazan heyecanlanyorlar. Ama olay hakknda bir ey de renemiyorlar. Herkes bir ey duymadklarm, grme diklerini iddia ediyor. mparatorluk memurlar bazen birka kiiyi tutukluyorlar ama onlarn sulu olduklarn hi bir zaman kantlayamyorlar. Herhalde sonunda suun Billibottona gittikleri iin yabanclarda olduuna karar veriyorlar. Onun iin o mahalleye gitmeyin. Yannzda banz olsa bile. Seldon aksi aksi ban sallad. Ben bak tamam. Onu nasl kullanacam bilmem. Yani ustalkla. Tisalver, O halde mesele basit, Seldon Efendi, dedi. Oraya gitmeyin. Matematiki homurdand. Belki bunu yapmam zaten imknsz. Dors ona fkeyle bakt, sonra ev sahibine dnd. Bak nereden satn almyor? Ya da sizin baklarnzdan birini bize verir misiniz? Casilia Tisalver hemen atld. Kimse kimsenin bam kullanmaz. Gidip kendinize bak satn aln. Tisalver de ekledi. Her tarafta bak dkkn var! Olmamas gerekiyor, o da baka. Kuramsal olarak bak satlmas yasak. Ama ev letleri satan her dkkndan bak alabiliyorsunuz. zellikle vitrinlerinde amar makineleri olanlardan. Seldon, Billibottona nasl gidiliyor? diye renmek istedi. Ekspres-yolla. Tisalver, kalar atlm olan Dorsa kararszca bakt. Ne olursa olsun, Venabili Hanm oraya gtrmemelisiniz, Seldon Efendi... Bazen... kadnlara daha da kt davranyorlar. Seldon, O burada kalacak, dedi. Dors sakin bir kararllkla cevap verdi. Korkarm o da Billibottona gidecek. * Dors bir dkkna girerek iki bak ve onlar takmak iin bir kemer ald. Hatta dkkn sahibinin el abukluuyla yapt baz bak oyunlarn kendisine gstermesini de istedi ve adam dikkatle izledi. Seldon o srada darda sabrszlkla onu bekliyordu. Gen kadn sonunda maazadan kt zaman Seldon eki eki, O kaln kemerle gln gzkyorsun, dedi.

yle mi Hari? Billibottona gidemeyecek kadar gln m? O halde ikimiz de eve dnelim. Hayr. Ben oraya yalnz bama gideceim. Kendi bama daha gvende olurum. Dors, Bouna eneni yorma, Hari, dedi. Ya ikimiz birlikte Billibottona gide riz ya da geri dneriz. Birbirimizden ayrlacak deiliz. Matematiki gen kadnn mavi gzlerindeki kesin ifadeyi farketti. Dors ellerini kemerindeki baklarn saplarna da atmt. Seldon gen kadnn ok ciddi olduunu anlad. Pekl, dedi. Ama bu maceradan sa salim kurtulursam Hummine syleyeceklerimi biliyorum. Sana kar dostluum var, ama Hummine, psiko-tarih konusunda almamn bedelinin seni yanmdan almas olduunu syleyeceim. Anlyor musun? Dors birdenbire gld. Bo ver. valyece tavrlarn benim zerimde deneme. Hibir ey beni senin yanndan ayramaz. Sen de bunu anlyor musun? Billibottonda Ekspres yolda indiler. Bu mahallede etraf pek pis kokuyordu. Yrme yollan p iindeydi. Herkesin baklar dmancayd. zellikle Seldonla Dorsu izlerken. Herkesin arkasnda eski, pis ya da yrtk elbiseler vard. Seldon zerindekilerin yepyeni olmas yznden kaygland. Matematiki, Rittah Ana nerede oturuyor acaba? di ye mrldand. Dors, Bilmem, dedi. Bizi buraya sen getirdin. Yolu da sen bul. Ben korunmamzla ilgileneceim. Seldon biraz ilerideki bir ocua bakt. Kk on iki yalarnda kadar gzkyordu. Orada durmu, gzlerini matematikiyle gen kadna dikmiti. Seldon, Delikanl, diye seslendi. ocuk bir adm geriledi ama hl onlar szyordu. Seldon iaret etti. Buraya gel. ocuk, Neden be adam? dedi. Sana bir adres soracam. Yakla da avaz avaz barmak zorunda kalmayaym. Kk iki adm yaklat. Yz kirliydi ama gzleri parlak ve zek doluydu. Ayand aki sandaletler tek tekti. Pantolonunun bir paasnda iri bir yama vard. Nasl bir adres? Biz Rittah Anay bulmaya alyoruz. ocuk gzlerini krptrd. Neden be herif? Ben bilim adamym. Bunun ne demek olduunu biliyor musun? Evet, okula gitmisin demek. Evet. Sen de okula gittin mi? ocuk yere tkrd. Yok be! Rittah Anaya bir ey soracam. Tabii sen beni ona gtrrsen. Falna baklmasn m istiyorsun? Kalkp Billibottona gelmisin, be adam. zerinde ssl elbiselerle hem de. Onun iin falna ben bile bakabilirim. Gelecek kt. Adn nedir, delikanl? Sana ne bundan? Daha dosta konuabilmek iin adn renmem gerekir. Tabii beni Rittah Anann evine gtrebilmen iin de. Onun nerede oturduunu biliyor musun? Belki biliyorum, belki de bilmiyorum. Benim adm Raych. Seni oraya, gtrrsem eline ne geer? Ne istersin, Raych? ocuk Dors un kemerine bakt. O hanmda iki bak var. Birini bana verirse seni Rittah

Anaya gtrrm. Onlar byklere gre baklar, Raych. Sen ok kksn. O halde ben Rittah Anann nerede oturduunu bilemeyecek kadar km. Raych gzlerine den buklelerinin arasndan kurnazca bakt. Seldon glmsedi. Sen okuma yazma biliyor musun, Raych? ocuk yine tkrd. Yok be! Onu kim ister? Bilgisayar kullanmasn biliyor musun? Konuan bilgisayar m? Tabii. Onu herkes bilir. O halde sana ne yapacamz syleyeceim. Beni en yakndaki bilgisayar maazasna gtr. Sana kk bir kompter alacam. Bu sana okuma yazmay retir. Bir ka hafta ierisinde hem de. Raychn gzleri bir an parlad ama sonra baklar sertleti. Olmaz. Ya bak ya hi... Ama beni dinle, Raych. Okuma yazmay kendi bana renir, bundan kimseye sz etmezsin. Bylece herkesi artabilirsin. Onlarla okuma bildiine bahse girersin. Be kredisine. Bylece para kazanr, kendine bak alrsn. ocuk duraklad. Olmaz. Kimse benimle iddiaya girmez ki. Kredi kimde var? Okumasn renirsen bak satan bir dkknda i de bulursun. Aldn creti biriktirirsin ve istediin gibi bir bak seersin. Sana daha ucuza gelir. Buna ne dersin? Konuan bilgisayar ne zaman alacaksn? Hemen imdi. Ben Rittah Anay grdkten sonra onu sana vereceim. Yannda kredi var m? Kredi-fayansm var. u bilgisayar al da grelim. i abucak hallettiler. Ama Raych bilgisayara uzand zaman Seldon ban sallad, kompteri i cebine soktu. nce beni Rittah Anaya gtreceksin, Raych. Onun nerede oturduunu bildiinden emin misin? ocuk onu aalarcasna szd. Tabii biliyorum. Seni oraya gtreceim. Ama bilgisayar kapda bana vereceksin. Yoksa tandm adamlar seninle hanmn peine takarm. Onun iin dikkatli ol. Seldon, Bizi tehdit etmene gerek yok, dedi. Anlamamzn bize den ksmn yerine getireceiz. Raych ne geti. Dierlerinin merakl baklar altnda yrmeye baladlar. ocuk bir sre sonra byk bir apartman iaret etti. te buras. Rittah Ana sokakta oturmuyor. Eski binaya girerek p iinde kalm olan merdivenlerden ktlar. Raych, sonunda delik deik olmu bir kapnn nnde durdu. Kapnn zerindeki numara hafife aydnlanmt. Geldik ite. Raych elini uzatt. nce ieride kimlerin olduunu renelim. Seldon iaret dmesine bast. Raych, O almyor ki, dedi. Kapya vurman gerekiyor. Hzl hzl. Anann kulaklar pek iyi duymuyor. Seldon kapy yumruklad. eriden biri tiz bir sesle, Rittah Anay arayan da kim? diye seslendi. Seldon bard. ki profesr. Kk paketi Raycha att. ocuk havada kaparak gld, so nra da koarak uzaklat.

* Rittah Ana belki yetmiini gemiti ama ilk bakta bu pek anlalmyordu. Yanaklar tombul, az kck, enesi de yuvarlakt. Hafif gerdanlyd. Pek ksa boylu ve tknazd. Ama gzlerinin etrafnda izgiler vard. Glm sedii zaman yznde baka krklar da beliriyordu. Kadn zorlukla hareket edebiliyordu. Rittah Ana onlara glmseyerek gzlerini kst. Galiba gzleri bozulmaya balamt. Girin... Girin... Siz dardan gelmisiniz... Hatta D Dnyalardan... Tamam m? Sizde Trantor kokusu bile yok. Seldon, Keke kokudan sz etmeseydi, diye dnd. Sryle eya dolu olan kat, lo ve tozluydu. Her tarafa yemek kokusu sinmiti. Gen adam, Haklsn, Rittah Ana, dedi. Ben Heliconlu Hari Seldonum. Arkadam da Cinnadan Dors Venabili. Ya... Yal kadn etrafna baknd. Onlar oturtabilecei bir yer aryordu. Dors hemen atld. Biz ayakta durmaya razyz, Ana. Ne? Yal kadn ban kaldrarak Dorsa bakt. Daha yksek sesle konumalsn, kzm. Kulaklarm senin yandayken olduu kadar keskin deil. Seldon sesini ykseltti. Neden dinleme leti almyorsun? Bir ie yaramaz ki, Seldon Efendi. Sinirde bir arza var. Ve bende sinir yenilemek iin gerekli para yok. Rittah Anaya gelecei renmek iin mi geldin? Matematiki, Pek de deil, dedi. Ben gemii renmek iin geldim. Harika. nsanlarn neleri duymak istediklerini tahmin etmek zor oluyor. Dors gld. Bu g bir sanat olmal. Kolay gzkyor ama karnzdakini ikna etmeniz gerekiyor. Aldm creti hak ediyorum. Seldon, Kredi hesabn varsa biz de uygun bir cret deriz, dedi. Yani bize Arz anlatrsan. Ancak bize duy mak istediimizi sandn eyleri anlatma. Biz gerei renmek istiyoruz. Yal kadn duraklad. Arz hakknda renmek istediiniz nedir? Bir kere... nedir bu? Rittah Ana gzlerini ok uzaklarda bir noktaya dikti sanki. Sonra alak ve kesin bir sesle, O bir dnyayd, dedi. ok eski bir gezegen. Arz unutuldu ve kayboldu. Dors, Ad tarihte gemiyor, dedi. Bu kadarn biliyoruz. Arz tarihten nce vard, ocuum. Rittah Ana ciddi bir tavr taknmt. Galaksinin afanda. Ve Hatta afaktan nce. nsanlarn yaad tek dnyayd o. Seldon, Arzn baka bir ad var myd? diye sordu. Mesela... Aurora? Yal kadn kalarm att. Bu ad da nereden duydun? Gezintilerim srasnda duydum. nsanln ilk alarda bar iinde yaadklar Aurora adl eski ve unutulmu bir gezegenden sz ediyorlard. .Bu yalan! Rittah Ana sanki aznda kt bir tat be lirmi gibi dudaklarn sildi. O ad ancak ktlk yuvas olan bir yerden sz etmek istediin zaman azna almalsn. Ktlk orada balad. Ktlk ve onun kardei olan dnyalar ortaya kn caya kadar Arz yalnzd. Ktlk, Arz az kalsn mahvediyordu. Ama Arz kendini toplad ve ktl ortadan kaldrd. Kahramanlarn yardmyla tabii. Arz, ktlkten nceydi, yle mi? Bundan emin misin? ok ok nceydi hem de. Arz, binlerce yl galakside yalnzd. Milyonlarca yl.

Milyonlarca yl m? nsanlk milyonlarca yl bir tek dnyada m yaad? Baka gezegenlerde insan yok muy du? Evet. Bu doru. Bu doru. Bu doru! Ama btn bunlar nereden biliyorsun? Bir bilgisayarda m kaytl bunlar? Ya da baslm m? Elinde okuyabileceim bir ey var m? Rittah Ana ban sallad. Eski hikyeleri annemden duydum. O da kendi annesinden. Bu bylece ok gerilere uzanyor. Benim oluum ocuum yok. Onun iin bu hikyeleri bakalarna anlatyorum. Ama belki artk bu da sona erecek. nanmazlk a bu. Dors, Pek de deil, Ana, dedi. Tarih ncesi alarla ilgilenen, kayp dnyalardan sz eden eski hikyelerin bazlarn inceleyen kimseler var. Rittah Ana elini sallad. Onlar bu konuyu souk baklarla szyorlar. Her eyi kendi fikir kalplarna uydurmaya alyorlar. Bilim adamlar. Ben size byk kahra man Ba-Leenin hikyelerini bir yl boyunca anlatabilirim. Ama ne sizin dinleyecek zamannz var, ne de benim o kadar konuacak gcm. Seldon, Hi robotlardan sz edildiini duydun mu? diye sordu. Yal kadn titredi, sesi deta bir lk halini ald. Neden byle eyler soruyorsun? Onlar yapay insanlard! Robotlar kt dnyalar yaratmlard. Kendileri de ktydler. Hepsi de ortadan kaldrld. Onlarn adm kimse azna almamal! Ama zel bir robot vard. yle deil mi? Kt dnyalarn nefret ettikleri bir robot? Rittah Ana sendeleyerek Seldona yaklat, onun gzlerinin iine bakt. Sen buraya benimle alay etmeye mi geldin? Btn bunlar biliyorsan neden bana soruyorsun? Niin? nk renmek istiyorum. Yapay bir insan Arza yardm etti. O Ba-Lee'nin arkada Da-Neeydi. O hibir zaman lmedi. imdi de bir yerde yayor. Geri dnecei gn bekliyor. Kimse bunun ne zaman olacan bilmiyor. Ama Da-Nee ileride bir gn gelecek ve o eski ahane an balamasn salayacak. Btn zalimlik, adaletsizlik ve sefaleti ortadan kaldracak. Buna sz verdi. Yal kadn gzlerini kapayarak sanki o gnleri hatrlyormu gibi glmsedi. * Dors, Pek de uzun bir konuma olmad, Hari, dedi. Biliyorum. Ev pek berbatt. Ben de... yeteri kadar bilgi aldm dndm. Dar bir geitte yryorlard. Sonra birdenbire durakladlar. leride, geidin geniledii yerde bir grup bekliyordu. Olduka iri Dahlli erkeklerden oluan bir grup. p lak kollarnn kaslar sarms kta parlyordu. D Dnyallar bekledikleri de kesindi. Seldon dilerinin arasndan, Kapana ksldk, dedi. Benimle gelmene izin vermeyecektim Dors. Tersine. Ben burada byle bir olay iin bulunuyorum. Ama Rittah Anay grmene deer miydi bu? Kurtulursak deerdi. Sonra Seldon yksek ve kesin bir sesle, zin verin de geelim, dedi. Adamlardan biri ne kt. Seldon boyundayd. Yani 1.73. Ama omuzlar ok daha geni ve kaslyd. Ancak matematiki onun bel kaslarnn biraz yalanm ve gevemi olduunu da farketti. Dahll kurumla, Ben Marronum, diye aklad. Sanki bu ad nemliymi gibi. Burada

mahallemize D Dnyallarn gelmesinden holanmadmz sylemek iin bek liyordum. Mahalleye girebilirsiniz. Ama kmak istiyorsanz creti de dersiniz. Pekl. Ka para? zerinizde ne varsa. Siz D Dnyallarda kredi -fayans oluyor, deil mi? Onlar verin. Hayr. Hayr, demenin bir yarar yok. Onlar yine de alrz. Seldon, Siz ka erkek alacaksnz o fayans? dedi. -Dokuz kii mi? Hayr, on. Sadece birimiz. Ben. Kimseden yardm grmeden mi? Grmeden. O halde arkadalarn geri ekilsinler. Sen de bir dene, Marron. Sende bak yok, Efendi. Bir bak ister misin? Hayr. Glerimizin eit olmas iin sen ban kullan. Ben baksz dvrm. Marron dierlerine bakt. Bu elimsiz herif ok gz pek. Korkmu gibi bile konumuyor. Bu houma gitti. Onu yaralamak ayp olur... Sana ne yapacam syleyeyim, Efendi. Kz alacam. Buna engel olmak istiyorsan, hem endeki, hem de ondaki fayanslar verirsin. Onlar altrmak iin normal seslerinizle de konuursunuz. Ama, Hayr, dersen, kzla ilgilendikten sonra... Bir kahkaha att. Senin cann yakarm. Tabii kzla iim zaman alr. Seldon, Hayr, dedi. Onu brakn, gitsin. Sana ben meydan okudum. Dors haykrd. Sus, Hari! Beni istiyorsa, gelsin yakalasn! Sen orada dur ve hi kmldama, Hari. Marron srtt. Duydunuz mu ocuklar! Bu kz beni istiyor! Siz ikiniz u herifi engelleyin. ki serseri matematikiyi kollarndan skca yakaladlar. Gen adam sivri ulu bir ban srtna dayandn hissetti. Biri hain bir sesle, Kmldama, dedi. Olay seyredebilirsin. Bu i herhalde kzn houna gidecek. Marron bu konuda ok ustadr. Dors yine, Kmldama, Hari, diye seslendikten sonra Marrona doru dnd. Ellerini belindeki kemere yaklatrmt. Serseri, gen kadna doru geldi. Dors birdenbire ellerini oynatt, parmaklarnn arasnda iki bak ldad. Marron ban geriye doru att hemen. Sonra da gld. Kk hanmn iki ba var! Byk ocuklarn oynadklar trden. Ama ben bir bakla dvyorum. Bu da adil bir ey saylr. Ban hzla ekti. Seni doramak houma gitmeyecek, kk hanm. Bunu yapmaz sam ikimiz de daha fazla eleniriz. Belki baklar bir vuruta ellerinden drebilirim. Dors, Seni ldrmek istemiyorum, dedi. Bunu yap mamaya da alacam. Ama yine de arkadalarnn tank olmalarn istiyorum. Seni ldrrsem, bunu ancak arkadam korumak iin yapacam. nk eref sz verdim. Marron dehete kaplm gibi bir tavr taknd. Ah, yalvarrm beni ldrme, kk hanm! Sonra kahkahalarla glmeye balad. Dier Dahlllar da ona katldlar, Marron birdenbire atld. Ban sallayp duruyordu ama Dors kmldamad bile. Bu artmacaya kanmamt Dahll serserinin kalar atld. Gen kadnn panie kaplmasn salamaya alm, ama beceriksiz bir dv durumuna dmt. Bu sefer doruca Dorsa saldrd. Gen kadnn sol ba ldad, Marronun elindekini engelledi. Dorsun sa elindeki bak ise serserinin tirtnde yanlamasna bir kesik yapt. Alttaki tyl deride kanl ince bir kesik belirdi.

Seyirciler barrlarken Marron ok geiriyormu gibi bu yaraya bakt. Serseri yeniden atld, bu abasnn karl olarak Dorsun ba sol avucunu boydan boya yard. Gen kadn geri srad. Marron boulurcasna, Biriniz bana bir bak atn, diye bard. Dierleri kararsz, durdular. Sonra ilerinden biri kendi bam frlatt. Ama Dors, Marrondan daha hzl davranarak bir vuruta ba baka tarafa uurdu. Seldon kendisini tutan serserilerin parmaklarnn gevediinin farkndayd. Onlar yakalad gibi hafife kaldrarak ne doru itti. ki hayta abucak ona dndler. Ama matematiki birinin kasna diziyle vurdu, dierinin de midesine bir yumruk indirdi. ki Dahll da yere yldlar. Seldon onlarn baklarm kaparak doruldu. Aslnda Dors gibi bak kullanmasn bilmiyordu ama herhalde Dahlllar bunu pek fark etmeyeceklerdi. Dors, Onlar bana yaklatrma, yeter Hari, dedi. Hemen saldrma... Marron, bir daha sefere yle izikle kurtulamayacaksn. Fena halde fkelenmi olan Marron brerek gen kadnn zerine atld. Ama Dors eilip yana kat. Serserinin sa ayak bileine tekmeyi indirdi. Marron yere yuvarlanrken ba elinden utu. Dors diz kerek baklarndan birini Dahilinin grtlana dayad. Teslim ol. Marron onu hzla yana iterek ayaa frlad. Ama daha iyice dorulamadan gen kadn saldrya geti. Baklarndan birini bir sallayp Dahilinin bynn bir blmn kopartt. Marron bu sefer azap eken iri bir hayvan gibi uluyarak elini yzne bastrd. Parmaklarnn arasndan kan akyordu. Dors, Oradan bir daha byk kmayacak, Marron! diye bard. Dudann bir ksm da koptu. Bana tekrar saldrrsan geberirsin! Bekledi. Ama bu ders Marrona yetmiti. nleyerek, sendeleyerek, arkasnda kandan bir iz brakarak uzaklat. Dors dierlerine dnd. Seldonun devirdii iki serseri hl yerde yatyordu. Kalkmay istedikleri de pek yoktu. Gen kadn eilerek bayla onlarn kemerlerini kesti, pantolonlarn yrtt. Yrrken pantolonlarnz ellerinizle tutmak zorunda kalacaksnz. Dier yedi Dahllya bakt. Hepsi de gen kadn deta hu dolu baklarla szyorlard. inizden hanginiz o ba att? Bir sessizlik oldu. Dors, Bu benim iin nemli deil, dedi. sterseniz teker teker gelin, isterseniz birarada. Ama bu sefer bam her sallaymda biri lecek. Yedi serseri de ayn anda dnerek katlar. Dors kalarn kaldrd, Seldona, Hi olmazsa Hummin bu sefer seni koruyamadmdan ikyet edemeyecek, dedi. Seldon, Grdklerime hl inanamyorum, diye mrldand. Senin byle bir eyi baarabileceini bilmiyordum. yle konuabileceini de. Gen kadn yalnzca glmsedi. Senin de baz yeteneklerin var. yi bir ift oluturuyoruz. Haydi, u baklar kapayp cebine koy. Bence bu haber byk bir hzla etrafa yaylacak. Billbottondan ayrlmamza artk engel olacaklarn sanmyorum. Yanlmamt.

GZLCE DAVAN ... Birinci Galaksi mparatorluunun son yzyllarnn bir zellii olan huzursuzluun nedeni, siyasal ve askeri liderlerin btn gc ellerine geirmeye almalaryd (ve her geen ylla bu stnlk de deerini iyice kaybediyordu). Psiko-tarih biliminin gelitirilmesinden nce halkn katld geni apta bir hareket de yoktu. Bu bakmdan Davan ilgin bir rnek saylabilir. Aslnda Davan konusunda pek bir ey bilinmiyor. Ancak onun Hari Seldonla Ka srasnda karlam olmas ihtimali... GALAKS ANSKLOPEDS Hem Hari Seldon, hem de Dors Venabili, Tisalverle rin ilkel banyosunda uzun uzun ykandlar, klklarm deitirdiler. Tam matematikinin odasnda oturmu, konuurlarken Jirad Tisalver ekine ekine kapdaki iarete bast. Seldon kapy aarak nezaketle, yi akamlar, Tisalver Efendi, dedi. Size de Casilia Hanm. Kocasnn hemen arkasnda duran kadn akn akn kalarn atmt. Tisalver sanki durumdan pek emin deilmi gibi, Siz de, Venabili hanm da iyi misiniz? diye sordu. ok iyiyiz. Bir dertle karlamadan Billibottona gidip geldik. Ykanp klk deitirdik. Yani kokmuyoruz. Bayan Tisalver sesli sesli burnunu ekti. Tisalver yine ekine ekine, Bakla dvldn duydum... diye mrldand. Seldon kalarn kaldrd. Hikye byle mi? Bize sizin ve hanmn yz haydutla dvtnz, hepsini de ldrdnz sylediler. Bu doru mu? Dahllln sesinde istememesine ramen derin bir sayg belirmiti. Dors n bir fkeyle, Ne mnasebet! diye cevap verdi. Ne gln bir hikye. Siz bizi ne sanyorsunuz? Katliama merakl caniler mi? Yz haydut ldrlmek iin sralarnn gelmesini mi beklemiler? Casilia Tisalver tiz ve kesin bir sesle, Herkes byle sylyor, dedi. Bu evde byle eyler olmasn istemiyoruz. Seldon homurdand. Bir kere olay bu evde olmad. kincisi, yz deil, on serseri kt karmza. ncs, kimse lmedi. Karlkl biraz bartk. Ondan sonra serseriler uzaklatlar. Bizim mahalleden kmamza izin verdiler. Bayan Tisalver saldrgan bir tavrla, Demek izin veriverdiler? diye sylendi. Buna inanacam m sanyorsunuz, D Dnyallar? Seldon iini ekti. lerinden biri hafife yaraland. Ama size bir ey olmad, yle mi? Tisalverin sesindeki hayranlk daha belirginlemiti. Seldon, Bir yerimiz bile izilmedi, dedi. Venabili Hanm bak kullanmay iyi biliyor. Bayan Tisalver, Dorsun kemerine bakt. Belli. Ama bu evde byle eyler olmasn istemiyorum. Dors sert sert, Burada bize saldrmazlarsa byle de bir ey olmaz, deyiverdi. Kadn sylendi. imdi de sizin yznzden kapda bir sokak sprnts bekliyor. Tisalver onu yattrmaya alt. Hayatm, ltfen onlar kzdrmayalm... Casilia Tisalver tkrr gibi, Neden? dedi. Bu kadnn baklarndan m korkuyorsun? O baklarn burada kullanmaya kalkmas houma giderdi.

Dors da kadn gibi sesli sesli burnunu ekti. Baklar burada kullanmak niyetinde deilim. Szn ettiiniz sokak sprnts de neymi? Tisalver, ey, dedi. Kapda Billibottondan bir sokak ocuu var. Sizi grmek istiyor. Bu mahallede byle eylere alk deiliz. Mevkiimizi sarsar. zr diler gibi konumutu. Seldon ban sallad. imdi dar kp o ocuu gndeririz... Ama Dors fkeyle onun szn kesti. Hayr. Bir dakika. Bunlar bizim odalarmz. Kira dyoruz. Kimin bizi grmeye geleceine, kimin de gelmeyeceine yine biz karar veririz. O ocuk bizi aram. O halde artk bizim konuumuz saylr. Onu ieri davet edeceiz. Bayan Tisalver yerinden kmldamad. Kocas ise kararszca bekledi. Dors, Billibottonda yz haytay ldrdm sylediniz, dedi. Herhalde kk bir ocuktan korkacam sanmyorsunuz. Ya da iki ocuktan. Elini beline att. Tisalver telala, Venabili Hanm, sizi krmak istemiyoruz, diye bard. Bu odalar tabii sizin. Buraya istediinizi arabilirsiniz. Gerileyerek fkeli karsn kolundan ekti. Dors hain bir tavrla onlarn arkasndan bakt. Seldon alayla gld. Byle bir eyi senden hi beklemezdim, Dors. Gen kadn bam sallad. Bir insandan ok aa bir yaratkm gibi sz edilmesine gelemem. Oradaki serserileri, burada yaayan bu szmona sayg deer insanlar yaratyor. Matematiki ekledi. Buradaki sayg deer insanlar da baka saygn kimseler. Karlkl dmanlk, insanln bir paras... Ah, ite kk sokak ocuu da geliyor, Raych bu. Ben buna hi amadm. * Raych ieri girerek etrafna baknd. rkt anlalyordu. Sonra mthi fkeli olan Bayan Tisalvere dnerek beceriksizce selam verdi. Sa ol, Hanm. Evin pek gzel. Kadn kapy arparak kapatrken ocuk da Seldonla Dorsa dnd, bu konudan anlarm gibi bir tavrla ekledi. Ho bir yer buras. Seldon ciddi ciddi, Beendiine sevindim, dedi. Burada oturduumuzu nereden anladn? Sizi izledim. Ne yaptm sanyordun? Dorsa bakt. Hey, hanm, be, sen kadn gibi dvmyorsun. Dors gld. Sen kadnlarn dvtklerini grdn m ki? ocuk burnunu ovuturdu. Hayr, hi grmedim... Sen byle dvmeyi nerede rendin? Kendi dnyamda. Bunu bana da retir misin? Buraya bunun iin mi geldin? Hayr. Aslnda size bir haber getirdim. Benimle dvmek isteyen birinden mi? Seninle kimse dvmek istemiyor, hanm. Artk adn duyuldu. Seni tanmayan yok. Billibottonda istediin yere gidebilirsin. Herifler seni grdler mi il yavrusu gibi dalrlar. Sana yan gzle bile bakamazlar. Sen harikasn! te o da bu yzden sizi grmek istiyor. Seldon, Bizi grmek isteyen kim, Raych? diye sordu. Davan adnda biri. Kimmi o? Bir herif ite. Billibottonda yayor ve bak da tamyor.

Ve yine de lmyor, yle mi, Raych? ok okuyor. Balan hkmetle derde giren ocuklara yardm ediyor. Onlar da kendisine ilimiyorlar. Yani baa ihtiyac yok. Dors, O halde Davan neden gelmedi? diye sordu. Niin seni yollad? O buradan holanmyor. Buras midesini bulandryormu. Buradakilerin hepsi de hkmet memurlarnn... ey... Raych, kararszca iki D Dnyalya bakt. Ney se... Buraya gelmek istemedi. ocuk olduum iin bana izin vereceklerini syledi. Gld. Ama az kalsn beni de ieri almayacaklard. yle deil mi? Yani sanki burnuna pis bir koku gelmi gibi davranan o hanm... Birdenbire utand. nsan Billibottonda fazla ykanamyor. Dors, Bu nemli deil, diye glmsedi. imdi... o adamla nerede buluacaz? Akas... ben Billibottona gitmek istemiyorum. Raych fkelendi. Sana syledim ya! Billibottonda artk rahat rahat dolaabilirsin. Yemin ederim. Ayrca Davana da kimse ilimiyor. Seldon, Nerede oturuyor? diye sordu. Sizi oraya gtrebilirim. Fazla uzak deil. Dors meraklanmt. Davan neden bizi grmek istiyor? Bilmiyorum. Bana yle dedi... ocuk hatrlayabilmek iin gzlerini yar kapad. Dahi li kzgn lamcyla insan gibi konuan adam ve bakl dvte Marronu yenip de ldrmeyen kadna kendileriyle grmek istediimi syle. Byle dedi sanrm. Seldon glmsedi. Tamam. Bizi imdi mi grmek istiyor? Sizi bekliyor. yi ya. Seninle geleceiz. Matematiki hafif bir kukuyla Dorsa bakt. Gen kadn, Pekl, dedi. Bir itirazm yok. Belki bu bir tr tuzak da deildir. Umudumuzu kaybetmeyelim... Evden ktklar srada akam oluyordu. Dors alak sesle, Gerekten hret olduumuz anlalyor, diye mrldand. Seldon, Tisalverlerin dairesinin bulunduu apartmann nndeki kalabal ancak o zaman farketti. ou klkszd. Billibottondan olduklar anlalyordu. Seldon iinden gelen sese uyarak glmsedi, eliyle selam verdi. Kalabalk onu hemen alklad. Biri, Hanm bize bak oyunlar gsterir mi? diye seslendi. Dors da cevap verdi. Hayr. Ben baklarm fkelendiim zaman ekerim. Bu sz kahkahalarla karland. Sonra bir adam ne kt. Billibottonlu olmad belliydi. Dahlllara pek benzemiyordu zaten. Ben Trantor HV Haberlerinde Marlo Tantoyum, diye aklad. Bu geceki yayn iin kamera alanna girer misiniz? Dors, Hayr, dedi. Rportaj yapmak yok. Muhabir yerinden kmldamad. Anladma gre Billibottonda bir sr erkekle dvm ve kazanmsnz. Glmsedi. Bu ahane bir haber. Dors, Hayr, diye cevap verdi. Billibottonda birka delikanlyla karlatk ve onlarla konutuk. Hepsi bu kadar. Adnz nedir? Trantorlu gibi konumuyorsunuz. Adm yok. Arkadanzn ismi?

O da isimsiz. Muhabir fkelendi. Buraya bakn. Bu ilgin bir haber ve ben de grevimi yapmaya alyorum. Raych, Dorsun kolunu ekitirdi. Gen kadn eilerek ocuun heyecanl fsltsn dinledi, sonra da doruldu. Aslnda siz muhabir deilsiniz, Bay Tanto. Siz Dahln bana dert amaya alan bir mparatorluk ajansnz. Dv olmad. mparatorluk glerinin Billibottona girmeleri iin byle bir bahane uyduruyorsunuz. Ben sizin yerinizde olsaydm burada durmazdm. Bu insanlarn sizden pek holandklarm sanmyorum. Kalabalktakiler homurdanmaya balamlard. Ar ar Tantoya doru geliyorlard. Adam kaygyla etrafna baknarak uzaklamaya alt. Dors sesini ykseltti. Brakn gitsin! Ona dokunmayn. Burada iddete bavurulduunu bildirmek iin eline frsat vermeyin. Kalabalk adamn nnde ikiye ayrld. Raych, Onu biraz tartaklamalarna izin verseydin, dedi. Dors, Zalim ocuk, diye karlk verdi. Haydi bizi o arkadana gtr. * Kendisine Davan adn takm olan adamla eski bir lokantann ok gerilerindeki bir odada bulutular. Onlar ieri girerken adam tella ban kaldrd. Raych grnce gzlerindeki o vahi ifade yumuad. ocuk, ite bunlar, dedi, glerek odadan kt. Matematiki, Ben Hari Seldonum, diye aklad. Bu gen hanm da Dors Venabili. Merakla Davan szyordu. Davan da esmer ve pos byklyd. Ama dier Dahlllarn tersine, temiz tra olmamt. Adnz nedir, efendim? Davan. Herhalde Raych size syledi. Soyadnz? Adm sadece Davan. Sizi buraya kadar izleyen oldu mu, Seldon Efendi? izlenmediimizden eminim. Eer yle bir ey olsayd herhalde Racyh bunu farkederdi. O olmazsa, Profesr Venabili. Dors hafife glmsedi. Bana ok gveniyorsun, Hari. Seldonun yznde dnceli bir ifade belirdi. Gitgide daha fazla. Davan kaygyla kmldand. Ama izinizi buldular bile. Buldular m? Evet. O sahte muhabiri duydum. Hemencecik mi? Seldonun yznde hafif bir akn lk belirdi. Ama bence aslnda o gerekten bir muhabirdi. Zararsz biri. Raychm nerisi zerine onun bir ajan olduunu syledik. Fena fikir deildi. Davan, Hayr, dedi. O gerekten ajand. Adamlarm onu tanyorlar. Gerekten mparatorluk adna alyor. Ama tabii izinizi bulmas kolay oldu. Si z benim gibi yapmyorsunuz. Sahte bir ad kullanmyor, yer deitirmiyorsunuz.. Siz matematiki Hari Seldonsunuz. Seldon, Evet, diye cevap verdi. Neden sahte bir ad kullanaym? imparator sizi istiyor, yle deil mi?

Matematiki omzunu silkti. mparatorun elinin eriemeyecei yerlerde kalyorum. Elinin ak ak eriemeyecei yerlerde. Ama mparatorluk gleri ak ak hareket etmezler. Size ortadan kaybolmanz nereceim... Tmyle ortadan kaybolmanz. Seldon hafif bir tiksintiyle etrafna baknd. Sizin gibi yani... Davan, Evet, dedi. Bizim iin yararl olabilirsiniz. Ne bakmdan? Yugo Amaryl adl bir genle konutunuz... Evet, yle. Amaryl bana gelecei tahmin edebildiinizi syledi. Seldon uzun uzun iini ekti. Ya sz Amaryli yanl anladnz ya da o beni. Gelecekle ilgili tahminlerde bulunabilirsiniz. Ama bu imknlardan nasl yararlanacanz bilemezsiniz. Davan fkeyle, nce Seldona bakt, soma da Dorsa. O halde gelecei tahmin edemiyorsunuz. yi bildiniz, Davan Efendi. Beni sadece Davan diye arn... Ama ileride gelecekle ilgili kehanetlerde bulunmay renebilirsiniz. Olabilir. mparator da sizi bu yzden istiyor. Hayr. Seldon ders verecekmi gibi parman kaldrd. Bence mparator beni ele geirmek iin fazla aba harcamyor. Beni mesele karmadan yakalamalarna bir ey demeyecek. Ama Cleon u ara hibir ey bilmediimin farknda. Bu yzden de, u ya da bu Sektrn yerel haklarna tecavz ederek Trantordaki fazla dengeli olmayan bar bozmaya demeyeceini dnyor. te o sayede kendi admla olduka gvendeyim. Davan yzn bir an avularna gmd. lgnlk bu. Sonra da bitkince ban kaldrarak Dorsa bakt. Siz Seldon Efendinin kars msnz? Gen kadn sakin sakin, Ben onun arkada ve koruyucusuyum, dedi. Sizce doru mu sylyor? Doruyu sylediini biliyorum. Ama madem ona gvenmiyorsunuz, bana neden inanasnz? Davan aciz bir tavrla D Dnyallara bakt. Bize yardm eder misiniz? Biz dediiniz kimler? Ve nasl bir yardm istiyorsunuz? Davan, Dahldaki durumu gryorsunuz, dedi. Bask altndayz. Ve bu basknn kaynan da herhalde biliyorsunuz. Herhalde bunun mparatorluk hkmeti olduunu syleyeceksiniz. Tabii onun da rol var. Ama dier taraftan, Dahldaki orta tabakann da kzgn lamclar aa grdklerini, ayrca bir haydut gruhunun etrafa dehet satn biliyorum. Davann dudaklar gerildi. Doru. ok doru. Ama bu insanlar mparatorluk tevik ediyor. Ashnda Dahi hkmetin bana nemli bir dert aabilir... Kzgn lamclar grev yaparsa Trantorda da enerji sknts balar. Ama zengin Dahlllar grevi sona erdirmek iin para harcar, Billibottonlu serserileri tutarlar... Byle eyler daha nce de oldu. mparatorluk baz Dahlllarn zengin olmalarna gz yumuyor. Uaklk ettirmek iin. O arada haydutlarn zayf duruma dmemeleri iin de silah kontrolyle ilgili yasalar uygulamaktan kamyor. mparatorluk hkmeti her yerde yapyor bunu. Ayrca Sektrlerin birbirlerine dman olmalarm salyor, ite o yzden de btn Trantorlular hep birarada harekete geemiyorlar.

Dors, Peki siz bu konuda ne yapmay dnyorsunuz? diye sordu. Yllardan beri Trantor halk arasnda birlik yaratmaya alyorum. Ve bunun ok zor ve nankr bir aba olduunu da biliyorsunuz. Seldonun sesinde hafif bir alay vard. Davan, Doru, dedi. Ama parti gitgide gleniyor. Btllibottondakilerin ou birbirlerini baklamamalarnn daha iyi olacam anlamaya balyorlar. Komu sektrlerde de taraftarlarmz var. Dors sordu. Peki, bizden ne istiyorsunuz? Davan, Bir kere, dedi. Siz ikiniz de D Dnyal bilginlersiniz. Liderlerimiz arasnda sizin gibilere ihtiya var. Yandalarmzn ou yoksul ve cahil. Sizin gibi bir tek kii onlarn yzne bedel. Seldon, Bask altnda tutulan insanlar kurtarmaya alan biri iin olmayacak szler bunlar, diye homurdand. Davan telala, Kii olarak kastetmedim, dedi. Liderlik bakmndan, demek istedim. Partinin liderleri arasnda entelektel erkek ve kadnlar olmal. Yani partinizin saygn bir hava kazanmas iin bizim gibilere ihtiya var. Davan, nsan isterse soylu bir dnceyi de alayla aklayabilir, diye cevap verdi. Ama siz, Seldon Efendi, sadece sayg gren bir entelektel deilsiniz. Gelecein srlarm zemediinizi itiraf etmeseniz bile. Seldon, Ltfen, Davan, dedi. iirsel lflar bir tarafa brakn. Ben gelecei gremiyorum! Dors sze kart. Demin Sektrlerden sz ediyordunuz... Davan, Aslnda Trantor ok hkmetli bir dnya, diye aklad. Her sektrn kendi yneticisi var. Onlardan bazlar mparatorlua kar. Gl bir sektr bizim tarafa geerse durum deiir, yle deil mi? O zaman baklar ve talarla savaan serseriler gruhu olmaktan da kurtuluruz. Yani sizden yana olan yle gl bir sektr var m? Yoksa siz byle olmasn m istiyorsunuz? Davan sesini karmad. Dors, Wye Valisini kastettiinizi sanyorum, dedi. Valinin genel honutsuzluktan yararlanarak mparatoru devirmeyi planladm dnebiliriz. Ama o zaman da Vali herhalde Cieonun yerine tahta kmak isteyecektir. Yani... Vali imdiki nemli mevkiini baka ne sebeple tehlikeye atsn? Kendisini ilgilendirmeyen insanlara daha iyi davranlmas ve adaletin yerini bulmas iin mi? Davan mrldand. Yani bize yardm etmeye raz olacak her gl liderin, sonunda davamza ihanet edeceini mi sylemek istiyorsunuz? diye mrldand. Galaksi tarihinde ok grlm bir ey bu. Ama bu ihtimale kar hazrlkl olursak, biz ona ihanet edebiliriz... Yani ondan yararlanmay, sonra da kendisini ldrmeyi mi kastediyorsunuz? Tam anlamyla deil. Ama gerekirse onu aradan karmann yolunu bulabiliriz. O zaman da ba roldekilerin birbirlerine gvenmedikleri ve frsat kolladklar bir hareket ortaya kar. Bu bir karmaa reetesine benziyor. Davan, Yani bize yardm etmeyeceksiniz, yle mi? dedi. Bu konumay aknlkla dinlemi olan Seldon atld. Size yardm etmeyi isteriz. Aslnda sizin tarafnzdanz. Akl banda hibir insan, karlkl nefret ve kukuyla beslenen bir

mparatorluk sistemini desteklemez. Ama soru u: biz nasl yardm edebiliriz? Psiko -tarih bilimini gelitirmi olsaydm bunu yapabilirdim. Fakat o teknii gelitirmi deilim. Ama belki ileride... Bizden belirsiz bir sre beklememizi istiyorsunuz. O srada bu bilim zerinde alacaksnz. Ama belki de imdi kaldnz yere dndnz zaman mparatorun tuzana deceksiniz. Siz psiko-tarihle bouurken mparatorluk glerinin size ilimeyeceklerini sanyorsunuz . Ama Cleonla dalkavuu Demerzelin sonsuza kadar beklemeyeceklerinden eminim. Benim gibi. Seldon sakin sakin, Acele etmekle ellerine bir ey gemez ki, diye cevap verdi. Ne de olsa onlardan deil, sizden yanaym.. Gel, Dors, gidelim. Dnerek Davanm pis odasndan ktlar. Raych darda bekliyordu. * ocuk onlar apartmannn kapsna kadar gtrd. Dors orada durarak, eri girmek ister misin, Raych? diye sordu. Gzel bir banyo yapardn. ocuk, Bunu yapabileceimi sanmyorum, dedi. O kadnn ieri girmeme izin vereceine inanyor musunuz? Dors bam kaldrd. asilia Tisalver kapnn nnde durmu, bir D Dnyal kadna, bir sokak ocuuna bakyordu. Yzndeki ifadeden hangisine daha ok kzd pek anlalmyordu. Raych, Hoakaln, Efendi, dedi. Hanm. Bilmiyorum bu kadn sizin eve girmenize de izin verecek mi? Ellerini ceplerine sokarak cakal bir tavrla uzaklat. Seldon, yi akamlar, Tisalver Hanm, dedi. Ge deil mi? Kadn, ok ge hem de, diye cevap verdi. Sokak kpeklerini bir muhabire saldrttmz iin az kalsn burada kargaa kyordu. Dors, Biz kimseyi saldrtmadk, dedi. Bayan Tisalver amanszca, Ben de oradaydm, diye aklad. Onlar da grdm. eri girmeleri iin yana ekildi. Ama bunu hi istemediini belli ederek... Yukar karlarken Dors, Bu barda taran son damlaym gibi davranyor, diye mrldand. Seldon, yle de olsa, ne yapabilir ki? dedi. Dors, Belli olmaz. diye dudak bkt. SUBAYLAR RAYCH ... Hari Seldona gre, kendisi balangta Raychla bir raslant sonucu karlat. Raych, Seldonun adres sorduu bir sokak ocuuydu yalnzca. Ama o andan sonra btn yaam byk matematikinin etkisi altna girdi ve sonunda... GALAKS ANSKLOPEDS Ertesi sabah, belinden yukars yan plak olan Seldon aradaki kapya vurdu. Kapy a, Dors. Gen adam banyo yapmt. Gen kadn kapy at. Kzlms sar salar slakt. Onun da belinden yukars plakt. Matematiki utan ve kaygyla geriledi. Dors kaytsz bir tavrla bana bir havlu sard. Ne var? Seldon gzlerini sada bir noktaya dikti. Sana Wye soracaktm. Neden? Tanr akna, kulana konumak istemiyorum. Herhalde imdiye kadar hi kadn

grmediini iddia edecek deilsin. Matematiki alnd. Ben sadece nazik davranmaya alyordum... imdi... zaman zaman Wyedan sz ediliyor. Daha dorusu Wye Valisinden. Hummin ondan sz etti. Sen de yle, Davan da. O sektr konusunda da, Vali hakknda da hibir ey bilmiyorum. Ben Trantorlu deilim, Hari. Onun iin de pek az bilgim var. Wye, gney kutbuna yakn. ok byk, ok kalabalk... Gney kutbunda ve ok kalabalk, yle mi? Heliconda deiliz, Hari. Cinnada da. Buras Trantor. Her ey yerin altnda. Kutuplarda da, ekvatorda da. Tabii Wyeda Yukars buzlarla kapl. Ama buz tabakas sandn kadar kaln deil. yle olsa kubbeler kerdi. Ama kmyor. te Wyen gl olmasnn temel nedeni de bu. Dors aynaya dnerek bandaki havluyu kard. Salarnn zerine bir kurutma a att. A birka saniye ierisinde buklelerin parlamasna neden oldu. Gen kadn, tirtn giyerken, Artk deri balk takmadm iin ne kadar sevindiimi bilemezsin, diye aklad. Buz tabakasnn Wyen gcyle ne ilgisi var? Dn. Krk milyar insan ok fazla enerji tketiyor. Her kalori sonunda yozlaarak sya dnyor. Ve bu snn atlmas gerekiyor. Scak hava borularla kutuplara gnderiliyor. zellikle Gney kutbuna. O blge kuzeydekinden daha gelimi. Ve s Wyedan uzaya atlyor. O arada buzun nemli bir ksmm da eritiyor. Wye, sy atmadan nce kullanyor mu? Belki. Bunu bilmiyorum. Ayrca snn atlmas iin nasl bir teknolojiden yararlanld konusunda da hibir fikrim yok. Ben siyasal gten sz ediyorum. Eer Dahi enerji retmezse Trantor gerekten zor duruma der. Ama bu gezegende enerji reten baka sektrler de var. Depolanm enerji de. Eninde sonunda Dahl da yola getirirler. Bunun iin zamanlar da olur. Ama buna karlk Wye... Evet? Wye, Trantorda oluan snn en aa yzde doksann atyor. Onun yerini alabilecek baka hibir sektr de yok. Wye s atma makinelerini durdurduu anda Trantor da da derece ykselmeye balar. Ama Wyeda da yle. Ah, ama Wye Gney kutbunda ve ieriye souk hava da alabilir. Belki bunun fazla yarar olmaz. Ama Trantordaki sektrler arasnda en uzun Wye yaar. te o yzden Wye, imparator iin her zaman nazik bir problem olmutur. Sektr Valisi de her zaman son derecede gldr. imdiki Wye Valisi nasl biri? Bunu bilmiyorum. Duyduum kadaryla ok yal bir mnzeviymi. Ama son derecede sertmi ve hl tahta gemek iin manevralar eviriyormu. Acaba neden? O kadar yal olduuna gre uzun sre hkmdarlk edemez ki! Kimbilir, Hari? Herhalde bu onda artk bir saplant halini ald... Ya da bu oyun houna gidiyor. Gc pek istememesine ramen bu uurda manevralar yapmak. Belki de tahta karsa oyun sona erdii iin hayal krklna urayacak. Tabii yaarsa ikinci bir oyuna balayabilir. Gc elinde tutma oyununa. Bu da ayn derecede zor ve tatmin edici olabilir. Seldon ban sallad. Bence hi kimse mparator olmay isteyemez. Evet, akl banda hibir insan. Ama mparatorluk istei diye tanmlanan duygu bir hastala benziyor. Ve buna yakalanan insan deta ldrtyor. Bunu anlyorum... Ama Trantor pek byk bir dnya, htiyalar ve istekleri birbirine zt

sektrlerle dolu. mparatorun ynetimini gletiren eylerden biri de bu. Cleon neden Trantordan ayrlp daha basit bir dnyaya yerlemiyor? Dors gld. Tarihi bilseydin byle sylemezdin. Trantor, mparatorluk demek. Binlerce yldan beri byle bu. mparatorluk saraynda olmayan bir kimse hkmdar saylmyor. Zaten mparator, insandan ok, bir yer. Matematiki birdenbire sessizleerek derin derin dnmeye balad. Dors bir sre sonra, Ne oldu, Hari? diye sordu. Gen adam bouk bir sesle, Dnyorum, dedi. Bana kalaya konulan el hikyesini anlattndan beri aklma baz eyler geliyor ama bunlar kavrayamyorum... im di de mparatorun bir insandan ok bir yer olduunu sylerken kafamda bir imek akt. Sonra? Seldon ban sallad. Hl dnyorum. Belki de yanlyorum... Sonra kendini toplad. Artk kahvalt iin aaya inmeliyiz. Geciktik. Bayan Tisalverin kahvalty yukar karacak kadar keyifli olduunu sanmyorum. Dors, ok iyimsersin, dedi. Ben Bayan Tisalverin evde kalmamz isteyeceini bile sanmyorum. kp gitmemizi istiyor. Belki. Ama ona para veriyoruz. yle ama kadn artk bizden paramz aa grecek kadar nefret ediyor... Neyse... Ben hazrm. Aaya indiler. Casilia Tisalver onlar bekliyordu. * Kadn dimdik duruyor, sinirli sinirli glmsyordu. Siyah gzlerinde acayip bir prlt vard. Kocas skntyla duvara yaslanmt. Odann ortasnda iki adam bekliyordu. kisi de btn Dahlllar gibi siyah kvrck sal ve pos byklydlar. kisi de zayftlar. Arkalarna koyu renk niformalar giymilerdi. Ceketlerinin gsnde, sa tarafta Galaksi mparatorluunun sembol olan Uzay Gemisi ve Gne iareti vard ama biraz solmutu. aretteki gnein tam ortasna koyu renk bir D harfi ilenmiti. Seldon onlarn Dahl gvenlik glerinden olduklarm hemen anlad. Hain bir tavrla, Ne oluyor? dedi. Adamlardan biri ne kt. Ben Sektr Subay Lanel Russum. Bu da arkadam Gebore Astinwald. kisi de ltl kimliklerini gsterdiler. Ama Seldon onlara bakmak zahmetine katlanmad. Ne istiyorsunuz? Russ sakin sakin, Siz Heliconlu Hari Seldonmusunuz? diye sordu. Evet. Ve siz de Cinnal Dors Venabilimisiniz, hanm? Dors, Evet, dedi. Buraya bir ikyeti tahkike geldim. Dn Hari Seldon un bir ayaklanmaya neden olduunu bildirdiler. Seldon, Ben yle bir ey yapmadm, diye cevap verdi. Russ kk bir bilgisayarn ekranna bakt. Bize bildirildiine gre bir muhabiri mparatorluk ajan olmakla sulamsnz ve halkn ona kar ayaklanmasna yol amsnz. Dors atld. Onun imparatorluk ajan olduunu syleyen benim. yle olduunu dnmem

iin nedenler vard. Herhalde insann fikrini aklamas bir su saylmaz. mparatorlukta konuma zgrl var. Ama ayaklanmaya neden olmak iin bilerek aklanan bir fikir baka. Bunu nasl syleyebilirsiniz? Bayan Tisalver tiz bir sesle haykrd. Bunu ben syleyebilirim, Sayn Grevli! Bu kadn o kalabal grd. Sokak sprntlerinden oluan o gruhu. O adamlar bel aryorlard. Bu kadn da bilerek muhabirin mparatorluk ajan olduunu syledi. Aslnda yle olmadn pekl biliyordu. Gruhu coturmak iin yle haykrd. Ne yaptnn pekl farknda olduu belliydi. Kocas yalvarrcasna, Casilia... diye mrldand. Ama kadn ona yle bir bakt ki, Tisalver de sustu. Russ, Bayan Tisalvera dnd. Resmen ikyette bulunuyor musunuz? Evet. Bu ikisi birka gnden beri burada kalyorlar. Hep mesele kardlar. Apartmanma aalk insanlar ardlar. Beni komularmn gznde kk drdler. Seldon, Dahlda insann temiz pak ve sessiz birini odasna davet etmesi yasalara aykr m? diye sordu. Yukardaki iki oda bizim. Onlar biz kiraladk ve parasn da verdik. Dahi Sektrnde Dahlllarla konumak su mu? Russ, Hayr, deil, dedi. Ama bunun ikyetle bir ilgisi yok. Venabili Hanm, o adamn bir mparatorluk ajan olabileceini neden dndnz? Dors, nce kumral bir by vard, dedi. Bundan da onun Dahll olmadn anladm. mparatorun ajan olduu sonucuna vardm. yle mi? Arkadanz Seldon Efendinin hi by yok. Buna bakarak onun da mparatorun ajan olduu sonucuna vardnz m? Seldon tella, Her neyse, dedi. Kargaa kmad. Kalabalktan uydurma muhabire ilimemesini istedik. Onlar da bizi dinlediler. Russ, Bundan emin misiniz? diye sordu. Bize bildirildiine gre bu sulamadan hemen sonra olay yerinden ay rlmsnz. Daha sonra olanlar nasl bilebilirsiniz? Seldon, Bilemem, dedi. Ama size bir ey soracam. O adam ld m? Ya da yaraland m? O kimseyle konutuk. mparatorun ajan olduu iddiasn reddetti. Elimizde onun ajan olduunu gsteren bir kant da yok. Ayrca kendisini tartakladklarn da syledi. Seldon ellerini at. Belki bunlarn ikisi de yalan. Ona psiik sonda uygulamanz neririm. Russ, Bu madur durumdakine uygulanmaz, diye aklad. Sektr hkmetinin bu konuda kesin karar var. Ama siz ikiniz sulusunuz. Onun iin size psiik sonda uygulayabiliriz. Bunu yapmanz ister misiniz? Matematikiyle Dors birbirlerine baktlar. Sonra gen adam, Hayr, dedi. Ne mnasebet! Russ alayla tekrarlad. Hayr, ne mnasebet. Ama bunun bakasna uygulanmasn istemeye hazrsnz. O ana kadar hi konumayan Astiwald bu szler zerine gld. Russ konumasn srdrd. Bize ayrca iki gn nce Billibottonda bakla kavgaya giritiiniz ve Elgin Marron adnda bir Dahi vatandan ar yaraladnz da bildirildi. Dors sordu. Size kavgann nasl kt da bildirildi mi? u anda bunun konuyla ilgisi yok, Hanm. Kavga ktn inkr m ediyorsunuz? Seldonun tepesi att. Tabii ki inkr etmiyoruz. Ama kavgay bizim kardmz iddialarn

kabul edecek deiliz. Bize saldrdlar. O Marron denilen adam, Venabili Hanm yakalad. Irzna gemeye hazrlanyordu. Kendimizi korumak iin dvtk? Yoksa Dahlda rza gemek ho mu karlanyor? Size saldrdlar, yle mi? Russun sesi ifadesizdi. Ka kii? On. Ve siz, yannzda bir kadnla, kendinizi on kiiye kar savundunuz, yle mi? Evet. Venabili hanm ve ben kendimizi savunduk. O halde nasl oldu da hi yaralanmadnz? Buna karlk ikyeti Elgin Marronu hastaneye kaldrmak zorunda kaldlar. st dudana yama yaplmas gerekti. Bu nasl oldu? Seldon hain bir sesle, Biz iyi dvtk, dedi. nanlmayacak kadar iyi. kii sizin durup dururken arkadanzla birlikte Marrona saldrdnza tanklk ediyor desem ne dersiniz? Bunun inanlacak bir ey olmadn sylerim. Marronun bak kullanan, dvmeye merakl bir serseri olduu belliydi. Herhalde sabkas da var. Orada on kiiydiler. lerinden altsnn yalan yere tanklk etmek istemedii anlalyor. Peki, aleyhimizde tanklk eden o serseri, durup dururken saldrya urayan ve hayat tehlikeye giren arkadalarnn yardmna neden komadklarn da akladlar m? Yalan sylediklerinin herhalde siz de farkndasnz. Onlara da psiik sonda uygulamamz nerir misiniz? Evet. Ve siz sormadan syleyeyim. Bize sonda uygulanmasn yine reddediyoruz. Russ, Ayrca bize, olay yerinden ayrldktan sonra Davan admda biriyle grtnz de bildirildi, dedi. Ykc faaliyetlerde bulunan ve polise aranlan biri. Bu iddia doru mu? Matematiki, Bunu bizden yardm beklemeden kantlamalsnz, diye homurdand. Russ kk bilgisayar cebine soktu. Korkarm sorgulamaya devam etmemiz iin bizimle birlikte merkeze geleceksiniz. Seldon, Bence buna hi gerek yok, dedi. Biz D Dnyalyz ve hibir su da ilemedik. Bizi gereksiz yere rahatsz eden bir muhabirin elinden kurtulmaya altk. Su oran ok yksek olan bir mahallede, Venabili Hanmn rzna gemek isteyen, sonra ikimizi de ldrmeyi planlayan haydutlara kar kendimizi koruduk. Baz Dahlllarla da konutuk. Bizi tekrar sorguya ekmeniz iin bir neden de gremiyoruz. Bundan sonras eziyet saylr. Russ, Kararlan biz veririz, dedi., Siz deil. Ltfen bizimle gelir misiniz? Dors ban sallad. Hayr. Bayan Tisalver tiz bir lk att. Dikkat edin! ki ba var! Russ iini ekti. Teekkr ederim Hanm. Ama bunu biliyorum. Dorsa dnd. Bu Sektrde izinsiz bak tamann ar bir su olduunu biliyor musunuz? zin belgeniz var m? Hayr, yok. O halde Marrona da yasal olmayan bir silahla saldrdnz. Bunun suunuzu daha da arlatrdnn farknda msnz? Dors, Ben su ilemedim, diye cevap verdi. Bunu iyice anlamalsnz. Marronun da ba vard. Herhalde izin belgesi de yoktu. Bunu gsteren bir kant yok. stelik Marronun vcudunda bak yaralan var. Sizde yle bir ey olmad kesin. Ba elbette vard. Billibottonda ve Dahln dier kesimlerinde herkes bakl. Herhalde izin belgeleri de yok. Bundan haberiniz yoksa, Dahlda gerei bilmeyen tek i nsan sizsiniz demektir.

Russ, Neyi bildiim, neyi bilmediim nemli deil, dedi. Bakalarnn yasalara aykr geldikleri de nemli deil. u anda nemli olan, Venabili Hammn bak kullanlmasn yasaklayan kanunlara kar gelmesi. O baklan he men bana vermenizi isteyeceim. Ve ikiniz de benimle birlikte merkeze geleceksiniz. Dors sylendi. O halde baklan benden aln. Russ yine iini ekti. Dahlda baktan baka silah olmadm sanmamalsnz. Venabili Hanm. Sizinle bakla dvmek zorunda da deilim. Arkadamla bendeki paralayclar sizi bir saniyede ortadan kaldrr. Siz daha eli nizi kemerinize atarken. Ne kadar hzl davranrsanz davrann, kurtulamazsnz. Tabii paralayclar kullanamayacaz. nk buraya sizi ldrmeye gelmedik. Ama... ikimizde de sinir kamlar var. Onlar rahatlkla kullanabiliriz. Bizden bir gsteri yapmamz istemeyeceinizi umarm. Sinir kams sizi ldrmez, kalc bir zarar vermez ve iz de brakmaz. Ama cannz korkun yanar. Arkadam u anda sinir kamsn size doru evirmi durumda... imdi... baklarnz bana verin, Venabili Hanm. Uzun bir sessizlik oldu. Sonra Seldon. Yaran yok, Dors, diye mrldand. Baklar ona ver. Ayn anda kap yumruklanmaya balad. Biri tiz bir sesle barp duruyordu. Raych, Seldonla Dorsu apartmana kadar getirdikten sonra mahalleden ayrlamamt. Bir ke bulmu kvrlp yatmt ocuk. Aslnda gidecei bir yer yoktu. Annesi vard ama o da Raychla ilgilenmiyordu. Babasn ise hi bil miyordu. Raych uyuyuncaya kadar acayip eyler dnmt Okuma yazma renirsem ne olur? Bu sayede bir eyler baarabilir miyim? Bunu o hanma soracam. O bana banyo yapmam da syledi... Sonra dalp gitmiti... Raych o sabah bir yer tatnn homurtusuyla uyand. Tehlikeli bir sesti bu. Resmi bir arabann grlts. Dmanca bir homurtu... ocuk kalkarak usulca yrd. Yer tatnn zerindeki Uzay Gemisi ve Gne iaretini grmesine bile gerek yoktu. Raych durumu hemen anlad. O ikisini almaya geldiler. nk onlar dn Davanla konutu. ocuk hi durmad. Dnerek hzla komaya balad. Aradan on be dakika gemeden yine apartmann nndeydi. Araba hl orada duruyordu. Merakllar ihtiyatla, biraz uzaktan olay seyretmekteydi. Raych binaya dalarak telala yukar kt. Kapya doru atlp yumruklamaya balad. Bir taraftan da tiz bir sesle. Hanm! Hanm! diye haykryordu. Dorsun adn hatrlayamayacak kadar telalyd. Sonra adamn ilk ismi aklma geldi. Hari! Brak da ieri gireyim! Kap ald, Raych ieri dalmaya alt. Ama bir subay onu kolundan yakalad. Dur, kk! Nereye gittiini sanyorsun? Brak beni! Ben hibir ey yapmadm. ocuk etrafna baknd. Hey, Hanm, ne yapyor bu adamlar? Dors fkeyle, Bizi tutukluyorlar, dedi. Raych rpnyor, kesik kesik soluyordu. Neden? Hey, brak beni gne rozetli! Onunla gitmeyin, Hanm. Gitmek zorunda deilsiniz! Russ ocuu iddetle sarst. Defol! k git! Gitmeyeceim! Sen de gidemeyeceksin, gne rozetli! Btn etem buraya geliyor. O ikisini brakmazsan buradan kamazsn! Russ kalarn att. Btn eten mi? imdi dardalar. Herhalde sizin yer tatn paralyorlar. Russ arkadana dnd. Merkezi ara. Makrolu birka kamyon gndersinler.

Raych, Russun elinden kurtularak Astinwalda doru kotu. Hayr! diye haykryordu. Merkezi arama! Russ sinir kamsyla nian alarak ate etti. ocuk bir lk att. Sa omzunu tutarak yere yld. Kvranp duruyordu. Seldon bir atlta Russun bileini yakalayarak sinir kamsn havaya doru kaldrd. Adamn kolunu hzla ekerken Russun kolu yerinden kt. Rahll acyla bouk bouk bard. Astinwald hemen paralaycy kaldrd ama Dors sol kolunu arkadan onun boynuna dolayarak dier elindeki ba grtlana dayad. Kmldama. Bir milimetre bile oynarsan grtlam bel kemiine kadar yararm. Seldon hl inleyen Raych kucana alarak gsne bastrd. Tisalvera dnerek, Darda bir kalabalk var, dedi. fkeli insanlardan oluan bir kalabalk. Onlar arrsam buradaki her eyi krp dkerler. Duvarlar bile ykarlar. Bunu yapmam istemiyorsan o silahlan toplayp yan odaya at. Yerde yatan gvenlik subaynn silahlarn da alp ayn eyi yap. abuk ol! Karn da sana yardm etsin. Bylece bir daha susuz insanlar ikyet etmeye kalkmadan nce iyice dnr!.. Dors, bu yerdeki uzun bir sre kimseye bir ey yapamayacak. Dierini de baylt ama ldrme. Tamam. Dors ban sapyla Astinwaln kafasna vurdu. Adam yere yld. Gen kadn yzn buruturdu. Byle eyler hi houma gitmiyor. Seldon olanlar yznden midesinin bulandn gizlemeye alarak, Raycha ate ettiler, dedi. Hzla aaya inerek apartmandan ktlar. Darya ahali birikmiti. Hemen hepsi de erkekti. Onlar grnce haykrtlar. Biri, Gne rozetliler nerede? diye bard. Dors tiz bir sesle haykrd. erideler. Ama onlara ilimeyin. Bir sre bir ey yapamayacaklar. Sonra yardm aracaklar. Onun iin buradan hemen uzaklan. On iki kadar adam, Ya siz? diye sordu. Biz de gidiyoruz. Ve geri de dnmeyeceiz. Raych rpnarak Seldonun kucandan indi. Ben onlarla ilgileneceim. Sa omzunu deli gibi ovuyordu. Yryecek haldeyim. Brakn da geeyim. Kalabalk ona yol at. ocuk ekledi. Efendi, Hanm, benimle gelin. abuk olun. Yrme yolundan ilerlerken krk kadar Dahll da onlarla birlikte yrdler. Sonra Raych bir kapy iaret etti. Buradan. Sizi kimsenin bulamayaca bir yere gtreceim. Herhalde oray Davan bile bilmiyor. Yalnz... kanalizasyon katlarnn arasndan gememiz gerekecek. Bizi orada kimse bulamaz. Ama etraf biraz kokuyor... Anlyor musunuz? Seldon mrldand. Herhalde kokudan lmeyiz. eri girerek helezon biimi dar bir rampadan indiler... ve koku etraflarn sard. * Raych onlara saklanmak iin bir yer buldu. Oraya/varmak iin madeni bir merdivenden ktlar. Buras byk bir depoya benziyordu. erisi olduka temiz, toz da azd. Bir hava akm da kokuyu azaltyordu. Raych pek memnundu. Ne gzel, deil mi? Hl omzunu ovuyor, zaman zaman yzn buruturuyordun. Seldon, Fena saylmaz, dedi. Burada ne yapldn biliyor musun, Raych?

ocuk, Hayr, dermi gibi ban sallad. Buna aldran var m? Yeri eliyle sprerek oturmu olan Dors mrldand. Buras vcuttan atlan maddelerin artlp tekrar kullanr hale getirildii fabrikann bir blm sanrm. Herhalde sonunda o maddeleri gbre haline sokuyorlar... Burada bir sre gvende olabiliriz. Pek uzun sre deil. Herhalde ackacak ve susayacaz, Dors. Raych, Bizim iin yiyecek ve su bulabilirim, diye atld. Sokak ocuklar balarnn aresine bakmasn bilirler. Seldon dalgn dalgn mrldand. Saol, Raych. Ama henz a deilim. Etraf koklad. Belki bir daha da ackmayacam. Dors, Ackacaksn, dedi. tahn bir sre iin kapansa bile, yine de susayacaksn. Matematiki gen kadnn yanna oturdu. Chetter Humminle balant kurabilir miyiz? Dors, Aslnda houma gitmemesine ramen ona bir haber gnderdim, diye aklad. Houna gitmemesine ramen mi? Bana seni korumam emredildi. Humminle balant kurmam, bunu baaramadm anlamna geliyor. Seldon gzlerini ksarak ona bakt. Grevine bu kadar bal olman art m, Dors? Beni Sektrdeki btn gvenlik glerine kar koruyamazsn ki... Onlar imdi peimize sryle adam takacaklar. Zrhl yer tatlar... sinir toplar... uyku sisleri... Silah depolarnda neler varsa hepsi ni de kullanacaklar. Bundan eminim. Dorsun dudaklar gerildi. Herhalde haklsn. Raych birdenbire, kinizi de bulamayacaklar, Hanm, dedi. Davan hibir zaman yakalayamyorlar. Dors neesiz bir ifadeyle glmseyerek ocuun salarm kartrd. Bizimle kalman doru deil, Raych. Seni de yakalamalarn istemiyorum. Beni yakalayamazlar. imdi kar gidersem size kim yiyecek, iecek getirir? Gne rozetlilerinin sizi bulama malar iin baka yerlere kim gtrr? Onlar bizi bulacaklar, Raych. Aslnda Davan pek aradklar yok. Davana sinirleniyorlar ama onu ciddiye almyorlar... Ama biz o iki grevliyi kt yaraladk. O yz den de bunu yanmza brakmayacaklar. Btn glerini kullanmalar, bu sektrdeki bo ya da gizli btn koridorlar taramalar da gerekse, bunu yapacaklar. Ve bizi yakalayacaklar. Raych, Ama o adamlar gzelce dize getirdiniz, diye fikrini aklad. Eer her tarafm szlamasayd dv daha iyi seyreder, zevkini karrdm. Seldon, Onlarn btn gvenlik sistemiyle savaanlayz, dedi. imdi soru u: Bizi yakaladklar zaman ne yapacaklar? Herhalde hapse atacaklar. Dors, Ah, hayr, diye cevap verdi. Gerekirse mparatora bavururuz. Raychn gzleri irileti. mparatora m? Siz onu tanyor musunuz? Seldon elini sallad. Her galaksi vatanda mparatora bavurabilir... Ama bence byle yapmamz hi doru olmaz, Dors. Humminle mparatorluk blgesinden ayrldmzdan beri Cleonun eline dmemeye alyoruz. Ama bu uurda Dahi cezaevine dmemize de gerek yok sanrm. mparatora bavurarak ileri biraz geciktirir, artmaca yaparz. Belki o srada aklmza bir are gelir. Hummin'i de unutma. Dors kaygyla, Evet, dedi. Ama her eyi de ondan beklememeliyiz. Haberimin Hummine ulatm ve onunla hemen Dahla geldiini varsayalm. Bizi burada nasl bulur? Bulsa bile, btn

Dahi Gvenlik Glerine kar ne yapabilir? Raych, Beni izlerseniz, onlarn sizi yakalamamalarn salarm! diye bard. Ben buradaki her gizli keli bilirim. Bir kiiden kamamz salayabilirsin, Raych. Ama pek ok grevli gelecek ve koridorlar arayacak. Bir gruptan kaarken bir dieriyle karlaacaz. Bir sre skntl bir sessizlik iinde oturdular. Sonra Dors Venabili kmldanarak heyecanla, Geldiler... diye fsldad. Onlar duyuyorum. Bir sre etraf dinlediler. Sonra Raych ayaa frlad. Bu tarafa geliyorlar. Gitmeliyiz. Ayn anda biri seslendi. Kamayn. Kamayn. Raych, Davan bu, dedi. Burada olduumuzu nereden anlad? Seldon, Davan m? diye sordu. Bundan emin misin? Eminim. O bize yardm eder. Davan, Ne oldu? diye sordu. Matematiki, Bunu bilmeniz gerekir, Davan, diye ce vap verdi. Bu sabah Tisalverlerin apartmann nnde toplananlarn ou sizin adamlarnzd sanrm. Evet, bazlar. Bana sizi tutuklamaya kalktklarn ve sizin de bir manga gne rozetliyi yaraladnz sylediler. Seldon iki parman kaldrd. ki kiiydiler. ki gne rozetli. Bizi tutuklamaya kalkmalarnn bir nedeni de sizinle konumamzd. Bu yeterli deil. Gne rozetliler benimle fazla ilgilenmiyorlar. Davan ac ac ekledi: Beni nemsemiyorlar. Seldon, Belki... dedi. Ama odalarn kiraladmz kadn, bir ayaklanmaya neden olduumuzu haber vermi. Size gelirken rastladmz o muhabir yznden. Bunu bi liyorsunuz. Adamlarnz hem dn, hem de bugn olay yerindeydiler. ki grevli de yaraland. Onun iin bu koridorlar temizlemeye karar verebilirler. Yani siz de sknt ekeceksiniz. Gerekten ok zgnm. Byle bir olaya neden olmay dnmyordum. Davan ban sallad. Siz gne rozetlileri tanmyorsunuz. Bu neden de yeterli deil. Onlar buray temizlemek istemiyorlar. Byle bir eye kalkrlarsa Sektrn bizimle ilgilenmesi gerekecek. Onlar Billibottonda ve dier sefil mahallelerde rmemizi tercih ediyorlar... Hayr, onlar sizin peinizdeler. Sizin! Siz ne yaptnz? Dors sabrszland. Hibir ey yapmadk. Zaten bu nemli mi? Sizin deilse bile bizim peimizdeler. Ama karlarna karsanz sizin de banz derde girer. Davan, Benim girmez, dedi. Dostlarm var. Gl dostlarm. Bunu size dn de syledim. Onlar bana olduu kadar size de yardm edebilirler. Onlar sizi tanyorlar, Dr. Seldon. nl birisiniz. te onlar Dahi Valisiyle konuacak, ne yapm olursanz olun size iliilmemesini salayacak durumdalar. Ama sizi buradan gtrmeleri gerekiyor, Dahi dan karmalar art. Seldon rahatlayarak glmsedi. Dorsa bakarak, Mycogendeki olayn ayns, dedi. Bu da Humminin ii. Btn bunlar nasl baaryor? Ama Dors ban sallad. Bu fazla abuk oldu... Anlayamyorum. Seldon, Humminin her eyi yapabileceine inanyorum, diye mrldand. Ben Hummini senden daha iyi tanyorum. Hem de daha uzun bir sreden beri. Bunun Humminin ii olduuna da inanamyorum. Onu kmseme. Matematiki sonra Davana dnd. Bizi nasl bulabildiniz? Is bulucuyla. Bu koridorlarda ie yaryor.

Seldon, O s bulucuyu nereden aldnz? diye sordu. Davan, Bende yle bir gere olmas yeterli, dedi. Ama artk sizi buradan gtrmeliy iz. Seldon Efendi. ok kii peinizde. Ve ben gl dostumun sizinle ilgilenmesini istiyorum. Bu gl dostumuz nerede? Yaklayor. Gelen ondan bakas olamaz. Kapdan biri girdi. Seldonun sevinli haykr dudaklarnda snd. Gelen Chetter Hummin deildi. WYE WYE ...Dnya kenti Trantorda bir sektr... Galaksi mparatorluunun son dneminde Wye bu dnyann en gl ve dengeli blgesiydi. Yneticileri uzun yllar mparatorluk tahtmda hak iddia etmi, daha nceki mparatorlardan geldiklerini ileri srmlerdi. IV. Mannixin ynetimi srasnda Wyein askeri gc artm ve mparatorluk grevlileri Sektrn gezegen apnda bir darbe planladn iddia etmilerdi... GALAKS ANSKLOPEDS eri giren adam uzun boylu, vcudu kasl biriydi. Uzun sar byklarnn ularn burmutu. Kafasn evreleyen san salar ve sakalyla birleen favorileri vard. ene ucu, nemli gibi duran alt duda akt. ok uuk renk salar iyice tra edildii iin Seldon bir an Mycogeni hatrlad. Yeni gelen arkasna krmzl beyazl bir niforma giymi, beline de gm ivilerle sslenmi kaln bir kemer takmt. Sesi iyice kalnd. Seldonun o zamana kadar duymad bir aksanla konuuyordu. Ben avu Emmer Thalusum. Dr. Hari Seldonu bulmaya geldim. Matematiki, Seldon benim, dedi. Sonra da usulca Dorsa fsldad. Hummin kendisi gelemedi ama gl kuvvetli birini yollad. avu ifadesiz bir suratla matematikiyi szd. Evet. Sizi bana tarif ettiler. Ltfen benimle gelin, Dr. Seldon. Gen adam, Pekl, diyerek ayaa kalkt. Dors da yle. avu iri eliyle Dorsu iaret etti. Bana sadece Dr. Seldonu getirmem emredildi. Baka biri iin bir talimat verilmedi, dedi. Seldon bir an ona ne demek istediini anlayamam gibi bakt, sonra da fkelendi. Size byle bir emir verilmi olamaz! Dr. Dors Venabili hem i hem de yol arkadam. O da benimle gelecek. Bu benim emirlerime uymuyor, Doktor. Emirleriniz bana vz gelir, avu Thalus. Dors da hiddetle, Ayrca bana da Dr. Seldonu her zaman korumam emredildi, diye homurdand. Onun yannda olmadka bu grevimi yerine getiremem. O nereye, ben de oraya. avu ard. Bana size bir zarar gelmemesi de emredildi, Dr. Seldon. Ama kendi isteinizle gelmezseniz sizi tata ben gtrrm. Sanki matematikiyi belinden kavrayacakm gibi iki elini uzatt. Seldon geriye srad, sonra da avucunu Thalusun kolunun st ksmna, kaslarnn en ince olduu yere vurdu. Tekrar tekrar. Bylece adamn kemiine darbeler indirmi oldu. avu derin

bir soluk alarak duraklad. Bu sahneyi seyreden Davan, yerinden hi kmldamad. Ama Raych, Thalusun arkasna geti. O arada Dors baklarn ekti. avu! Bana dnn. Dr. Seldonu zorla gtrrseniz sizi ciddi biimde yaralamak zorunda kalacam. avu, Bana Dr. Seldondan bakalarna zarar verme denmedi, dedi. Elini alacak bir hzla belindeki sinir kamsna att. Dors ne doru atlrken baklar ldad. Ama ikisi de hareketlerini tamamlayamadlar. Raych, avu Thalusu srtnda iterken adamn silahn da kapt. Eller yukar, avu. Yoksa ate ederim! Thalus dnd. Kzarm suratnda kaygl bir ifade belirdi. Brak o silah, evlt. Nasl kullanlacan bilmiyorsun bile. Raych haykrd. Emniyet tetiini biliyorum. Atm onu ite. Artk silah ate edebilecek halde. Bana saldrrsan ate ederim. avu dondu kald. On iki yanda heyecanl bir ocuun eline gl bir silahn gemesinin ne demek olduunu biliyordu. Seldon da kayglyd. Dikkatli ol, Raych. Ate etme. Parman dmeden ek. Bana saldrmasna izin vermeyeceim. Saldrmayacak... avu, ltfen kmldamayn. imdi u meseleyi halledelim: size beni buradan gtrmenizi sylediler, yle mi? Thalus yuvalarndan frlayacakm gibi irilemi olan gzlerini Raycha dikmiti. yle. Ama size bakalarn gtrmemenizi emreden olmad. avu kesin bir tavrla, Evet, dedi. Yani Dr. Venabiliyi isterseniz gtrebilirsiniz, isterseniz gtrmezsiniz. Thalus bir an duraklad. yle sanrm. imdi... Raych, sinir kamsyla size nian ald. Dr. Venabili de o iki ba kullanmakta usta. Bense bir vuruta grtlak kemiinizi paralayabilirim. Ondan sonra mrnzn sonuna kadar konuamazsnz. imdi Dr. Venabiliyi de gtrecek misiniz? avu sonunda yenilgiyi kabul etmi gibi, Gtreceim, diye mrldand. Raych da. Evet. ocuu da. yi. Bana sz veriyor musunuz? avu, Veriyorum, dedi. Tamam. Raych, sinir kamsn geri ver. Haydi. Beni bekletme. Yz hatlar mutsuz bir ifadeyle arplm olan ocuk, Dorsa bakt. Gen kadn bir kararszlk geirdi, sonra usulca, Evet, der gibi ban sallad. O da Raych kadar mutsuzdu. ocuk sinir kamsn Thalusa uzatt. Alak sesle, Beni buna zorladlar, seni iri yar... diye mrldand. Seldon, Baklarn yerine sok. Dors, dedi. Gen kadn ban sallad, baklar kemerine soktu. Matematiki, Thalusa dnd. E, avu? Thalus elindeki sinir kamsna bakt. Siz erefli bir insansnz, Dr. Seldon. Ben de verdiim eref szn tutacam. Silahn klfna soktu. Matematiki, Davana bakt. Ltfen imdi olanlar unutun. Biz kendi isteimizle avu Thalusla gidiyoruz. Yugo Amaryli grdnz zaman ona kendisini unutmayaca m, serbest kalr kalmaz onun niversiteye girmesini salayacam syleyin. Mmkn olursa sizin davanz

iin de bir eyler yapmaya alacam, Davan. Haydi, gidelim, avu. * Hari Seldon, imdiye kadar hava jetine hi bindin mi, Raych? diye sordu. ocuk sessizce, Hayr, der gibi ban sallad. Aada hzla kayan Yukarya korku ve hu ile bakyordu. Bir saatten beri yeni bir tarih roman izlemekte olan Dors cihaz kapatt. Nereye gittiimizi bilmek isterdim. Seldon, Sen bunu bilemezsin, ben hibir ey syleyemem, dedi. Neyse... Herhalde Hummin ne yaptn biliyor. Dors aksi aksi, Bundan eminim, diye sylendi. Ama onun bu yolculukla hibir ilikisi olmayabilir. Neden bu yolculuu onun salad dncesinde srar ediyorsun? Matematiki kalarn kaldrd. Bilmem. Yalnzca yle olduunu kabul ettim. Neden bunu o salam olmasn? nk senin getirilmeni isteyen kimse benden hi sz etmemi. Humminin beni unutacan hi sanmyorum. Hem Hummin, Streeling ve Mycogene kendisi kalkp g eldi. Ama bu sefer yle olmad. Onun her zaman gelmesini bekleyemezsin ki, Dors. Belki de ii var. Aslnda bu sefer deil, daha nce gelebilmi olmasna amalsn. Hummin kendisi gelemedi diyelim... Peki, bu kadar dikkati eken lks bir uan saray gnderir miydi? Belki Hummin ancak bunu bulabildi. Belki de yakalanmak istemeyen aresiz kaaklarn byle dikkati eken bir hava jetinde olduklarndan kimsenin kukulanmayacam dnd. Bu ok bilinen bir oyundur. Bana sorarsan bu oyunu bilmeyen yok. Peki Hummin, kendi yerine Thalus gibi bir ahma gnderir miydi? avu ahmak deil. Onu her emre harfi harfine uyacak biimde eitmiler. Uygun emir verildii zaman gvenilecek biri o. Grdn m, Hari, yine o noktaya dndk. Neden Thalusa uygun emir verilmedi? Chetter Humminin avua seni Dahldan karmasn emretmesi, ama benim hakkm da bir tek kelime bile sylememesi akl alacak gibi deil. Hi deil. Seldon gen kadna cevap veremedi ve btn keyfi kat. Bir saat daha geti. Sonra Dors, Darda hava soumaya balad sanrm, dedi. Yukardaki yeillik kahverengiye dnyor. Hava jetindeki stclar da atlar galiba. Yani? Dahi, tropik blgedeydi. O halde ya kuzeye ya da gneye doru gidiyoruz. stek epey de yol aldk. Karanlk hattnn ne tarafta olduunu bilseydim, hangi yne doru gittiimizi de sylerdim. Daha sonra denizin zerinden utular. Kydaki kubbeler buzla kaplyd. Derken hava jeti birdenbire dala geti. Raych, arpacaz! diye haykrd. Para para olacaz! Dors sakin sakin oturuyordu. ndeki pilotlar hi de kaygl deiller. Herhalde bir tnele

gireceiz. Ayn anda jetin kanatlar geriye, alta doru katland ve hava gemisi bir tnele girdi. Etraflarn bir an karanlklar sard. Ama soma tneldeki klar yand. Dors, Yolculuun sonuna geldik sanrm, diye mrldand. Yaknda nerede olduumuzu reneceiz. Bir an durdu sonra da ekledi. Ve bunun houmuza gideceini de pek sanmyorum. * Hava jeti tnelden karak uzun bir alana girdi. Bu alann kubbesi pek yksekti. Ik gne nlarna ok benziyordu. mparatorluk blgesinde olduu gibi. Jet birdenbire durdu. avu Thalus etkileyici bir tavrla dimdik yaklat, onlarn birer birer hava gemisinden inmelerine yardm etti. Seldon en sondayd. Yar dnerek, Bu gzel bir yolculuk oldu, avu, dedi. Thalusun iri yz bir glmsemeyle aydnlanrken bykl st duda yukar kalkt. Adam selam verir gibi elini kasketine gtrd. Tekrar teekkr ederim, Doktor. Sonra yolcular yine lks bir yer tatma bindirdiler. avu Thalus kontrollere geti. ki tarafnda gzel binalarn ykseldii geni yollardan getiler. Uzaklardan Ekspres -yollarn homurtusu geliyordu. Yrme yollarndaki yayalarn ou iyi giyinmilerdi. Etraf inanlmayacak kadar temizdi. Seldonun gven duygusu bsbtn kayboldu. Dors un kayglanmakta hakl olduunu anlamaya balyordu. Gen kadna doru eilerek, mparatorluk Blgesine mi geldik acaba? diye sordu. Dors, Hayr, dedi. mparatorluk Sektrndeki binalar daha ssldr. Buras da saray parkna pek benzemiyor. O halde neredeyiz, Dors? Korkarm bunu sormak zorunda kalacaz, Hari. Yolculuk ksa srd. Bir sre sonra drt katl, grkemli bir binann nnde durdular. Tepede pembe ta eritlerle ssl hayal hayvanlardan oluan kabartmalar vard. Cephe gze pek ho gzkyordu. Seldon, ite bu yeteri kadar ssl, dedi. Dors kararsz kalm gibi omuzlarn silkti. Raych bir slk ald ve sonra sanki hi etkilenmemi gibi konumaya alt ama bunu pek baaramad. Hey, u ssl psl yere bir bakn! avu Thalus, Seldona ieri girmesini iaret etti. Matematiki kmldamad. Eliyle Dors ve Raych gsterdi. Thalus geni pembe kapda kararsz, durdu. Sonra sert sert, Pekl, dedi. nz de. Verdiim eref szn unutmadm. Ama bakalar bu szmn kendileri iin geerli olmadn dnebilirler. Seldon ban sallad. Ben sizi sadece kendi hareketlerinizden sorumlu tutacam, avu. Bu szler Thalusu etkiledi. Sanki Seldonun elini skacak ya da takdirini baka yoldan aklayacakm gibi, bir an gzleri parlad. Ama sonra bundan vazgeerek kapnn nndeki merdivenin ilk basamana kt. Merdiven hemen yukarya doru kaymaya balad. Seldonla Dors, avuu izlediler, dengelerini de pek kaybetmediler. Raych bi r an hayretle

sarsld. Sonra koarak basamaklardan birine atlad. Ellerini ceplerine sokarak kaytszca slk almaya balad. Kap ald, iki kadn dar kt. Gen ve ekiciydiler. Ayak bileklerine kadar inen plili elbiseleri, onlar yrrken hrdyordu. Bellerine sk kemerler takmlard. kisi de kumral salarn balarnn iki yanna dolamlard. Seldon bu sa biimini beendi ama kadnlarn sabahlar salarn bu hale sokmak iin ka saat uratklarn da kendi ken dine sordu. ki kadn yeni gelenleri aalarcasna szdler. Matematiki buna amad. O gn olanlardan sonra, hem onun, hem de Dorsun st ba Raychnkinden farkszd. Ama kadnlar yine de terbiyeli tavrlarla eilerek onlar selamladlar, yan dnerek ieriyi iaret ettiler. Kapnn iki yannda duruyorlard. Her ey simetrikti. Seldon, Btn bunlar prova m ediyorlar? diye dnd. Sonra kk grup pek ssl bir odaya girdi. Burada bir sr eya ve matematikinin pek de anlayamad ssler vard. Yer ak renk ve esnekti. Buradan etrafa hafif bir k yaylyordu. Seldon yerde tozlu ayak izlerinin kaldn fark ederek biraz utand. Sonra dipteki kap ald, salona baka bir kadn girdi. Dierlerinden daha yalyd. ki kadn yine simetrik bir biimde dizlerini bkerek yere ktler. Seldon kendisinin de byle saygn bir tavr taknmas gerekip gerekmediini dnd. Ama ne yapmas gerektiini bilmedii iin bayla hafife selam vermekle yetindi. Dors dimdik duruyordu. Seldona tiksinti dolu bir tavr taknm gibi de geldi. Raych ise, az bir kar ak etrafna bakmyordu. eri giren kadnn farknda deilmi gibiydi. Kadn tombuldu. Ama iman deildi. Salar iki gen kadnnki gibi taranmt. Elbisesi de onlarnkine benziyordu ama ok daha sslyd. Seldon bu sleri fazla buldu. Kadnn orta yal olduu belliydi. Salarna krlar dmt. Ama gamzeleri ona gen bir kadn havas veriyordu. Ak kahverengi gzleri nee doluydu. Genel olarak, yal deil de, annece bir hali vard. Kadn, Naslsnz? diye sordu. Hepiniz tabii. Dors la Raychn gelmelerine am gibi bir hali yoktu. Sizi uzun bir sreden beri bekliyordum. Streelingde, Yukarda az kalsn elime geiyordunuz. Siz tanmak iin sabrszlandm Dr. Hari Seldonsunuz. Siz de Dr. Dors Venabili olacaksnz. nk Dr. Seldonun yannda olduunuz bildirildi. Ama korkarm bu delikanly tanmyorum. Yine de, onu grdm iin memnunum. Neyse... konuarak zaman kaybetmemeliyiz. nce dinlenmek istediinizden eminim. Dors sert sert, Banyo da yapmak istiyoruz, Bayan, dedi. Hepimizin uzun uzun du yapmaya ihtiyac var. Kadn, Evet, tabii, diye cevap verdi. zellikle bu delikanlnn... Ban eerek Raycha bakt. Ama dier iki kadn gibi onu aalarcasna deil. Adn nedir, delikanl? ocuk utanla, boulurcasna, Raych... diye mrldand. Sonra da bir deneme yaparm gibi ekledi. Hanm. Kadnn gzleri parlad. Ne garip bir raslant! Belki de bu bir iaret. Benim adm da Rashelle. Ne acayip, deil mi?... Haydi, gelin. Hepinizle ilgileneceiz. Ondan sonra yemek yiyip konumak iin bol bol zamanmz olacak. Dors, Bir dakika, Bayan, dedi. Nerede olduumuzu sorabilir miyim? Wyedasnz, hayatm. Wye Sektrnde. Ve ltfen beni Rashelle diye arn. Yani bana dostluk duymaya baladnz zaman. Ben resmilikten holanmam. Seldon bard, Wye Sektrnde mi? Evet, yle, Dr. Seldon. Sizi On Yl konferansnda konutuunuz gnden beri ele geirmek

istiyorduk. imdi burada olduunuz iin ok seviniyoruz. * Aslnda dinlenmeleri, ykanp temizlenmeleri, yeni klklar bulmalar ve uyumalar bir gn ald. Wyedaki ikinci akam, Bayan Rashellein sz verdii yemee katldlar. Sofra pek geniti. Drt kii, yani Seldon, Dors, Raych ve Rashelle iin ok bykt. Duvarlar ve tavan hafif klandrlmt. Renkler usulca deiiyordu. Kumaa benzemeyen sofra rts bile ldyordu. Pek ok uak vard. Sessizce hizmet ediyorlard. Kap ald zaman darda bekleyen silahl askerler de grlyordu. Seldon, Bu oda kadife bir eldiven, diye dnd. inde de demirden bir yumruk gizli. Rashelle nazik ve dosta bir tavr taknmt. Raych'dan pek holand iin ocuun yanma oturmasn istemiti. Raych tannacak gibi deildi. Ykanm, fralanm, prl prl olmutu. Salar temizlenip kesilmiti. Arkasnda yeni bir elbise vard. ocuk bir tek kelime bile sylemekten kamyordu. Sanki konumasnn bu yeni grnne uymadn dnyormu gibi. Zavall pek rahatszd. Dors atal baklar kullanrken onu yakndan izlemeye al yordu. Yemekler gzel, ama fazla baharatlyd. Seldon bu yzden ne malzeme kullanlm olduunu da anlayamyordu. Glmserken gzel beyaz dileri ldayan Rashelle, tombul yznde mutlu bir ifadeyle, Belki yemeklere Mycogenden getirtilmi maddelerin katldn sanyorsunuz, dedi. Ama yle bir ey yok. Bunlarn hepsi de Wyeda yetitiriliyor. Bu gezegende hibir Sektr Wye kadar kendi kendine yetemez. Bunu srdrebilmek iin de canla bala alyoruz. Seldon ciddi bir tavrla ban sallad. Bize verdiiniz her ey birinci snf, Rashelle. Size minnet duyuyoruz. Ancak gen adam aslnda, daha nce Dorsa da syledii gibi, Bunlar Mycogen yemekleri kadar nefis deil, diye dnyordu. Ve ben kendi yenilgimi kutluyorum. Yada Humminin yenilgisini. kisi ayn ey sanrm. Sonunda Wyellar eline dtm. Yukarda bamdan geenler yznden Hummin de Wyellar dnerek kayglanmt. Rashelle, Ev sahibesi rolnde baz zel sorular sorarsam herhalde kusuruma bakmazsnz, dedi Siz nz bir aile oluturmuyorsunuz sanrm. Hari ve Dors, siz birbirinizle evli deilsiniz. Raychn da olunuz olmadndan eminim. Seldon, Birbirimizle akraba bile deiliz, diye aklad. Raych, Trantorda domu. Ben Heliconda, Dors da Cinnada. O halde nasl karlatnz? Seldon olaylar fazla ayrntya girmeden ksaca zetledi. Bu karlamalarn romantik ya da nemli bir yan yok. Ama yaverim avu Thalus sizi Dahldan gtrmeye geldii zaman bir hayli zorluk karmsnz. Seldon ciddi ciddi, Dors ve Raycha kar sevgi duyuyordum, dedi. Onlardan ayrlmak istemiyordum. Rashelle glmsedi. Siz romantik bir insansnz. Evet. yle. Ayrca biraz da aknm.

akn m? Evet. Bize zel sorular sormak nezaketinde bulundunuz. Ben de byle bir soru so rabilir miyim? Tabii, sevgili Hari. stediinizi sorun. Buraya ilk geldiimiz zaman On Yl konferansndan beri Wyen beni ele geirmek istediini sylediniz. Bunun sebebi ne olabilir? Herhalde bunu anlayamayacak kadar saf deilsiniz. Sizi psiko-tarih biliminiz iin istiyoruz. O kadarn anlyorum. Ama beni ele geirmekle psiko -tarih biliminden de yararlanabileceiniz sonucunu nereden kardnz? Herhalde bu bilimi kaybedecek kadar dikkatsizlik etmediniz, deil mi? Bu teknii? Durum daha da kt, Rashelle. Ben de hibir zaman yle bir teknik yoktu. Rashellein yanaklar ukurlat. Ama konumanzda bu bilimi gelitirdiinizi sylediniz. Tabii aslnda tezinizi pek anlamadm. Ben matematiki deilim. Saylardan da nefret ederim. Ama emrimde alan matematikiler bana szlerinizi izah ettiler. O halde onlar daha dikkatle dinlemeliydiniz, sevgili Rashelle. Herhalde onlar size psiko tarih bilimiyle tahminlerde bulunulmasnn mmkn olduunu, ama pratik olmadn sylediimi de anlattlar. Buna inanamam, Hari. Hemen ertesi gn sizi o sahte mparator Cleonun karsna kardlar. Dors alayla mrldand. Sahte mparator mu? Rashelle sanki ciddi bir soruyu cevaplyormu gibi, Evet, dedi. Sahte mparator. Taht zerinde hibir hakk yok onun. Seldon sabrszlkla bu konuyu kapatt. Cleona da biraz nce size akladklarm syledim. O da gitmeme izin verdi. Rashellein yzndeki glmseme kayboldu, sesi de biraz sertleti. Evet, gitmenize izin verdi. Masaldaki kedin, farenin gitmesine nasl izin verdiyse yle. Ve Cleon o gnden beri peinizde. Streeling, Mycogen ve Dahlda. Cesareti olsa peinizden buraya da adamlarn yollayacak. Neyse... ok ciddiletik. Zevkimize bakalm. Mzik dinleyelim. Birdenbire yumuak ama neeli bir melodi duyuldu. Rashelle, Raycha doru eilerek usulca, Yavrum, dedi. atal kullanmak sana zor mu geliyor? O zaman kan ya da parmaklarm kullan. Benim iin hibir sakncas yok. ocuk, Peki, Hanm, diye mrldanarak yutkundu. Ama Dors ona bakarak us ulca dudaklarn oynatt. atalla ye. Raych da ataln elinden brakmad. Dors, Mzik ok gzel, Bayan, dedi. Rashellee adyla hitap etmemekte direniyordu. Ama bunun aklmz kartrmasna da izin vermemeliyiz. Belki de Hariyi btn o Sektrlerd e kovalayan kimseler, aslnda Wyen emrindeydi. yle olmasayd herhalde btn bu olaylar bilemezdiniz. Rashelle bir kahkaha att. Wyen her yerde gzleri ve kulaklar var tabii. Ama Hariyi kovalayan biz deildik. Biz olsaydk sizi daha abuk yakalardk. Dahlda olduu gibi. Ama eer bir izleyici, avn yakalayamazsa ya da uzanan el amacna eriemezse, bunun Demerzelin ii olduunu anlayabilirsiniz. Dors mrldand. Demerzeli bu kadar m kmsyorsunuz?

Evet. Bu sizi artyor mu? Ben onu yendim. Siz mi? Yoksa Wye Sektr m? Sektr tabii. Ama Wye kazandna gre, ben de kazanm saylrm. Dors, ok garip, dedi. Btn Trantorda Wye sakinlerinin zafer, yenilgi ya da bir baka eyle ilikileri olmad dnlyor. Walde onun yannda sizin... ya da baka bir Wyelnn hi nemi yok. Rashelle neeyle gld. Raycha dostlukla bakarak ocuun yanam skt. Valimizin bir otokrat olduuna ve Wye bir tek iradenin ynettiine inanyorsanz belki de haklsnz. Ama ben yine de kendimden sz edebilirim. nk benim istek ve iradem de geerli. Seldon, Neden? diye sordu. Hizmetiler sofray toplarlarken Rashelle, Neden olmasn? dedi. Wye Valisi benim. * Bu aklamaya ilk tepki Raychdan geldi. ocuk kendisini pek rahatsz eden o terbiyeli tavrlarn bir tarafa brakarak grltl bir kahkaha att. Hey, Hanm, siz Vali olamazsnz! Valiler erkektir! Rashelle ona neeyle bakarak ocuun taklidini kusursuzca yapt. Hey, ocuk, baz Valiler erkektir, baz Valiler de kadn! Bunu kafam dediin tencereye at da biraz kaynasn. Raychn gzleri irileti. ocuk iyice sersemlemiti. Sonunda, Hey, dedi. yi konuuyorsunuz, Hanm. Rashelle hl glmsyordu. Tabii ya, ahbap. stediim gibi konuurum. Seldon usulca ksrd. ok gzel taklit yapyorsunuz. Leheniz harika. Rashelle bam hafife sallad. Bunu yllardan beri yapmadm ama insan byle eyleri kolay kolay unutmuyor. Bir zamanlar bir arkadam vard. Samimi bir arkadam. Dahiliydi. O zamanlar pek gentim. ini ekti. Tabii o byle konumazd aslnda. ok zekiydi. Ama taklit yapmasn bilirdi. Bunu bana o retti. Onunla konumak ok zevkliydi. Sanki bizim iin zel bir dnya yaratrd. Her ey ahaneydi. Ama olacak gibi de deildi. Bunu bana babam ak ak belirtti... Ve imdi bu kk yaramaz Raych kageldi. Bana ok gerilerde kalm olan o gnleri hatrlatt. O da ayn leheyle konuuyor. Gzleri, kstah baklar arkadannkine benziyor. Raych da alt yl kadar sonra kadnlara hem zevk, hem de korku verecek. yle deil mi, Raych? ocuk, Bilmem, Hanm, dedi. Yani ey... Bayan. yle olacandan eminim. Ve o eski arkadama daha da ok benzeyeceksin o zaman. Bydn zaman seni grmesem herhalde daha iyi olacak... Neyse... Artk yemek sona erdi ve odana gitme zaman geldi, Raych. stersen bir sre holovizyon seyredebilirsin. Herhalde okumasn bilmiyorsun. ocuk kzard. leride bir gn okuma yazma reneceim. Seldon Efendi yle dedi... O halde gerekten okuma yazma reneceksin. Gen bir kadn, saygyla Rashellee selam verdikten sonra Raycha yaklat. Seldon Valinin onu nasl ardn grmemiti. Raych, Seldon Efendi ve Venabili Hanmla kalamaz mym? diye sordu. Rashelle efkatle, Onlar daha sonra greceksin, dedi. Ama Hanm ve E fendiyle konumamz gerekiyor. Onun iin odana gitmelisin. Dors kesin bir tavrla dudaklarm kprdatt. Haydi, git. Raych yzn buruturarak iskemlesinden kayd ve gen kadnla birlikte salondan kt.

Rashelle, Dorsla Seldona dnd. ocuk gvende olacak tabii. Ona iyi de davranlacak. Ltfen bu bakmdan korkulara kaplmayn. Tabii u anda ben de gvendeyim. Hizmetim demin nasl geldiyse, on iki silahl askerim de arldklar zaman hemen gelecekler. Hem daha da hzl. Bunu bilmenizi istiyorum. Matematiki kelimelere basa basa, Size saldrmay dnmyorduk, Rashelle, dedi. Yoksa sizi Bayan Vali diye mi armalym? Yine Rashelle diye arn. Bana sizin bir tr grei olduunuzu sylediler, Hari. Dors, sizin de baklan ustalkla kullandnz anlattlar. Tabii o baklar odanzdan aldk. Bo yere yeteneklerinize gvenmenizi istemiyorum. nk Harinin hayatta olmasn, zarar grmemesini ve bana dosta davranmasn istiyorum. Dors bu kadna hibir zaman dostluk duymayacakt. Bildiimize gre Wyen yneticisi IV. Mannix. Krk yldan beri bu byle. Hl byle. O hl hayatta ve akl melekeleri de yerinde. O halde siz kimsiniz? Ben sylediim gibi, Valiyim Dors. IV. Mannix benim babam. mparatorun ve btn mparatorluun gzlerinde o hl Vali. Ama gcn neden olduu gerginlik babam yordu ve sonunda her eyi bana devretti. Ben onun tek ocuuyum. Beni ynetici olarak yetitirdiler. Babam imdi grnte ve yasal olarak Vali. Ama asl ynetici benim. Ve askeri gler de bana sadakat yemini ettiler. Wyeda nemli olan tek ey de budur. Matematiki bam sallad. yle olsun. Ama Vali is ter IV. Mannix, ister I. Rashelle olsun, beni burada tutma nz gereksiz. Size psiko-tarihin uygulanmasnn imknsz olduunu syledim. Byle bir teknii benim ya da bakalarnn gelitirebileceini de sanmyorum. Bunu mparatora da syledim. Sizin iinize de yaramam, onun iine de. Rashelle, Ne kadar safsnz, dedi. mparatorluk tarihini biliyor musunuz? Seldon, Son zamanlarda bu tarihi daha iyi bilmediim iin hayflanyorum, dedi. Ben mparatorluk tarihini biliyorum. Dorsun sesinde hafif bir alay vard. Tabii uzmanlk dalm mparatorluk ncesi alar, Bayan Vali. Ama tarihi bilip bilmememizin ne nemi var? Tarihi biliyorsanz, Wye Hanedannn ok eski ve erefli bir aile olduunu da renmisinizdir, Wyellar Dacia Hanedanndan gelmedir. Dors, Dacialar be bin yl nce hkmdarlk yaptlar, diye hatrlatt. O zamandan beri sryle torunlar yaayp ld. Tam yz elli kuak boyunca. Herhalde imdi saylar galaksinin yar nfusu kadar. Tabii olmayacak btn iddialar kabul edilirse. Rashellein sesi ilk kez buz gibi bir hal ald. Gzlerinde de souk bir prlt belirdi. Bizim iddialarmz olmayacak gibi deil, Dr. Venabili. Bunlar belgelere de dayanyor. Wye hanedanndan kimseler btn bu yllar boyunca her zaman nemli mevkilerde bulundular. Bir ara ailemizin yeleri mparatorluk tahtna da ktlar. lkeyi mparator olarak ynettiler. Dors, Tarih film-kitaplarnda, Wyel yneticilerden her zaman mparator kartlar diye sz edilir, dedi. Bu tarih kitaplarn kimlerin yazdna baldr. Gelecekte tarihi biz yazacaz. nk bizim olan o taht tekrar elimize geireceiz. Bunu baarmak iin i sava gerekecek. Byle bir tehlike pek yok. Rashelle tekrar glmsemeye balamt. Wye bar, zengin, dengeli ve sadk bir Sektr. Dors kalarn kaldrd. Sadk m? Rashelle, Gerek mparatora sadk tabii, diye cevap verdi. imdi ok da glyz.

Ynetimi abucak ele geirecek kadar. Yldrm gibi. Daha biri, sava, diyemeden gerek bir mparator olacak. Daha dorusu mparatorie! Ve Trantor da eskisi gibi huzur iinde yaayacak. Dors ban sallad. Bir tarihi olarak sizi aydnlatabilir miyim? Ben dinlemeye her zaman hazrm. Rashelle, Dorsa bakarak ban hafife edi. Gvenlik gleriniz kalabalk olabilir. yi eitilmi ve donanm da olabilir. Ama herhalde yirmi be milyon dnyann destekledii mparatorluk gleri kadar olamazlar. Ama siz taht zorla ele geiren o adamn zayf noktasna parmanz bastnz, Dr. Venabili. Yirmi be milyon dnya var. Ve mparatorluk gleri o gezegenlere dalm durumda. Oysa bizim glerimiz burada, Trantor'da. Uzaklardaki general ve amiraller onlara ihtiya olduunu reninceye kadar biz istediimizi yaparz. Ama size yine de karlk verirler. Hem de korkun bir gle. Rashelle, Bundan emin misiniz? dedi. O srada biz saraya yerleiriz. Trantor bizim olur. Bar iinde bir Trantor. Her askeri lider kendi dnyasn ynetecek duruma gelmiken kalkp bize saldrr m? Seldon ararak, Ama istediiniz bu mu? diye sordu. Para para olacak bir mparatorluu ynetmeyi mi dnyorsunuz? Rashelle, Evet, yle, dedi. Trantoru, uzaydaki kent leri ve yakndaki birka gezegen sistemini yneteceim. Galaksi mparatoru deil, Trantor mparatoriesi olmay tercih edeceim. Yani sadece Trantorla yetinecek misiniz? Dorsun sesinden buna inanmad anlalyordu. Rashelle birdenbire fkelendi. Neden olmasn? Babam tam krk yl bunu planlad. imdi de hayallerinin gerek olduunu grmek iin yaamaya alyor. Milyonlarca dnyaya ihtiyacmz var m? Bizim iin hibir nemi olmayan, bizi zayflatan, glerimizi uzaklara eken, bizi ynetim karmaas iinde boan, sonsuz kavgalar ve problemleriyle bizi yoran o gezegenlere? Bizim iin uzaklardaki hiler onlar. Kendi kalabalk dnyamz, gezegen kentimiz bizim iin bir galaksi saylr! Yaayabilmemiz iin gereken her eyimiz var. Galaksinin geri kalan ksmna gelince... paralanrsa paralansn! Her askeri lider kendi parasna el koyabilir. Bunun iin savamalarna da gerek yok. Herkese yetecek kadar dnya var. Dors, Ama yine de savarlar, dedi. Ellerindeki dnya hibirine de yeterli gzkmez. Her biri gvensizlik duyar. Emniyette olabilmek iin btn galaksiye hkmetmesi gerektiini dnr. Bu kesin, Hi lkesinin mparatoriesi. Sonsuz bir sava balar ve Trantor da kendini bunun ortasnda bulur. Her ey mahvolur. Rashelle onu aalar gibi, Sizin gibi ileriyi gremeyenler yle dnebilirler, diye homurdand. Dors da, Daha ileride ne var ki? dedi. Daha ileride ne mi var? O var, o! Rashelle, Seldonu iaret etti. Matematiki, Ben mi? diye mrldand. Ama size syledim. Psiko-tarih... Rashelle, Sevgili Dr. Seldon, ltfen szlerinizi tekrarlamayn, dedi. Bunun bir yarar yok. Dr. Venabili, baba mn sonsuz bir sava kmas tehlikesini fark etmediini mi sanyorsunuz? O gl kafasyla buna engel olmann yollarn aramadm m dnyorsunuz? Babam on yldan beri her an mparatorluu ele geirmeye hazr durumdayd. Ona sadece zaferi gvenliin izleyecei konusunda gvence verilmesi gerekiyordu.

Dors, Kimse byle bir gvence veremez, dedi. Dr. Seldonun konferansta okuduu tezi renir renmez bu gvenceyi de elde etmi olduk. Ben bize gereken eyin bu olduunu hemen anladm. Bunu babama da izah ettiim zaman o da durumun nemini kavrad ve mevkiini bana devretti. Yani imdi Vali olmam size borluyum, Hari. leride size minnet borcum daha da artacak. Daha yksek bir mevkie ktm zaman. Seldon fkelendi. Deminden beri sylyorum... Bir ey yaplabilir mi, yoksa yaplamaz m, bu nemli deil. nemli olan halkn bir eyin yaplabileceine ya da yaplamayacana inanmas, Hari. Psiko-tarih biliminin siz Trantorun kendi kendini yneteceini, vilayetlerin de birer krallk halini alacan belirttiini sylediiniz zaman size inanacaklar. Seldon, Gerek bir psiko-tarih bilimi gelitirilmedi, diye homurdand. Onun iin byle bir kehanette de bulunamam. Ben arlatan deilim. O kadar istiyorsanz, bu szleri kendiniz syleyin. Yapmayn, Hari! Bana inanmazlar ki! Size inanrlar. Byk matematikiye. Neden onlar memnun etmeyesiniz? Matematiki, Btn galaksi bana neden inansn? dedi. Beni kimse tanmyor ki! Filo komutanlarmzdan hangisi psiko-tarih bilimi szlerinden etkilenir? Hari, size hemen imdi inanmazlar belki. Ama ben de bunu imdi yapmanz istemiyorum ki! Wye Hanedan binlerce yl bekledi. Binlerce gn daha bekleyebilir. Benimle ibirlii yapn, ben de sizi ne kavuturaym. Psiko-tarih biliminin vaatleri galaksideki her dnyada ldayacak. Bunu ben salayacam. Uygun an geldii zaman siz kehanetinizi aklayacaksnz, biz de harekete geeceiz. Tabii o uygun n ben seeceim. Ve gz ap kapayncaya kadar galakside Yeni Bir Dzen balayacak. Btn dnyalarn milyarlarca yl boyunca dengeli ve mutlu bir yaam srmesini salayacak. Haydi, Hari, beni reddedebilir misiniz? DARBE THALUS, EMMER ... Eski Trantorun Wye Sektrnde yaayan, silahl gvenlik glerinden bir avutu... Hi de ilgin olmayan kiisel zellikleri dnda, hakknda fazla bir bilgi yok. Sadece bir keresinde btn galaksinin kaderini elinde tuttuu biliniyor... GALAKS ANSKLOPEDS Ertesi sabah kahvalt, esir edilen l grubun odalarnn yaknndaki bir blmede verildi. Gerekten lkst. Sofraya eitli yiyecekler konulmu, hepsi de pek bol tutulmu tu. Seldon nnde baharatl sucuktan oluan bir tepecikle oturuyor, Dors Venabilinin mide ve ishalle ilgili kasvetli kehanetine de hi aldrmyordu. Raych, O kadn... dedi. Bayan Vali dn gece beni grmeye geldii zaman dedi ki... Seldon, O seni grmeye mi geldi? diye sordu. Evet. Rahat olup olmadm anlamak istediini syledi. Frsat bulduum zaman seni Hayvanat Bahesine gtreceim, dedi. Hayvanat Bahesine mi? Matematiki, Dorsa bakt. Trantorda ne tr bir hayvanat bahesi var? Kedi ve kpeklerle mi dolu? Gen kadn, Yerel baz hayvanlar var, diye aklad.

Herhalde baka dnyalara zg hayvanlan da getirtiyorlar. Sonra galaksideki btn gezegenlerde bulunan hay vanlar da unutma. Tabii bu hayvanlar dier dnyalarda Trantordakinden ok daha fazla... Aslnda Wyen Hayvanat Bahesi ok nl. Belki de mparatorluk Hayvanat Bahesinden sonra Trantordakilerin en zengini. Raych, O yal kadn iyi bir hanm, dedi. Dors, O kadar da yal deil, diye itiraz etti. Ama bizi iyi besledii kesin. Seldon, Bu doru, diye itiraf etti. Kahvaltdan sonra Raych etraf dolamak zere aynld. Dorsla Seldon gen kadnn odasna getikleri zaman matematiki ok belirgin bir honutsuzlukla, Bilmiyorum bizi ne kadar sre yalmz brakacaklar, dedi. Saatlerimizi nasl geireceimiz konusunda onun bir program yapt kesin. Dors, u ara ikyet edilecek bir ey yok, diye cevap verdi, Burada Mycogendekinden de, Dahldakinden de ok daha rahatz. Seldon, Dors, dedi. Yoksa o kadnn tarafn tutmaya m balyorsun? Ben mi? Rashellein tarafn m? Bunu nasl dnebilirsin? Rahatsn. Karnn gzelce doydu. Geveyip kaderin ge tirdiklerini kabul etmek normal bir davran saylr. Evet, ok normal. Bunu neden yapmayalm? Beni dinle. Dn gece bu kadn kazanrsa neler olacan bana anlatyordun. Ben belki tam bir tarihi deilim ama bu konuda senin szn kabule hazrm. Aslnda szlerin mantkl. Tarihi olmayan biri iin bile. mparatorluk paralanacak. Bu paralar belirsiz bir sre boyunca birbirleriyle savaacaklar. O kadn durdurmalyz. Dors, Seninle ayn fikirdeyim, dedi. O kadn durdurulmal. Ama ben bu basit ii u ara nasl yapacamz bilmiyorum. Dikkatle Seldonu szd. Hari, dn gece uyuyamadn, deil mi? Sen uyudun mu? Profesrn uyumam olduu bel liydi. Dorsun yznde kaygl bir ifade belirdi. O sylediklerim yznden mi? Galaksinin nasl mahvolacan m dndn? Evet, hem onu dndm, hem de baka eyleri. Chetter Humminle balant kurabilirsin. Seldon bu son szleri fsltyla sylemiti. Dors, Tutuklanmamak iin Dahldan katmz srada onunla balant kurmaya altm, diye aklad. Ama Hummin gelmedi. Mesaj aldndan eminim. Yine de gzkmedi. Tabii eitli nedenlerle gelememi olabilir. Mmkn olduu zaman bizi bulacandan eminim. Bana bir ey gelmi cumasn? Gen kadn sabrla, Hayr, dedi. Sanmyorum. Nasl bilebilirsin? Bu haberi, ne yapp yapp bana ulatrrlard. Bundan eminim. Bana hibir mesaj gelmedi. Seldon kalarn att. Ben senin kadar emin deilim. Hatta hi gven duymuyorum. Sonra... Hummin gelse bile, bu durumda ne yapabilir? Btn Wyela savaamaz ya! Wye ordusu Rashellein iddia ettii gibi Trantorun en iyi rgtlenmi ordusuysa, Hummin onlara kar ne yapabilir? Bunu konumann bir yarar yok. Rashellei psiko-tarih bilimi diye bir ey olmadna inandrabilir misin? Kafasna vura vura? Kadnn bunun farknda olduundan eminim. Bilimi yllar boyunca gelitiremeyeceimi

biliyor. Belki bunu hi baaramayacam da. Ama Rashelle psiko-tarih bilimini bulduumu syleyecek. Bunu yeteri kadar ustalkla yaparsa ona inanacaklar. Sonunda da Rashelle benim kehanetlerim ve aklamalarm olarak neyi aklarsa ona gre davranacaklar. Ben azm ap tek kelime sylemesem bile. Ama bunun iin zaman gerekmez mi? Rashelle bir gecede reklamn yaparak seni ne kavuturamaz. Hatta bir haftada bile. Bunu uygun biimde baarabilmesi bir yl alabilir. Matematiki odada bir aa bir yukar dolayordu. Olabilir. Ama bilmem ki... Rashelle her eyi abucak yapmak zorunda belki de. Bana sabrl olmay renmi bir kadn gibi gzkmyor. Yal babas IV. Mannix herhalde daha da acele edecek. Adam lmn yaklatn hissedi yor olmal. Btn hayat boyunca bu ama uruna altysa, baarya lmnden bir hafta sonra deil, bir hafta nce ulalmasn isteyecektir. Ayrca... Durarak bo odada etrafna baknd. Ayrca ne? zgr olmalyz. Anlayacan, ben psiko-tarih problemini zdm. Dorsun gzleri irileti. Sahi mi? zdn m? Tabii btn ayrntlaryla deil. Bunun iin uzun yllar, belki de yzyllar gerekecek. Ama artk bu bilimin sadece teorik deil, uygulanabilecek bir ey olduunu biliyorum. Bu iin baarlabileceini anladm. Bu yzden de alabilmek iin zamana, huzura ve aralara ihtiyacm var. mparatorluk bir arada tutulmal. Ben ya da benden sonra gelenler mparatorluun bu durumda nasl tutulacan, veya btn abalarmza ramen paraland takdirde felketin ne biimde nemsizletirileceini reninceye kadar. Dn gece, baladm ii srdremeyeceim dncesi yznden uykum kat. * Wyee geleli be gn olmutu. Bu sabah Dors, Raycha ikisinin de pek bilmedii resmi bir kl giydirmeye alyordu. ocuk holo-aynada kendine kukuyla bakt. Bir acayip gzkyorum. Esnek bir kumatan yaplm ceketi ve ince kemeri inceledi, sonra da kulaklarnn iki yanndan uzanan kavisli sert yakay yoklad. Kafam bir kseye konulmu topa benziyor. Dors, Ama Wyeda zengin ocuklar byle giyiniyorlar, dedi. Seni her gren hayranlk ve haset duyacak. Bu yaptrlm salarla m? Tabii. u yuvarlak apkay da giyeceksin. O zaman bam topa daha da ok benzeyecek. Sen de birinin kafana tekme atmasna engel olmaya bak. imdi... sana sylediklerimi unutma. Akm bana topla ve ocuk gibi davranma. Ama ben ocuum. Raych ban kaldrm, yznde pek masum bir ifadeyle gen kadna bakyordu. Dors, Bu szne atm, dedi. Kendini on iki yanda olgun bir erkek saydndan eminim. Raych gld. Pekl. Usta bir casus gibi davranacam. Benim senden istediim bu deil. Kendini tehlikeye atma. eriyi dinlemek iin usulca kaplara yaklama. Yakalanrsan kimseye bir yararn olmaz. zellikle kendine. Ah, haydi, haydi. Beni ne sanyorsunuz? Ben ocuk muyum?

Demin ocuk olduunu sylemedin mi, Raych? Sylenilen her eyi dinle. Ama belli etmeden. Ve duyduklarn da unutma. Bize tekrarla. Basit bir ey bu. Raych, Sizin iin sylemesi kolay, diye gld. Benim iin de yapmas. Ve dikkatli ol. Raych gz krpt. Tabii. Bir uak, ocuu Rashellein yanma gtrmek zere geldi. Seldon dnceli bir tavrla onlarn arkasndan bakt. Konumalar ok dikkatle dinlemeye alaca iin belki de hayvanlar gremeyecek bile. yle bir ocuu tehlikeye atmann doru bir ey olduundan pek de emin deilim. Tehlike mi? Hi sanmyorum. Unutma ki Raych, Billibottonun yoksul mahallelerinde byd. Onun baz konularda senden de, benden de ok daha kurnaz olduundan eminim. Ayrca Rashelle onu seviyor, Raychn her yapt eyi ocuun lehine yorumlar. Zavall kadn... Ona gerekten acyor musun, Dors? Bir Valinin kz olduu, kendisini ynetici sayd... mparatorluu mahvetmeyi planlad iin acmaya demeyeceini mi dnyorsun? Belki de haklsn. Ama Rashellein baz yanlar acmaya deer. Mesel mutsuz bir ak maceras geirmi. Bu ok belli. Herhalde ok ac ekti. Hi olmazsa bir sre. Seldon, Sen de mutsuz bir ak maceras geirdin mi, Dors? diye sordu. Gen kadn bir iki dakika dnd. Hayr, pek de deil. Mutsuz olamayacak kadar iime dknm. Tahmin etmitim. O halde neden sordun? Yanlyor olabilirdim. Ya sen? Matematiki skld. Aslna bakarsan... evet. Mutsuzlua zaman ayrdm ben. Kalbim de krld. Hi olmazsa kt bir biimde atlad. Tahmin etmitim. O halde neden sordun? Yanldm dndm iin deil. Bundan emin olabilirsin. Sadece yalan syleyip sylemeyeceini anlamak istiyordum. Sylemedim. Buna seviniyorum. Bir sessizlik oldu. Sonra Profesr, Be gn geti, hibir ey olmad, diye mrldand. Ama bize ok iyi davranyorlar, Hari. Hayvanlarn kafalar alsayd, kesilmek iin beslenirlerken herhalde onlara ok iyi davranldn dnrlerdi. Rashellein mparatorluu katletmek iin bizi beslediini itiraf ediyorum. Ama bunu ne zaman yapacak? Hazr olduu zaman herhalde. Rashelle bir gnde darbe yapabileceini syleyerek vnd. Bana kadn bunu herhangi birgn baarabilirmi gibi geldi. Bunu yapacak durumda da olsa, yine mparatorluun gsterecei tepkiyi zayflatm ak ister. Bu da zaman alabilir. Ne kadar zaman? Tepkiyi benden yararlanarak zayflatmak istiyor. Ama bunun iin bir aba gsterdii de yok. Beni nemli bir hale sokmak iin uramyor. Wyeda ne reye gidersem gideyim, kimse beni tanmyor. Wyellar toplanp beni alklamyorlar. Holo-haberlerde de bir

ey gremiyorum. Dors glmsedi. Seni duyan da nl olmadn iin krldn sanr. ok safsn, Hari. Ya da tarihi deilsin. Bu da ayn ey. nsanlar tarih bilselerdi, ayn aptalca hatalar tekrarlamazlard. Seldon ban kaldrarak gen kadna tepeden bakt. Hangi bakmdan safm? Alnma, Hari. Aslnda bence ekici yanlarndan biri de bu. Biliyorum. Bu sende annece duygular uyandryor. Bana gzkulak olmam da senden istediler. Hangi bakmdan safm? u bakmdan: Rashellein seni mparatorluk vatandalarna bir khin olarak kabul ettirmek iin propaganda yapacan sanyorsun. Vali bu yoldan hibir ey baaramaz. Katrilyon insan abucak harekete geirmek zordur. Hem fiziksel koullar vardr, hem de toplumsal ve psikolojik. Rashelle aka harekete getii an, Demerzel de durumu renir. O halde bu kadn ne yapyor? Benim tahminim u: Seninle ilgili bilgiler nemli birka kiinin kulana gidiyor. Uygun bir biimde abartlm, allanp pullanlm haberler. Sektrlerdeki Valilere, filolar daki Amirallere. Rashellein kendisini desteklediklerini dnd kimselere. Ya da mparatora dman olduklarn dnd kimselere. Byle yz kadar kii Rashellein tarafna geerse, mparator yanllarnn kafalar bir sre iin karabilir. Birinci Rashelle de o srada Yeni Ynetimini yeteri kadar glendirir ve kar koyacak olanlar yener. Daha dorusu, ben kadnn byle dndn sanyorum. Ve Humminden hl haber kmad. Ama ben yine de onun bir eyler yaptndan eminim. Bu grmezden gelinmeyecek kadar nemli bir mesele. Humminin lm olabilecei hi aklna geldi mi? Bu da bir ihtimal, ama sanmyorum. lseydi bu haber bana ulard. Buraya m? Buraya. Seldon kalarm kaldrd ama bir ey sylemedi. Raych akama doru dnd. Mutlu ve heyecanlyd. Maymunlar, Bakarya yaratklarn anlatp durdu. Yemek srasnda en ok o konutu. Dors ancak yemekten sonra, kendi dairelerine ekildikleri zaman ocua, imdi bana Bayan Valiyle olanlar anlat, Raych, dedi. Yaptklarm ve sylediklerini. Bilmemiz gereken her eyi. Raychn gzleri parlad. Bir ey var. Rashellein o yzden yemekte bulunamadndan eminim. Neymi o? Hayvanat Bahesi kapatlmt. Yani yalnzca biz dolaalm diye. ok kalabalktk. Rashelle ve ben, niformal adamlar ve ssl kadnlar. Sonra niformal bir baka adam... daha nce orada olmayan biri... usulca yaklat ve alak sesle bir eyler syledi. Rashelle dierlerine dnerek kmldamamalar iin iaret etti. Onlar da bu emre uydu lar. Kmldamadlar. Rashelle o yeni gelen adamla birka adm yrd. Konutuklarnn duyulmamas iin. Ama ben ona aldrmadm ve kafeslerdeki hayvanlar seyretmeyi srdrdm. Sylenenleri duymak iin usul usul Rashellee yaklatm. O, Buna nasl cret ettiler? dedi. yice kzmt. niformal adamn ok kaygl bir hali vard. Ona abucak bir gz attm. nk sanki hayvanlara dalmm gibi davran yordum. Onun

iin de konutuklarn daha ok duydum. Adam birinden sz etti. Adn hatrlamyorum. Bir general. Ya da yle biri. niformal adam bu generalin, Subaylarn Rashellein babasna... ey yemini... ey yemini ettiklerini sylediini aklad... Dors, Sadakat yemini, dedi. te yle bir ey. Adam, General imdi subaylarn bir kadnn emirlerini yerine getirmeyi pek istemediklerini syledi, dedi. Hepsi babanz istiyorlarm. Onun Vali olarak bir erkei atamasn bekliyorlarm. Bir kadnn emrine giremezlermi. Bir kadnn emrine giremezlermi demek? Emin misin? O adam yle dedi. Fsldar gibi. Baya korkuyordu. Rashelle ise ok fkelenmi, sanki dili tutulmutu. Sonra, Onun kafasn uurtacam, diye homurdand. Yarn ba na sadakat yemini edecekler. Bunu reddedenler, daha bir saat gemeden piman olacaklar. Tam tamna byle syledi ite. Sonra bahede dolamaktan vazgeti. Buraya dndk. Btn bu sre boyunca Rashelle bana bir tek kelime bile sylemedi. Orada ylece oturdu. Yznde fkeli ve hain bir ifade vard. Dors, yi, dedi. Sakn bu olaydan kimseye sz edeyim deme, Raych. Hi eder miyim? stediiniz bu muydu? Evet, hem de nasl! Bu ii iyi baardn, Raych. imdi odana git ve btn bunlar da unut. Olay dnme bile. ocuk gittikten sonra gen kadn, Profesre dnd. Bu ok ilgin. Vali kzlarnn sonradan babalarnn hatta annelerinin yerine geerek ynetimi ele aldklar grlmtr. Baka yksek mevkilere geldikleri de. lkeyi pek ok kez bir mparatorienin ynettiini de herhalde biliyorsun. mparatorluk tarihinde bir kadnn emrinde hizmet etmek konusunda bir tek ciddi sorun ktn hatrlamyorum. imdi Wyeda byle bir mesele kmas insan dndryor. Seldon, Neden olmasn? dedi. Son zamanlarda Mycogendeydik. Orada kadnlan hi nemsemiyorlard. nemsiz de olsa, belirli bir mevkie gelmeleri imknszd. Evet, tabii, ama o bir istisnayd. Kadnlarn her eye hakim olduklar baka yerler var. Yine de ou zaman iki taraf birbirine eit. Ya Wyeda? Bildiim kadaryla burada da eit. Rashelle Vali ol mak konusunda hi tereddt etmemi. htiyar Mannix de hi duraklamadan ona yetki vermi. Erkeklerin itirazlar Rashellei artm ve fkelendirmi. Herhalde byle bir ey beklemiyordu. Matematiki, Bu durumun seni sevindirdii belli, dedi. Neden? nk bu anormal bir ey. O halde bunu biri salad. Bu kimsenin Hummin olduunu dnebiliriz. Seldon, dnceli bir tavrla mrldand. yle mi dnyorsun? Dors, Evet, diye ban sallad. Matematiki, Biliyor musun? dedi. Ben de yle. * Wyea geleli on gn olmutu. O sabah Hari Seldonun kaps alnd. Raych darda olanca sesiyle baryordu. Hey, Doktor! Doktor Seldon! Sava kt! Matematikinin uykusu ancak bir dakika sonra ald, gen adam yataktan frlad. Hafife rpererek kapy at Daha balangta, Wyellarn evlerinin serin olmasn tercih ettiklerini

renmiti. Gzleri irilemi olan Raych heyecanla odaya dald Bay Seldon, eski Vali Mannixi yakaladlar! Onlar... Kim yakalad, Raych? mparatorluk gleri. Dn gece sryle jetleri geldi. Holo-haberlerde bu olaydan sz ediliyor. Bayan Dorsun odasndaki ak. Sizi uyandrmamam syledi. Ama ben du rumu renmek isteyeceinizi dndm. ok iyi dnmsn. Seldon, robdambrn giyerek Dorsun odasna kotu. Gen kadn giyinmiti. Duvardaki girintiye yerletirilmi olan holovizyonu izliyordu. Ekranda bir adam, masa banda oturuyordu. Ceketinin solunda o Uzay Gemisi ve Gne iareti vard. ki yannda, niformalarnda yine ayn iaret olan silahl askerler bekliyordu. Masada oturan subay, ... Majestenin bar kontrol altndadr, diyordu. Vali Mann ix gvendedir ve sal da yerindedir. Dost mparatorluk glerinin rehberlii altnda btn Valilik yetkilerine de sahiptir. Biraz son ra karnza kacak ve btn Wyellardan sakin olmalarn; isteyecektir. Dors, Bu ii kusursuz biimde yaptlar, Hari, dedi Wyellar tmyle gafil avladlar. Onlar kar koyma frsat brakmadlar. Vali IV. Mannix gzkt. Dimdik duruyordu. Yannda mparatorluk askerleri yoktu. Belki de grn kurtarmak iin yaplmt bu. Seldon, kameralarn almad taraflarda uygun sayda asker beklediinden emindi. Mannix yalyd ama yine de glyd. Holo -kameraya bakmyor, szleri sanki kendisine zorla ezberletilmi gibi sylyordu. O da Wyellara sakin olmalarn, kar koymamalarm, lkeye zarar gelmemesi iin dikkatli davranmalarn, uzun yllar tahtta kalacan umduu mparator la ibirlii yapmalarn nerdi. Seldon, Rashelleden hi sz etmiyor, dedi. Sanki kz hi yokmu gibi. Dors, Ondan hi kimse sz etmedi, diye aklad. Buras Rashellein saraylarndan biri ama buraya saldrmadlar. Belki o buradan kamay ve komu sektrlerden birine snmay baarr. Ama Trantorda hibir yerde uzun sre gvende olamaz. Biri, Belki... dedi. Ama burada bir sre gvende olabilirim. Rashelle ieri girdi. Uygun biimde giyinmiti. Uygun biimde de sakindi. Hatta glmsyordu bile. Ama bu mutlu bir glmseme deildi yzndeki. Kadn daha ok, souk bir tavrla dilerini gsteriyordu. Odadakiler ona bir an aknlkla baktlar. Dors, Darbe umudunuzun kalmad kesin, Bayan diye cevap verdi. Sesi biraz souktu. Erken davranp sizi engelledikleri anlalyor. Erken davranmadlar. Ben ihanete uradm. Subaylarm etkilediler ve onlar da tarihe ve manta aldrmakszn, bir kadn iin savamayacaklarn, sadece eski efendilerinden emir alacaklarn sylediler. Birer hain olduklar iin de eski efendilerinin yakalanmasna gz yumdular. Onun ynetiminde dmana kar koymay istemedikleri iin. Bir koltua oturdu. Artk mparatorluk konumasn srdrecek ve kecek. Oysa ben ona yeni bir hayat sa lamaya hazrdm. Dors, Bence mparatorluk belirsiz bir sre bo yere savalmasn ve gezegenin mahvolmasn nledi, dedi. Ken dinizi bu dnceyle avutun, Bayan. Rashelle sanki bu szleri duymamt. Yllar boyunca hazrlandm ve her ey bir gecede

mahvoldu. Orada yle oturuyordu. Yenilmi, ezilmiti. Sanki yirmi yl birden yalanmt. Dors, Bu ii bir gecede baarm olamazlar, diye mrldand. Subaylarnz etkileyebilmeleri iin zaman isterdi. Tabii byle bir ey olduysa. Demerzel bu konuda ustadr. Ben onu nemsememekle hata ettim. Bu ii nasl baardm bilmiyorum. Tehditler, rvetler, iddialar. Demerzel sinsilik ve ihanet sanatnn en byk ustalarndandr. Bunu bilmeliydim. Rashelle bir an durdu, sonra da konumasn srdrd. Eer Demerzel glerini zerimize gnderseydi, askerlerini kolaylkla ortadan kaldrabilirdim. Wyen ihanete urayaca, sadakat yemininin kolaylkla inkr edilecei kimin aklna gelirdi? Seldon mantkl bir tavrla, Ama size deil, babanza yemin etmilerdi, diye hatrlatt. Rashelle iddetle, Sama! dedi. Babam Valilii bana devrettii zaman, ona edilen sadakat yeminleri otomatik olarak beni de kapsad. Bu tr olaylar daha nce de oldu. Yeni hkmdara yemin edilmesi dettir. Ama bu hukuk bir zorunluk deil sadece bir trendir. Subaylarm bunu biliyorlard ama unutmay yelediler. mparatorun intikam alacan dnerek titrediler ve kadnlm bahane ettiler. Cesur davransalard, mparator da intikam alamazd. Ya da sadece elde edecekleri eyleri dnerek hrsla titreselerdi... Ama imdi onlar kimse dllendirmeyecek! Ben Demerzeli tanrm. Hzla Seldona dnd. O sizi isti yor. Demerzel sizin yznzden bize bu darbeyi indirdi. Matematiki irkildi. Neden ben? Aptal gibi konumayn! Ben sizi hangi nedenle istediysem, o da ayn nedenle istiyor! Sizi kullanmak iin tabii. Rashelle iini ekti. Hi olmazsa bana herkes ihanet etmedi. Hl sadk askerlerim var. avu! avu Emmer Thalus, boyuna bouna hi uymayan yumuak ve ihtiyatl admlarla ieri girdi, niformas tiril tirildi. Sar byn dikkatle burmutu. Hazr ola geerek, Bayan Vali, dedi. Hl emirleri kr krne yerine getiriyordu. Deien durumun farknda bile deildi. Rashelle, Raycha bakarak hznle glmsedi. Ya sen naslsn, kk Raych? Seni yetitirmeyi dnyordum. Ama artk bunu yapamayacam anlalyor. Raych beceriksizce, Naslsnz... efendim? dedi. Rashelle ekledi. Sizi de ykseltecektim, Dr. Seldon. Bu yzden de zr dilemeliyim. Bu da imknsz. Benim iin zlmeyin. Bayan. Ama zlyorum. Demerzelin sizi ele geirmesine izin veremem. Bu kadar zafer fazla olur. Hi olmazsa buna engel olabilirim. Emin olun Bayan, Demerzel iin alacak deilim. Sizin iin de almazdm zaten. Bu almak deil, kullanlmak meselesi. Elveda, Dr. Seldon. avu, onu ortadan' kaldr! avu hemen silahn ekti. Dors, haykrarak ileri atld. Ama Seldon gen kadn kolundan tuttu, onu durdurmak iin btn gcyle abalad. Bir taraftan da, Geri ekil! diye haykryordu. Yoksa seni ldrr! avu beni ldr meyecek! Raych, sen de! Gerile! Kmldama. Sonra Thalusa dnd. Durakladn, avu, nk beni vuramayacan biliyorsun. On gn nce ben seni ldrebilirdim ama bunu yapmadm. Sen o zaman beni koruyacana dair eref sz verdin. Rashelle homurdand. Ne bekliyorsun, avu? Senin yerinde olsaydm onu ldrrdm. Matematiki baka bir ey sylemedi. Orada yle durdu. Silahyla Seldonun kafasna nian alm olan avuun gzleri yuvalarndan urayacakm gibi irilemiti. Rashelle lk la haykrd. Sana emrettim!

Seldon usulca, Bana sz verdin, diye hatrlatt. avu Thalus boulurcasna, Ne yaparsam yapaym, erefime leke srlecek, dedi. Silah elinden dt. Rashelle, O halde sen de bana ihanet ediyorsun! diye bararak silah kapt, avua doru evirerek dmeye bast. Seldon o zamana kadar kimsenin bu tr bir silahla ldrldn grmemiti. Bir grlt olacam, Thalusun vcudunun patlayarak kanlarnn etrafa srayacan sanyordu. Ama bu Wye silah yle bir eye neden olmad. Seldon, Thalusun i organlarna ne olduunu anlayamad, ama avu sessizce yere serildi. Ne suratndaki ifade deimi, ne yzn buruturmutu. Ama ld kesindi. Sonra Rashelle silah kesin bir tavrla Profesre evirdi. Artk onu bir saniyeden fazla yaatmayaca anlalyordu. Ama avu yere ylrken Raych da harekete geti. Seldonla Rashellein arasna girerek deli gibi ellerini sallamaya balad. Bayan... ate etme! Ate etme! Rashelle bir an aalad. Aradan ekil, Raych. Sana zarar vermek istemiyorum. Bu anlk duraklama, Dors iin yeterli oldu. iddetle matematikinin elinden kurtularak Rashellee doru dald. Kadn Vali haykrarak yere yuvarlanrken silah da ikinci kere dt. Raych onu kapt. Seldon titreyerek derin bir soluk ald. Raych, silah bana ver. Ama ocuk geriledi. Onu ldrmeyeceksiniz, deil mi, Bay Seldon? O bana iyi davrand. Profesr, Kimseyi ldrmeyeceim, Raych, dedi. O avuu ldrd. Beni de ldrmek zereydi. Ama zarar vermemek iin ate etmedi. O yzden de yaamasna izin vereceiz. Matematiki silah gevek tutarak bir iskemleye kt. Dors lm olan avuun belindeki dier klftan sinir kamsn ald. O srada yeni bir ses etrafta yankland. Artk ben bu kadnla ilgilenirim, Seldon. Matematiki ban kaldrarak ani bir sevinle, Hummin! diye bard. Sonunda gelebildin! Bu kadar geciktiim iin zr dilerim, Seldon. Yapmam gereken ok ey vard. Naslsn, Dr. Venabili? Bu hanm Mannixin kz Rashelle sanrm. Ama bu ocuk kim? Seldon, Raych, Dahll bir gen dostumuz, diye aklad. eriye askerler giriyorlard. Humminin bir iareti zerine Rashelle! saygyla yerden kaldrdlar. Onu gz hapsinde tutma zorunluundan kurtulan Dors, zerini sprd, bluzunu dzeltti. Seldon birdenbire arkasnda hl robdambr olduunu farketti. Rashelle askerleri aalarcasna onlarn elinden kurtularak Hummini iaret etti ve matematikiye, Kim o? diye sordu. Profesr, Chetter Hummin, dedi. Bir dostum ve bu gezegendeki koruyucum? Koruyucunuz mu? Rashelle ldrm gibi gld. Budala! Ahmak! O adam Demerzel! Venabili denilen kadna bakarsanz, suratndan bu gerei gayet iyi bildiini anlarsnz. Sizi daha bandan kapana kstrmlar. Benim tuzamdan ok daha kt bir kapana. * Humminle Seldon o gn le yemeinde yalnzdlar. Pek konumuyorlard. ou zaman

sofraya skntl bir sessizlik kyordu. Seldon yemein sonlarna doru kmldayarak heyecanl bir sesle, E, size nasl hitap edeceim, efendim? diye sordu. Sizi hl, Chetter Hummin diye dnyorum. Dier kimliinizi kabul etsem bile, sizi Eto Demerzel diye de aramam. Kiiliinizin bir unvan olmal. Ben bunu uy gun biimde nasl kullanacam bilmiyorum. Ltfen bana retin. Demerzel, Sence bir sakncas yoksa beni yine Hummin diye ar, dedi. Bu resmi tavrlara da gerek yok. Evet, ben Eto Demerzelim. Ama senin iin yine de Humminim. Aslnda bu iki kiilik ayn saylr. Sana mparatorluun ryp kmeye yz tuttuunu syledim. Hem Demerzel, hem de Hummin olarak bunun doruluuna inanyorum. Bu rme ve kmeyi nlemek, eer mmkn deilse, o zaman da sonradan galaksiyi canlandrmak iin psiko-tarih bilimine ihtiyacm olduunu anlattm. Her iki kiiliimle de buna inanyorum. Ama ben eline gemitim. Herhalde mparator beni kabul ettii srada yaknmzdaydn. Sen Cleonla konuurken mi? Evet, tabii. O zaman... daha sonra Hummin rolnde yaptn gibi benimle konuabilirdin. Elime ne geerdi? Demerzel rolnde ok nemli ilerim var. Cleonu idare etmem gerekiyor. O iyi niyetli, ama pek de yetenekli bir hkmdar deil. Cleonun hat yapmasn mmkn olduu kadar engellemek zorundaym. Trantorun ve mparatorluun ynetilmesine de katkda bulunmak zorundaym. Ayrca grdm gibi, Wyen bir zarar verme mesi iin de hayli zaman harcyorum. Seldon, Evet, biliyorum, diye mrldand. Bu kolay olmad. Az kalsn yeniliyordum da. Yllardan beri Mannixle dello ediyor, kafasnn nasl alt n reniyor, her hareketine bir karlk vermeye alyor dum. Onun salnda yetkilerini kzna devredecei hi aklma gelmemiti. Rashellei incelememitim. Kadnn pervasz davranlarna kar da hazr deildim. Rashelle babasnn tersine, gce alk olarak bymt. Bunun snrlar konusunda kesin bir fikri yoktu. O yzden seni ele geirdi. Ve beni de tam anlamyla hazr olmadan harekete gemek zorunda brakt. Az kalsn o yzden beni kaybedecektin. ki kere silah namlular bana evrildi. Hummin ban sallad. Biliyorum. Seni az kalsn Yukarda da kaybedecektik. O kazay da nceden tahmin edemezdim. Ama sen aslnda sorumu cevaplamadn. Neden Demerzelden kamam iin beni Trantorda oradan oraya yolladn? Demerzel endin. Sen Cleona psiko-tarihin tmyle kuramsal bir kavram olduunu syledin. Pratik yan olmayan bir tr matematiksel oyun olduunu anlattn. Gerekten de yle olabilirdi. Sana resmi biimde yaklatm zaman bu fikrinde srar edeceinden emindim . Ama psiko-tarih fikri beni ekiyordu. Kendi kendime, Bu gerekten bir oyun olabilir, dedim. unu iyice anlaman istiyorum. Sadece senden ya rarlanmay dnmyordum. Uygulanabilecek, gerek bir psiko tarih bilimi gelitirilmesini de istiyordum. O yzden, dediin gibi seni Trantorda oradan oraya yolladm. O korkun Demerzel her zaman peindeydi. Bu durum yznden, kafan bir noktaya vereceinden emindim. Bylece psiko-tarih matematiksel bir oyun olmaktan te, heyecanl bir ey halini alacakt. Psiko -tarih bilimini mparatorun ua Demerzel iin gelitirmeyi istemezdin. Ama bunu samimi, idealist Hummin iin yapardn. Ayrca bu sayede Trantorun eitli yanlarn grecektin. Bunun da yarar olacakt. Uzaklardaki bir gezegende, etrafnda matematikilerle fildii bir kulede yaamaktan ok daha yararl. Hakl mydm? Bir gelime oldu mu?

Seldon, Psiko-tarih konusunda m? diye sordu. Bunu bildiini sanyordum. Nereden bileyim? Dorsa syledim de! Ama bana sylemedin. Artk imdi anlatrsn. Bu gzel bir haber. Matematiki, Pek de deil, diye cevap verdi. Benimki henz bir balang. Ama yine de balang balangtr. Matematiki olmayan birine anlatlabilecek bir balang m? yle sanrm. Anlayacan, ben bandan beri psikotarihi, herbirinin ortalama nfusu drt milyar olan yirmi be milyon dnyann birbirleri zerindeki etkisine daya nan bir bilim olarak dnyordum, Hummin. Ve bu kadar karmak bir eyi zmlemek de imknszd. Baarl olabilmem ve psiko-tarihi yararl bir hale sokmam iin daha basit bir sistem bulmam gerekiyordu. O yzden zamanda geriye gitmeyi ve bir tek dnyayla ilgilenmeyi dndm. nsanlarn galaksiye yaylmadan nce yaadklar o dnyayla. Mycogende Aurora adl bir ilk gezegenden sz ediliyordu. Dahlda ise Arzdan. Onlarn deiik adlar verilmi bir tek dnya olmas ihtimali zerinde durdum. Ama bu iki gezegen, en aa bir nemli zellik bakmndan birbirind en farklyd. Yani ayn dnya olmalar imknszd. ki gezegen konusunda da pek az bilgi vard. Ve bu bilgiyi de mitlerle efsaneler belirsizletiriyordu. Bu bakmdan psiko-tarihi uygulamak imknszd. Matematiki susarak souk meyve suyundan bir yudum ald. Gzlerini Humminin yznden ayrmyordu. Hummin, E? dedi. Sonra? O arada Dors bana 'Bacaktaki El Hikyesi adn verdiim bir olay anlatt. Olayn kendi bana bir nemi yoktu. Gln ve nemsiz bir hikyeydi. Ama Dors bunun so nucu olarak Trantorun eitli sektrlerinde ve dier dn yalardaki farkl seks kurallarndan sz etti. O zaman Dors un Trantordaki sektrleri anlatrken sanki bunlar deiik gezegenlermi gibi davrandn dndm. Ama sonra bunu unuttum ve zerinde de durmadm. Ancak mparatorluk Blgesinden Streelinge, oradan Mycogene, Dahla ve Wyea gittiim zaman, her sektrn birbirinden ne kadar farkl olduunu grdm. Trantorun bir tek dnya deil, biraraya gelmi gezegenlerden oluan bir yer olduu fikri gitgide glen di. Ama yine de o hayat noktay fark edemedim. Ancak Rashellei dinlerken aklm bama geldi. Anlayacan Wyellarn eline dm ve Rashellein de pervaszl yznden debdebeli planlarn bana aklamas ok iyi oldu. Rashelle bana Trantoru ve bunun hemen etrafndaki dnyalar istediini syledi. Bu kendi bana bile bir mparatorluk, dedi. D dnyalardan. Uzaklardaki hiler, diye sz ederek onlarn nemsiz olduklarn aklad. te o anda, uzun bir sreden beri kafamn derinlik lerinde yatan gizli dnceleri anladm. Trantorun toplum sistemi olaanst derecede karmakt. Buras sanki sekiz yz kk dnyadan oluan kalabalk bir sistemdi. Psiko-tarihi kendi bana anlaml bir hale sokacak kadar karmak bir sistemdi bu. Ama yine de, tm mparatorluk k yasland zaman olduka basitti. Belki de psiko-tarih bilimini pratik bir duruma getirecek kadar. Ya yirmi be milyon D Dnya? Onlar uzaklardaki hilerdi. Trantoru tabii etkiliyorlar, buna karlk Trantor' dan etkileniyorlard. Ama bunlar ikinci derecede etkilerdi. Psiko-tarihi Trantora uygulayabilirsem, D Dnyalarn etkilerini daha sonra kk deiiklikler yaparak ekleyebilirdim. Ne demek istediimi anlyor musun? Ben psiko-tarihi pratik bir bilim olarak uygulayabileceim bir tek dnya aryordum. Gemiin derinliklerinde hem de. Oysa aradm o

bir tek dnya ayaklarmn altndayd. Hummin belirgin bir sevin ve rahatlkla, Harika! dedi. imdi yaplmas gereken eyler var, Hummin. Trantoru ayrntlaryla yeteri kadar incelemeliyim. Gerekli matematik formllerini gelitirmeliyim. ansm yardm eder de normal bir mrm olursa, lmeden cevab bulabilirim. Bu olmazsa, benden sonra gelecekler beni izlerler. Psiko-tarih yararl bir teknik halini almadan mparatorluk ker, paralanr belki de. Sana yardm iin elimden geleni yapacam. Seldon, Bunu biliyorum, dedi. Yani Demerzel olduumu bilmene ramen bana gveniyorsun, yle mi? Tmyle. Gerekten. Ama sana Demerzel olmadn iin gveniyorum. Hummin, Ama ben gerekten Demerzelim, diye srar etti. Ama deilsin. Demerzel adl kiiliin gerekten ok uzak. Hummin kiiliin de yle. Ne demek istiyorsun? Gzleri irilemi olan Hummin, matematikiden biraz uzaklat. Uzun bir sessizlik oldu. Sonra Seldon, nk sen aslnda insan deilsin, Hummin Demerzel, dedi. yle deil mi? Sen bir robotsun. DORS SELDON, HAR ... Hari Seldonu sadece psiko-tarih bilimiyle ilgili olarak dnmek, onu matematiksel ve toplumsal deiikliklerin simgesi saymak dettir. Seldonun da bunu tevik ettii anlalmaktadr. nk resmi yazlarndan bir tekinde bile psiko-tarih bilimiyle ilgili problemleri nasl zdn gsteren ipular yoktur. Aklamalarn in celeyen bir kimse, dncelerle ilgili btn o sramalarn kendiliinden oluuverdiini sanr. Seldonun yazlarnda, sapt kmaz sokaklardan ve yapt yanl dnlerden sz edilmemektedir. ... zel hayatna gelince... bu hayat sanki bombo uzanmaktadr. Annesi, babas ve kardeleri konusunda pek az bilgi vardr. Ama bu olayn nasl olduunu aklayacak bir bilgi de yoktur. Kars konusunda ise, yalnzca yle birinin var olduu bilinmektedir. Seldonun psikotarih bilimi dnda nemsiz bir insan saylmay istedii anlalmaktadr. Sanki yaamam, sadece psiko-tarih bilimini uygulamtr. GALAKS ANSKLOPEDS Hummin sakin sakin oturuyordu. Bir tek kas bile kmldamyordu. Gzleri hl Hari Seldona dikiliydi. Matematiki ise bekliyor, imdi konuma sras Humminde, diye dnyordu. Hummin konutu. Ama yalnzca, Robot mu? dedi Ben mi? Herhalde robottan kastn, yapay bir yaratk. Mycogende, Sacratorium da grdn gibi bir ey. Seldon, Pek de yle deil, diye cevap verdi. Madenden deil mi yani? Prl prl parlamyor mu? nsana benzer cansz bir eyi kastetmiyor musun? Humminin sesi hi de neeli deildi. Hayr. Yapay bir canlnn madenden yaplm olmas art deil. Ben grnte insandan farksz olan bir robottan sz ediyorum. Madem insandan farksz oluyormu, Hari, sen onun robot olduunu nasl anlayabilirsin? Ben grn kastetmedim. Akla.

Demerzelden, yani senden kaarken sana da sylediim gibi, ok eski iki dnyadan sz edildiini duydum. Aurora ve Arzdan. kisinden de ilk dnya ya da tek dnya' diye sz ediyorlard. Her iki gezegende de robotlarn bulunduunu sylyorlard. Ama bunlarn aralarnda bir fark vard. Seldon masada, karsnda oturan adama bakyor, kendi kendine, nsandan eksik ya da fazla bir yaratk olduunu belirten bir ey yapacak m acaba? diye soruyordu. Sonra konumasn srdrd. Aurora konusu ald zaman bir robottan, hain' diye sz ediliyordu. Dnek. deale srt eviren biri. Ama Arzdan sz edilirken de bir robot, kahraman diye tanmlanyordu. Kurtarc. kisinin ayn robot olduunu dnmek mantksz bir ey mi saylrd? Hummin, Bilmem... diye mrldand. Ben yle dndm, Hummin: Arz ve Aurora ayr ayr dnyalard. Ayn ada vard bunlar. Ama insanlar nce hangisinde yaamlard, bunu bilmiyordum. Mycogen'liler fazla azametliydiler. Kendilerini herkesten stn sayyorlard. Buna bakarak, Aurorann ilk dnya olduunu, kendi soylarndan gelen ya da yozlam olan Arzllar aa grdklerini dnebilirdim. . Dier taraftan Rittah Ana bana Arzdan sz etti. Arz' m insanln ilk dnyas olduuna inanyordu. Gerekten de Mycogenliler btn galakside her yerden uzak, kck bir keye skmlard. Ve galakside yaayan katrilyon insanda Mycogenlilere zg o acayip zellikler yoktu. Bu durumda insanln ilk dnyasnn Arz olduu ve Aurora'nn da bunun yozlam bir dal olduu sonucuna varabilirdim. Kesin bir ey syleyemeyeceim. Ben sadece sana dncelerimi aklyorum. Bylece vardm sonulan anlayabileceksin. Hummin ban sallad. Ne yapmak istediini anl yorum. Ltfen devam et. Bu iki dnya birbirine dmand. Rittah Anann anlattklarndan da bu anlam kyordu. Kafamda Auroray temsil eden Mycogenlilerle, Arzn temsilcileri olan Dahlllar karlatrdm zaman u sonuca varyorum: Aurora belki ilk dnyayd, belki de kincisi. Ama bu gezegen Arzdan da ha ileriydi. Aurorallar daha ustalkla robotlar yapabiliyorlard. Hatta grnte insandan ayrt edilemeyen trlerini bile. O halde Aurorada byle bir robot hazrland ve yaratld. Ama o dnek kt. Auroray terketti. Arzllar iin bir kahramand. Demek ki Arzllara katld. Bunu neden yaptn, sebeplerini bilmiyorum. Hummin, Neden insanm gibi 'o diyorsun? diye sordu. Niin makine demiyorsun? Seldon cevap verdi. Sen karmda otururken makine szcn kullanmak bana zor geliyor. Rittah Ana kahraman robotunun hl var olduuna, ona ihtiya duyulduu zaman geri geleceine inanyordu. Bana lmsz bir robot fikri hi de olmayacak bir ey gibi gelmedi. Hi olmazsa, eskiyen paralarn yenileyebildii srece yaamas mmknd. Hummin, Beynini de mi? dedi. Beynini bile. Robotlar konusunda hemen hibir bilgim yok. Ama herhalde eski beyindeki bilgiler yenisine kaydedilebilir. Rittah Ana, robotun acayip bir kafa gc olduunu ima etti. Ben de, yle olmal, diye dndm. Baz bakmlardan romantik bir insan olabilirim. Ama sradan bir robotun, bir taraftan dierine geerek tarihin akn deitirebileceine inanacak kadar da romantik saylmam. Bir robot, Arzn kazanmasn kesin bir hale sokamazd. Aurorann yenilgisini de. Tabii bu robotun acayip, olaanst baz zellikleri olursa... o zaman durum deiirdi. Hummin, Efsanelerden anlam karmaya altnn farknda msn, Hari? dedi. Yzyllar

boyunca arplm olabilecek efsanelerden? Bunlar sradan olaylar bile doast bir sise saracak kadar deitirilmi olabilirler. Sadece insana benzemekle kalmayan, stelik lmsz olan, kafa bakmndan zel gleri olan bir robotun varlna inanabilir misin? Byle insanst bir yarata inanmaya balam olmuyor musun? Ben efsanelerin nasl eyler olduklarn ok iyi biliyorum. Onlara kanacak, peri masallarna inanacak bir insan da deilim. Ancak bu efsaneleri tank olduum acayip olaylar destekledii zaman... Hatta bunlarla kendim de karlatm zaman... Mesel? Hummin, seninle karlatmz an sana gvendim. Evet, hi gerei yokken o iki serseriye kar beni savundun. Tabii bu da sana dostluk duymama yol at. Onlar senin tuttuunu, senin emirlerini yerine getirdiklerini bilmiyordum. Ama bunu bir tarafa brakalm... Pekl... Sonunda Humminin sesinde hafif bir nee belirmiti. Sana gvendim. Helicona dnmemeye, Trantorda oradan oraya dolamaya kolaylkla ikna oldum. Bana sylediklerine hemen inandm. Hem de soru sormadan. Kendimi tmyle senin ellerine braktm. imdi geri dnp baktm zaman, bu davranlar asl kiiliime hi benzetemiyorum. Ben kolay kolay etki alannda kalmam. Ama burada, kaldm. Daha da nemlisi, karakterime hi uymayan bir biimde davranmam garip bile bulmadm. Sen kendini herkesten daha iyi tanrsn tabii, Hari. Etkilenen sadece ben deildim. Kendi meslek hayatna sahip olan Dors Venabili gibi gzel bir kadn, iini gcn brakp benimle birlikte kamaya nasl raz oldu? Beni kurtarmak iin kendi hayatn nasl tehlikeye att? Beni koruma iini sanki kutsal bir grevmi gibi nasl kabul etti ve neden sonunda bundan baka hibir ey dnemez oldu? Bunun nedeni, Dorsdan bunu istemi olman myd? Bunu ondan istedim, Hari. Ama Dors bana srf biri istedi diye hayatn tmyle deitirecek bir insan gibi gzkmyor. Dorsun ilk grte bana lgnca k olduuna, dayanamadna da inanamam. Keke yle olsayd. Ama Dors duygularna her zaman hakim. imdi seninle ak ak konuuyorum. Ben Dorsa olan duygulanma hakim olduumu syleyemeyeceim. Hummin, O ahane bir kadn, dedi. Seni sulayamam. Matematiki konumasn srdrd. Sonra... Gne Efendisi Ondrt gibi, kibirlerinden geilmeyen insanlar yneten azametli bir canavar, Dorsla benim gibi 'kabile yelerinin blgeye girmesine nasl izin verdi? Bize bir Mycogen iin iyi diye tanmlanacak bir biimde nasl davrand? Ve biz her kurala kar geldik. Her kutsal eye kar saygsz davrandk. Ama sen onu yine de bizi brakmas iin ikna ettin. Bunu nasl baardn, Hummin? O basit nyarglara saplanm Tisalverleri, bizi yanlarna almalan iin nasl kandrdn? Bu dnyada her yerde nasl byle rahata dolaabiliyorsun? Herkesle nasl dost olabiliyorsun? nsanlar, kiisel zelliklerine ramen, nasl etkileyebiliyorsun? Ya Cleonu? mparatorun uysal ve abuk etki altnda kalan bir adam olduu syleniyor. O halde aklna estii gibi davranan, sert ve hain bir despot olan babasn nasl avcuna aldn? En nemlisi u. Wye Valisi IV. Mannix uzun yllar boyunca esiz bir ordu kurmutu. Her bakmdan baarl olabilecek bir g yaratmt. imdi bu ordu nasl oldu da, kz bu gten yararlanmaya kalkar kalkmaz dalverdi? Onlar vaktiyle kendinin de yapt gibi Dneklik etmeleri iin nasl kandrdn? Hummin, Bu benim deiik tipte insanlarla i grmeye alk bir diplomat olduumu

gstermez mi? dedi. Ne de olsa, ben nemli kimselere yardm edebilecek durumdaym. leride de ayn eyi yapabilirim. Btn bu yaptklarm iin doast glere gerek yok. Btn yaptklarn iin mi? Wye ordusunu etkisiz bir hale getirmen iin de mi? Onlar bir kadnn emrine girmek istemiyorlard. Mannix yetkilerinden vazgeer ya da lrse Rashellein Vali olacam hepsi yllardan beri biliyorlard herhalde. Hi de honutsuzluk gstermiyorlard. Ama sen honutsuzluk gstermeleri gerektiine karar verdiin zaman durum deiti. Dors bir keresinde seni, kna gc ok faz la,' diye tanmlad. Gerekten de ylesin. Ama ikna gcn normal bir insannkinden ok fazla. Yoksa garip kafa gc olan lmsz bir robotunkinden daha fazla deil... Ha, Hummin? Hummin, Benden ne istiyorsun, Hari? diye sordu. Robot olduumu itiraf etmemi mi? Sadece grnte insanlara benzediimi mi? lmsz olduumu mu? Kafa bakmndan bir harika saylmam gerektiini mi? Seldon masada karsnda oturan Hummine doru eildi. Evet, Hummin, bunu istiyorum. Senden bana gerei sylemeni istiyorum. Bu szlerinle gerei ana hatlaryla akladn sanyorum. Sen, Hummin, Rittah Anann Ba-Linin arkada Da-Ni, diye tanmlad robotsun. Bunu itiraf etmelisin. Baka seenein yok. Sanki ikisi, kendilerine zg kck bir evrende karlkl oturuyorlard. Seldon yeni bir gerei kabul ettirmeye alyordu. Hummin ise bu yeni gerei kabul etmek iin hibir ey yapmyordu. Seldon konumalarnn yanda kesilmesinden korkmuyordu. inde oturduklar grnmeyen krenin bir snr olduundan emindi. Hummin... hayr, robot... glerini kullanacak ve oyun sona erinceye kadar kimseyi yanlarna yaklatrmayacakt. Sonunda Hummin, ok zeki bir insansn, Hari, dedi. Ama robot olduumu itiraf etmemin neden gerektiini anlayamyorum. Neden baka bir seeneim olmadn bile miyorum. Sylediklerinin ou doru olabilir. Kendi davranlarn. Dorsun davranlar. Gne Efendisinin, Tisalverin, Wye generallerinin davranlar. Hepsi de senin sylediin gibi davranm olabilirler. Ama bu, senin olaylarla ilgili yorumunun doru olduu anlamna gelmez. Herhalde olanlarn normal birer aklamas da var. Bana gvendin, nk sylediklerimi kabul ettin. Dors gvenliinin nemli olduunu dnd, nk tarihiydi ve psiko -tarihin deerli olabileceini anlyordu. Gne Efendisi ve Tisalverin bana senin bilmediin baz minnet borlan vard. Wyel generaller ise bir kadn tarafndan ynetilmeye kzdlar, ite o kadar. Matematiki, Buraya bak, Hummin, diye mrldand. Sen mparatorluun gerekten kmekte olduuna inanyor musun? Bunu engellemek ya da d hafifletmek iin bir eyler yaplmas gerektiini gerekten dnyor musun? Gerekten yle. Seldon, Humminin bu szleri itenlikle sylediini anlad. Psiko-tarih biliminin aynntlann gelitirmemi gerekten istiyor musun? Bunu kendi kendine yapamayacana inanyor musun? Ben de gerekli yetenekler yok. Psiko-tarih bilimini sadece benim gelitirebileceimden emin misin? Bazen ben kendim kukuya kaplsam bile? Evet. Bana mmkn olduu kadar yardm etmen gerektiine inanyor musun? nanyorum.

Bu ite kiisel duygu ve bencil karlarn bir yeri yok mu? Humminin ciddi yznde bir glmseme uutu. Profesr bir an onun sakin tavrlarnn mthi bir yorgunluu gizlediini sezdi. Ben kiisel duygulanma ve bencil karlarma aldrmamay bir meslek haline getirdim. O halde senden yardm istiyorum. Sadece Trantoru temel olarak almak artyla, psiko -tarih bilimini gelitirebilirim. Ama baz zorluklarla karlaacam. O glkleri yenebilirim. Ancak baz nemli gerekleri bilirsem bu benim iin daha kolaylar. Mesel... insanlar ilk kez Arzda ya da Aurorada m ortaya ktlar? Yoksa baka bir dnyada m? Arzla Aurora arasndaki iliki neydi? Galaksiye bunlardan sadece birinde yaayan insanlar m yayld? Yoksa ikisinde yaayanlar m? Bu ii biri baardysa, dieri bunu neden yapamad? Robottan sonunda neden terk ettiler? Trantor nasl mparatorluk dnyas halini ald? Niin sradan bir gezegen olarak kalmad? O arada Aurora ve Arza ne oldu? u anda sorabileceim daha binlerce soru var. Ben alrken daha byle yz bin soru da kabilir. Bana bilgi vermen ve baarya ulamam iin yardm etmen mmknken bunu yapmayacak msn? Bilgisizliim yznden baarszla uramama gz m yumacaksn? Hummin, Robot olsaydm, beynim milyonlarca deiik dnyann yirmi bin yllk tarihini alabilir miydi? diye sordu. Robotlarn beyin kapasiteleri konusunda bilgim yok. Seninkinin kapasitesi konusunda da. Ama beynin bu ie uygun deilse, bu bilgiyi bir yere kaydetmisin demektir. Bu kaytlar zaman zaman bavurabilecein bir yerde olmal. Eer sende bu bilgi varsa, beni bundan nasl yoksun brakabilirsin? Brakamazsan, o zaman robot olduunu nasl inkr edersin? O robot... yani Dnek olduunu! Seldon arkasna yaslanarak derin bir soluk ald. Onun iin sana tekrar soruyorum: Sen o robot musun? Psiko-tarihi biliminin gelitirilmesini istiyorsan, o zaman bunu da iti raf etmelisin. Eer robot olduunu inkr eder, beni de buna inandrrsan, o zaman psiko-tarih konusundaki baar ansm iyice azalr. Yani artk her ey sana kalyor. Sen robot musun? Da Nimisin sen? Hummin her zamanki gibi sakin bir tavrla, ddialarn rtlecek gibi deil, dedi. Ben R. Daneel Olivawm. Bu R harfi de robot olduumu gsteriyor. * R. Daneel Olivaw hl sakin bir tavrla konuuyordu. Ama matematikiye sesinde belli belirsiz bir deiiklik olmu gibi geldi. Sanki Daneel artk rol yapmak zorunda olmad iin rahatlamt. Daneel, u yirmi bin yl boyunca kimse robot olduumu tahmin edemedi, dedi. Yani ben istemedike. Bunun bir nedeni, insanlarn robotlar ok uzun bir sre nce terk etmi olmalar. Pek az kimse vaktiyle robotlarn var olduklarn hatrlayabiliyordu. Bir neden de, insanlarn duygularn sezme ve etkileme yeteneim... Duygular fark etmek bir problem deil. Ama hisleri etkilemek, robota zelliklerim yznden bana zor geliyor. Bunu istediim zaman yine de yapabiliyorum. Bu yeteneim var, ama kullanmak konusunda irademle savamak zorundaym. Bu ii ancak hibir seeneim olmad zaman yapyorum. O zaman da, var olan bir duyguyu biraz daha glendiriyorum, ite o kadar. stediimi duygular etkilemeden yapabilirsem, o ynteme hi bavurmuyorum. Gne Efendisi Ondrtn sizi kabul etmesi iin onun duygularyla oynamama gerek yoktu.

Grdn gibi bundan 'oynamak diye sz ediyorum. nk bu yaptm hi de ho bir ey deil. Gne Efendisini etkilememe gerek kalmad, nk bana minnet borcu vard. Btn o acayipliklerine ramen de erefli bir insand. kinci sefer, Gne Efendisinin gznde kutsal o lan eylere kar saygszlk ettiin zaman, onun duygularn etkiledim. Ama pek hafife. Aslnda Gne Efendisi sizi mparatorluk glerine teslim etmek istemiyordu. Onlardan holanmyordu. Bu honutsuzluu hafife glendirdim. O da sizi bana tes lim etti. Aslnda yersiz bulaca iddialarm da kabullendi. Seni de yle belli olacak kadar etkilemedim. Sen de mparatorun adamlarndan kukulanyordun. Son gnlerde ou insan kukuda zaten. mparatorluun kmesi ko nusunda en nemli etkenlerden biri de bu. Ayrca sen psiko-tarih kavramyla vnyordun. Bunu dnebildiin iin gurur duyuyordun. Bunun pratik bir bilim olduunun kantlanmasna bir itirazn olamazd. Bu da yine gururunu okard. Seldon kalarn att. zr dilerim, robot efendi, ama yle kibirli biri olduumdan hi haberim yoktu. Daneel uysalca, Kibirli biri deilsin, diye cevap verdi. Gururun insan zorlamasnn hoa gidecek ya da yararl bir ey olmadn biliyorsun. O yzden bu drty bask altnda tutuyorsun. Ama bu, kalp atlar sayesinde yaamay beenmemek gibi bir ey. kisi de senin elinde deil. Huzur iinde olmak iin gururlu olduunu kendi kendinden bile gizliyorsun. Ama bunu benden saklaman da imknsz. Bu duygunu ne kadar ustalkla gizlersen gizle, yine de var. Ve benim bunu biraz glendirmem yeterli oldu. Hemen Demerzelden kamak iin nlemler almaya raz oldum. Oysa bir dakika nce bu nlemleri reddederdin. Bir dakika nce aa grecein bir heyecanla, psiko-tarih zerinde almay da istedin. Baka bir eye dokunma gereini grmedin. Bu robot meselesini de sen kendi bana zmledin. Byle bir ihtimal olduunu anlasaydm, sana engel olurdum. Ama benim anlay ve gcm de sonsuz deil. Bu bakmdan baarl olamadm iin zgn de deilim. nk szlerin doru. Kim olduumu bilmen ve baarl olmak iin ben den yararlanman gerekiyor. Sevgili Seldon, duygular insanlar harekete geiren gl motorlara benziyorlar. Bu hisler, insanlarn sandndan ok daha gl. Bir dokunula neler yapabileceimi bilemezsin. Ve ben bu yola bavurmay hi istemiyorum. Seldon kesik kesik soluyordu. Kendisini gururun srkledii bir insan gibi grmeye alyor, bu durum hi houna gitmiyordu. Neden istemiyorsun? nk bu bakmdan fazla ileri gitmek ok kolay. Rashellein mparatorluu feodal bir anari yuvas haline sokmasn engellemem artt. Erkekler erkektir. Ve bir erkei fkelendirmek de o kadar zor deildir. Kadnlarla ilgili gizli kukularn uyandrmak kolaydr. Belki bu biyolojik bir mesele. Ben robot olduum iin bu konuyu tam anlamyla kavrayamyorum. Rashellein planlarn alt st etmek iin o duygular biraz glendirmem yeterli oldu. Bir milim daha ileri gitseydim, belki de istediimi elde edemezdim. Kansz bir darbe yaplmasn yani. Ben sadece Wyellarn askerlerime kar koymamalarn istiyordum. Daneel sanki uygun kelimeler bulmaya alyormu gibi bir an durdu. Pozitron beynimle ilgili matematik formller konusuna girmek istemiyorum. Bu benim anlayabileceim bir ey deil. Ama belki de sen bu formllerin zerinde biraz durursan her eyi anlayabilirsin. Her neyse... Ben Robotik Yasasna uymak zorundaym. Bunlar geleneksel olarak szle aklanmtr. ok uzun yllar nce. yle: Bir: Bir robot bir insana zarar veremez ya da bir insana zarar gelmesine gz yumamaz.

ki: Bir robot insanlarn verdikleri emirlere uymak zorundadr. Ancak byle bir emir Birinci Yasayla elitii zaman durum deiir. : Bir robot, kendi varln korumaldr. Tabii bu koruma Birinci ve kinci Yasalarla elimedii srece. Ancak... yirmi bin yl nce bir arkadam vard. O da robottu. Bana benzemezdi. Yani onu grenler insan olduunu sanmazlard. Ama asl onda zel kafa gleri vard. Ben de imdiki gcm onun sayesinde kazandm. O arkadam Yasadan daha genel bir kural olmas gerektiini dnrd. Buna Zeroth Yasas adn takmt. Zero, yani sfrdan gelme bir isimdi bu. Arkadam, sfr, birden nce geldii iin bu ad semiti. Buna gre: Sfr: Bir robot insanla zarar veremez ya da hibir ha rekette bulunmayarak insanln zarar grmesine gz yumamaz. Tabii o zaman Birinci Yasa da yle oluyordu: Bir: Bir robot bir insana zarar veremez ya da bir hareket te bulunmayarak bir insana zarar gelmesine gz yumamaz. Sadece Zeroth Yasasna aykr durumlar bunun dnda kalr. Ve dier yasalar da yine buna gre deitiriliyordu. Daneel heyecanla sustu. Seldon, Anlyorum, dedi. Daneel aklamasn srdrd. Ama mesele u, Hari: Bir insan tanmlamak ok kolay. Sana birini iaret edebilirim. Bir insan iin neyin zararl ve neyin zararsz olduu nu anlamak da zor deil. Yani hi olmazsa nispeten. Ama insanlktan sz ederken neyi gstereceiz? nsanla gele cek zarar nasl tanmlayacaz? Bir hareket insanlk iin ne zaman zararl deil de yararldr? Zeroth Yasasn ilk koyan robot ld. Tamamiyle hareketsiz kald. nk insanl kurtaracan sezdii, ama emin olamad bir ey yapt. Zorunluydu bu. lrken galaksiyi de bana emanet etti. O gnden beri elimden geleni yapyorum. Hl alr durumda olmam da, hareketlerimin ll ve gizli olduunu gsteriyor. Ancak, mparatorluk kmeye balad zaman ie daha fazla karmam gerekti. Yllardan beri Demerzel rol oynuyor, mparatorluu felketi nleyecek biimde ynetmeye alyorum. Ama grdn gibi, hl yayorum. On Yllk toplantda konutuun zaman, psiko-tarih biliminin insanlk iin iyi ve kt olan eylerin ayrt edilmesini salayacak bir ara olabileceini hemen anladm. Bu bilim sayesinde yle kr krne kararlar vermekten kur tulacaktm. Hatta kararlar insanlara brakabilecektim. Ve ben ancak ok acil durumlarda ie karacaktm. Onun iin Cleonun tezini duymasn ve seni hemen artmasn saladm. Sonra senin psiko-tarihin deerini reddettiini iittim. Ama bu konuda yine de alman salamak iin bir yol bulmaya altm. Baka arem yoktu. Beni anlyor musun, Hari? Seldon biraz ylmt. Anlyorum, Hummin. Artk seni seyrek grebileceim. O zamanlarda senin iin yine Hummin olarak kalmalym. Gerekirse sana bilgi vereceim. Demerzel rolnde de seni elimden geldii kadar koruyacam. Ama Daneelden hibir zaman sz etmemelisin. Matematiki telala, Bunu zaten istemem, diye cevap verdi. Yardmna ihtiyacm olduuna gre, planlarn engellemem her eyi mahveder. Bunu istemeyeceini biliyorum. Daneel yorgun yorgun glmsedi. Psiko-tarih biliminin tek yaratcs olarak tannmay isteyecek kadar gururlusun. Bir robotun yardmna ihtiya duyduunun bilinmesini hibir zaman istemezsin.

Profesr kzard. Ben... Ama sen bylesin. Bunu kendi kendinden gizlesen bile. Ve bu nemli. nk bu duygunu hafife glendiriyorum. Bu yzden, bakalarna benden hibir zaman sz ede meyeceksin. Hatta bunu yapabilecein aklna bile gelmeyecek. Seldon, Galiba Dors gerei biliyor... diye mrldand. O beni biliyor. Ama Dors da yine bakalarna benden sz edecek durumda deil. Artk gerek kimliimi ikiniz de biliyorsunuz. Birbirinize benden sz edebilirsiniz. Ama bakalarna... hibir zaman. Daneel ayaa kalkt. Yap mam gereken iler var. Hari. Pek yaknda seni ve Dorsu mparatorluk Blgesine gtrecekler... Raych adl ocuk da benimle gelmeli. Onu terk edemem. Sonra Yugo Amaryl adl Dahlli bir gen var... Anlyorum... Raych da mparatorluk Blgesine gtrlecek. stediin dostlarn da arabilirsin. Uygun bir hayat srmen salanacak. Sen psiko -tarih zerinde alacaksn. Yardmclarn olacak. Gerekli bilgisayar ve referans malzemesi de. e mmkn olduu kadar az karacam. Baz kimseler dncelerine kar gelirse onlarla sen baa kacaksn. Tabii almalar tehlikeye girdii an, bu durum deiecek. Seldon telala, Bir dakika, Hummin. dedi. Ya senin yardmlarna ve benim btn abalarm ramen psiko-tarihin pratik bir bilim haline getirilemeyecei anlalrsa? Ya baarszla urarsam? Daneel, kinci bir planm daha var, diye aklad. Ayr bir dnyada, ayr bir biimde, zerinde uzun yllar altm bir yntem. Bu da ok zor. Baz bakmlardan psiko-tarihten daha da radikal bir ey. Ama o da baarszla urayabilir. Ancak bir yerine iki yntem olmas baar ansn arttryor. Bu nerimi dinle, Hari. En kt eyin olmasn nleyecek bir yntem bulmay baardn zaman, bir kincisini de yaratmaya al. Biri baarsz olursa dieri ii srdr r. mparatorluun dengede tutulmas gerekiyor. Ya da yeni bir temel zerine tekrar kurulmas... Artk iime bakmam art. Senin de yle. Seni koruyacam. Bayla selam vererek uzaklat. Seldon onun arkasndan bakyordu. Usulca, nce Dorsla konumam gerekiyor, diye mrldand. * Dors, Saray boaltld, diye haber verdi. Rashellee bir zarar gelmeyecek. Sen de mparatorluk Blgesine dneceksin, Hari. Ya sen, Dors? Seldonun sesi alak ve sinirliydi. Gen kadn, Herhalde niversiteye dneceim, diye cevap verdi. almalarm ihmal ettim. Derslerime ara verdim. Hayr, Dors. Senin daha nemli bir iin var. Nedir o? Psiko-tarih. Sen olmazsan o projeyle baa kamam. Pekl karsn. Ben matematik konusunda kara cahilim. Ben de tarih konusunda. Ve bize ikisi de gerekli. Dors gld. Bence sen matematiki olarak esizdin. Bense tarihi olarak yeteri kadar bilgiliyim ama stn bir tarafm da yok. Psiko-tarihin gereksinimlerine ok daha uygun sryle tarihi bulabilirsin.

O halde sana unu sylememe izin ver, Dors. Psiko-tarih bilimi iin bir matematiki ve bir tarihiden daha fazla bir ey gerekiyor. Hayat boyu srebilecek bir problemi zme istei. Sen yanmda olmazsan ben bu istei bulamam, Dors. Bulursun! Dors, sen yanmda olmazsan ben almam. Gen kadn dnceli bir tavrla matematikiye bakt. Bu yararsz bir konuma, Hari. Herhalde karan Hummin verecek. O beni niversiteye geri gnderirse... Gndermez. Bundan nasl emin olabilirsin? nk bunu Hummine ak ak syleyeceim. O seni niversiteye gnderirse ben de Helicona dnerim. mparatorluk mahvolursa olsun. Ciddi olamazsn. ok ciddiyim. Durumu anlayamyor musun? Hummin duygularn deitirir. Sen de psiko-tarih zerinde alrsn. Ben olmasam bile. Profesr ban sallad. Hummin yle keyfi karar veremez. Ben onunla konutum. nsanlarn kafalarn fazla etkilemeye cesaret edemiyor. nk onu Robotik Yasalan diye tanmlad eyler engelliyor. Kafam, seni istememi engelleyecek kadar deitirme tehlikesini gze alamaz. Ama bana ilimez, senin de proje zerinde almana raz olursa, o zaman istediini elde eder. Psiko tarih biliminden yararlanma frsatn yani. Hummin buna neden raz olmasn? Dors ban sallad. O kendince baz nedenlerle buna raz olmayabilir? Buna neden raz olmasn? Senden beni koruman istendi. Hummin bu isteini geri ald m? Hayr. O halde beni korumay srdrmeni istiyor. Ve ben de senin beni koruman istiyorum! Neye kar? Artk Humminin korumas altndasn. Hem Daneel, hem Demerzel olarak koruyacak seni. Herhalde bundan daha fazlasna da ihtiyacn yok. Galaksideki btn insanlar ve gler beni korusalar, ben yine de seni isterdim. O halde beni psiko-tarih iin istemiyorsun. Btn istediin seni korumam. Seldon kalarm att. Hayr! Neden szlerimi arptyorsun? Niin beni, pekl bildiin bir ey sylemeye zorluyorsun? Ben seni ne psiko-tarih, ne de beni koruman iin istiyorum. Bunlar birer bahane. Bakalarn da bulabilirim. Ben seni istiyorum. Sadece seni. Gerek nedeni mi soruyorsun? Seni sen olduun iin istiyorum. Sen beni tanmyorsun bile. Bu nemli deil. Buna aldrmyorum bile... Ama yine de bir bakma seni tanyorum. stelik sandndan daha iyi. yle mi? Tabii. Emirleri yerine getiriyor, hayatn benim uruma hi duraklamadan tehlikeye atyorsun. Sonulara da aldrmyorsun. Tenis oynamay ok abuk rendin. Bak kullanmasn ise daha da abuk. Marronla dvrken kusursuz davrandn. Sanki... insan deilmisin gibi. Kaslarn alacak kadar gl ve tepki sren de olaanst denilecek kadar ksa. Bir oday dinleyip dinlemediklerini hemen anlyorsun. Humminle ara-gere gerektirmeyen bir yn temle balant kurabiliyorsun. Dors, Peki btn bunlardan ne sonu karyorsun? diye s ordu. Bence R. Daniel Olivawn grevi kolay kolay yerine getirilecek gibi deil. Bir tek robot, bir

mparatorlua nasl yol gsterebilir? Onun yardmclar olmal. Bu belli bir ey. Herhalde Humminin milyonlarca yardmcs var. Sen bir yardmcsn. Kk Raych da yle. Ve sen de deiik trde bir yardmcsn. Hangi bakmdan? Hari, syle unu. Bu szleri kulaklarnla duyduun zaman, istediinin ne kadar lgnca bir ey olduunu da anlayacaksn. Seldon gen kadna uzun uzun bakt. Sonra alak sesle, Sylemeyeceim, dedi. nk... bana vz geliyor. Sahi mi? Beni olduum gibi kabul mu ediyorsun? Hangisi mmknse yle kabul ediyorum. Sen Dorssun. -Baka ne olursan ol, nemli deil. Btn dnyada senden baka hibir eyi istemiyorum. Dors usulca, Hari, ben senin iin iyi olan neyse onu istiyorum, diye mrldand. nk ben byleyim. Ama byle olmasaydm da, yine senin iin en iyisini isterdim. imdi senin iin en iyi olan ey ben deilim. Benim iin iyi ya da kt, buna aldrmyorum. Matematiki birka adm atarak gen kadna bakt. Syleyecei szleri tartyordu. Dors, seni hi ptler mi? Tabii, Hari. Bu toplum hayatnn bir paras. Ben de bir toplumda yayorum. Hayr, hayr! Ben unu kastettim: Sen hibir erkei gerekten ptn m? Yani... ihtirasla? ey... evet, Hari, ptm. Bu sana zevk verdi mi? Dors duraklad. Evet, verdi. nk bylece holandm, dostluuna deer verdiim gen bir adam hayal krklna uratmam oldum. Dors kzararak ban evirdi. Hari, ltfen. Bunu aklamam ok zor. Ama matematiki kararlyd. Daha da srar etti. Demek birini krmamak iin, yanl nedenler yznden ptn onu? Belki, bir bakma, herkes de yle yapyor. Seldon bu cevab dnd. Sonra birdenbire, Hi plmeyi istedin mi? dedi. Dors sanki gemiini inceliyormu gibi duraklad. Hayr. pldkten sonra bunun tekrarlanmasn istedin mi? Hayr. Profesr yavaa, aresiz bir sesle sordu. Hibir erkekle yattn m? Tabii. Sana syledim ya! Bunlar hayatn bir paras. Seldon sanki gen kadn sarsacakm gibi omuzlarndan yakalad. Ama sadece bir tek kiiye yakn olmay istedin mi? Hi k oldun mu, Dors? Sevgi duydun mu? Gen kadn adet kederle, ar ar ban kaldrd. Seldonla gz gze geldiler. ok zgnm, Hari... ama hayr. Matematiki Dorsu brakt. Kollar kederle iki yanna, dt. Sonra Dors elini usulca onun koluna koydu. Gryorsun ya, Hari. Aslnda istediin ben deilim. Profesr ban eerek gzlerini yere dikti. Konuyu in celemeye, mantkl dnmeye alyordu. Sonra bundan vazgeti. Dorsu istiyordu. Bu aslnda dnceden de, mantktan da te bir eydi. Kafasn kaldrd. Dors, hayatm, yle de olsa, buna aldrmyorum. Gen kadna sarlarak onu ar ar kendine ekti. Sanki Dorsun gerilemesini bekliyordu.

Ama kadn kmldamad. Seldon onu pt. Ar ar, uzun uzun. Sonra da ihtirasla. Dors birdenbire matematikiye skca sarld. Seldon sonunda ban kaldrd zaman Dorsun gzlerinin ii glyordu. Gen kadn, Hari, beni tekrar p, diye fsldad. Ltfen... SON