kutuphaneci - eskikitaplarim.

com
ALPARSLAN TORKE
DOKUZ IIK
Drdnc Bask
Yaynla yan :
C. K. M.P. Eminn lesi
Dokuz Ik, Alparslan Tr
ke'in, genlik temsilcileri ile
yapt bir konumada, tespit
edilen prensiplerini ihtiva Pt
mektedir.
Trke'in bu prensipleri, y.
knda geniletilmi olarak ya
ynlanacaktr.
SULH

GARAN MATBAASI KOLL. T

stabul 1967
G+
Trkn hereyi gzeldir ve hereyden
gzeldir.
Mehmet Emin YURDA.UL
Gaye olarak dndmz eyi evve'a be
lirtmek ve ondan sonra bu gayenin gerekfmesi
ni salyacak yollar grmek isabetli olacaktr.
Gaye Trk Milletini, insanca usullerle, en ksa yol
dan, kendi gcyle ayakta durabilecek, kuvvetli,
mreffeh, mutlu, hak ve ereflerine sahip bir millet
haline ge,tirmek ve modl ern uygarln en n safna
geirmektir.
nsanlar nasl hereyd' en nce kendi kendileri
n hrmetkar olmak, kendi benliklerini hrmet
duygusu ile hissetmek mecburiyetinde iseler, mil
letlerin d kendi kendilerine hrmetkar olmalar,
kendi varlklarna gvenmeleri ve ken. di varlkla-
3
rna !uyulan sayg ve gveni almalan sayesin
de mutlulua rmeleri mmkndr.
Bir insann kde saygs yoksa, kendini aa
grrse, kabiliyetsiz hissederse, o insann byk
i yapmas, iinde buluduu evreye yararl olma
s mmkn olar:z. Bir insan bir hendee doru
hen bu hendei atlyanam, gcm yetmlz, kabi
liyfm yoktur endiiy mitsiz. ve teredd'tl
glirse, o hendei aamaz, atlyamaz. Bir isan ken
dine gvnerek n kuvvetliyim, ben bu hendei
hi yksnmeden atlayablirin> diye korkusuzca
gelirse atlar. Zafer, hibir zman mahvolduklarn
zannedenler tarafndan kazanlamz. Milletlerin ha
yat da byledir. MUleder kendi varlklarnn dee
rini hissederler, kdi kudretlerine inan duyarlar,
kendi izzetinefislerini her eyin stnde tutabilirler
ve. kend: varlklarna sayg duyarlarsa, uygarlk
aleminde byk varlk gsterirler, byk eser
ler meydana getirirle ve ayni zamanda kendi top
lumlar iinde yaayan butn insanlar mutlulua?
refaha erdirirler. Bundan dolaydr ki, biz prensip
krimizin bana milliyetilii koyuyoruz.
1
1) A H L A K 1 L 1 K
B
irinci prensibimiz ahlaklk prensbl
dir. Ahlaklk prensibi ok nemli bil
prensiptir. nemi zerinde sz sylenmesine bile
herhalde lzum hissetmezsiniz. Ahlak herkesin esa
sd. Ahlak olmayan bir toplumun hi bir ii ba
arl olamaz ve o toplumda hi bir ey iyi bir du
rumda bulunamaz. Fakat Ahlakln dayandg
bir takm temeller vardr. Bizim Ahlaklmzm
dayanaca temeller unlardr: Trk ahlak Trk
geleneklerine, Trk ruhuna, Trk Milletinin inan
larma uygun olacaktr. Trk ahlak hibir zamar:
tabiat kanunlarna aykr olmayacak, tabiat ka
nunlaryla da badaan bir takm temellere dayan
m bir ahlak olacaktr. Ahlaklkta gzeteceimiz,
aratracamz eylerdn biri de, Trk ahlaknn
Trk milletinin ykselmesi, yaamas ve korunma
sn salamaya yarayacak esaslar iinde toplam.s
olacaktr. Yani Trk milietnin yaamasna zararl
olacak kaideler Trk Ahlaklnn iinde 'yer ala
maz. Demek ki Ahlaklk prensibine esas olarak
kabul ettiimiz eyle Trk milletinin ruhuna uy
gun olmak, Trk milletinin geleneklerine, adetleri
ne ve inanlarna uygun olmak, tabiat kanunlarna
uygun olmak ve Trk milletine yararl olmak esas
larna dayanacaktr.
5
2) M i L L i Y E T i L i K
M
illi'etilik, Trk Milletin kar besle
nen derin sevginin ifadesidir. Kalbinde
baka bir rkn gururunu tamayan ve kendisini sa
mimi olarak Trk hisseden ve Trkle aday. n
herkes Trktr. Biz; Trk Milletine mensup oldu
umuza gre
,
bu milletin iinden km insanlar ol
duumuza gre, .elbette ki kendi milletimize karJ
derin bir bala bal olacaz ve bu milletin yksel
mSi iin bu milletin haklarnn daima her eit te
sirlerden uzak, her eyin stnde bulundurulmas
iin almay grev tanyacaz. te bu sebeplerden
dolay bizim milliyetiliimiz, Trk milletine kar
duyulan derin, kkl bir sevgi ve Trk Milletinin
iinde bulunduu mkl durumdan bir an nce,
en moder, en ilmi metodarla karlarak, en ksa
yoldan moder uygarln en n safna geirilmesi
ni salama dygusundan . kuvvet alr. Milliyetili
imiz bakalarna kar kin, ,garez duygularyla
beslenmez. Demek ki Trk Milliyetilii, Trk Mil
letine kar duyulan derin sevgi, ballk ve onu
g durumdan kurtarp kuvvetli, her eit korku
dan, baskdan uzak, erefiyle yaayan
,
mreffeh,
mutlu ve modern uygarlkta en n s:fa gemi bir
hale getirmek istei ve bu istein yaratt duygu-
,.
,,
dur. Birinci prensibimiz olan Milliyetiliimizin
zet c larak tarifi ve izah budur.
B
unun yanna Trklk kelimesini de
ilave ediyoruz: Milliyet,yiz, Trk
y'. Neden Trkyz? nk milletimiz Trk
milletidir. Trkl;k ne emektir? Trklk
Trk milletinin hayatnn her safhasnda, 'apaca
her eyin Trk ruhuna, Trk geleneine uygun ol
mas ve Trke yararl olmas amacnn, fikrinin n
pEnda tutulmasdr. Trke konuacaz, Trkeyi
daima hereyin stnde tutacaz. Yaplacak her
ide Trklk ruhuna, Trkn zelliine uygun ve
Trk milletine yararl olmas artn gz nnden
ka:mayacaz. Trkln de ksaca tarifi bu
dur. Birinci prensibimiz olarak aldmz Milliyet
ilik ve Trklk
,
ksaca yaptmz bu izah ve ta
rifle ite bu ekilde ortaya konmu oluyor.
7
8) L K C L K
U
lkcyz. nsanlk ailesi
,
yerznde
yaayan btn insanlar, milletler de
nen ayr ayr yelerin bir araya gelmesinden mey
dana gelir. Bir insan, insan olmak isterse, insanla
hizmet etmek isterse, evvela kendi milletine hizmet
etmeli, kendi milletini ykseltmeye, kendi milleti
ni mutl'u klmaa almaldr. Bunu yapt takdir
de ayn zamanda insanla da hizmet etmi olur.
nk bir insan kendi ailesini dnr ve ona kar
vefal kalrsa, insanlk duygular en olgun sevi
yeye eriecei iin, kendi ailesi dndaki insanlara
kar da yararl ve vefal olur. Bir insan kendi mil
letine faydal olmaz, kendi milletine kar ballk
duymazsa, onun insanl dnmekten bahsetme
si nihayet bir fantezi olur. nsan, yetitii topran,
yef;tii milletin refahn, iyiliini, saadetini ve e
refini temin etmelidir. Bunu yapt takdirde, o
millet insanln bir paras olduu iin, dolaysiyle
insanla da hizmet etmi olur.
.. ..
U
lkclmz nedir? Ulkclmz;
Trk milletini en ksa yoldan, en ksa
zamanda modern uygarln en st seviyesine -
8
karmak, mutlu
,
mreffeh hale getirmek; ,bamsz,
zgr, kendi haklarna sahip hayata kavuturmak ..
tr.
K
iilere hrriye, mi
_
lle
_
tlere i
_
stiklal ba-:
ta gele.' prensplermzdendr. nsanlar:
h: ve eit haklara sahip olarak doarlar. Kabiliyet
ve grevlerinin. dnda insanlar haklarna .tam ola
rak sahip klnmaldrlar ..
T
oplum ierisinde insanlar kiisel .liyc
knt ve k:.biliyetlerine gre g:evlen
dirilmeli ve bir sraya konulmaldr. Btn bunlar
la beraber ayrmsz olarak herkese bir imkan et
:
,
lii salanmaldr. Irkfn eitlii derken mcer.ret,
anlamda bir eitlik

nlalrnamaldr.
B
u lkclmlizn me bugnk
nrlarmzn dnda bulunan. Trkler.e
ait herhangi bir ey girer mi?
T
rk ad tayan herkes bizin sevgi ve
ilgimizin evresi iindedir. Bundan
vazgeemeyiz. Bu her milletin tabii hakk olduu
gibi Trk milletinin de tabii hakkdr .. Bugn Bir
lemi Milletler Anayasas yeryznde yaayan
her millete Kendi mukadderatna hakim olma
(Self determination) dedikleri prensibi kutsal bir
prensip olarak ilan etmitir. Bugn Afrikada yaa
yan ve bugne kadar hibir bamsz devlet kura
mam olan Zencilere dahi kendi mukadderatna
hakim olma (Self determination) hakk kutsal bir
hak olarak tannr ve bunlarn herbiri 'yabanc bo-
yunduruundan, smrgeclerin elindn kurtulup
bamszln alrken, bakalarnn boyund
'
uruu
altnda tutsak bulunan Trk1erin tutaklktan kur-
tubnasm isteek, dilemek,
tamak Trk olan herkes
bir haktr.
bunun iin iyi niyetler
iin en tabii ve kutsal
F
akat biz lkclmzde daima rea
list olmay ve grlecek faaliyetlerde
Trkiyeyi hibir zaman tehlikelere, risklere, mace
ralara srklemeyecek bir yol zerinde bulunm:y
.sas kabul ederiz. Ulkclmz bir macera fikri
deildir
.
Ulkclmz Trk Milletinin en k]sa
yoldan, en ksa zamanda moder uygarln en st
kademesine ykseltilmesi, mreffeh, mutlu bir ha
yata erdirilmesi, kendj gcyle ayakta durabilecek
bir hale :etirilmesi "e her eit korkudan, bask
dan uzak olarak, hr, mstakil yaamas lks
dr. Bu lk ayn zamanda Trk olan herkese har
ilgi ve sevgj gstermeyi, onlarn mutluluunu
dilemeyi ve onlarn mutluluunu, Turkiyeyi risk
lere, tehlikelere maruz brakmadan, brakmakszn,
brakmamak artyla salamaya almay iine aian
bir lkclktr.
4)
T O P L U M C U J, U K
O
rdnc prensibimiz Top1umculuk
prensibidir Toplumculuk prensibinde
gzettiimiz hususlar ayr blmde izah edilebi
lir:
1 OZFI TFFBBUS : Toplumun
kalknm)snda zel teebbs destekle
necek, himaye edilectktir. Acak bu konuda i ve
renle iinin karlki olarak haklarnn korunmas
ve bu iki tarafn mnasebetlerinin milletin :arnr
na olmayacak ekild kontrol, tanzim ve nezaret
altnda bulundurulmas arttr. Demek ki, zel t
ebbs korumak, himaye etmek prensibimizdir,
desteklemek, tevik dmek prensibimizdir. F'akat
bunu yaparken i verenle iinin mnasebetlerini
karlkl olarak her ki tarafn da haklarm koru
yacak ve her jki tar<fn mnasebetlerinin .illetin
zararna olmayacak sekilde kontrol edilmesi, d
zenlenmesi, nezaret aJtnda bulundrulmas esasn
art koyuyoruz.
il
YUY SFRMAYELERN BR-
LFM8J : Memleketimizde yaplmas
icap eden pek ok byk iler vardr. Bunlarn ba
arlmas iin halkn elindeki kk tasarruarn
11
tevik edilerek, devlet tarafndan tanzim ve orga
nize edilerek birletirilip halkn sermayedar olaca
byk ekonomik tEebbslere giriilmesini gaye
edinen bir gre sahibiz. Ayr ayr kimselerin eln
de bulunan kk tasarruflar, mesela on bin kii
nin, yirmi bin kiinin katlp birlemesiyle byk
sermaye haline gelir ve :bu sermaye byk tesislerin
kurulmasn salar. Bu nasl olacaktr?
.
. Halkmz
buna almamtr. Hdk buna tevik etmek, altr
:ak; 'cesatetlendirmel ve organize etmek, nayak
blmak dvIetin grevleri arasnda olacaktr. fm
dayy olarak yaplmas |cabeden bir ok byk
ilerin ayrca yine devlet eliyle bizzat ele alnarak
baarlmas gerekir. Bugn Amerika gibi en kapi
talisl rleketleide dahi bazi byk iler vardr
ki' tiunam'yle devlet tarafndan yaplmaktadr
B\ar:'te.e1a: Ato. Fze aratrmalar ve ilmi
a'b'm'lar gibi byk organizasyon isteyen, b
yk' masafiar isteyen ilerdir. Bunlarn tamamiyle
'devlee 'ele ahnp :Janlanmas ve sratle baarl
riasCesasi:1 iine alan bir gr tutuyoruz.
.. .' -- 3O3Y^L YA+JIM VE CUVN-
IK TEKILTI: Bu da, Turk mil-
otin ine
,
,;l;cak bir sosyal .yardmlama ve gven
lk Icit( meydam geIiymek grdr: Trk
iI}I|hg(insosyal balq;dan organize edilmemi,
dank bir durumdadr. Eskiden onun bir takn
sosyal balar
,
sosyal kurulular vard. Bunlar da
yd. Mesela eskiden vakflar vard, malal
:e .. ,eyleri vard. O gnn arIlarma gre, zama
n_a g5r.. gun decek bir takm sosyal ve ekono
. o:g?azasyo1lar vard. Loncalar vard, lonca
J2
larn da. ayn zamanda sosyal fonksiyonlar vard.
Bunlar zamanla yok oldular, kalktlar.
B
ugn milleti tekrar organize etmek la
zm geliyor. Bunlarn en banda geen
. lerden birisi de biitn halk iine alacak bir sos
yal yardmlama ve sosyal gvenlik tekilat kur
maktr. Yani Trkiye ierisinde hi kimse sahip
siz, yardmsz, himayesiz, desteksiz, isiz kalmama
l, kalmak korkusuni dmemelidir. Bir ailenin
reisi. mi ld, ocuklar, ailesi mutlaka bu tekilat
tarafndan derhal himaye edilmelidir. ocuklar
okuyacaksa okutmal
,
tahsillerine devam ettirmeli-
9ir. Evdeine i bulunmaldr. Btn bu problemle
ri zerine alan bir organizasyon meydana getiril
melidir. Byle bir organizasyon olmakszn cemi
yette byk hakszlklar meydana gelir; byk fa
cialar meydana gelir ve byle bir durum milleti
shhatli olmaktan karr. Bir ok yerlerde sizler
kepdiniz de bu gibi olylara ,her halde tesadf edi
yorsunuz. Bir ok facialar goruyorsunuz, iiti
yor.sunuz. Bunlar nleyecek byle bir organizas
yon kurmay esas kabul eden bir grn sahib
yiz. Yani toplum iesinde herkes bilecek ki, her
kesin sosyal gvenlii salanmtr. mi? BaVU
racaksnz, i verecek. Hastalk m? 'edavi gre
cek. Tahsil mi? ocLiuna tahsil imkan salayacak
.
A
yrca salk ve adalet gvenlii, sa
lanmasn dndmz dier itir.
Yani bir dava ve mahkeme konusu olduu zaman,
vatanda ihtiyac olan avukat, mahkeme masraf ve
dier zaruri masraflar gibi yardmlar kolayca elde
<debilmelidir. Bugnk gibi yle paras olann ken-
13
disine ifer ifter avukat tutup, ahit masraflaru
deyip hukuk imkanlarndan rahata faydalanmas
ve paras olmayan vatandalarn ise bunlardan yok
sun kalarak haklarn koruyamamas' durumu orta
dan kaldrlmaldr. Ayrca ceza ve tevkif evlerinir.
durumu da insanla yakr ekilde islah edilmeli
ve oraya den vatandalar tam bir imkan eitlii
ne kavuturulmal, henz sank durumnda olan
vatandan haysiyeti korunmaldr.
T
oplumculuk prensibimizin ne ald
nemli bir husus da udur:
T
rk Milleti ytizyllar boyunca byk
ihmallere uram, skntlara dm,
felaketler geirmi bir millet olduu iin bilhassa
halk ve kyl, aydnlara kar, kendisine yol gs
termeye, yardm etmeye gelenlere kar gvensiz
dir ve ayn zamanda mitsizdir, yani ktmserdir.
Bunun en ak misalini arklarmzda, trkleri
mizde grrz. Daima bir ktmserlik, znt ha
vas tarlar. Bu. mitsizliin neticesi olarak. halk
mzda hareket, byk hamle yapma kabiliyeti dur
durulm'tur. Bunu amak lizm Byk ilerimizi)
byk problemlerimizi ebilmek iin halk ener
jisin se:lerbr etmeliyiz:. Halk uyandralyz.
Halk uyandrabilmek iin d gzel sanatlar bu
arala seferber etmeliyiz. insanlara evvela ne'e,
yaama sevinci ve evk alamalyz. Heyecan a
lamalyz. Ne'e, mit ve evk duyan insan yorul
madan alabilir, enerji gsterbilir. mitsizlie
den, ktmserlie den insan yaama itahn
kaybeder. alma kuvvetini kaybeder. Bunu ken
di hayatmzda bir ok kere duymu, zgn oldu-
14
umuz zamanlarda alma isteimizin olmadn
anlamzdr. Ite Trk milletinin kalkndrlmas
iin bavuracamz nemli arelerden birisi bu
dur. Sanat, kltr faaliyetlerimizi, halk heyecana
getirmek; ona mit, evk, nee vermek ve bylece
halk enerjisini seforber ederek hareket yaratmak
istikametinde kullanmalyz.
B
urun iin de biz bir prensip olarak di
yoruz ki, sanat toplum iin, toplum ya
rarna kullanlacaktr. Toplum yarar iin seferber
edilecektir. Byle boa giden halk enerjisini (Ki bi
zim halkn byk bir ounluu senede u buuk
ay alyor, geri kalan sekiz buuk a' y bu enerji
heder oluyor) seferbr dip, erozyon problemimi
zin zlmesi, memleketin aalandrlmas, sula
ma ileri
,
yol meseleleri gibi byk meselelerimi
zin halli yolunda faydalanmalyz.
B
u arada halka yine bo vakitlerini de
erlendirecek el ileri, el sanatlar
retmek, gstermek, okuma mele
'
kesi ve kltrn
artracak kurslar amak ve onu hibir dakikasn
heder etmiyecek ekilde organize etmek toplumcu
luk prensibi iine aldmz hususlardan bir dieri
dir.
15
) i L i M C i L i K
I
limcilik prensibiyle unlar kastediyo
ruz :
B
tn olaylarn muhakeme edilmesi_ in
celenmesi, hibir pein hkme, hibir
ilim d zihniyete yer verilmeksizin, sadece ilim
mantalitesiyle ilim esaslarna gre yaplmas.
H
er eit pein hkm kafalardan bir
kenara brakacaz. Her olay inceler
ken ilim metodunu takip edeceiz. Bu da nedir?
Mahede, inceleme, aratrma, analiz, tecrbe ve.
msbet sonucu bulmak. Demek ki btn memleket
meseleleri ile ilgili olaylar, tutumlar dnrken
en doru neticeye varabilmek iin uygulayaca
mz prensip ilim metodu, ilim mantalitesi olacaktr
ve btn faaliyetlerimizde bize yol gsterici olarak
ilmi nder kabul edeceiz. Bunu da goruumze
esas olarak almakta ok fayda grdk. nk ou
zaman bir ok kimseler ilk hamlede ortaya n yar
glarla, art dncelerle kyor ve daha ilk anda
doru muhakeme yrtp, doru sonuca varma
'yollarn tkam oluyor. Bunun iin ilimciyiz. lim
cilikten de kasdettiimiz ey, yukarda da belirtti
imiz gibi, olaylar incelerken, ilim mantalitesini,
ilim metodunu kullanmak ve her iimizde ilmi
kendimize nder kabul etmektir. Yalnz ve sadece
ilmi, msbet ilimi nder kabul edeceiz.
6) H R R i Y E T i L i K
H
rriyetilik derken insanlarn en iyi
hrriyet iinde gelieceklerine inand;
mz ifade ediyoruz. Yalnz memleketimizde hr-
- riyet birok zamanlar alp, klie halinde siyasi bir
manada anlalm, kabul edilmitir. Byle bir hr
riyet yaayan btn insanlar iin, btn milletler
iin hrriyet olmaktan ok zaman uzak kalmtr.
Hrriyet deyince, siyasi hrriyeti esas almyaca
z, hrriyeti btn blmleri ile beraber dn
mek ve o ekilde bir hrriyeti istemeyi esas kab'ul
ediyoruz. Bunlar Birlemi Milletlerin Anayasasn
da yer alm olan hrriyetlerdir. Bu; sz hrryeti,
vicdan hrriyeti, yaz hrryeti
,
bilim hrriyeti,
sosyal hrriyet, ekonomik hrriyet, korkudan ve
baskdan azade olmak hrriyeti ve sefaletten kur
tulma hrriyeti gibi btn hrriyetleri iine alan
bir hrriyet grdr. Bir insana hrsnz ite
size siyasi haklarnz tanyoruz, istediiniz yere re
yinizi verebilirsiniz der, fakat arkasndan el altn
dan U tarafa rey vermezseniz iinizden kar
rm korkusunu, tehdidini koyarsanz, onun hrri
yeti bir mana ifade etmez. Veyahut Bu tarafa rey
verirseniz akam eve giderken be tane adamm si-
17
zi evrr, adamakll dver gibi tehdit eder bir du
rum ortaya karsa hrriyetin anlam kalmaz. Yani
hrriyetin gerek hrriyet olabilmesi iin Birle
mi Milletler Anayasasnda ayr, ayr saylm olan
bu hrriyetlerin btn olarak herkese salanm ol
mas arttr.
H
rriyetilikle beraber ahsiyetilii de
esas alyoruz. lnsanar ahslarna kar
karlkl sayg ve karlkl teminat ii
n
de bulun
maldrlar. nsanlar her zaman hrriyetle yaamak
imkanna sahip olmaldrlar. nsanlar insan haysi
yetine sahip olmazlarsa, her zaman hakarete u
rarlarsa, her zaman haklarndan emin durumda bu
lunmazlarsa, o insanlarn o memleket iinde fayda
l olmalarna, huzur i
.
inde ol
m
alarna ve mesut ol
malarna imkan yoktur. Onun iin bu prensibimizi
de hrriyetiyiz ve ahsiyetiyiz diye ifade ediyo
ruz.
1) KYCLK
H
alknn yzde
'
yetmii kyl olan bu
memlekette, kylye ve kylnn kal
knmasna ayr, zel bir nem vermeyi ve hunun
iin tedbirler dnmeyi esas kabul ettik. Kyc
lmzn dayand zellikler unlardr:
K
ylerin bir an nce kalknmasn sala-
mak iin ky niteleri meydana ,getir
mek. Bugn Trkiyede 43 bin ky vardr. Bu ky
lerin hepsine okul yapmaa kalkarsak 43 bin okul
lazm. Hepsine dispanser amaa, doktor vermee
kalkarsak 43 bin doktor lazm. Ebe verme kalkar-
'"
. .ll
sak -ki vermek lazm, ihtiyalardr - 43 bin ebe
bulmak lazm. Ayrca tarm verimli duruma getir
mek, modernletirmek .lazm geldiine gre onlara
modern tarm ara ve makineleri salamak, tarm
uzmanlar vermek lazm. 43 bin kye bu kadar ta
rm uzman ve arac salamak
,
kooperatifler kur
mak b' yk bir meseledir. Bunun iin -ematik
olarak aklamak zere sylyorum - on ky bir
ky nitesi kabul edip bu ihtiyac kltmeyi ta
sarladk. Kylerimizin ev says kylere gre dei
iyor. 100 evli, 50 evli, 20 evli, hatta 8 evli kyler
vardr. Bir misal olmak zere 10 ky bir nite ka
bul ettiimiz zaman, ortalama ev sysn d 50 ka
bul edersek 500 evli bir nite meydana geEr ve 43
bin rakamn 10 defa ,ltm oluruz, yani 43 bin
ihti'yac, 43 bin rakam on defa kltnce ihtiya
4300 nite haline gelir. u halde 4300 ky nitesi
ne 4300 okul, 4300 doktor, ebe, 4300 tarm uzman,
4300 kooperatif ve 4300 makine merkezi temin et
mek nisbeten ok kolaylam olur. Ite kycl
mzn dayand grlerden birisi budur. nk
kyn doktora
,
ebeye, retmene, okula, ziraatn
moderletirmee ihtiyac vardr. Bunun iin ora
da tarm uzmanlar, ona yol gsterecek, modern zi
raati, en verimli ziraati salayacak tarm uzmanla
r bulundurmaa ihtiya vardr. Tarmn modern
lemesi iin en modern tarm aletlerinin ve ziraat
usullerinin kullanlmas, ziraat ilalarnn kullanl
mas lazmdr. te ky kalknmasnn ky nitele
ri kurmak
s
uretiyle sratle salanabileceini d
nyoruz ve bylece bir grn sahibiyiz.
B
unun yan sra toprak reformu yahut
zirai reformu dunyoruz. Zirai re
formda dncelerimizin dayand iki temel var-
19
dr: Birisi geni toprak sahibi ve birok ky sahibi
kimselerin durumunu bugnk artlar iind d
zenlemek. Bilhassa Gneydou Anadolu blgemiz
de gayet geni topraklara sahip byle birok kim
seler vardr. Bunlar 10 kyn, 15 kyn, 50 kyn
sahibidir. Buralardaki kyller topraksz, varlk
sz, yar a durumdadr ki, bunlar kalkndrmak
bal bana bir milli dava saylsa yeridir. Tarm
biz zaten moderletirmei ve makinektirmei
dnyoruz. Tarm makineletirince tarmda kul
lanlan insan gcn kol kuvvetini azaltmak ica
bedecektir. nk onun yerini makine alacaktr. 50
insann, 10 insann veya 500 insann yapt ii ma
kine yapacak. O zaman 500 insan yerine bir insan
,
iki insan altrmak icap edecek. Bunu da hesaba
katarak, bu geni arazi sahibi olan insanlarn du
rumunu dzenlemek ve makine sayesinde tarm
dan arta kalacak kyly endstrye aktarmak :g
r bu geni topraklar iin dndmz gr
tr. Yani insanlar hibir zaman kendi gleri ile
ileyemiyecekleri kadar geni topraklara sahip
olamayacaklardr. Kyl serf olmayacaktr. K'yl
herkes gibi hr, kendi kendine alabilen vatan
da durumunda olacaktr. Acak tarm makineles
tirdiimiz zaman, topra gayri iktisadi iletmeci
.
lie sebep olacak ekilde kltrsek o zaman bu,
ziraatin verimini drr. O halde toprak refor
munu tarm reformu yaparken gayr iktisadi ilet
mecilie meydan vermeyecek ve sosyal dzensiz
lii de giderecek ekilde, en verimli f trm d
zeni kuracak ve makinelemeyi yapnca bo kala
cak insan gcn de sosyal skntya, sarsntya
meydan vermeden sanayiye ve dier sektrlere ak
tarmay salayacak bir gr. Bu to-rak reformun-
20
da dayandmz esaslardan biridir.
O
ieri de Orta ve Bat Anadoluda daha
ok grlen durumdur ki bu da miras
yolu ile devaml olarak topran, mlkn klme
sidir. Mesela 50 dnm topra olan bir insann 5
ocuu varsa, ocuklarna 10 ar dnm olarak ara
zi intikal ediyor. Onlarn ocuklarna intikal eder
ken daha da klyor. Bu klme iktisadi verim
li tarm yapmay imkansz hale getiriyor. te re
form grmz bunu da dzeltecek tedbirler bul
mak esasna dayanyor.
8 unun iin de miras kanunlarnda ge
rekli deiiklii yapmak, topran gay
ri iktisadi iletmecilie sebep olacak ekilde bln
mesini nlemek, blnm olan topran da verim
li bir ekilde iletilmesini sala'yacak tarzda koope
ratifilik yoluyla iletilmesini salamak. Yani ky
lerde niteler eklinde tekilat yapmak
,
kooperatif
ler meydana getirmek ve 10 kiinin ellier dnm
arazisi varsa, ki hepsi toplam olarak 500 dnm
eder, 500 dnmn makineli tarm sistemi ile ve
kooperatif eliyle ilenmesini baarmak gerekir. te
kyclk prensibinin iine ald dnceler de
zet olarak budur.
B
unun uy,gulanmas iin etd yaplacak
. ki vaktiyle bir ksmn biz yaptrm
tk. Her blgenin zellii vardr. Mesela Manisa ci
varmda kyler birbirine daha yakn ve daha kala
balktr. Sivasta kyler daha seyrek ve birbirinden
uzaktr. Bir 'yerde belki 5 ky bir nite yapacaz,
bir yerde 15 ky bir nite yapacaz. 10 rakamn
21
yukarda ematik bir misal olsun diye syledim.
Yoksa, bu memleketin artlarna, her kyn, her
ilin bulunduu yerin corafyasna gre dzenlene
cektir.
u halde bu kooperatifler zira retim
kooperatifleri eklinde olacak, kyl
nn ihtiyalarn tek elden temin etmek maksadiy
le iki kol zerinden alacaklardr.
D
ier taraftan zirai aratrma enstit
leri kurulacak, bu ile ilgili uzmanlar
bu enstitye bal olacaklar, her ky nitesine ve
rilecek tarm uzmanlar bu enstitlerin talimat ile
alaca gibi oradaki durumu da orann talimat
na gre inceleyecek ve grlerini devaml olarak
oraya bildirecek ve bylece kurulacak olan istatis
tik! bilgilerin, esas1arn temeli atlmi olacaktr.
Bugn skntlarmzdan biri de elimizde shhatli
,
ilmi istatistikler olmamasdr. statistik ok m
himdir. Bunlar tabii In teferratdr. Bunlarn
daha birok fonksiyonlar vardr. Hayvanclk v.s.
gibi zerinde durulacak eylerdir.
K
y sitelerini meydana getirirken
,
ky
niteleri iin kltr ve teknik merkez
ler kurmak hususundaki grmz budur. Kyle
ri birletirmek deildir. Zaten zamanla onlar bir
birlerine yanar, kaynarlar. Zorlayp evinden,
yerinden skp baka bir yere gtrmee taraftar
deiliz. o zaten baa kmaz, byk mali klfet is
ter ve realiteye uymaz. Bizim dndmz en
ksa zamanda byk sonu almak, randman almak
ve mevcut realiteye uygun pratik hal tarz bulmak
grdr.
22
8) G E L M E C L K ve H AL K 1 L 1 K
G
elimeilik prensibiyle unlar kastedi
yoruz: Uygarlklar nsanlarn iinde
bulunduklar durumla yetinmeyip daima daha iyi
yi, daha gzeli, daha mkemmeli istemelerinden,
aratrmalarndan ve bir de tabiat kuvvetlerinin
tahakkmnden kurtulma arzusundan ve tabiat
kuvvetlerine hkmetme, tabiat kuvvetlerini kendi
yararlarna olarak kullanma arzusundan meydana
gelir. Eer insanlar elde ettikleri ile yetinseler ve
bu bize yetiyor deselerdi medeniyetler olduu
gibi kalr, geliemezdi. Halbuki gryoruz bundan
40 yl nceki durum bugn yoktur. Bundan 5 yl
nceki durum da yoktur. Bundan 5 yl sonra da
daima bugnk durumdan daha ileriye gidilmi
,
daha birok yeni eyler bulunmu olacak. nk
insanlar daima daha iyiyi aratryorlar, daha m
kemmeli istiyorlar. O halde kalknmamzn ve ya
amamzn dayanaca temel prensiplerden birisi
de daima elde ettiimizle yetinmemek, daha iyiyi,
daha gzeli, daha mkemmeli aratrmak duygusu
olacaktr. te gelimeciliimizin dayand pren
sip budur.
A
ncak bunu yaparken gemiimize kar
hakaret ve onunla olan balanty kes
meyi asla dnmyoruz. nk millet devaml ola
rak bir aktr. Onun hayatn herhangi bir yerden
kesip, evvelkini silip karmaa imkan yoktur. Onun
iin gelimecilikte devamll esas kabul Ediyoruz.
Yani yapacamz btn faaliyetlerde, btn iler
leme ve kalknma hamlelerinde yapacamz b
tn ilerin milli ruhumuza ve milli geleneklerimi
ze uygun olmas esasn kabul ediyoruz. Gelime
cilik prensibiyle kastettiimiz grn zeti budur.
23
"I
E N D S T R i C i L i K ve
TEKNKLK
H
alklktan maksadmz da hereyin
halk iin, halkla beraber ve halka do
ru olmasdr. Yani halka tepeden bakmak, halktan
ayr olmak gibi tutumlar uygun grmyoruz . . .
Her ey halk iin, halka doru ve halkla beraber
olacaktr.
B
ugn dnya Atom ve Fze andan
ieriye girmitir. Artk buhar a ;e
ride kalmtr. Elektrik a da arkada kalmak ze
redir. nsanlk yeni bir aa giriyor. Bu a Atom
ve Fze adr. Bu ne ile mmkn olabilir? Tek
nikle mmkn olur ve bir de milletlerin endstri
sahibi, ar endstri sahibi olmalaryla mmkn
olur. Endstri de yine neye dayanr? Teknie da
yanr. O halde teknik sahada en ileriye gitmek,
ykselmek ve byk endstri sahibi olmak, kal
knmamz iin, kurtuluumuz iin temel prensiple
rimizden bir dieridir.
A
na prensiplerimizi bu
_
kilde zetled
imi zannediyorum. TURK MILLETI
NE yararl olabilmek iin bu prensiplerin uygulan
masnda ULU TANRI'dan bize g ve imkan ver
mesini dilerim.
ALPARSLAN TRKE
24
ALPARSLAN TtRK
Alparslan Trkcs 1333 y.
lnda <19171 Lekoe'de do
muttr. Ailesi Kbr:s'a Kay
se.i ye bagl Pnarta; i.e
sinin K,kerli kynden g
etmltr.
Trkeer 1933 * ylnda ts.
tantul'a geldi ve oUllar
Alparsla Kuleli Askeri Ll
ses.ne \erdiler. TRKE bu
okulu bitirdikten sonra Harb
\
Okulu'na geti. Orduya 1938
de tem:n olarak katlan
TRKE, daha sonra Aka-
u
deml'ye girmi ve kcrmay
/
Binba rttestyle mezun ol-

mutur. TRKE 1948'de
lf
Genel K;rmayn at im-
1
tihan kazanarak Amerka'-
ya gitmi ve burada Harb

Akade:si nd tahsil r-
mtr.
TURKE ayrca. Wesh!ngton'da Entemsycnal Ekonomi trh li ypa.
m. Almanyaca Nkleer sava kursu grm', NATO D m Gru
-
ca yap lan rltll i
l
'l v
e
krri top-
lantlarda Gene .aymz emsilclsi ola ak tulu utur.
Alp?rsan Tp evlidir. te O{' babrsdr. tnglliz ve Fransca
bilir. Halen CKMPnn Genel Jakan
FlATI: 1 LlRA