You are on page 1of 24

2013 wxl orK c yd frdamK jH mk;

c yd frdamK jH j, .=Kd;aul Ndjh wdrCId lsrsu yd kshdukh lsrsu" c yd frdamK


jH Nd; lrkakkaf.a whs;sjdissl wdrlaId lsu yd yiqrejkakkaf.a l%shdldrls u;a
lsrSu yd whs;sjdissl wdrlaId lsu" c yd frdamK jH lrAudka;fha ixjrAOkh"
lDIslrAudka;hg jeo.;a jkakd jq foaYSh c yd frdamK jH j, cdk im;a iqrlaIs; lsrsu
yd ixrCIKh iy Bg inkaO fyda wdkqIx.sl lreKq i|yd Odk ie,eiaug yd 2003
wxl 22 ork c mk; mPskak lsrSu msKsi jq mk;ls'
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjdoS ckrcfha md,sfka;=j iska fufia mkjkq ,ef (1'

fuu mk; wxl ork c yd frdamK jH mk; hkqfjka ykajkq ,ef'

yqq kduh

1 jk fldgi
mk; wod,u
2'
fuu mk; n,d;aul jk osk isg mkf;a Odk j,g wkql+,j yer" c yd
frdamK jH wdkhkh" wmkhkh" lsKsu" lsKsu i|yd ;nd .eksu" lsKsu i|yd bosrsm;a
lsrsu fyda fjkh wdldrhlska neyer lsrsu fyda jdKscuh wruqKlska wka mdYjhlg
iemhsu fyda yqjudrej we;=j mkf;a wruqKq yd .efgk lsis ldrAhhla lsis ;eke;af;l=
iska fkdl< hq;af;a h'

11 jk fldgi
mk; mrsmd,kh
3'
^ka u;= f mkf;a "wOHCI ckrd,ajrhd" hkqfjka i|yka lrkq ,nk& lDIslu
wOHCI ckrd,ajrhd f mk; hgf;a Tyq fj; kshu lrkq ,nk fyda mjrk ,o l;jH
bgq lsrsu i|yd f mkf;a idudkH mrsmd,kh yd mk; ls%hd;aul lsrsu ms<sn| ksis n,Odhd
jkafka h' tfuka u wOHCI ckrd,ajrhd lDIsluhg jeo.;a jkakdjQ foaYsh mdrml yd
mdrml fkdjk c yd Ydl cdk im;a wdrlaIKh yd ixrCIKh ms<sn| j.lSu ork
ksis n,Orhd o jkafka h'

lDIslu wOHCI
ckrd,ajrhd
mmd,kh Ndrj
lghq;= l, hq;=h'

4.
(1)
f mk; u.ska wOHCI ckrd,ajrhd fj; mjrk ,o l;jH bgqlsrSu Ih Ndr
i|yd wjYH jk ;dla rg wOHlaI ckrd,ajrhdg ;u n,h ^ka u;= f mkf;a " Ih wOHCIjrhd
Ndr wOHCI jrhd" hkqfjka i|yka lrkq ,nk& lDIslrau fomd;fka;=f c iy;sl
lsrSu Ih Ndr wOHCIjrhd iy ^ka u;= f mkf;a "frcsiag%djrhd" hkqfjka i|yka
lrkq ,nk& c yd frdamK jH frcsiag%djrhd fj; wNsksfhdackh l< yels h'
(2)
(w) f mkf;a ldhh i|yd c yd frdamK jH frcsiag%djrfhl= m;a frcsiag%djrhd
lrkq ,eh hq;= h"
^wd& frcsiag%djrhd c ;dCIKhg wod< oHd;aul Ihhka ms<sn|
mYapd;a Wmdhla iys; Y%S ,xld lDIslu fiajfha ks,Odrsfhl= h hq;= w;r Tyq wOHCI
ckrd,ajrhdg iy Ih Ndr wOHCIjrhdg j. lsj hq;= jkafka h'
1

^3&

(w)

^wd&

iyldr
frcsiag%drAjrhdf.a ldrAhNdrhg iydhu i|yd fiajd
wjYH;djhka wkqj iyldr frcsiag%dajreka wOHCI ckrd,ajrhd frcsiagd% ajreka k
lsrSu
iska k l< yelafla h'
iEu c yd frdamK jH iyldr frcsiag%djrfhl= siska
frcsiag%djrhdf.a n,;, ish,a,u fyda bka h n,hla fyda
l%shd;aul l< yels w;r tu n,;, l%shd;aul lsrsf os Tyq
frcsiag%djrhdf.a md,khg iy sOdkhg hg;a sh hq;= jkafka h'

^4&
f mkf;a Odk l%shd;aul lsf fyda n,d;aul lsrSf ldhh i|yd n,h,;a ks,Orhka
;udg iydhu msKsi wjYH h yels n,h,;a ks,Orhka hkqfjka ye|skah hq;= ks,Orhka
ixLHdjla wOHCI ckrd,ajrhd iska k lrkq ,eh hq;= h'
(5)

frcsiag%djrhdf.a ldhh yd n,;, my; mrsos h hq;= h'


^w&

fuu mkf;a ldhhka id:l lr.ekSug wOHCI ckrd,ajrhd


iska mjrkq ,nk rdcldrs lghq;= l%shd;aul lsrSu yd mk;
l%shd;aul lsrSug wjYH mQK iydh ,ndoSu'

^wd&

fuu mk;g wod< ish u ,shdmosx lsrSf rdcldrs

^we&

fuu mkf;a ldhhka bgq lsrSug wjYH jkakd jq wka;


wdh;ksl inkalrKh

^wE&

iyldr frcsiag%djrekag rdcldrs lghq;= mejrSu" wlaIKh"


inkalrKh yd kshdukh

^b&

mkf;a lghq;= j,g wod< o;a; ix;hla mj;ajdf.k hdu

^B&

c yd frdamK jH yd Ydl cdk im;a inkaOfhka wod< jk


wfkl=;a wK mk;a j, ldhhka ioyd iydh u

^W&

^ka u;= f mkf;a ";dCIK yd WmfoaYl lgqj" hkqfjka


i|yka lrkq ,nk& c yd frdamK %jH ;dCIK yd WmfoaYl
lgqj iska lrkq ,nk m%;Ska" iu;hka iy udf.damfoaYhka
m%ldYhg m;a lsrSu iy l%shdf fhou

^W!&

n,h,;a ks,OdrSkaf.a wod< rdcldrs lghq;= inkalrKh yd


wlaIKh

^t&

c yd frdamK jH yiqrejkakkaf.a mrsY% mrSCId lsu" wod<


f;dr;=re jd;d f,aLk mrSCId lsu yd wjYH wjia:dj, oS c
yd frdamK jH j, kshos .ekSu iy Bg wod< lghq;=

^ta&

lDIsludka;hg jeo.;a jkakdjQ foaYsh mdrml c yd Ydl


cdk im;a wdrlaIKh iy ixrlaIKh i|yd ^ka u;= f mkf;a
me<E cdk im;a uOHia:dkh hkqfjka i|yka lrkq ,nk&
lDIslu fomd;faka;=f me<E cdk im;a uOHia:dkh iska
ls%hd;aul lrkq ,nk ldhhka i|yd wjYH wjia:dj, oS iydh
oelau
2

frcsiag%djrhdf.a
ldhh yd n,;,

^T&

c yd frdamK jH j, wkkH;djh ;yjqre lr .ekSug wod<


lghq;=

^&

c yd frdamK %jH inkaOfhka jk ish u meKs,s uYkh


lr wjYH l%shd ud. .ekSu i|yd Ih Ndr wOHCIjrhd fj;
fhduq lsrSu

^l&

mk; l%shd;aul lsrSug wod<j wOHCI ckrd,ajrhd iska mjrkq


,nk fjk;a rdcldrs

(6)
wOHCI ckrd,ajrhd" Ih Ndr wOHCIjrhd" frcsiag%djrhd" iyldr
frcsiag%djrhka iy n,h,;a ks,Orhka fuu mk; hgf;a mjrkq ,nk ldhhka bgq lsrsf
wruqK i|yd wmrdO kvq Odk ix.%yh hgf;a fmd,sia ks,Odrsfhl= fj; mejrs we;s
n,;, l%shdf fhdojkq ,nk ;eke;a;ka f,i ie,lsh hq;af;a h'

111 jk fldgi
Sc yd frdamK jH ;dCIK yd WmfoaYl lgqj
5.
^1'&
fuu mkf;a ldhhka i|yd ^ka u;= f mkf;a ";dCIK yd WmfoaYl ;dlaIK yd
lgqj" hkqfjka i|yka lrkq ,nk& Sc yd frdamK %jH ;dCIK yd WmfoaYl lgqjla WmfoaYl lgqj
m;a lsru
S
msysgjkq ,eh hq;= h' tu lgqj my; oelafjk mrsos h hq;+ h'
^w&

ks, n,fhka m;ajk idudcslhka


i.
ii'

iii'
iv.
v.
vi.
vii.
viii.
ix.
x.
xi.
xii'

lDIslu wOHCI ckrd,ajrhd


lDIslu fomd;fka;=f c iy;sl lsu yd me<E
ixrCIKh" c yd frdamK jH ixjrAOkh" WoHdk fnda.
mfhaIK yd ixjOkh" mfhaIK yd ixjOkh"
fCIa;% fnda. mfhaIK yd ixjOkh" yd m,;=re fnda.
mfhaIK yd ixjOkh hk Ih Ndr wOHCIjreka
frcsiag%djrhd
c iy;sl lsrSf fiajh Ndr m%Odkshd
me<E cdk im;a uOHia:dkh Ndr m%Odkshd
cd;sl Ydl ksfrdaOdhk fiajh Ndr m%Odkshd
me<E ixrCIK fiajh Ndr m%Odkshd
f;a" rnrA" fmd,a" Wla iy wfkl=;a je,s fnda. j,g
wod< mrAfhaIK wdh;kj, m%OdkSka fyda Tjqkaf.a tla
ksfhdacs;fhla ne.ska
wmkhk
lDIslrAu
fomd;fka;=f
wOHlaI
ckrd,ajrhd fyda Tyqf.a ksfhdacs;fhla
cd;sl WoaNso WoHdk fomd;fka;=f wOHlaI
ckrd,ajrhd fyda Tyqf.a ksfhdacs;fhla
jk ixrCIK fomdrA;fka;+f jk ixrCIl
ckrd,ajrhd fyda Tyqf.a ksfhdacs;fhla
wdhqfo fomdrA;fka;+f m%Odkshd fyda Tyqf.a
ksfhdacs;fhla
3

xiii.

i;aj ksIamdok yd fi!LH fomd;fka;=f wOHCI


ckrd,ajrhd fyda Tyqf.a ksfhdacs;fhla

^wd&

fuu ;dCIK yd WmfoaYl lgqj Y%S ,xld Yaj oHd,hl fyda


rdcH fomd;fka;=jl fyda mfhaIK wdh;khl fiajfha kshq;=
Sc yd frdamK %jH ms<sno oHd;aul YslaIKhkays m<mqreoaola
,nd we;s c ;dlaIK{fhl=" c jHdfsosfhl=" lD
oHdfosfhl=" Ydl jHdfosfhl= mdxY= oHdfosfhl=" lDIs
bxcsfkarejrfhl=" YIH soHd{fhl=" cdk ;dCIKh ms<sn|
oHd{fhl=" lDIs wd:sl oHd{fhl= iy kS;s Ydrojrfhl=
w;=rska mylg fkdje ^ka u;= f mkf;a "m;a l< ;dCIK yd
WmfoaYl lgq idudcslhka" hkqfjka i|yka lrkq ,nk&
idudcslhka ixLHdjla o c yd frdamK jH yiqrejkakka fyda
Nd; lrkakka ksfhdackh lsrSu msKsi Sc yd frdamK %jH ms<sno
oHd;aul YslaIKhla iys; lDIs oHd{hka fofofkla o
lDIslrAu Ih Ndr wud;Hjrhd iska m;a lrkq ,eh hq;= h'

^we&

frcsiag%djrhd fuu ;dCIK yd WmfoaYl lgqf f,al f,i


lghq;= l< hq;= h'

^wE&

;dCIK yd WmfoaYl lgqj SkEu wjia:djl le|f n,h


wOHCI ckrd,ajrhd i;= jk w;r wju jYfhka udi 06 lg
jrla j;a /iah hq;= h'

^b&

wOHCI ckrd,ajrhd meK isS k Tyq siska lgqf iEu


/iaul u uq,iqk oersh hq;= h' Tyq h /iaulg meK fkdis
k meK isk idudcslhka iska Tjqka w;=rska tla idudcslfhl=
tuA /iaSf uq,iqk oerSug f;dard m;a lr .; hq;= h'

^B&

;dCIK yd WmfoaYl lgq /iaSu i|yd wjia:dfjda; mrsos


wOHCI ckrd,ajrhdg h fYaIs; wjia:djl oS h ldrKhla
inkaOfhka wu;r fYaI{ u;hla wjYH f k ta i|yd
iqoqiql ,;a oaj;=ka le|jd Wmfoia ,nd .; yel'

^W&

ks, n,fhka m;ajk idudcslhka yer wkH iEu idudcslfhl= u


urKh" b,a,d wiau fyda wud;Hjrhd iska bj;a lrkq ,eSu
ksid ks, ld,h bl=;a ug l,ska Oqrh ysia l<fyd;a i" ta Oqrhg
m;a lrk ,o oskfha isg wjqre ;=kl ld,hla ish Oqrh oersh hq;=
h' tfia jqj o h .sh" b,a,d wiajQ ke;fyd;a wkHdldrfhka Oqrh
ysia fkdlrkafka k ;ud h idudcslfhl=f.a wkqm%dma;slhd
jkafka o ta idudcslhdf.a bl=;a fkd we;s Oqr ld,h ;=< Oqrh
oersh hq;= h'

^W!&

ks, n,fhka m;ajk idudcslhska yer ljr jQ fyda idudcslfhl=


.ei m;%fha m< lrkq ,nk kshuhla u.ska wud;Hjrhd isska
lsis fya;=jla fkdolajd OQrfhka bj;a lrkq ,eh yels w;r tu
bj;a lsrsu ms<sn| lsis wlrKhl oS m%Yak fkdlrkq ,eh hq;=
jkafka h'

^t&

ks, n,fhka m;ajk idudcslhka yer ks, ld,h f.hdu ksid


Oqrh ysia lrk h idudcslfhla kej; m;alrkq ,eug iqoqiafila
jkafka h'
4

^ta&

frda.d;=ru ksid fyda Y%S ,xldfjka neyer j isSu ksid fyda


fjk;a h fya;=jla ksid fyda h ld,hla ;=< iajlSh Oqrfha ldh
lsrsug h idudcslfhl=g ;djld,sl j fkdyels jkafka k ta
ld,h ;=< Tyq fjkqjg jev ne,Su i|yd fjk;a h mqoa.,fhl=
wud;Hjrhd iska m;a lrkq ,eh yels h'

^T &

;dCIK yd WmfoaYl lsgqf idudcslhska i|yd mdrsY%l iy


f. lrkq ,nk wdldrh wud;Hjrhd iska uqo,a Ih Ndr
wud;Hjrhdf.ka uiSfuka miq ;SrKh lrkq ,eh yels h'

^2&
fuu ;dCIK yd WmfoaYl lgqj my; ldhhka isnkaOfhka wOHCI ;dCIK yd
ckrd,ajrhdg" Ih Ndr wOHCIjrhdg iy frcsig
a %djrhdg Wmfoia yd ksfoaY ,ndoSu WmfoaYl lgqf
l< hq;= h'
l;jHhka
^w&

c yd frdamK jH j,g wod< j ,shdmosx lsrsu" wdkhk"


wmkhk" ksIamdokh" weisrsu" .nvd lsrsu" slsKSu" m%jdykh"
Nd;h" m%fNao$j. wkque;sh hk lreKq yd Bg wdkqIx.sl
fldkafoais yd Odk kshu lsrsu yd f mk; hgf;a idokq ,nk
ksfhda. u.ska kshu lrkq ,eh yels Bg wod< fjk;a lreKq
isnkaOfhka WmfoiaoSu

^wd&

sc weiqre yd frdamK jH i|yd f,an,a lsrsf wju


wjYH;djhka iy f,an,a lsrsf yd sc yd frdamK jH f,an,a
j, wvx.= lrkq ,eh hq;= ia;r kshu lsrsf l%shd mmdh iy
Wiiaa ;;a;ajfha c yd frdamK jH ksIamdokh i|yd jq rs;s iy
mrsph ms,sn| l%shd msmdsh ksYaph lsrsu

^we&

tla tla sc yd frdamK jH sfYaIhg" j.hg fyda m%fNaohg


fhda.H weiqre j, ;;a;ajh" wju mrsudKh yd m%udKh ;SrKh
lsrsu

^wE&

tla tla sc yd frdamK jH sfYaIhg" jrA.hg fyda m%fNaohg


fhda.H ielissf WmlrK j, ;;a;ajh yd ms;r" .nvd ;;a;aj
yd m%jdykfha os ;ssh hq;= fhda.H ;;a;aj ksYaph lsrsu

^b&

sc j, yd frdamK jH j, .=Kd;aulNdjfha m%;s i|yd


jdrA;djla fyda iy;slhla ksl=;a l< hq;= wdldrh ksYaph lsrsu

^B&

sc yd frdamK jH mrslaId lsrsu ^lafIa;% .nvd ielisu"


weiqrelrKh & idm,a .eksu" sYaf,aIKh" mrslaIKh fyda
msrslaiqu i|yd jq l%shd msmdsh ksYaph lsrsu

^W&

fuu mk; hgf;a jQ ldhhka i|yd wh l, hq;= .dia;= yd j,x.=


ld,iSudjka ;SrKh lsu'

^W!&

ifodaI sc yd frdamK jH Nds; lsrSug ie,eiau fya;=fjka


Nds; lrkakkag ish yels w,dN ;lafiare lsrsu" ydksmQrKh
ms<sn| ksKdhl yd udf.damfoaYhka ms<n
s | l%shd msmdsh
ksYaph lsrsu

^t&

lDIs flaIa;%hg wod< fnda.j, cdk lrKhg iy wfkl=;a kk


oHd;aul l%ufohkag wod< iu;hka iy m%;Ska ksYaph lsrSu

^ta&

fuu mkf;a ldhhka id:l lr .ekSu i|yd wjYH jk fjk;a


;dlaIKsl iydh ,nd oSu

(T)

wf,h i|yd bosm;a lrk c yd frdamK jH j, ;sh hq;=


m%frdayKh" csjH;djh" m%fksl mdrsY+oaO;djh" fN!;sl
mdrsY+oaO;djh iy sc yd frdamK jH j, fmkqu i|yd fhda.H
wju issudjka o iy m%fksl wmdrsY+oaO;djh" ydks jq c" c j,
f;;uk m%udKh iy m,sfndaO ^j,a me<E c we;= j& i|yd
Wmrsu isudjka o iy frdamK jH j, uq,drNl jH
inkaOfhka yd frdamK jH i|yd jq wju m%;ska o we;s lsu'

^3&
;dCIK yd WmfoaYl lgqf lrA;jH bgq lsrSu i|yd tu ;dCIK yd
WmfoaYl lgqjg iyh u msKsi ;dCIK yd WmfoaYl lgqj iska ;dlaIK yd WmfoaYl
wkq lgq m;al, yelafla h'
^4&
;dCIK yd WmfoaYl lgqj iska my; oelafjk lreKq ish,a, u fyda bka
h lreKla fyda inkaOfhka ;dCIK lgq /iaul oS rS;s idokq ,eh yels h'
^w& ;dCIK yd WmfoaYl lgqf /ia ldh mmdh
^wd& ;dCIK yd WmfoaYl lgqf lghq;= mj;ajdf.k hdu
^we& ;dCIK yd WmfoaYl lgqf lghq;= lrf.k hdu yd inkaO fyda
Bg wdkqIx.sl ish lreKq

IV jk fldgi
cd;sl c yd frdamK jH WmfoaYk iNdj
6'
^1&
f mkf;a ldhhka i|yd ^fuys ka u;= "WmfoaYk iNdj" hkqfjka WmfoaYk iNdj
i|yka lrkq ,nk& cd;sl c yd frdamK jH WmfoaYk iNdjla msysgqjkq ,eh hq;= h'
^2&

WmfoaYk iNdj my; i|yka ;eke;a;kaf.ka iuka; h hq;= h'


^w&

ks, n,fhka m;ajk idudlhka" tk (


lDIslu Ih Ndr wud;HxYfha wud;H;=udf.a f,aljrhd
^ka u;= f mkf;a "f,aljrhd" hkqfjka i|yka lrkq ,nk&
ii uqo,a wud;HxYfha f,aljrhd fyda Tyqf.a ksfhdacs;fhla
iii' je,s ludka; wud;HdxYfha f,aljrhd fyda Tyqf.a
ksfhdacs;fhla
iv. mrsir wud;HdxYfha f,aljrhd fyda Tyqf.a
ksfhdacs;fhla
v. lDIslu wOHCI ckrd,ajrhd
vi. f.= wOHCI ckrd,ajrhd fyda Tyqf.a ksfhdacs;fhla
vii. lDIslu fomd;fka;=f c iy;sl lsu yd me<E
ixrlaIK Ih Ndr wOHlaIjrhd
viii lDIslu fomd;fka;=f c yd frdamK %jH ixjrAOk Ih

i.

WmfoaYk iNdf
ixhq;sh

ix.
x.
xi.
xii.
xiii.

Ndr wOHlaIjrhd
wmkhk lDIslrAu fomd;fka;=f wOHlaI ckrd,ajrhd
cd;sl WoaNso WoHdk fomd;fka;=f wOHlaI ckrd,ajrhd
jk ixrCIK fomdrA;fka;=f jk ixrCIl ckrd,ajrhd
wdhqfo fomdrA;fka;=f m%Odkshd
Y%S ,xld lDIslu oaj;a jD;a;slhskaf.a ix.ufha iNdm;sjrhd

^wd&

fuu WmfoaYk iNdjg ^fuys kau;= "m;al, WmfoaYk iNdf


idudlhka"hkqfjka ykajkq ,nk&
i
c yd frdamK jH ksIamdokh lsrSfuys" wdkhkh
lsrSfuys" wf, lsrSfuys" .nvd lsrSfuys" m%jdykh
lsrSfuys fyda lsKSfuys ,d jdKsc iankaO;djhla
fkdue;s jQo Y%S ,xldf cd;sl Yaj oHd, moaO;sfha
lDIslu mSGhl fiajfha kshq;= c yd frdamK jH
;dlaIKh ms<sn| fYaI{jrhka ;sfofkla o
ii
c yd frdamK jH yiqrejkakka fyda Nd; lrkakka
ksfhdackh lrk mqoa.,hka fofofkl= o
lDIslrAu Ih Ndr wud;Hjrhd iska m;a lrkq ,eh hq;= h'
^3&
f,aljrhd iNdf iNdm;sjrhd h hq;= h' wOHCI ckrd,ajrhd fuu
WmfoaYk iNdfs f,aljrhd f,i lghq;= lrkq ,nkafka h'
7'
^1&
b,a,d wiafuka fyda bj;a lrkq ,efuka fyda wkHdldrhlska Oqrh ysia m;al<
l,fyd;a i" iEu m;al< WmfoaYk iNdf idudlhl= u wjqre ;=kl ld,hla Oqrh oeh idudcslhkaf.a Oqr
hq;= h' lsisoq ;eke;af;la jdr follg jvd m;a fkdl< hq;af;a h'
ld,h
^2&
m;al< WmfoaYk iNdf idudlhl= iska ;;a ldhh i|yd wud;Hjrhd
wu;d hjk ,smshla u.ska kEu wjia:djl oS ish Oqrfhka b,a,d wiah yels w;r tu b,a,d
wiau wud;Hjrhd iska ms<s.kq ,enQ g n,d;aul jkafka h'
^3&
h m;al< WmfoaYk iNdf idudlhl= frda.d;=r u" Y%S ,xldfjka
neyerj isu fyda fjk;a h fya;=jla ksid fyda iajlSh Oqrfha l;jH bgq lsug ;djld,sl
j wfmdfydi;a jk wjia:djl" ta idudlhd fjkqjg jev ne,Su i|yd fjk;a mqoa.,fhl=
wud;Hjrhd iska m;a lrkq ,eh yels h'
^4&
h m;al< WmfoaYk iNdf idudlfhl= wud;Hjrhd iska fya;=
fkdolajd Oqrfhka bj;a lrkq ,eh yels h' tg ta idudlhd ish Oqrh ysia lr we;s
;eke;a;l= f,i ie<lsh hq;= h' bj;alsrSu ms,sn| j lsis wlrKhl oS m%Yak fkdl< hq;=
h'
^5&
h m;al< WmfoaYk iNdf idudlfhl= b,a,d wiafuka" bj;a lrkq
,efuka fyda wkHdldrhlska Oqrh ysia l<fyd;a Tyq fjkqjg fjk;a ;eke;af;l=
wud;Hjrhd iska m;a lrkq ,eh yels w;r" tfia m;a lrkq ,enQ ;eke;a;d" Tyq wkqm%dma;
jk idudlhdf.a Oqr ld,fhka bl=;a fkd we;s ld,h i|yd Oqrh oeh yels h'
^6&
WmfoaYk iNdj SkEu wjia:djl le|f n,h f,aljrhd i;= jk w;r
wju jYfhka udi 06lg jrla j;a reiah hq;= h'
8'
fuu WmfoaYk iNdf idudcsl;ajhg m;alsrSug fmr fyda miqj we;sjk
isysl,;ajh" Wkau;a;lNdjh" jia;= Nx.;ajh" wlrKfha oS wmrdO jrolg jrolrejl=
u fyda iodpdr frda l%shdjla i|yd jrolrejl= u ksid fuu WmfoaYk iNdf
idudcsl;ajh oerSug kqiqoqiail= jkafka h'
7

9'

^1&

fuu iNdf ish ;SrK nyq;rhlska iu; h hq;af;a h'

WmfoaYk iNdf
;srK

^2& m;al< WmfoaYk iNdf idudcslfhl=f.a fyda ish,a,f.aa urKh fyda b,a,d
wiau fyda bj;a lsrSu fyda m;a fkdlsrSu hkdoS ldrKd u; tlS Oqrh $ Oqr ysiaj mj;sk
wjia:djl oS fuu WmfoaYk iNdf .kakd ;SrK tlS ysiaj mej;Su hk ldrKh u; wj,x.==
fkdjkafka h'
^3& WmfoaYk iNdf idudcslhska ioyd mdrsY%l iy f. lrkq ,nk wdldrh
wud;Hjrhd iska uqo,a Ih Ndr wud;Hjrhdf.ka uiSfuka miq ;SrKh lrkq ,eh yels
h'
^4& f mkf;a Odk j,g yd mk; hgf;a idok ,o h ksfhda.hlg hg;a j
WmfoaYk iNdf /ia inkaO iy ta /iaj, lghq;= lrf.k hdf l%shdj,sh inkaO
ldh mmdh u;a lsug WmfoaYk iNdjg yels h'
10'
my; ish u ldrKd inkaOfhka m%;sm;a;suh ;SrK .ekSu yd wjYH ls%hd ud. WmfoaYk
.eksu fuu WmfoaYk iNdf ldahh yd j.lSu f'
n,;, yd
l;jH
^1& uyck;djf.aa iqN isoah yd wdydr iqrlaIs;;djh ;yjqre lsrsu msKsi .=Kd;aul
c yd frdamK jH yeisrug wod< m%;sm;a;s ilia lsu'

iNdf

^2& mqoa.,sl wxYfha c ludka;h ixjOkh lsu Wfoid rdcH wxYfha


ksfhdacHdh;k iu. inkalrKhla we;s lsu iy c yd frdamK jHj,g wod< .eg
ms<sn| j i,ld ne,su'
^3& il%sh;dfjka hq;= c yd frdamK jH ludka;hla
wjYH wruqo,a iy udkj im;a ,ndoSu
^4&

ixjOkh lsrSu i|yd

^w&

foaYSh mdrmrsl yd je oshqKq l< c yd Ydl cdk im;a


ixrCIKh i|yd myiql ie,iSu'

^wd&

f.dka iska j.dlrkq ,nk yd ksfoaYs; fnda. $m%fNaoj,


cdkuh mdY=oaO;djh ;yjqre lr.eksu i|yd wjYH ;dlaIKsl
myiql ie,iSu iy

^we&

cdk lrKh lrk ,o fnda.$m%fNao ykd .eksu i|yd myiql


ie,iSu'

V jk fldgi

,shdmx lsf ldrAh mmdh


11'
^1& ish u c yd frdamK jH yiqrejkakka fuu mk; hgf;a ,shdmosx ,shdmosx lsu
iy;slhla ,nd .; hq;= h'
^2&

^w&

,shdmosxh i|yd ,shdmx lsf .dia;= iu. lrkq ,nk iEu


b,a,Sula u ksh; wdlD;s m;%h wkqj h hq;= w;r
8

frcsiag%drAjrhd fj; ;u b,a,Su bm;a l< hq;= jkafka h'


^wd&

by; ,shdmosxh ioyd lrkq ,nk b,a,Sul oS wOHCI


ckrd,ajrhd isska l,ska l,g ksYaph lrkq ,nk iqiql imqrd
we;s njg frcsiag%drAjrhd siska iEySug m;ajk g" ta i|yd ta
;ek;a;dg ,shdmosx lsrSf iy;slhla h h kshuhka yd
fldkafoais j,g hg;a j ksl=;a l< yelafla h'

^we&

wod< iqoqiql imqrd ke;s njg frcsiag%drAjrhd siska iEySug


m;ajkafka k wod< b,a,Su m%;slafIam l< hq;= h'

^wE&

uyck iduh yd idodpdrh" udkj" i;a;aj fyda Ydl cs;h yd


iajia:;dj wdrlaId lsrsu" iy mrsirhg isoqh yels w.;sh u.
yersu ioyd jdKscuh iqrdlEu je<elau msKsi wjYHjkafka hehs
ksYaph lrkq ,nk wjia:djkays os ,shdmosxh ioyd jq b,a,Su
m%;slafIam l< yelafla h'

^b&

YS% ,xldf lDIsluh" mrsirh" iudch yd wd:slh flfrys


n,mE t,a, lsrsug fya;= h yels kdYldrs fyda kdYldrs
sNjhlska hqla; fyda ;dlaIKhlska fy c yd frdamK o%jH j,g
wod<j ,shdmosxh ioyd lrkq ,nk b,a,Su m%;slafIam l<
yelafla h'

(B)

l,ska wj,x.= fkdlrk ,oafoa k i" wod< ,shdmosxh we;=,;a


iy;slh oE wjqre ld,isudjla i|yd n,d;aulj mej;sh hq;= h'

^3&
fuu mk; hgf;a ksl=;a lrk ,o ,shdmosx iy;slhl wsldrsh hgf;a
tys kshuhka yd fldkafoais j,g wkql+, j iy Ydl wdrlaIK kS;s rs;ska j,g hg;a j i
lsisu ;eke;af;l= iska frdamKh ioyd lsis c yd frdamK jHhla Y%S ,xldj ;=,g
wdkhkh fyda bka neyerg wmkhkh yd c yiqrejkafkl=g wod< wfkl=;a l%shdldrl
fkdl< hq;= jkafka h'
^4& by; ^1& Wm j.ka;sh hgf;a ksl=;a lrkq ,enQ ,shdmx lsula" ,shdmx
lsf iy;slfha i|yka l,abl=;af khg uilg fmr ,shdmxh w;a lrjd .ekSf
.dia;= iu.ska frcsiag%drajrhd fj; b,a,Sula bm;a lsfuka w;a lrjd .; hq;= jkafka h'
f ms<sn| mqK wNsu;h frcsiag%drajrhd i;= h'
^5& kshs; oskg fmr ,shdmosxsh w,q;a lrjd .ekSug wfmdfydi;a jk wjia:djl
oS ;dCIK yd WmfoaYl lsgqj u.ska kshu lrkq ,esh yels .dia;= yd ksraKdhlhkag wkqj
wNdrhla iy ,shdmosxh w;alr .ekSfs .dia;= wh lr .ekSfuka wk;=re j ,shdmxh
w;a lr.; yels h'
^6& by; ^2& ^wd& jk Wm j.ka;sh hgf;a ,shdmosx iy;slhla ,nd .;a h
;eke;af;l= wod< fldkafoais yd Odkhka ms,smeug wu;r j"^w&

c yd frdamK jH yeisrug wod< j ish lreKq inkaOfhka


f,aLk yd o;a; mj;ajd f.k hdu iy

^wd&

wOHCI ckrd,ajrhd" Ih Ndr wOHCIjrhd" frcsiag%drAjrhd"


iyldr frcsiag%drAjrhka iy n,h,;a ks,Orhka wjia:dfjda;
mrsos mrslaId lsrsu ioyd b,a l, g ta ioyd wod, f,aLk yd
o;a; bosrsm;a lsrsu
tu ;eke;a;df.a j.lSu jkafkaa h'
9

12'

^1&

c yd frdamK jH yiqrejkakkaa"

,shdmosxh wj,x.=
lsu

^w&

wod< ,shdmxh is lrk ,oafoa h fldkafoais yd kshuhkag


hg;aj o bka h fldkafoaishla fyda kshuhla lv lr we;s njg

^wd&

tu ,shdmxfha olajd we;s h Odk l%shdf fhoug


wfmdfydi;a we;s njg iy

^we&

f mk; hgf;a fyda ta hgf;a idok ,o h ksfhda.hla hgf;a h


jrola lr we;s njg
u;a mrslaIKhlska miqj wkdjrKh jqqjfyd;a frcsiag%djrhd iska f mk; hgf;a ksl=;a
lrk ,o ,shdmxh wj,x.= l< hq;= h' wj,x.= lsf oekau" ,shdmx iy;slfha yslre
fj; ,s; j oekah hq;= h'
^2&

^w&

,shdmx lsula m%odkh lsu m%;sfCIam lsug

^wd&

,shdmx lsula w;a lsu m%;sfCIam lsug fyda

^we&

,shdmx lsula wj,x.= lsug

frcsiag%djrhd iska .kq ,enQ ;SrKhlska w;Dma;shg m;a h ;eke;a;l= ta ;SrKh Tyq fj;
oekq fuka k y;la we;=,; lDIslu Ih Ndr wud;Hjrhdf.a wud;HdxYfha
f,aljrhd fj; ta ;SrKhg reoaO j fya;= i|yka lrka wNshdpkhla ,s; j 19 jk
j.ka;s m%ldr j bm;a l< yel' tu wNshdpkh 19 jk j.ka;sh hgf;a m;a lrk ,o
wNshdpk uKav,h iska ;SrKh lrkq ,eh hq;af;a h'

VI jk fldgi

ldh mmdh

13
^1&
wOHCI ckrd,ajrhd" Ih Ndr wOHCIjrhd" frcsiag%djrhd" iyldr
frcsiag%djrhka fyda n,h,;a ks,Orhka fuu mk; hgf;a fyda fuu mk; hgf;a mkjd we;s
ksfhda. hgf;a ;uka fj; mjrk ,o rdcld bgq lsf yd n,;, ls%hdf fhof "
ish wkkH;djh fmkajd"-

^w&

h c yd frdamK jH ksIamdokh lrkq ,nk njg" mj;ajd f.k


hkq ,nk njg" weiqre lrkq ,nk njg" .nvd lrkq ,nk njg"
slsKSu i|yd ;nd we;s fyda .nvd lr we;s njg" Tyq iska
Yajdi lrkq ,nk h mY%hlg ish idOdrK wjia:djkays oS
iydhlhska we;=j fyda fkdue;sj we;=u" wod< c yd frdamK
jH mCId lsu" tjdhska ksh ,nd .ekSu iy tu c yd
frdamK jH ksIamdokh" mj;ajd f.k hEu" weiqre lsu" fyda
.nvd lsu i|yd md lr we;s fyda lrkq ,nk h jH
mCId lsu

^wd&

fidais lsf wruqK we;sj" h c yd frdamK jH m%jdykh


10

mlaId lsf
ldhh
i|yd mY%hg
we;=u" mlaId
lsu" ksh ,nd
.ekSu wdh

lrkq ,nkq njg Tyq iska Yajdi lrkq ,nk h jdykhla


keje;au fyda r|jd ;nd .ekSu" wod< jdykh mCId lsu" tys
we;s h c yd frdamK jHhlska ksh ,nd .eksu
^we&

h c yd frdamK jHhla we;s njg Tyq iska Yajdi lrkq


,nk h Ndckhla fyda weiqreula fyda .nvdjla jD; lsu iy
mCId lsu

^wE&

wod< mY%fha ;sfnk c yd frdamK jHj,g wod< f;dr;=re


we;=,;a jk h fmd;am;a" ,sms f,aLk" ke.; lsf ,am;a"
fk!Ndr m;% fyda fjk;a jd;d yd ,shlsh,s mCId lsu yd tu
fmd;am;a" ,sms f,aLk" ke.; lsf ,am;a" fk!Ndr m;% fyda
fjk;a jd;d yd ,shlsh,s j,ska msgm;a fyda idrdxY ,nd .ekSu

^b&

fuu mk; fyda th hgf;a mkjd we;s ksfhda. W,a,x>kh lr we;s


njg Tyq iska Yajdi lrkq ,nk h c yd frdamK jH
m.%yKh lr wjYH jkakd jq ld,hla ;=< r|jd ;nd .ekSu

^B&

h c yd frdamK jH ms,sn| f,an,a fyda h c yd frdamK jH


m%pdrh lsu i|yd md lrkq ,nk h kaula fyda ka"
m;s%ldjla fyda m;s%ld f,an,hla fyda f,an, mCId lsu yd tu
f,an,a" ka fyda m;s%ld j, msgm;a ,nd .ekSu

^W&

wod< mY%fha ;sfnk c yd frdamK jHj,g wod< f;dr;=re


we;=,;a jk h fmd;am;a" ,sms f,aLk" fjk;a jd;d fyda jH h
;eke;af;l= iska fuu mk; fyda tys ksfhda. fuu mk; hgf;a
jrola l< njg idlaIs f,i bm;a lsu i|yd wjYH jkafka
k tjeks fmd;am;a" ,sms f,aLk" fjk;a jd;d fyda jH w,ajd
r|jd ;nd .ekSu

^W!&

mCId lsu i|yd wjYH jkafka k" h c yd frdamK jH


nyd we;s Ndckhla whs;slref.a fyda Ndrlref.a wNsuqLfha "
jD; lsrSu fyda h c yd frdamK jHhla .nvd lr we;s
mY%hl fyda .nvdjl fr.= jD; lsu whs;slre fyda Ndrlre
m%;slafIam lrkafka k tu fr.= jD; lsu iy

^t&

fuu mk;ska yd tAa hgf;a ksl=;a l< ksfhda. j,ska wruqKq lrk
,o wNsm%dhhka bgq lsu i|yd l< hq;= jq fjk;a h ls%hdjla
lsu

ks;Hdkql+, jkafka h'


^2&
by; ^1& jk Wmj.ka;sh m%ldr j ish rdcld bgq lrkq ,nk yd n,;,
ls%hdf fhdojkq ,nk wOHCI ckrd,ajrhdg" Ih Ndr wOHCIjrhdg" frcsiag%djrhdg"
iyldr frcsiag%djrhkag fyda n,h,;a ks,Orhkag Tjqkag wjYH jq yd b,a,d iskq ,nk
ish idOdrK myiql yd iyfhda.h" wod< f;dr;=re" iy wjYH ksh ,nd u fyda ,nd
ug lghq;= lsu wod< mY%h whs;slref.a" mxlref.a fyda ydrlref.a fyda tu
;eke;a;kaf.a ksfhda;hkaf.a j.lSu jkafka h'
^3&
wOHCI ckrd,ajrhdg" Ih Ndr wOHCIjrhdg" frcsiag%djrhdg" iyldr
frcsiag%djrfhl=g fyda n,h,;a ks,Odfhl= yg h c fyda frdamK jHhla inkaOfhka
fuu mk;ska fyda ta hgf;a we;s ksfhda.hka u.ska olajd we;s ;;a;ajhka ms<sn| h ielhla
mek kef.k wjia:djl fyda meKs,a,la inkaOfhka mrSCId lsrSug mrsY%hlg ishu
idOdrK wjia:djkaysoS we;=,au iy by; ^1& jk Wmj.ka;sfha olajd we;s wdldrhg ls%hd
lsu kS;Hdkql+, jk w;r" Tjqkag wjYH jq yd b,a,d iskq ,nk ish idOdrK myiql yd
11

meKs,s yd fYaI
wjia:djkaj,
mlaId lsf
ldhh i|yd
mY%hg we;=u"
mlaId lsu"

iyfhda.h" wod< f;dr;=re iy wjYH ksh ,nd u fyda ,nd ug lghq;= lsu wod< kshe ,nd .ekSu
mY%h whs;slref.a" mxlref.a fyda ydrlref.a fyda tu ;eke;a;kaf.a ksfhda;hkaf.a wdh
j.lSu jkafka h'
^4&
fuu mkf;a fyda ta hgf;a idok ,o ksfhda.j, ldahhka ioyd h c
fyda frdamK jHhlska ,nd .kakd jq kshosh iudk fldgia 3 lg fnod iqiqjk wdldrhg ta
tla tla fldgi wod< mY%h whs;slre" mxlre fyda ydrlre fyda tu ;eke;a;kaf.a
ksfhda;hd bfha i,l=Kq lr" uqd ;nd" tla fldgila c yd frdamK jH yiqrejkakdg
o" tla fldgila mrSCIK.drhg o" b;srs fldgi frcsiag%djrhdg o Ndrosh hq;= jkafka h'
^5&
mrSCIK.drhg Ndr fok ,o kshfha fldgi wkjYH m%udohlska f;drj
Yaf,aIKh lr m%;sM, kshh Ndr ka ks,Orhdg ,nd u" wod< mrSCIK.drh Ndr
ks,Odhdf.a j.lSu jk w;r" frcsiag%djrhdg Ndr fok ,o kshfha fldgi iqiq m
wjYH iu; ;;a;aj hgf;a .nvd l< hq;= jkafka h'
^6&
h c fyda frdamK jHhlaa i|yd lrk ,o mrSSCIKhl m%;sM,h
inkaOfhka wdrjq,la we;s jQ g frcsiag%djrhd iska ta kshosfhka iu; ;;a;aj hgf;a
.nvd lr ;sfnk fldgi wOHCI ckrd,ajrhd iska k lrKq ,nk ;Srl mrSCIKd.drfha
m%Odkshd fj; heh hq;= h'
^7&
f mk; hgf;a kvq lghq;a;l oS" fuu j.ka;sh hgf;a mrSCIKh i|yd
,nd.;a h kshoshlg wod< j n,h,;a mrSCIlfhl= iska fyda ;Srl mrSCIljrfhl= iska
w;aika lrk ,o iy;slhla tys i|yka lreKq ms<sn| j ne ne,aug fmfkk idCIs f,i
ms<s.; hq;= jkafka h'
^8&
by; ^1& iy ^3& jk Wm j.ka;sj, i|yka mCId lsfuka iy mCIK
meje;afuka miq j lsish mY%hl .nvd lr we;ss fyda lsKsu i|yd bm;a lr we;s h
c yd frdamK jH f mkf;a fyda ta hgf;a idok ,o ksfhda.hl Odk W,a,x>Kh
lrkq ,nk njg fyda ;dlaIK yd WmfoaYl lgqj iska ksfoaY lrk ,o m%;Skag wkql+,
fkdjk njg wOHCI ckrd,ajrhd" Ih Ndr wOHCIjrhd" frcsiag%djrhd" iyldr
frcsiag%djrhd fyda n,h,;a ks,Orhd iEysulg m;ajkafka k" wOHCI ckrd,ajrhd Ih
Ndr wOHCIjrhd" frcsiag%djrhd fyda n,h,;a ks,Orhd iska wjia:dfjda; m ;u
;SrKh iy tu ;SrKhg fya;= o ,s; j ta c fyda frdamK jH yiqrejkakdg oekah hq;=
w;r" ta c fydaa frdamK jHj,g wod< j .; hq;= mshjr l%shd;aul lrk f,i
wjia:dfjda; mrsos Odk l< hq;= jkafka h'
^9&
by; ^8& jk Wm j.ka;sfha i|yka lr we;s wdldrhg wOHCI
ckrd,ajrhdf.ka" Ih Ndr wOHCIjrhdf.ka" frcsiag%djrhdf.ka" h iyldr
frcsiag%djrfhl=f.ka fyda n,h,;a ks,Orfhl=f.ka Odkhla ,o wod< c fyda frdamK
jH yiqrejkakd wod< ld,h we;=,; tu Odkhg wkqj lghq;= l< hq;= w;r" tu
;eke;a;d f,aljrhd fj; 19 jk j.ka;sh hgf;a wNshdpkhla bm;a lrkafka k i
muKla tlS Odkh wkqj lghq;= fkdl< ish yels h'
^10&
wNshdpkhla bosrsm;a lr we;s fgl" tlS wNshdpkfha ;SrKh ,efnk
;=re" wod< wyshdpl fyda Tyqf.a ksfhda;hka iska tu wNshdpkhg wod< c fyda frdamK
jH f;d.h wf,s lsrsu" wf,s lsrsug fhdackd lsrsu fyda ta inkaO lsis neyer lsrsula
fkdl< hqq;= w;r" tu wod< c fyda frdamK jH f;d.h wNshdpk ;SrKh ,efnk ;=re uqd
;eug wOHCI ckrd,ajrhdg Ih Ndr wOHCIjrhdg frcsiag%djrhdg iyldr
frcsiag%djrekag fyda n,h,;a ks,Odhdg n,h we;'
^11&
meKs,s fyda fYaI jk wjia:dj, oS yer" c fyda frdamK jHj, meKs,s yd fYaI
.=Kd;auh mrSlaId lsrSf wruqKska fyda c fyda frdamK jH yiqrejkakkaf.a ldhhka jk wjia:djkaj,
u;a lsf wruqfKka c fyda frdamK jHj, ksh ,nd .ekSu wjYH njg wOHCI oS yer mlaId
12

ckrd,ajrhd" Ih Ndr wOHCIjrhd" frcsiag%djrhd" iyldr frcsiag%djrhd" fyda n,h,;a


ks,Orhd iska ;SrKh l< g" ish u idOdrK wjia:dj, oS c fyda frdamK jH ;nd
we;s h mrsY%hlg we;=,a wjia:dfjda; mrsos iu; l%u fohka wkq.ukh lr tlS c
fyda frdamK jHj,ska kshos ,nd .; yels jkafka h'

lsf ldhh
i|yd mY%hg
we;=u" mlaId
lsu" kshe ,nd
.ekSu

^12&
by; ^11& Wm j.ka;sfha i|yka kshos inkaOfhka lrk ,o c mrSlaIK
fyda Yaf,aIK jd;d wkqj wod< c fyda frdamK jH mkf;a m%;Skag wkql=, fkdjk njg
jd;d jk wjia:djl" wod< c fyda frdamK jH lsKSu ;yk lsrSu fyda kdY lsrSu
fyda mk; hgf;a .kq ,nk fjk;a iqiq l%shd ud.hla .kakd f,i ksfhda. l< yels jkafka
h'
^13&
slsKSu i|yd bosrsm;a lr we;s h Sc yd frdamK jH j, .=Kd;auh
;dlaIK yd WmfoaYl lgqj iska ksfoaY lrk ,o wju m%;Skag wkql+, j ;sf o hkak
wOHCI ckrd,ajrhd iska kshu lrkq ,nk ld, mrdihka ;=< oS mrSCId lr .ekSu Sc yd
frdamK jH yiqrejkakkaf.a j.lSu jkafka h'
^14&
by; ^1& jk Wmj.ka;sfha ^wE& fPaoh hgf;a ,nd .;a f;dr;=re fuu
mk; mmd,kh lsu fyda ls%hd;aul lsu i|yd wjYH jq wjia:djl oS rcfha
fomd;fka;=jlg fyda wlrKhlg yer fjk;a h mdYajhlg fy<s fkdl< hq;= jkafka
h'
^15&
by; ^4& jk Wmj.ka;sh hgf;a wOHCI ckrd,ajrhd" Ih Ndr
wOHCIjrhd" frcsiag%djrhd" iyldr frcsiag%djrhd" fyda n,h,;a ks,Orhd iska uqd
;nk ,o h Sc yd frdamK jHhla bj;a lsu" fjkia lsu" wmfYkh lsu fyda fjk;a
wdldrhlska uey;a u wod< ks,Orhdf.a wjirh fkdue;sj lsis ;eke;af;l= siska
fkdl< hq;= jkafka h'
14'
wOHCI ckrd,ajrhd" Ih Ndr wOHCIjrhd" frcsiag%djrhd fyda n,h,;a ks,Orhd
fyda Tjqkg iydh jk h ;eke;af;l=" h mY%hlg we;=f fya;=fjka fyda f mk;
hgf;a fyda ta hgf;a idok ,o h ksfhda.hla hgf;a lrk ,o jH bj;a lsrSula" neyer
lsrSula" wmkhkh lsrSula" kdY lsrSula fyda fjk;a ldhhlg fhduq lsrSula fyda h l%shdjla
fyda lrk ,o h fohla fya;=fldg f.k" whq;= f,i we;= jkakl= f,i i,lkq fkd,eh
hq;= w;r f mkf;a Odk lsisjla fyda f mk; hgf;a idok ,o h ksfhda.hlaa
l%shd;aul lsf fyda l%shd;aul lsu w;ayef fya;=u;" tfia l%shd;aul lsu fyda w;ayeu
lrk ,oafoa wioaNdjh fyda idOdrK iy h yels jQ fya;=jla fkdue;sj k i" tfia
l%shd;aul lsu fyda w;ayeu inkaOfhka h w,dNhlg fyda kvq mejulg fyda hg;a
fkdh hq;= h'

wOHCI
ckrd,ajrhd" Ih
Ndr wOHCIjrhd"
frcsiag%djrhd
iyldr
frcsiag%djrhd fyda
n,h,;a ks,Orhd
fyda Tjqkag iydh
jk ;eke;a;l=
mY%hg we;=u
wdosh fya;=
fldg whq;= f,i
we;= jkakl= f,i
fkdie,lsh hq;=
nj

15. ^1& c yd frdamK %jH wdkhkh lsug wjir ,ndug fmr wod< rf c yd wdkhkh"
frdamK %jH m%;sh ;yjqre lsf l%shd ms<sfj; ms<sn| wOHCI ckrd,ajrhd iEySulg wmkhkh" ;yk
lsu yd m%;s
m;ajkafka k i ta i|yd wjir ,nd fkdh hq;= h'
wmkhkh lsrSu
^2&
c yd frdamK %jH kj m%fNao jdKsc lghq;= i|yd wdkhkh lsug fmr
tu c yd frdamK %jH m%fNaoh u.ska isqh yelss lDIsldl" mdrsirsl" iudc wd:sl
n,mEu yd wfkl=;a fhda.H;djhka msrslaiSula i|yd wOHCI ckrd,ajrhd siska wod< wxY
fj; Wmfoia osh hq;= w;r wod< we.hSfuka fhda.H nj ;yjqre jqjfyd;a i jdKsc
13

mokka wdkhkh i|yd wjir fkdh hq;= h'


^3&
Y%s ,xldfjkaa msg;g h c yd frdamK jHhla wmkhkh lsug fmr
rf lDIsldl wjYH;djh yd wdydr iqrlaIs;djh ie,ls,a,g f.k ta i|yd j,x.= wjir
hla wOHCI ckrd,ajrhd fj;ska ,ndf.k we;af;a k i lsis ;eke;af;l= tfia fkdl<
hq;af;a h'
^4&
f mk; hgf;a lrkq ,nk h mlaIKhla" Yaf,aIKhla" Nd.hla"
lreKq fidhd ne,sula fyda kvq lghq;a;la wjika jk ;=re mkf;a fyda tAa hgf;a idok ,o
ksfhda.j, wruqKQ idCId;a lr.ekSu msKsi wjYH l%shdud. .ekSf n,h wOHCI
ckrd,ajrhd i;= h'
^5& h mlaIK fyda Yaf,aIK jd;djla mok lrf.k h c fyda frdamK
jHhla YS% ,xldf h mrsY%hlg wdkhkh lsu fyda m%Yag lsu" fnodyeu" .nvd lsu"
m%jdykh lsu fyda lsKsu ;yk lsf n,h wOHCI ckrd,ajrhd i;= jkafka h'
^6& by; ^5& jk Wmj.ka;sfha Odk m%ldr j ;ykulg ,la lrk h c fyda
frdamK jH ;ud iska iqiq hhs ksYaph lrk wdldrhlska kdY lsu fjk;a wdldrhlska
neyer lsu fyda m%;s wmkhkh lsu i|yd Odkh lsf n,h wOHCI ckrd,ajrhd i;=
jkafka h'
16'
^1& by; 13 jk j.ka;sfha ^8& jk Wmj.ka;sh hgf;a h mY%hl we;s c fyda
frdamK jH inkaOfhka h mshjrla .ekSug fyda jev l%shd;aul lsug tu c fyda
frdamK jH yiqrejkakdg fyda h mY%hl whs;slrefjl=g fyda mxlrefjl=g kshu lr
fyda Odk lr we;s wjia:djl ta kshuh fyda Odkh wkqj l%shd lsu ta ;eke;a;d meyer
ykafka k" fkdi,ld ykafkak fyda m%;sfCIam lrkafka k" wOHCI ckrd,ajrhdg" Ih
Ndr wOHCIjrhdg" frcsiag%djrhdg" iyldr frcsiag%djrhdg fyda n,h,;a ks,Orhdg
iydhlhka we;sj fyda ke;sj ta mshjr.ekSf fyda jev l%shd;aul lsf ldhh i|yd ta
mY%hg we;= h yels h'

^2& by; ^1& jk Wmj.ka;sh hgf;a h mY%hlg w;=jk wOHCI ckrd,ajrhd"


Ih Ndr wOHCIjrhd" frcsiag%djrhd fyda n,h,;a ks,Orfhla iajlSh n,;, l%shd;aul
lsu myiq lsrsAf ldhh i|yd wjYH h yels iydhlhka" WmlrK fyda hkaf;%damlrK iy
jdyk Tyq iska mrsY%h ;=<g /f.k hd yels h'
^3& by; ^1& jk Wmj.ka;sh hgf;a h mY%hl fyda mY%hla u; h mshjr
.eksf fyda h jevla l%shd;aul lsf ldhh i|yd wOHCI ckrd,ajrhd" Ih Ndr
wOHCIjrhd" frcsiag%djrhd fyda h n,h,;a ks,Orhl= iska ork ,o ish idOdrK
ho iy rch iska ork ,o ish ho tu mshjr .ekSug fyda tu jevh l%shd;aul
lsug by; 13 jk j.ka;sfha ^8& jk Wmj.ka;sh hgf;a kshuh ,o fyda Odkh ,o
;eke;a;d iska f.jkq ,eh hq;= w;r tu ho tu ;eke;a;df.ka fuys ka u;=
oelafjk m whlr .; hq;= h'
^4& by; ^3& jk Wmj.ka;sh hgf;a h ;eke;a;l= iska f.h hq;= ish
idOdrK ho iy rch iska ork ,o ish ho tu ;eke;a;d iska wOHCI
ckrd,ajrhd fj; f.u l< yels w;r tfia fkdlrkafka k wod< mqoa.,hd mx
m%foaYfha fyda h mshjrla .ekSug fyda jevla l%shd;aul lsug ;snQ m%foaYh inkaOfhka
wlrK n,h we;s ufyia;%d;a wlrKh fj; wOHCI ckrd,ajrhd iska fyda ;;aldhh
i|yd wOHCI ckrd,ajrhd iska n,h mjrk ,o h n,h,;a ks,Orhl= iska lrkq ,nk
14

wOHCI
ckrd,ajrhd" Ih
Ndr wOHCIjrhdg"
frcsiag%djrhdg"
iyldr
frcsiag%djrhdg
fyda n,h,;a
ks,Odrhdg mshjr
.eksu fyda jev
lsug iy Bg
jehjq ho whlr
.eksug we;s n,h'

b,a,Sula u;" tu wlrKh iska mkjkq ,nk ovhl wdldrhg whlr.kq ,eh yels w;r"
tu hof m%udKh tu wlrKh iska iajlSh wlrK n,h idudkH f,i l%shd;aul
lsf mkjkq ,eh yels ovhl m%udKhg jvd je jqj o th fkd;ld whlr .kq ,eh
yels h'
^5& h ;eke;a;l=f.ka ^4& Wmj.ka;sh hgf;a whh hq;= ho whlr .ekSf
fya;=fjka fuu mk; fyda ta hgf;a idok ,o ksfhda.j,g wkqj lrk ,o kshuhlg fyda
Odkhlg tl j l%shd lsug tu ;eke;a;d wfmdfydi;a f" meyer yef" m%;slafIam
lsf fya;=j ksid Tyq hg;a h yels h jrola i|yd jQ h kvq mejulska tu ;eke;a;d
uqod ykq fkd,eh hq;= h'

VII jk fldgi

c yd frdamK jH iy;sl lsf fiajdj


17'
^1&
mkf;a ldhhka i|yd wjia:dfjda; mrsos" c yd frdamK %jH iy;sl
lsf l%shdj,shg wksjdahfhka ,la l< hq;= fnda. ja. yd m%fNao ljfao hkak wOHCI
ckrd,ajrhdg l,ska l,g m%ldYhg m;a l< hq;= jkafka h'
^2&
Y%s ,xldj ;=, c yd frdamK %jH iy;sl lsf l%shdj,sh lDIslu
fomd;fka;=f c iy;sl lsf fiajdj u.ska islrkq ,nk w;r tu Ih Ndr
wOHCIjrhd c yd frdamK jH iy;sl lsf lghq;= i|yd wkkH whs;sh fhoh hq;=
jkafka h' f i|yd frcsiag%djrhd" iyldr frcsiag%djrekaa" n,h,;a ks,Orhka fyda fjk;a
;dlaIKsl ksmqk;djhlska hq;a ks,Orhkaf.a iydh ,nd .; yels jkafka h'

c yd frdamK jH
iy;sl lsf
fiajdj i|yd Ih
Ndr
wOHCIjrhdf.a
wkkH whs;sh
fhou

^3& fuu mk; hgf;a my; ldhhka Ih Ndr wOHCIjrhdf.a wlaIKh hgf;a Ih Ndr
l%shd;aul h hq;=h'
wOHCIjrhdf.a
ldh Ndrh
^w&

c iy;sl lsf fiajdf i,l=K fyda uqdj iys; j uqd" ial"


uqoaor iy f,an,a ksl=;a lsu(

^wd&

foaYSh jYfhka ksIamd; h fNda. m%fNaohlg wh;a fyda fouqyq


c" lDIslu fomd;fka;=j u.ska m%ldYhg m;a lrk ,o yd
l%shd;aul lrkq ,nk iy;sl l< c ksIamdokh i|yd jQ ;s"
m%;Ska yd udf.damfoaY j,g wkql+, j ksIamdokh lrkq ,en
fkdue;af;a k tlS m%fNaohl fyda fouqyqul c fyda tu fNda.
m%fNaofha fyda fouqyqulg wh;a iy;sl l< c f,i f.k yer
oelau yd tfia i|yka fldg lsKSu ;yk lsrSu(

^we&

wdkhkh l< c yd frdamK %jH inkaOfhka jk g" lDIslu


fomd;fka;=f c iy;sl lsf fiajh iska tu c yd
frdamK jH j, uQ,drNl rf c iy;sl lsf ks, l%shd
ms<sfj; ms<sf.k we;af;a k i" h fNda. m%fNaohla fyda
fouqyqul h c fyda frdamK %jH tu fNda.fha m%fNaofha fyda
fouqyqulg wh;a iy;sl l< c f,i f.k yer oelau yd
tfia i|yka fldg lsKSu ;yk lsrSu(
15

^wE&

kej; wiqrd foaYSh fj<|m,g bm;a lsf wruqKska f;d.


jYfhka c wdkhkh lsu inkaOfhka jk g" lDIslu
fomd;fka;=j iska tu c f;d.fhka ksh ,ndf.k mCId
lr m%;shg wkql+, njg ;yjqre lr we;af;a k i wf,h
i|yd bm;a lsu yd lsKSu ;yk lsrSu(

^b&

iy;sl lrkq ,nk c yd frdamK jH ksIamdok yd ieliSf


lghq;= j,g wod< mrSCIK lghq;= fufyh h hq;= w;r tajdfha
m%;ska iy msrss;r iy;sl lsf m%;shg wkql+,oehs mrsCId
lsu(

^B&

ksIamdok fCIa;%fha isg Nds;lrkakka olajd c yd frdamK jH


<d jk ;=re wod< jk ish mY%j,g we;= Sc yd frdamK
jH iy;sl lsrSf lghq;= j,g wod< mrsCId lsf lghq;= lsu(

^W&

c yd frdamK jH ixirKh iy wkkH;dj ms<sn| f,aLk


msrslaiSu foaYSh jYfhka ksIamd; c yd frdamK jHj, c j,
iy wdkhkh lrkq ,enQ c yd frdamK jHj, ksha .ekSu yd
ksh; m%;Skaj,g wkql+,foehs mslaiSu(

^W!&

lafIa;% mlaIK" c yd frdamK jH mlaIK lghq;=" c yd


frdamK jH ilia lsf lghq;=" c yd frdamK jH kshosa ,nd
.ekSu iy iy;sl lsu i|yd fhda.H jq c yd frdamK jH
f;d. i|yd iy;sl l< f,an,a fhu hk ldhhka ys wkqu;
l%shd mmdhla Nd; lsu(

^t&

iy;sl lrk ,o c yd frdamK jH ksh; wdldrfhka wiqrd


we;s nj;a" uqd ;nd we;s nj;a Bg f,an,a fhdod we;s nj;a
iy;sl lsu(

^ta&

iy;sl lrk ,o c iy frdamK jH ksAIamdolhkaf.a iy


iemhqlrejkaf.a kdu f,aLkhla mj;ajdf.k hdu iy m%ldYhg
m;a lsu(

^T&

lDIslraudka;hg jeo.;a jkakdjQ foaYsh mdrml c yd Ydl


cdk im;a iqrlaIs; lsrSu i|yd wjYH iydh ,ndu(

^&

frcsiag%djrhd iska fhduq lrk ,o c yd frdamK jH


inkaOfhka jk ish u meKs<s i|yd wjYH ls%hd ud. .ekSu(

^4& fuu j.ka;sfha ldhh i|yd lDIslu fomd;fka;=f c mlaId lsf


mlaIKd.dr yd mYapd;a md,k fCIa;% ks, mlaIK.dr yd mYapd;a md,k fCIa;% f,i
ie,lsh hq;= jkafka h'
^5& fuu mkf;a wruqKq idCId;a lr.ekSu i|yd c yd frdamK jH j, .=Kd;auh
ksKh lrkq msKsi msysgqjkq ,nk c mCIKd.drj, ;;a;ajhka yd m%;Ska wOHCI
ckrd,ajrhd iska l,ska l,g m%ldYhg m;al< hq;= h' tjeks wod, ksKdhlhka imqrd we;s
c mCIKd.drhla ms<s.;a mCIKd.drhla f,i m%ldYhg m;a lsug b,a lr we;s
wjia:djl ta ms<sn| u;a we.hSulska miq ;SrKh lsf wNsu;h wOHCI ckrd,ajrhd
i;= h'
^6& lDIsluhg wod, kj m%fNao ksoyia lsrSf oS lDIslu fomd;fka;=f
16

m%fNao ksoyia lsrSf lsgqj u.ska kshu lr we;s ksrAKdhlhka wkqj yd kj Ydl m%fNao
whs;sjdisl wdrCId lsrSug wod< kS;srS;skag wkqj lghq;= l< hq;= w;r ksoyia l< ks,
m%fNao ,ehsia;=jla wOHCI ckrd,ajrhd siska mj;ajdf.k hd hq;= h'
^7& c yd frdamK jH iy;sl lsf lghq;= i|yd wOHCIjrhd fj; mk;ska
mej we;s ldhhka bgq lrjd .ekSu i|yd f;dard .;a lDIsldl fnda. yd wfkl=;a je,s
fnda.hka wh;a jk rdcH wdh;khkays ks,Odka fj; n,h wNsksfhdackh l< yelafla h' tys
oS wod< ks,Odka ;dCIK lgqj yd WmfoaYl iska ksfoaY lrk ,o m%;Ska yd
udf.damfoaYhkag wkql+, j wod< iy;sl lsf lghq;= is l< hq;= w;r Bg wod<
f;dr;=re yd jd;d wOHCIjrhd fj; bosrsm;a l< hq;= h'

c yd frdamK jH
iy;sl lsf
lghq;= i|yd Ih
Ndr
wOHCIjrhdf.a
n,h ,ndoSu

VIII jk fldgi
lDIslrAudka;hg jeo.;a jkakd jq foaYsh mdrmrsl Ydl cdk im;a wdrlaId lsrsu'
18'
^1& fuu mkf;a ldahh i|yd Y%S ,xldf lDIsldl lafIa;%hg jeo.;a jk cdk
im;a mrsndysr j ixrlaIKh fldg mj;ajdf.k hdf wkkH whs;sh yd j.lSu wOHCI
ckrd,ajrhd i;= jk w;r Tyq iska tu ldhh lDIslu fomd;fka;=f me<E cdk
im;a uOHia:dkh u.ska l%shdf fhoh hq;af;a h'

cdk im;a
yqjudrej fyda
wdkhkh fyda
wmkhkh

^2& wOHlaI ckrd,ajrhdf.a ,s; wjirh we;af;a k i lsis ;eke;af;l= iska


lDIslrAudka;hg jeo.;a jkakd jq lsis Ydl cdk im;la yqjudrej fyda wdkhkh lsrSu
wmkhkh lsrSu fyda neyer lsrsu fyda mejrSu Bg wdkqIx.sl lghq;= j, fkdfhosh hq;af;a h'
^3& mdramrsl lDIsldl fnda. m%fNao yd f.dka siska mj;ajdf.k hkq ,nk
lDIslrAudka;hg jeo.;a jkakd jq fnda. m%fNaoj, wkkH;djh ;yjqre lr .ekSu i|yd
wjYH rS;Ska yd udrAf.damfoaY m%fNao ksoyia lsrSf lsgqj u.ska ilia l< hq;= w;r wOHCI
ckrd,ajrhd iska tajd m%ldYhg m;al< hq;af;a h'

IX jk fldgi
wNshdpk
19'
^1& f mkf;a ldhhka i|yd f,aljrhd iska wNshdpk uKav,hla m;a lrkq wNshdpk
,eh hq;= h' m;a lrkq ,nk wNshdpk uKav,h" c ;dlaIK{fhl=" c jHdfosfhl="
lD oHdfosfhl=" Ydl jHdfossfhl=" mdxY= oHdfossfhl=" lDIs bxcsfkarejrfhl=" YIH
soHd{fhl=" cdk ;dCIK oHd{fhl= lDIs wd:sl oHd{fhl= we;=15 fofkl=f.ka
iuka; uKav,fhka jir ;=kl ld,hla ioyd m;a lr tAa ms<sn| ksfokhla .ei m;%fha
m,l< hq;= h' wNshdpkhla Nd. lsrsu ioyd by; uKav,fhka mqoa.,hska 3 fofkl=f.ka
hq;a lgqjlg tu wNshdpkh fhduq l< hq;= h'
^2& fuu mkf;a 12 jk j.ka;sfha ^2& jk Wm j.ka;sh hgf;a fyda 13 jk
j.ka;sfha ^9& jk Wmj.ka;sh hgf;a Ih Ndr wOHCIjrhd" frcsiag%djrhd" iyldr
frcsiag%djrhd fydaa n,h,;a ks,Odrsfhl=f.a ;SrKhlska w;Dma;shg m;a h ;eke;af;l=
17

iska tu ;SrKh ;ud fj; oekq oS osk 07la bl=;aug fmr tu ;SrKhg tfrysj
f,aljrhd fj; ,s; wNshdpkhla bosrsm;a l< yels w;r tu wNshdpkfhys ta i|yd jQ
fya;= i|yka l< hq;= h'
^3& wNshdpkhla ,eSfuka wk;=rej wod< wNshdpkh i<ld ne,Sug m%udKj;a fya;=
mj;sk njg f,aljrhd iska iEySulg m;ajkafka k wod< wNshdpkh inkaOfhka
f,aljrhd iska ksYa; j olajkq ,esh yels m%udKhl uqo,a ;ekam;=jla wOHCI
ckrd,ajrhd kka nexl= wKlrhla fyda uqo,a weKjqula u.ska ner lsrsug f,aljrhd iska
wNshdplg kshu l< hq;= jkafka h'
^4& by; ^3& Wm j.ka;sfha i|yka uqo,a ;ekam;=jg wod< ,m; f,al sjrhd fj;
bosrsm;a lsrSfuka miq ;ud wod< wNshdpkh Ndr.;a njg wNshdplg yd wOHCI
ckrd,ajrhdg iy tu wNshdpkhg fya;= jQ ;SrKh ,ndoqka Ih Ndr wOHCIjrhdg fyda
frcsiag%djrhdg" iyldr frcsiag%djrhdg fydaa n,h,;a ks,Odrshdg oekq oS" wNshdpkhg
fya;= jQ l%shdjg wod< bosrs l%shdudra. .ekSu w;aysgqjk f,i Wmfoia osh hq;= w;r" tu
wNshdpkh i,ld ne,Sug iqqiq lgqjla f,aljrhd iska osk 3 la we;=,; m;a l< hq;= h'
tu lgqj iska wod, wNshdpkh idOdrK ld,hla ;=, i,ld n,d ;u ks.uk yd ksfoaY
wju ld,hla ;=, f,aljrhd fj; bosrsm;a l< hq;= h' idOdrK ld,hla hkak tu
wNshdpkfha iajNdjh wkqj f,aljrhd iska ;SsrKh l< hq;= jkafka h'
^5& wNshdpk uKav,fha ;SrKh wjidk yd ;SrKd;aul h hq;= w;r" f,aljrhd
iska tu ;SrKh jydu wNshdplg iy wOHCI ckrd,ajrhdg fyda frcsiag%djrhdg oekq
osh hq;= h' wjia:dfjda; mrsos wNshdpk uKav,fha ;SrKh u.ska Ih Ndr wOHCIjrhd"
frcsiag%djrhd fydaa n,h,;a ks,Odrshdf.a ;SrKh bj;,kafka ks muKla ;ekam;a lrk ,o
uqo, wdmiq f.jkq ,eh hq;= h'
^6& uqo,a Ihh Ndr wud;Hjrhd uid wud;Hjrhd iska ;SrKh lrkq ,eh yels
mdrsY%lhka wNshdpk uKav,fha idudcslhka fj; f.jkq ,eh yels h'

X jk fldgi
jeros yd oKavk
20'
^1& f mkf;a h Odkhla fyda ta hgf;a idok ,o h ksfhda.hla ks;Hdkql+, jeros iy oKavk
wldrh fyda wjirh fkdue;sj lv lrk fyda f mkf;a Odk fyda ta hgf;a idok ,o
h ksfhda.hla hgf;a Tyq iska fkdl< hq;= fyda w;afkdyeh hqq;= h fohla Tyq iska lrk
fyda w;ayk" ke;fyd;a wOHCI ckrd,ajrhdg" Ih Ndr wOHCIjrhdg" frcsiag%djrhdg"
iyldr frcsiag%djrhdg fyda h n,h;a ks,Orfhl=g fyda Tjqkag iydh jk h
;eke;a;l=g f mkf;a h Odkhla fyda ta hgf;a idok ,o h ksfhda.hla l%shd;aul
lsf" m%;sfrdaOh mdk fyda wjysr lrk ke;fyd;a m%;sfrdaOh mEug fyda wjysr lsug
iydh jk fyda m%;sfrdaOh mEug fyda wjysr lsug h ;eke;a;l= fmd<Ujk kEu
;eke;af;la f mk; hgf;a jrola lrkafka h'
^2&
wOHCI ckrd,ajrhdg" Ih Ndr wOHCIjrhdg" frcsiag%djrhdg" iyldr
frcsiag%djrhdg fyda h n,h,;a ks,Orfhl=g fuu mk; fyda taA hgf;a ksl=;a lr we;s
ksfhda. ls%hd;aul lsu i|yd wjYH jkakd jq f;dr;=re fkdoSu" jeros f;dr;=re jdslj fyda
,ss;j iemhsu" f;dr;=re jika lsrSu" jeros f,aLk yd o;a; bosrsm;a lsrsu" ck;dj fkdu.
hjk iq oeka m%isoaO lsrSu" wod< ksh ,nd .ekSug frdaOh mEu" fyda bv ,nd fkdu"
wOHCI ckrd,ajrhdg" Ih Ndr wOHCIjrhdg" frcsiag%djrhdg" iyldr frcsiag%djrhdg
fyda n,h,;a ks,Odrshl=g ndOd lsrsu" wjysr lsrSu frdaOh mEu" fuu mk; hgf;a jrola
18

jkafka h'
^3& iq jer i|yd wlrK l%shdud. j,ska f;drj ia:dkSh ov uqo,a whlr
.ekSu i|yd l%ufohla ieliSug fhdackd flf'
^4& f mk; hgf;a jrola lrk h ;eke;a;l= ufyia;%d;ajrfhl= bsmsg
,>qldh mmdh wkqj Nd. fldg jrolre lrkq ,enQ g udi tllg fkdwvq iy udi
yhlg fkdje ld,hlg fyda fohdldrfhka tla wdldrhl nkaOkd.dr .; lrkq ,eug
fyda remsh,a mkia oyilg fkdwvq ovhlg fyda ta ovh iy nkaOkd.dr .; lsu hk
ovqj folg u fyda hg;a h hq;= h' wkqhd; wjia:df oKavkh fo.=Khla o jir mylg
,shdmosxh w;aysgq ulg o hg;a jk w;r f;jk wjia:df oSs oKavkh ;=ka .=Khla u
iy ,shdmosxh wfydais lsrSu wid f,aLk .;lsrSu yd ta nj cd;sl mqj;am;aj, NdId ;=fkka
u m%isoaO lsrSug lghq;= l< hq;= h'
^5& f mkf;a fyda f mk; hgf;a idok ,o h ksfhda.hl wldrh hgf;a h
ls%shdjla bgq lsrSf uqjdfjka wkjYH ieyeis ls%hdjlg jrolre jk fyda wkjYH lrorhla
islrk iEu ;eke;af;l= u fuu mk; hgf;a jrola lrkafka h'
^6&

^w&

ifodaI c yd frdamK jH wdkhkh" ksmou" ilialrk"


fnodyrsk" .nvdlrk fyda lssish whqrlska fj<ofmd,g ,eug
i<iajk kEu mqoa.,fhl= bka isjkakdjq mdvqj ioyd j.lsj
hq;=jk w;r bka isjk w,dNh i|yd ydksmQrKh ;dCIK yd
WmfoaYl lgqj u.ska kshu lrkq ,eh yels ksKdhlhkag
wkqj wod< c yd frdamK jH Nds; l< ;eke;a;kag ,ndosh
hq;= h'

^wd&

jro isS we;af;a wdkhksl Sc yd frdamK jH isnkaOfhka jk


g tuska rf wdlhg fyda wOHCI ckrd,ajrhd siska
iEysulg m;ajk fjkh wk:hla is we;sk mrSCIKhla,
surAYkhla fyda kvq lghq;a;la ksu jk;=re tls wdkhklreg
fyda l,;%hdg fyda wkqm%dma;slhl=g fyda ksfhdacs;fhl=g lsisu
wdldrhlska tu fnda. j.fha c fyda frdamK jH wdkhkhg
iy foaYsh j wf, lsug iDcq j fyda jl% j iyNd.s u
w;aysgqjkq ,eh hq;= h' tfiau wod< c fyda frdamK jH f;d.h
tu mlaIKh" surAYkh kvq lghq;a; wjika jk;=re wf,
lsu fyda wf,hg ;eu fkdl< hq;= h' tu c fyda frdamK
jH f;d. uqd ;eh hq;= h' ;jo isjq w,dNh ms<sn|
ydksmQrKh ;dCIK yd WmfoaYl lsgqj u.ska kshu lrkq ,esh
yels ksaKdhlhkag wkqj ;lafiare lr c yd frdamK jH Nds;
l< ;eke;a;kag ,ndosh hq;= h'

^7&
jro is we;af;a foaYsh c fyda frdamK jH j.hl $ m%fNaohl k
tu mlaIKh$ kvq lghq;a; wjika jk;=re tu c fyda frdamK jH f;d.h wf, lsu
fyda wf,hg ;eu fkdl< hq;= h' tu c fyda frdamK jH f;d. uqd ;eh hq;= h' ;jo
is jQ w,dNh ;lafiare lr ydksmQrKh i|yd whlr .eksug lghq;= l< hq;= h'
^8&
^w&
mkf;a yd ta hgf;a idok ,o ksfhda.j, m%;smdok yd ksfhda.hkag
mgyeks f,i kS;s frdaj furg h mY%hlg c yd frdamK jH /f.k ;a we;s njg
;yjqre lr.;a gl wod< f;d.h uqd ;eh hq;= w;r jka f.ulska f;drj yd wod<
;eke;a;df.a hoka kdY lsug ksfhda. l< hq;= h'
^wd&

h ;eke;a;l= ^w& Wmj.ka;sh hgf;a lrk ,o kshuhlg fyda


Odkhlg tl j l%shd lsug wfmdfydi;af" meyer
yef" m%;slafIam lsf fya;=j ksid Tyq hg;a h yels h
19

jrola i|yd jQ h kvq mejulska tu ;eke;a;d uqod ykq


fkd,eh hq;= h'
^9&
f mk;g tfrysjQ h jrola is lsrSf ,d fyda Bg inkaO j Nd;
lrk ,o h jdykhla fyda m%jdykh lrkakla fyda fjk;a WmlrKhla" ie,iqula" fuj,ula
fyda jHhla tfia ovqj ,eu lrk fldgf.k rch ika;l lrkq ,eh hq;= h'
^10&

h mqoa., uKav,hla iska f mk; hgf;a jrola lrkq ,enq wjia:djl"


^w&

ta mqoa., uKav,h ixia:djl k ta ixia:df wOHCIjrfhl=j"


l<uKdlrefjl=j" f,al fyda iudk fjk;a ks,Odrsfhl==j is
iEu ;eke;af;l=g fyda

^wd&

ta mqoa., uKav,h fjf<| wdh;khla k ta fjf<| wdh;kfha


yjq,alrefjl=j iy l<uKdlrefjl=j is iEu ;eke;af;lau

^we&

ta jro ;udf.a tl;ajh fyda oekSu fkdue;sj lrk ,o nj fyda


ta jro lsu je<elaug ;ud ksis f,i ish Woafhda.fhka lghq;=
l< nj fyda Tyq Tmamq l<fyd;a i ta jro tla tlaj fyda
iduqysl j l< f,i i,lkq ,eh hq;= h' ta ioyd tla tlaj;a
iduqyslj;a j.lsj hq;= h'

XI jk fldgi
ksfhda. iEoSu
21'
^1&
ksfhda. iEh hq;= lreKla f,i f mk;ska ksh; fyda ksfhda. iEug f ksfhda.
mk;ska wjYH jq fyda n,hla fokq ,en we;s fyda h lreKla inkaOfhka lDIslrAu sIh
Ndr wud;Hjrhd iska ksfhda. iEh yels h'
^2&
by; ^1& jk Wmj.ka;sfhka mjrd we;s n,;, j,g w.;shla fkdue;s jk
fia lDIslrAu sIh Ndr wud;Hjrhd iska my; oelafjk lreKq inkaOfhka kssfhda. iEh
yels h'
^w&

ishu sc yd frdamK jH yiqrejkakka ,shdmosx lsrsu"


,shdmosxsh m%;sfCIam lsrSu ,shdmosxh wq;a lsrsu yd
,shdmosxh wj,x.= lsrsu yd Bg wkqIx.sl lreKq inkaOfhka
h hq;= wjYH;djhka

^wd&

,shdmosx lsrSu ioyd sc yd frdamK jH yiqrejkakkag ;ssh


hq;= wju iqiql

^we&

fuu mk; hgf;a isl< hq;= fiajd iy myiql i|yd


h .dia;= whlsrSu'

^wE&

sc yd frdamK jH yeisrsu Wfoid ;sh hq;= m%s;ska ;SrKh


lsrSu

^b&

sc yd frdamK jH yiqrejkakkaf.a ls%hdldrl u;a lsrSu


20

^B&

sc yd frdamK jH wdkhkh yd wmkhkhg wod<


l%shdmmdh

^W&

sc yd frdamK jH inkaOfhka idOdrK <la mj;ajd .eksu


i|yd msmdsh'

^W!&

u;a lrk ,o sc yd frdamK jH sfYaIhka j." m%fNao


jYfhka fYaIhka kshu lsrsu i|yd hdj;ald,sk lsrsu

^t&

Ydl m%fNaohka yd Ydl wNscklhkaf.a whss;ska wdrlaId lsrsu


inkaOfhka jeo.;a jk mrSK yd we.hS j,g wod<
Odk ie,eiau

^ta&

lDIsludka;hg jeo.;a jkakd jQ mdrml c yd Ydl cdk


im;a iq/lSu" Ydl cdk im;a wdkhkh" wmkhkh iy
yqjudrejg wod< Odk yd f.dkaf.a whs;sjdisl wdrCIdj
inkaO ls%hdudrA.hka

^T&

n,h,;a ks,OdrSkaf.a ldhhkag wod< n,;, yd ldrAh


mmdsh

^&

c yd frdamK jH iy;sl lsrSug wod< l%shdmmdSka

^l&

c mrSCIKd.dr" mYapd;a md,k fCIa;% i|yd mej;sh hq;=


m%s;Ska yd myiqls

^.&

ifodaI c yd frdamK jH Nd; lsrSfuka jk ydksh ydksmQrKh


lsf ls%hdmmdh

^3&
by; ^1& iy ^2& jk jk Wmj.ka;sh hgf;a idok ,o iEu ksfhda.hla u
.ei m;%fha m< lrkq ,eh hq;= w;r tfia m< lrkq ,enQ kfha isg fyda ksfhda.fha
i|yka jk h miq kl isg fyda th l%shd;aul jkafka h'
^4& fuu mk; hgf;a idok ,o iEu ksfhda.hla u f mkf;a wvx.= jQjd fia
iudkj n,d;aul h hq;= h'
^5& by; ^1& iy ^2& jk Wmj.ka;sh hgf;a idok ,o iEu ksfhda.hla u .ei
m;%fha m< lrkq ,efuka miq yels;dla blaukska wkqu;h i|yd md,sfka;=j fj; bm;a
l< hq;= h' tfia wkqu; lrkq fkd,enQ h ksfhda.hla tlS wkkqu; k isg ta hgf;a tf;la
lrk ,o lsisjlg w.;shla fkdue;sj mka; lrkq ,enQ f,i i,lkq ,eh hq;= h'
^6& h ksfhda.hla tfia h khl isg mka; lrkq ,enQ f,i by; ^5& jk
Wmj.ka;sh hgf;a i,lkq ,nk g ta kh ms<sn| ksfokhla .ei m;%fha m< lrkq
,eh hq;= h
22'
;S iEug f mk;ska n,h we;s ish ldrKd inkaOfhka wOHlaI ckrd,ajrhd
iska rS;s idokq ,eh yels h'
23'
h ;eke;a;l= iska jjkq ,enQ yd ;udf.a mY%h ;=, Tyq iska jdKscuh mk; wod<
wruqKlska f;drj fjk;a mqoa.hl= yg jemsf fyda frdamKh lsf ldhh i|yd fkd.ekSu
im%odhsl ms<sfj;a wkqj yqjudre lrk fyda .kqfokq lrk fyda tu ;eke;a;dg iDcq j
Ndrfokqq ,nk h j.hlg fyda m%fNaohlg wh;a c fyda frdamK jH inkaOafhka f
mkf;a Odk wod< fkdjkafka h'
21

lr

24'
f mkf;a isxy, iy fou< NdId mdG w;r h wkkql+,;djla we;sjqjfyd;a isxy, wkkql+,;djla
NdId mdGh n, meje;ah hq;= h'
we;s jQ g isxy,
NdId mdGh n,
meje;ah hq;= nj

XII jk fldgi
wrA: ksrEmKh
25'

mo inkaOh wkqj wkHd:hla wjYH jqjfyd;a i f mkf;a -

iy;sl l< c hkafkka" fuu mkf;a 17 jk j.k;safha ksYa; j i|yka m%;Ska yd


mmdh wkqj ksIamdokh lrkq ,enQ" iy;sl l< c f,i f,an,a fh wNsckk
c" w;a;sjdr c" ,shdmx c" iy;sl c" fmruQ,sl c" uQ,sl c" iu; c
fyda wdrNl c fyda fuu c ldKav j,g wu;r j fuu m%;skag wkql+,
jkakd jq c mrmrdjla iy;sl l< c hkafkka woyia flf'
wdkhklre hkafkka" h c fyda frdamK jH Y%S ,xldjg f.dvndkq ,enqf fyda we;=,a
jQfha h ;eke;a;l=f.a l%shdjla u.ska o ta ;eke;a;d woyia f'
wmkhklre hkafkka" h c fyda frdamK jH Y%S ,xldfjka msg;g f.k hkq ,enqf fyda
msglrkq ,nkafka h ;eke;a;l=f.a l%shdjla u.ska o ta ;eke;a;d woyia f'
mY%h hkafkka" c yd frdamK jH ;nd .ekSu" .nvd lsu" ilia lsu" m%;sfrdamKh"
.=Kkh lsrsu fyda jeu i|yd fyda c yd frdamK jH ;nd .ekSu fyda ielisu"
weisrsu" .nvd lsu i|yd o imQKfhka u fyda fldgila jYfhka Nd; lrkq
,nk h bvula" c,dY%hla" f.dvke.s,a,la" wdh;khla" .nvdjla" nydula" m%jdykh
lrk jdykhla" wf, lrk ia:dkhla" hd;%djla" .=jka hdkdjla fyda fjk;a
.ukd.uk l%uhla fyda fu i|yd Nds; l< yels fjk;a kEu wjldYhla
fuhg we;=,;a f'
m,sfndaO hkafkka" h Ydlhlg fyda Ydl ksIamdokhlg ydks lsrSug fyda w,dN lsrSug fyda
mdvq is lsrSug yelshdj we;s h ffcj wKqfhdaclfhl= woyia jk w;r
thg j,a me<E o we;=,;a f'
Nd; lrkakd hkafkka" ;uka iska u fyda ;j;a wfhl= u.ska h j.d udOHhla
Nds; lr c yd frdamK jH j.d lrk mqoa.,hd f' tfy;a fuu w:h
;=<g c fyda frdamK jH jdKsc mokka l=Kk fyda m%imdokfhys fhos
isk iajdk iud.ula fyda fjf<kafol= fyda fj<%%| ksfhdacs;hl= fnodyrskafkl=
we;=,;a fkdf'
ksh; hkafkka" ksfhda. u.ska ms<s.;a nj woyia f'
f,aljrhd hkafkka" lDIslu Ih Ndr wud;Hjrhdf.a wud;HxYfha f,aljrhd
woyia f'
c yd frdamK o%jH hkafkka"
^1& m%frdayKh me<hla njg m;a ug iqodk l,,hla /.;a Ydlhl
22

wrA: ksrEmKh

ixfiapkh mK; jq fldgi'


^2& wdlkao" n,an" n,a," rhsfidau" fldau" Odjl" fudfrhshka" uq,a
weoaof oSs Ydlhla njg m;a lr .; yels w;= lene,a,la" uq,a lene,a,la"
Ydl m;%hla" mgl frdams; me,hla" noaO me,hla yd fjk;a kEu Ydl
fldgila
^3& by; 1 " 2 ldKav j,g wh;a fkdjk fjk;a kEu frdamK jHhla
woyia f
c yd frdamK jH yiqrejkakl= a hkafkka" c ksmojkafkl=" wdkhklrefjl="
wmkhklrefjl=" fnodykafkl=" ilia lrkafkl=" kej; weiqrelrkafkl="
.nvd lrkafkl=" ksfhda;fhl= fyda f;d. fjf<kafol=, is,a,r fjf<kafol= fyda
m%jdyklrefjl=" cx.u wf,lrefjl= jYfhka Y%S ,xldf fyda foaYsh
fjf<|m,g c yd frdamK jH bm;a lsug
ie,eiau inkaOfhka j.
lssjhq;= ;eke;af;l= fyda Tyqf.a whs;sjdissl mjrkq ,nk ;eke;af;l= fyda kS;sh
u.ska n,h mjrkq wfhl= woyia f'
c f;d.h fyda frdamK jH f;d.h a hkafkka ' f,an,fha olajd we;s idOl" ms<s.; yels
mrdihla ;=< kEu fldgil fyda c u,a,l fyda frdamK jH f;d.hl
taldld j we;s tla f;d. wxlhlska ykajkq ,nk ksYa; c fyda frdamK jH
m%udKhla woyia f'
m%fNaoh hkq msh weiska iu j.Slhkaf.ka meye,sj u fjki fjkalr .; yels" hg;a
msfihska tl ,laIKhlaj;a iys; jQ o wka; m%fKsl Ydl o we;= j
m%pdrKfhka miqj m%udKj;a wkaoka ia:dhS yd taldld jkakd jQ o Ydl
j.SlrKfha my<u ;;ajfha we;s j ldKavhla ;=< mj;akd Ydl iuQyhls'
cdk lrKh lrk ,o hkafkka" ljr fyda l%uhla Wmfhda.S lrf.k ffi,hlska ndysr
j W;amdokh lr.kq ,enQ kshqla,sla w, wkq" jhsrihla" nelarshd ma,diavhla fyda
fjk;a h jdyl moaO;shla inkaOfuka" iajNdl j is fkdjk tfy;a
m%ckkh lrf.k hdf yelshdj ,nd fok mrsos wd.ka;=l cSfhl= ;=<g we;=
fldg tjeks wd.ka;=l cSfhl=g taldnoaO ug ie,eiafuka" Wreu h yels
jHj, kj ixfhda.hla iEoSug fyda jHq;amdokh lsrSug fyda inkaO ke;fyd;a
tjeks m%;sM,hla f.k fok h l%shdldrs;ajhlska jHq;amdokh lrk ,o hkak
woyia f'
me<E cdk im;a uOHia:dkh - lDIslu fomdra;fka;=j hgf;a cdk im;a mrsNdysr
ixrCIKh ioyd msysgqjd we;s wdh;kh ka woyia f'
je<elaf mshjr - wjia:dfjda; m n,h,;a ks,Odhd iska kshu lrkq ,nk
OQulrKh" kdY lsu yd wfkl=;a c m%;sldr lghq;=
;Srl mrSlaIKd.drh - lsish oHd;aul ;SrKhlg t<f wjYH jk mCIK
ksrjoH j l< yels njg wOHCI ckrd,ajrhd iEySulg m;ajkakdjQ
mCIKd.drhla ka woyia flf'
kj m%fNao ksoyia lsrSf lsgqj - wNsckkfhka fyda fjk;a h oHd;aul l%ufohl
m%;sM,hla f,i ,nd.;a c fyda frdamK jHhla frdamKh lsu i|yd fhda.H njg
;yjqre lsu Wfoid wOHCI ckrd,ajrhd iska m;a lrkq ,nk oHd;aul
YsCIKhkaf.ka m%K;djhla we;s mqoa.,hkaf.ka iuka; lgqj ka woyia flf'
.nvd ;;a;aj - c yd frdamK jH .nvd lsf Nd; l< hq;= ksKdhlhka
inkaOfhka c yd frdamK jH ;dCIK yd WmfoaYl lgqj iska ksfoaY lrkq
,nk iu;hka
23

j.h - hlsis fnda. fYaIhlg fyda Wm fYaIhlg wh;a talSh jYfhka fyda iduQyslj
fmd kduhlska ykajkq ,nk fnda.hla ka woyia flf'
iq jeros -

24

You might also like