DRVENE KONSTRUKCI J E 8

Tradicionalne krovne
konstrukcije
Tradicionalni krovovi se
izvode od punih drvenih
greda najmanjeg presjeka
1012cm. Stabilnost i
nosivost krova zasniva se
na veliini presjeka greda i
vrstoi tradicionalnog
tesarskog spoja. lementi
krova se kroje na gradili!tu
i sastavljaju na licu mjesta.
Spojevi se naje!e
ojaavaju ekserima"
klam#ama" zavrtnjima sa
maticom. $zbor tipa krova
uveliko zavisi od raspona i
rasporeda nosivih zidova.
%aspon greda izlo&enih
savijanju openito nikada
ne prelazi '"(m" !to
odgovara uobiajenim
presjecima drvenih greda
sa kojima je jednostavno
rukovati.
)rovne ravni tradicionalnih
drvenih krovova #ormiraju
se od niza paralelnih greda
* rogova" postavljenih u
pravcu kosine. %ogovi su
kose grede izlo&ene
savijanju a nekad i pritisku.
Slobodna du&ina izvijanja rogova kod tradicionalnih krovova ne treba biti vea od '"(m. %ogovi nose
podkonstrukciju na koju se postavlja krovni pokriva.
+rede na koje se oslanjaju rogovi prihvataju i prenose optereenja krovnih ravni na nosive zidove.
,bino su postavljene paralelno sa strehom tako da predstavljaju oslonac niza rogova. -koliko je takva
greda cijelom du&inom ili veim
dijelom naslonjena na nosivi zid"
naziva se vjenanica. +reda
koja optereenje prenosi preko
drvenih podupiraa * stubova"
naziva se ronjaa ili
podronica. .ko se ro&njaa
nalazi u liniji sljemena" onda je
nazivamo sljemenjaa. -sljed
opetereenja od rogova"
ro&njaa i sljemenjaa su
izlo&ene momentima savijanja.
,snovni nosivi sklop
me/usobno povezanih greda u
vertikalnoj ravni preko kojeg se
prenose optereenja na nosive
zidove naziva se krovni veza. -
zavisnosti od tipa krova" krovni
veza se postavljaju paralelno i
na odre/enom odstojanju.
0rema vrsti krovnog vezaa"
Izometrijska skica prostog krova sa tavanicom od drvenih greda
ROGOVI SPREGOVI - GREDICE 10x5cm
STROPNE GREDE
EONA DASKA
LETVE
7
0
-
9
0
Odreivanje krovnih ploha kod sloenih krovova
I II III
IV V VI
VII VIII IX
X XI XII
DRVENE KONSTRUKCI J E 9
tradicionalni krovovi se dijele na1 proste krovove, krovove sa raspinjaama" krovove sa stolicama i
krovove sa vjealjkama.
Prosti krovovi
,snovni veza prostog krova sastoji se od dva roga me/usobno spojena u sljemenu i oslonjena na
horizontalne grede 2 tavanjae. Svijetli raspon nosivih zidova na koje se oslanja prosti krov iznosi
najvi!e 3m. Slobodna du&ina izvijanja rogova mo&e biti najvi!e '"(m. 4agib krovnih ravni iznosi '02(0
o
.
-kruenje od bonih horizontalnih sila izvodi se kosim spregovima koji se postavljaju sa unutra!nje
strane krovnog vezaa. Spregovi mogu biti gredice presjeka (10cm.
Krovovi sa raspinjaama
-koliko du&ina rogova kod prostog krova prelazi '"(m" poveava se mogunost njihovog izvijanja i
pojave ugiba od vertikalnog optereenja. - takvom sluaju par rogova se ojaava horizontalnom gredom
Krov sa raspinjaom i rogovima koji su oslonjeni na drvene stropne grede
m
i
n

1
"
5
m
6
7
(

8
m
a
x

4

5
m
!
2
7
(

8
m
a
9

"

5
m
!
R#
R
$
$
max 4m C
A
- ROG %R&
- V'ENANICA %V&
- RASPIN'AA %R#&
- $KR$(EN'A %$&
L) max 9m
POPRENI PRES'EK
A
R
$
POD$*NI PRES'EK
S+
$
R#
- STROPNA GREDA %S+&
STROPNA GREDA
,-./0na 1a/anica!
Prosti krov sa rogovima oslonjenim na stropne grede
L) max 2m
POD$*NI PRES'EK
POPRENI PRES'EK
ROG
STROPNA GREDA
A3 SERKLA*
4x 506i5ni L #.78i6
9a :a/.1n;0m 14mm
<7ma- +.0-0
DETAL' OSLAN'AN'A
ROGA I STROPNE
GREDE
S+
S+
6(:(0;
R
DI'AGONALNO
$KR$(EN'E ,+.0-ica
5x10cm i6i 5x=cm!
R
$
- ROG %R&
- $KR$(EN'A %$&
- STROPNA GREDA %S+&

m
a
x

4

5
m
DRVENE KONSTRUKCI J E 10
2 raspinjaom" koja se postavlja na visini od oko < ukupne visine od tavanice do vrha rogova ali ne
manje od 150cm. ,bzirom da je od strane rogova izlo&ena pritisku" slobodna du&ina izvijanja raspinjae
ne smije biti vea od 'm. Spajanje roga i tavanjae" nagib krova i ukruenje od bonih horizontalnih sila
isto je kao kod prostog krova.
0rosti krovovi i krovovi sa raspinjaama mogu se izvoditi kod krute 8.=> tavanice. - tom sluaju du&
oslonakih vanjskih zidova izvodi se zako!ena vjenanica koja slu&i za oslanjanje rogova. =etonski
vijenac je potrebno izvesti sa odgovarajuim sko!enjem a prije betoniranja postaviti anker zavrtnje na
svaki metar du&ine.
Krovovi sa stolicama
)rovovi sa stolicama #ormiraju se oslanjanjem rogova na vjenanice i ro&njae. Stolica sadr&i
horizontalnu gredu 8ro&njau ili vjenanicu> oslonjenu na dva ili vi!e stubova. %o&njaa slu&i za
oslanjanje rogova. 4apregnuta je na savijanje te uvijek ima pravokutni presjek okrenut uspravno.
)rovovi na stolice mogu se #ormirati sa drvenom tavanicom ili na krutoj tavanici 8.= ploi ili drugoj>.
0olo&aj stubova treba biti !to bli&i unutra!njim nosivim zidovima kako bi se optereenje prenosilo na njih.
-koliko su stubovi vertikalni onda se naziva prava stolica a ako su zako!eni onda se naziva kosa stolica.
Stubovi stolice dodatno su ukrueni kosim gredama 2 kosnicima. ?onji kraj kosnika spaja se sa
tavanjaom ili drvenim osloncem ako se radi o krutoj tavanici. @edan ili dva stuba stolice povezuju se sa
parom rogova u istoj vertikalnoj ravni parom gredica koja se nazivaju klijeta. ,vakav nosivi sklop
sainjen od para rogova" jednog ili vi!e stubova" ukljuujui klije!ta i kosnike naziva se krovni veza.
%astojanje krovnih vezaa iznosi 6"(2'"(m.
Prosti krov sa rogovima koji su oslonjeni na vjenanice (AB tavanica
V'ENANICA 14x14cm
V
<7ma- +.0-0 an<0. :a/.1an; 14mm
'0:(0;
R
V
$<.>?0n;0@ <79i
9#.0+7/i ,+.0-ic0
5x10 5x=cm!
R
$
- ROG %R&
- V'ENANICA %V&
- $KR$(EN'A %$&
A
'
"
(
m
3
0
6
c
m
A
BAVRTAN' 14mm
A
<7ma- +.0-0
<7ma- +.0-0
POD$*NI PRES'EK
POPRENI PRES'EK
DETAL' OSLAN'AN'A
ROGA I STROPNE
GREDE
L)max 2m
70-90
Krov na raspinjae sa rogovima oslonjenim na vjenanice (AB tavanica
V'ENANICA
ANKER 14mm
m
i
n

1
"
5
m
6
7
(

8m
a
x

4

5
m
!
2
7
(

8
m
a
9
"

5
m
!
6(:(0;
R#
R
$
$
V
R
$
R#
V
$
max 4m
A0:B0cm
C
A
- ROG %R&
- V'ENANICA %V&
- RASPIN'AA %R#&
- $KR$(EN'A %$&
R
R#
C
3
0
6
c
m
A
BAVRTAN' 14mm
DETAL' OSLAN'AN'A
ROGA I STROPNE
GREDE
DETAL' SPO'A ROGA
I RASPIN'AE
BAVRTAN' 14mm
L) max 9m
POD$*NI PRES'EK
POPRENI PRES'EK
DRVENE KONSTRUKCI J E 11
)rovovi na stolice ne zahtijevaju tako strme nagibe kao prosti krovovi" te se njihov nagib uobiajeno
kree od 2(
o
do '(
o
. $majui u vidu maksimalni raspon oslonaca rogova od '"(m" kao i raspon vanjskih
nosivih zidova" konstrukcija krova mo&e biti #ormirana kao jednostruka" dvostruka ili trostruka stolica.
Jednostruka stolica.C0rimjenjuje se kada je raspon vanjskih nosivih zidova najvi!e Am a pribli&no na
sredini raspona postoji srednji nosivi zid. ,slonce rogova sainjavaju vjenanice i jedna srednja prava
stolica sa sljemenjaom.
Dvostruka prava stolica.C0rimjenjuje se kada su rogovi du&i od '"(m" odnosno kada je raspon
vanjskih nosivih zidova izme/u A i 12m a unutar raspona postoje dva srednja nosiva zida na koje se
prenosi optereenje putem drvenih stubova. ,slonce rogova sainjavaju vjenanice i dvije ro&njae" tako
da je raspon izme/u vjenanice i ro&njae najvi!e '"(m a izme/u ro&njae i spoja sa uparenim rogom
najvi!e 2"(m. )rovni veza sainjavaju par rogova" dva stuba" klije!ta" te par kosnika ako je nagib vei
od 2(
o
.
Kose stolice.C0rimjenjuje se u sluajevima kada je raspored zidova takav da bi oslanjanje prave
stolice nepo&eljno opteretilo tavanicu. - tom smislu" stubovi se postavljaju koso tako da se optereenja
prenese direktnije na zid.
!lementi i izgled stolice
IBGLED STOLICE
SA ELA
R+
S
R<
IBOCETRI'SKI
IBGLED STOLICE
- KOSNIK %K&
- RO*N'AA %R+&
- SL'ECEN'AA %S+&
"

5

-

4

5
m
S
R<
R+ S+
K
1
D
4
1
D
4
1
D
4
- ROG %R&
- ST$3 %S&
- KLI'EETA %KL&
- R$KE ,#a;an10! %R<&
DRVENE KONSTRUKCI J E 12
"ednostruka stolica u sluaju AB tavanice
POD$*NI PRES'EK POPRENI PRES'EK
TLOCRT KROVA
m
a
x
'
"
(
m
R
KL
S
S+
K
V
R<
- ROG %R&
- ST$3 %S&
- KLI'EETA %KL&
- V'ENANICA %V&
- R$KE %R<&
- KOSNIK %K&
- RO*N'AA %R+&
- SL'ECEN'AA %S+&
- PODLO*AK %P-&
6"( : '"(m
A0:B0cm
SG
KL
R< K
R
S
V
S+
V
KL
R
S
6
"
(

:

'
"
(
m
2(:'(; P-
#etaljni izometrijski prikaz spoja vjenanice sa stu$om i oslanjanja rogova
R
S
R<
K
KL
S+
BAVRTN'I C14
DRVENE KONSTRUKCI J E 13
Krov na dvostrukoj pravoj stolici (AB ploa
Izometrijski prikaz detalja spoja ronjae sa stu$om i oslanjanja rogova
KL
R
S
R<
BAVRTAN' C14
S
"5-45m
L
POD$*NI PRES'EK
POPRENI PRES'EK
m
a
x

'
"
(
m
m
a
x

2
"
(
m
max 1m
R
KL
R+
K
S
V
R<
0"-0"5 L 0"-04 L 0"-0"5 L
2(:'(;
A0:B0cm
KL
R<
K
R
S
V
R+
C
DRVENE KONSTRUKCI J E 14
Krov na dvostrukoj kosoj stolici
K.7/ na -/791.><7; <797; 9176ici
max 14m
m
a
x

'
"
(
m
m
a
x

2
"
(
m
ROGOVI 10x14
KLI'EETA 4x7D14
RO*N'AA 14x40
KOSNIK 14x14
ST$3 14D14
V'ENANICA 14x14
R$KE 10x14
2(:'(;
K.7/ na ;0-n7; #.a/7; i ;0-n7; <797; 9176ici
m
a
x

'
"
(
m
m
a
x

2
"
(
m
ROGOVI 10x14
KLI'EETA 4x7D14
RO*N'AA 14x40
KOSNIK 14x14
ST$3 14D14
V'ENANICA 14x14
R$KE 10x14
2(:'(;
max 14m
ROGOVI 10x14
KLI'EETA 4x7D14
R$KE 10x14
ST$3DKOSNIK
D01a6; 796an;an;a .7Fn;a50 na <797m 91>G>@ #.09;0< i i:+60-
RO*N'AA 14x40cm
2
ST$3 14x14
R$KE 10x14
KLI'EETA 4x7D14
ROGOVI 10x14
KOSNIK 14x14
DRVENE KONSTRUKCI J E 15
Krovovi sa vjealjkama
Sklop pritisnutih i zategnutih drvenih greda u vertikalnoj ravni koji prenosi optereenja iskljuivo na
vanjske nosive zidove naziva se krovna vjealjka. Dje!aljke se primjenjuju u sluaju kada ne postoje
srednji oslonci ili kada bi izvedba druge vrste konstrukcije bila manje ekonomina. Speci#inost krova na
vje!aljke je ta !to se drvene tavanice mogu izvoditi sa rasponima veim od 3m. 4aime" tavanjae veih
du&ina sa odgovarajuim nastavcima" Evje!ajuF se za konstrukciju krova" odakle i potie naziv vje!aljka.
)od ovakvih krovova rogovi se oslanjaju slino kao i kod stolica" na vjenanice" ro&njae i sljemenjae.
)rovni veza vje!aljke mo&e sadr&avati jedan ili dva stuba" zategu" kosnike i raspinjau. %azmak vezaa
iznosi 6"(2'"(m. ,vi elementi se moraju #ormirati tako da se osovine greda na spojevima sijeku u istoj
taki. Spoj se ojaava zavrtnjem 12mm ili zupastim ploama. Ga #ormiranje vje!aljke va&an je polo&aj i
ugao kosnika. ,sovine zatege i kosnika moraju se sjei iznad oslonca. -loga kosnika kod vje!aljke
znatno je drukija nego kod stolice. )osnici sada prenose najvei dio optereenja na oslonce. - tom
smislu njihov ugao u odnosu na horizontalu mora biti H60
o
.
PRENOEEN'E
OPTERE(EN'A
K.7/ na -/791.><7; /;0Ha6;ci
m
a
x

4

5
m
S
K
R<
V+
N Na-/6a<a
m
a
x

2
"
(
m
R+
R:
R
S
R<
R+
R
min"0I
- ROG %R&
- ST$3 %S&
- VEBNA GREDA %V+&
- KOSNIK %K&
- NADVLAKA %N&
- RAB$PORA %R:&
ma9 12m
#vostruka vje%aljka& popreni presjek i %ema preno%enja optere'enja(
K.7/ na ;0-n791.><7; /;0Ha6;ci
POPRENI PRES'EK
POD$*NI PRES'EK
PRENOEEN'E
OPTERE(EN'A
m
a
x
4

5
m
S
R
K
R<
KL
V
V+ V+
S
KL
R
R<
S+
N
N
A0:B0
6"(:'"(m
min"0I
max Am
PRITISAK
BATEBAN'E
DRVENE KONSTRUKCI J E 16
Drvene reetke
?rvene re!etke u osnovi se zasnivaju na opim statikim principima za re!etkaste nosae. -
visokogradnji se uglavnom koriste kao krovne konstrukcije. Gnatno su ekonominije od klasinih drvenih
krovnih konstrukcija.
4agibi gornjeg pojasa kreu se od 10; do maksimalno '(;. )od trokutastih oblika re!etki" ovaj nagib ne
treba biti manji od 15;. %astojanja vornih taaka zavise od vrste re!etke" veliine drvenog presjeka i
optereenja" a kreu se od 100 do 600cm. Spajanje !tapova ostvaruje se razliitim metalnim sredstvima
a ponekad i ljepilom. Tu spadaju ekseri" zavrtnji" mo&danici" zupaste ploe i drugo. 4osai se
postavljaju na rastojanjima od 50 do '00cm. Deliina rastojanja zavisi od vrste pokrivaa odnosno
sekundarne podkonstrukcije ali i samog tipa nosaa. Svaki pojedinani nosa se privr!uje za oslonce1
nosive zidove" grede ili stubove. Spajanje se vr!i anker zavrtnjima sa maticama i parom ugaonika.
Ijelovita konstrukcija sa re!etkastim nosaima mora biti ukruena u podu&nom smislu. -kruenje se
mo&e osigurati dijagonalnim spregovima koji podu&no povezuju nosae ili postavljenim u ravni gornjeg
pojasa.
Reetke od dasaka
%e!etke od dasaka su male te&ine a primjenjuju se kod manjih raspona" od ' do 12m. -obiajeni nagib
gornjeg pojasa iznosi izme/u 10; i 1';. Jtapovi re!etke izra/uju se od dasaka debljine 2' ili 25mm.
?aske se u vorovima preklapaju jedna preko druge" tako da ukupan broj slojeva iznosi najvi!e pet.
+ornji i donji sloj sastoje se od po tri a dijagonale ili vertikale po dvije daske. Ke/usobno spajanje
dasaka u vorovima mo&e se vr!iti ekserima" ali je svakako bolje rje!enje sa prstenastim mo&danicima.
%astojanje nosaa kree se od 1 do 'm.
Reetke od talpi
0rimjena ovakvih nosaa danas u svijetu ima sve vee ue!e u gradnji krovova iz razloga jednostavne
izrade" brze monta&e i malog utro!ka drveta u odnosu na raspon. Ga izradu se primjenjuju talpe debljine
' do (cm" polo&ene u jednoj ravnini a spajaju se obostrano utisnutim metalnim zupastim ploama.
4jihova veliina i dimenzije dobiju se statikim raunom. -obiajeni rasponi ra!etki od talpi iznose od od
3 do 10m" a mogu se raditi i do 15m. 0ostavljaju se na rastojanjima 30 ili 12(cm.
2 -7 14m
1
1
-7n;i #7;a9 "x44mm
+7.n;i #7;a9 "x44mm
-i;a+7na60 4x44mm /0.1i<a60 4x44mm
90<>n-a.na #7-<7n91.><ci;a
1
0
I
4
0
-
5
0
c
m
)e%etkasti krovni nosa od dasaka de$ljine *+mm( #aske su preklopljene u slojevima i
zakovane ekserima(
DRVENE KONSTRUKCI J E 17
VERTIKALNI PRES'EK
REEETKASTOG NOSAA
OD DASKE 44mm
GORN'I PO'AS
DI'AGONALE
DON'I PO'AS
DETAL'I SPO'EVA B$PASTIC PLOACA SA OBNAENIC
VELIINACA PLOA
-7n;i #7;a9
+7.n;i #7;a9
-i;a+7na60
1
4
1
4
1
4
1
4
1
"
1
"
L ) 900cm
1(I
B$PASTA PLOA
1
"
2
c
m
5cm
A
3
C
D
A
3
C
D
RASPON L)2-10m ,1=m!
5D14cm
5D10cm
5D2cm
5D2
10I:60I
4-"m
1""J4""mm 72J1""mm
B$PASTA PLOA "=J100mm
3
C
DRVENE KONSTRUKCI J E 18
.
a
9
#
7
n


L
=
0
-
4
0
0
c
m
DI'AGONALE BA
$KR$(EN'E KROVA
PODKONSTR$KCI'A
Izometrijski prikaz krovne konstrukcije sa re%etkastim drvenim nosaima(
REEETKASTI NOSAI
$KR$(EN'E KROVNE
KONSTR$KCI'E@
DI'AGONALNI SPREGOVI
BID
PODKONSTR$KCI'A
,.7Fn;a50!
,ematski tlocrt krovne konstrukcije od re%etkastih nosaa