, ,

100 . . .,
,
, . , ,
, .
, , . .
, ( II . . .) , , .

.
, . ,
, .
, 6 : 8 = 9 : 12.
( , ,
)
. ,
, .

.
, .
, , ,
, .
: Musici scriptores Graeci (1895) Nicomachus Gerasenus, Harmonicum enchiridion, ed. K. von Jan (Leipzig: Teubner) 236265.
. .

Vol. II.1 (2008)

. . , , 2008


,
,
1. ,
,
, .
, , , ,
. ,
, , , . , ,
, . , , ,
, , .
, , , . ,
.
2. , ,
,
.
, , , . ()
(), ( ) 1 . ,
, , , ,
, . : , -

.

, , ,
. , - .
; , .

77

2 . ,
, .
(),
, , ,
. - , , , ,
, , , .
, ,
. . , , , . , ,
.
, .
, ,
. ,
, . , : ,
. , ,
: . , ,
, , . , . ,
, .
,
, ,
. , .
3. , ,

, ,
. , , , , , , 3 ,

, .
, .
; ,
, .
3
.

78

, .
: , ,
, .
(), () (),
() ().
, ,
4 , (
). , ,
5 ; ( ).
, . , . , ,
, 6 .
, , , ,
. ,
, , 7 . , , 8 .
, , , , , ;
, , , . .
4.
() , ,
. ()
( );

. () ,
. () .

, , , ;
, ; , . , , , 4

= . ,
.
5
= .
6
= .
7
= .
8
, , ,
.

79

. , , 9 .
,
, . ,
, .
, , . ,
,
;
, . . , , .
, ,
, . ,
: .
5. []

( )
, , ,

, ,
,
, , .
()
; ,
,
. , ,
, ,
: ,
, ,
(); .
, 10 .

: , . : , .
10
(3 : 2) = (4 : 3) (9 : 8), = + .

80

6. ,

,
() , ,
, , , . , .
- ,
, , , , , , . , , - ,
, , , .
, . , ,
() , []. , , . , ,
, , .
, .
,
, , , ,
,
, , . , , , , .
, . 12 ,
6; , . , 8 , , .
9 , , .
, 9 6. 8 , ,
6 , 12 . , ,
, 9 8.
, -

81

, 12 8 6,
, ,
12 9 6 . 11
,
, , . , . ,
, , , ,
. .
, 6,
8, , 9,
, 12. ,
: , , , 12 .
7.
, [] . ( ,
.)
: , , . . , , .
, , , []. , , .
, 13 . , ,
, ,
, ,
[],
, : , , 14 .
11

,
,
: 2 : 1, 4 : 1,
3 : 2, 9 : 4, . .
12
(3 : 2) : (4 : 3) = 9 : 8, = .
13
: .
14
: .

82

8.

. , , ,
, ;
.
, 12 6 , 9 8.
8 6 12, 6
6, 12 12. , 8 , .
,
, 4, , 2. 4 2 . , , , . 18, 8
, 144, 72.
, 9, ,
, 3 12
6. ,
, 81 72 . 3 9, . , 9 8, , . 12 9 8 6
, . , 12 6 9 8.
9.
,
, () ( ,
), (' ) (
). , , ( , ).
, , . , -
. . . .
, , , . ,
, , . ,
. -

83

, . ,
, , . , , .
,
. , , , . , , .
, , . ,
, .
10.
, . , , ,
, ,
, ,
: , ,
, .
, ,
, , . , , ,
, . , , . ,
, , .
, .
, , , , , .
, ,
, ; , ,
. , ,
, , , .

[ ] . .

84

11.
( ) 15
, . , ,
, .
, , , : ,
, ,
, . , , , ; ,
, :
, , . , , :
, , .
, , . ,
- , . , : , , ( , ).
, ,
, . . , .
, , , ,
( , ,
) , , . .
, :
. , , 16 .
, ,
, . ,
, , , :
,
,
,
15
16

.
. .

85

(
, , ),
,
,
( ,
),
,
,
,
,
[] ,
,
,
17 .
, ,
. ,
, ,
, 18 . ,
: , , , ,
. . :
, ,
. :
, ,
.
, ,
, , , ,
,

17

,
:
.
18
:

1

86

, , , , . , 19 ,
20 , , 21 .
12.
, , , -
, .
() ( ),
( ' ) 22 . , , (
). ,
( ) 23 .
() (
). () , (
) 24 ; .
, , () ()
. ,
. , . , , , , .
.

19

.
, ,
(III . . .) (I . . .),
.
21
, , : 1 2 4 8, : 1 3 9 27.
22
.
23
, ,
. , .
24
. V.3 : ()
(), . .
, . : ratio is relation of homogeneous magnitudes.
20

87

() .
, . , ,
, , , . ,
.

, , ,
.
, , : , ,
. ,
.
: , ,
. ,
, , .
: ,
25 , ,
, , ,
. ,
.
,
. ,
, ,
. , , .
, , . ,
( ) 26 .
, ,
, .
: , .
, . ( , .)
, , . ,
?

25
26

, (. ) .
. .

88

27 .
, :
, , , .
, :

28

29
30
31

27

(9 : 8)6. 2 : 1. .
28
( ) ; .
29
.
30
.
31
.

89

32
(
, ) ,
. ,
.
.

32

. , , .