1

TI LI U THAM KH#O BAO B CH&T D(O

* TNH TH M C#A MNG CH T D&O Tri v i kim lo#i v th&y tinh, khng c m)t lo#i mng ch,t d.o no hon ton kn, m 0 m)t m1c 3) no 3 n l#i 34 khng kh, h!i n2 c ho6c cc ch,t mi xuyn qua. Hi8n t29ng khuy:ch tn, hay th;m th,u c&a khng kh, h!i n2 c, ch,t mi qua mng ch,t d.o l do c,u trc m#ng tinh th4 s<p x:p trong cc polime quy:t 3=nh. Qu trnh th,m c th4 di?n ra: - Qua k. h0, lA nhB, v:t x2 t trn bC m6t vDt li8u. - Ho tan (phn tn) vo bC m6t vDt li8u bao gi bn ngoi - Th;m th,u - Bay h!i 0 bC m6t bn trong. Cc qu trnh trn phE thu)c vo: - Tnh thFng nh,t c&a bao b (n<p, mFi ghp, dn) - Tnh th,m (3) th,m) c&a vDt li8u lm bao b. - BGn ch,t lo#i kh th,m qua bao b. V d : Bong bng cao su c tFc 3) xHp khc nhau phE thu)c lo#i kh 329c b!m vo v i cc p lIc khc nhau. Qu trnh th,m 329c giGi thch dIa trn nguyn t<c c&a hi8n t29ng khuy:ch tn hay tun th& 3=nh luDt Fick: Trong m#t &'n v( th*i gian s, l./ng v0t ch2t th2m qua m#t &'n v( di3n tch t5 l3 thu0n v8i gradien n:ng &# (bi;n thin n:ng &#) v 329c bi4u di?n bJng ph2!ng trnh : dQ dC = D. A dt dX (*)

X A P1 C1 P1>P2

P2 C2

Q : L29ng vDt ch,t th,m (mol), dQ/dt gKi l thng l29ng kh th,m qua vDt li8u trong m)t 3!n v= thLi gian. A : Di8n tch th,m (cm2). dC : grad C. dX t : ThLi gian khuy:ch tn (th,m) D : H3 s, khuy;ch tn.

D,u (-) : CI ly khuy:ch tn tNng ln th nOng 3) ch,t th,m cng giGm. D phE thu)c vo bGn ch,t c&a ch,t khuy:ch tn v mi tr2Lng khuy:ch tn, D khng phE thu)c vo nOng 3). * Tr<ng thi cn b=ng: dQ = const dt TP (*) suy ra : X.Q/t = - D.A ( C2 - C1 ) Q = [D. A ( C1 - C2 ).t ]/X

2 N:u l ch,t th,m l ch,t kh th2Lng sQ dEng p su,t thay nOng 3), khi nOng 3) th,p theo 3=nh luDt Henry : C = S.p P : p su,t ring phRn (atm) S : H3 s, ho tan (phn tn) c&a ch,t th,m vo mng ch,t d.o (mol/cm3/atm). Do 3 : Q = [D.S (p1 - p2).A.t] / X P (Penetration) = D.S gKi l h=ng s, th2m c&a mng ch,t d.o. P = Q.X / [A.t(p1 - p2)] Hay P/X = Q/ [A.t(p1 - p2)] P/X : GKi l &# th2m kh. Cng th1c trn chS 3ng trong tr2Lng h9p: - Qu trnh th,m 0 tr#ng thi cn bJng (dQ/dt = const ) - Qu trnh th,m theo ph2!ng vung gc v i bC m6t vDt li8u. - D & S khng phE thu)c vo nOng 3) (3ng v i cc lo#i kh O2, N2, H2, CO2). * Tr<ng thi ch.a cn b=ng: Bi:n thin nOng 3) theo thLi gian tun theo 3=nh luDt II c&a Fick dQ/dt = D.d2C/dX2 GiG sQ nOng 3) ban 3Ru 0 1 m6t c&a m)t mng vDt li8u ch,t d.o l C1, qua thIc nghi8m 0 tr#ng thi cn bJng:
Q (ml)

Q = D.C1/X . ( t - X2/6D) Q = (D.C1.t)/X (C1.X)/ 6 Tnh L :

Cn bJng

Ch2a cn bJng A

Khi Q = 0 ta c : (D.C1.t)/X = (C1.X )/ 6 L = X2/6D Theo thIc nghi8m khoGng sau thLi gian 2,7 L qu trnh th,m sU 3#t tr#ng thi cn bJng.
t

W!n v= tnh P = (l29ng ch,t th,m).(3) dy)/(di8n tch).(thLi gian).(chnh l8ch p su,t). * H(ng s+ th/m kh: H=ng s, th2m kh c&a mng ch,t d.o 3Fi v i m)t lo#i kh l sF cm3 (ml) kh 3 3i xuyn qua mng vDt li8u ch,t d.o c bC dy 100m (0,1mm), c di8n tch l 1m2 trong 24 giL, khi chnh l8ch p su,t ring phRn c&a n 0 2 bn mng ch,t d.o l 1atm 0 m)t nhi8t 3) no 3. W!n v= tnh : - cm3.100m/ m2.24h.atm

3 - cm3.1mil/ 100sqin.24h.atm (1mil = 0,001 inch = 0,0254mm ; sqin = inch2) - cm3.1mm/ m2.24h.atm. - cm3.1cm/ cm2.s.cmHg. W!n v= tnh 1 - 3 th2Lng 329c sQ dEng trong thIc t:, 3!n v= 4 chS dng trong l thuy:t. BGng chuy4n 3Xi 3!n v= tnh: 1 1 2 3 4 1 1 3,94 10 6,57.1012 2 0,254 1 2,54 1,67.1012 3 0,1 0,394 1 6,57.1011 4 1,52.10-13 6,00. 10-13 1,52. 10-12 1

HJng sF th,m kh c&a m)t mng ch,t d.o phE thu)c nhiCu y:u tF (ngoi bGn ch,t vDt li8u) : - Chnh l8ch p su,t ring phRn c&a ch,t kh th,m 0 2 pha mng ch,t d.o. - Nhi8t 3) mi tr2Lng khng kh. - BC dy mng ch,t d.o. - Di8n tch bC m6t. - ThLi gian. - BGn ch,t ch,t kh th,m. WFi v i chiCu dy (X), di8n tch bC m6t (A) v thLi gian (T) ; hJng sF th,m kh tY l8 thuDn v i di8n tch bC m6t, thLi gian v tY l8 ngh=ch v i chiCu dy c&a mng ch,t d.o. Ta c cng th1c : P1/P2 = (A1.T1/X1) x (X2/A2.T2 ) Trong 3 : P1 l hJng sF th,m kh c&a mng ch,t d.o t2!ng 1ng v i di8n tch, thLi gian, bC dy A1, T1, X1 P2 l hJng sF th,m kh c&a mng ch,t d.o t2!ng 1ng v i di8n tch, thLi gian, bC dy A2, T2, X2 * Khi xt Gnh h20ng c&a nhi8t 3) c&a mi tr2Lng 3:n 3) th,m kh ng2Li ta 32a ra cng th1c sau : P2 = P1. e [Ep.(1/T2 - 1/T1)/R ] Trong 3 : P l hJng sF th,m kh 0 nhi8t 3) T. Ep : NNng l29ng ho#t ha c&a vDt li8u 3Fi v i kh th,m (kcal/mol) R : HJng sF kh = 1,986 cal/mol.o K T : Nhi8t 3) tuy8t 3Fi, ( t + 273 ), oK. Tr) s+ Ep c/a m2t s+ v3t li5u lm bao b V0t li2u Saran Mylar (polyester) N4ng l56ng ho8t ho Oxy ( kcal/mol ) 14 6.5 N4ng l56ng ho8t ho Carbonic ( kcal/mol ) 12 6

4 LDPE Cao su thin nhin Nylon * H7ng s+ th/m 9m: HJng sF th,m ;m l sF gam h!i n2 c 3i xuyn qua mng ch,t d.o c 3) dy l 100m, di8n tch 1m2 trong 24 giL, khi chnh l8ch 3) ;m t2!ng 3Fi c&a 2 bn mng x,p xS 100 % 0 nhi8t 3) no 3. W!n v= tnh: g.100m/m2.24h.100% = g. m/m2.24h. % ho6c g.mil/100in2.24h.95%. Cng m)t vDt li8u nh2ng hJng sF th,m ;m c th4 khc nhau v phE thu)c r,t nhiCu y:u tF nh2 nhi8t 3), 3) ;m, bC dy c&a mng ch,t d.o v bGn ch,t c,u trc c&a n. H(ng s+ th/m h7i n5:c c<a cc v0t li2u bao b ? 100oF v chnh l2ch @A 9m 95 % V0t li2u Cellophan Cellophan ph& nitroxenlulo Cellophan ph& saran PE PE LD Saran PVC Mng nhm dy 0.00035 inch * H7ng s+ th/m c<a v0t li2u bao b nhiCu l:p: Trong tr2Lng h9p tr#ng thi truyCn kh Xn 3=nh, thng l29ng kh (dQ/dt) qua cc l p bao b l nh2 nhau. X1 X2 X3 dQ1 dQ2 dQ3 dQT = = = dt dt dt dt dQ1/dt = P1.A1.(p1 - p2 ) / X1 dQ2/dt = P2.A2.(p2 - p3 ) / X2 dQ3/dt = P3.A3.(p3 - p4 ) / X3 dQT/dt = PT.AT.(p1 - p4 ) / XT V Nn VDy A1 = A2 = A3 = AT XT/PT = X1/P1 + X2/P2 + X3/P3 PT = XT / [X1/P1 + X2/P2 + X3/P3 ] BA th/m (g.mil/100in2 ) 20 - 100 0.2 - 2.0 0.1 - 0.5 0.8 - 1.5 0.2 - 0.5 0.1 - 0.5 0.5 - 0.8 0.1 - 1.0 10 7 10 9 5 9

Ph2!ng trnh ny c th4 dng 34 tnh hJng sF th,m kh c&a bao b nhiCu l p 329c c,u t#o b0i cc vDt li8u m ta bi:t 3) dy v hJng sF th,m 3Fi v i m)t lo#i kh no 3. Trong tr2Lng h9p hJng sF th,m thay 3Xi theo 3) ;m, n cn bi:n 3Xi theo bC dy th ph2!ng trnh trn khng th4 p dEng.

5 * Bo @A th/m: C 2 cch 3o v i nguyn t<c c! bGn sau: - ?o b=ng &# tAng p su2t: Trong ph2!ng php ny m)t mng phn chia gi[a 2 bn p su,t cao v p su,t th,p c&a dEng cE 3o. Lc 3Ru cG 2 pha l chn khng. \ thLi 3i4m b<t 3Ru 3o, m)t p su,t pH khng 3Xi c&a kh thQ 329c 32a 3:n bn p su,t cao v p su,t th,p pL c&a m6t kia 329c 3o nh2 l hm sF c&a thLi gian. N:u vi8c 3o lin tEc khi pH l n h!n pL, th hJng sF th,m kh P c th4 tnh tP 3) dFc c&a 32Lng bi:n 3Xi p su,t theo thLi gian. ThIc nghi8m cho k:t quG : P = pL. VL. 273. X / ( t. 760. T. A ) Trong 3 : VL : Th4 tch buOng p su,t th,p t : ThLi gian 3o T : Nhi8t 3) tuy8t 3Fi mi tr2Lng 3o. A : Di8n tch bC m6t X : BC dy t,m vDt li8u thQ - ?o b=ng ph.'ng php trBng l./ng: HJng sF th,m h!i n2 c th2Lng 329c 3o bJng ph2!ng php trKng l29ng. M)t ch,t ht ;m gi[ p su,t h!i n2 c th,p 329c 3Dy kn trong m)t ly nhm bJng mng muFn 3o. Ly 329c 36t trong m)t buOng kn c nhi8t 3) khng 3Xi v 3) ;m khng 3Xi. HJng sF th,m kh 329c xc 3=nh do tFc 3) gia tNng trKng l29ng do n2 c b= h,p thE trong ch,t ht ;m. Cc ch,t ht ;m c th4 dng Canxi sunphat, magipeclorat ho6c Canxiclorua. WFi v i b,t k^ kh cho tr2 c nh[ng vDt li8u khc nhau c hJng sF th,m kh r,t khc nhau. V dE saran th,m kh oxy t h!n 100.000 lRn so v i cao su silicn. \ cng m)t vDt li8u bao b, th2Lng CO2 th,m nhanh h!n O2 tP 4 3:n 6 lRn v O2 nhanh h!n N2 tP 4 3:n 6 lRn (h8 sF khuy:ch tn c&a CO2 cao nh,t v 3) ho tan c&a n trong cc polime l n h!n nhiCu so v i cc kh khc). * MDT SF CH T D&O THGHNG SK DLNG TRONG BAO GI THMC PHNM 1. Ch/t dPo nhi2t dPo a. PE (Polyetylen) L ch,t trng h9p c&a Etylen, 329c sGn xu,t 3Ru tin 0 Anh 1933 (sQ dEng r)ng ri trong l_nh vIc bao gi vo nh[ng nNm 50) v sQ dEng nhiCu nh,t trong l_nh vIc bao gi. PE 329c chia lm 3 lo#i chnh dIa vo khFi l29ng ring. - LDPE (low density): C khFi l29ng ring 0,910 - 0,925 g/cm3, hay cn gKi l PE cao p. Lo#i ny 329c sGn su,t bJng ph2!ng php trng h9p 0 p su,t cao (2000 -2500atm) 0 nhi8t 3) 250o C v khng dng xc tc, do 3 c 3) k:t tinh b (50 - 70% 0 d#ng tinh th4) m#ch phn tQ s<p x:p khng ch6t chU, 3) bCn c! hKc, ha hKc th,p nh2ng khng 3)c h#i. LDPE c phn tQ l29ng tP 10000 - 30000 ; trong suFt 0 d#ng mBng (mng gi,y, phim d.o) n:u dy h!n c mu h!i tr<ng, mCm d.o. Ch=u nhi8t tFt 0 60 - 80oC, ha mCm 0 120 - 180o C, chGy nh t hon ton 0 300o C

6 LDPE ch=u l#nh tFt : - 60oC - 70oC, 3) bi:n d#ng khoGng 500 - 650 % ; 3) bCn ko: 120 150 kg/cm2 - HDPE (high density): C khFi l29ng ring 0,941 - 0,965g/cm3 hay cn gKi l PE th,p p. W29c sQ dEng r)ng ri vo thDp nin 50 c&a th: kY 20. HDPE 329c sGn xu,t bJng ph2!ng php trng h9p 0 p su,t th,p (20 - 100atm) ho6c 0 p su,t th2Lng 0 nhi8t 3) th,p v c xc tc ( (C2H5)3Al + TiCl4, Cr2O3, MoO ..). Lo#i ny c 3) k:t tinh l n (> 90 %). HDPE c phn tQ l29ng l n: 50000 - 100000 ; mu tr<ng, mL 3Ec h!n so v i LDPE, c tnh cGn quang tFt h!n PELD, t d.o, ch=u nhi8t t i 119o C, b= mCm 0 123 - 127o C. HDPE ch=u l#nh tFt : - 50 - 60o C, 3) bi:n d#ng khoGng 180 - 250 %, 3) bCn ko: 200 - 220 % kg/cm2 - MDPE (Medium density): C trKng l29ng ring 0,926 - 0,940 g/cm3. Lo#i ny t sQ dEng. * Nh0n xt chung: - M#ch phn tQ khng c cIc, khng c nhm th: nn 3) bCn c! hKc b, nh2ng ch=u 329c nhi8t 3) th,p, khng 3)c. - Do PE c khoGng mCm d.o r)ng, 3Ong thLi 0 nhi8t 3) cao b= nng chGy chDm nn khi lm kn bJng ph2!ng php hn nng t#o ra mFi ghp kh bCn v kn. - PE ch=u 329c tc 3)ng c&a axit h[u c!, v c! (trP lo#i 3Dm 36c khG nNng oxy ha cao), cc baz! m#nh, cOn d2 i 70o, khng ch=u Cl2, Br2 v I2 b= h,p thE, t ch=u cc dRu, hydroccbon, xNng, b= phOng trong mi tr2!ng toluen, cacbontetraclorit (HDPE bCn h!n so v i LDPE 36c bi8t trong mi tr2Lng dRu, ;m. - PE th,m nhiCu kh (O2, CO2, SO2) cc mi, nh2ng t th,m h!i n2 c. HDPE c tnh chFng th,m tFt h!n LDPE. - KhG nNng dnh bm cc vDt li8u trn bC m6t km, do 3 mng PE th2Lng phGi 329c xQ l bC m6t tr2 c khi in (bJng cc tc nhn oxy ho ho6c hO quang). BA bCn ha ch/t sau 30 ngy @m ? nhi2t @A 27oC (nhi2t @A phng) SC thay &Di kh,i l./ng % LDPE M`u chu;n CH3COOH d3 Axeton C2H5OH DRu khong A. Oleic HNO3 70 % NaOH 40 % H2SO4 0,86 1,26 0.2 3.4 1.57 0.33 0.01 0.37 0.66 0.14 1.6 0.7 0.26 0.01 HDPE BA bCn ko (KG/cm2) LDPE 112 116 113 115 110 116 118 117 118 HDPE 250 230 220 228 220 230 242 240 240

7 Nh0n xt: - H9p ch,t phn cIc cng m#nh (nh,t l axit) th 3) ht c&a PE (khng phn cIc) cng b, do 3 sI bi:n thin khFi l29ng r,t t. Ng29c l#i dRu khong bi:n thin khFi l29ng l n. - HDPE c c,u t#o ch6t chU h!n nn sI bi:n thin khFi l29ng tNng ln t h!n LDPE. - LDPE ht ;m nhiCu do 3 3) bCn ko giGm. * Qng dRng: - \ d#ng monomer PE 329c sQ dEng r)ng ri trong sGn xu,t bao b mng mBng (th2Lng sGn xu,t bJng ph2!ng php thXi) nh2: bao b 3Ing sGn ph;m 3ng, ti 3Ing, mng co - HDPE ho6c mng gin (cNng) LDPE. Cc mng lo#i ny c bC dy khoGng 25 - 100m. - Khi k:t h9p v i cc monomer khc 34 t#o ra cc vDt li8u d#ng copolymer c tnh ch,t 2u vi8t h!n vC 3) bCn c! hKc, 3) co gin, khG nNng ngNn cGn kh, ;m, nhi8t 3) hn ghp m th,p h!n, in ,n tFt ... nh2 m)t sF mng EVA, EVAL, EAA (acrylic axit), EBA (butyl acrylat) ... - Do PE c khG nNng k:t dnh tFt khi nng chGy (gi[a PP - PE, PE - vDt li8u khc) nn PE 329c sQ dEng r)ng ri trong cng nghi8p bao gi 34 san xu,t cc mng k:t h9p (nhiCu l p, k:t h9p v i mng nhm) c khG nNng t#o m ghp kn khi hn, chFng th,m kh, h!i n2 c tFt. Cc mng PE trong tr2Lng h9p ny th2Lng c bC dy 10 - 50m. V d : Bao b dng trong bao gi s[a t2!i, b)t , kHo .. th2Lng 0 d#ng 5 l p theo th1 tI PE / gi,y / PE / Al / PE. b. PP (Polypropilen) L h9p ch,t trng h9p c&a Propylen, 329c sGn xu,t 3Ru tin vo 1954, trong phn tQ c m#ch nhnh c kch th2 c nhB nn m#ch c1ng h!n PE v 3i4m nng chGy cao h!n PE (140 -150o C). - TY trKng 0,8850,905 g/cm3. - Phn tQ l29ng khoGng tP : 80 150000 - PP kh bCn nhi8t, nhi8t 3) chGy mCm: tnc = 132149oC tmin = -18oC thn = 140oC - W) bCn ko : 300 KG/cm3 (> PEHD), 3) gin di % = 440 % (< PELD) - PP c tnh ch,t t2!ng tI nh2 PE nh2ng ch=u 3Ing dRu ma tFt h!n tuy nhin ch=u l#nh km 30 -40oC, dn 0 nhi8t 3) th,p, c1ng nh2ng 3) 3n hOi tFt h!n PS. - W) th,m kh v th,m h!i n2 c r,t th,p, th,m oxy v`n cn cao. - Cbng nh2 PE, PP c 3) dnh bm km, nn 34 c th4 in ln bC m6t PP cRn 329c sQ l tr2 c khi in. * Qng dRng: - C 3) bCn ho hKc cao, c th4 trong suFt.

8 - Do khG nNng ch=u nhi8t, 3) bCn c! hKc tFt nn th2Lng 329c sQ dEng lm bao b thanh trng (ch=u 329c 0 p su,t 3:n 3atm, 143o C), h)p 3Ing thIc ph;m v th2Lng thay th: PE trong m)t sF mng k:t h9p 34 tNng 3) bCn c! hKc cho mng, s9i l2 i 3Ing rau quG. - OPP (PP 3=nh h2 ng) c 3) co gin km, khng th4 hn dnh l#i v i nhau nh2ng 3) bCn c! hKc cao (bCn x v bCn ko 31t). Th2Lng 329c dng 34 sGn xu,t bao b gin ti:p nh2 bao tGi .. . Khi ph& ln bC m6t PP m)t l p PE th mng ny c 36c tnh tFt h!n vC khG hn dnh v 3) bCn cao. - PP cbng 329c sQ dEng 34 sGn xu,t mng co trong bao gi thIc ph;m c k:t c,u c1ng nh2 3Ru cX chai, thIc ph;m d#ng c&, h#t.. - Ngoi ra PP cn 329c sGn xu,t n<p 3Dy do tnh 3n hOi tFt. c. PVC L ch,t trng h9p c&a Vynylclorua (0 d#ng kh) 329c sGn xu,t vo nh[ng nNm cuFi thDp nin 30, 0 d#ng b)t tr<ng. C d = 1,37 - 1,40 g/cm3, khng 3)c, kh chy, t th,m kh, h!i n2 c, mi. Phn tQ l29ng khoGng 60000 - 200000, kh c1ng. Tnh d.o tNng ln tY l8 v i phn tQ l29ng nh2ng d? lo ha. PVC th2Lng c d#ng trong suFt, cGn quang tFt, ch=u tc 3)ng km 36c bi8t 0 nhi8t 3) th,p. BCn v i tc dEng c&a axit, kiCm (trP axit oxyho). Tuy nhin khi c ch,t ho d.o th 3) bCn giGm. C 2 lo#i: * PVC cSng: - Th2Lng 329c sQ dEng lm Fng d`n n2 c, thng ch1a ha ch,t thIc ph;m, cc lo#i h)p 3Ing thIc ph;m nh2: b!, thIc ph;m 36c, ho6c sGn xu,t khay 3Ing th=t, ... Thnh phFn: + PVC + Ch,t chFng lo ha (stearat thi:c, bari, muFi c&a axit bo) v m)t sF ch,t khc. - C 3) bCn ko: 500 - 600 KG/cm2. Ni chung bCn ha hKc nh2ng t bCn v i h9p ch,t phn cIc, tan trong dicloetan. - Khng bCn nhi8t v nh sng: N:u 3un 3:n 160 - 180o C sU xGy ra hi8n t29ng phn h&y tch HCl gy 3)c (n:u c xc tc tia tQ ngoai phGn 1ng sU xGy ra nhanh). Th2Lng 3Fi v i lo#i ny tFt nh,t trnh sQ dEng 0 nhi8t 3) qu 120o C, t ti:p xc trIc ti:p v i nh sng m6t trLi. - PVC chFng th,m mi, khng kh 36c bi8t l O2 kh tFt. * PVC mCm: Th2Lng 329c sQ dEng 34 sGn xu,t cc lo#i mng mBng 34 bao gi, ho6c 34 trng ph& ln cc vDt li8u khc. WFi v i bao gi th c ph#m chS dng 34 bao gi gin ti:p. Thnh phRn: Ngoi PVC, trong thnh phRn con c ch,t ha d.o DBP, DOP, ch,t chFng lo ha, ch,t bi tr!n,... Do c ch,t ha d.o trong thnh phRn nn PVC mCm c khG nNng ngNn cGn km. * Ch : Do sGn xu,t tP VC 0 d#ng kh nn trong thnh ph;m PVC cn st l#i nh[ng v:t VC (vynyl clorua) ch2a tham gia phGn 1ng. Nh[ng k:t quG nghin c1u vo 3Ru nh[ng nNm 70 cho th,y ngoi tc dEng gy say, ng& n cn l nguyn nhn sinh ra cc khFi u (ung th2) khi ch=u tc dEng c&a VC. Do 3 0 cc n2 c pht tri4n ng2Li ta 32a ra cc qui 3=nh khFng ch: hm l29ng VC c trong

9 mi tr2Lng sGn xu,t v trong sGn ph;m polime l 0,01 mg/kg (0,01 ppm) v 3y cbng l gi i h#n c th4 pht hi8n 329c. Nh[ng nNm gRn 3y hm l29ng ny giGm xuFng 10 3:n 100 lRn. Ngoi ra nh[ng nNm gRn 3y ng2Li ta cho rJng vi8c sQ l rc thGi c ch1a PVC l sU sGn sinh ra nhiCu dioxin (ch,t 3)c mu da cam) ngoi kh HCl r,t 3)c. M6c d 3) 3)c kh xc 3=nh nh2ng PVC v`n r,t h#n ch: sQ dEng lm bao b trIc ti:p trong thIc ph;m. d. PVDC (Polivinildien) Th2Lng gKi l Saran l ch,t trng h9p c&a Dicloetilen c mu tr<ng h!i vng, trong suFt, khng mi, ch=u nhi8t mCm 0 220o C. BCn v i tc tc nhn ha hKc, dung mi h[u c!. W29c sGn xu,t 3Ru tin vo nNm 1940. Trong thIc t: PVDC th2Lng 0 d#ng copolimer v i vinyl chloride. PVDC trong suFt, r,t mCm, l lo#i polime c 3) th,m b nh,t trong cc lo#i polime sQ dEng 34 lm mng mBng, c 3) k:t dnh tFt khi hn nhi8t. Do 3 th2Lng 329c sQ dEng 34 sGn xu,t cc mng k:t h9p nh2 mng, gi,y/PVDC, xelophan/PVDC, PE/PVDC, PET/PVDC. ..dng trong bao gi cc lo#i bnh qui, kHo, thIc ph;m Nn liCn. e. PET hay PETP (Polietylentereftalat), PBT (sx tT butylenglycol ..) WiCu ch: tP axit tereftalic v etylenglycol (1940) t#o ra d#ng ester nn cn gKi l Poliester, ngoi ra cn c tn l Mylar, Hostaphan v Terphane.

PET

Wy l m)t poliester m#ch thcng, c 3) 3=nh h2 ng l n do 3 c k:t c,u ch6t chU, kh b= th&y phn, bCn c! hKc cao, c khG nNng ch=u lIc x, ch=u mi mn cao;t2!ng 3Fi c1ng r,t t gin khi b= tc 3)ng c&a ngo#i lIc. - KhFi l29ng ring 1,38 - 1,39g/cm3, nhi8t 3) nng chGy 225 - 250o C. \ nhi8t 3) bnh th2Lng n l polime v 3=nh hnh c 3) 3=nh h2 ng cao, trong suFt, nh2ng k:t tinh 329c 0 nhi8t 3) gRn 80o C, khi k:t tinh n tr0 nn mL 3Ec. - PET kh bCn nhi8t c,u trc ha hKc c&a m#ch PET v`n ch2a b= bi:n 3Xi 0 200oC, tuy nhin 0 nhi8t 3) khoGng 90oC c th4 lm bi:n d#ng co rt mng PET. - BCn ha hKc (cG HF), H3PO4, CH3COOH, acd bo ... khng bCn v i HNO3 v H2SO4 3Dm 36c (tc dEng v i gFc ester). - C 3) ha tan r,t b trong dung mi h[u c! v hon ton khng th,m n2 c, th,m kh r,t th,p. - D? in ln bC m6t khi 0 d#ng mng mBng hay cc lo#i bnh, chai. PET sQ dEng thng dEng nh,t l sGn xu,t thnh cc lo#i chai 3Ing thIc ph;m d#ng lBng nh2 n2 c khong, dRu Nn .. bJng ph2!ng php thXi (t#o mng 3=nh h2 ng). f. Polyamide Polyamide l lo#i polomer t#o ra tP phGn 1ng trng ng2ng c&a m)t lo#i axit h[u c! v m)t amin. Polyamide c tn th2!ng m#i l Nylon, 329c sGn xu,t 3Ru tin vo nNm 1940. Hai lo#i polyamide quan trKng 329c dng lm bao b c tn th2!ng m#i Nylon 6 v Nylon 6,6. Nylon 6:

10 Nylon 6 329c trng ng2ng tP caprolactam c hai nhm ch1c axit v amin 0 nhi8t 3) 225oC.

Nylon 6,6: Nylon 6,6 329c t#o ra tP phGn 1ng trng ng2ng c&a hexametylen diamin v axit adipic 0 nhi8t 3) 260oC. nCOOH(CH2)4COOH + nNH2(CH2)6NH2 Hexametylen diamin axit adipic (-CO(CH2)4CONH(CH2)6NH-)n + 2nH2O Nylon 6,6

Bn c#nh Nylon 6 v Nylon 6,6 cn c nh[ng lo#i Nylon 11, 12 cbng 329c sQ dEng phX bi:n. Nylon 11 329c ch: t#o tP phGn 1ng trng ng2ng axit amino undecanoic NH2(CH2)10COOH 0 nhi8t 3) 180oC. Nylon 6 329c sQ dEng r)ng ri trong bao b h!n so v i Nylon 6,6 m6c d tnh ch,t quang hKc v c! hKc km h!n so v i Nylon 6,6. Nylon 6 c 2u 3i4m nhi8t 3) mCm d.o th,p, khoGng nhi8t 3) nng chGy r)ng, d? hn dn nhi8t v d? dng t#o mng 3c bJng ph2!ng ti8n php 3n p v i cc lo#i ch,t d.o nhi8t d.o khc. *MAt s+ tnh ch/t c7 bUn: - TY trKng: 1,13 g/cm3 - tmax = 220oC (nhi8t 3) ph h&y) ; tnc = 70oC ; t min = -70oC - Mng Nylon c tnh chFng th,m kh, h!i tFt. - Nylon 6 chFng th,m n2 c km, trong khng kh bnh th2Lng c th4 h,p thu m)t l29ng n2 c khoGng 3% v trong mi tr2Lng n2 c c th4 h,p thu 3:n 10% (so v i khFi l29ng bao b). - Wi4m nhi8t 3) ph h&y r,t cao, Nylon 6 c th4 ch=u 3Ing 329c nhi8t 3) ti8t trng c&a h!i qu nhi8t (khoGng 140oC) v cbng ch=u 329c sI gia nhi8t bJng h!i n2 c trong mi tr2Lng kh 0 nhi8t 3) trn 140oC. - Nylon v`n gi[ nguyn tnh mCm d.o trong khoGng r)ng nhi8t 3) cao cbng nh2 th,p. Nylon khng thay 3Xi tnh mCm d.o trong qu trnh l#nh 3ng. - Nylon c tnh chFng th,m kh tFt, c th4 dng lm bao b ht chn khng ho6c bao b ngNn cGn sI th;m th,u hay thot h2!ng. - Nylon c tnh bCn c! l cao: ch=u 329c va ch#m, chFng 329c sI trRy s2 c, mi mn v x rch ho6c th&ng bao b. - C khG nNng hn dn nhi8t kh tFt, khng yu cRu nhi8t 3) hn qu cao; c th4 hn ghp m bao b Nylon bJng ph!'ng php hn cao tRn. - Nylon l polimer c cIc, c khG nNng in ,n tFt, khng cRn xQ l bC m6t tr2 c khi in. - Mng Nylon trong suFt v c 3) bng cao, khng b= tc 3)ng c&a axit y:u, kiCm y:u nh2ng b= h2 hBng 3Fi v i axit v kiCm nOng 3) cao. Khng b= h2 hBng b0i dRu, ma.

11 * Qng dRng: Mng Nylon ghp cng PE 329c dng lm bao b ch1a th c ph#m l#nh 3ng ho6c bao bKc th c ph#m Nn liCn 329c hm nng trong l viba tr2 c khi Nn. g. PS (Polystyren) PS cn c tn Polystyrol, Styren.. L sGn ph;m trng h9p c&a styren C6H5-CH=CH2. Wy l lo#i ch,t d.o t2!ng 3Fi thng dEng (cng v i d#ng 3Ong trng h9p), kh r.. * Tnh ch/t: - PS t2!ng 3Fi c1ng nh2ng dn, bn ngoi giFng th&y tinh, trong suFt nh2ng nhH h!n nhiCu, d? 3X khun. MCm 0 100o C, d? va khng ch=u 329c nhi8t, ch=u 329c nhi8t 3) khoGng 70 - 80o C, khng mu, d? in ch[. - Ch=u 329c axit, baz! y:u, cOn, dRu ma. Khng ch=u 329c HC, tinh dRu, cc dung mi h[u c!, ha tan trong benzen 34 lm hO dn. - ChFng th,m n2 c tFt, chFng kh h!i r,t km. Trong thIc t: 34 kh<c phEc nh[ng nh29c 3i4m vC 3) dn, t ch=u nhi8t, th,m kh nhiCu ng2Li ta sQ dEng PS d2 i d#ng 3Ong trng h9p. Khi 3Ong trng h9p v i cao su Butadien sU t#o thnh d#ng giFng s[a, do 3 th2!ng cho thm b)t mu tr<ng (TiO2) nh2ng 3) bCn c! hKc, cGn quang cao. Khi 3Ong trng h9p v i acrylonitrile t#o thnh ANS, v i PE t#o thnh cc ch,t 3Ong trng h9p c khG nNng ch=u nhi8t cao, trong suFt. * Qng dRng: - PS 329c thXi v dDp t#o thnh bao b ch1a 3Ingj bnh, tr1ng, th1c Nn liCn, cc lo#i nguyn li8u th c ph#m. - PS dng lm l p lt cQa sX cho bao b 34 c th4 nhn th,y vDt ph;m bn trong, trongg tr2Lng h9p ny khng yu cRu tnh th,m kh, PS cn dng lm cQa rt th c ph#m lBng c&a bao b h)p tetrabrik (theo d#ng ti8t trng tetrapak). - Lo#i xFp (foam) PS l lo#i PS s&i bKt 329c ch: t#o bJng cch tr)n hexane vo polyme 0 tr#ng thi nhb t2!ng, 3n, p, gia nhi8t t#o thnh vDt ch1a 3Ing. Khi gia nhi8t hexane bay h!i t#o thnh cc lA nhB, t#o tnh xFp khng c1ng gin cho PS. Do sI gin n0 c&a c&a PS theo sI gin n0 c&a kh hexane nn foam PS cn 329c gKi l EPS (expanded PS). EPS c tY trKng r,t th,p 329c dng lm vDt ch1a 3Ing th c ph#m Nn liCn ho6c lm vDt li8u chm lt. 2. Ch9t d:o nhi5t r;n a. NhVa melamin formaldehyt Wy l lo#i ch,t d.o 329c sQ dEng r)ng ri trong sGn xu,t bao b c1ng, dEng cE 3Ing th1c Nn, ch1a thIc ph;m. NhIa melamin c 3) bCn ha hKc, c! hKc kh cao, d? in ln bC m6t, ch=u 329c nhi8t 3) 3:n 140oC. Trong sGn xu,t ch,t d.o melamin 34 giGm gi thnh, ng2Li ta c th4 sQ dEng sunfit xenlulo lm ch,t 3)n. Thnh phRn ny cng nhiCu, 3) bCn c! hKc cng giGm. b. NhVa epoxy: La nh[ng polime c nhm epoxy: -CH-CH2 (vng oxyrane) O NhIa epoxy c nhiCu lo#i v 3iCu ch: tP nhiCu nguyn li8u khc nhau.

12 V d : diepoxy, poliepoxy NhIa diepoxy: c 2 nhm epoxy 0 2 3Ru m#ch phn tQ. NhIa poliepoxy: c nhiCu nhm epoxy trong m#ch phn tQ. * NhVa diepoxy: WiCu ch: tP (biphonol A) v epyclorohydrin. CH3 OH-CCH3 Diphenylol propan CH2-CH-CH2 (3iCu ch: tP glyxerin) Cl O CH2-CH-CH2-[-OO CH3 -CCH3 -O-CH2-CH-CH2-]n-OOH CH3 -CCH3 -O-CH2-CH-CH2 O - OH (3iCu ch: tP phenol & axeton) NaOH to, xt

NhIa epoxy th2Lng tOn t#i 0 nhiCu d#ng: - D#ng lBng nh t khi Mp b. - D#ng d.o qunh khi Mp trung bnh (th2Lng nhDp kh;u) - D#ng r<n khi Mp cao. CG 3 d#ng 3Cu c khG nNng nng chGy v ha tan trong dung mi (axeton ..). W4 sQ dEng lo#i ny chng ta cRn 3ng r<n chng (t#o m#ng khng gian). C 2 cch 3ng r<n: - Bng rWn nng: (160 - 180o C) Ty thu)c vo ch,t 3ng r<n. Th2Lng ch,t 3ng r<n nng l anhydric c&a axit h[u c! 2 ch1c. -C -C O O O CH2-C CH2-C O O O

Anhydric ftalic PhGn 1ng 3ng r<n: (- CH - )n + OH O R O -C -C O O O

Anhydric malic O - CH O C R - COOH

CH O C R COOH + CH2 CH -

- CH O CO R COO CH2 CH OH ti:p tEc tham gia phGn 1ng

13 NhIa ny kh 3<t, sQ dEng 34 s!n ph& ln cc bC m6t bao b. V i ph2!ng php 3ng r<n nng khng 3)c, nn thch h9p cho bao b thIc ph;m, tnh ch,t c! l ha cao h!n. - Bng rWn nguAi: Nhi8t cung c,p cho qu trnh 3ng r<n do phGn 1ng t#o ra. Ch,t 3ng r<n ngu)i th2Lng l diamin 3Ru thcng, poliamin .. NH2 (CH2)4-6 NH2 ; NH2 CH2 CH2 NH2 ; ( - CH2 CH - )x x: 10 15. NH2 Tetra hexan Etylen diamin Polyetylen polyamin Khi 3ng r<n ngu)i th2Lng chKn ch,t 3ng r<n diamin (10-12 % khFi l29ng so v i epoxy). WRu tin tr)n 2 ch,t 3 l#i v 34 10 - 15 pht, phGn 1ng sU xGy ra r,t nhanh v tBa nhi8t m#nh, lm cho phGn 1ng cng mnh li8t. Khi tFc 3) phGn 1ng cng nhanh, phGn 1ng cng khng hon ton (d? phOng xFp r,t kh gia cng). Lo#i ny 3)c do cn st ch,t 3ng r<n v nh[ng ch,t ny c th4 bay h!i. Th2Lng sau khi tr)n 3Cu phGi ti:n hnh trng ph& ngay. - CH CH2 O - CH CH2 O - CH CH2 NH OH OH R1 - CH CH2 NH CH2 CH + O O CH2 CH + NH2 R1 NH2 CH CH2 NH OH OH - CH CH2 - N CH2 CH OH OH R1 OH OH - CH CH2 N CH2 CH R1 CH CH2 NH

M#ch 3ng r<n t#o thnh m#ng l2 i khng gian.

* Nh0n xt : - Trong nhIa epoxy 3 3ng r<n cn tOn t#i nhm hydroxyl (-OH) - L29ng lin k:t ngang (lin k:t t#o m#ng l2 i) th2a (do nhm epoxy 0 2 3Ru) - Khng t#o sGn ph;m phE.

14 * Tnh ch/t c<a nhVa epoxy @ng rWn: - V cn tOn t#i nhm OH (nhm phn cIc) nn nhIa ny bm dnh r,t tt v i cc vDt li8u khc (nh2ng n:u cng nhiCu sU giGm 3) bCn axit) - V m#ng l2 i khng gian th2a nn sGn ph;m 3ng r<n cn gi[ tnh mCm d.o nh,t 3=nh. Do 3 c th4 uFn d.o theo bao b nh2ng khng bong trc. - V sGn ph;m 3ng r<n khng t#o sGn ph;n phE nn sGn ph;m 3ng r<n khng b= co ngt (n)i nNng tNng ln t#o 1ng su,t l n nn km bCn), khng t#o bKt. Do 3 tnh ch,t c! l Xn 3=nh. - Hon ton khng 3)c nn c th4 dng s!n ph& cc bC m6t bao b trIc ti:p nh2 3O h)p nhm, s<t chFng Nn mn. - W) dnh bm tFt nn c th4 dng lm keo dn (gA, s<t, polime ..) * Nh56c @iXm: R,t 3<t do cch 3iCu ch: ph1c t#p. \ bao b 3O h)p (s<t ty): NhIa epoxy lBng tr)n v i v i ch,t 3ng r<n, dung mi khng 3)c nh2 axetn, r29u sau 3 phun ln bC m6t 3O h)p, s,y kh 3ng r<n 34 t#o mng. M#t vi thng s, c' l: - W) bCn uFn: uFn > 1000 kg/cm2 ; 3) bCn ko: ko 800 - 1200 kg/cm2. - Nhi8t 3) phn h&y: 340 - 350oC KhFi l29ng ring: d= 1,2 - 1,25g/cm3. - W) bCn nhi8t: 150 - 180oC (nhi8t 3) lc 3 b<t 3Ru bi:n d#ng). - W) th,m n2 c (ht n2 c): 0,05 %