5

Sadraj
Impresum ........................................................................................................ 2
Predgovor ..................................................................................................... 11
Upute za koritenje ...................................................................................... 13

1.

Osnove .............................................................................................. 15

2.

AyurVeda Ritam Podrijetlo i uvrtenje ......................................... 19

2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
2.6.
2.7.
2.8.

Znanje Veda ....................................................................................

Podrijetlo AyurVeda Ritma ..................................................................
Definicija AyurVeda Ritma ..................................................................
Zdravlje i bolest ..................................................................................
Cilj AyurVeda Ritma............................................................................
AyurVeda Ritam u usporedbi s dosadanjom ayurvedom ..................
AyurVeda Ritam u usporedbi sa zapadnom medicinom .....................
AyurVeda Ritam u usporedbi s prirodnim nainom lijeenja i
alternativnom medicinom ...................................................................

3.

19
20
21
22
22
22
24
25

ovjek ................................................................................................ 27

3.1. Dua ................................................................................................... 27

3.2. Trozvuk na razini ovjeka ................................................................... 29
3.2.1. Tri gune ....................................................................................... 30
3.2.2. Tri same ...................................................................................... 32
3.3. Tijelo ................................................................................................... 34
3.3.1. Tkiva ............................................................................................ 35
3.3.1.1. Potporno tkivo: kosti, hrskavica, ronati dio koe, kosa ....... 36
3.3.1.2. Tkivo za dranje: tetive, ivci, krvne ile,
vezivno tkivo, koa, sluznica ................................................ 36
3.3.1.3. Miino tkivo ......................................................................... 36
3.3.1.4. Kotano tkivo: kotana sr, lena modina, ..............................
modana supstancija ............................................................ 37
3.3.1.5. Korpuskularno tkivo: crvena i bijela krvna zrnca .................. 37
3.3.1.6. Limfno-plazmatino tkivo: limfa, plazma, izluevine ............. 37

3.3.1.7.

Tkivo za prenoenje informacija: hormoni,

proizvodi finoga metabolizma ...............................................
3.3.1.8. Imunoloko tkivo...................................................................
3.3.1.9. Degenerativna tkiva: nataloeno tkivo, masno tkivo,
iritacijsko tkivo ......................................................................
3.3.2. Unutarnji organi ...........................................................................
3.3.3. Probavni sustav ...........................................................................
3.3.4. Aparat za pokretanje ...................................................................
3.3.5. Dini sustav .................................................................................
3.3.6. Reflektorika .................................................................................
3.3.7. Seksualnost .................................................................................
3.3.8. Osjetila ........................................................................................
3.3.9. Stanice ........................................................................................
3.3.10. Imunoloki sustav ........................................................................
3.3.11. Hormonalni sustav .......................................................................
3.3.12. Geni .............................................................................................

37
38
39
40
42
45
45
47
49
49
50
51
52
53

3.4.
3.5.
3.6.

Duh ..................................................................................................... 54
Osjeaji ............................................................................................... 56
Psiha .................................................................................................. 57

4.

Praksa AyurVeda Ritma ................................................................... 59

4.1. Dijagnostika ........................................................................................ 59

4.2. Posredovanje znanja .......................................................................... 60
4.2.1. Uvjeti za terapeute AyurVeda Ritma............................................ 61
4.3. Prehrana .............................................................................................
4.3.1. Unos hrane ..................................................................................
4.3.1.1. Glad ......................................................................................
4.3.2. Stolica ..........................................................................................
4.3.3. Tjelesna tekuina ........................................................................
4.3.4. Namirnice ....................................................................................
4.3.5. Spasonosno gladovanje ..............................................................

62
62
64
65
68
68
73

4.4. Ritam-samacija................................................................................... 76
4.4.1. Samarina ..................................................................................... 78
4.4.2. Samaya ....................................................................................... 80

4.4.3.
4.4.4.

Samshobhana ............................................................................. 80
Uenje i praksa ............................................................................ 81

4.5. Svakodnevno ponaanje .................................................................... 83

4.5.1. Yagya ........................................................................................... 84
4.5.2 Disanje ........................................................................................ 85
4.5.3. Kretanje ....................................................................................... 89
4.5.3.1. Yoga ..................................................................................... 89
4.5.4. Osjetila ...................................................................................... 105
4.5.4.1. Oi ...................................................................................... 107
4.5.4.2. Ui ...................................................................................... 108
4.5.4.3. Nos ...................................................................................... 110
4.5.4.4. Okus .................................................................................... 111
4.5.4.5. Osjetilo dodira ..................................................................... 111
4.5.5. Seksualnost ................................................................................ 112
4.5.6. San ............................................................................................. 113
4.5.7. Njega tijela .................................................................................. 118
4.5.8. Odjea ........................................................................................ 119
4.5.9. Stanovanje ................................................................................ 120
4.5.10. Dnevna rutina ............................................................................ 123
4.6. Masaa .............................................................................................
4.6.1. Masaa refleksnih zona stopala ................................................
4.6.2. Svayamkarana ..........................................................................
4.6.3. Sambodha Ritam ......................................................................

124
124
126
126

4.7. Glina .................................................................................................

4.7.1. Fizioloka primjena ....................................................................
4.7.1.1. Vanjska primjena ................................................................
4.7.1.2. Unutarnja primjena .............................................................
4.7.2. Glina kao graevinski materijal ..................................................

128
129
130
131
131

5.

Pancha Sama Ritam ....................................................................... 133

5.1. Pancha Sama terapija ......................................................................

5.1.1. Samarina ...................................................................................
5.1.2. Samaya .....................................................................................
5.1.3. Sambodhana .............................................................................

133
134
135
135

5.1.4.
5.1.5.

Sambhojana .............................................................................. 135

Samshodhana ........................................................................... 136

5.2.

Pancha Sama i Pancha Karma ........................................................ 136

6.

Savjeti za samopomo ................................................................... 141

6.1. Glavobolja .........................................................................................

6.2. Problemi s kosom .............................................................................
6.3. Problemi s oima ..............................................................................
6.3.1. Anomalije vida ...........................................................................

142
145
145
147

6.4. Oboljenja dinih putova .................................................................... 148

6.4.1. Hunjavica, prehlada, gripa ......................................................... 149
6.4.2. Astmatine tegobe..................................................................... 153
6.5. Bolovi u zatiljku .................................................................................
6.6. Problemi s leima .............................................................................
6.7. eluani problemi .............................................................................
6.7.1. garavica ...................................................................................

153
154
156
157

6.8. Crijevne tegobe ................................................................................

6.8.1. Zatvor - opstipacija ....................................................................
6.8.2. Proljev .......................................................................................
6.8.3. Nadimanje .................................................................................
6.8.4. Hemoroidi ..................................................................................

158
160
161
161
162

6.9. Problemi s prostatom .......................................................................

6.10. Menstrualne tegobe ..........................................................................
6.11. Bolovi u nogama ...............................................................................
6.12. Problemi sa stopalima ......................................................................
6.13. Problemi sa zglobovima ...................................................................
6.13.1. Giht ............................................................................................
6.13.2. Reuma .......................................................................................

163
163
164
165
166
167
168

6.14. Problemi s teinom ........................................................................... 168

6.14.1. Pretilost ..................................................................................... 169
6.14.2. Manjak teine ............................................................................ 169
6.15. Srane tegobe i poremeaj krvotoka ................................................ 170
6.15.1. Tlak ............................................................................................ 171

6.16. Vruica ..............................................................................................

6.17. Slabost imuniteta ..............................................................................
6.18. Alergije .............................................................................................
6.19. Rak ...................................................................................................
6.20. Hormonalni poremeaj .....................................................................
6.20.1. Problemi sa titnjaom ..............................................................
6.20.2. Dijabetes ...................................................................................
6.20.3. Klimakterij ..................................................................................

172
174
175
176
177
177
178
180

6.21. Seksualni problemi ........................................................................... 181

6.22. Smetnje spavanja ............................................................................. 181
6.22.1. Hrkanje ...................................................................................... 182
6.23.
6.24.
6.25.
6.26.
6.27.
6.28.
6.29.
6.30.

Nervoza ............................................................................................
Depresija ..........................................................................................
Puenje ............................................................................................
Alkohol ..............................................................................................
Droge ................................................................................................
Starenje ............................................................................................
Kuna i putna ljekarna ......................................................................
Trudnoa, porod, odgoj djece ...........................................................

183
183
185
186
187
188
189
190

Glosar ......................................................................................................... 193

Popis vjebi ................................................................................................ 197
Indeks ......................................................................................................... 199
O temi ......................................................................................................... 211

Pogl. 3.

42
(3.3.2. 3.3.3.)

bezbrojne pokuse, kako bismo poblie istraili ve poznate osobine

tijela?
Na duh, nae tijelo, nai organi pa i same stanice su ogoreni.
Izgubili su zapravo cod za aktiviranje svoje prave iskonske funkcije,
jer mi danas svoje stanje i ponaanje prilagoavamo, to dovodi do
daljnjega pogoravanja i otupljivanja sustava. Kako emo potaknuti
na mozak da pravilno funkcionira kada ga redovito omamljujemo
alkoholom i tako ga malo po malo unitavamo?
Moramo ii obrnuto. Povratak potpunom zdravlju mogue je ostvariti funkcijskim organima tijela, a ne krivim ponaanjem. AyurVeda
Ritam nam pomae da se pravilno ponaamo. Pomae nam zaustaviti degeneracije i zapoeti novu orijentaciju. Kada hipotalamus naega tijela i naega duha primi tone impulse, tada on vodi na mozak
do buenja. To buenje znai onaj uvid i saznanje koji pokreu sve
tjelesne i duhovne mehanizme, koji ivot iznova dovode svome dostojanstvu. To je ona toka na kojoj emo konkretno saznati kako
uistinu izgleda na iskonski nain funkcioniranja i to zapravo znai
potpuno zdravlje.

62, 74, 188

3.3.3. Probavni sustav

Ljudski probavni sustav je u osnovi tako strukturiran da tijelu daje
temeljne tvari potrebne za njegovu egzistenciju na zemlji, a, ujedno,
da povezuje najvei uitak na gruboj razini s najveim uitkom na
najnjenijoj razini. Iz sirovine voa crpi hranjive tvari koje pretvara u
najvrjednije sastavne dijelove tijela i tako stvara eliksir ivota, koji
prema volji i elji omoguuje rast i regeneraciju. Tako omoguuje
ivot u srei, bez bolesti i starenja.
Tako je to bilo do onoga trenutka dok ovjek nije zapoeo uzimati
krivu ishranu, svejedno je li zbog potrebe ili neznanja. Da bi i dalje
osigurao ivot ovjeku, probavni sustav je morao promijeniti svoju
iskonsku funkciju i zapoeti svoju vlastitu sintezu. Proizvod, sada,
nije vie bio eliksir ivota, ve neka udnovata kombinacija tvari.
Rodilo se starenje, a iz bolesti i slabosti je nastala smrt.
ovjek se sve do danas hrani krivo i na taj nain svom probavnom
sustavu ne prua nikakvu priliku da iznova djeluje prema svom iskonu. Bolest i starenje su samo zato postali normalni, jer probavni trakt,
temelj svakoga zdravlja, niti djeluje niti moe pravilno djelovati.
Probava u pravilu zapoinje ve prije jela, i to kada osjeaj gladi
signalizira spremnost probavnoga sustava da primi hranu. Ako ova

ovjek

43
(3.3.2. 3.3.3.)

spremnost nedostaje, tada su smetnje pri preradi hrane ve unaprijed programirane. Pri stanju velike ( ) gladi (biti gladan kao
vuk ili lav) svi se probavni mehanizmi pripremaju za svoj zadatak
to je mogue bolje, (lui mi se sok). Osjetila se izotravaju da bi
se u danom trenutku optimalno pronala i izabrala najbolja hrana za
tijelo, a donji probavni organi se iste. Za to ienje izdvaja se posebna izluevina koja povezuje sve tetne tvari unesene u organizam hranom, ili su iz nje nastale oksidacijom. Naposljetku se potie
pranjenje crijeva, kako bi se odstranilo sve tetno i nepotrebno.
Znai da velika medvjea glad, koja traje najmanje petnaest do
dvadeset minuta, mora biti neizostavan uvjet za uzimanje hrane,
kako bi se pokrenulo potpuno ienje organizma.
Potom slijedi prva etapa pravilne probave kroz usta, gdje se iz
hrane, ve pri vakanju, oslobaaju i uzimaju najfinije energetske
tvari. Te energetske tvari alju mozgu signale koji su potrebni za
daljnje upravljanje probavom. Slina preuzima vrijednu funkciju pretprobave i daje prvu informaciju o kojoj se vrsti okusa i hrane radi.
Na temelju tih informacija eludac pokree svoje sokove za daljnju
probavu i hranu rastvara tako da dvanaestopalano crijevo ili dvanaesterac moe u potpunosti obaviti svoj zadatak. Dvanaesterac je,
zapravo, informator za tanko crijevo, koje svojim luenjem sokova
odreuje hranu.
Hrana na taj nain potpuno spremna dospijeva u tanko crijevo,
koje od nje pravi biokemijski izvadak, koji je za daljnju izmjenu tvari
nezamjenjiv. Ti se hranljivi i vitalni sastojci proputaju kroz stjenku
crijeva u krv, odakle se, potom, za daljnju preradu prenose u jetru ili
dospijevaju izravno u stanice.
Hrana, iz koje je tanko crijevo izluilo vrijedne biokemijske tvari,
prosljeuje se u debelo crijevo iji sekreti, zajedno s crijevnom florom, iz nje proizvode vitamine. Debelo crijevo, stoga, ima u poetku
uzlaznu putanju da bi se hrana u njemu mogla zadrati to due, a
zatim lei koso da bi mogli zapoeti procesi odvajanja hranljivih od
tetnih sastojaka i, naposljetku, zavrni dio debeloga crijeva ima silazni put, tako da hrana, pri odreenoj koliini, stvara pritisak na izlazni
dio i isputa se kao otpad.
Taj se cjelokupni proces prirodno odvija u jednome ritmu kojim
upravlja osjeaj gladi i koji omoguava da, otprilike, u vrijeme uzimanja hrane doe i do pranjenja crijeva, kako u njima ne bi dolo
do nakupljanja niega tetnog. Taj ritam ujedno osigurava da su prazan eludac i crijevo u normalnom stanju, kako bi probavni organi,
izmeu dva jela, dobili dovoljno vremena za odmor.

62, 64, 179

44

Pogl. 3.

(3.3.3. 3.3.5.)

65, 73, 106

Osim spomenutoga normalnog naina funkcioniranja probavnoga

sustava postoji jo jedan koji AyurVeda Ritam, kao ( ) spasonosno gladovanje, koristi u terapijske svrhe. Ako se, naime, prekine uzimanje hrane, prva e se glad javiti kada se eludac isprazni, ali ona
ubrzo i nestaje. Kada se, potom, isprazni tanko crijevo, javlja se druga glad koja je jednako tako kratka vijeka. Trea glad, koja se javlja
pri pranjenju debeloga crijeva, intenzivnija je i nestaje tek nakon
etiri do pet dana. Tada se rad probavnoga sustava prebacuje na
nuni pogon i vodstvo predaje metabolizmu, koji izmjenom tvari zapoinje odravati tijelo tvarima koje su uskladitene u njemu. Energija, koja se oslobaa pri probavi hrane, tzv. probavna vatra, pojaano se premjeta iz eluano-crijevnoga sustava u tkiva i stanice. Ta
probavna vatra sagorijeva sve to se nalazi u tijelu, a to mu za
funkciju nije neophodno potrebno. To su, prije svega, bakterije, razne sluzi, priraslice, gnojne nakupine, irevi, tumori, i tome slino, i
sve to prerauje u energiju.
Nakon nekoliko tjedana, kada je ostala samo jo ista tjelesna tvar,
tjelesna supstancija, osjeaj gladi se jo jednom javlja. To je glad
tkiva, zadnja glad koju nitko ne smije prekoraiti. Ona, kao stupanj
uzbune, upozorava da se tada prelazi na supstanciju samoga tijela.
Tek se u toj gladi radi o izgladnjivanju. Od toga je stanja bilo koji
strah neosnovan.
Dodatno, uz opisane mehanizme, glad u svakoj svojoj fazi aktivira
sve energetske rezerve tijela. To je potrebno, jer se samo glau ivotinje u divljini prisjete hrane i da bi dole do nje, potrebno im je mnogo energije. Tako na primjer lav ili vuk idu u potragu za hranom tek
onda kada su gladni. Oni su u tom smislu u potpunosti podloni svojoj energiji, svojoj izdrljivosti i svojoj otrini osjetila, to moe potrajati satima pa ak i danima, jer dok ne ulove kakav plijen, moe
proi dosta vremena. Nakon hranjenja, energija i budnost ula nestaju pa lav tada prospava i do 24 sata u cjelini.
Iz ovoga primjera, a moemo uzeti bilo koji drugi, vidimo da je samo
prazan eludac u stanju aktivirati najvie energije i budnosti, a ne
pun. Stoga moramo priznati da zbog straha od gladi skoro cijeli svoj
ivot provodimo u stanju prederanoga lava i tako proputamo dragocjeno iskustvo oslobaanja potpune energije i budnosti koje bismo mogli uivati kada bismo dopustili i uvjebavali glad.

Pogl. 4.

62
(4.3. 4.3.1.)

4.3. Prehrana

42, 74

Pogrean stav prema prehrani, koji je danas ve postao normalan,

primarni je uzrok tjelesnih i duevnih pogrenih funkcija, raznih bolesti i degeneracija. S druge, pak, strane, mijenjanjem navika prehrane
najbre i najoitije se dolazi do zdravstvenoga poboljanja. Stoga
ovaj dio za AyurVeda Ritam ima najvee znaenje.
Ispravno znanje o prehrani nije samo povezano s prehrambenim
navikama, ve i s njihovom preradom pa i samim unosom hrane.
Moramo biti svjesni toga da je sve to unesemo u tijelo informacija
koja ne utjee samo na tijelo, ve i na najfinije, najtananije dijelove
duha i due. Stoga vrijedi pravilo da sve to u sebe unosimo, briljivo
proberemo i ispravno preradimo kako bismo izbjegli pogrene i tetne reakcije, ne samo na gruboj materijalnoj, ve i na finoj informacijskoj razini.

4.3.1. Unos hrane

Pogl. 3.3.3.: 42

84, 113

43, 64

U poglavlju 3.3.3. smo ve vidjeli koji temeljni znaaj za poetak

probavnoga procesa ima ispravno unoenje hrane. Stoga bismo od
nje slobodno mogli napraviti ceremonijalni dogaaj, ili ( ) yagyu.
To, meutim, mora biti spontano, bez prisile i grevitosti, s potrebnom fleksibilnou naspram svakodnevnim potrebama.
1
Jedna takva sambhoja-yagya izgleda ovako:
ekamo dok, uistinu, ogladnimo i pustimo da osjeaj ( ) gladi
potraje najmanje 15 20 minuta. Preporuljivo je da se u tom vremenu malo hoda ili tri. Tim simbolinim oponaanjem traenja hrane potie se prirodni pokret crijeva i podrauje njihovo ienje potaknuto glau. Tada zapoinjemo unositi hranu u poniznosti, predanosti i zahvalnosti, pri emu je moramo krajnje usitniti i navlaiti.
Tu neka nam bude putokaz poznata stara poslovica koja kae: Svoju hranu treba piti, a svoje pie treba jesti, to znai da vrstu
hranu moramo toliko dugo vakati da je moemo progutati kao tekuinu, a pia se moraju ba kao i vrsta hrana provakati, znai u
ustima zadrati da se dobro pomijeaju s pljuvakom.
Da bismo uzeli dovoljnu koliinu hrane, ravnamo se takoer prema
jednoj staroj poslovici koja kae da prestajemo jesti kada najbolje
1

prema sanskrtu: hrana + sveani dogaaj; izgovaraj: samboda

Praksa AyurVeda Ritma

63
(4.3. 4.3.1.)

prija. To je trenutak kada nam poputa potreba za jelom izazvana

glau, a osjeaji za savrenu osjetljivost okusa jo nisu otupjeli prenatrpanou hranom. U elucu je, dakle, ostalo jo dovoljno mjesta
da bi se hrana mogla pravilno probaviti. To je ujedno i trenutak kada
bi zahvalnost i skromnost trebali biti u prvome planu, ispred elja
halapljivosti. Ako je pouda za hranom i dalje prejaka, isperimo usta
s malo iste vode i zavrimo objed.
Ostanemo mirno sijedjeti jo dvadesetak minuta ili se, ako je mogue, povlaimo i radimo 20 minuta ( ) samayu. Tako tjelesni sustavi mogu u potpunom miru preuzeti hranu i dalje je razgraivati.
Nakon toga ne mislimo vie na hranu i prisjetimo je se tek kad osjetimo sljedeu glad.
Za ovu ceremoniju unoenja hrane znaajni su samo pravilni nutarnji
stav i ispravno ponaanje. Osim toga, treba naglasiti da se moe
provesti bilo kada, bilo gdje i u bilo kojoj situaciji, bilo da se radi o
velikom ili malom obroku, da se nalazimo u drutvu ili smo sami.
U osnovi bi svako unoenje hrane, svaki obrok trebao uslijediti na
opisan nain. Bezuvjetna pretpostavka za to jest prava glad, a kraj
jela treba uslijediti upravo onda kada najbolje prija. Meuobroci za
malu glad meu obrocima pokazali su se kao protuprirodni i za
zdravlje tetno pogreno ponaanje, a trajno sporno pitanje o uestalosti obroka jest stvar kompetencije tijela i njegovih unutranjih mehanizama da sami odlue.
Stvaraju li probleme takve, na prvi pogled neuredne i potpuno individualne navike prehrane u naem drutvu ili obitelji, koji su pod
utjecajem vanjskih prisila? Ne! Ako jedemo kada smo uistinu gladni
i prestanemo jesti kada nam najvie prija, tada se sljedea glad javlja tek za 4 5 sati. Takav ritam ne ovisi o tome radi li se fiziki ili
duhovni posao, je li ljeto ili zima i slino. Na taj nain svatko moe
svoju glad prilagoditi svojim individualnim potrebama i jesti u odreeno vrijeme koje mu odgovara. Osim toga, imamo i veliku dozu fleksibilnosti tako da se glad slobodno moe pojaviti i malo ranije, a naviknemo li se zadrati je malo due, izvlaimo, pri tome, jo i zdravstvene prednosti.
Taj petosatni ritam moemo koristiti i za uvjebavanje vjetine uzimanja odmjerene koliine hrane, jer, ako pojedemo previe, tada se
sljedea glad javlja neto kasnije. Ako, pak, pojedemo premalo, tada
se glad javlja znatno ranije, pa to koristimo kao uporite da kod sljedeeg obroka pojedemo, ovisno o tome, neto manje ili vie. Za
izvjesno vrijeme emo ponovno pronai put prema vlastitom osjeaju tijela i zapoeti predivan petosatni ritam u koji se, bez problema,

80, 105, 182

Pogl. 4.

64
(4.3.1. 4.3.2.)

daju u odreeno vrijeme ugraditi podnevne stanke ili pozivi, i to tako

da emo kod prijanjeg obroka pojesti malo manje ili njegovati
zadravanje gladi neto due.
Ako sve to skupa ne uspije u jednome danu, uspjet e sutra ili
preksutra. Moramo samo ostati u igri i ne smijemo odustati. Iskustva
da poudi sve vie odolijevamo i da nakon jela budemo to manje
tromi, a duhovno i osjeajno se sve vie izgraujemo, pomau nam
na tom putu. Ukazuju nam na to da se kreemo u pravome smjeru.

43, 66
Pogl. 3.3.3.: 42

4.3.1.1. Glad
Glad je, kao to smo u poglavlju 3.3.3. iscrpno rastumaili, jedan
od najvanijih imbenika za ispravno ophoenje s hranom i sa zdravljem openito. U prethodnom poglavlju je opisano kako bi trebala
izgledati uloga gladi pri svakodnevnom unosu hrane. Meutim, temelj
za ispravno koritenje hrane jest da se openito dobro upozna i da
se promijeni stav prema prehrani uope.
Veina ljudi danas, zapravo, vie i ne zna to je prava glad. U djetinjstvu je veina roditelja sustavno unitavaju (jednu liicu za tatu,
jo samo jednu za), a nae potroako drutvo usmjereno prema
pretjerivanju smatra je neprijateljem pa sukladno tome suzbija glad
svim sredstvima.
Upravo zbog toga emo ovdje najprije opisati jednu malu vjebu,
pomou koje e svatko ponovno moi upoznati glad.

Vjeba za glad
Jednog neradnoga dana ustanemo se rano ujutro. Isperemo usta istom mlakom vodom, licom ostruemo naslage
s jezika i jo jednom isperemo istom vodom. Ako smo edni,
napijemo se malo vode, ali nita ne dorukujemo. Zatim
odemo u etnju oko dva i pol sata u jednome pravcu bez
zastoja i jednako toliko dugo se vraamo. Za cijelo to vrijeme nita ne jedemo. Doputeno je samo u krajnjem sluaju
napiti se iste vode.
Najkasnije kada doemo kui, a, moda, ve i pola sata ili
sat prije toga, osjetit emo izrazit osjeaj u elucu. To je
glad. To je osjeaj kojega moramo ekati prije svakog obroka.

Pogl. 6.

158
(6.7.1. 6.8.)

U akutnom se sluaju odriemo bilo kakvoga unosa hrane sve dok

se ne pojavi prava glad, a zatim, kod sljedea dva ili tri obroka, eludac napunimo najvie samo do polovine.
Valja napomenuti da se ne smiju uzimati nikakvi lijekovi i kemijski
preparati protiv garavice, jer oni potiu kemijsko djelovanje kiseline, a zapravo nisu u stanju izmijeniti nastale probleme, kamoli temeljni
problem, koji se odnosi na nain prehrane.

6.8. Crijevne tegobe

Pogl. 4.3.: 62

Poremeena funkcija crijeva uzrok je mnogim tegobama i bolestima, bilo da su one direktne ili indirektne prirode. ak i na popisu uzroka smrti zauzimaju visoko mjesto. Pri tome se uope ne mora raditi o raku ili o zaepljenju crijeva. Daleko problematinije nam je
upravo mnotvo malih ireva, naslaga, zalijepljenih otpadnih sastojaka na stjenkama, kojima uobiajeno ne poklanjamo veliku brigu, a igraju odluujuu ulogu u opskrbi tijela. Uzrok tim smetnjama
lei sasvim sigurno u pogrenome odnosu i stavu prema ishrani openito. Da je uistinu tako, prepoznao je to i obznanio jo prije pola
stoljea finski biolog i lijenik re Waerland. I, unato tomu to je on
na tisuama primjera uvjerljivo dokazao da ispravan odnos prema
ishrani lijei sve crijevne smetnje, pa ak i najtee bolesti, danas se
jo uvijek tema crijeva lijei pogrenom informacijom, pogrenim
ponaanjem, a naposljetku u akutnom hitnom sluaju skalpelom.
Svakomu kome zdravlje i razvoj lee na srcu, imao on dijagnosticirane crijevne probleme ili ne, najhitnije se savjetuje da svu svoju
pozornost usredotoi na brigu o crijevima i da se pridrava ispravnoga stava prema ishrani, kao to je to opisano u poglavlju 4.3., i to
vrlo podrobno do u svaku pojedinost. Jedino tako e crijeva biti u
stanju ispuniti svoj zadatak i opskrbiti tijelo i duh visoko kvalitetnim
sastojcima koji su organizmu potrebni za njihovu optimalnu funkciju
i razvoj.
Kod crijevnih se problema savjetuje uvijek iznova initi trodnevnu
kuru s kaom od itarica:

Savjeti za samopomo

159
(6.7.1. 6.8.)

Lijeenje kaom od itarica

157, 162

Nabavimo pira i malu koliinu drugih itarica. Ako nemamo

svoj vlastiti mlin za itarice, dajmo ih onda sitno samljeti u
duanu. Ne kupujte zapakirano brano ili, pak, brano kojemu su oduzete mekinje!
Naveer, prije spavanja, pripremimo obroke za sljedei dan.
Potrebno je za svaku osobu po obroku samljeti oko alice brana i tu koliinu pomijeamo s 1 alicom vode, i to
tako da se najprije doda malo vode i dobro se izmijea, da
se ne stvore grudice, potom se doda ostatak vode, promijea se i ostavi preko noi da bubri.
Slijedeega dana od nabubrjeloga brana pripremamo kaicu tako da je pustimo da uz stalno mijeanje prokljua na
laganoj temperaturi, pri emu pazimo da se nita ne uhvati
ili zagori. Pripremanje treba zapoeti dovoljno rano prije objeda, kako bi prokuhana kaa mogla, jo najmanje jedan
sat nakon spremanja, dalje bubriti. Ako je potrebno, za vrijeme kuhanja se moe dodati jo malo vode.
Svakoga dana jedemo barem jedan obrok pirove kae, a
za ostale obroke uzimamo neke druge itarice ili mjeavinu
itarica po osobnom izboru i elji.

Ovako pripremljene itarice su vrlo lako probavljive i organizam ih

moe dobro iskoristiti, a eludac i crijeva se rastereuju i mogu se regenerirati.
Druga itarica, koja je iznimno korisna za harmoniziranje i regeneraciju crijeva je trator (Amarant). On se pripravlja ovako:

Trator (Amarant)

67, 160

Uveer, prije spavanja, namoimo po obroku i osobi oko

alice tratora u alicu vode i pustimo da bubri preko noi.
Sljedeega jutra zagrijemo trator i pustimo ga da kljua
nekoliko minuta na umjerenoj temperaturi. Zatim smanjimo
temperaturu i nakon, otprilike, pola sata sve dobro promijeamo nekoliko puta da se itarice i ljekovita sluz spoje pa
sve to ostavimo da, na minimalnoj temperaturi, dodatno bubri
jo barem jedan sat. Trator je pripravljen i spreman za jelo
kada se dobro zgusne i kada pojedina zrnaca pri vakanju
vie ne kvrckaju.

Pogl. 6.

160
(6.8. 6.8.3.)

Gotova kaa od tratora moe se jesti neutralna ili pripremljena na

razne naine.
Kod crijevnih problema bismo u svoj jelovnik redovito trebali uvrstiti trator ili pak provesti gore opisanu trodnevnu kuru kaom od itarica, nadopunjenu jednim obrokom od tratora.

6.8.1. Zatvor opstipacija

Pogl. 3.3.3.: 42

Pogl. 4.3.: 62

43, 64, 161

Pogl. 4.3.4.: 68

67, 159

Ovdje se ponajprije mora ukloniti pogrena informacija koju organizam prima, a potom se mijenja pogreno ponaanje i stav prema
nainu ivota. Od zatvora pati onaj koji nema stolicu najmanje dva
puta dnevno.
Kada ak i sami lijenici tvrde da je normalno imati stolica tri puta
tjedno, onda to ukazuje na iznimno duboko nerazumijevanje tjelesnih postupaka i opasno neuvaavanje pacijenata, koji zastupanje
takvoga znanstvenog miljenje moraju plaati svojim zdravljem, pa
ak i svojim ivotom. U svakoga onoga kod kojega ne dolazi do pranjenje crijeva barem dva puta dnevno, resice i pregibi debeloga crijeva i zavrnoga dijela mara su oblijepljeni i napunjeni sasuenim i
desetljeima starim ostacima izmeta. Moete stoga zamisliti kojih
se i koliko dragocjenih vitamina moramo odrei, a koji bi se inae
trebali proizvoditi u debelom crijevu. U meuvremenu je nae pogreno ponaanje dostiglo tolike razmjere da je zatvor postao bioloki nasljednim problemom, tako da i mala djeca imaju problema s
umrtvljenom funkcijom crijeva.
U poglavlju 3.3.3. precizno je opisana pravilna funkcija probavnoga sustava i jedino to je potrebno za njezino pridravanje jest nae
pravilno ponaanje i ispravan stav prema tome. Kada zaponemo
dosljedno primjenjivati savjete date u poglavlju 4.3., iskusit emo,
ve nakon nekoliko dana, osjetno poboljanje.
To, zapravo, znai da mijenjamo svoje ponaanje i nain ishrane.
Uvjebavamo se podnositi ( ) glad, izbacujemo iz jelovnika sve
nevegetarijanske namirnice (prema pogl. 4.3.4.), navikavamo se vakati polako i dugo, a u jelovnik redovito uvodimo, osobito prvih tjedana, ( ) amarant (trator). I, jo kao kruna svemu tome redovito inimo dinamine vjebe i vjebe istezanja koje moraju postati sastavni
dio nae svakodnevice.
Za vjebu pravilnoga vakanja i za dodatno poticanje funkcije crijeva u poetku, prije svakoga jela, inimo sljedeu vjebu vakanja:

Savjeti za samopomo

161
(6.8. 6.8.3.)

Vjeba vakanja
Uveer namoimo pola alice cijeloga, neoljutenoga i neusitnjenog sjemena lana u, barem, dvostrukoj koliini vode.
Zatim uzmemo, prije svakoga obroka, licu nabubrenih sjemenki lana u usta i progutamo ih tek onda kada smo potpuno savakali i posljednje zrno.
Potom uzimamo ostalu hranu i jednako tako je vaemo
vrlo temeljito i potpuno.

Dakle, moramo se strogo kloniti sredstava za ienje crijeva i svih

vrsta laksativa, jer oni jo dodatno izmjenjuju ve i onako poremeenu
funkciju crijeva. Najbolje i najprirodnije metode, koje uope postoje,
za poticanja crijeva su ( ) glad i pravilna ( ) ishrana.
U akutnim sluajevima se preporua masaa trbuha ( ) svayamkarana, a dobra pomo su i ( ) yoga poloaji tuljan, delfin i ljuljaka.

43, 64, 169

42, 62, 171
126, 162
89, 101ff, 162

6.8.2. Proljev
Proljev treba shvatiti kao prirodan mehanizam organizma, koji se
eli osloboditi tetnih tvari i otrova te ih izbaciti. Stoga nas proljev, pri
normalnoj prehrani ne bi trebao zabrinjavati, ako nije uestao. Ako
je, meutim, uestaliji od 2 do 3 puta mjeseno, onda je u pitanju
pogrena ishrana, ili se, pak, radi o problemima psihike naravi, koji
nam udaraju na crijeva. U takvom sluaju moramo jo dosljednije
slijediti upute i savjete navedene u poglavlju 4.3. i redovito prakticirati ( ) Ritam-samaciju.
6.8.3. Nadimanje
Kada se ostaci hrane u crijevima raspadaju i prelaze u vrenje, razvijaju se, dobrim dijelom, velike koliine plinova koji prouzrokuju nadimanje. Uzrok tome je uvijek iskljuivo pogrena ishrana i pogrean
stav prema jelu, pri emu valja, prije svega, navesti uzimanje hrane,

Pogl. 4.3.: 62

76, 156, 164