PITANJA I ODGOVORI Politiki sistemi 1.Definirajte pojam politiki sistem !

"#
Politiki sistem je or$ani%irana f&nk'ionalna sre(ina politiki) instit&'ija* or$ani%a'ija* (jelatnosti i politike k&lt&re & 'ilj& ost+ari+anja +lasti i &sposta+e po,eljeno$ o(nosa ja+ne +lasti i (r&-t+a. .ine $a/ Instit&'ije* or$ani%a'ije* (jelatnosti i politika k&lt&ra.

0.1ta je pre(met na&ke o politikim sistemima !2#

Pre(met politiki) sistema kao naini (is'ipline je/ 3stroj Or$ani%a'ija 4&nk'ionisanje ja+ne +lasti & o(re5enom (r&-t+&

2.1ta ini str&kt&r& i elemente politiko$ sistema !6#

Po( str&kt&rom politiko$ sistema po(ra%&mije+a se nje$o+ &n&tra-nji sasta+ i 'jelok&pni o(nosi & politikom sistem&. Osno+ni elementi politiko$ sistema s&/ a.# 7amostalni pre(sta+ni'i politike +lasti/ Parlament* -ef (r,a+e* +la(a* +r)o+ni* i%+r-ni i s&(ski or$ani* re$ionalni i lokalni or$ani +lasti 8.# Politike stranke* politike instit&'ije i or$ani%a'ije '.# Politike (jelatnosti* pro'esi i o(nosi (.# Politika k&lt&ra

".9o s& samostalni pre(sta+ni'i i nosio'i politike +lasti !:#

To s&/
-

Parlament 1ef (r,a+e Vla(a Vr)o+ni* i%+r-ni i s&(ski or$ani Re$ionalni i lokalni or$ani +lasti

:.1ta je referen(&m ili ple8is'it Na+esti najmanje je(an primjer referen(&ma & ;I<.!2#
Referen(&m !ple8is'it# je o8lik (irektno$ o(l&i+anja $ra5ana s pra+om $lasa o 8itnim politikim pitanjima. Referen(&m %a ne%a+isnost ;i< !0=.0 i 1.2. 1==0#

6.1ta s& Gr&pe %a pritisak !:#

To s& interesne $r&pe koje nastaj& spontano* ali or$ani%irano. One meto(om pritiska i i%n&5i+anja nastoje &ti'ati na +la(&* ra(i (ono-enja o(l&ka* koje im o($o+araj&. 7+e $r&pe %a pritisak s& interesne* ali se interesne $r&pe nis& $r&pe %a pritisak. >o$& 8iti formalne* neformalne* kratkorone* (&$orone. 9oriste se sre(st+ima maso+no$ kom&ni'iranja i animiraj& ja+no mnijenje.

?.1ta je ja+no mnijenje !:#

To je i%ra% kolekti+ne s+ijesti* politike ja+nosti* je(no$ (emokratsko$ (r&-t+a o nekom i%&%etnom +a,nom politikom ili (r&$om pitanj&. 4ormira se na +i-e naina/ 7pontano* instit&'ionalno i namjerno i%a%+ano. Naje-@e je spontano. Istra,i+anje ja+no$ mnijenja je (elikatan* slo,en i o($o+oran posao.

A.Na8rojati neke teorije o politikim sistemima !:#

Teorija (etermini%ma !P7 o(re5en B (eterminantan priro(nim* ekonomskim i (r&$im inio'ima#. Teorija in(etermini%ma Teorija f&nk'ionali%ma !temelji se na kon'en%&s&...# Teorija (r,a+e i +lasti !(r,a+a naj+a,nija instit&'ija i najor$ani%o+anija politika instit&'ija# Teorija o politikom pro'es& !s+ako (r&-t+o ima politike pro'ese#

=.1ta je (emokratija i -ta je karakteri-e !6#

Demokratija B +la(a+ina naro(a !(emos B naro(* 'roaten B +la(ati#* a karakteri-e je/ - Demokratski (oneseni %akon - Neo+isnost* s&(ske* %akono(a+ne i i%+r-ne +lasti. - Politika +last i%a8rana na (emokratskim i%8orima - 3ti'aj $ra5ana na pro'es o(l&i+anja - 7talna na(o$ra(nja (emokratinosti.

1C.9oji s& sa+remeni mo(eli (emokratije !"#

-

9ompeteti+na elitistika (emokratija !na(le,nost* o+la-tenje* (jelokr&$ o8ra%o+ani) eDperata# Pl&rali%am !(r&-t+ena mo@ raspore5ena ne)ijerar)ijski# Parti'ipati+na (emokratija Pra+na ili le$alna (emokratija !+la(a+ina %akona#

11.1ta je (iktat&ra i na+esti i%ra%ite primjere (iktatorski) re,ima !"#

Diktat&ra je +la(a+ina je(ne ili +i-e oso8a koje pris+ajaj& i monopoli%iraj& +last i (r,a+& i i%+r-a+aj& je 8e% o$ranienja I%ra%iti primjeri/ 4a-i%am* staljini%am !<itler* 7taljin* .a&-esk&* >ilo-e+i@* 7a((am <&sein* Ga(affi* it(...#

10.1ta je 8it (emokratije !0#

;it (emokratije s& lj&(ska pra+a i slo8o(e.

12.Osno+ne %naajkeEkarakteristike protekti+ne (emokratije kao je(ne +arijante li8eralne (emokratije!:#

7&+erenitet naro(a* re(o+ni i%8ori* tajno $lasanje* stranako natje'anje* +la(a+ina +e@ine i po(jela +lasti na %akono(a+n&* i%+r-n& i s&(sk&.

1".9oja s& priro(na* a koja (r&-t+ena pra+a koja pripa(aj& o+jek& !"#
a# 8#

Priro(na pra+a B to s& ona pra+a koja pripa(aj& o+ijek& kao 8iolo-kom 8i@&. Pra+o na/ ,i+ot* na %(ra+lje* tjelesni inte$ritet* na %(ra+& okolin& Dr&-t+ena pra+a B pra+a koja o+jek stie ,i+e@i & %aje(ni'i s (r&$im lj&(ima. Ona m& ne pripa(aj& ro5enjem +e@ i) stie ra(om i ra%+itkom slo8o(a i pra+o &(r&,i+anja ! temeljno politiko pra+o# slo8o(a $o+ora i ja+no$ ok&pljanja 8irako pra+o !(a 8&(e 8iran i (a 8ira B akti+no i pasi+no pra+o# (ost&pnost ja+ni) sl&,8i !(a s+ako mo,e 8iti primljen & ja+n& sl&,8&# pra+o peti'ije !pra+o na prit&,8e i ...#

1:.9oje s& politike slo8o(e i pra+a !:#!na8rojati#

-

16.Instit&'ija om8(&smena i nje$o+a &lo$a !2#

Instit&'ija om8(&smena se &+o(i ra(i pomo@i s&(& %a lj&(ska pra+a. Vr-i i%8or na ra(om o($ana (r,a+ne &pra+e i ja+ni) sl&,8i & 'ilj& %atite %akonitosti i %a-tite pra+a $ra5ana.

1?.1ta je imperati+ni man(at !0#

Imperati+ni man(ata je ka(a pre(sta+nik politike stranke mora %ast&pati sta+ i $lasati & parlament& onako kako to o( nje$a %a)tije+a politika stranka.

1A.9ak+i mo$& 8iti politiki sistemi prema kriterij& 8rojnosti !2#

-

je(nostranaki +i-estranaki (+ostranaki

1=.9a(a je (onesen Dejtonski miro+ni &$o+or i koji je nje$o+ )istorijski %naaj !2#
Done-en je 1:.11.1==:* & Amerikoj (r,a+i O)ajo. Gra(i@ DFton. 4ormalno parafiran 1".10.1==:. !Pari%#. <istorijski %naaj %a&sta+io rat & ;i<...

0C.9arakteristike &nitarni) (r,a+a!A#!na8rojati#

-

nije sasta+ljena o( +i-e (r,a+a ima samo je(an &sta+ ima je(inst+en sta+ sre(i-nji) tijela +lasti ! parlament* +la(a*...# ra%(ijeljena je na o8lasti politiki sistem &pro-ten na sre(i-njoj ra%ini nije &pitno pitanje (r,a+no$ s&+ereniteta o($o+ara tip& je(nona'ionalne (r,a+e sasta+ljena o( (+ije ili +i-e (r,a+a ima sa+e%ni &sta+ s+aka (r,a+a lani'a ima s+oje paralelne or$ane ra%(ijeljena $rani'ama (r,a+a lani'a ima kompli'iran i manje sta8ilan P7 o($o+ara tip& +i-ena'ionalne (r,ae

01.7lo,ena (r,a+a!?#!na8rojati karakter.#

-

00.4e(era'ija!1C#
4e(era'ija B +rst sa+e% +e@e$ 8roja (r,a+a. To je sa+e%na (r,a+a sasta+ljena o( +i-e (r,a+ni) %aje(ni'a. 9arakteristike/ konstit&ti+ni akt B ima &sta+ pra+ni o(nos (r,a+e i $ra5ana B i%ra+an to je sa+e%na (r,a+a (r,a+e lani'e nis& s&+erene pra+o lani'a na ot'ijepljenje te-ko ost+ari+o sa+e%na +last nije Gi%+e(enH i% +lasti lani'a sk&p-tina je or$an (r,a+ne +lasti ima je(inst+en& +ojsk&* pore%* prora&n !8&(,et# fe(eralne je(ini'e nis& s&+erene fe(era'ija je s&8jekt me5&naro(no$ pra+a

02.9oje s& osno+ne karakteristike Politiko$ sistema 1+i'arske !6#

Ima je(an o( najstariji) pisani) &sta+a. 9onfe(era'ija je. Pr+i &sta+ 1A"A. Dana-nji 3sta+ (atira o( 1A?". 3re5ena je kao slo,ena (r,a+a. Vlast !s&+erenitet# po(ijeljena i%me5& sa+e%ne (r,a+e i kantona. Politiki sistem sta8ilan. 1+i'arska ima mno$e elemente fe(era'ije. 4e(eralne je(ini'e s& kantone !02# i po(kantoni !0#

0".O8jasniti -ta je pre(sje(niki sistem i opisati osno+ne karakteristike Politiko$ sistema 7AD.!10#
Pre(sje(niki sistem je &temeljen na nael& po(jele +lasti. O+(je -ef (r,a+e ima & s+ojoj na(le,nosti 'jelok&pn& i%+r-n& +last* a ima i prero$ati+e !po+lasti'e# & (omen& %akono(a+ne +lasti. Po+ijesni ra%+itak o+o$ politiko$ sistema po+e%&je se sa (ono-enjem &sta+a 1?A?.$o(. 3sta+ ima ? lanaka Pre(sje(nik ima +elike o+lasti !8ira se na " $o(ine# 9on$res B naj+i-e pre(sta+niko i %akono(a+no tijelo* a ine $a pre(sta+niki (om !"2: kon$resmena# i senat. 7enat !po (+a senatora i% s+ake sa+e%ne (r,a+e# Vr)o+ni s&( B s&('a imen&je pre(sje(nik &% mi-ljenje senata. Pre(sje(nika +r)o+no$ s&(a 8iraj& (o,i+otno. Politike stranke B 7AD* (+ostranaka (r,a+a/ Demokrati !&temeljeni 1?=0# i Rep&8likan'i !&temeljeni 1A:"#. 7in(ikat Interesne $r&pe !imaj& sline ili isto+ijetne interese# Iokalna samo&pra+a !ra%ni o8li'i samostalno$ o(l&i+anja & lokalnoj %aje(ni'i# Va,na f&nk'ija $ra(onaelnika

0:.Politiki sistem ;I<!=#

-

Dejtonski miro+ni spora%&m !1==:.$o(# Jntiteti B na(le,nosti Parlamentarna sk&p-tina/ Dom naro(a !1: %ast&pnika* :K:K:#* %ast&pniki (om !"0 %ast&pnika* 00 ine k+or&m#. O(l&ke +e@inom $laso+a i% o8a entiteta. O+lasti/ Dono-enje %akona* o(o8ra+anje prora&na* ratifika'ija me5&naro(ni) &$o+ora. Pre(sje(ni-t+o* tri lana* na etiri $o(ine* rota'ija s+aki) A mjese'i* o(l&ke kon'en%&som* o+last/ Vanjska politika* imeno+anja am8asa(ora* imeno+anje +ije@a ministara* pre(la$anje prora&na. Vije@e ministara B to je +la(a ;i<. O+lasti/ Pro+e(8a politike i o(l&ka* po(no-enje i%+je-taja parlamentarnoj sk&p-tini. 3sta+ni s&( Lentralna 8anka Politiko or$ani%iranje. Permanentna 8ri$a +eliki) !(a se o(r,i 'jelo+itost# Tolerantno pona-anje s&sje(a >e5&naro(na toleran'ija tri konstit&ti+na naro(a Ra%+itak politiko$ pl&rali%ma i +i-e stranaja !potp&no &+a,a+anje ra+nopra+ni) naro(a* ...# 3sposta+ljanje p&no$ stepena (emokratija. Ma+i(an porast op@e k&lt&re* politike k&lt&re kao elemenata P7.

06.;itne pre(posta+ke %a f&nk'ionisanje ;I<!6#

-