You are on page 1of 5

ANALIS I J URNAL KEKANGAN PELAJAR ASING DALAM MENGGUNAKAN KEMAHIRAN BERTUTUR BAHASA MELAYU T a j u k a r t i k e l j u r n a l s a ya i a l a h K e k a n g a n P e l a j a r A s i n g D a l a m M e n g g u n a k a n K e m a h i r a n B e r t u t u r B a h a s a M e l a yu . J u r n a l i n i t e l a h d i t u l i s o l e h S i t i S a n i a h A b u B a k a r d a n d i t e r b i t k a n o l e h J u r n a l P e n d i d i k a n B a h a s a M e l a yu p a d a b u l a n M e i 2 0 1 3 . K a j i a n i n i d i j a l a n k a n u n t u k m e n g e n a l p a s t i k e k a n g a n ya n g m e n g h a l a n g p e l a j a r a s i n g u n t u k b e r t u t u r d a l a m B a h a s a M e l a yu I P T d i M a l a ys i a u n t u k b e r t u t u r d a l a m b a h a s a M e l a yu . K a j i a n i n i j u g a d i j a l a n k a n u n t u k m e n i n j a u a p a k a h k e k a n g a n y a n g d i h a d a p i o l e h p e l a j a r a s i n g ya n g s e d a n g b e l a j a r d i I P T A dan IPTS tempatan.

Jurnal ini juga mengkaji tentang bidang psikolinguistik i a i t u p e m e r o l e h a n b a h a s a k e d u a . D a l a m h a l i n i , B a h a s a M e l a yu m e n j a d i b a h a s a k e d u a o l e h p e n u t u r a s i n g ya n g m e r u p a k a n b u k a n p e n u t u r a s l i B a h a s a M e l a yu . Pemerolehan bahasa ked ua ini diperolehi secara formal di sekolah dan peringkat institusi pengajian tinggi. Pendidikan bertujuan untuk melahirkan individu yang berilmu pengetahuan, berakhlak mulia, bertanggungjawab, dan berketerampilan dalam berbahasa. Untuk mencapai tujuan murn i ini, para pelajar mesti m e m p u n ya i w a w a s a n d i r i d a n s i k a p p o s i t i f t e r h a d a p p e m e l a j a r a n m e r e k a , termasuklah pemelajaran bahasa Melayu. Setiap pelajar perlu menguasai semua a s p e k k e m a h i r a n b a h a s a d a n b e r b a h a s a w a l a u p u n B a h a s a M e l a yu m e r u p a k a n bahasa kedua atau bahasa asing bagi pelajar ini. Menurut kajian ini mata p e l a j a r a n B a h a s a M e l a yu t e l a h d i p e r k e n a l k a n k e p a d a p e l a j a r a s i n g d i I n s t i t u s i P e n g a j i a n T i n g g i ( I P T ) d i M a l a ys i a s e j a k 1 9 9 6 l a g i . M a t a p e l a j a r a n i n i d i k e n a l i dengan pelbagai nama, bergantung kepada penawaran oleh institusi masing masing. Sukatan pelajaran untk subjek ini menekankan pada komunikasi dengan m e n g g u n a k a n b a h a s a ya n g m u d a h d a l a m b e n t u k l i s a n d a n p e n u l i s a n . M a t l a m a t mata pelajaran ini adalah untuk membolehkan pelajar asing menguasai k e m a h i r a n a s a s b e r b a h a s a M e l a yu s u p a ya m e r e k a d a p a t m e n j a l a n i k e h i d u p a n s o s i a l d i M a l a ys i a d e n g a n l e b i h b a i k . A g e n s i K e l a ya k a n M a l a ys i a a t a u Malaysia Qualifications Agencies (MQA) telah menggariskan hasil

ANALIS I J URNAL KEKANGAN PELAJAR ASING DALAM MENGGUNAKAN KEMAHIRAN BERTUTUR BAHASA MELAYU 2 p e m b e l a j a r a n ya n g p e r l u d i c a p a i d a l a m S u k a t a n P e l a j a r a n K e b a n g s a a n ya n g d i k h u s u s k a n k e p a d a p e l a j a r a s i n g a d a l a h s e p e r t i m e n g e t a h u i s i s t e m b u n yi , s i s t e m e j a a n r u m i , k o s a k a t a d a n t a t a b a h a s a M e l a yu . Y a n g k e d u a , b o l e h

mendengar dan memahami pertuturan dalam pelbagai situasi harian. Ketiga, memboleh mereka bertutur dengan lancar dalam situasi harian. Keempat, boleh m e m b a c a d a n m e m a h a m i b a h a n - b a h a n b a c a a n ya n g m u d a h d a n k e l i m a , b o l e h melahirkan idea dan perasaan se cara lisan dan tulisan. Melalui matlamat hasil pembelajaran dan sukatan pelajaran ini, kemahiran bertutur merupakan salah s a t u k e m a h i r a n ya n g d i t i t i k b e r a t k a n . D i s a m p i n g i t u , p e l a j a r a s i n g i n i j u g a d i h a r a p k a n d a p a t b e r t u t u r d e n g a n c a r a ya n g m u d a h u n t u k b e r i n t e r a k s i s e r t a m e n ye s u a i k a n d i r i d a l a m m a s ya r a k a t d a n b u d a ya M a l a ys i a d e n g a n s e b a i k n y a . K e m a h i r a n b e r t u t u r m e r u p a k a n s a t u e l e m e n k e m a h i r a n b e r b a h a s a M e l a yu y a n g p e r l u d i t e k a n k a n d a l a m p e n g a j a r a n b a h a s a M e l a yu u n t u k p e l a j a r a s i n g . T u j u a n utama kajian ini dijalankan adalah untuk meninjau kemahiran bertutur Bahasa M e l a yu d a l a m k a l a n g a n p e l a j a r a s i n g d i M a l a ys i a . T u j u a n k h u s u s d a l a m k a j i a n ini adalah untuk mengamati masalah yang dihadapi oleh para pelajar asing ini u n t u k b e r t u t u r d a l a m B a h a s a M e l a yu . P e n g k a j i t e l a h m e m p e r o l e h i d a t a b e r d a s a r k a n t e m u b u a l ya n g d i l a k u k a n t e r h a d a p s e p u l u h o r a n g r e s p o n d e n ya n g t e r d i r i d a r i p a d a p e n s ya r a h d i i n s t i t u s i p e n g a j i a n t i n g g i a w a m d a n s w a s t a . D a t a dianalisis berdasarkan kaedah kualitatif. Pengkaji ini telah meng g u n a k a n k a j i a n ya n g p e r n a h d i j a l a n k a n o l e h F a i z a h , Z a m r i dan Mohamed Amin pada tahun 2009. Namun para pengkaji terdahulu ini telah m e n j a l a n k a n k a j i a n d a n m e n d a p a t i b a h a w a p e l a j a r l u a r n e g a r a ya n g m e m p e l a j a r i b a h a s a M e l a yu s e b a g a i b a h a s a a s i n g m a s i h t i d a k d a p a t m e n g a u s a i k e m a h i r a n b a h a s a M e l a yu d e n g a n b a i k . K e m a h i r a n t e r s e b u t m e l i p u t i k e m a h i r a n m e n d e n g a r , bertutur, membaca dan menulis.

M e m a n d a n g k a n S u k a t a n P e l a j a r a n B a h a s a K e b a n g s a a n ( B ) ya n g d i k e l u a r k a n o l e h pihak MQA menumpukan kepada kemahiran komunikasi seharian , maka kajian i n i d i j a l a n k a n d e n g a n m e m b e r i t u m p u a n s e p e n u h n ya p a d a k e m a h i r a n t e r s e b u t . Kemahiran bertutur atau lisan merupakan kemahiran asas yang perlu dikuasai pelajar terlebih dahulu sebelum mereka dapat meneruskan pembelajaran mereka untuk menguasai kemahiran-kemahiran lain. Kajian ini menggunakan instrumen t e m u b u a l b a g i m e n g u m p u l k a n d a t a . S a t u d a r i p a d a i n s t r u m e n ya n g m e m p u n ya i kaitan dengan kaedah kuantitatif ini ialah teknik temu bual. Menurut Patton (1980), terdapat tiga teknik temu bual iaitu temu bual formal, temu bual tidak formal, dan temu bual terbuka. Menurut Meriam (1998), terdapat tiga jenis temu bual iaitu temu bual berstruktur, temu bual separa berstruktur, dan temu bual t i d a k b e r s t r u k t u r . D a l a m k a j i a n i n i p e n ye l i d i k t e l a h m e n g g u n a k a n t e m u b u a l s e c a r a t e r b u k a d a n s e p a r a b e r s t r u k t u r k e r a n a p e n ye l i d i k a n i n i b e r s i f a t f l e k s i b e l

d a n k e a d a a n i n i m e m b o l e h k a n r e s p o n d e n m e n g h u r a i k a n a p a - a p a ya n g d i f i k i r k a n s e s u a i k e p a d a p e n y e l i d i k . T e k n i k t e m u b u a l d a l a m k a j i a n m e l i b a t k a n p e n s ya r a h I P T A d a n I P T S d e n g a n m e n g g u n a k a n l o g t e m u b u a l ya n g d i s e d i a k a n s e b e l u m memulakan sesi rakaman temu bual. Hasil temu bual akan dianalisis untuk mendapatkan maklumat dan data mengenai masalah para pelajar asing dalam b e r t u t u r ya n g p a r a r e s p o n d e n d a p a t k e s a n s e p a n j a n g s e s i P d P m e r e k a . T e m u b u a l dirakamkan dengan menggunakan MP3. Sesi temu bual berpandukan log temu b u a l ya n g t e l a h d i s e d i a k a n t e r l e b i h d a h u l u s e b a g a i r u j u k a n k e p a d a p e n g k a j i untuk melaksanakan temu bual bersama responden tersebut. Rakaman itu k e m u d i a n n ya d i b e r i k a n k o d , d i l e t a k k a n t a r i k h d a n t r a n s k r i p k a n s e c a r a v e r b a t i m . A b j a d R m e w a k i l i r e s p o n d e n m a n a k a l a n o m b o r 1 , 2 , 3 h i n g g a 1 0 ya n g d i t a n d a i s e l e p a s a b j a d R m e r u j u k k e p a d a r e s p o n d e n p e r t a m a , k e d u a d a n s e t e r u s n ya . Sebelum transkrip itu dianalisis, proses kesahan di lakukan oleh responden temu bual bagi mendapatkan persetujuan mereka

ANALIS I J URNAL KEKANGAN PELAJAR ASING DALAM MENGGUNAKAN KEMAHIRAN BERTUTUR BAHASA MELAYU 4 terhadap kandungan transkrip itu terlebih dahulu. Selepas itu, data tersebut d i a n a l i s i s s e c a r a m a n u a l b a g i m e w u j u d k a n t e m a - t e m a ya n g b e r k a i t a n . B e r d a s a r k a n t e m u b u a l ya n g d i l a k u k a n t e r h a d a p 1 0 o r a n g r e s p o n d e n , p e n g k a j i t e l a h m e n d a p a t i b a h a w a t e r d a p a t p e l b a g a i m a s a l a h ya n g m e n g h a l a n g p e l a j a r a s i n g u n t u k b e r t u t u r d a l a m B a h a s a M e l a yu . D a p a t a n k a j i a n m e n u n j u k k a n b a h a w a terdapat 11 faktor yang dapat disenaraikan iaitu sikap, perasaan malu, tiada m o t i v a s i , g a n g g u a n b a h a s a i b u n d a , f a k t o r b u d a ya , f a k t o r u m u r , m a s a l a h s e b u t a n , tenaga pengajar, masa, kekurangan latihan, dan situasi persekitaran. Daripada s e b e l a s f a k t o r i n i p e n g k a j i t e l a h m e n g k a t e g o r i k a n k e p a d a ya n g l e b i h k h u s u s iaitu faktor pelajar, tenaga pengajar, program latihan dan persekitaran. Faktor p e l a j a r m e r u p a k a n p e n yu m b a n g u t a m a t e r h a d a p k e k a n g a n u n t u k b e r b a h a s a M e l a yu d i k a l a n g a n p e l a j a r a s i n g . S i k a p , p e r a s a a n m a l u , t i a d a m o t i v a s i , gangguan bahasa ibunda, faktor budaya, faktor umur dan masalah sebutan. Salah s a t u k e k a n g a n ya n g d i h a d a p i s e p e r t i y a n g d i n ya t a k a n r e s p o n d e n a d a l a h s i k a p pelajar sendiri. Pelajar asing ini hanya bergaul dengan kelompok mereka sahaja m e n ye b a b k a n m e r e k a m e r a s a k a n t i d a k p e r l u b e r k o m u n i k a s i d a l a m b a h a s a M e l a yu . P e r g a u l a n y a n g t e r h a d d a n h a n ya d a l a m k o m u n i t i m e r e k a ya n g k e c i l sahaja menghadkan pelajar asing ini menambah kemahiran mereka dalam b e r k o m u n i k a s i . S e p a t u t n ya p e r c a m p u r a n d e n g a n p e l a j a r t e m p a t a n ya n g

b e r p e n g a l a m a n b e r t u t u r d a l a m B a h a s a M e l a yu a k a n m e n d a t a n g k a n f a e d a h k e p a d a p e l a j a r a s i n g i n i . S i k a p j u m u d i n i a k a n m e n ye b a b k a n m e r e k a t i d a k m a h u m e m p e l a j a r i B a h a s a M e l a yu i t u s e n d i r i d a n m a n j a d i k a n m e r e k a p a s i f d a l a m k e l a s . D a p a t a n k a j i a n i n i j u g a m e n d a p a t i s i k a p m a l u , t e r u t a m a n ya a p a b i l a a d a p e l a j a r ya n g l e b i h h e b a t d a r i p a d a m e r e k a d i d a l a m k e l a s . P e r a s a a n r e n d a h d i r i a k a n t i m b u l . S e p a t u t n ya m e r e k a b e r s a i n g s e s a m a s e n d i r i u n t u k m e n d a p a t g r e d yang baik dan kejayaan rakan it u boleh dijadikan peransang untuk mereka b e r s a m a - s a m a m e n c i p t a k e j a ya a n . T i a d a m o t i v a s i j u g a m e n j a d i s a t u k e k a n g a n untuk para pelajar asing ini bertutur dalam Bahasa ANALIS I J URNAL KEKANGAN PELAJAR ASING DALAM MENGGUNAKAN KEMAHIRAN BERTUTUR BAHASA MELAY U 5 M e l a yu . M o t i v a s i m e r u p a k a n s a t u d o r o n g a n u n t u k s e s e o r a n g i t u b e r b a h a s a . K e k a n g a n ya n g s e t e r u s n ya i a l a h p e r a s a a n m a l u p e l a j a r s e n d i r i u n t u k b e r t u t u r dalam Bahasa Melayu. Perasaan malu yang ada dalam diri mendorong mereka untuk merasa rendah diri dan ta kut untuk bertutur dalam kalangan penutur naif y a n g s u d a h b e r p e n g a l a m a n d e n g a n b a h a s a M e l a yu . F a k t o r g a n g g u a n b a h a s a i b u n d a j u g a d i d a p a t i s e b a g a i s a t u k e k a n g a n ya n g d i h a d a p i o l e h p e n u t u r a s i n g u n t u k b e r t u t u r d a l a m B a h a s a M e l a yu . F a k t o r b u d a ya j u g a m e n j a d i k e k a n g a n d a l a m p e r t u t u r a n b a h a s a M e l a yu b a g i p e n u t u r a s i n g . B u d a ya y a n g d i r u j u k p e n g k a j i a d a l a h b u d a ya p e m b e l a j a r a n p e l a j a r . P e n g k a j i d a p a t i p e l a j a r b e r a s a l d a r i A s i a s e p e r t i B a n g l a d e s h l e b i h m u d a h m e n g u a s a i B a h a s a M e l a yu m a n a k a l a p e l a j a r d a r i A s i a B a r a t t i d a k m a h u b e r t u t u r d a l a m b a h a s a M e l a yu . M e r e k a l e b i h senang berkomunikasi dalam bahasa Inggeris kerana lebih mudah dan cepat. F a k t o r k e d u a i a l a h d a t a n g n ya d a r i t e n a g a p e n g a j a r s e n d i r i . D a p a t a n menunjukkan bahawa tenaga pengajar juga menjadi kekangan untuk pelajar b e r t u t u r d a l a m B a h a s a M e l a yu . T e n a g a p e n g a j a r p e r l u l a h b i j a k m e r a n g k a a k t i v i t i ya n g m a m p u m e n a r i k m i n a t p e l a j a r . P e n s ya r a h ya n g b i j a k d a n d a p a t m e n a r i k m i n a t p e l a j a r a k a n b e r u p a ya m e w u j u d k a n s u a s a n a p e n g a j a r a n ya n g k o n d u s i f . F a k t o r k e t i g a ya n g m e n j a d i k e k a n g a n k e p a d a p e l a j a r a s i n g i t u u n t u k b e r t u t u r d a l a m B a h a s a M e l a yu i a l a h f a k t o r p r o g r a m l a t i h a n . D a p a t a n k a j i a n i n i m e n d a p a t i p e r u n t u k a n m a s a a t a u w a k t u P d P ya n g t e l a h d i t e t a p k a n o l e h s e s u a t u p r o g r a m d i u n i v e r s i t i a d a l a h s i n g k a t , i a i t u h a n ya s a t u s e m e s t e r . S e d a n g k a n p a r a p e l a j a r i n i p e r l u m e n g u a s a i b a n ya k k e m a h i r a n d a l a m B a h a s a M e l a yu . M a s a y a n g terlalu singkat menyebabkan pelajar menghadapi masalah dan lemah dalam menguasai kemahiran berbahasa. Faktor keempat ialah faktor persekitaran. P e r s e k i t a r a n y a n g t i d a k m e n g g u n a k a n B a h a s a M e l a yu m e n yu k a r k a n p e l a j a r

b e r l a t i h b e r t u t u r d a l a m B a h a s a M e l a yu . M e r e k a j u g a t i n g g a l s e r t a b e r g a u l s e s a m a m e r e k a s a h a j a , j a d i t i a d a f u n g s i B a h a s a M e l a yu b a g i m e r e k a . ANALIS I J URNAL KEKANGAN PELAJAR ASING DALAM MENGGUNAKAN KEMAHIRAN BERTUTUR BAHASA MELAYU 6 S e l a i n i t u p e l a j a r - p e l a j a r a s i n g d i u n i v e r s i t i ya n g d i p i l i h t i d a k m e n g h a d a p i k e s u k a r a n k e r a n a k e b a n ya k a n k o m u n i k a s i p e r s e k i t a r a n b e r l a k u d a l a m B a h a s a I n g g e r i s w a l a u p u n h a n ya d i p a s a r m a l a m . M e l a l u i k a j i a n i n i j u g a k i t a d a p a t i b a h a w a t e r d a p a t b e b e r a p a f a k t o r ya n g m e n j a d i k e k a n g a n u n t u k p e l a j a r - p e l a j a r a s i n g i n i m e m p e l a j a r i B a h a s a M e l a yu . P e n d i d i k a n B a h a s a M e l a yu d a l a m k a l a n g a n p e l a j a r a s i n g d i I P T p e n t i n g u n t u k m e m a r t a b a t k a n B a h a s a M e l a yu s e b a g a i b a h a s a k e b a n g s a a n d a n b a h a s a p e r h u b u n g a n d i M a l a ys i a . P e n g a j a r a n n ya t e l a h d i w a j i b k a n k e p a d a p e l a j a r a s i n g y a n g m e n u n t u t d i M a l a ys i a s e j a k 1 9 9 6 lagi. Ini adalah susualan dari Akta pendididkan 1996 dan Akta Pendidikan T i n g g i S w a s t a 1 9 9 6 d a l a m u s a h a u n t u k m e m a r t a b a t k a n B a h a s a M e l a yu . N a m u n , p a r a p e l a j a r a s i n g y a n g m e n g i k u t i k u r s u s B a h a s a M e l a yu d i I P T b e r h a d a p a n d e n g a n m a s a l a h d a n l e m a h d a l a m k e m a h i r a n b e r t u t u r B a h a s a M e l a yu . K e b a n ya k a n p e l a j a r m e n u n j u k k a n r e a k s i n e g a t i f t e r h a d a p p e n g a j a r a n p e n s ya r a h di dorong oleh pelbagai faktor atau kekangan dalam usaha mereka belajar dan b e r t u t u r d a l a m b a h a s a M e l a yu . K e k a n g a n ya n g d i h a d a p i o l e h p a r a p e l a j a r a s i n g ini memrlukan teknik dan kaedah susulan daripada tenaga pengajar sendiri d a l a m u s a h a m e n a n g a n i s e t i a p k e k a n g a n ya n g d i h a d a p i o l e h p e l a j a r .

You might also like