TEMA:

Matija Bekovi Ree mi jedan oek

www.BesplatniSeminarskiRadovi.com

BIOGRAFIJA
Matija Bekovi roen je 29. novembra 1939. godine u Senti. ( ta! "uk mu je roen u #ov!ima$ u %rnoj &ori' (novnu )ko*u +avr)io je u (e*u "e*je ,uboko$ ni-e ra+rede gimna+ije u .o*a)inu i S*avon(kom Brodu$ a vi)u gimna+iju (a maturom u "a*jevu. /ko*(ke 1901209. godine u3i(ao (e na 4i*o*o)ki 5aku*tet u Beogradu$ na gru3i +a jugo(*oven(ku i o3)tu knji-evno(t. 6rvu 3je(mu )tam3ao je kao gimna+ija*a! 1907. u 8 M*adoj ku*turi 9. :a do3i(nog ;*ana SA<= i+abran je 1913. godine$ a +a redovnog 1991. godine. Bekovievi 3ro+ni i 3oet(ki tek(tovi 3rireivani (u +a 3o+ori)te i i+voeni na domaim i (tranim (!enama. = Savremenom 3o+ori)tu u Beogradu i+vedena je 197>271. komedija Matije Bekovia 8 Beograd nekad i (ad 9$ (a i(toimenim komedijama Sterije i <u)ia. Ada3tirao je (a Bori(*avom Mi?aj*oviem Mi?i+om Gorski vijenac 6etra @@ 6etrovia <jego)a.6red(tava je i+vedena na (!eni <arodnog 3o+ori)ta u Beogradu 191>. ,ram(ka 3oema e - tragedija koja traje ( (a ,u)anom #adoviem ' 3revedena je na njema;ki ( Che - Tragdie, die Andauert$ "er*ag Autoren$ 4rank5urt am Main$ 19A9 ' i eng*e(ki je+ik ( Che: A Permanent Tragedy$ <eB Cork$ Dar!ourt Bra!e Eovanovi!?$ 197> '$ a i+voena je kao radio F drama na mnogim (tani!ama u <jema;koj i u 3o+ori)tu u "a)ingtonu. :a3i(i i+ knjige O meuvremenu 3revedeni (u na eng*e(ki je+ik 3od na(*ovom andom Targets ( <eB Cork$ Dar!out Bra!e Eovanovi!?$ 197> '. Bekovi je 3riredio +a )tam3u ( na3i(ao 3redgovor i i+vr)io i+bor i+ !je*oku3nog 3je(ni)tva ' dvije knjige: 6etar @@ 6etrovi <jego): Pustinjak cetinjski ( S*ovo *jubve$ 1979 '$ Sima Mi*utinovi Saraj*ija: !gra"jke uma ( S*ovo *jubve$ 1911'. "ideo ka(etu e#e mi jedan #oek (nimao je 6etar Bo-ovi$ a +vu;nu ka(etu $atija govori$ radio F 5on(ko i+danje Bekovievi? govora$ objavio je ,rago(*av Simi. <a 4i*o+o5(kom 5aku*tetu u <ik)iu odr-an je nau;ni (ku3 3o(veen knji-evnom dje*u Matije Bekovia$ a 3otom je objav*jen i +bornik

Poetika $atije %e&kovi&a ( ktoi?$ 1990 '. bjav*jen je i knjiga Stevana .odria 'jego( i $atija ( =nirek($ 199G ' i ,ragana Hakievia e#e mi jedan #oek ( bod(ko (*ovo$ 199A '. :a (voje 3je(ni)tvo Bekovi je dobio nagrade Mi*an #aki$ ktobar(ku$ Sedmoju*(ku$ :majevu$ ,i(ovo 3ro*ee$ Be*ovod(ku ro+etu$ :*atni kr(t kne+a Ha+ara$ #avnogor(ku$ Ste5an Mitrov Hjubi)a$ "e*iku Ba+ja)ku 3ove*ju$ Eovan Mari$ Ha+a .o(ti. <agrada Ti)ar +a 199A. godinu dodje*jena je Bekoviu +a 3oemu *era&emo se jo(+

OBJAVLJENE KNJIGE
"era 6av*ado*j(ka$ 19A2. IMetak *uta*i!a$ 19A3.ITako je govorio Matija$ 19AG. $ meuvremenu$ 19A1.IJeF tragedija koja traje$ 197>. I#e!e mi jedan !oek$ 197>.I Mea "uka manitoga$ 197A.I He*e i kuku$ 1971.I ,va (veta$ 191>.I S*u-ba Svetom Savi$ 1917.I Sima Mi*utinovi Saraj*ija$ 1911.I <jego)u$ 1911.I .o(ovo naj(ku3*ja (r3(ka re;$ 1911. i druge knjige. .a+a$ 1919.I Jiji (i ti ma*i$ 1919.I <adkokot$ 199>.I ,vade(et i jedna 3e(ma$ 199>.I Bogojav*jenje 199>.IMoj 3red3o(tav*jeni je &ete (ra+govori'S*u-ba 199>.I vo i ono 1990.I6ot3i( 1990.IKeraemo (e jo) 199A.I6okajni!a 1997.

O knji i Ree mi jedan oek Matije Bekovia

!" #oet$kim i $emantikim d%&inama je ika '
Sve do 3ojave knjige Ree mi jedan oek (197>' Matija Bekovi je (amo 3o+nato 3je(ni;ko ime $ jedno od mnogi? u knji-evnom ta*a(u )e+de(eti?. d tada on je $meutim$ ve*iki 3je(nik $jedan od najorigina*niji? i naj;udniji? koji (u na (r3(kom je+iju 3jeva*i . .ada (e 3ojavi*a re;ena +birka 3oema$ kao 3rva u ni+u njrgovi? 8rova;ki?L knjiga .(tvorio (e var*jiv uti(ak $koji ina;e 3rati mnoge 3odvige du?a $da je to bi*o re*ativno *ako (3jevati .Jini*o (e $ma*tene$ da je (ve )to ta knjiga (adr-i bi*o ve gotovo$ (a(tav*jeno da (e nudi*o $ a*i da (e niko nije (jetio da ga 8u+me i $ jo) manje da ga 3rog*a(i +a 3oe+iju ..ada (e 3rvo i+nenaenje (ti)a*o i o3(jena 3ro)*a $3o(ta*o je ja(no da je u 3itanju 3oet(ka graevina u kojoj je

3rakti;no (ve 3o+nato $(em kako je (tvorena .6o+nat je je+i;ki materija* $ mje(to (a koga je u+et$3o+nata je uobi;ajena 5unk!ija njegova .@ drugi 3je(ni!i (u 3o(e+a*i +a njim $ neki i +natno 3rije Bekovia$ a*i kao da je ;ekao to*ike godine na njega $ taj ne(?vat*jivi materija* $na kom (u (e mnogi L3o*omi*iL $ 3o(tao je i+nenaujue 3o(*u)an $ kao da ga je 3o+nao . Tajna te L3o(*u)no(tiL je(te $ +a3ravo $ tajna te ;ude(ne 3oe+ije. = (ti*i(ti!i je vi)e 3uta 3rob*emati+ovanaideja o (koro (avr)enoj kom3atibi*no(ti naroda i njegovog je+ika .Ta ideja $ koja (e kro+ neke 5i*o+o5(koje+i;ke orijenta!ije 3rov*a;i i dana( $ mo-e (e na i+ve(tan na;in $ aktue*i+ovati 3ovodom Bekovievi? Lrova;ki?L 3oema.Ee+ik ti? 3oema$ naime i je(te i nije narodni.,a je(te$ ;ini (e $ ne treba doka+ivati .6ominjano o(jeanje i+a+vano knjigom Ree mi jedan oek $ a obnav*jano (vakom ka(nijom Mda taj 3je(nik 3rogovori i+ na( (ami? M najbo*ji je doka+ da taj 3je(nik govori narodnim je+ikom $ mada na jedan (u3erioran na;in tako da o(tav*ja uti(ak ;udne *akoe. <aime njegov 3je(ni;ki govor $ 3o3ut od(jaja +*atnog kondira u vodi u orjenta*noj baj!i $ i+g*eda *ako do?vat*jiv dok (e ne 3o(egne +a njim . Meutim (vako 3oreenje je+ika ti? 3oema i narodnog je+ika i+van ti? 3oema u3uuje na +ak*ju;ak da je bekovi 3ravio (trogu (e*ek!iju o(*anjajui (e na (voj rijetki dar . <o $;in se"ekcija ma kako ona bi*a (u3ti*no 3rav*jena nije mogao dove(ti do 3oe+ije onakvog nivoa . Mnogo bitnije o3era!ija u 3o(tu3ku (tvaranja te 3oe+ije bi*a je kombinacija$(?vaena u ne)to (*obodnijem +na;enju tog jakob(onov(kog termina . Svi oni 5a(!inantni ni+ovi *ek(ema $ 5ormu*a $ i+nenaujui? (3regova i ve*iki? govorni? b*okova (vr(tani (u u nov 3oredak $ u nove kombinatori;ne odno(e i u (*u-bi (u jedin(tvene +ami(*i .Eedino tako (e i(ka+ije nji?ova ne(*uena mo i jedino tako (e do*a+i do oni? rijetki? ?armonija $ koje 3onekad$ dje*uju tako kao da (u na(ta*e 3o nekoj vi)oj +a3ovje(ti . Tek doveden u vi)i red i (k*ad i je+ik 3re(taje biti materija* $ a 3o(taje 3oe+ija $ koja (e (ad i(3o*java $ kako bi rek*i neki (emioti;ari kao nanovo mode*ovan je+ik koji u tom novom mode*ovanju vi)e(truko umno-ava (voju (nagu na (vim 3rav!ima : ideje $ (*i!i $ +vuku itd. <aro;ito one rije;i koje Limaju 3amenjeL tj. .oje u (ebi ;uvaju oti(ke (vog 3o(tanja$ a nji? je u ovim 3oemama mnogo $ u novim odno(ima otkrivaju (voju +a3retanu (emantiku i dobijaju novu ek(3re(iju . = 3itanju je dubin(ka (emantika jednog idioma $ (krivena obi;nom umu i (*u?u $ a*i kore(3odentna na vi)im $ (koro 3ov*a)enim $ nivoima re!e3!ije . Mo-da (e !ije*i taj 3rob*em naj3ot3unije og*eda na (*u;aju verba*ni? formula $ koje $ (vakako $ imaju ve*iki +na;aj +a Bekovievu 3je(ni;ku retoriku .Ee+ik je 3un ra+ni? 5ormu*a$ odno(no (3ojeva rije;i koji (amo u odreenom (a(tavu $ redo(*ijedu i metri!i

je(u ono )to je(u . Je(to (u to $ 3o (vemu (udei $ (ti*i(ti;ko M (emanti;ka je+gra nekog 3ra(tarog motiva neke +aborav*jene 3ri;e. Ti LokamenjeniL (3ojevi ne tr3e $ be+ )tete 3o +na;enje i 3o e5ekat $ nikakve 3romene M eventua*na odu+imanja dodavanja i*i mikro 3omjeranja . .ao da (u na)*i naj(avr)eniji ob*ik $ u kom (e (koro idea*no (ta3aju (mi(ao i +vuk N Bajke $ e3(ke oje(me $ tu-ba*i!e $ +dravi!e $ 3rigodne be(jede$ i ko+na (ve koji ob*i!i narodne knji-evno(ti i narodnog govora 3uni (u takvi? 5ormu*a. = verba*nim 5ormu*ama je +arob*jena ve*ika (je+i;ka ' energija . ,o nji? (e $ 3o (vemu (udei do)*o dugim radom je+i;ke 3rak(e $ 3o nekim (krivenim $ (koro energet(kim 3rin!ima kom3rimiranja . To je ne)to 3o3ut ra+bijanja atoma 3ri ;emu (e o(*obaa +arob*jena energija. L tvaranjeL 5ormu*a 3red(tav*j ve*iki i+a+ov$ nudi obi*je a(o!ija!ija i u+bud*jivu verba*nu i (emanti;ku igru . 6onekad (e i+ najminijaturniji? 5ormu*a $ oni? koje (u (vedene na jednu jedinu rije;$mo-e rekon(trui(ati !ije*a 5i*o+o5ija odno(a jednog (vijeta$ kako je i to uradio Bekovi u 3oemi ONO. @+ te rije;i (e mogu i+ve(ti i 3od nju 3odve(ti (koro (vi ob*i!i Lmeta5i+i;kog 3reok*et(tva L +a koje 3atrijar?a*ni (vijet +na 3ovodom imena$ Vuk otkriveno je na (totine varija!ija 3ove+ano u jedan in3re(ivan tu-ba*i;ki *ona! $ koji $ kro+ (3e!i5i;nu Lvu;juL 5i*o+o5iju i re*igiju $ dodiruje 3agan(ke (*ojeve na)e 3ro)*o(ti . LBoja*i (mo (eL M ka-e Bekovi da ti? imena nee biti dovo*jno $ a 3oka+a*o (a da i? ne mo-e ni 3rebrojati $ a kamo*i utro)iti tako (e na)a tu-ba*i!aFbrojani!a dotak*a be(kraja i -ivota . @(tina $ u 3o(tu3ku de?ermeti+a!ije 5ormu*a $ Bekovi kao da 3roi+vodi i+vje(tan Lvi)akL . <aime $ ja(no nam je da (e i+ nji? (ami? nebi mog*a i(ijati va(ko*ika *ek(i;ka i (ti*(ka (i*na 3oema . <arodni je+ik $ (a (vim (vojim nei+mjernim boga(tvom koje je mogao o(jetiti Bekovi kao niko 3rije njega $ 3o(*u-io je 3je(niku da i+gradi (o3(tveni (ti* . "e 3rva 3oema (kao i !ije*a knjiga ' +a na(*ov nudi jednu 5ormu*u (8#e;e mi jedan ;oekL' koja u idiomu i+ kog je 3o+ajm*jena ima )iroko (emanti;ko 3o*je .Eedno od naj;e)i? +na;enja te 5ormu*e je(te i+bjegavanje konkreti+a!ije bi*o *i!a koje ne)to (ao3)tava bi*o (adr-aja koje (e (ao3)tava.%ije*a 3oema je $ u (tvari $ 3*e( nad 3ra+ninom $ nevjerovatna dramati+a!ija (vog ;ina tajne.,obija (e uti(ak da naratorova 5anta+ija i+na*a-enje moguno(ti da (e 3ri;a be+ teme nema grani!a i da je $ u3ravo $ (vr?a (vega da (e (tvori du?ovna 3aradok(a*na 3ri;a ni o ;emu .6ret3o(tav*jena tajna koju ini!ira na(*ovna 5ormu*a $ 3o(taje (amo e*emenat verba*ne igre $ (a 3ri+vukom 3arodije $ +ami)*jeno (redi)te oko koga (e ona 3*ete .To (redu)te mo-e biti bi*o )ta I ona nema objektivnu vrijedno(t $ a*i +ato u+ima (av be(kraj neka+anog $ omoguujui 3ri;anju da (e uvre (amo u (ebe i 3o(taje (voj v*a(titi 3redmet. = 6itanju je $ dak*e $ 3ri;anje

be+ 3redmeta na na;in kako (e 3ri;aju 3ri;e (a 3redmetom $ 3ovjeravanje tajne koje nema na na;in kao da je ima . Ta 3aradok(a*na kon!e3!ija $ o(i* (voji? ?umorno 3arodij(ke vrijedno(ti $ 3ru-a je+iku novu )an(u o(*obaanja od bi*o kakve teme $ )an(u da u 3oet(koj 5ormi demon(trira (am (ebe . @na;e $ 3o(tu3ak kontra(tiranja na 3*anu vrijedno(ti ;e(t je u Bekovievim 3oemama intere(antno je da je on (voje naratore (tav*jao u obije 3er(3ektive re;ene re*a!ije $ koji je LumanjivaoL i L uveavao (voje (atiri;ne junake : nekada nji?ova (amoi(3ovje(t 3rera(ta u mega*omaniju be+ grani!a $ a nekada o3et u jedikovku i (amo(voenje do nu*e . <a kontra(tiranju vredno(ti kako (mo ve kon(tatova*i M omi*jenom 3je(nikovom 3o(tu3ku +a(novana je i 3oema Unuk Alekse Marinkova plae nad Crnom Gorom . %rna &ora $ ina;e vjerovatno Bekovieva naj+a(tu3*jenija tema $ u ovoj 3oemi je Lra(3o*uena na (voju 3ro)*o(t i (voju (ada)njo(t . 6odje*a je tragi;na i de5initivna : nekada)nja %rna &ora je o3i(ana vrijedno(nim kategorijama ( vr?a mora*ne i vite)ke (ka*e $ (ada)nja (a dna . :ate+anje u(3o(tav*jenog kontra(ta i(ijava na jednoj (trani idea*i+a!iju $ a na drugoj (atiri+a!iju %rne &ore viene o;ima *amentatora . = 3re3*itanju ti? vi+ija$ 3re3*iu (e i tragi;no i komi;no . :a3ravo u Bekovievoj +ami(*i %rna &ora je 3re)*a 3ut od u+vi)enog $ 3reko tragi;nog do komi;nog i grote(knog . :ato njegov junak i *amentira nad %rnom &orom koje Lvi)e nemaL$a*i nad ovm koje ima $ +ato )to je ima takve . .ao Eov $ i+ 3er(3ektive 3ada bib*ij(ki intonirajui (voj ve*iki L3*a;L$ utkivajui u njega ek(3re(ivne e*emente *e*eka i tu-ba*i!e $one (e indeti5ikuju (a i+gub*jenim vredno(tima$ (a vredno(tima koje je %rna &ora ve (vojim imenom (imbo*i+ova*a . ,ajui joj ko(mi;ki (mi(ao i +na;aj $ on je njen na(tanak ukon3onovao u 3ravi ako3a*i3ti;ku (!enario : 8S bogom (e dru-i*a i ra+govara*a$ @ nije(u (e ra+dvaja*i $ dok je (vega ne(ta*o$ @ <eba i Boga i %rne &ore ...L Mo-e i+g*edati 3aradok(a*no $ a*i u3ravo idea*i+a!ija i 3ato( u 3oemi idea*no utiru 3ut i drugom tonu M ironije i (atire $ koje (e (*ikaju L(ada)njaL %rna &ora i L(ada)njiL %rnogor!i .<ji?ovo kontra(tiraje$ +a3ravo daje 3rave vrijedno(ti i jednom i drugnom u !je*ini. dno( je+ika i (tvarno(ti je (*o-en $ naravno i u Bekovievoj 3oe+iji . A*i ono )to je tu 3aradok(a*no je(te da je+ik 3o(taje ;injeni!a da je+ik 3o(taje 3rimarna (tvarno(t i da $ ug*avno $ nemamo 3o(*a (a je+ikom u (vijetu $ nego (vijetom u je+iku. @deja o moguoj (u3(titu!iji na *iniji narodFje+ik $ dono(no o je+iku kao idea*noj du?ovnoj (u)tini naroda koji tim je+ikom govori $ jedan je od o(novni? 3o(tu*ata Bekovieve i 5i*o+o5ije i 3oetike . Ee+ik je narod 2 @ tvora! naroda 2

...<arod mo-e ne(tati $ 2Ako je+ik 3retraje 2i+ ne(tanka e na(tati 2L M kako 3i)e u Bekovievoj Ka i . @ ne?oti!e (e 3ri(eamo Bib*ij(kog o3i(a 3o;etka (vega 3o(tojeeg: 8= 3o;etku bija)e rije;L. ,ak*e$ 8rije; 8ka (ijeme (vijeta $ kao 3o;etna ta;ka ;ina (tvaranja N <a o(novu ovoga (e 3o(tav*ja 3itanje da *u je i Bekovi +a (tvaranje (vo 3je(ni;kog (vijeta u+eo i(to bo-an(ko (jeme O ,a *i je (vijet (akriven u 8rije;iL$ odno(no u je+iku $ i (vijet (tvoren je+ikom imao u Bekoviu i (vog 3rona*a+a;a i (vog kreatoraO @ gdje je naj+ad Bekovieva 8(tajna ta;kaLO <a ta 3itanja je te)ko dati odgovor. 6utevi do njegovog 8(taja*i)taL (u $ mo-da (vje(no $ 3ometeni $ tako da nikada ni(mo (igurni gdje je on $ kao )to ni(mo nikad do kraja (igurni u njegov emotivni (tav: Hamentira *i on $ (mije *i (e indi5erentan 3rema (vom 8ve*ikom 3o+ori)tvuL= mre-i kategorija*ni? niti ove 3oe+ije te)ko je (*ijediti neku od nji? $ a ne (uo;iti (e (a drugom : 5i*o+o5ija 3re*a+i u (atiru $ ova u ?umor $ ovaj o3et u e*egiju $ e*egiju u 3aroiju $ u+vi)eno i monumenta*no (mjenjuje (e ( gret(kim i bi+arnim $ tragi;no i komi;no 8 idu 3od ruku L $ naiva i mudro(t (e 3re3*iu. .ad (e nae u (vijetu Bekovieve 3oe+ije $ na 3ro(toru otko;eni? je+i;ki? (i*a i u obi*ju rije;i $ ;ita*a! (e ne mo-e oteti uti(ku da 3ri(u(tvuje ve*ikom 8buenjuL je+ika $ (vojevr(nom 3je(ni;kom 8g*(au nad vodamaL tvarajui je+i;ke 5ormu*e $ +a(i3ajui na( +vukom nei(tro)eni? rije;i $ otvarajui nam ;e(to +aborav*jene du?ovne i je+i;ke 3aradok(e $ (tvarajui neobi;ne kombina!ije $ igrajui (e nadmono (a i+ra+om i (a ;itao!em Bekovi kao da nudi jednu novu 5ormu i+ra+a $ koja o(tvaruje (koro ?i3noti;ki e5ekat . =+ (ve to $ on umije da (e tako uk*oni $ da o(tav*ja i*u+iju da je (va ta 3oe+ija (amonik*a $ odno(no da je 83re3i(anaL i+ rova;kog govora .Meudim $ be+ (vi? 3obrojani? i mnogi? drugi? o3era!ija koje je 3je(nik ;inio $ e(tet(ki u;inak njegove 3oe+ije (veo bi (e 3rakti;no na i(ti u;inak o(tvaruje (vaki kintakt (a (irovo idiom(kom materijom $ kakvu nam nudi !io jedan ta*a( (avremene 3oe+ije i 3ri+e . Bekovieve 3oeme ni(u mog*e biti ranije na3i(ane $ kao )to ni na( e3o( ne bi bio ono /to je(te be+ "uka .6o(toje rije;i trenu!i i(torije u kojima va*ja ;initi odreene (tvari .Bekovieve 3oeme no(e ar?ai;nu matri!u 3*emen(ke (vije(ti kao (voje *i!e $ a*i i i(torij(ki (unovrat $ kao na*i;je one (u mog*e na(tati na ra+vou vremena : 3o*avijeka ranije i*i ka(nije to ra+voe nebi bi*o vid*jivo i nebi bi*o mogue u(3o(taviti onaj nevjerovatni kontra(t biv)eg i (ada)njeg kakav u njima (reemo . .ao da ve*ike (tvari du?a ;ekaju 3ravo vreme i 3rave *jude . Bi*o je tako i (a Bekoviem$ne(3je? drugi? koji je uvod u njegov u(3je? . 6rije njega ;ini*o (e da (e i+ tog idiom(kog materija*a ne mo-e $ kao ni i+ kamena 8i(!ijeditiL ni)ta . n je $ meutim $ i+ njega i od njega (a+nao mo-da najorigina*niju 3oe+iju (r3(kog je+ika.

!%)o*a *ovo+a % Rov(ima'

vi? de(et 3oema na3i(ano je je+ikom kojim (e govori$ i*i bo*je rei govori*o u #ov!ima $ i*i jo) ta;nije u (e*u "e*je ,uboko.#ov!a (u jedno od (edmoro Brda $(me)tena u k*i(urama i (*omovratima 8e (u do(3jeva*e du)man(ke g*ave$a*i nije(u nogeL$vekovno uto;i)te ?ajduka i beguna!a . 6o 3redanju broje 1>> 3u)aka. = 3oe+iji (e ni)ta ne dogaa i+van je+ika$ a u #ov!ima (e uo3)te ni)ta ne dogaa o(im u je+iku . <e manje tajni ub*a-uje (e neimenovanjem (tvari . .ada bi (e ne3o+nate +ameni*e ;injeni!ama$ tajna bi bi*a *oka*na i*i be+na;ajna $ jer je (vako ime manje od mi(terije kojom (e 3o(ti-e univer+a*no(t.= je+iku je akumu*iorana mudro(t vremena $ (ve )to je treba*o +a3amtiti. = govoru je (va$ %$mena (ivi)i a(ija ovoga naroda . Tamo gde (e govori g*a(no$gdje je govor (ve;ani ;in$ gde kad jedan govori drugi ute$gde (e g*eda u o;i kad (e govori$gde o(taju da -ive oni koji (u i+a (ebe 8neku *ije3u rije; o(tavi*iL Mtamo je kovni!a je+ika $ i+vor mudro(ti$ bi(trine $ ra5inirano(ti$ +drav*ja. Tamo (u one 3rve $ najbi(trije ka3i u kojima je (ve M i 3o kojima je (ve o(ta*o dobi*o ime . :a #ov!a (e +ai(ta mo-e rei : 8ako nije mje(to +a -iv*jenje$a ono je mje(to +a 3ri;anjeL. .ad dva #ov;anina ra+govaraju niko im ne nedo(taje . Eedan od najuo;*jiviji? 3ovoda ovoga govora je (tra? $ (tra? je rak . n je do(3eo (vuda gdje -ivi makar i jedan ;ovjek.@ tamo gdje verujemo da je (*oboda $ gdje jo) jedino ima (*obodni? *judiFtamo je (tra? najvei i 3ot3un ./to od*a+imo da*je u n3ro(vet*jena brda$ (reemo *jude 3ro(vet*jenoga uma i $ obrnuto od .a5ke $ nai*a+imo na (ve vei (tra? $ na ;i(ti$ be+ra+*o-ni (tra? .= (tra?u koji (e i+ra-ava na ovaj na;in dana)nji ;ovek 3re3o+naje moderne manije i traume. 6obeg*i u 3eine$ ograeni *iti!ama$ #ov;ani (u verova*i da i? tu niko nee nai. ni ni(u krenu*i u (vijet $ve i+van (vijeta ..ad i? je (vijet 3o;eo (u(ti+ati $da*je ni(u ima*i kud . #ov!a (u jedno a (vet je drugo .Eedino i(ku(tvo (a (vetom je (tra? ..ao )to (u (ve i(tine o -ivotu i (vetu na ovome je+iku nevine$ jedno(tavne i bi(tre $tako je i (tra? koji (e ovim govorom i+ra-avaF i(kon(ki i +bog toga i(tinit i u+bud*jiv.

O Rov(ima

<ajbogatiji (u re;ima koje +na;e +*o i ne(reu$(inonimima +a o*o) $ muke$ 3atnje i tamni!e.u #ov!ima nem (o!ija*ne $ ve mora*ne ?ijerar?ije .<aj*jui deminutiv je ONO . ONO je mora*na kategorija$ meta5i+i;ko 3rok*et(tvo ni-ega reda . = nekim drugim krajevima$ ONO je vi)a meta5i+i;ka (i*a . (=bi*o ga $ ne da*o mu (e $ oera*o ga u voj(ku.' =+ to $ +a (ve )to ne ra+umeju veruju da je +*o $ a +a (ve )to je +*o ;ude (e da je i? mimoi)*o. Ako neku rije; ne (?vataju $ okreu je na +*o .(ve novo je na +*o . "uk je +a3i(ao : 8<ajvei u+rok ovome je koje vodom $ koje kamenja!ima tako +atvorena$ da (e i+ nji? be+ nevo*je ne mo-e i+ai$ 3a (e -ite*ji nji?ovi $ a o(obito -ene i e!a$ (*abo mje)aju (a oko*inom (u(jedima (vojim $ nego 3rovode vijek (vako u (vome mje(tu : tako n3r. = 6era(tu ima -ena od A> godina koje (e odande nikuda nije(u mak*eL vaj govor je de(truktivan i jereti;anI i ako (e do3u(ti da (e do kraja ra+vijaju njegove mjere i +akoni $ vidi (e da (e na njemu ne mo-e i+ra-avati ni)ta dnevno i 3*itko $ ni)ta jedno(merno i 3rivremeno $ nikakav o5i!ija*ni o3timi+am $ a da on ne bude o(iroma)en. "erni!i jednog 3*emena ne govore (voje mi(*i $ ve mi(*i (voga 3*emena . Svaki 3ojedina! u(vaja mi(ao 3*emena ne 3*a)ei (e +a (voju *i;no(t. .ao da (vaki ;ovjek no(i u g*avi traku na kojoj je (nim*jena #)emen$ka *ovo+na &i&)ija $ i (amo je uk*ju;uju na odreeni 3ovod. Eednu takvu traku 3onio (am i+ detinj(tva u (vojoj g*avi i 3rona)ao je jednoga dana$ da*eko od +avi;aja$ umoran od urbanoga je+ika . #ov;ani kao da nikada ne mi(*e$ a kad 3rogovore M govore mudro(ti govore u mak(imama $ kao *atin(ki u(vojenim 5ormu*a!ijama koje (u govorom i(3irane kao +*ato $ (ve dok (e ni(u naj*e3)e rije;i (3oi*e na najbi*ji na;in. &ovore (amo on )to je najbo*je re;eno$ daju kona;ne odgovore mo-da je ovaj govor kada je dobio 3o(*jednje ob*ike 3o(tao 3e(ma i 3o;eo da i+umire . .o te)ko -ivi on mora biti mudar . Hiteratura je jedno $ a i(tina drugo .:bog toga na( jo) jedino mo-e u+buditi ovako ne3o(redno i+ra-avanje -ivota. 6i(meno(t je (ve vea $ a*i je 3amet ona i(ta 3amet. ,uboku (taro(t i 3o)tovanje +a(*u-i*i (u (amo oni narodi koji (u (tvori*i (voj mit .%rna &ora je ;uvar ve*ikog na!iona*nog mita. Mitovi (u na)a re*igija .toj re*igiji 3ri3adaju i #ov!a . @+ tog mita je roeno i o(eanje i+u+etno(ti : da je (vima drugima *ako $ da je (amo nama te)ko $ da je na na( 3a*a (va odgovorno(t i 3red Bogom i 3red *judima $ a dru!ijema je *ako $ jer (u be+ (kru3u*a $ be+ 3orek*a$ i obra+a.

#ov;ani veruju da (u uvek najgore 3ro*a+i*i $ da je im (vak o(tao du-an $ a oni nikome $ da (e o (vakome ne)to ;u*o i 3ri+na*o a njima nikad ni)ta$ da (vak ima negdje nekoga (voga $ a oni nikad nigdje nikoga M i )to imaju br+o i+gube M (ve mimo ikoga. vo je knjiga govornog rova;kog je+ika.= ovome &ovoru (u (ve rova;ke tajne . Te tajne (e od 3amtiveka kriju od (veta .:ato )to (u (e kri*e $ one (u (e i (a;uva*e. &ovore (e u+ ko*evke $ kao amaneti $ kao odgonetke -ivota kao 3og*ed na (vijet . vu (u knjigu na3i(a*i (vi #ov;ani . vo je knjiga odano(ti i 3ri3adno(ti rov!ima . Tamo je moj 3o;etak i kraj . Matija Bekovi ka-e : 8:nam da (am ja 3rvi #ov;anin koji tajne )i5re 3*emena otkriva$ i to onima od koji? (u (e i kri*e.L Bio je 3o(*jednji trenutak . vako u(koro nee govoriti niko. <e)to od ovoga jo) govore +aborav*jene -ene i oni koji (u davno oti)*i u tuinu i (a;uva*i $ nemajui (kim +boriti . @ takvi? ubr+o nee biti .= #ov!ima M ve 8<ema ko koga uko3atiL . no )to je o(ta*o ra+nee 3utevi $ (vet*o $ te*evi+ija$ ;im u #ov!a (tigne ono )to je (vuda ve odavno do)*o i (ve obe+*i;i*o i i+jedna;i*o . :a (vaki (*u;aj ovu knjigu 3o;injem i +avr)avam rova;kom o3re+no)u ne odajui nikoga: Ree mi jedan oek .

K+itia+i o Bekovi%
!Mi+ko ,o+-evi('

Bekovi (e vremen(ki ve+uje +a ono doba 3o(*eratne (r3(ke 3oe+ije u kojem (u ja(no bi*a vid*jiva nova traganja (a +na!ima jedne 3oetike koja (toji na vremen(kom ra(kr)uI iako je Bekovia te)ko i u tom (mi(*u odreivati Pgenera!ij(kiQ F uvek je na neki na;in (tajao 3o (trani F ne mo-emo ga 3o(matrati ni i+dvojenoI u (vakom (*u;aju ve (a (vojom ranom 3oe+ijom Be!kovi! (toji kao (vojevr(ni medja( u odno(u na ". 6o3u i*i B. Mi*jkovi!a od koji? (e na (amom 3o!etku i 3oe+ijom i 3oetikom ra+*ikujeI = 3rvim (e 3e(mama M. Be!kovi!a na+ire i(krena *irika$ a*i o3tere!ena P(adr+ajemQ. = (trukturi !ak i rane Be!kovi!eve *irike (u (ve !e(!e 3ri(utni 3o+ajm*jeni ar?ai!ni i(ka+i i P(*ikeQ Be!kovi!ev !iji (e i(ka+ ob*ikuje 3rema tradi!iji$ kako onoj da*ekoj tako i b*i+oj$ a*i (e i3ak nikako ne bi mog*o tvrditi da rana Be!kovi!eva 3oe+ija nema da? i !ar

magije F njegova 3oe+ija toga doba je ono najbo*je u njegovom do(ada(njem o3u(u. ,a? magije i *e3ota +vu!anja uno(e (ve+inu u oko(ta*u 5ormu (oneta 3o(ebno jednim i(krenim$ 3antei(ti!kim i je(enjinov(kiFima+ini(ti!kim o(e!anjem (veta u toj 3oe+iji !iji (e ?ronoto3 mak(ima*no (iroko otvara$ (a ak!entima koji 3otvrdjuju 3ri(u(tvo 3e(ni!ki +ai(ta i(kreno u+nemirenog 3e(ni!kog (ubjekta n !e ve! u 3oemi "era 6av*ado*j(ka di(ati autenti!nom (ve+inom i+ra+a tvara (e jedan (vet koji 3e(nik meri (nagom *jubavi$ (vet u kojem (u i on i (vet (to3*jeni u jedno$ do gr!a i (u+a. <i(u o(novni ak!enti intonirani jedno(tavno$ ima u njima dubine jednog gorkog (a+nanja o (vetu koji nam je (udbina$ (a 5ino nag*a(enim notama najdub*jeg meta5i+i!kog Puku(aQ. = drugim 3rimerima (e taj nemir i(ka+uje P(*ikomQ i(3unjenom bojom koja jo( jednom i(ti!e tragi!no o(e!anje (veta u kojem !ovek ima Pu(ta F u(ta 3una +em*je i (*iku 3ti!e koja !veta u va+du?uQ da bi (e i (*ika i o(e!anje (a+e*i u gr! najdub*je tragike M no (to (e odno(i 3o(ebno na Be!kovi!a F je bi*o ra(kid (a jednom tradi!ijom a*i i kretanje u retrogradnom (meruI kida (e (a tradi!ijom 6o3e i Mi*jkovi!a$ re!imo$ i okre!e (e dub*je na+ad i to !e (e u 3oe+iji Be!kovi!evoj og*edati na (vim nivoima (truktureI ob*ik (ka+a 3o(taje dominantan i knjige .a+a i*i He*e i kuku$ re!imo$ o3(taju na takvoj ek(3*oata!iji ar?ai!nog$ a*i jo( !itav ni+ 3e(ni!ki? +birki o3(taje na tome F na tom tudjem g*a(u$ na g*a(u ko*ektivitetaI u Be!kovi!evoj 3ak 3oe+iji F 3o(ebno u 3oemi %era!emo (e jo( F ima na 3retek e*emenata koji (e name!u (vojom u3otreb*jivo(!uI u 3rvom je 3*anu u3ravo ideo*o(ka$ 3o*iti!ka u3otreb*jivo(t (to je (koro +akon u (*u!ajevima kada (e 3oe+ija i 3ro3oved 3oi(tovete$ a u vremenima ti3i!no 3o3u*i(ti!ke PrednjeQ F kako bi to ka+ao Ha+a .o(ti! F dogadja (e i to da (e 3oe+ija +ameni 3ro3ovedanjem$ (to je u Be!kovi!evom (*u!aju o!evidno$ (to je i 3otvrdi*a odavno 3ri(utna *inija ubijanja meta5ore te njene +amene retorikom.

www.BesplatniSeminarskiRadovi.com