Antorpoloke karakteristike sportista

MORFOLOKE KARAKTERISTIKE
Pod morfolokim karakteristikama antropolokog statusa ovjeka podrazumijevaju se procesi rasta ovjekovog ontogenetskog razvoja. Utvrivanje morfolokih karakteristika vri se na dva naina: faktorskim pristupom (F i taksonomskim pristupom (! . Faktorskim pristupom mo"e se utvrditi da je morfoloki prosotor etverodimenzionalan.

L # longitudinalna dimenzionalnost skeleta (rast kostiju u du"inu T $ transferzalna dimenzionalnost skeleta (rast kostiju u irinu V # volumen i masa tijela (ukupna masa i o%im tijela M # potko"no masno tkivo (ukupna koliina masti u organizmu .

FUNKCIONALNE SPOSOBNOSTI
Pod funkcionalnim sposo%nostima ovjeka podrazumijeva se sistem funkcionalnih struktura organskih sistema i njihivo funkcionisanje.

MOTORIKE SPOSOBNOSTI
Pod motorikim sposo%nostima nazivaju se sposo%nosti ovjeka koje uestvuju u rjeavanju motornih zadataka i uslovljavaju uspjeno kretanje %ez o%zira da li su steene treningom ili ne.

SNAGA
&naga se definie kao sposo%nost savladavanja otpora ili suprotstavljanja otporu naprezanjem mii'a. Ekspolozivna snaga # sposo%nost da se ulo"i maksimalna energija u jednom pokretu za to kra'e vrijeme tj. maksimalna snaga u minimalnom vremenu. KU # ()*. R p !i!a!ivna "#ina$i%ka& snaga # snaga manifestovana u pokretu sa vidljivim pomjeranjem mii'nih pripoja. &poso%nost izvoenja pojedinanih i ponavljanih nekih jednostavnih pokreta. KU # +)*. S!a!i%ka snaga # snaga dr"anja tijela, dijelova tijela ili tereta, prilikom ega mii'i rade sa naprezanjem %ez vidljivih pomjeranja svojih pripoja.KU # +)*.

Postoje tri osnovna metodska pravca razvoja snage: -. &a maksimalnim i su%maskimalnim optere'enjem, koji se provodi na graninim vrijednostima ((+$-))* od maksimuma , to dozvoljava -,. ili / ponavljanja u seriji, sa odmorima izmeu serija /$+ minuta. .. &a ponavljanjem vje"%i do otkaza, u seriji sa 0)$1)* te"ine od maksimuma. /. &a to %r"im izvoenjem pokreta, koji je usmjeren na razvoj %rzinske snage, pri emu se koriste manje te"ine, ali sa maksimalnom %rzinom izvoenja. Snaga zavisi o#' uzrasta, te"ine i temperature tijela, godinjeg do%a, psihikuh svojstava, kvaliteta mii'a, fleksi%ilnosti, psihomotorne %rzine. Snaga s $o( )a#i!i o# p ! go#in (ivo!a*

BRZINA
2rzina se definie kao sposo%nost nervno$mii'nog aparata za %rzo izvrenje kretanja ili kao sposo%nost da se s velikom frekvencijom o%avljaju pokreti u jednoj odreenoj jedinici vremena. KU # 3+*. B)zina $o!o)n ) ak+i, # vrijeme koje protekne od trenutka nastajanja nekog vanjskog podra"aja pa do trenutka reakcije. KU # -))*. S!a)!na -)zina # prelaz iz relativnog mirovanja u maksimalnu %rzinu kretanja. Osnovna -)zina # maksimalna %rzina kretanja. B)zina p)o$, n p)av+a k) !an,a "agilnos!& # sposo%nost %rzog prelaska iz jednog u drugi pravac kretanja. U razvoju %rzine koriste se slijede'e metode treninga: -. Udarna metoda, koja se sprovodi primjenom pojedinanih pokreta i naje'e se manifestuje kao eksplozivna snaga. .. Ponavljaju'a metoda, koja se %azira na pove'anju frekvencije pri ponovljenim kretanjima, to je usmjereno na po%oljanje alaktacidne sposo%nosti uinka. /. 4ntervalna metoda, koja se sprovodi u tzv. aero%no$anaero%nim uslovima, a trena"ni utjecaji se odvijaju ne u vrijeme rada , ve' u pauzama izmeu rada, odnosno intervalima odmora.

IZDRLJIVOST
4zdr"ljivost se definie kao sposo%nost da se neka aktivnost vri du"e vremena %ez smanjivanja efikasnosti te aktivnosti, tj. sposo%nost podnoenja tjelesnih napora kroz du"e vrijeme. KU # 5)$()*.

4zdr"ljivost se t6m6lji na efikasnosti funkcionisanja regulacionih mehanizama koji se manifestuju u n )g !ski$ ) z )va$a (7!P, kreatinfosfat i kiseonik i ./nk+ionalno$ kvali! !/ n )g !skog po! n+i,ala (energetskih procesa . $ Ana )o-na lak!a!na iz#)(l,ivos! (/$+ minuta , koja je odgovorna za izvravanje kretnih struktura su%maksimalnim intenzitetom, a u njenoj se osnovi nalaze mehanizmi za regulaciju veliine kiseonikog duga i koncentracije laktata u krvi. $ Ana )o-na alak!a!na iz#)(l,ivos! (-+ # .) sec. , koja je odgovorna za izvravanje kretnih struktura maksimalnog intenziteta, u ijoj se fiziolokoj osnovi nalaze mehanizmi za regulaciju velike koliine kiseonikog duga i minimalne koliine laktata u krvi. $ A )o-na iz#)(l,ivos! (+ min. do nekoliko sati , koja je odgovorna za izvravanje kretnih struktura umjerenog intentziteta u du"em vremenskom periodu, u ijoj se osnovi nalaze mehanizmi za regulaciju i stvaranje energije iz glukoze i slo%odnih masnih kiselina. 8azvoj izdr"ljivosti se karakterie dugotrajnim optere'enjima na nivou frekvencije pulsa od -0)$-5) otkucaja u minuti, pri emu nije dovoljno da se optere'enje u trena"nom procesu osnovne izdr"ljivosti organizuje iskljuivo preko ekstenziteta, ve' je potre%no pridr"avati se pojednih efektivnih zona intenziteta.

9etode za razvoj izdr"ljivosti:

0 T)a,na $ !o#a iz#)(l,ivos!i (razvijanje aero%nog kapaciteta je u prvom planu

$ Eks! nzivna !)a,na $ !o#a # podruje aero%nog praga (vrijednost laktata .mmol:l, srednja vrijednost frekvecije rada srca -1) udara:minuti .

0 In! nzivna !)a,na $ !o#a # podruje anaero%nog praga (vrijednost laktata 0mmol:l

E. k!i !) ninga !)a,n $ !o#

2rzina optere'enja =kstenzivna 1)* 4ntenzivna 5)$ 3+*

;usto'a optere'enja >je"%ati %ez pauze

<%im optere'enja

!rajanje

>eoma mnogo

>eoma dugo

0 In! )valna $ !o#a $ =kstenzivna intervalna metoda (veliki o%im i relativno nizak intenzitet . 4ntenzivna intervalna metoda (nizak o%im i visok intenzitet . ?ratkotrajna intervalna metoda o%uhvata razmake trajanja optere'enja od -$( minuta i dugotrajna intervalna metoda od ($-+ minuta.

$ M !o#a ponavl,an,a # (razvoj snage, po%oljanje izdr"ljivosti u snazi, pove'anje izdr"ljivosti sprinterske snage.

$ M !o#a ig) "!ak$i% n,a& # ?roz igru i trening igre o%avljaju se i vre odgovaraju'i podra"aji treninga na aero%ni sistem.

4ntenzitet optere'enja -))*

;usto'a optere'enja <ko . min. tranja, pauza -+) m.

<%im optere'enja

!rajanje optere'enja .$/ s ili -+$.) metara

0$( serija, +$( nastupa

KOORDINACIJA

?oordinacija se definie kao sposo%nost realizacije kompleksnih

motorikih struktura premjetanjem tijela u prostoru, izvoenje kompleksnih kretanja usklaenih u vremenu i prostoru. ?U$ ()*. 9etode razvoja koordinacije: u sistematskom usvajanju uvijek novi pokreti u vje"%anju ve' usvojenih pokreta u potpuno novim i nepredvienim uslovima.

FLEKSIBILNOST

Fleksi%ilnost se definie kao sposo%nost ovjeka da izvede pokret sa to ve'om amplitudom. 8adijus mogu'eg pokreta jednog ili vie zglo%ova anga"ovanih u sportskoj aktivnosti. Postoji aktivna i pasivna fleksi%ilnost. 9etode za razvoj fleksi%ilnosti: metoda statikih istezanja, varijante pasivnog istezanja metoda dinamikih istezanja, varijante aktivnog istezanja metoda sa vje"%ama stretchinga.

RAVNOTEA

8avnote"a se definira kao sposo%nost da se zadr"i tijelo u ravnote"nom polo"aju i da se koriguje pokretima djelovanja gravitacije zemljine te"e.

PRECIZNOST

Preciznost se definira kao sposo%nost pogaanja cilja ili ovenja nekog predmeta do cilja, koji se nalazi na nekoj udaljenosti. Postoji preciznost gaanjem (iz%acivanje projektila u cilj i preciznost ciljanjem (voenje projektila u cilj .

BIOME1ANIKE KARAKTERISTIKE

Pod %iomehanikim karakteristikama podrazumijeva se poznavanje raznovrsnih veliina kretanja, kao to su uglovi iz%aaja sprave, %rzine i u%rzanja u pojedinim momentima.

KO2NITIVNE SPOSOBNOSTI

?ognitivne sposo%nosti omogu'uju prijem, prenos i preradu informacija, to se ostvaruje u kontaktu linosti sa okolinom. <ne ustvari predstavljaju %azu misaone, svjesne aktivnosti i %ez njih ne %i i%lo mogu'e sprovoditi metodske postupek o%razovanja, initi analizu sportskog uspjeha, vriti kontrolu i rukovoditi svim drugm misaonim operacijama u procesu trena"nog rada.

KONATIVNE KARAKTERISTIKE

?onativne karakteristike odgovorne su za modalitete ljudskog ponaanja. Postoje normalne i patoloke konativne karateristike. 9otivi su sastavni dio konativnog prostora. 9otiv je sve ono to ovjeka pokre'e na aktivnost i odreuje pravac u aktivnosti.

SOCIOLOKE KARAKTERISTIKE

Pod sociolokim karakteristikama podrazumijevaju se karakteristike nekih grupa ili drutvenih institucija kojima pripada ili sa kojima je povezan ovjek koji se analizira.