Socijalizacija - proces uenja kojim usvajamo znjanja, stavove, vrijednosti i ponaanje potrebno za sudjelovanje u ivotu drutva - pojedinac postaje

drutveno bie, a drutvo kontinuitet i prenoenje kulturnih vrijednosti s narataja na narataj - linost - stabilna sloevina naina razmiljanja, ponaanja i stavova pojedinca - internalizacija normi - samokontrola - usvajanje i ponaanje prema normama prihvaenim u drutvu bez vanjske prinude - izgradnja osobnog indentiteta - John Locke - tabula rasa - ovjek postaje ono to naui - Charles Darwin - ovjekovo ponaanje uvjetuje gensko nasljee - bioloki determinizam - ponaanje odreuje gensko nasljee - sociobiologija - kulturni determinizam - ponaanje odreuju kulturni imbenici utvreni socijalizacijom - sociologija i antropologija - tipovi socijalizacije - primarna - razvoj govora, misaonih sposobnosti, potivanja drugih, internalizacija vrijednosti i normi - sekundarna - meusobna interakcija kao sredstvo usvajanja socijalnih vjetina i normi - anticipativna - uenje za budue uloge (npr. staist ui o ponaanju prema pacijentima, kolegama, ui o unutarnjem ustrojstvu bolnice...) - razvojna - prilagoavanje uloge novim okolnostima(ukljuuje odbacivanje nekih uloga, ali i usvajanje novih) - obrnuta - tip socijalizacije u kojoj mlai poduavaju starije, jer se mlai bre i lake prilagode promjenama u modernom drutvu - resocijalizacija - zbog nekih promjena uloga potrebna je i potpuna promjena obrazaca ponaanja(stjecanje novih navika, naputanje starih obrazaca ponaanja) - totalne(represivne) ustanove - zatvori, umobolnice, logori, samostani... - imbenici socijalizacije - grupe ili institucije koje utjeu na socijalizaciju - obitelj - izravno utjee na ivot od roenja do zrelosti - izgradnja osnovnih crta osobnosti prijateljstvo, velikodunost... - kola - poduava odreenim znanjima

i vjetinama - nije ba odgojna, vie obrazovna - vrnjaci - neovisnost od odraslih, druenje, osjeaj jednakosti... - mediji - nude informacije ili modele koji bi se mogli neposredno iskusiti - sve grupe koje mogu prenest norme, vrijednosti, stavove i sl. - vojska, religijske grupe, stranke... - socijalna kontrola - skup sredstava kojima se nastoji ouvati potivanje normi - internalizacija - norme nisu vanjska prinuda, ve dio linosti koju ovjek eli potovati - sankcije - svaka reakcija na ponaanje drugih koja za cilj ima osiguranje potivanja normi - pozitivne - nagrade za 'dobro' ponaanje - negativne - kazne za ponaanje koje odstupa od normi - formalne - odreene nekim tijelom koje odreuje usklaenost ponaanja s normama (zatvor, novana...) - neformalne - manje organizirane i spontane(osmijeh, uvreda...) - devijantnost - ponaanje koje iznad prihvatljive mjere odstupa od normi - negativna reakcija - pozitivne funkcije devijantnosti: - promicanje drutvene konformnosti - postavljanje nekoga iznad zakona omoguuje zadravanje veine ljudi unutar pravila ponaanja - uvravanje normi - drutvo samo proizvede devijantnost, kako bi na primjeru neke osobe(rtveno janje) ojaala norme - jaanje grupe - grupa zbog zajednikog neprihvaanja devijantnog ponaanja, jaa i uvruje svoju solidarnost

- katalizator promjene - krenje neke norme dovodi do njenog osporavanja i pokazuje potrebu za promjenom te norme - objanjenja devijantnosti: - teorija strukturalnog pritiska - drutvo stvara pritisak normama - kada se cilj ne moe postii kulturalno doputenim sredstvima, ostvaruje se devijantnim - konformnost - prihvaanje i ciljeva i dozvoljenih sredstava - inovacija - prihvaanje ciljeva, ali naputanje dozvoljenih sredstava - ritualizam - zanemarivanje cilja, ali potivanje doputenih sredstva - povlaenje - odbacivanje i ciljeva i sredstva - pobuna - odbacivanje ciljeva i sredstva i njihovo zamjenjivanje novim normama - teorija kulturalne transmisije - diferencijalna asocijacija devijantno ponaanje se ui kao i bilo koje drugo ponaanje tj. ljudi se povezuju i ue stavove i ponaanja od onih s kojima se drue - konfliktna teorija - drutveni odnosi su takvi da su proizvedene grupe sa suprotstavljenim interesima pri emu su jedne grupe povlatenije i nastaju nejednakosti i konkurencija - teorija etiketiranja - nijedan in nije devijantan, ve ovisi o percepciji okoline - ljudi etiketirani kao devijantni, kao odgovor okolini, mogu se poeti ponaati devijantno - primarna devijantnost ponaanje suprotno normama

koje prolazi nezapaeno - sekundarna devijantnost devijantnost kao odgovor na okolinu koja tu osobu smatra devijantnom - devijantna subkultura grupa ljudi koja tvoje ponaanje ne smatra devijantnim, a kao i ti je etiketirana kao devijantna Kolektivno ponaanje - za razliku od grupa: - nema stalne interakcije - nema jasnih granica - nema normi i pravila(ili su slabe) - oblici rasprenog kolektivnog ponaanja - glasine - neprovjerene informacije koje se prenose neformalno - moda - iroko prihvaanje neke novosti u nekoj sferi ivota - masovna histerija, panika - iracionalno ponaanje temeljeno na neprovjerenim informacijama - javnost - skupina ljudi zainteresirana za odreena pitanja i koji nastoje utjecati na odluivanje u drutvu - javno mijenje - miljenje javnosti o odreenom pitanju - oblici konvergirajueg kolektivnog ponaanja - gomila - privremeno okupljena skupina ljudi koja ima zajedniko sredite panje - sugestabilnost pojedinac se podreuje gomili, i prihvaa zahtjeve gomile iako su oni devijantni - deindividualizam pojedinac radi ono to ne bi radio da je sam - osjeaj neranjivosti sklonost nasilju, krai, vandalizmu jer se pojedinac u gomili osjea sigurnim i monim tipovi gomila - sluajna - vee se uz

senzacionalizam - trenutna situacija je potaknula stvaranje gomile - konvencionalna - okuplja se planirano(mjesto, vrijeme, sadraj, regulativni karakter) - ekspresivna - okuplja se zbog elje za uzbuenjem ili uitkom - aktivna - ima cilj, moe se pretvoriti u rulju