GIAO HUAN DAKINI

Nhung giao huan khau truyen cua Duc Lien Hoa Sanh
cho cong chua Yeshe Tsogyal




1


MUC LUC

Li noi au -------------------------------------------- 3
Lc s ve c Lien Hoa Sanh -------------------- 10
Giao huan dan nhap --------------------------------- 21
Nhng giao ly i len vi hanh ---------------------- 26
Quy y --------------------------------------------------- 36
Bo e tam ---------------------------------------------- 56
Mi nen tang cua Kim Cng Tha -------------- 93
Kim Cng S va Bon Ton Yidam ----------------- 145
Tu tam theo Kim Cng Tha -------------------- 159
Trang hoa pha le cua s thc hanh khong loi ----- 184
Cot tuy tinh hoa cua nhng giao huan khau truyen 204
Thuat ng ------------------------------------------------ 209











2


GIAO HUAN DAKINI


Hay i xuong vi kien, trong khi i len vi hanh, thc hanh hai
ieu nay nh mot la ieu cot tuy nhat.
Padmasambhava

LOI NOI DAU CUA DICH GIA

Giao huan Dakini la mot tuyen tap nhng li khai th t mot so
kho tang giao ly c phat hien hay con c goi la terma. Bao
gom nhng giao huan khau truyen ve thc hanh Giao Phap cua Guru
Rinpoche (Lien Hoa Sanh) a ban khi Ngai Tay Tang vao the ky
th 9. Nhng khai th nay c ghi chep bi v e t chnh cua Ngai,
Dakini Yeshe Tsoygal, cong chua x Kharchen. Theo Cuoc i Mot
Tram V Terton
1
cua Ngai Jamgon Kongtrul e nhat, Yeshe Tsoygal la
mot dakini va la hoa than cua Phat Mau Lo Xa Na (Lochana), phoi
ngau cua c Phat Ratnasambhava (Phat Bao Sanh) cung laVajra
Yogini xuat hien trong than tng cua mot ngi n. Ba a phung s
c Guru Rinpoche khi Ngai Tay Tang va sau o thc hanh kien tr
khac thng, cuoi cung thanh tu ngang bang vi Thay mnh. Long bi
cua Ba vo song va an phc cua Ba bat tan.
Yeshe Tsoygal a viet lai giao huan khau truyen nay bang mot
ma b mat goi la Ch viet Dakini va chon dau nh mot kho tang
terma quy bau e cac v terton khai quat vao nhieu the ky sau. Chnh
c Guru Rinpoche a tien tri ni chon, danh tanh, thi gian cua

1
Con goi laVong hoa Lam Ngoc Quy bau
3
nhng v terton en khai mat tang. Nhng giao huan ma cac v terton
tiep nhan trong thc te hay trong linh kien eu thch hp cho nhng
ngi song trong thi cac Ngai va trong nhng the he sau nay. Hau
het moi chng trong quyen sach nay eu nhac nh la nhng giao
huan nay c ban v li ch cho nhng hanh gia trong the he tng lai
nen co li ghi rang: Nguyen cho nhng ngi a c nh trc va
xng ang trong tng lai gap c giao huan nay!
Giao huan Dakini at nen tang tren terma c phat hien bi v
khai mat tang Nyang Ral Nyima Oser vao the ky th 12. Ban viet tay
ma toi s dung c lu tr th vien Hoang Gia an Mach, nhieu
thap nien trc mot nha tham hiem a em ve ban viet tay nay t Tu
vien Mong Co. Vao nam 1976 khi Ngai Dilgo Khyentse vieng tham
th vien, Ngai yeu cau c xem tat ca nhng ban van viet tay goc va
quyet nh sao chup lai sau chng cua quyen sach ma thi o An o
cha co. Trong so sau chng nay la mot su tap cua mot so terma goi
la Jomo Shulen cua Nyang Ral Cau hoi va tra li cua Lady Yeshe
Tsoygal. Sau nay tap sach c Nha in Sherab Drimey Tan e Li
An o cua c Dilgo Khyentse in lai theo nguyen ban. Sau nay khi
toi gii thieu quyen sach vi Thng Toa Tulku Urgyen Rinpoche,
Ngai oc va bieu lo niem hoan hy ln lao, ong vien toi chuan b cho
ban dch nay. Ngai cung ch ra mot su tap terma tng t khac cua
Nyang Ral goi la Nyang-gyi Martri Nhng Giao huan Trc Ch Cua
Nyang. Ngai Jamgon Kongtrul cho rang quyen sach nay quan trong
tng ng vi chng 60 cua bo Rinchen Terdzo. So sanh hai ban
viet tay nay, toi thay ca hai eu cha ng nhng khai th vo gia cua
c Lien Hoa Sanh, tuy vay oi khi co nhng cho giong va nhng cho
khac nhau. Cho thay ro rang la t hai nguon khac nhau, khi Ngai
Jamgon Kongtrul soan quyen Rinchen Terdzo th cha co bo Jomo
Shulen.
Ngai Nyang Ral Nyinma song cach ay tam tram nam, nen
ngi i sau moi lan sao chep tay eu co mot vai thieu sot va sai ve
loi chnh ta. Tuy nhien hai ban nay khong co nhng loi giong nhau.
Do vay, toi da tren ban su tap terma th ba vao the ky 14 cua To
4
Sangye Lingpa. Nhng phan cua su tap nay hau nh giong nhau
trong cach hanh van vi terma cua Ngai Nyang Ral Nyinma Oser. Ly
do cho s giong nhau nay la ca hai v to trong kiep trc a cung hien
dien khi c Lien Hoa Sanh ban giao huan. Ngai Nyang Ral Nyinma
Oser la tai sanh cua Vua Trisong Deutsen, va Ngai Sanye Lingpa la
tai sanh cua Murub Tseypo, con trai th hai Vua Trisong Deutsen.
Nhng tai lieu trong ba bo su tap nay u e soan thanh bon quyen
dch sang tieng Anh, nen toi tuyen chon nhng giao huan nao thch
hp nhat vi thi ai ngay nay.
Nhng chu dan sau ay ve lc s tom tat cuoc i Ngai Nyang
Ral Nyinma Oser (1124-1192) c trch dan t quyen Cuoc i Cua
Mot Tram V Terton.

c Guru Rinpoche tien tri rang Ngai Nyang Ral la ngi au
tien cua nam v vua terton. Ngai la mot tai sanh cua Trisong Deutsen,
v vua au tien cau thnh Guru Rinpoche en Tay Tang con c biet
la Tsangpa Lhai Metok (Hoa thieng cua Tri Pham Thien).
Ngai sinh vung Lhodrak vao nam con rong go
2
, con trai cua
lama mu o Nyangton Chokyi Khorlo.
Vao nam len tam tuoi Ngai linh kien thay c Phat Thch Ca
Mau Ni, Quan T Tai va Guru Rinpoche. Kinh nghiem cua Ngai rc
sang manh me trong suot mot thang.
Mot buoi chieu Ngai thay c Lien Hoa Sanh ci mot con
nga trang c bon dakini nang, Ngai tiep nhan quan anh nh uong
nc cam lo trong bnh cua Guru Rinpoche. Vao luc nhan quan anh
Ngai co kinh nghiem bau tri bung m, mat at va nui oi rung
chuyen va Ngai bat au hanh ong theo nhieu cach ky la khien nhieu
ngi ngh rang Ngai ien.

2
Cung nam vi Ngai Phadampa vien tch
5
Sau o cha Ngai ban quan anh Bon Ton Hayagriva, va sau khi
thc hanh nhap that Ngai thay Bon Ton va dao phurba phat ra tieng
nga h va Ngai e lai dau ban chan, ban tay tren mat a cng.
Theo ung tien tri cua cac dakini, Ngai en Mawo Choqi
Draktsa, nh tr tue cac Dakini ay Ngai c ban phap danh Nyima
Oser (anh sang mat tri). T o Ngai noi tieng vi phap danh nay.
Guru Rinpoche xuat hien en Ngai trong than ngi va trao cho
Ngai ban danh sach nhng terma phai phat hien. V vay, Ngai phat
hien nhieu bo giao huan terma, trong so o quyen c biet en
nhieu nhat la Kagye Desheg Dupa, mot giao huan tap trung vao tam
nghi quy Heruka va quyen Sanlingma (tieu s c Lien Hoa Sanh).
Sau o Ngai lap gia nh vi Jobum, mot hoa than cua Yeshe
Tsoygal va co hai con trai, Drogon Namkha O va Namkha pal, ca hai
eu tr thanh trng dong.
Trong suot cuoc i, Ngai duy tr thc hanh nhap that va giang
day ngi khac ngang nhau. Hoat ong cua Ngai lan rong en khap
cac coi the gian va co tac ong to ln ve s tng tuc cua Giao Phap.
Trong nam con chuot go, Ngai vien tch vao tuoi 69, kem theo
nhieu dau hieu ky dieu.
Toi, Jamgon Kongtrul, ch than thu thap tat ca nhng trao
truyen cho giao huan terma cua Nyang Ral, cho khac ban go e in
chn quyen cua bo Kagye Desheg Dupa va thc hanh theo nghi quy
nay nhieu lan. Theo cach nay toi co the dang hien s phuc vu tam
thng cua toi cho giao huan nay.

Mot so tai lieu sau ay mo ta viec Ngai Nyinma Oser tiep nhan
terma thc te cua Giao huan Dakini nh the nao, trch t tieu s cua
Ngai goi la tam gng trong sang, thay trong quyen hai cua bo Kagye
Dushe Dupa.
Sau nay, khi toi nhap that thc hanh nghi quy Guru tai ong Pha
le cua Padma Gong. Vao mot buoi chieu, mot thieu n mau trang
6
xuat hien t xng la Yeshe Tsoygal. Ba mac ao dai mau xanh vi
mot tam tap de trc va mot ao bang lua trang. Ba hoi:
Nay hanh gia, ngi muon cau g?
Con khong mong cau g ngoai Giao Phap! Toi tra li.
Vay Ta se ban cho con. Ba noi va a cho toi mot hop vi
nhng ban kinh chep tay, nhng li tien tri cua cac Dakini va 108 cau
van ap.
Sau o Ba noi. Con trai, hay cung Ta en ngha a Sitavana!
Ngai Achaya Padma va tam v Tr Minh Vng (Vidyadhara) cung
nh rat nhieu hanh gia xng ang khac ang d mot Phap hoi v ai.
Chung ta, nhng Dakini cung nhau ang to chc mot ai tiec.
Chung toi en ni va thay mot ngha a v ai. That la mot ni
khung khiep ghe s ma ngi khong xng ang khong the en c.
Ngay trung tam la mot hanh gia co da mau nau sang ngoi tren mot
ngai ln lam bang a quy. Ngai noi. co phai Tsangpa Lhai Metok,
con trai ta o khong? Lang thang trong luan hoi co lam con met moi
cha? Ngai bao toi ngoi tren mot ong xng ngi, toi lien ngoi
xuong.
Pha trc Ngai la mot ai mandala vi vo so trang hoang bang
nhng li tia sang. tam hng chung quanh toi thay tam v
Vidyadhara cua An o va Tay Tang ngoi vi ve mat hoan hy. Toi
thay long tran ngap niem vui.
Ke tiep ngi thieu n hoi toi, Con trai, con muon thng thc
hoi tiec hay chuyen phap luan? ap li, toi noi Mong Ngai chuyen
phap luan cho con. Lap tc, toi c ban cho bc chuan b e nhap
vao dong ai mandala nay, sau khi toi i vao tam hng cua mandala,
o moi v to ban quan anh sau rong va giao cho toi trach nhiem ve
dong phai.
V yogi ngoi gia, ngi ta noi Ngai la c Padmasambhava,
con goi la Padmakara, ban cho toi ai quan anh cua Tap Hoi Cac
ang Thien The Hien Minh Va Phan No, Ngai cung ban sach va day
toi giai ieu e tung niem.
7
Sau o, tat ca cac Vidyadhara cung luc ban quan anh kien thc
va duy tr, quan anh e thien nh va thc hanh, quan anh ve giai
ngha va giang day, quan anh thuan phuc chung sanh qua nhng hoat
ong, quan anh hoan toan lam chu thanh tu cua mot v vua vajra,
va quan anh ai Vien Man (Dzogchen) e bieu hien giac tanh.
Tiep nhan tat ca nhng quan anh nay t cac Ngai, toi c ban
mot vo oc tu va trang va c lenh ve nha, chnh ngay luc toi nghe
the, toan bo canh tng cua ngha a va moi v to bien mat nh hi
nc tren gng. Khi tnh lai, toi thay mnh a tr lai leu thien nh
cua mnh.

Terma th hai toi s dung e so sanh va sa loi chnh ta, bo tuc
nhng thieu sot khi soan quyen Giao huan Dakini la terma c Ngai
Sangye Lingpa phat hien (1340-1396). Ngai sinh tai Konpo, mot tnh
pha ong nam Tay Tang vao nam con Rong sat, cung nam sinh vi
c Karmapa e t, Rolpey Dorje. Ngai Sangye Lingpa c xem la
mot hoa than cua Yeshe Rolpa Tsal, con trai th hai cua Vua Trisong
Deutsen. Vao nam 1364 Ngai phat hien giao huan cua Lama Gongdue
va o la phat hien terma quan trong nhat cua Ngai. Sangye Lingpa
cung c tnh la mot trong nam v vua terton. Gan ay, hai v to v
ai a tai sanh Tay Tang la Ngai Jamyang Khyentse Wangpo va
Terchen Chokgyur Lingpa c biet nh nam v vua terton.
Sau cung, quyen Giao huan Dakini ket thuc bang mot chng
cua terton Guru Dorje Lingpa bao gom nhng li cuoi cung cua c
Lien Hoa Sanh. Dorje Lingpa (1346-1405) la mot trong nam v khai
mat tang Tay Tang noi tieng nh nam v vua terton.
Toi xin cam n moi ngi a gop phan soan thao quyen sach
nay, nhat la His Holiness Dilgo Khyentse va Thng toa Tulku
Urgyen Rinpoche ve nhng giao huan va ban phc. Marcia Binder
Schmidt a ra soat lai ban dch va giam sat hoat ong tat ca giai
oan, Mim Coulstock ve xuat ban, va Phinjo Sherpa a giup ve
cau ch suot qua trnh.
8
Quyen sach nay cha ng mot so tinh tuy nhng giao huan
khau truyen cua c Padmakara ve thc hanh Giao Phap pho thong
va ve viec lam the nao e tu hanh mot cach thc tien. Toi vui thch
khi thay giao huan quy bau nay bay gi c dch sang Anh ng. Du
ban dch cua chung toi co the cha hoan thien ve mat uyen bac va t
ng van hoa, toi tin rang moi ket noi gia an phc cua Guru
Rinpoche va s rong m, tnh ngay that cua ngi oc se bu ap cho
nhng khiem khuyet. Ngi nao oc hay nghe quyen Giao huan
Dakini nay se than can vi chnh c Guru Rinpoche cung giong nh
giao huan nay a lam xuc ong toi, cau mong giao huan nay cung gay
xuc ong trong tam va la nguon cam hng bat tan cho moi ngi.

ERIK PEMA KUNSAN
ong Asura 1989















9


LUOC SU VE DUC LIEN HOA SANH

NGAI 1AMGON KONGTRUL DE NHAT

Tieu s van tat ve cuoc i cua c Lien Hoa Sanh, cung c
biet la Guru Rinpoche hay Padmakara, c trch ra t vong hoa lam
ngoc quy bau, mot bo su tap noi ve cuoc i cua 108 v terton chnh
do Ngai Jamgon Kongtrul e nhat viet va thay trong quyen 1 thuoc bo
Rinchen Terdzo cua Ngai.

c Padmakara a anh hng en vo so chung sanh qua giao
huan Kim Cng Tha, ac biet la qua hoat ong chon dau nhng kho
tang terma tham sau. Bac Thay v ai nay khong phai la ngi thng
tren con ng cung khong phai la thanh nhan cua nhng a Bo Tat
ma la mot hoa than cua ca hai Phat A Di a va Thch Ca Mau Ni,
xuat hien e thuan phuc nhan loai va nhng tinh linh kho thay oi.
Ngay ca nhng ai Bo Tat cung kho giai ngha ay u nhng
gng mau ve cuoc i Ngai, nen toi xin c tng thuat van tat nh
sau.
Trong coi Phap than cua Tinh tuy Kim Cng Quang, c Guru
Rinpoche nh at t tanh giac ngo vien man t vo thuy nh nen tang
giai thoat cua thanh tnh nguyen s. Ngai noi tieng la ang Thu Ho
nguyen thuy Bat bien Quang.
Trong coi Bao than t-hien lo cua Sam Trong Vien man, Ngai
ong thi bieu hien Vo tan Tr cua ngu bo Vo bien ai dng Ch
Phat ang s hu ngu tr.
Nh hien lo ben ngoai cua s pho dien t-hien nay, trong vo so
pho dien tng than nhng coi cua nam gia nh Phat bao gom coi
10
Hoa than t nhien cung hien lo cua ai Pham Thien, Ngai xuat hien
en tat ca Bo Tat mi a. V tat ca nhng ieu nay la nhng am
may pho dien tr tue cua Guru Rinpoche, Vo tan Luan Trang
nghiem nen Ngai c biet la ang Tr Thu Tron Ven Lien Hoa.
Bang nang lc cua nhng pho dien tr tue nay Ngai xuat hien
trong vo so thap phng the gii nh s xuat hien huyen dieu cua Hoa
than, bac ieu phuc chung sanh. ac biet coi Ta ba nay, Ngai soi
sang nam mi the gii vi ngon en giao ly sutra va tantra hien lo
nh tam hoa than e ieu phuc chung sanh trong nhng ni khac nhau
tren the gii.
Dakini Yeshe Tsoygal a co linh kien thay mot hoa than cua
Ngai goi la Vo bien Kim cng Hai hng ong. Moi lo chan long
tren than Ngai cha mot ty coi va trong moi coi cha mot ty he thong
the gii. Trong moi he thong the gii nay co mot ty Guru Rinpoche
ma moi v lai tao ra mot ty hoa than. Moi hoa than nay thuan phuc
cho mot ty e t. Sau o Ba thay s pho dien tng t phng trung
ng va trong moi phng khac.
Trong coi Diem Phu e nay, Guru Rinpoche ch la mot hoa
than, bac ieu phuc chung sanh
3
ma tuy theo kha nang, can c cua
tng ngi se cam nhan Ngai theo nhieu cach. Quyen Lch S Khau
Truyen Kilaya va hau het nguon tai lieu An o eu giai thch rang
Ngai sinh ra la con vua hay la mot bo trng Uddiyana, trai lai phan
ln nhng kho tang terma ke lai rang Ngai sinh ra mot cach ky dieu.
Trong mot so kinh van noi Ngai xuat hien t mot tia chp tren nh
Malaya. Moi cau chuyen ky dieu eu khac nhau. That s ay la mot
chu e vt len tam hieu biet cua tr tue ngi thng.
S giai thch gii han cua toi ch la mot nguyen nhan, cuoc i
Ngai Guru Rinpoche sinh ra ky dieu ra sao a c ghi trong giao
huan terma.

3
Mot hoa than ieu phuc chung sanh xuat hien trong sau coi luan hoi th
ngc lai vi mot than lu xuat trong hoa than t nhien nh coi tnh o cua
Phat A Di a.
11
Trong x Uddiyana hng tay Bodhgaya (Bo e ao Trang)
co mot hon ao trong Ho Danakosha, nh an phc cua ch Phat, tren
o xuat hien mot hoa sen nhieu mau sac. c Phat A Di a gi t
gia tam Ngai mot (chay) Vajra bang vang co khac ch HRIH vao nu
hoa sen nay, va ky dieu thay, hoa sen chuyen thanh mot a tre tam
tuoi tay cam mot chay va mot hoa sen, c trang hoang bang nhng
dau an chnh va phu. a tre ngu o va giang day Giao Phap cao
sau cho ch Thien va Dakini tren hon ao o.
Vao luc o v vua cua x nay la Indrabodhi, khong co con. Ong
a cung dng het kho tang cua mnh len Tam Bao va bo th cho
ngi ngheo e cau con. Nh mot phng sach cuoi e tm ngoc nh
y, Ong bat au cuoc du hanh en Ho ln Danakosha vi v bo trng
Krishnadhara. Tren ng ve trc tien la Krishnadhara va sau o
Vua Indrabodhi gap a tre ky dieu. Nha Vua xem Ngai nh ket qua
cua viec cau con va em Ngai ve cung ien, o ong at ten Ngai la
Padmakara, Lien Hoa Sanh. Sau o Ngai Padmakara c mi ngoi
len ngai bang nhng vien ngoc quy va tat ca dan chung cung dng
rat nhieu.
Khi ln len, v hoang t lam cho nhieu ngi cung trng thanh
qua cac mon the thao va tro chi thi thanh nien cua Ngai. Ngai lap
gia nh vi Prabhadhari va cai tr vng quoc Uddiyana theo Giao
Phap. Vao luc nhan ngoi, Ngai thay khong the em lai li ch ln lao
cho ngi khac bang viec lam cho at nc phat trien nen Ngai xin
Vua Indrabodhi cho phep thoai v nhng khong c chap thuan. The
nen trong mot cuoc chi, Ngai gia v lam ngon giao tuot khoi tay va
giet chet con cua mot bo trng. Do vay Ngai b ket an lu ay en
mot ngha a. Ngai song Bang Vien, Hoan hy Lam, va Sosaling,
thc hien gii luan ao c cua mot hanh gia yogi. Trong thi gian
nay Ngai nhan c quan anh va an phc cua hai dakini la ang
Hang phuc Ma Vng va Bac Duy tr Cc Lac. Khi trieu thnh tat ca
dakini cua ngha a di lenh mnh, Ngai c biet la Shantarakshita.
Padmakara tr ve x Uddiyana en hon ao trong ho, o Ngai
thc hanh Mat Chu va ngon ng bieu tng cua ch dakini, nh vay,
12
Ngai em ch dakini en hon ao di menh lenh cua mnh. Sau o
Ngai tu hanh Rng Kho Hanh va c ban phc linh kien thay
Vajra Yogini. Ngai rang buoc tat ca loai Rong trong nhng ho cung
nh nhng tinh linh cua hanh tinh phat the bao ve Giao Phap nh s
trao quyen vi nang lc sieu nhien cua tat ca ch daka va dakini. V
vay Ngai noi danh la Dorje Drakpo Tsal (ai lc Phan No Kim
Cng).
Sau o Ngai du hanh en kim cng ngai Bo e ao Trang,
tai ay Ngai pho dien nhieu phep la. Dan chung hoi Ngai la ai, va khi
tra li Ngai la mot v Phat t-hien, ho khong tin ma con ph bang. Xet
thay co nhieu ly do phai co mot v thay, Ngai en Sahor, o Ngai
tho gii vi Prabhahasti va c ban phap danh Shakya Sangye. Ngai
nhan giao huan ve tantra yoga mi tam lan va co linh kien cua cac
Bon Ton. Sau o Ngai en n ao s Kungamo, la bac tr tue dakini
Guhyasamaya xuat hien trong than tng cua mot s ni. Ngai yeu cau
c quan anh va Ba chuyen Ngai thanh chung t HUM, sau o Ba
nuot Ngai vao va nha ra qua hoa sen cua Ba. Ben trong than Ba, Ngai
c ban toan bo quan anh ben ngoai, ben trong, b mat va c tnh
hoa ba che chng (than, khau, y).
Sau nay Ngai gap tam v ai Tr Minh Vng va tho tam phan
nghi quy. Ngai tho nhan Maya Jala t ai s Buddha Guhya va
Dzogchen t to Shri Singha. Theo cach nay, Ngai tho nhan va hoc tap
tat ca sutra, tantra t rat nhieu hoc gia va nhng v to a thanh tu cua
An o. Ngai rat thong tue, ch can nghien cu mot chu e ch mot lan
ma a co linh kien cua tat ca Bon Ton khong can thc hanh. Vao luc
o, Ngai c biet la Loden Choksey va pho dien cach thc vien man
cua bac vidyadhara ang cap cao tot.
Ke tiep, Ngai en vung ngoai o cua Sahor. Tai o Ngai loi cuon
cong chua Mandarava, con gai cua Vua Vihardhara. Ngai nhan Ba
nh s ho tr nghi quy cua mnh, va ho thc hanh ba thang trong ong
Maratika, sau nay c Phat Vo Lng Tho (Amitayus) xuat hien
trong than ngi ban quan anh tren ho va ban phc e bat kha phan
vi c Phat. Ho c ban mot ty tantra ve trng tho va at thanh
13
tu cua vidyadhara thuoc ang cap lam chu cuoc song. Thanh tu
Kim Cng Than vt khoi sinh t, cac Ngai tr lai vng quoc Sahor
e hoang Phap. Khi khat thc, cac Ngai b nha vua va bo trng bat
va em thieu song, v Thay va consort tao niem tin bang s pho dien
huyen dieu; chuyen dan hoa thieu thanh ho nc lanh gia, cac Ngai
ngoi tren hoa sen gia ho. Cac Ngai a lam tat ca moi ngi thc
hanh Giao Phap mien mat va a a ho vao trang thai vt khoi luan
hoi.
Sau o, c Padmakara tr lai x Uddiyana e chuyen hoa dan
chung. Trong khi tr bnh khat thc, Ngai b nhan dien va em hoa
thieu trong mot lo thieu ln tai rng an hng. V Thay va phoi ngau
mot lan na xuat hien tren mot hoa sen gia ho khong b thng ton,
eo mot chuoi so ngi bieu tng cho s giai thoat tat ca chung sanh
khoi luan hoi. V s pho dien phep mau nay Ngai c biet la Padma
Thotreng Tsal (ai Lc Lien Hoa cua Chuoi So). Ngai lu lai
Uddiyana trong mi ba nam nh mot v thay cua nha Vua va lam cho
toan vng quoc thc hanh Giao Phap. Trong thi gian nay, Ngai ban
quan anh va giao huan cho Kadue Chokyi Gyamtso la Bien Phap
Bieu Tng Cho Moi Giao huan. Nh o vua va hoang hau cung tat
ca nhng ngi co can c a thanh tu ang cap vidyadhara toi
thng. Do vay Ngai c biet la Padma Raja (Lien Hoa Vng).
Tng ng vi mot tien tri trong Kinh Tri Kien Huyen Dieu,
Ngai Padmakara t bien thanh nha s Wangpo Dey e chuyen hoa
cho vua A Duc (Asoka). e xay dng cho vua A Duc niem tin bat
thoai chuyen, ch trong mot em Ngai dng nen trong the gian nay
mot ty bao thap cha nhng xa li cua ang Nh Lai. Ngai cung
khuat phuc mot so v thay khong phai Phat Giao, Ngai a b au oc
bi mot v vua nhng khong b thng ton. Sau o, khi b nem xuong
dong song, Ngai lam nc song chay ngc, con Ngai th nhay mua
gia tri. Qua o, Ngai c biet la ai Lc Kim X ieu.
Ngoai ra, Padmakara con t hien than trong than tng Acharya
Padmavajra, v Thay a phat hien Tantra Hevajra, cung nh Brahmin
Saraha, Dombi Heruka, Virupa, Kalacharya, va nhieu v thanh tu
14
(siddha) khac. Ngai tu hanh trong nhng ai mo a, o Ngai day
Kim Cng Tha cho ch dakini. Ngai hang phuc nhng tinh linh the
gian ben ngoai va ben trong, ch nh cho ho lam nhng ngi bao ve
Giao Phap. Vao luc o, Ngai c biet la Nyima Oser.
Khi nam tram v thay ngoai ao sap anh bai Giao Phap trong
mot cuoc tranh luan tai Bo e ao Trang, c Padmakara thach thc
ho va Ngai a chien thang. Mot so ta s phai vien en ta thuat, nhng
Padmakara anh tan ho bang mantra phan no ma Ngai a c dakini
Hang phuc Ma Vng ban cho. Tat ca ho eu chuyen tam theo Phat
Giao va ngon c Giao Phap tung bay tren bau tri. Vao luc o Ngai
c biet la Senge Dradrok. Luc o Ngai diet het ba nhiem o va an
tru trong ang cap Vidyadhara lam chu cuoc song.
i en ong Yanglesho gia An o va Nepal, Ngai gap
Shakya Devi con gai vua x Nepal, ngi a nhan li ho tr va lam
phoi ngau cho nghi quy cua Ngai. Trong khi Ngai thc hanh
Vishuddha Heruka, ba tinh linh hung manh a ngan khong cho ma
trong ba nam tao ra benh tat va oi kem. c Padmakara gi ngi
em tin ve An o cau nhng v thay cua Ngai ban cho mot giao huan
co the chong lai nhng che chng nay. Hai ngi a tr ve mang
theo kinh van Kilaya, nhng che chng t nhien c dep tan ngay
khi ho va en Nepal. Sau o, Padmakara va v phoi ngau thanh tu
tat a toi thng va an tru trong ang cap Vidyadhara ai an.
Guru Rinpoche nhan thay viec thc hanh nghi quy cua
Vishuddha Heruka em lai ai thanh tu. Nhng thc hanh nay cung
giong nh ngi i buon gap nhieu chng ngai, con Kilaya giong nh
s bao ho khong the thieu. V s trung hp ngau nhien nay, Guru
Rinpoche a soan thao nhieu nghi quy cha hai Heruka nay. Tai ni
ay Ngai rang buoc mi sau v bao ve the gian phat nguyen gi gn
nghi quy Kilaya.
c Padmasambhva vieng tham nhieu vng quoc co khac va
truyen day Giao Phap: nh Hurmudzu gan Uddiyana, Sikojhara,
Dharmakosha, Rugma, Tirahuti, Kamarupa, vaKancha, cung nh
nhieu ni khac. Kinh van khong noi ro Ngai co en x Droding hay
15
khong, nhng nhng giao huan tantric Ngai a ban ve Hevajra,
Guhyachandra Bindu, Vishuddha, Hayagriva, Kilaya, va Mamo van
con truyen en ngay nay.
Padmakara c xem la song An o en ba ngan sau tram
nam giang day lam li ch chung sanh. Nhng nhng hoc gia ch chap
nhan mot na so nam; v o ch la con so tng trng.
e chuyen tam dan x Mong Co va Trung Quoc, c
Padmakara hoa than thanh Vua Ngonshe Chen va hanh gia Tobden.
Ngoai ra Ngai con xuat hien nh than ong vung ngoai o
Shangshung, Ngai a ban nhng giao huan ve dong truyen nghe cua
ai Vien Man (Dzogchen) va dan dat nhieu e t xng ang thanh
tu than cau vong.
Bang nhieu phng tien, xuat hien nhieu ni, trong nhieu than
tng khac nhau, noi nhieu th tieng, nhng hoat ong cua c
Padmakara that s vt len moi suy lng.
Bay gi, toi xin mo ta lai viec Ngai Padmakara en x Tay
Tang ra sao. Khi Vua Trisong Deutsen, mot hoa than cua Bo Tat Van
Thu, c hai mi tuoi; trong Ngai hnh thanh mot khao khat manh
me ve Giao Phap thieng lieng c pho bien. Ngai mi Bo Tat
Khenpo
4
t An o, bac a day thap thien hanh va thap nh nhan
duyen. Mot nam sau, nen mong cua mot ngoi ai T a xong, nhng
nhng tinh linh cua Tay Tang tao chng ngai va ngan can viec xay
cat. Phu hp vi tien tri cua Ngai Khenpo, nha vua c nam ngi
nhanh chong mi thnh ai s Padmakara. Biet trc viec nay,
Padmakara a en Manyul gia Nepal va Tay Tang. Tren ng
en mien trung Tay Tang, Ngai i qua Ngari, Tsang, va Dokham dung
than thong tham tat ca cac khu vc, o Ngai rang buoc mi hai
thien n Tenma, mi ba Gurlha va hai mi mot Genyen phat the,
cung nh nhieu tinh linh hung manh khac.

4
Bo Tat Khenpo thng c biet bang ten Shantarakshita, v to An o au
tien a tho gii cho nhng tu s Tay Tang.
16
Tai Rng Tamarisk Hong Thach, Ngai gap vua Tay Tang va
len nh Hepori thu phuc quy than. Ngai at nen mong cho tu vien
Samye va trong coi t au en khi hoan tat, Ngai giao cho nhng quy
than trc ay gay can tr viec xay cat phai lam viec. Trong nam
nam a xay dng xong mot quan the t vien Samye Quang Vinh, Bat
Bien va Thanh Tu T nhien Vihara, bao gom ba tu vien cua hoang
hau, cac quan the cung ien nay a xay theo bieu tng Nui Tu Di
bao quanh bi bon chau luc, tam chau luc phu, mat tri, mat trang, va
tng thanh cua nui sat. Trong le thanh hoa, a xay ra nam au hieu
ky dieu.
Sau o nha vua c muon phien dch kinh ien va thiet lap Giao
Phap, nen vua chon nhng thieu nien Tay Tang thong minh hoc e
thanh nhng dch gia. Ngai mi nhng Phap s thong hieu Kinh, Luat,
Luan t An o, nh Ngai Khenpo tho gii cho bay v tu s au tien va
dan dan thiet lap mot tang oan a tho gii. Bo Tat Khenpo, c
Padmakara va cac nha hien triet khac cung Ngai Vairochana, Kawa
Paltseg, Chog-ro Lui Gyaltsen va nhng dch gia khac a trao tat ca
Kinh ien Hien va Mat cua ao Phat ang ton tai cung nh nhng
luan th giang ngha ve chung cho Tay Tang.
Vairochana va Namkhai Nyingpo c gi ti An o, Ngai
Vairochana hoc Dzogchen vi To Shri Singha, trong luc Namkhai
Nyingpo tiep nhan giang day ve Vishuddha Heruka t ai s
Hungkara. Ca hai eu thanh tu va ve hoang Phap Tay Tang.
Sau o, Vua Trisong Deutsen thnh cau c Padmakara quan
anh va hng dan. Tai Chimphu, ni an tu tren Samye, ai s a
hien lo mandala tam nghi quy Heruka, Ngai lam le nhap dong cho
nha vua va tam ngi khac. Moi mot v c giao pho vi mot trao
truyen ac biet, va ca chn ngi eu thanh tu nh thc hanh giao
huan.
Padmakara a ban vo so giao huan tham sau va ky dieu khac
lien ket vi ba tanra noi cho nhieu e t a nh trc, ng au la
nha vua va nhng con trai va hai mi lam v e t Lhodrak, Tidro
va nhieu ni khac.
17
Guru Rinpoche lu lai Tay Tang nam mi lam nam sau thang,
bon mi tam nam luc nha vua con song va va bay nam sau thang sau
o. Ngai en Tay Tang luc nha vua c hai mi mot tuoi (810 sau
Cong nguyen). Nha vua qua i vao tuoi sau mi chn. Padmakara
lai vai nam sau o trc khi ri khoi x La Sat (Tay Tang).
Padmakara i tham hai mi ngon nui tuyet cua Ngari, hai mi
mot ni thc hanh mien trung Tay Tang va Tsang, hai mi lam ni
Dokham, ba thung lung an khuat va nhieu ni khac. Moi ni Ngai
eu ban phc thanh ni thieng lieng e thc hanh. Biet trc v vua
sau nay se pha hoai Phat Giao Tay Tang, Ngai ban nhieu tien tri
cho tng lai. Hoi y vi nha vua va nhng e t than can, Padmakara
chon dau vo so giao huan terma, chu yeu tai tam kho tang cua ca
nhan nha vua, nam kho ai tr, va hai mi lam kho vi dieu. Ly do
chon dau nhng terma nay la ngan nga s huy diet giao huan Kim
Cng Tha, tranh s them that hay lam sai lac Kim Cng Tha cua
gii tr thc sau nay, e bao ton an phc va lam li ch cho nhng e
t trong tng lai. Vi moi kho tang chon dau nay, c Padmakara
eu tien tri thi gian phat hien, ngi nao se phat hien va ngi gn
gi giao huan a nh trc. Ngai bieu lo tng phan no khung khiep
cua tr tue ien mi ba ni ten la Hang Cop, rang buoc tat ca tinh
linh the gian di li the phuc vu Giao Phap, va giao cho ho canh gi
nhng kho tang terma. Vao luc o Ngai co ten la Dorje Drollo.
e gi niem tin cho nhng the he tng lai, Ngai e lai dau an
than Ngai tai Bumthang dau ban tay Ngai tai Namtso Chugmo, va
dau chan tai Paro Drakat cung nh vo so dau an nhng cho thc
hanh khac.
Sau cai chet cua Vua Trisong Deutsen, Padmakara a Mutig
Tsenpo len ngoi. Ngai thc hien mot drubchen tai Tramdruk, Ngai
trao giao huan tham sau cho Gyaltse, v hoang t th hai va ban tien
18
tri rang ong se lam li ch chung sanh do tr thanh mot v khai mat
tang trong mi ba kiep sau.
5
Khong the tnh em c co bao nhieu e t Tay Tang a
nhan c quan anh t c Padmakara trong than ngi, nhng phan
ln c noi tieng la hai mi lam v e t ban au, hai mi lam v
khoang gia, sau nay la mi bay va hai mi mot e t. Co tam
mi e t cua Ngai ac than cau vong tai Yerpa, va mot tram le tam
thien s tai Chuwori, ba mi hanh gia tantrika tai Yangdzong, va
nam mi lam bac giac ngo tai Sheldrag. Ve e t n co hai mi lam
e t dakini, va bay yogini. Nhieu v e t than can nay co dong
truyen tha lien tuc cho ti ngay nay.
Khi Ngai sap ri khoi x la sat en hng Tay Nam, nha vua va
bo trng cung tat ca e t co gang can ngan Ngai Padmakara khong
i, nhng khong hieu qua. Ngai ban cho moi ngi giao huan va khai
th rong ln va khi hanh t eo Gunthang, ci tren mot con nga
hay s t, ch thien theo ho tong va cung dng. Tai nh Nui Mau
ong Quang Vinh tren chau luc Chamara, Ngai giai thoat Raksha
Thotreng, vua cac la sat, va mang hnh tng nay. Sau o, Ngai kien
tao mot cach phi thng cung ien Lien Hoa Quang vi nhieu trang
hoang ky dieu khong the tng va Ngai lu xuat ra tam than tren tam
hon ao bao quanh, o Ngai an tru nh nha vua giang day tam nghi
quy Heruka.
Hien tai Ngai an tru ang cap vidyadhara t-hien trong tng
quan nhiep chnh cua Vajradhara (Kim Cng Tr), bat bien vi thi
gian chng nao luan hoi con ton tai. Tran ay long bi, Ngai lu xuat
nhieu hoa than lam li ch chung sanh. Tham ch sau khi giao huan
vinaya (luat tang) b h hoai, Ngai cung se xuat hien vi nhng hanh
gia tantric. Se co nhieu e t a nh trc thanh tu than cau vong.
Trong tng lai khi c Phat Di Lac xuat hien en the gian nay, c

5
Lan tai sinh th mi ba nay la khai mat tang ai phap vng Chokgyur
Lingpa.
19
Padmakara se hoa than la mot ngi c biet la Drowa Kundul va
truyen ba giao huan cua Kim Cng Tha cho tat ca ngi xng ang.
Tieu s van tat nay ch la mot phan tng thuat e thch nghi
vi nhng g ma ngi hoc bnh thng co the tiep nhan
6
.



















6
Ngai Jamgon Kongtrul la tai sinh cua dch gia Vairochana. Ngai co nhieu
linh kien ve Guru Rinpoche va cung la mot v khai mat tang.
20

GIAO HUAN DAN NHAP

Trong thi gian ma the gii chung ta ang song, mot ngan v
Phat se xuat hien. Tng t, moi v Phat nay se co mot ngan Guru
Rinpoche thc hien nhng hoat ong cua cac Ngai. Trong thi hien tai
cua c Phat Thch Ca Mau Ni, mot than lu xuat trong than ngi
nh vay la c Padmasambhava, Lien Hoa Sanh. Ngi ta noi rang
trong tieu s, Ngai t nhien sinh ra t mot hoa sen trong mot ho ma
khong co cha me. Sinh ra vi than ngi mot cach ky dieu nh vay,
Ngai c phu cho ai than lc co kha nang hang phuc khong ch
nhan loai ma con nhng tinh linh va nhng loai phi nhan khac. Ngai
song trong mot thi gian dai. Ngai An o khoang mot ngan nam va
sau o Tay Tang nam mi nam. Khi sap ri Tay Tang Ngai c
hai mi lam e t chnh va nha vua a tien. Tai bien gii Nepal
Ngai c nhng dakini cua bon bo ho tong tren mot con nga goi la
Mahabala. Con nga than thoai nay bay len tri, e lai nhng e t
nhn hnh anh Ngai Guru Rinpoche nho dan roi bien mat.
Theo truyen, c Padmasambhava xuong Bo e ao Trang va
lai o mot thi gian. Sau o en tnh tho cua Ngai c biet la
Sangdok Palri, Nui Huy Hoang Mau ong. Ve vat chat, o la mot hon
ao rong ln, mot loai ban chau luc, ngoai bien ve hng Tay Nam
cua Bo e ao Trang. ao co mot so tang, cho thap nhat la ni c
tru cua la sat. Theo tien tri cua c Phat Thch Ca Mau Ni, loai quy
an tht ngi nay se xam nhap the gian trong mot giai oan lch s sau
nay vao khoang thi gian tuoi tho trung bnh cua con ngi la hai
mi. Tao ra mot hiem hoa ln, loai la sat se khuat phuc va tieu diet
tat ca nhan loai. c Phat cung tien tri rang Ngai Padmashambhava
se en chau luc nay va chien thang loai la sat. Guru Rinpoche a ng
vi li tien tri.
Ngon nui chnh tren ao mau ong nay i sau xuong bien ti
coi Long cung. nh nui am thung bau tri len ti the gii Pham
21
Thien cua coi sac gii. Tren nh nui la mot coi Phat ba tang xuat
hien ky dieu. Tang tren cung la phap than lu xuat cua Guru
Rinpoche, la Phat Vo Lng Tho (Amitayus), tang gia la tng bao
than cua Guru Rinpoche, la c Avalokitesvhara (Quan T Tai), va
tang di cung la tng hoa than cua chnh Guru Rinpoche bao quanh
bi tam hien than. Guru Rinpoche la tam lu xuat cua Phat A Di a,
ng lu xuat cua Quan T Tai va than lu xuat cua Phat Thch Ca
Mau Ni. Trc khi hien than en the gian nay Ngai xuat hien trc
tien trong coi bao than nh nam gia nh Thotreng Tsal, sau o la tam
roi mi hai hien than, va cuoi cung la vo so than lu xuat.
Trc luc ri Tay Tang, Guru Rinpoche tien tri nhieu viec va
em chon dau nhieu giao huan e tng lai sau nay phat hien. Ngai
ban phc cho nhng e t than can c bat kha phan vi Ngai.
Trong tng lai nhng than tai sinh cua ho se phat hien nhng giao
huan chon dau. c phu cho ai than lc ky dieu nh chnh c
Guru Rinpoche, ho co the bay trong bau tri, di chuyen t do qua
nhng vat the cng, giai ngha vo chng ngai kinh ien va luan th
cung nh y ngha nhng tantra. ac biet la Guru Rinpoche tien tri s
xuat hien cua 108 v ai terton, nhng bac khai mat tang. V s thay
oi thang tram trong lch s the gii, moi v terton se xuat hien vao
thi iem a nh e giup chung sanh oi mat vi kho khan. Nhan
biet c nhng kho khan trong tng lai, Guru Rinpoche chon dau
nhng thc hanh ac biet nhat la khe hp vi thi iem c phat
hien. Khi cac terton kham pha ra nhng terma th luc o se co mot
giao huan hoan toan mi, khe ly, khe c va co y ngha trong thi gian
va hoan canh ac biet o. V du giong nh chung ta chuan b thc
pham ti mi e khong b benh, tng t nhng giao huan terma
c phu cho nhng pham tnh rat ac biet. Mot pham tnh la nhng
terma co dong truyen van tat se khong b gian oan v bat ky vi pham
hoac t samaya; ngoai ra, nhng terma cung khong b ngi khac t
y them vao. Nhng giao huan an tang bat nguon trc tiep t c Guru
Rinpoche va c phat hien bi nhng e t cua Ngai trong nhng tai
sanh tng lai; sau o c pho bien e nhanh chong thc hanh.
22
Tom lai, e lap lai va phat trien, pham tnh ac biet cua nhng
giao huan terma do Guru Rinpoche chon dau cung cap mot thanh tu
thch hp cho moi the he, tng thi iem va ca nhan gap c. Moi v
terton phat hien nhng giao huan mi cho nhng ngi c nh
trc thc hanh. Nhng terma cu co the b t vet do t samaya, khien
tr hoan nhng dau hieu thanh tu. V vay, nhng terma mi co an
phc ln hn nen nhanh thanh tu. Hn na, a so moi ngi ke ca
ngi Tay Tang eu thch nhng g mi la. Nhng terma mi co ve
hap dan hn! Ngi Tay Tang t tin tng vao cac terma cu, nen ket
qua cua thc hanh b tr hoan. Niem tin ln hn va tin tng vao
nhng terma mi khien sieng nang thc hanh nhieu hn, nen ket qua
se nhanh hn. o la nhng nhan to trung khp e nhng terma mi
xuat hien. Neu khong th mot terma cho moi mot trong Ba Goc Guru
(ao s), Yidam (Bon Ton) va Dakini la u. Nhng ngi ta thng
thch nhng g mi la; mot v terton mi phat hien mot giao huan
terma mi gay ra niem hoan hy to ln. ieu nay la mot trong nhng
phng tien thien xao cua Guru Rinpoche.
Yeshe Tsoygal la mot trong nam lu xuat cua Vajra Yogini va,
trong cot tuy cung chnh la bieu hien cua c Guru Rinpoche. Ba xuat
hien e ho tr Guru Rinpoche trong viec truyen ba Kim Cng Tha,
nhat la nhng giao huan terma trong x tuyet Tay Tang.
Nhn be ngoai theo ngha en, t dakini co ngha ngi an tru
trong h khong, mot v tri khong can i tren mat at. Co nhieu loai
dakini khac nhau: dkini tr tue, dakini hanh ong, va dakini the gian.
Dakini tr tue thc s la tanh h khong cua s tnh giac sang ngi. S
nhan biet la kha canh nam, trong khi trong nhan thc cua chung ta la
pham tnh n. Nh vay ba me v ai cua phap than la nen tang cua tat
ca dakini.
Trong thc te, nen tang cua tat ca Bon Ton nam la phap than
Phat Pho Hien (Samantabhadra) va nen tang cua moi Bon Ton n la
Samantabhadri. Samantabhadra la nen tang cua tat ca nhan thc va
Samantabhadri la tanh h khong trong tat ca nhan thc o. Ngoai ra,
Samantabhadri c goi la nen tang cua s lu xuat, v n Phat ai tr.
23
Vajra Varahi la mot bao than lu xuat cua tr tue, nh nam v Phat n
Dhatvishvari, Mamaki, Buddhalochana, Pandaravasini, va
Samayatara, la nhng v consort cua nam v Phat nam. Tren bnh dien
hoa than lu xuat cua tr tue la c Arya Tara. ay la nhng dakini
tr tue cua ba than.
Them vao cac dakini tr tue, con co nhng dakini thc hien
nhng hoat ong giac ngo v li ch cua moi chung sanh, nhng dakini
samaya (gii nguyen) giam sat can than nhng cam ket tantric samaya
cua chung ta. Cung co nhng dakini song trong nhng thanh a chnh
va phu trong the gian nay nh: ba mi hai thanh a chnh va hai
mi bon thung lung thieng lieng phu, bao gom tam ai mo a, c
biet la sau mi bon ni linh thieng ma sau mi bon v daka va
dakini c tru. Tng ng vi sau mi bon a iem ben ngoai, tren
bnh dien vi te, ch daka va dakini cung tru trong sau mi bon trung
tam tren than the chung ta nh tinh tuy thanh tnh cua cac kinh mach,
nang lng, va tinh chat.
Yeshe Tsoygal cung la mot lu xuat cua c Arya Tara. Arya
Tara la mot lu xuat cua Vajra Varahi. Nen tang lu xuat cua Vajra
Varahi la Prajnaparamita (Tr tue) va Samantabhadri. Ba than nam
tng ng la Phat Pho Hien, Phat Kim Cng Tr va Phat Thch Ca
Mau Ni. That hoan toan sai lam khi noi ch co phai nam mi thanh
Phat con phu n th khong, v ca hai Prajnaparamita va Samantabhadri
eu la Phat. Nam phng dien cua Vajra Varahi cung la nam v Phat
toan giac. c Arya Tara xuat hien trong than tng cua mot bo tat
a th mi, nhng trong thc te Ba cung la mot v Phat toan giac.
Ngoai ra, tam n bo tat trong bon mi hai Bon Ton hien minh cung
la nhng v Phat. Thuoc tnh nam, n khong phai la quyet nh toi
hau. Tam nam va n bo tat trong so nhng Bon Ton hien minh trong
trang thai trung am ve cot loi giong het nh tam thien n mamo va
tam yogini, tat ca phai n eu thuoc ve Bon Ton phan no. Nhng v
Phat nam xuat hien trong tng ngi n, va ngc lai. Cac dakini co
the xuat hien trong nhieu cach va hnh tng khac nhau, mot so co
24
tng phan no hay ghe s e ngan chan nhng t duy va nhan thc sai
lac.
Cuoi cung khi thc hanh Giao Phap, that la tot khi nh lai pham
tnh ac biet cua he thong Kim Cng Tha theo truyen thong cu
dch va nhat la giao huan Dzogchen la nang cao hanh vi ao c
trong luc ha mnh khiem ton trong quan iem. Tuyen thuyet nay cua
Guru Rinpoche la mot quyet nh quan trong. Neu chung ta bat au
hanh ong theo quan niem cao, th giong nh ien hay loan tr. Neu
ch gi quan iem cua nhng tha thap chung ta se khong bao gi gap
c hoi giai thoat. Quan iem cua mot Thanh van hay Phat oc giac
khong mang lai giai thoat trong mot kiep ma phai trai qua sau ba a
tang ky kiep (khong the tnh em) mi c giai thoat. Chung ta phai
hanh ong theo nhng tha thap trong luc van gi quan iem cua
nhng tantra noi.

TULKU URGYEN RINPOCHE
ong Asura 1989




25


NHUNG GIAO LY DI LEN VOI HANH

ao s Padmakara xuat hien trong nhieu hnh thc khac nhau
vi nhieu loai y phuc. Trong cach thc vt ngoai tuan thu, Ngai tuan
thu moi gii luat t gii thanh van cho en cac li the Mat tha cua
nhng bac Vidyadhara. Ngai khau truyen chn tha th bc va nh the
ch bay cai thay va hanh la mot the thong nhat, i xuong vi cai thay
trong khi i len vi hanh. Bi v tam Ngai s ac s chng ngo toan
giac, vi Bo e tam Ngai yeu quy chung sanh hn chnh Ngai.
Ngai la mot hoa than lam ngi, mot bac giac ngo, va noi ra tat
ca nhng li day ve lam sao e ng x, hanh ong (hanh) a c
cong chu Tsogyal chep lai.
ao s v ai noi: Bat ky giao ly cua nhng tha ngoai hay tha
noi nao con thc hanh, trc tien con phai quy y Tam Bao. a co
nhng gii luat lam nen tang cho s thc hanh cua mnh
7
, moi khi con
i ve hng nao, hay quy y ch Phat va Bo Tat cua hng ay.
Hay luon luon co niem tin khong lay chuyen vao Tam bao. Lam
nh the, con tao ra mot noi ket nghiep bao ngay t gi, va trong tng
lai con se tr thanh e t cua ch Phat. Bi the, can yeu phai cung
dng va cau nguyen Tam bao.
ao s Padma noi: Hay thc hanh Phap thap thien va hay co
niem tin vao cai nen tranh va cai nen lam theo cac loai hau qua trang
va en cua nhng hanh ong ay. Lam nh the nhng hanh ong cua
con se gi c sc manh ln lao.
Bi v nang lc cua chan ly la v ai, hay vat bo moi hanh xau
va toi loi, hay ap dung phng thuoc tr lai nhng phien nao cua con,
va danh cho nhng hanh ong cong c mot no lc ln lao.

7
Nhng gii luat hanh gia a tho trong bat ky tha nao cua ba tha.
26
Ngi khong tch tap cong c se khong tao c mot thai o
cao ca. Ngi tch tap cong c se co mot tam thai cao ca. Mot khi
con gi tam thai cao ca trong hien the cua con, con se no lc cho ieu
c hanh va kiem che vi ieu bat thien. Bi the can yeu la phat khi
sieng nang trong moi loai phng tien khac nhau cho viec tch tap
cong c qua than, ng va tam cua con.
ao s Padma noi: Phat Bo e tam, tam at vao giac ngo toi
thng, trc khi lam bat c mot thc hanh Phap nao, la toi quan
trong. Ngi a phat Bo e tam se trau doi tam bnh ang, thay tat ca
chung sanh la nhng ngi me cua mnh, thoat khoi thien v va thanh
kien, e co the phung s tat ca chung sanh.
Trong het thay chung sanh, khong co mot ai khong tng la cha
hay me cua con. The nen nh mot cach e tra n long tot cua tat ca
chung sanh, hay bat tay lam viec cho hanh phuc cua ho.

Hay trng dng t bi cho tat ca chung sanh. Thng trc tu
hanh Bo e tam. Hay t huan luyen mnh lam li lac cho tat ca chung
sanh qua moi hanh ong cua con. Hay t huan luyen quy trong ngi
khac hn chnh con.
Tom tat, iem thiet yeu nhat la quyet nh phat Bo e tam phai
i trc moi thc hanh noi va ngoai va nhng giai oan phat trien va
thanh tu.
Phat sanh Bo e tam la goc re tham sau nhat cua moi thc hanh
Phap.

ao s Padma noi: Neu con muon at en Phat tanh toan giac
bay gi con hay tu hanh s hieu biet rang tat ca moi chap nga va chap
Phap eu khong co t tanh.
Bat ke cong hanh g con co the dan than vao, hay thau hieu
rang moi hien tng la nh mong va huyen thuat.
27
Hp vi giao huan khau truyen cua ta, con hay tu hanh tanh
khong cua moi hien tng ma khong bam chap vao sau ba la mat hay
ai bi.
Bang nang lc thien nh ve tanh Khong, con can i en cho
chng ngo rang sau ba la mat va ai bi c sinh ra cung nh huyen
mong.
Dau con thien nh ve tanh Khong, hay chac chan rang no phai
tr thanh mot tr giup cho thc hanh c hanh va mot phng thuoc
tr het nhng phien nao cua con.
Bat c thien can nao con dan than vao, hay cung cap nhien lieu
cho no bang Bo e tam va khong la khoi sau ba la mat.
Bat c con lam ieu g, hay luon luon co y nh tang trng
cong c va giam bt nghiep xau.
Bat c hanh ong than the nao con dan than vao, hay bien
chung thanh cong c. Bat c li nao con noi ra, hay bien chung
thanh cong c. Bat c y ngh nao con khi len, hay bien chung thanh
cong c.
Tom lai, hay no lc tron ven ch cho s hoan thien va c hanh
cua nhng hanh ong cua than, ng, tam. Hay xa lanh ngay ca mot
viec xau hay toi loi nho nhat.
Neu con khong gi gn s che ch cua ao giap chanh niem va
tnh giac, nhng vu kh cua phien nao se cat t ong mach chu cho
viec at en nhng coi cao hn va s giai thoat. Bi the suot bon oai
nghi cua hoat ong hang ngay, can yeu la bao ve mnh vi ao giap
chanh niem va tnh giac.

ao s Padma noi: Trc het hay tin vao nhan va qua cua
nhng hanh ong cua con.
Hay nh trong tam chang bao lau chac chan con se chet. Cuoc
i nay ch keo dai mot choc lat the nen ch co no lc cho nhng s
vat cua i nay.
28
Hay nh trong tam tng lai th keo dai va hay no lc cho li
lac cua tng lai.
Hay chuan b va chac chan t bay gi cho s li lac cua nhng
i tng lai e con khong trt vao loi mon thoai hoa.
Ch t phu ve ieu g ca. Neu con gi s kieu hanh khi ngh
rang con co hoc, ln lao hay cao ca, con se khong co c pham tnh
tot ep nao. The nen hay vat bo t phu va tu hanh Phap ma khong
dao ong du ch mot khoanh khac.
Hay ap dung nhng phng thuoc chong lai nhng hanh
xau.Tham ch mot phien nao hay mot viec khong c hanh nho nhat
khi len trong con, hay ngh en no nh la mot kho au to ln nang ne
nh nui Tu Di khong the chu ng c.
Nhng hanh ong c lam vi s nghi ng se chang thanh tu
c g, the nen ch mang gi mot nghi ng nao nho nhat.
Chng nao con cha t bo c chap nga, bay gi hanh xau du
nho en au cung se con mang lai nhng hau qua. The nen can yeu la
phai tranh hanh xau.

ao s Padma noi: a nhan nhng the nguyen cua ai tha hay
tieu tha
8
, ch bo chung du co mat mang. Neu con lam h hong
chung, toi quan trong la tc khac sam hoi va nhan lai nhng the
nguyen.
Mot so ngi khi the nguyen cua ho b h hong, tr nen nga
long va con mac phai nhng hanh ong vi pham hn na. Nhng
giong nh t tay ue mnh bang cach tam ra va xt nc thm sau khi
trt vao cho d, hay tnh hoa nhng che chng va nhng hanh vi vi
pham lam sa oa e cho viec vi pham gii nguyen khong bao gi tch
tap tr lai.

8
Bo tat nguyen va gii luat quy y, cai sau cung bao gom nhng gii nguyen
cho giai thoat ca nhan. Xem thuat ng.
29
Ch ong hanh hay lam ban vi ngi a lam h hong gii
nguyen cua no du ch mot giay phut. neu khi mac ao trang ma con i
vao mot vung bun lay, chat bun en o chac chan se pha h mau
trang. Tng t, du cho nhng gii nguyen cua t than con van trong
sach, con chac chan se b nhiem o cho nhng gii nguyen b h hoai
cua nhng ngi khac. Con neu nhng gii nguyen cua t than con
khong trong sach, no a en th khong the b nhuom en. The nen hay
rat can than.
Can yeu la khong song chung vi ngi xau hay ngi ong
hanh xau a anh mat nhng gii nguyen cua ho.
Bat luan the nao con can bao am cho mnh khong phai ho then
v chnh mnh.

ao s Padma noi: Trong bat ky hanh ong nao con dan than
vao, ch lam ieu g trai vi Phap ma ieu ay khong tr thanh s tch
tap cong c va tr tue.
Ch ham muon ieu g khac ngoai Phat qua toan giac va lam li
lac cho khap ca chunh sanh.
Ch chap chnh ieu g. Ban than s tham luyen la goc re cua
troi buoc no le.
Ch phe phan nhng giao ly khac va che bai, coi re ngi khac.
Tat ca moi giao ly la rot rao khong the phan chia, nh v man cua
muoi trong bien.
Ch phe phan tha nao cua nhng tha cao va thap. Chung
ong nhat la con ng e hanh trnh, nh nhng cap bac cua mot cau
thang.
Con khong the biet ngi khac tr phi con co the tri giac bang
hieu biet sieu nhien. The nen ch phe bnh nhng ngi khac.
Trong cai nhn tong quat, tat ca chung sanh trong ban tanh chan
that sau sa cua ho von van la nhng v Phat toan thien. Ho co ban
30
tanh cua giac ngo. Ch xem xet loi lam va nhng me vong cua ngi
khac.
Ch xem xet nhng gii han cua nhng ngi khac ma hay xem
xet lam the nao con co the cai oi chnh mnh.
Ch xem xet nhng khuyet iem cua nhng ngi khac ma hay
xem xet nhng khuyet iem cua chnh con.
Cai ln nhat trong moi cai xau xa la bam chap vao thanh kien
ton giao va phe bnh ngi khac ma khong biet tam thc ho. The nen
hay vat bo thanh kien nh vi thuoc oc.

ao s Padma noi: Du con a chu bao nhieu lan tai sanh t vo
thuy, con a khong hoan thanh li lac cho chnh con va cho nhng
ngi khac. Gi ay, trong than the nay, con nen hoan thanh li lac
cua mnh va cua nhng ngi khac.
Du con a nhap than bao nhieu lan trong qua kh, con a khong
co c hoi tu hanh Phap ma ch phong sau them vao nguc toi cua sanh
t. Gi ay hay no lc tu hanh nhng giao ly ai tha trong khoang
thi gian ngan ngui nay khi con a gap c Phap.
Hay ong hanh vi nhng ngi c hanh tang trng. Hay t
bo nhng ban be hanh xau tang trng.
Ch khao khat khong ngng s vat nh mot con cho hay mot
con ma oi, ma hay ngh ngi th tha nh ap dung nhng phng
thuoc tr lieu. Neu con t lam mnh met moi vi khao khat khong
ngng, con se lam xao ong tam thc con bang viec xau, va qua o
xao ong tam thc nhng ngi khac na. Nh the con se tch tap
hanh xau.
Neu con xem ch mot kho chu nho la kho au, no se tr thanh
au n hn. Con se khong tm ra hanh phuc tr phi con e cho tam
thc con ngh ngi th tha.
Ch eo uoi nhng kho au trc kia. Moi th du tot hay xau
eu a qua i. Ch d oan trc kho au tng lai.
31
Bat ke kho au nao co the xay ra vi con bay gi, ch nhng
bo no ma phat trien can am them na.
Trong moi trng hp, neu con khong ap dung nhng phng
thuoc cho tam thc con, kho au se khong bao gi cham dt.
Hay buong xa tam con trong trang thai bon nhien cua no ma
khong sa tr hay lam h hong no va nhe nhang chuyen no thanh cong
c.
ao s Padma noi: Khi con kien tr thc hanh Phap, ieu can
yeu la bang than ng tam luon luon tu hanh moi hanh ong thien can
cho s li lac cua nhng ngi khac.
Trc het, thc hanh dan dan ieu nay vi nhng cong hanh
nho nhat. Thnh thoang hay xet nghiem xem con co b ch ky lam d
nhiem hay khong. Con se khong thanh cong neu con con gi lai mot
chut vet ban nho nhat cua cai ta. Hay chac chan con khong b lam ban
bi s mhiem o cua ch ky.
S khac biet gia tha ln va tha nho la s phat Bo e tam. S
khac bietkhong bi do cai thay cua tr tue ma do bi long bi. Bi the
trong khi gi gn cai thay ve trang thai t nhien, con hay tu hanh long
bi.
V li lac cua chnh mnh va cua nhng ngi khac, con hay t
bo vnh vien kho au cua sanh t.
Hay tu hanh lap i lap lai cam giac t bo oi vi sanh t.
Hay tu hanh nhan lay tren con ganh nang kho au cua nhng
ngi khac.
Trc tien hay tu hanh xem moi chung sanh nh la chnh con.
Hay tu hanh cam thay rang s kho au cua nhng ngi khac la kho
au cua chnh con. Bay gi tu hanh yeu quy chung sanh hn ban than
con.
Hay tu hanh ai bi, no t nhien hanh ong v li lac cua nhng
ngi khac.
32
Danh t ai tha ch n gian bao ham yeu quy nhng ngi
khac hn ban than mnh. ai tha khong bao gi cha ng s theo
uoi hanh phuc ch cho chnh mnh ma khong ngh en s kho au cua
nhng ngi khac khi t xem mnh la quan trong hn.

ao s Padma noi: Neu con tu hanh tam thc con trong t, bi va
Bo e tam, con se khong tai sanh vao ba coi thap. Hn na ngay giay
phut ay con cung se khong bao gi ri tr lai. Ch ieu nay la giao
huan khau truyen cua ta.
Bat c ni nao con i, hay gi Bo e tam trong tam thc, ch
bao gi tach la s ong hanh cua no vi con.
Bat c hanh ong nao con dan than vao, hay lam no v li ch
cua chung sanh. Hay tu hanh nhn nhng ngi khac quan trong hn
chnh con. Con se at c nhieu pham tnh nh la ket qua cua s tu
hanh nay, chang han nh samaya va nhng the nguyen khong b h
hoai. Tr phi con trau doi Bo e tam, khong th con khong bao gi at
en giac ngo, du con co the thanh thao than chu va co rat nhieu than
lc.
Tat ca nhng thanh tu thong thng va toi thng se en t Bo
e tam khi len trong con ngi cua con. Ch ieu nay la giao huan
khau truyen cua Ta.

ao s Padma noi: Du con co thien nh ve tanh Khong hay cai
g khac, no van la mot thien nh sai lam tr phi no tr thanh mot
phng thuoc hieu nghiem chong lai nhng phien nao va tanh tam
thng the tuc. Bat c th g khong chong lai nhng phien nao va
nhng tam thng the tuc eu la mot nguyen nhan e ri vao sanh t.
Neu bat c giao ly nao con nghien cu, suy ngh, hay trnh bay
tr thanh mot phng thuoc hieu qua chong lai nhng phien nao cung
nh la mot tr giup khien cho Phap thanh tnh sanh ra trong con, bay
gi no c goi la mot giao ly ai tha va khong sai lam.
33
Bat ke con co the c ca ngi nhieu bao nhieu nh gioi trong
nghien cu, thuyet phap va thien nh, neu y nh cua con ch la tam
moi quan tam thuoc the gian, hoat ong cua con c goi la mot thc
hanh ta phap.
Trong moi trng hp, ieu can yeu la thien nh ve hnh tng
va hien hu
9
(vu tru va chung sanh) nh la nhng ao anh huyen thuat,
e khong cho phep s luyen ai va bam chap cua con cang ngay cang
manh them.
Mot thien gia v ai n gian ch co ngha la thoat khoi luyen ai
va bam chap.

ao s Padma noi: Phuc li va hanh phuc cua tat ca chung sanh
co t nhng giao ly cua Phat. The nen hay hoc nhng tantra, kinh
ien va nghe li day cua nhng bac ao s.
Nhng hanh ong va ket qua cua chung la hanh phuc va kho
au nh nhng hat giong ln len, the nen hay phan biet gia hanh
ong tot va xau.
Neu con khong tuan thu nhng the nguyen cua con, goc thc
hanh Phap cua con b h thoi. Hay bao ve nhng gii nguyen cua con
can than nh hai con mat mnh.
Trong moi trng hp, neu con khong co niem tin khi thc hanh
Phap, co gang cua con se uong ph, va ieu g con lam eu se vo ch.
Trong bat c ieu g con lam, can yeu la thoat khoi nghi g va khong
tin.
ao s Padma noi: Mot so ngi t goi mnh la hanh gia Mat
tha va dan than vao mot cach c x tho lo nhng o khong phai la
hanh ong cua mot hanh gia Mat tha.
ai tha ngha la yeu quy het thay chung sanh vi mot long bi
khong thien v.

9
Hnh tng va hien hu, am ch vu tru va tat ca chung sanh.
34
Khong the t cho mnh la mot hanh gia Mat tha ma roi khong
chu lam hanh tot va khong bo hanh xau. oi vi moi hanh gia Mat
tha, ieu cot yeu la trau doi ai bi trong con ngi ho.
Khong phat khi long bi trong con, con se tr thanh mot ngi
khong phai la Phat t vi nhng quan kien sai lam, du cho con co t
cho la mot hanh gia cua Mat tha.
ao s Padma noi: Mat tha co ngha la ai tha, ai tha co
ngha la lam li lac cho nhng ngi khac.
e lam li lac cho nhng ngi khac con phai at c ba than
cua qua. e at c ba than con phai gom gop hai th tch tap. e
gom gop hai th tch tap con phai tu hanh Bo e tam. Con phai thc
hanh nhng con ng phat trien va thanh tu nh mot the thong nhat.
Trong moi trng hp, mot hanh gia Mat tha khong co Bo e
tam la hoan toan khong xng hp va cung khong phai ang thc hanh
ai tha.
ao s Padma noi: ai tha va Kinh tha
10
noi la hai nhng rot
rao chung la mot. neu con khong co cai thay hay hanh, con se lac
thanh mot thanh van. The nen hay i xuong vi cai thay trong khi i
len vi hanh. Toi can yeu la thc hanh hai cai nay nh la mot the
thong nhat. o la giao huan khau truyen cua Ta.

SAMAYA
en ay hoan tat giao ly ve i len vi hanh. Li day nay c
ghi chep cho an c tren cao Chimphu vao ngay tam thang cuoi cua
mua he nam Con Tho.

Dau an kho tang.
Dau an che dau.
Dau an giao pho.

10
T khac e ch giao huan cua ai Tha hay tha ba la mat (o thoat)
35

QUY Y

ao s Padmakara coi Uddiyana, Ngai xuat hien nh mot hoa
than lam ngi. Cong chua Tsogyal x Kharchen hoi Ngai rang: Tha
ao s, xin ru long t bi ch day cho chung con nen tang cua moi s
thc hanh Phap, phng cach e cham dt sanh va t, mot nhan nho
ma co li lac bao la, mot phng phap de ap dung va t kho khan.
ao s hoa than tra li: Tsogyal, quy y la nen tang cho moi s
thc hanh Phap. Tam bao la s nang cho moi thc hanh Phap.
Phng cach e a sanh va t en cho cham dt la quy y cung vi
nhng phng dien phu cua s viec ay.

Cong chua Tsogyal hoi: Ngha cot loi cua quy y la g ? nh
ngha cua no ra sao ? Khi phan chia, co bao nhieu loai quy y ?
ao s tra li: Ngha cot loi cua quy y la chap nhan Phat, Phap,
Tang la thay, con ng va nhng ngi ong hanh e thc hanh con
ng vi con, va roi ha rang ba cai o la qua con se at en. Nh
the quy y ngha la mot li ha hay chap nhan. Tai sao mot s chap
nhan nh vay c goi la quy y ? No c goi la quy y bi v s chap
nhan Phat, Phap va Tang la s nang , nng ta, va bao ve hay cu
giup cho chung sanh khoi s s hai ln lao cua nhng kho au va che
chng. ay la ngha cot loi cua quy y.
nh ngha cua quy y la tm s che ch khoi nhng khung khiep
cua ba coi thap va khoi quan kien thap kem tin vao mot t nga trong
nam uan vo thng
11
nh cac triet gia phi Phat phap chu trng.
Khi phan chia th co ba loai: quy y cach ben ngoai, quy y cach
ben trong va quy y cach b mat.

11
Am ch tnh lien tuc cua nam uan
36

QUY Y CACH BEN NGOAI

Cong chua Tsogyal hoi: Ve quy y cach ben ngoai, nguyen nhan
muon tho quy y la g ? Ngi ta quy y oi tng nao ? Loai ngi nao
c tho quy y ? Cach thc nao e tho quy y ? Ngi ta tho quy y vi
thai o ac biet nao ?
ao s Padma tra li: Nguyen nhan cua tho quy y la s hai
nhng kho au cua vong sanh t, tin vao Tam Bao la cho e quy y va
hn na, chap nhan Tam Bao la oi tng quy y va la nhng bac bao
ho cua s quy y. Do ba ieu nay ma ngi ta co y nh tho quy y. Noi
chung ngi ta muon quy y v s chet.
Co nhieu ngi tham ch khong thay rang na cuoc i a troi
qua va khong ngh en tng lai du ch mot khoanh khac. Ho khong
co s quy y.
Neu con se khong chet hay neu con chac chan co lai kiep lam
ngi, con se khong can quy y. Tuy nhien sau khi chet va chuyen
kiep, co nhng thong kho tran khap trong nhng coi thap.
Ngi ta quy y oi tng nao ? Con can quy y Tam Bao. Ai co
the cham dt sanh t ? Ch co v Phat toan giac la v hoan toan thoat
khoi moi khuyet iem va a vien man moi c hanh. The nen ch co
Phap Ngai ch day va Tang oan gi gn giao ly cua Ngai mi co the
cham dt c khoi vong sanh t cua ta va nhng ngi khac. The
nen ba cai ay la nhng oi tng duy nhat e quy y, con can quy y
Tam Bao.
Noi chung, co nhieu ngi xem nhng li day cua nhng bac
giac ngo khong hn g nhng li cua mot thay boi, va co nhng ngi
khi ket qua th nng nh vao hon linh ma quy. Nhng ngi nh vay
that kho co s quy y.
Loai ngi nao quy y ? o la nhng ngi co quan tam, sung
mo, c tin va ngh en nhng cong c cua Tam Bao. Ngi ta can
co ba thai o ac biet nay :
37
V vong sanh t khong co khi au va ket thuc, toi phai tach la
no ngay luc nay !
Nhng than thanh chang phai Phat giao khong phai la nhng oi
tng quy y cua toi !
Duy ch co trang thai toan giac cua Phat qua la oi tng quy y
chan that cua toi.

Cach tho quy y dien ra nh the nay.
Khi tho quy y, ch moi nieng suong th vo ch. o giong nh s
lam bam trong rong, khong chac se dan con en au.
Cach tho quy y la sao ? Con phai quy y vi than, ng, tam thanh
knh. Con phai quy y vi ba y ngh: s hai nhng coi thap cua sanh t,
tin vao nhng ban phc cua Tam Bao, va niem tin kien nh cung vi
long bi.
Ngi tin i nay tot ep va i sau cung tot ep th ch chet
sau khi va nh thc hanh Phap.
ieu ay cha u, con can biet nhng nghi thc quy y.
Ngi ta quy y vi thai o ac biet nao ? Con can quy y vi mot
cam thc trach nhiem oi vi li lac cua nhng ngi khac. Con can
quy y vi thai o nay, v con se khong at c giac ngo tron ven va
ch thc ch nh t choi sanh t va mong muon niet ban.
e giai thoat tat ca chung sanh khoi au kho cua sanh t ,
Toi se tho quy y cho en khi toi va tat ca chung sanh trong ba
coi ieu thanh tu giac ngo toi thng !
Noi chung, moi mong c ieu la mong c nh nguyen. Quy y
ma khong thoat khoi chap trc nh nguyen th khong u.

Bay gi cong chua Tsogyal hoi ao s: Quy y cach ben ngoai
kem theo bao nhieu loai tu hanh ?
38
ao s tra li: a quy y con phai kheo leo thc hanh tam s tu
hanh e ngan chan s cam ket cua con khoi h hong.
Ba hoi: Tam s tu hanh o la g ?
Ngai tra li: Trc het co ba tu hanh ac biet: a quy y Phat
con khong nen le lay nhng than thanh khac. a quy y Phap con can
thoi gay hai cho chung sanh. a quy y Tang, con khong nen ket giao
vi ngi ngoai ao. ay la ba tu hanh ac biet.
Giai thch them: Trc het a quy y Phat, khong le lay nhng
than thanh khac ngha la neu con le lay nhng v than the gian nh
Mahadeva, Vishnu, Maheshvara hay nhng v khac th nguyen quy y
cua con b huy hoai.
Th hai, a quy y Phap, thoi gay hai chung sanh, ngha la
nguyen quy y cua con nhat nh b huy hoai neu con thc hien sat
sanh. Nguyen ay b h hai neu con anh ap chung sanh khac v gian
d, bat chung lam no le, xo mui chung, nhot chung trong chuong, cat
long lam ao, v.v...
Th ba, a quy y Tang, khong ket giao vi ngi ngoai ao
ngha la nguyen cua con b h hai neu con ket ban vi ngi chap gi
cai thay va hanh cua chu ngha thng bien hay oan kien. Neu cai
thay va hanh cua con phu hp vi ho, nguyen quy y cua con b huy
hoai.
Bat c trng hp nao, moi thc hanh Phap eu bao ham trong
quy y. Ngi co ta kien khong co hieu biet nay.
ay la nam tu hanh tong quat:
1- Khi bat au thc hanh, hay lam mot le cung dng ln vi
nhieu o an thc uong tot nhat. Bay trc cac ang Ton Quy vao
ngay mi bon va khan cau cac Ngai en hng cung dng. Sau o
lam le cung dng vao ngay ram. Nhng cung dng nay co bon loai:
cung dng le lay, cung dng pham vat, cung dng tan than va
cung dng thc hanh.
Th nhat la cung dng le lay: ng thang va chap hai tay.
Tng nh nhng cong c cua ch Phat va ch Bo Tat. Hay quan
39
tng au con cham vao chan co dau hieu Phap luan cua cac Ngai khi
con anh le.
Tiep theo la cung dng pham vat: hay bay nhng o cung
dng khong phai la s hu cua ngi nao (nh hoa) va nhng o
cung dng c quan tng, vi chnh than con cung vay.
Hay cung dng nhng li tan than vi am ieu du dng.
Cung dng thc hanh la phat nguyen rang nhng thien can t
s trau doi Bo e tam cua tanh Khong va long bi bat kha phan la e
cho giac ngo v li lac cua tat ca chung sanh.
ao s Padma noi: Tam Bao khong can mot chut g trong chen
nc hay s ton knh. Muc tieu cua viec cung dng la e cho con
nhan c nhng tia sang quang minh cua ch Phat.
Ve viec cung dng nhng thc an uong tot nhat, hay lam ba
mam va tr tung OM AH HUM ba lan. Hay tng tng o cung
dng cua con nh o ma tr thanh mot ai dng cam lo. Sau o,
quan tng Bon Ton cua con c bao quanh bi vo so chung hoi
Tam Bao va tng tng con dang cung cam lo nay, khan cau tat ca
cac Ngai tho nhan. Neu con khong the dang cung theo cach nay, hay
ch lam mot cung dng va va noi: Xin Tam Bao chap nhan cho!
Neu con khong co g e cung dng, t nhat con phai dang
nhng chen nc moi ngay. Neu khong lam the, nguyen quy y cua
con se h hao.
Tam Bao khong can nhng pham vat cung dng nh chung
sanh. Le cung thc pham la e con tch tap cong c ma khong tru
chap.

2- Tu hanh th hai la khong bo Tam Bao cao ca du con co mat
than, mat mang hay mat mot vat g quy bau.
Khong t bo quy y du v chnh than the con: tham ch co ai doa
moc mat, chat chan, cat mui, cat tai hay canh tay con, con c e ho
lam con hn la phai t bo Tam Bao.
40
Khong t bo quy y du vi cai gia la i song cua con: tham ch
co ai doa giet con, con c e ho lam con hn la phai t bo Tam Bao.
Khong t bo quy y v mot mon qua tang quy gia : tham ch neu
con c ha cho toan the the gii vi chau bau e oi lay s t bo
quy y. con cung ch choi bo quy y.

3- Tu hanh th ba la bat ke cai g xay en cho con, du benh
tat, nhoc nhan, thoai mai, hanh phuc hay au buon, con nen lap mot
man a la vi nam loai o cung va dang cung Tam Bao, roi phat
nguyen quy y va khan cau nh sau:
ao s thieng lieng, bac tr gi kim cng v ai, tat ca ch Phat
va ch Bo Tat, xin lang nghe con! Cau mong benh tat cua con va bat
c cai g gay ra bi nhng hon linh va nhng the lc bat thien eu
khong xay en. Xin ban an bnh, thien lanh va tot ep.
Ngoai nhng ieu nay cung nen tch tap cong c bang cach
tung tan kinh ien ln tieng va lam nhng le cung dng, v nhng
thc hanh nh vay la nhng cai can ban e quy y. Neu khong c
nh y th ch sanh nhng ta kien, ngh rang Tam Bao khong ban
phc, Phap khong that ! Trai lai hay ngh toi se cam thay tot hn khi
nghiep xau cua toi a can kiet. Khong nen theo uoi nhng cach khac
nh boi toan, phu thuy, ma ch nen thc hanh quy y.

4- Du con i ve phng hng nao, hay nh ch Phat va ch Bo
Tat, hay cung dng va quy y. Chang han, neu ngay mai con i ve
hng ong, th hom nay lam mot man a la va cung dng, quy y ch
Phat, ch Bo Tat cua phng o.
Con nen khan cau nh sau trc khi i:
ao s bac tr gi kim cng, tat ca ch Phat va ch Bo Tat, xin
hay nghe con ! Xin ngan chan nhng chng ngai do ngi va loai
chang phai ngi gay ra va lam cho moi s eu tot lanh t luc con ri
khoi ni nay cho en ni con en.
41
Neu khong lam ieu nay vao ngay trc khi khi hanh th con
phai lam vao luc khi hanh.
Vao luc quy y, neu con khong nh tho quy y trong mi hoac
bay bc khi i qua ngng ca th s quy y cua con b hao ton.
Mot khi tam con a giao pho cho s quy y, con se khong the b
lam lac.

5- Hay ngh en nhng pham tnh tot cua quy y va thc hanh no
thng xuyen. a quy y Tam Bao hay xem o la ni chon cua hy
vong va niem tin. Hay gi gn Tam Bao nh nguon quy y duy nhat va
hay khan cau cac Ngai. Hay cau s ban phc cua Tam Bao.
Hay ngh rang bieu trng cua Tam Bao, hoac mot bc hnh, mot
tng tac, mot bc ve, mot cai thap, mot cuon kinh, chnh la Phap
than. Co the khi le lay, cung dng, cau nguyen thnh lnh con chng
ngo ban tanh cua Phap than. Du ieu o khong xay ra, bang cach
anh le cung dng Tam Bao va tao nen mot moi noi ket nghiep bao,
ngi ta se tr thanh e t cua mot v Phat tng lai.
ao s Padma noi: Bat ke cai g sanh khi trong con nh nhng
c hanh va an lac cua nhng bac giac ngo, con hay xem o la nhng
ban phc cua Thay con va Tam Bao. Bang cach suy ngh nh vay ma
con se nhan c nhng ban phc. Bat ke nhng van nan va nhng
kho s nao con gap, hay xem chung la nghiep xau rieng cua con.
ieu nay se cham dt tat ca nghiep xau cua con. Noi chung, neu con
khong giao pho cho Tam Bao ma nam gi nhng suy ngh ta kien th
Tam Bao khong ban phc! Va co the con khong thoat khoi nhng a
nguc thap nhat.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: Quy y co nhng pham tnh tot
nao ?
ao s tra li: Quy y co tam pham tnh tot.
42
1- Con gia nhap chung hoi Phat t. a quy y Tam Bao con c
goi la mot Phat t. Khong quy y con khong trong chung hoi Phat t
cho du con co t xng la mot con ngi thanh thien, mot ai thien gia
hay mot v Phat bang xng bang tht.

2- Con tr thanh mot phap kh thch hp cho moi li nguyen
nh giai thoat cua ca nhan (biet giai thoat gii) chang han. Con neu
con mat nguyen quy y th moi gii nguyen can c tren o eu b huy
hoai.
e phuc hoi, ch thiet lap lai gii nguyen quy y la u. Ngha la
con cung dng va tho quy y trc s hien dien cua Tam Bao la u.
Con cung cau nguyen quy y trc bat ky li nguyen nao, t
nhng gii nguyen cho mot ngay en nhng li nguyen cua Mat tha.
The nen quy y c xem la cai khien cho con thanh mot nen tang
thch hp cho moi li nguyen.

3- Nguyen quy y Tam Bao lam giam va cham dt moi nghiep
chng a tch luy trong tat ca nhng i qua kh. Ngha la nhng che
chng cua con se hoan toan can kiet nh quy y ac biet, trong luc
tho quy y tong quat th nhng nghiep chng se giam.
Lai na khi mot cam nhan ch thc ve quy y sanh ra ni con,
nhng nghiep chng se cham dt rot rao, trong khi ch nhng li
nguyen quy y th a lam chung giam bt.
Hn na, neu con quy y vao moi luc, khi i, ng, nam, ngoi, th
nhng nghiep chng se hoan toan het sach, trong khi ch thnh thoang
quy y th chung se giam bt.

4- Con se co cong c bao la. Nhng phc c the gian nh
song tho, khoe manh, rang r uy nghi, giau co ln eu phat xuat t
quy y. S giac ngo vo thng sieu the gian cung co t quy y.

43
5- Con se mien nhiem vi s tan cong cua ngi va phi nhan va
vi nhng chng ngai trong i song nay. Co noi rang khi tam quy y
chan that a sanh ra trong con th khong co chng ngai nao do con
ngi co the lam ton hai c con trong cuoc i nay.

6- Con se thanh tu bat c ieu g con mong muon. Khi tam
quy y chan that a sanh ra trong con, bat c ieu gi con d nh eu
khong the khong thanh. Tom tat, co noi rang tin vao nhng oi tng
quy y, con se nhan c bat c ieu g con mong muon nh khi khan
cau mot vien ngoc nh y.

7- Con se khong ri vao cac coi thap, nhng so phan xau hay
nhng neo h hong. ba coi thap la coi a nguc, nga quy va suc sanh.
Nhng so phan xau am ch sanh ra nhng ni khong co Phat Phap,
gia nhng bo lac bien a s khai. Nhng neo h hong am ch nhng
triet hoc phi Phat Phap. The nen e tranh khoi ri vao nhng cho ay,
ngi ta ch can quy y.
Trong nhng giao ly ai tha cua Mat giao co noi rang ngi ta
co the giac ngo trong ch than nay va trong ch i nay. ieu nay
ngha la khong nghi ng g con se nhanh chong giac ngo. The nen can
phai bo ta kien ngh rang ch quy y mot lan la u. Con can phai quy y
tr i tr lai ca ngay lan em. Roi con chac chan se giac ngo nhanh
chong.

ao s Padma noi: Neu con het mnh trong viec quy y, con
khong can thc hanh nhieu giao ly khac. Khong nghi ng g con se at
qua v giac ngo.
Cong chua Tsogyal lai hoi ao s: Thc hanh quy y thc te la
sao?
ao s tra li: Ap dung quy y thc te nh sau. Trc het, hay
tng nguyen:
44

Con se at tat ca chung sanh trong giac ngo vien man.

e lam ieu o con se thc hanh tch tap phc c va tr hie,
tnh hoa nhng che chng va xoa tan nhng tr ngai. V muc ch
nay, con xin quy y t ngay giay phut nay cho en khi giac ngo.
Toi thng trong het thay loai ngi, tat ca ch Phat mi
phng, con va tat ca chung sanh vo bien xin quy y t giay phut nay
cho en khi at giac ngo vo thng.
Toi thng trong het thay, khong dnh nhiem, giao Phap cua
mui phng, con va tat ca chung sanh vo bien xin quy y t giay phut
nay cho en khi at giac ngo vo thng.
Tiep theo chu tam lap lai ba lan:

Con quy y Phat
Con quy y Phap
Con quy y Tang

Roi cau khan ba lan:
Cau xin Tam Bao che ch cho con khoi nhng s hai cua i
nay. Xin che ch cho con khoi nhng s hai cua ba coi thap. Xin che
ch cho con khoi lot vao nhng neo h hong !

Khi sap ket thuc hay noi:

Qua nhng thien can nay cua con, nguyen con at c Phat
qua e li lac cho chung sanh!

Con nen hoi hng theo cach nay.
45

Cong chua Tsogyal hoi ao s hoa than Padmakara: Phng
phap nguyen quy y la g ?
ao s tra li: Ngi ta can anh le va nhieu quanh v Thay co
nguyen quy y, dang Ngai hoa va noi nh sau:

Tha Thay, xin hay lang nghe con. Tha ch Phat va ch Bo
Tat trong mi phng, xin hay lang nghe con. Ke t giay phut
nay cho en khi giac ngo, con
12
(ten) xin quy y bac toi thng
cua het thay loai ngi, muon trieu ch Phat phap than vien
man vo thng.
Con quy y cai toi thng trong het thay an lac, khong dnh
nhiem, nhng Giao Phap ai tha.
Con quy y cai toi thng trong het thay chung hoi, Tang gia
cua nhng Bo Tat cao ca bat thoi chuyen.

Vao luc lap lai lan th ba li nay, con se ac gii nguyen. Hay
anh le va rai hoa. Roi thc hanh s tu hanh giai thch tren va tan
lc trong quy y.
ay la giai thch va ap dung cach quy y ben ngoai.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: a quy y th ngi ta c bao
ve nh the nao ?
ao s tra li: Bat ky ai co nhng thc hanh quy y ung an
nh giai thch tren th nhat nh c Tam Bao bao ve. V vay, neu
con s lac vao mot neo lang thang va cau nguyen gap c mot con
ng chan chanh, chac chan con se gap. Con cung chac chan c
bao ve khoi nhng s hai cua cuoc i nay.

12
Vao luc nay noi ten thng goi cua mnh
46
Khi moi pham tanh cua quy y a sanh ni con, con ch nen bang
long ma dng lai. Hay tang them na nhng pham tnh a sanh trong
con. Con can s dung moi pham tnh sanh trong tam con e gom gop
nhng tch tap va tnh hoa nhng che chng. Khi s van dung nh
vay c phat sanh, toan bo kha nang a c phat ong.
Tat ca nhng ngi cam thay khong co khuynh hng lam phat
sanh trc tiep nhng pham tnh sau sa nh (quan chieu) tanh Khong
hay man a la cua nhng Bon Ton trong con ngi ho th van co the
tnh hoa nhng che chng va gom gop nhng tch tap ch bang s quy
y.
Bay gi con co the t hoi rang, neu ngi ta c bao ve khi
quy y nh vay, th co phai ch Phat se xuat hien va dan dat tat ca
chung sanh hay khong? Cau tra li la chu Phat khong the t tay em
tat ca chung sanh ra khoi sanh t. Neu cac Ngai lam nh vay c,
th ch Phat vi long ai bi va nhng phng tien thien xao a giai
thoat cho tat ca chung sanh khong tr mot ai roi.
Roi con co the t hoi, vay ngi ta c bao ve bang cai g?
Cau tra li la ngi ta c bao ve bang (s thc hanh ) Phap.
Khi quy y a sanh trong con, con khong can thc hanh nhng
giao ly khac. Khong the nao con khong c bao ve bi long bi cua
Tam Bao. ieu o giong nh con chac chan khong s hai khi con a
co mot oi ve s tuyet hao.

ao s Padma giai thch quy y cach ben ngoai cho cong chua
Tysogyal nh the.

QUY Y CACH BEN TRONG

Cong chua Tsogyal x Kharchen hoi ao s hoa than
Padmakara,
47
Ngi ta quy y nhng oi tng ben trong nao? Loai ngi nao
tho quy y? Ngi ta quy y bang cach thc hay phng tien nao? Vi
thai o ac biet va keo dai bao lau? Can hoan canh ac biet nao?
Muc tieu la g va nhng pham tnh nao?
ao s tra li: Ve nhng oi tng quy y, con can quy y Bon
Ton, Guru va Dakini.
Ngi tho quy y la ngi a tho mon Mat tha.
Cach thc hay phng phap la quy y vi than, ng, tam sung mo
va thanh knh.
Ve thai o ac biet cua tho quy y, con phai nhan thc v Thay la
mot v Phat, khong t bo Bon ton du phai t bo mang song va thng
xuyen cung dng Dakini.
Ve thi gian, con can quy y t khi phat Bo e tam trong le quan
anh cho en khi at en trang thai mot bac Kim Cng Tr.
Ve hoan canh, con can quy y vi long sung knh Mat tha.
Ve muc tieu hay nhng c hanh cua quy y, no lam cho con tr
thanh mot phap kh thch hp cho Mat tha va e nhan nhng ban
phc phi thng.
Cong chua Tsogyal hoi ao s: Ve quy y cach ben trong, ngi
ta can nhng tu hanh g?
ao s tra li: Co tam tu hanh. Trc het co ba tu hanh ac
biet:
1. a quy y Guru, con khong c y xau oi vi Ngai hoac
tham ch co y nh nhao bang Ngai.
2. a quy y Bon Ton, con khong c gian oan s thien nh
ve hnh tng Bon Ton hay s tr tung Ngai.
3. a quy y Dakini, con khong c bo nhng ngay cung dng
nh ky.
Nam tu hanh tong quat nh sau:
1. Hay dang cung phan au tien cua bat c th g con an hay
uong nh la cam lo. Cung dng phan o khi quan tng Guru tren
48
au con. Cung dng khi quan tng Bon Ton ni trung tam trai tim
va Dakini ni trung tam ron. Con can tu hanh trong viec chia phan
thc pham nh vay.
2. Du i ve hng nao, hay cau nguyen Guru, Bon Ton va
Dakini. Hay quan tng Guru tren nh au con. Hay quan tng
chnh con la Bon Ton va Dakini cung nhng ho phap la nhng ve s
cua con. ay la tu hanh khi i.
3. Du phai mat mang hay tay chan, con can tu hanh xem Guru
cung than thiet nh trai tim mnh. Bon Ton than thiet nh oi mat
mnh, va Dakini than thiet nh than the mnh.
4. Bat c ieu g xay ra, nh benh tat, kho khan hay de chu,
vui hay buon, con can cau khan Guru, cung dng cho Bon Ton va le
tiec cho Dakini. Ngoai viec nay con khong nen chay theo nhng
phng thc khac nh boi toan va phu phep.
5. Nh nhng c hanh cua Guru, Bon Ton va Dakini, con phai
quy y thng xuyen. Do quy y Guru, nhng che chng eu b xoa
sach. Do quy y Bon Ton, than ai an
13
se at c. Do quy y dakini,
con se nhan c nhng thanh tu (siddhi).
Cong chua Tsogyal hoi ao s Padma: Quy y cach ben trong co
c nhng c hanh nao?
ao s Padma tra li: Do quy y Guru, con c bao ve khoi
nhng troi buoc cua tam y niem. Nhng chng ngai cua vo minh va
ngu si c xoa sach. S tch tap quan chieu va tnh giac c hoan
thien, va con se nhan c thanh tu chng ngo t phat.
Do quy y Bon Ton, con c bao ve khoi nhng tri giac thng
tuc, gom gop c s tch tap tr tue t hu va at c s thanh tu
ai an.
Do quy y Dakini, con se c bao ve khoi nhng chng ngai
va hon linh xau ac. Tr ngai oi kho cua nga quy c loai bo, s tch

13
Am ch than cau vong cua Bon Ton hanh gia. Hay xem chng bon cap o
Tr minh vng S tu hanh tam theo Kim Cng Tha
49
tap buong bo va thoat khoi nhng bam nu c hoan thien va se at
c s thanh tu hoa than ai lac.
Cong chua Tsogyal hoi ao s: Quy y cach ben trong thc te la g?
ao S Padma ap: Trc tien con nen phat khi nguyen vong
hng en giac ngo toi thng. Sau o quan tng guru, yidam, dakini
ng tren mat tri, mat trang, va hoa sen tren bau tri pha trc con
va noi ba lan:

Guru ton quy, goc re cua dong truyen,
Bon Ton Yidam, ang khi nguyen cua moi thanh tu,
Dakini, ang ban an phc toi dieu,
Con xin knh le ba goc.

Sau o, hay tap trung khong xao lang tam con vao guru, yidam,
dakini va lap lai:

Con quy y ni guru, yidam, va dakini.

Ke tiep khan nguyen nh sau:

Ch guru, yidam, va dakini, cau xin ban cho con an phc cua
than, khau, y cac Ngai!
Xin ban nhng quan anh tren con! Xin ban nhng thanh tu
thong thng va toi thng! Xin m long t cua Ngai en con,
a con sung mo cua Ngai!
Sau o hoa tan guru vao nh au con, yidam vao gia ngc
con, va dakini vao giua ron con.

Cong Chua Tsogyal hoi v Thay: Phng phap nguyen tho quy y
cach ben trong nh the nao?
50
V Thay ap: Nghi thc nguyen tho quy y cach ben trong lan
au nh sau: quan trong la phai nhan c quan anh. Van gi c
t than quan anh la nhan c quy y. Neu con that s tho quy y ma
khong nhan quan anh, hay anh le va i nhieu quanh v guru, dang
cung hoa cho Ngai va noi:

Tha Thay, xin lang nghe con. Tap hoi ch Bon Ton, ch dakini,
va quyen thuoc cua mandala Bon Ton, xin hay lang nghe con. Ngay t
gi cho en khi at c cap bac vidyadhara toi thng cua
mahamudra, con ten la _______ xin tho quy y ni goc cua dong
truyen, tat ca nhng guru thieng lieng va sieu pham.
Con xin tho quy y ni tat ca tap hoi cua Bon Ton, suoi nguon
cua moi thanh tu.
Con xin tho quy y ni tat ca dakini, nhng ang ban an phc toi
dieu.

Nguyen tho quy y at c sau khi niem bai nay ba lan.
o la nghi thc tho gii nguyen. Ta a giai thch quy y cach ben
trong.

QUY Y CACH B MAT

Cong Nng Tsogyal, Cong chua x Kharchen, hoi v Thay: Ve
tho quy y cach b mat, ngi ta tho quy y ni oi tng nao? Loai
ngi nao tho quy y? Ngi ta tho quy y theo cach thc hay phng
phap nao? Ngi tho quy y vi thai o ac biet nao? Quy y trong thi
gian nao? Tho quy y trong hoan canh nao? Co muc ch va c hanh
g?
V Thay tra li: Ve phan nhng oi tng cua quy y cach b
mat, con phai tho quy y trong kien (quan iem), thien (suy niem), va
hanh (hanh ong).
51
Loai ngi tho quy nay phai la ngi co nhng kha nang cao
nhat, mong muon at c giac ngo.
Ve phng phap hay cach thc, con phai tho quy y nh kien,
thien, hanh va qua. Ngha la con phai quy y vi kien xac quyet, thien
nh co kinh nghiem, va hanh vi co v bnh ang.
Ve phan thai o ac biet, kien thoat khoi tham duc, co ngha
khong mong muon nao khac hn la at Phat qua hay dt bo luan hoi.
S thien nh thoat khoi tru vao s tap trung tren hnh tng cu the va
khong ri vao thien kien, th khong the mo ta bang ngon t bnh
thng. Hanh ong thoat khoi lay, bo, tc la khong ri vao bat c
pham tru nao.
Ve thi gian la ke t luc quy y cho en khi at giac ngo.
Ve hoan canh la tho quy y ma khong muon tai sanh nao na.
Ve muc tieu hay c hanh la at c giac ngo vien man ngay
trong kiep song nay.
Cong Chua Tsogyal hoi: Ve quy y cach b mat, ngi ta can tu
hanh nhng thc hanh nao?
ao S Padma ap: Co ba tu hanh tien khi:
1. Ve cai thay (kien) s hu s chng ngo: con phai tu hanh
trong xac quyet rang khong co Phat qua nao khac can thanh
tu, v tat ca chung sanh va ch Phat eu co cung nen tang
(Phat tanh). Con phai tu hanh trong xac quyet rang hnh
tng xuat hien va tanh Khong la bat kha phan, qua chng
ngo rang nhng hnh tng o va tam la khong khac biet.
2. Ve tu hanh trong s thien nh co kinh nghiem: Khong nen
e tam hng ngoai, ng tap trung vao trong, ma hay tu
hanh e tam c ngh ngi t nhien, va thoat khoi iem
quy chieu.
3. Ve phan hanh ong: Hay tu hanh kinh nghiem khong gian
oan. Du vao tat ca moi luc i, ng, nam, ngoi eu khong
52
co g e thien nh ve, tu hanh khong xao lang du ch trong
mot khoanh khac.

Sau ay la tam tu hanh thong thng:
1. Khong t bo v Thay cho du chng ngo tam con la Phat.
2. Khong gian oan nhng thien can cho du con chng ngo
nhng hnh tng la tam.
3. Tranh lam nhng hanh ong xau du la vi te nhat, cho du con
khong con s coi a nguc.
4. Khong ph bang bat ky giao ly nao, cho du con khong con
nuoi dng bat c hy vong at giac ngo nao.
5. Khong nen kieu man hay khoe khoang cho du con chng
ngo nhng ai nh cao cap.
6. Luon luon cam thay co long bi vi chung sanh, cho du con
hieu c chnh mnh va ngi khac la bat nh.
7. Hay tu hanh ni chon nhap that (hoang vang), cho du con
nhan ra luan hoi va niet ban la khong hai (bat nh).

Cong Chua Tsogyal hoi v ao S Hoa Than: Ve tho quy y cach
b mat, ngi ta c ban s bao ve nao va c hanh g?
ao S Padma ap: a tho quy y ni kien, con c bao ve
khoi ca hai thng kien va oan kien, ta kien va chap chat c loai
bo, s tch luy cua phap tanh quang minh c vien man, va nhng
thanh tu bat tan cua than, khau, y se at c.
a tho quy y ni thien nh, cai thay (kien) cung se bao ve s
thien nh. Nhng che chng cua s chap chat va tap kh sau day
c tieu tr, s tch luy tnh hp nhat bat nh c tch tu va nhng
thanh tu cua xac quyet va giai thoat bon nguyen se at c.
a tho quy y ni hanh: Con c bao ve khoi hanh kiem h
hong va ta kien cua chu ngha h vo. Nhng che chng cua ao c
gia va s ngu dai c tieu tr, s tch luy cua khong- bam chap trong
53
khi ban ron c hoan thien, va s thanh tu cua viec chuyen bat ky
nhng g c kinh nghiem thanh s chng ngo se at c.

Cong Chua Tsogyal hoi ao S Padma: Cach thc hanh thc te
cua tho quy y cach b mat la g?
V Thay tra li: Kien, trong s thoai mai t nhien, phai thoat
khoi tham duc va khong thien v, cc oan.
S thien nh phai thoat khoi nhng tap trung vao nhng hnh
tng cu the va nhng iem quy chieu. ieu nay khong the dien ta
bang bat c ngon t thong thng nao.
Co the noi rang, khong nen at tam con hng ra ngoai, cung
khong tap trung no vao ben trong; hay an nhien t tai khong cho tru.
Hay an ngh khong xao lang trong trang thai cua kinh nghiem
bat tan vao luc i, ng, nam, hay ngoi.
Nhng cam giac ve s tron ven, hoan hy, trong khong, phuc lac,
hay trong sang, tat ca eu la nhng kinh nghiem tam thi. Khong nen
xem chung la nhng ieu ky dieu.
Khi nhng trang thai cua tam xay ra nh xao ong, che am, hay
hon tram, hay s dung nhng kinh nghiem nay nh s tu hanh. Bat c
nhng g xay ra nh vay, khong nen xem chung la nhng khuyet
iem.

Cong Chua Tsogyal hoi: Phng phap tho nguyen quy y cach b
mat nh the nao?
ao S ap: anh le va nhieu quanh v Thay, dang cung hoa
cho Ngai. Ngi e t phai ap dung t the ngoi kiet gia va vi long bi
tho nguyen trau doi bo e tam v li ch cua chnh mnh va ngi
khac.
Sau o nhn cham chu len bau tri khong chuyen ong trong
mat, hay e cho tnh giac cua con an ngh mot cach tnh thc, sinh
ong, trong sang, va toa khap thoat khoi s bam tru vao ngi thay
54
biet va cai c thay biet. Chnh ieu nay la cai thay co xac quyet,
thien nh co kinh nghiem, va hanh ong co lien ket! Nh vay no nen
c ch ra. Hay thien nh nh a nhac en tren ay.
ay la giai ngha ve tho quy y cach b mat.

ao S Hoa Than Padma noi: ay la hng dan khau truyen
cua Ta, trong o nhng giao huan noi, ngoai, va b mat, nhng cai
thay cao va thap, Mantra tha va tha Triet hoc
14
c co ong thanh
mot goc duy nhat trong cach tho quy y ngoai, noi va b mat.
Khi ap dung no mot cach tng ng, con se hng ve thc hanh
Phap, viec thc hanh Phap cua con se tr thanh con ng, va con
ng cua con se chn muoi thanh qua. Cong chua x Kharchen, con
hay hieu nh vay.
ieu nay hoan tat giao huan ve thc hanh tho quy y nh con
ng cua hanh gia.

SAMAYA. AN NIEM, AN NIEM, AN NIEM.
15






14
Mantra co ngha Kim Cng Tha, va Tha Triet hoc bao gom Tieu
Tha va ai Tha.
15
Samaya cuoi mot chng co ngha xin the rang a ghi chep lai ung s
that.
55
BO E TAM

NHUNG LOI DAY VE
PHAT BO DE TAM NHU CON DUONG

V Thay v ai Padmakara la mot lu xuat cua c Phat A Di
a. Ngai a tu hanh trong vo so kinh ien ai Tha, Ngai thng yeu
tat ca chung sanh nh ngi me thng yeu a con duy nhat. Hanh
ong luon v li ch cua ngi khac, Ngai la ngi dan dat cu o tat
ca chung sanh trong sinh t luan hoi en niet ban. Khong can phai
thnh cau, Ngai eu ban nhng hng dan cho tat ca nhng ai a c
thuan hoa. c phu cho long ai bi, Ngai la v Vua cua tat ca Bo
Tat.
Khi Ngai ngu trong ong S T Thanh tai Monkha, toi, Cong
Chua Tsogyal cua x Kharchen, a phat bo e tam, at het tam tr
vao giac ngo toi thng. Dang len mot mandala bang chat lieu quy
bau en v Thay v ai, toi thnh cau: Emaho! ai s, Ngai a day
phai trau doi tnh thng va long bi vi moi ngi, ieu quan trong
duy nhat trong giao ly Mahayana la tu hanh trong bo e tam. Vay
chung con phai dan than vao tu hanh bo e tam nh the nao?
V Thay tra li: Nay Tsogyal, neu i vao ai Tha (Mahayana)
ma khong ren luyen bo e tam, con se ri vao nhng tha thap. The
nen, ieu cot loi la at tam vao s giac ngo toi hau va no lc tu hanh
cho ch li cua ngi khac.
Vo so nhng giai ngha chi tiet ve ieu nay a ghi trong sutra va
tantra cua ai tha. Khi bo e tam c giai ngha ngan gon theo
nhng giao ly nay, no c chia thanh ba phan: tu hanh ben ngoai,
ben trong, va b mat.

56
TU HANH BEN NGOAI VE BO DE TAM

Cong Chua Tsogyal hoi: Nhng phng phap tu hanh ben ngoai
la g?
V Thay ap: Co mi hai iem cho s tu hanh ben ngoai.

1. Cot tuy cua viec tu hanh trong bo e tam.
2. Nhng phan chia cua no.
3. nh ngha.
4. Nhng ac tnh cua hanh gia.
5. oi tng e the nguyen.
6. Nghi le tho the nguyen.
7. Li ch cua tu hanh.
8. Ly do tu hanh.
9. Nhng thieu sot cua viec khong tu hanh.
10. Cac gii luat.
11. ng phan chia gia mat va c nguyen.
12. Phng phap phuc hoi nguyen neu b ton hai.

Ba hoi: Tha, Knh xin Ngai mo ta nhng iem nay.

1. COT TUY.

V Thay tra li: Cot tuy cua viec phat bo e tam la khat vong
at c giac ngo vo thng cung vi nguyen lam nh vay e giai
thoat tat ca chung sanh khoi sinh t.

2. SU PHAN CHIA
57

Kinh ien mo ta nhieu loai phan chia, nhng tom tat co hai loai:
bo e tam nguyen va bo e tam hanh. Bo e tam nguyen la mong
muon lam li ch chung sanh, nhng ch mot ieu nay th khong u.
ieu quan trong la thc s dan than vao viec lam li lac cho tat ca
chung sanh.
Nhng ngi co thanh kien va tam v ky rat kho phat sinh c
bo e tam.

3. DINH NGHA

nh ngha bo e tam la s khi day trong ban than hanh gia
mot thai o v tha ma trc o cha tng xuat hien.
Nhng ngi khong co s tch luy cong c th khong khi day
c thai o nay.

4. NHUNG DAC TNH CUA HANH GIA.

Ngi thc hien tu hanh bo e tam phai co nhng ac tnh nhat
nh. Ho phai khao khat hng en giao huan ai Tha, khong giong
nh Thanh Van va Phat oc Giac. Phu hp vi ai tr tue, ho hoan
toan thoat khoi sai lam. Ho phai tho quy y ni v Thay va Tam Bao va
phai luon cam thay th en nhng giao huan thap hay sai lac. Ho
phai an nh va du dang mot cach t nhien.
Dan Tay Tang th thu ch vi Giao Phap, nhng v bo trng
th tan ac, nha vua th ca tin, ch co mot so t ngi de tiep thu giao ly
ai Tha. Tsogyal, hay thoat khoi s phan chia thu va ban.

5. DOI TUONG

58
oi tng con tho bo e tam nguyen phai la ngi co nguyen
ai Tha ma tam Ngai tran ay tnh thng va long bi. Ngai phai la
mot ngi khong hanh ong v li ch cua Ngai du ch trong mot choc
lat va gi gn gii luat khong vi pham.
Trong thi buoi en toi nay, ngi ta se ri vao ban tay cua
Mara (Ma vng) neu khong i theo mot v thay u pham tnh.

6. NGHI LE

Nghi le tho bo e tam nguyen nh sau. Sap xep bay bien nhieu
pham vat cung dng trc Tam Bao vao ngay ram hay mung tam
trong thang va nam cat tng, hay to long ton knh en Tang oan.
Dang cung mot tiec Ganachakra en Yidam (Bon Ton rieng cua hanh
gia). Lam nhieu cung dng torma (banh bot) en ch dakini, ho
Phap, va nhng tinh linh manh me. Bo th tat ca s hu cua con e
tch tu cong c bao la.
Vao chieu cung ngay, dang cung ph ton le nhap dong cho v
Thay. e to long ton knh v Thay, ngi e t nen tch luy cong c
nh phng dien cua bay thanh tnh.
16
ac biet, con phai sam hoi nhng hanh ong sai lam nh sau.
Hay quan tng chung t AH tai nh au con, nh dong anh sang
chieu ra t ch AH, khien em tat ca chung sanh vao s giac ngo cua
ch Phat va cung dng en tat ca ang ton quy. Nh phng tien
cua anh sang the nhap lai vao chung t AH, tham nhap cam lo thanh
tu cua tat ca cac ang ton quy roi tan hoa vao than, khau, y cua con,
thieu ot moi hanh ong sai lam va che chng cua con. Quan tng
nh vay va niem am AH 108 lan.

16
Thc hanh bay chi la anh le Tam Bao, sam hoi hanh vi bat thien, cung
dng, hoan hy vi cong c cua ngi khac, thnh chuyen Phap luan, khan
cau khong nhap niet ban, va hoi hng cong c cho s giac ngo cua tat ca
chung sanh.
59
Hay quan tng anh sang chieu t ch HUM trung tam cua
nguyen hu tnh ni gia ngc v Thay tan hoa vao than, khau, y cua
con, nh o nhng hanh ong bat thien cua con c ot sach, hay
ngh nh vay roi niem am HUM 108 lan.
Sau o la s sam hoi bang li. Hay nh lai tat ca nhng hanh vi
bat thien a tch luy t luan hoi vo thuy, niem vi s an nan bai sam
hoi nay:

Kim Cng S va tat ca ch Vidyadhara xin hay lu tam en
con!
Tap hoi Bon Ton,Yidam cung vi quyen thuoc cua ch Phat hien
minh va phan no. Xin lu tam en con
Cac ang Chien Thang trong mi phng cung vi con cac
Ngai, xin hay lu tam en con!
Cac Ba me Dakini bao ve giao ly cung vi cac Ho Phap, xin hay
lu tam en con!
Trong s hien dien cua cac bac xng ang c sung knh.
Con_____, an nan sam hoi moi nghiep cua hanh ong bat thien a
tch luy bi nang lc cua suy ngh sai lam qua phng tien cua than,
khau, y, qua s vi pham nhng hanh ong phi ao c va sai lam, lam
cho ngi khac vi pham, hay tuy hy khi ho vi pham, t vo thuy cho en
hom nay.

Sau o kien quyet khong e hanh ong xau gia tang, lap lai bai
khan cau tren, ke tiep oc ba lan:

ung nh cac ang Nh Lai va cac con cua Ngai trong qua kh,
nh i song hoan thien xien minh con ng va cac a bo tat, a t
bo nhng hanh ong phi ao c va bat thien, nen con_____ ngay t
gi phut nay cho en khi at ti cot tuy cua giac ngo con se t bo
60
nhng hanh vi bat thien do suy ngh sai lam. Con nguyen t bay gi
tr i se kem che chung.

PHAT BO DE TAM THUC TE

Co hai phan. Phan au tien danh cho ngi mi bat au phat bo
e tam nguyen.
Tan ay long ngi e t nen khi day thai o suy ngh chan
thanh: e cu giup tat ca chung sanh trong luan hoi thoat khoi bien
kho, con se at giac ngo vo thng!
Sau o lap lai ba lan bai khan cau nay:

Vi thai o xem tat ca chung sanh nh cha, me cua con, anh ch
em, con trai va con gai, hoac nhng v Thay va ao hu cua con.
Con______ t ngay ngay hom nay cho en khi at c giac ngo, con
se phat sinh y nh kien co giai thoat tat ca chung sanh cha c giai
thoat. Con se giup vt qua nhng ngi cha vt qua. Con se giai
thoat nhng ngi cha giai thoat, va con se an lap trong trang thai
vo tru giac ngo cua ch Phat cho nhng chung sanh cha vt khoi
au kho.
17

Th hai, e phat bo e tam hanh, hay hnh thanh suy ngh: t
ngay luc nay va khi nao luan hoi con cha trong rong, khong dam xao
lang du ch trong mot choc lat, con se hoan thanh hanh phuc cho
chung sanh theo nhieu cach. Lap lai bai nguyen tren, sau o oc ba
lan:


17
Giai thoat nhng chung sanh ba coi thap en mot trang thai o ho co
the thc hanh Giao Phap; giup chung sanh nhng coi cao vt qua bien
luan hoi va at giai thoat; giup nguyen bo tat bang s at c cac a bo
tat.
61
T chnh luc nay cho en khi sinh t luan hoi trong rong,
con______ se kien tr phat nguyen kien co tu hanh dan dan, thc hanh
va hoan thien sau ba la mat va bon phng tien loi cuon (t nhiep
phap). ung nh ch Phat qua kh va tat ca Bo tat nh cuoc song
mau mc hoan thien trong con ng va cac a bo tat vi nhng gii
nguyen goc va nhanh. Con cung se tu hanh, va hoan thien chung! Xin
hay xem con nh mot bo tat.

Bay gi v Thay noi, Hay nh vay! Va e t noi, Lanh thay!
Dieu ngha thay! Sau khi lap lai bai tren ba lan, hanh gia a at c
gii nguyen.
e gi gii nguyen c nguyen ven, t luc nay tr i, v Thay
nen ch dan gii luat cho e t. Ngi e t sau o dang len mot le
vat va cung dng rong rai e ta n.
T luc o tr i, ieu quan trong nhat la hanh gia tiep tuc phat
khi va tu hanh bo e tam, giong nh dong chay khong gian oan cua
mot con song.

7. NHUNG LOI CH

Nhng li ch cua viec tu hanh bo e tam ma con a khai trien
la nh sau: vt len tren Thanh Van, va Duyen Giac (oc giac Phat),
con c nhap vao hoi chung cac hanh gia ai Tha. Nhng cam xuc
phien nao, nhng hanh ong xau, va nhng che chng tat ca eu
c loai tr tan goc re. Moi hanh ong thuoc than, ng, y cua con tr
thanh nhng nguyen nhan ay y ngha va s tch luy cong c bao la
se hoan thien trong ngi con. Con se luon c ch Phat, Bo Tat, va
cac ai ho Phap quan tam. Moi chung sanh se thng men con nh
thng chnh con ho va thay con ang yeu. Con se khong bao gi tach
la khoi giao ly ai Tha.
Tom lai, con se nhanh chong hoan thanh nhng pham tnh sieu
viet cua Phat qua, thc tnh vi giac ngo chan that va vien man.
62
Nhng pham tnh nay la vo song. Do vay, hay kien tr thc hanh nh
vay.

8. LY DO TU HANH

Co the at giai thoat mot mnh con la u, vay tai sao con phai
giai thoat tat ca chung sanh khoi luan hoi? V chung sanh la cha me
cua con, mon n cua s biet n cua con th to ln khong the tng,
nen con can tu hanh e en ap long tot cua ho.
Long tot cua ho bao gom viec hnh thanh c s cho cuoc i va
hnh hai con, nuoi dng con t be bang nhng thc an, o uong tot
nhat; chu ng moi loai au kho va kho khan v hanh phuc cua con,
yeu thng con hn chnh ban than ho, xem con con quan trong hn ca
trai tim ho.
Ngoai ra, ho a cho con tai san va cua cai, day do con, ket noi
con vi Giao Phap thieng lieng, v.v... V long tot khong the tng cua
nhng bac cha me nay, con phai giai thoat tat ca ho khoi luan hoi. V
tat ca chung sanh eu co nguyen nhan can ban, ban chat cua giac
ngo, nen con cung co lien he vi ho mot cach sau xa, va v vay con
phai giai thoat tat ca ho khoi luan hoi.
Tsogyal, neu khao khat hanh phuc ch cho mot mnh con, con se
khong ket noi c vi Phat qua vien man.


9. NHUNG KHIEM KHUYET CUA SU KHONG TU HANH

Nhng khiem khuyet cua viec khong tu hanh nh sau. Ri vao
ang cap Thanh Van, Duyen Giac, con gap tr ngai trong viec at ai
giac ngo; moi hanh ong con thc hien eu phu phiem, moi cong c
a tch luy trong qua kh se b tieu hao, con se b nhng tinh linh luon
can tr; ngi khac se xung khac va khong thch con. Tom lai, nhng
63
mong c cua con se khong bao gi thoa man, v.v.. Co vo so khuyet
iem nh vay.
Tsogyal, that kh dai biet bao khi muon lam ngi theo ai
Tha ma khong co bo e tam.

10. NHUNG GIOI LUAT.

Co hai loai gii luat e gn gi. Vi nhng gii luat cua bo e
tam nguyen con phai thng xuyen tu hanh trong bo e tam vi y nh
khong bao gi c bo mac chung sanh. Bo e tam nguyen se h hai
neu:

Khi a co y nh choi bo chung sanh khac, khi con noi gian
hay anh ngi va e mot ngay troi qua ma khong ap dung
phng cach oi tr.
Khi a co y nh la gat Thay, To, huynh e Kim Cng
Tha hoac bat ky ngi nao xng ang c ton knh, con
la gat ho ma e qua mot ngay khong ap dung phng cach
oi tr.
Con lam cho ngi khac hoi tiec ve thien can bao la cua ho
a tao ra, ma ung ra phai hoan hy ch khong phai tiec
nuoi. ieu nay xay ra do con a co y nh khien ho cam
thay hoi tiec, con noi: Co nhng viec con cao hn the nay!
ieu nay cha tuyet hao!
B thoi thuc bi san han, con thot ra mot cau ch trch mot
bo tat, bac a phat trien bo e tam.
Khong co long bi, con la doi chung sanh khac.

Nam hanh vi nay goi la nam hanh ong lam lac, neu con e mot
ngay troi qua ma khong oi tr chung bang mot giai oc. Hay t bo
nhng ieu nay v chung se lam con mat gii nguyen.
64
Tsogyal, con co the b ton hai v tho nhieu gii luat ma khong
gi c.
Ngoai ra, ay la nam hanh ong con nen gan bo.

1. Nh mot oi tr vi s bieu hien san han hay anh ap
chung sanh, con nen luon an nh, du dang va co gang giup
ho.
2. Nh mot oi tr vi s s la doi ngi xng ang c ton
knh, con nen tan tam chu ao va khong bao gi noi doi du
b mat sinh mang.
3. Nh mot oi tr vi viec gay cho ngi khac cam thay hoi
tiec, hay hay thiet lap tat ca chung sanh trong c hanh dan
en ai giac ngo cua ch Phat.
4. Nh mot oi tr ve viec ch trch ngi khac do san han, con
nen tan than nhng ngi theo ai Tha va xem ho nh
nhng v Thay cua con.
5. Nh mot oi tr cho s la doi chung sanh, con can lay t
tam mnh lam nhan chng, va vi y nh thanh tnh, hay i
theo nhng ngi kien nh.
Gan bo vi nhng hanh ong nay con se la mot ngi nam gi
giao ly cua c Phat Thch Ca Mau Ni ngay ca du con sinh ra lam
ngi n.
Th hai, nhng gii luat cua bo e tam hanh se c giai thch
di ba iem: (1) Mi ieu bat thien can bo (2), Mi hanh ong
thien la nhng oi tr, (3) Mi ba la mat e dan than vao.

Muoi Bat Thien

Trong mi ieu ac, ba cai au tien la hanh ong thuoc ve than:
sat sinh, lay nhng g khong c cho, va ta dam.
65

Sat Sinh

Tnh chat cua sat sinh la cat t s lien tuc cua i song. Co ba
loai sat sinh c thc hien bi ba oc.
1. Sat sinh v tham, bang cach giet thu vat v them tht, da, v.v..
cua chung.
2. Sat sinh v san, chang han nh giet vi y nh tan ac.
3. Sat sinh v si me, co ngha giet khong co y, v du; khi mot
a tre giet mot con chim hay con kien bang cach dam len..
Chung sanh khong thoat khoi ba oc th khong co hanh phuc.
Hanh vi giet hai hoan tat khi vi pham bang phng tien co u
bon chi phan sau:

1. Y tng d nh co trc Toi se lam viec xau nay!
2. Co y i vao hanh ong va no lc theo uoi hanh vi.
3. Hanh ong giet hai that s, trai qua trong hanh ong.
4. Ket thuc bang s hoan hy vi hanh vi ma khong hoi han.

Ket qua cua sat sinh xuat hien trong ba cach.
1. Ket qua khi chn th sat sinh v tham, chu yeu oa vao coi
nga quy, sat v san phan ln oa vao coi a nguc, sat v si
chu yeu oa vao coi suc sinh.
2. Qua cua hanh ong noi troi la b hanh ong bat thien luc
trc khong che se b nhieu benh tat, tuoi tho ngan neu
c tai sanh lam ngi.
3. Qua tng ng vi nguyen nhan la se thch thu trong hanh
vi giet hai do tap kh trc.
66
Tsogyal, v the chung ta khong nen pham nhng hanh ong nay.
Kinh ien day rang neu no lc t bo nhng hanh ong nay con se
thoat khoi qua khi chn, qua tng ng vi nguyen nhan, va qua noi
troi. Do vay con se at c hanh phuc doi dao cua Tri va ngi.

Lay Nhung G Khong Duoc Cho

Tnh chat bat thien th hai cua than, lay nhng g khong c
cho la hanh vi lay nhng s hu cua ngi khac lam cua mnh.
S bat thien nay bao gom viec lay bang vu lc, v du nh an
cp vao ban ngay, lay trom nh an cap luc khong b e y, va lay
bang s la gat, v du nh khong trung thc trong viec can, o lng.
Tsogyal, ngi khong bo tnh tham s hu th khong co hanh
phuc.
Cung y nh trc, hanh vi nay hoan tat khi u bon chi phan, va
ket qua lai cung la ba loai.
1. Qua khi chn se ri vao ba coi thap tuy theo mc o hanh
ong la ln, trung bnh hay nho. ac biet, se b oa vao coi
nga quy.
2. Qua noi troi la cho du c sinh lam ngi, se ngheo kho va
hay b trom cp.
3. Qua tng ng vi nguyen nhan, v tap kh xau c tch
luy trong tiem thc nen trong nhng kiep sau se vui thch
lay nhng g khong c cho
Tsogyal, neu con t bo vi pham nhng hanh ong nay, con se
c ba ket qua ngc vi nhng qua tren nh c sinh vao coi Tri,
ngi, co nhieu cua cai, v.v..

Ta Dam

67
Tnh chat bat thien th ba cua than, ta dam; la hanh vi thc hien
giao hp vi mot oi tng duc vong ma ho khong co quyen lam nh
vay.
Khi phan chia, co nhng loai sau:

1. Khong thch hp cho mot ngi bnh dan giao hp vi ngi
c s bao ve cua mot v vua, nh hoang hau.
2. Khong thch hp khi giao hp vi ngi b luat phap cam
oan.
3. An o, khong thch hp cho viec giao hp vi ngi c
cha me bao ho, v nam, n khi cha co gia nh rieng th
c bao ve bi cha me.
4. Khong thch hp e giao hp vi ngi c nhng nguyen
tac van minh bao ve, ngha la viec ay la noi o nhuc, nh
me va ch em gai.
5. Khong thch hp e giao hp vi ngi c Giao Phap
thieng lieng bao ve, nh v phoi ngau cua guru, ngi a tho
gii, v.v..
Ngi dam duc khong i vao con ng giai thoat, Tsogyal, hay
ap dung s oi tr.
Cung co nhng luc khong thch hp e giao hp cho du vi
ngi ban i hp phap.
1. Khong thch hp e giao hp vao thi iem khong thuan li
nh ngay ram, mong mot va mong tam.
2. Khong thch hp e giao hp mot ni khong thch ang
nh trc ban th Tam Bao.
3. Khong thch hp e giao hp vao mot cho khong thch ang
nh thc hien theo cach cua thu vat.
Tsogyal, ni ngi thng, nhng ngi khong bo i song chu
nha eu b giam gi trong nha tu cua Ma Vng.
68
Nh trc, hanh vi ta dam c xem la vi pham khi hoan tat u
bon chi phan va cung co ba loai ket qua.
1. Qua khi chn se b oa vao ba coi thap. Ngay ca du c tai
sanh nhng coi cao se phai bat hoa vi v hay chong,v.v..
2. Qua noi troi la trong cac kiep sau, nhng ngi giup viec,
v hay chong se khong hp y va bieu lo nhieu hanh ong
vo n.
3. Qua tng ng vi nguyen nhan la khuynh hng thoi quen
xau khien con ham thch lam chuyen ta dam.
Tsogyal, neu con t bo nhng hanh ong nay va kem che khong
thc hien, con se co ket qua ngc lai, vay hay t bo chung la ieu
rat quan trong.

Th hai, la bon loai hanh ong bat thien cua khau.

Noi Doi

Tnh chat cua cai au tien , la ieu g khong that ma noi la that.
Khi phan chia, co nhng loai sau.

1. Noi doi khong co li cung khong hai, nh li noi doi cua
ngi gia, lao suy.
2. Noi doi that s co li hoac gay hai nh noi doi lam li cho
mot ngi trong luc gay hai cho ngi khac.
3. Noi doi mnh co pham tnh sieu pham la con tuyen bo
mnh co tri giac cao cap trong khi khong co.
Tsogyal, khong nen noi nhng li thieu suy ngh.
Nh trc, hanh vi noi doi hoan tat khi u bon chi, va cung co
ba loai qua.
1. Qua khi chn se oa vao nhng coi thap.
69
2. Qua noi troi cho du c tai sanh lam ngi, tieng noi cua
con cung khong co nang lc.
3. Qua tng ng vi nguyen nhan la trong nhng kiep ti con
se thch thu trong viec noi doi.
Tsogyal, neu con t bo nhng hanh ong nay, con se at c
nhng ket qua nghch lai, vay hay t bo chung la ieu rat quan trong.

Noi Chia Re

Tnh chat bat thien th hai cua khau la noi gay chia re, ngha la
hanh ong chia re nhng ngi ban tot.
Khi phan chia co nhng loai sau:

1. Noi chia re cong khai bang cach noi trc tiep trc mat
ngi nao o.
2. Noi chia re gian tiep bang cach noi quanh co.
3. Noi chia re rieng t bang cach noi rieng vi ngi nao o.
Tsogyal, ngi khong gi kn c mieng mnh se khong co
hanh phuc.
Cung u bon chi nh trc, va cung co ba loai qua.
1. Qua khi chn se oa vao ba coi thap.
2. Qua noi troi la cho du c tai sanh lam ngi, con se co t
ban be va hay tranh cai. Con se luon co nhieu hoi tiec, b
moi ngi ghet, va bat ky nhng g con noi eu khong hieu
qua.
3. Qua tng ng vi nguyen nhan la trong nhng kiep tng
lai con se lai thch thu trong viec noi chia re.
Tsogyal, neu con t bo nhng hanh ong nay, con se at c
nhng ket qua nghch lai, vay hay t bo chung la ieu rat quan trong.

70
Noi chuyen phiem

Tnh chat bat thien th ba cua khau, noi chuyen phiem, la lang
ph thi gian.
Khi phan chia co nhng loai sau:

1. Niem chu cua thay phap.
2. Ke chuyen va chi o ch
3. am luan ua gin.

Nh trc, b vi pham khi u bon chi phan, va co ba loai qua

1. Qua khi chn se b oa vao ba coi thap.
2. Qua noi troi la cho du c sinh lam ngi, loi noi cua con
se vung ve, noi nhieu va khong mach lac.
3. Qua tng ng vi nguyen nhan la trong nhng kiep tng
lai con se lai thch noi chuyen phiem.
Tsogyal, neu con t bo nhng hanh ong nay, con se at c
nhng ket qua ngc lai, vay ng thch noi chuyen vo muc ch.

Noi loi tho ac

Tnh chat bat thien th t cua khau, noi tho ac la li noi lam ton
thng ngi khac.
Khi phan chia co nhng loai sau:

1. Vach loi ngi khac gia cho ong ngi.
2. Gian tiep lam ton thng ngi khac.
3. Noi rieng ieu g se lam ton hai ngi khac.
71

Tsogyal, ngon la cua li noi tho ac se thieu ot trai tim cua
con va ngi khac. Vu kh cua li noi tho ac giet chet sinh lc giai
thoat.
Nh trc, b vi pham khi u bon chi phan, va co ba loai qua

1. Qua khi chn se b oa vao ba coi thap.
2. Qua noi troi la cho du c tai sanh lam ngi, bat c
nhng g con noi eu lam ngi khac kho chu va s xuat
hien cua con se luon lam ho noi gian.
3. Qua tng ng vi nguyen nhan la con se thch noi nhng
li tho tuc.

Tsogyal, neu con t bo nhng hanh ong nay, con se at c
nhng ket qua ngc lai. Chung sanh cua thi ai en toi nay
khong co hanh phuc. (v hay noi li tho ac)

Th ba, co ba bat thien thuoc y.

Tham lam

Tnh chat cua cai au tien, tham lam la bam luyen vao nhng g
tot ep.
Khi phan chia co nhng loai sau:

1. Kem che khong cho tai san cua mnh.
2. Tham muon tai san ngi khac thuoc ve mnh.
3. Bam luyen nhng g tot ep khong phai cua mnh cung
khong phai cua ngi khac.

72
Tsogyal, ng bam gi nhng s hu vat chat. Ngi thc hanh
Giao Phap ma khong hieu le vo thng th khong hanh phuc.
Hanh ong nay vi pham khi u bon chi phan va co ba loai qua.

1. Qua khi chn se b oa vao ba coi thap.
2. Qua noi troi la du tai sanh lam ngi, con se b song ni
vung khong thoai mai o luon b oi khat.
3. Qua tng ng vi nguyen nhan la trong nhng kiep ti con
se thch thu s tham lam.
Tsogyal, ieu thiet yeu la t bo nhng hanh ong nay.

Ac y

Ban chat cua bat thien th hai thuoc y, san han la thai o thu
han.
Khi phan chia co nhng loai sau:

1. Ac y do gian d.
2. Ac y do oan ghet.
3. Ac y do ghen t

Tsogyal, ng pham nhng hanh vi thuoc y khien ton thng
mnh va lam hai ngi khac.
Hanh ong nay xem la vi pham khi u bon chi phan, va co ba
loai qua.

1. Qua khi chn se b oa vao ba coi thap.
73
2. Qua noi troi la du tai sanh lam ngi, ngi khac se xung
khac vi con mot cach vo ly va con luon gap thu han, kien
cao.
3. Qua tng ng vi nguyen nhan la trong nhng kiep ti con
se phat trien mot trang thai tam hiem oc.
Tsogyal, neu con khong t bo san han con se chang thc hanh
c Tieu Tha lan ai Tha.

Nhung Ta Kien

Tnh chat bat thien th ba cua y; ta kien, la phong ai va ph
bang.
Khi phan chia co nhng loai sau:

1. Ta kien chu trng chu ngha H vo va Vnh cu. (Thng
kien va oan kien) phi Phat giao.
2. Ta kien chu trng co mot thc the nga trong than, mot
ieu luat hay nghi thc la toi cao nh S tu kho hanh cua
cho va ga.
18

3. Ta kien chu trng co mot thc the ban nga trong than.

Tsogyal, ch co t ngi hieu c s khac nhau cua Giao Phap
va phi-Giao Phap.

Hanh ong nay xem la vi pham khi u bon chi, va co ba loai
qua.


18
Mot phap tu kho hanh cua An o Giao bang cach bat chc hanh vi cua
loai vat.
74
1. Qua khi chn se b oa vao ba coi thap.
2. Qua noi troi la du tai sanh lam ngi, con se sinh vao ni
bien a, bo toc khong van minh, o tham ch se khong
c nghe danh hieu cua Tam Bao.
3. Qua tng ng vi nguyen nhan la nhng khuynh hng
thoi quen nam gi ta kien se kien co trong tiem thc con sau
o con se thch thu nam gi ta kien.
Tsogyal, tat ca cac ang ton quy eu len an mi ieu bat thien
nay. Chung b nhng ngi co hoc t bo. Ngay ca nhng ngi tm
kiem viec at c s rang r ac biet va giau co cua coi Thien va
coi ngi cung khong vi pham, vay, hay t bo chung.
Co nhieu ngi khong nhan ra c ieu tot, xau, nhng ngi
a i vao giao ly cua c Phat th khong nh vay. Vi pham ieu ac
trong khi biet ro nhan qua cua hanh ong bat thien th khong khac g
thu vat.

Cong Chua Tsogyal hoi: Khi t bo nhng hanh ong nay, ngi
ta se at c ket qua g?
V Thay ap: Qua khi chn, con se sinh vao coi Tri, va ngi.
Giong nh Tri Pham Thien, giong noi cua con se du dng, giong
nh Tri e Thch; than con se ep hn ngi khac, va giong nh mot
v vua cua hoan vu con se rat giau co.
Nh mot qua noi troi con se co c s uyen bac ln lao, con se
rat thong minh va se gap Giao Phap cua c Phat. Cuoi cung con se
at c ba cap o giac ngo.
Nh qua tng ng vi nguyen nhan, trong tat ca kiep tng lai
con se t no lc t bo mi ieu bat thien.

Cong Chua Tsogyal hoi: Ve mi bat thien nay co khac biet
nao trong tnh nghiem trong cua cai xau khong?
V Thay ap: Co. Noi chung, co s phan chia theo phien nao.
75
1. Do san han ma vi pham mi bat thien, con se tai sanh vao
a nguc.
2. Khi vi pham mi bat thien v tham lam, con se tai sanh la
nga quy.
3. Khi vi pham v si me, con se tai sanh lam suc sinh.
Cung co nhng khac biet trong s nghiem trong ve mat oi
tng.
1. Do pham mi ieu bat thien vi mot oi tng ac biet,
con se sinh vao a nguc.
2. Do pham mi ieu bat thien vi mot oi tng bnh
thng, con se sinh lam nga quy.
3. Do pham mi ieu bat thien vi mot oi tng thap hn,
con se sinh lam suc vat.
ac biet, trong nhng loai sat sinh khac nhau, qua chn xau tram
trong nhat la giet mot v bo tat a phat trien bo e tam.
Trong nhng loai lay nhng g khong c cho, toi ln nhat la
an trom cua Tam Bao.
Trong nhng loai ta dam, toi ln nhat la cng ep mot v a la
han giao hp.
Trong nhng loai noi doi, toi ln nhat la la gat mot v Thay
hay mot thanh vien ton knh cua Tang oan.
Trong nhng loai noi chia re, toi ln nhat la gay bat hoa trong
Tang oan.
Trong nhng loai noi li tho ac, toi ln nhat la noi li kho chu
vi mot tu s.
Trong nhng loai noi chuyen phiem, toi ln nhat la quay pha
tam cua tu s hoac ngi ang thien nh ve ban tanh cua bat nh.
Trong nhng loai tham, toi ln nhat la tham quy cung dng
Tam Bao.
76
Trong nhng loai ac y, toi ln nhat la co y pham nam toi co hau
qua tc khac (ngu nghch: giet cha, me, mot v A La Han, chia re
Tang oan, lam than Phat chay mau.)
Trong nhng loai ta kien, toi ln nhat la che bai thc ngha.
Tsogyal, con khong nen vi pham bat ky cai nao trong nhng
hanh ong nay cho du phai mat mang.
Noi chung, cung co nhng khac biet trong mi bat thien.
1. Do sat sinh, noi chia re, noi tho tuc, va ac y se oa a nguc.
2. Do ta dam ,trom cp va tham lam, se b tai sanh lam nga
quy.
3. Do noi doi, noi chuyen phiem va chap thu ta kien se sinh
lam suc sinh.

THAP THIEN

Cong Chua Tsogyal hoi v Thay: Ngi ta nen thc hanh thap
thien nh the nao, thc hien nhng oi tr ra sao?
V Thay ap: Mi ieu thien co bon chu e.
1. Ban chat la mot hanh ong thanh tnh cua than, khau, va y
khien sinh ra s cao ca that s.
19

2. nh ngha thien hanh la khi mot ngi co t do va giau co
thc hien hanh ong ung an, se sinh ra ket qua c hanh
phuc mong muon.
3. S phan biet la nhng thien hanh ngc lai vi mi bat
thien: phong sinh, rat rong lng, song trong sach, li noi
chan that, no lc hoa giai tranh chap, li noi du dang de
nghe va t chu, noi li co y ngha, yeu thng moi ngi,

19
Thuat ng that s cao ca n gian am ch en mot tai sanh trong ba coi
cao cua luan hoi: ngi, a tu la va tri.
77
khong bam luyen, va khong nghi ng luat nhan qua va y
ngha quyet nh.
4. Sau ay la mi ho tr tao ra nhng thien hanh trong dong
tam thc con: tin tng vao nhng giao ly chan chnh, gi
long t trong va lng tam trong sach, kem che khong c
bac, khong tranh cai, khong xem hop ch, luon hanh ong
mot cach chu ao tan tnh, t bo li bieng, khong giao
thiep vi ban xau, tu hanh than, khau, y nhu hoa, trau doi
bon bac hoat ong cua tri giac, va nhat la chu tam vao con
ng cua cac ang ton quy.
Tsogyal, nh hanh ong theo cach nay, nhat nh con se at
c nhng coi cao that s.

MUOI PARAMITA (BA LA MAT)

Th ba, e dan than vao nhng hanh ong cua mi ba la mat,
co nam chu e.
1. Ban chat chung la nhng hanh ong co tnh chat con ng
a en giac ngo vo thng.
2. nh ngha paramita: la ieu lam cho con en (ita) ai niet
ban, b ben kia (param) cua bien sinh t luan hoi.
3. Nhiem vu la hoan thien hai tch luy va hoan thanh s li lac
cho chung sanh.
4. Co hai loai; thong thng va ac biet. Thong thng la sau
ba la mat: bo th, tr gii, tinh tan, nhan nhuc, thien nh, va
tr tue phan biet.
ac biet, bo th co ba loai: Phap th, tai th, va vo uy th.
Tr gii cung co ba loai: Co gang khong lam ac, co gang thu
thap nhng pham tnh thien, va gii nguyen lam li ch chung
sanh. Noi khac i, gi c nhng gii luat nay la nh co gang
78
khong lam mi bat thien, nh sau ba la mat, va nh t nhiep
phap.
Nhan nhuc cung co ba loai: Khong mang au kho khi t bo luan
hoi, kien nhan chu gian kho v li ch chung sanh, va kien tr
gi niem tin trong Giao Phap, ngha la co gang khong s hai
nhng trang thai tham sau.
Tinh tan cung co ba loai: Tinh tan ap dung giao ly ai Tha,
tinh tan nh ao giap chong lai nghch canh, va tinh tan khong
ngng e thanh tu qua Phat toan giac.
Thien nh cung co ba loai: Thien nh tap trung vao con ng
the gian ung an, thien nh tap trung vao con ng xuat the
gian, thien nh tong quat tap trung vao ca hai.
Tr tue cung lai co ba loai: Tr tue nhan biet s vat hu vi th
vt khoi tap trung, tr tue nhan biet ban tanh vt khoi tap
trung, va tr tue nhan biet rang moi hien tng eu sieu vt nh
nguyen va vt khoi li noi, suy ngh va mo ta.
Con nen biet rang e thu nhap moi phng phap vao dong tam
thc, con phai co ay u bon ba la mat na.
e vt qua tnh bun xn va ngheo kho th bang s bo th khong
cau bao ap la sc manh ba la mat.
Bo th ma thoat khoi muc ch cua ngi thng va ngi Tieu
Tha la phng tien ba la mat.
Bo th vi y tng: mong cho con ngan chan s ngheo kho cua
chnh con va moi chung sanh! la nguyen ba la mat.
Bo th vi ba pham vi
20
hoan toan thanh tnh la tr ba la mat.
Tng t, khac phuc bat thien bang gii luat khong tham muon
ket qua cua sanh t la lc ba la mat.
Duy tr nhng gii nguyen trong khi thoat khoi tam moi quan
tam the gian la phng tien ba la mat.

20
Ba pham vi la chu the, oi tng, va hanh vi
79
Mong c rang s c x bat thien cua moi chung sanh c
cham dt trong luc khong mong muon qua bao nhan thien cho chnh
con, la nguyen ba la mat.
Khong khi y niem phan biet ba lanh vc (chu the, oi tng va
hanh ong) la tr ba la mat.
Chien thang san han nh c x bnh ang vi moi ngi la lc
ba la mat.
Khong bam gi y nh the gian nh s la gat va ao c gia la
phng tien ba la mat.
Khong tham cau mnh c tai sanh vi than the ep e cua coi
nhan, thien, ma mong c s xau x cua tat ca chung sanh c cham
dt la nguyen ba la mat.
Khong khi y niem phan biet cua ba lanh vc la tr ba la mat.
Khac phuc s li bieng vi s tinh tan suy niem nhng tnh tot
va xau la lc ba la mat.
Khong bam gi y nh the tuc nh hy vong c ngi khac tin
tng la phng tien ba la mat.
Mong cau cho moi chung sanh het li bieng va no lc tren con
ng la nguyen ba la mat.
Khong khi y niem phan biet ba lanh vc la tr ba la mat.
Khac phuc tan tam nh thien nh vt khoi coi vo sac la lc ba
la mat.
Thc hanh v li ch thanh tu nhng pham tnh cua giac ngo vo
thng, khong mong cau nhng trang thai cua coi nhan, thien, la
phng tien ba la mat.
Mong cau cho s phong tam cua moi chung sanh c ket thuc
la nguyen ba la mat.
Khong khi y niem phan biet ba lanh vc (chu the, oi tng,
hanh vi) la tr ba la mat.
Chien thang nhng tao tac phan biet bang tr tue tanh Khong
chang tach la ban tanh cua long bi la lc ba la mat.
80
Chang la ban tanh cua tr tue va long bi suot ba thi la phng
tien ba la mat.
Mong cau cho con va moi ngi nhan ra c thc ngha la
nguyen ba la mat.
Nhan ra rang t vo thuy, tam con san co ban tanh tr tue nay la
tr ba la mat.
Tsogyal, hay thc hanh theo cach nay khong xao lang.
5. Qua cua viec thc hanh mi ba la mat la con se giai thoat
khoi nhng coi thap, va at c nhng cap ac biet cua coi
nhan, thien, con se hoan thien nhng con ng va nhanh
chong at Phat qua, sau o con se tr thanh mot ngi
hng dan v ai giai thoat chung sanh khoi luan hoi.

11. RANH GIOI PHAN CHIA GIUA DUOC VA MAT GIOI
NGUYEN

Giay phut co c bo e tam nguyen nh sau: a tch luy rat
nhieu cong c, khi con phat sinh t tng phai hoan thanh hanh phuc
ch thc cua chung sanh nh s tnh hoa hoan toan dong tam thc
cua con, con ac Bo e tam nguyen vao luc cuoi lan bay to th ba cua
nghi thc tron ven.
Luc mat bo e tam nguyen la khi phat sinh ta kien hay xuc
pham Tam Bao do vay lam h s tu hanh. Do vay ieu cot loi la no
lc gi tam chanh niem tnh giac.

13. PHUONG PHAP PHUC HOI NGUYEN VI PHAM

Neu con lam h hai cac gii nguyen goc, phai tho gii nguyen
lai nh hng dan trc. Neu h hai gii nguyen nhanh con phai sam
hoi trc v Thay hay Tam Bao.
81

14. BO DE TAM BEN TRONG

Cong Chua Tsogyal hoi v Thay: Ngi ta phai tu hanh ra sao
khi phat bo e tam ben trong?
V Thay ap: Co mi hai iem e tu hanh.

1. COT TUY

Cot tuy la khi day y nh giup nhng ngi khong nhan biet
rang ban tanh bam sinh, thc ngha, la khong do tao tac

2. DINH NGHA

Khong tuy thuoc vao nhng hanh ong ben ngoai cua than
hay khau c goi la ben trong v ch khai trien trong tam con.

3. SU PHAN CHIA

Co hai dang: nguyen va hanh.
Y nguyen la la mong muon nhng chung sanh cha chng ngo
ban tanh nay co the nhan ra no. Ch ngoi va niem ieu nay th cha
u; con phai no lc e cach nham lam cho tat ca chung sanh nhan ra
no.
Tsogyal, chng nao con cha thoat khoi chap nhat nh nguyen
th viec hanh se rat kho khan.

4. NHUNG DAC TNH CUA HANH GIA

82
Them vao nhng giai ngha trc, ac tnh cua ngi dan than
vao viec tu hanh nay la ch co mot t khai niem tao tac.
Tsogyal, hay e tam con c ngh ngi!

5. DOI TUONG DE THO NGUYEN

Con can nhan t mot v Thay a chng ngo ban tanh cua hai vo
nga (ca nhan vo nga va cac phap vo nga) nh tu hanh trong ba dang
tr tue (hoc, t duy, thien nh), va v vay a thoat khoi tam moi quan
tam the gian.
Tsogyal, mot v Thay la thiet yeu e nhap mon giao ly ai
Tha.

6. NGHI LE THO NHAN

T giai thoat khoi ba khai niem chu the, oi tng, va hanh vi,
t bo moi hoat ong the gian, nh vay con hay cau thnh c nhng
hng dan khau truyen chan thc.

7. NHUNG LOI CH CUA VIEC TU HANH

Con se vt len xa Tieu Tha va nhng con ng sai lam. Nh
vay, con se t bo moi t duy ch ky va chap bam nh nguyen, va nhan
ra ban tanh vo nga.

8. LY DO TU HANH

Ly do tu hanh khi phat bo e tam ben trong la em tat ca
chung sanh vao con ng chan that, o la ban tanh cua hai vo nga.
83

9. NHUNG KHUYET DIEM CUA KHONG TU HANH

S khuyet iem cua khong tu hanh la con se i lac khoi ban
tanh vo nga.
Vi ngi thng ma tam ho cha c thay oi nh mot trng
phai triet hoc, va vi nhng ngi phi-Phat giao a i vao mot trng
phai triet hoc sai lac, ban nga ca nhan c xem la ngi kiem soat
va kinh nghiem ngu uan, mi hai c s giac quan va mi tam yeu
to cau tao. Ngoai ra khi coi ban nga nay la vnh cu, ben vng, ho gan
bo vi no nh ban va thu, ta va ngi khac.
Tsogyal, con phai nho bo s gan ket nay.
Moi nguy hiem cua viec y niem hoa chang han mot ban nga ca
nhan la do thay co mot t nga va mot thc the ban nga, nhng oi
tng se xuat hien nh cai g khac. V s bam chap nh nguyen nay,
con se xem nhng g li ch cho cai toi la ban, va nhng g ton hai
cho cai toi la thu. Do o, nhng kinh nghiem cua thng va ghet se
gay cho con pham nhieu loai hanh ong bat thien. Do nhng hanh
ong nay, con se lang thang trong ba coi thap va khap ca coi luan hoi.
Tsogyal, neu khong loai tr tam thc xau xa nay; con se khong
tm thay hanh phuc.
Dang ngi nao len an bac bo ban nga nay? Noi chung, tat ca
Phat t eu phan bac. Noi rieng, nhng Thanh van cc lc bac bo ban
nga. D nhien, chung ta a nhap mon ai Tha cung phan oi viec
bam chap ban nga ca nhan.
Ngi ta khang nh rang nhng Thanh Van chng ngo mot
phan ban tanh vo nga cua nhng hien tng va nhng v oc Giac
Phat cung khong chng ngo ieu o hoan toan. Co ngha la cac Thanh
Van khang nh sai lam s hien hu cua vat chat thay v hieu ro s vo
nga cua nhng hien tng, va cac oc Giac Phat tru trong tam trong
khong thay v hieu ngha ung an.
84
Tsogyal, chng nao con cha thoat khoi nhng trng phai triet
hoc thap con se khong lnh hoi c thc ngha.
S nguy hiem cua viec vong tng ra cai nga cua nhng hien
tng la, do s khang nh va bam chap o, con se tao ra nhng phien
nao. Nhng ieu nay se khien con lang thang trong luan hoi. o la no
lc vo ngha, cho du con co gang trong nhieu kiep.
Loai ngi nao bac bo cai nga cua nhng hien tng? Noi
chung tat ca ngi i theo ai Tha eu bac bo no. Noi rieng, no la
mot dau hieu xau neu chung ta i vao ca Kim Cng Tha ma chap
vao thien kien, nh nhng ngi theo phai Trung ao cung bac bo no.

10. NHUNG DIEM CAN TUAN THU.

Con nen tu hanh trong y ngha vo nga, ve ieu nay co hai loai,
nguyen va hanh.
Ba iem quan trong cua nguyen phai tuan thu nh sau.

1. Lien tuc hnh thanh suy ngh ve nguyen, Cau mong tat ca
chung sanh luon nhan ra y ngha cua vo nga.
2. Tu hanh ngay ba thi, em ba thi trong s tuy hy vi
nhng ngi khac ang thien nh ve y ngha cua vo nga.
3. Luon t tu hanh sieng nang khong lac khoi y ngha cua vo
nga.

Th hai, hai iem cua hanh phai tuan theo la ben trong va ben
ngoai.
Bon tu hanh ben ngoai la:

1. Khong ri v Thay hay ngi ban tam linh a giang day y
ngha cua vo nga cho en khi con nhan ra no.
85
2. Buong bo thien kien lien quan en ni chon c tru, x s hay
khu vc, ang cap, thu va ban.
3. Hoc hoi, t duy va thien nh ve giao ly hien bay s vo nga
va tanh Khong.
4. Khong cho mnh la mot ten tuoi, gia nh, hay than the.

Bon tu hanh ben trong la:

1. Ch hieu ten goi la s vat, v moi nhan hieu va ten goi cua
s vat ben ngoai th khong hien hu trong tam con.
2. Hay biet moi s va nhng sinh linh trong the gian eu vo t
tanh, du no xuat hien cung ch nh giac mong va huyen ao.
3. Ngay ba thi, em ba thi tm cho ra tam bam chat vao
nhng oi tng khac nhau, du that ra chang co th g hien
hu.
4. Khong lac khoi y ngha cua khong co ten va khong co nhng
cc oan. Tham ch du tm kiem tam con, cung chang tm
thay bat c th g.

T tu hanh chuyen can theo cach nay la ieu toi quan trong.
Nh hanh theo loi nay con se tieu diet c nhng tam thc xau va
thoat luan hoi.

11. DUONG PHAN CHIA GIUA DUOC VA MAT GIOI
NGUYEN

Khoanh khac c gii nguyen noi bo e tam la khi nhan c
nhng hng dan khau truyen t v Thay con.
86
Luc mat nguyen la khi con theo uoi nhng bam chap nh
nguyen thong thng khong hieu c s khong co t tanh. Ngay luc
b mat, con phai ap dung s oi tr!

12. PHUONG PHAP PHUC HOI NGUYEN KHI BI TON
HAI

Tu hanh khong xao lang nhng ngha va giai thch tren, con se
t ong ci nut that cua s rang buoc cua bam chap nh nguyen.

TU HANH B MAT

Cong Chua Tsogyal hoi v Thay: Ngi ta tu hanh viec phat bo
e tam b mat ra sao?
V Thay ap: Ve ieu nay co mi mot iem.

1. COT TUY

Cot tuy cua viec phat bo e tam b mat la nhan biet cai vt
khoi s no lc t vo thuy, tam thanh tnh bon nguyen cua vo sanh
thoat khoi nhng gii han cua t tng va dien ta.

2. DINH NGHA

No b mat t nhien vi moi Tha thap v no vt khoi nhng g
bieu th bang ngon t hay t duy bi tam tr.

3. SU PHAN CHIA

87
Khi phan chia, co hai quan iem: xac nhan s thanh tnh pho
quat la khong-thien nh va xac nhan ban tanh hien tien t nhien von
vien man la khong-thien nh. Con phai t tai vi bat ky s thien chap
nao lien quan en ieu nay.
21

4. DAC TNH CUA HANH GIA

ac tnh cua ngi dan than vao ieu nay la phai co kha nang
cao nhat, vi mot tam nham chan the gii hien tng hnh tng.
Tsoygal, ieu nay ch co the la ngi a co tu hanh t trc.

5. DOI TUONG DE NHAN PHAP

oi tng e con tiep nhan phai la mot ngi a chng ngo tnh
oc nhat cua Phap than va nh vay an tru trong phap gii phi no lc.
Tsogyal, ngi nay ch co the la mot v Thay a nhan ra y ngha
cua ai Vien Man.

6. NGHI LE TIEP NHAN

Nghi le e tiep nhan la s quan anh ve s pho dien cua tanh
giac.
Hay t bo nhng hoat ong thuoc than pham tuc bat tnh cung
nh nhng hanh ong ao c thanh tnh cua con. Hay an tru nh mot
ngi a hoan tat moi cong viec cua mnh.

21
ieu nay am ch hai kha canh chnh cua thc hanh Dzogchen: s thuan
tnh nguyen s cua trekcho va s hien dien t nhien cua thogal. Hai thc
hanh nay phai c hoc qua hng dan mieng cua mot v Thay Dzogchen.
88
Hay t bo moi li noi bat tnh cung nh s tung niem, tan than
cua con va hay an tru thng thc yen lang v ngot cua ng.
Hay t bo nhng hoat ong t tng bat tnh thuoc sinh t cung
nh t tng niet ban thanh tnh qua hanh vi va an tru nh mot ngi
b moi mat trai tim.
Nh nhng ch bay cua v Thay, con se nhan biet Phap than bon
nguyen cua tam con vt khoi tam vi cua ngon t va mo ta.
Tsogyal, hng dan mieng nay cua Ta la mot giao ly giai thoat
tc thi bang hien ngo.

7. KET QUA CUA TU HANH

Muc tieu cua s tu hanh nay la khong t bo luan hoi bi v no von t
giai thoat, theo o nhng cam xuc phien nao la t nhien vien man nh tr tue.
Do vay, no co tnh chat em lai giac ngo trong khoanh khac hien tai.

8. LY DO TU HANH

Ly do tu hanh theo cach nay la con phai co ban tanh thoat khoi
vi nh kien va thien lech.

9. KHUYET DIEM CUA KHONG TU HANH

S nguy hiem khong tu hanh la con se ri vao nhng trmg
phai triet hoc thien kien va co nhc iem la noi tam b rang buoc.
Tsogyal, neu con thc hanh ma b ri vao phan biet th khong
phai la ai Vien Man.

10. NHUNG DIEM PHAI TUAN THU
89

1. Hay thay rang goc re cua moi hien tng eu bao gom
trong tanh giac bo e tam cua con, s thanh tnh bon nguyen
bat sanh.
2. Hay thay rang tanh giac bo e tam nay von giac ngo v no
khong co bat ky tao tac nao nh ngi quan sat hay mot oi
tng c quan sat.
3. Hay nhan ra rang bat c loai t tng hay bam chap nao
khi len trong trang thai tanh giac nay eu von laban than
tanh giac trong khong va quang minh.
4. Hay nhan biet rang bat ky hnh tng ben ngoai nao xuat
hien eu khong co bat c ban sac nao ngay t luc c kinh
nghiem va do vay eu khong vt khoi c s pho dien
cua phap tanh.
5. Hay kinh nghiem tnh bat nh cua oi tng va tam thc nh
ai lac bam sinh, thoat khoi moi lay, bo, khang nh hay
phan bac.
6. ac biet, hay kinh nghiem moi cam xuc phien nao va au
kho la con ng linh thieng cua s giac ngo.
7. Hay nhan biet rang nhng chung sanh t luc c kinh
nghiem, eu khong thc s hien hu va do vay sinh t luan
hoi la s thanh tnh bon nguyen bat sinh va khong can phai
t bo.
8. Hay nhan biet rang moi s c kinh nghiem la nhng than
(kaya) va nhng tr tue eu dung cha trong tam con va do
vay qua Phat th vt khoi viec thanh tu.

Hay lam ieu nay va con se tr thanh ngi tiep noi c Phat
Pho Hien quang vinh.

11. RANH GIOI PHAN CHIA GIUA MAT VA DUOC,
90
PHUONG PHAP PHUC HOI KHI BI TON HAI

ay, khong co no lc nao ca, v con von cha tng phan cach
vi no suot ba thi.

KET LUAN

Tsogyal, Ta a co ong y ngha tat ca kinh ien, tantra, sutra va
nhng hng dan mieng vao nhng con ng phat bo e tam ben
ngoai, ben trong, va b mat.

Hay ap dung chung vao thc hanh!
Hay em chung vao con ng!
Hay ghi nh chung trong tam!
Hay hoa hp vi y ngha cua chung!
Chung la goc re cua nhng giao ly ai Tha!

Chnh Ngai a noi nh the.
ay la s tu hanh bo e tam cua ai Tha co tieu e Nhng
Giao ly ve Phat Bo e Tam nh la Con ng. c viet Monkha
Senge Dzong.
22

22
Dong cuoi ban dch cua Lama Gongdue bao gom nhng giao huan ve quy
y va bo e tam thanh mot, oc:
Nhng khai th ve quy y va bo e tam nay c biet nh nen tang quy bau
vo gia cua moi thc hanh Giao Phap. Chung hoa hp vi moi hanh gia va la
nhng hng dan ac biet c moi ngi quy bau.
Theo nhng hng dan khau truyen c c Padmakara ban, v to cua
Uddiyana v li ch cua nhng chung sanh trong the he tng lai. Ta, cong
chua x Kharchen viet, trao truyen va cat dau chung nh mot kho tang quy
91

a hoan tat.
Dau an kho tang.
Dau an cat dau.
Dau an giao pho.

bau. Cau mong chung gap c nhng ngi xng ang trong tng lai.
SAMAYA
92


MUOI NEN TANG CUA KIM CUONG
THUA VA NHUNG LOI DAY CHON LOC
KHAC.

VONG CH DAY THAM THAM
QUA HOI VA DAP


NAMO GURU
ao s Padmakara sinh ra t mot bong sen, khong nhiem o v
phai vao mot the xac. Ngai trai qua nhieu loai thc hanh kho hanh va
cuoi cung at c mc o lam chu i song cua Vidyadhara va tru
o, cat oan dong song sanh va t.
Ngai day 84.000 phap mon. Ngai hieu tieng noi cua sau loai
chung sanh va tam loai tri, than. Vi giong noi nh Pham Thien,
Ngai em lai li lac cho tat ca chung sanh.
Tam thc Ngai chng ngo toan giac. Ngai thau hieu ban tanh
sieu vt khoi sanh diet va trong ban tanh cua moi vat Ngai khong
phan biet thien v.
Vi moi pham tanh thau at c t chnh mnh, Ngai la nen
tang va nguon goc cua moi ieu tot ep va cao ca. Ngai thien xao
trong nhng phng tien e hoa o tat ca chung sanh.
Hoat ong cua Ngai cam ng tam cua cac Bac Thien The va
Ngai kiem soat sinh lc tam y cua tam loai tri, than.
Padmakara sinh ra tren mot hon ao trong ai dng va tr v
vng quoc Uddiyana. Ngai tu hanh tam ngha a. Trai qua nhng
93
thc hanh kho hanh An o, v long bi Ngai a en Tay Tang. Ngai
ap ng mong moi cua vua Tay Tang va an lap cac vng quoc An
o va Tay Tang trong hoa bnh.
ao s t ai nay a nhan toi, Tsogyal,cong chua x Kharchen
khi toi mi ba tuoi, toi ch la mot co gai co long tin, nhan ai va tam
hon v tha, tnh kien tr va tr thong minh nhay ben.
Trong mot tram mi mot nam,(1) ao s a lai Tay tang. Toi
phung s Ngai va lam vui long Ngai. Khong bo sot ieu g, Ngai a
ban cho toi toan bo tinh chat nhng giao huan khau truyen cua Ngai,
tinh tuy cua tam Ngai. Trong thi gian nay, toi su tap va ghi lai tat
ca nhng li day Ngai a ban va cat giau chung nh nhng kho tang
quy gia.

MUOI NEN TANG CUA SU TU HANH

ao s noi: Khi thc hanh Phap, con phai tu hanh hoan hao
mi nen tang cua s tu hanh.
Cong chua Tsogyal hoi: Cai g la mi nen tang cua s tu
hanh?
ao s noi: Con phai t quyet trach
23
qua cai thay, co c
s thau hieu tat ca giao ly, nh chim Garuda bay vut tren bau tri.
Con phai tm thay s xac tn qua hanh, khong ngai s bat c th
g, nh mot con voi bang vao nc.
Con phai thanh tu muc tieu qua nhng giao huan, giai thoat
tat ca cac Phap vao trong ban tanh cua con, nh tm ra mot vien ngoc
nh y.
Con phai tien bo dan dan qua nhng truyen Phap, thoat khoi s
s hai phai ri lai vao sanh t, nh mot hoang t bc len ngoi vua.

23
Quyet nh s la chon
94
Con phai gi can c nen tang qua nhng the nguyen cam ket,
khong e cho bat c hanh ong nao cua con b phung ph, nh at
mau m.
Con phai giai thoat hien the cua con qua s hoc, tr thanh ngi
e t trong moi phng dien cua Phap nh mot con nga pha tung
nhng xieng xch.
Con phai so sanh tat ca cac nguon giao ly, thau hieu moi trng
phai triet hoc cua Phap, nh mot con ong tm mot to ong e cha mat.
Con phai co ong chung thanh mot iem duy nhat, thau hieu
rang tat ca moi giao ly vo so eu cung mot v, nh mot ngi buon
ban cong lai cac tien li cua mnh.
Con phai at en s troi vt ve tr tue, thau hieu ro rang va
rach roi y ngha cua tat ca cac giao ly, nh len en nh cua ngon nui
Tu Di.
Ngi Tay Tang ham thch hoc ma khong tu hanh nhng iem
nay eu khong hoc c trong ngha thiet yeu, nen ch thanh nhng
hanh gia ay phe phai. o la v loi lam a khong tr thanh e t trong
mi nen tang thiet yeu.

MUOI LOI LAM

ao s Padma noi: Con se co mi loi lam khien khong the
thanh cong trong viec thc hanh Phap khi con khong tr thanh e t
trong mi nen tang cua s tu hanh.
Cong chua Tsogyal hoi: Nhng nen tang o la g?
ao s noi: Neu con khong quyet trach c qua cai thay, con
se co loi lam la con song ni nao cung khong co c s xac tn.
Neu con khong tm thay s xac tn qua hanh, con se co loi lam
la khong the hp nhat cai thay va hanh.
Neu con khong biet lam the nao thc hanh nh phng tien
chanh nh, con se khong thay biet c Phap tanh.
95
Neu con khong thanh tu muc tieu qua nhng giao huan khau
truyen, con se khong biet lam the nao thc hanh.
Neu con khong tien bo dan dan qua nhng truyen Phap, con se
thch hp e thc hanh Phap.
Neu con khong gi can c nen tang qua nhng the nguyen cam
ket, con se gieo trong hat giong cho nhng coi a nguc.
Neu con khong giai thoat hien the cua con qua s hoc, con se
khong nem c v cua Phap.
Neu con khong so sanh tat ca cac nguon giao ly, con se khong
cat oan c tnh be phai cua nhng trng phai triet hoc.
Neu con khong co ong chung thanh mot iem duy nhat, con se
khong thau hieu goc cua Phap.
Neu con khong at en s troi vt ve tr tue, con se khong thay
biet ban tanh cua Phap.
Nhng ngi thay tam linh tren danh ngha khong tu hanh theo
Phap se khong hieu c rang Phap thoat khoi nhng gii han phe
phai. Ho tan cong lan nhau vi nhng thanh kien sau nang. Bi v tat
ca cac tha eu co gia tr t than, con ch dan than vao s tranh cai.
Hay thong dong t tai.

MUOI DIEM THEN CHOT

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap con phai co mi iem
then chot.
Cong chua Tsogyal hoi: Mi iem then chot la g?
ao s noi: Con phai co iem then chot la niem tin la khong
dao ong that thng, nh mot dong song chay mai.
Con phai co iem then chot la long bi khong thu ch, nh mat
tri toa sang khap ni.
96
Con phai co iem then chot la s rong lng bo th khong thanh
kien, nh mot suoi nc vo t.
Con phai co iem then chot la the nguyen cam ket khong vet
ran nt, nh mot trai cau pha le.
Con phai co iem then chot la thien nh khong sang hay toi,
nh bau tri luc rang ong.
Con phai co iem then chot la hanh khong nhan hay bo, nh
nhng con cho va con heo.
Con phai co iem then chot la qua khong c hay mat, nh
en mot hon ao toan bang vang rong.
Con phai them khat Phap nh mot ngi sap chet oi them thc
an hay ngi sap chet khat tm nc uong.
Bat luan the nao, co ve ngi ta khong thc hanh Phap nh la
iem chnh yeu, thay vao o ch xem cua cai la ch nham cua ho.
Con khong the em theo s giau co cua con khi chet, the nen hay bao
am rang con khong i vao cac coi thap.

MUOI LOAI HOI HOT BE NGOAI

ao s Padma noi: Co nhieu ngi e cho s thc hanh Phap
cua ho thanh s hi ht be ngoai.
Cong chua Tsogyal hoi: ieu ay the nao?
ao s noi: La hi ht be ngoai khi tung tan kinh ke ma khong
co niem tin.
La hi ht be ngoai khi v tha ma khong cam thay long bi.
La hi ht be ngoai khi rong lng bo th ma khong thoat khoi
keo kiet.
La hi ht be ngoai khi la mot hanh gia Mat tha ma khong gi
nhng the nguyen cam ket.
97
La hi ht be ngoai khi la mot nha s ma khong gi gii
nguyen.
La hi ht be ngoai khi to ra cao ca ma khong thien nh.
La hi ht be ngoai khi co kien thc ma khong thc hanh Phap.
La hi ht be ngoai khi dan than vao mot Phap mon ma khong
co tinh tuy cua thc hanh.
La hi ht be ngoai khi day cho nhng ngi khac ma t mnh
lai khong hanh ong phu hp vi Phap.
La hi ht be ngoai khi cho li khuyen nhu ma ban than ngi
ta khong theo.
Bat luan la the nao, ta a chan nghe nhng ngi uyen bac ma
s thc hanh Phap cua ho khong thuan hoa c tam thc cua chnh
ho ma ho ch e cho no them len phien nao nhieu loan, bat c ieu g
ho noi khong la g ca ngoai s noi nang can ct.

MUOI LOAI THOI PHONG HOANG DUONG

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap co mi loai thoi phong
hoang ng.
Cong chua Tsogyal hoi: Chung la g?
ao s noi: La hoang ng khi tuyen bo hieu biet Phap ma
cha tng nghe nhng giao ly.
La hoang ng neu con tuyen bo co nhng than lc ma cha
tng thc hanh sadhana.
La hoang ng neu con tuyen bo nhan c nhng ban phc
gia b ma cha tng co long sung mo.
La hoang ng neu con tuyen bo a at en Phap tanh ma
cha tng thien nh.
La hoang ng neu con tuyen bo a tm c mot v thay ma
cha tng phung s Ngai.
98
La hoang ng neu con tuyen bo a giai thoat nh mot giao ly
ma khong co dong truyen tha.
La hoang ng neu con tuyen bo co chng ngo ma khong co
nhng giao huan khau truyen.
La hoang ng neu con tuyen bo ban than c giai thoat ma
cha tng lam mot thc hanh nao.
La hoang ng neu con tuyen bo co thc hanh khi ma khong
co tinh tan.
La hoang ng neu con tuyen bo co nhng hoan canh thuan li
tot lanh khi ma khong gi nhng the nguyen cam ket.
Bat luan the nao, ngi muon thc hanh de dang ma khong phai
chu nhng kho nhoc eu ch la nhng ke khoac lac va khong bao gi
thanh cong.

TRANH MUOI LOI LAM

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap, con phai chac chan
khong ri vao mi loi lam.
Cong chua Tsogyal hoi: mi loi lam o la g?
ao s noi: Du con co the thc hanh thien nh, neu ieu o
khong tr thanh mot mon thuoc tr dt nhng phien nao va loan tng
cua con, th con co loi lam la nhng giao huan khau truyen khong
c lam cho hieu qua.
Du con co the nhan biet tam thc con, neu ieu o khong giai
thoat con khoi thc phan biet thien chap, th con co loi lam la a
khong gap c giao huan ac biet.
Du con co the co sung mo manh me, neu con khong nhan c
nhng ban phc, th con co loi lam la a khong noi ket vi mot v
thay thanh tu.
99
Du con co the rat no lc, neu s thc hanh cua con khong tien
bo, th con co loi lam la tam thc con cha c tnh hoa ay u.
Neu con cam thay met moi khi i vao thc hanh tam linh, th
con co loi lam la a khong nhan biet trang thai bon nhien cua tanh
giac cua con.
Du con thc hanh, neu tam thc con van phan tan, th con co loi
lam la a khong co c s t tin trong thien nh.
Neu kinh nghiem khong sanh khi trc tiep t trang thai tam
thc con, th con co loi lam la a lac vao shamatha (thien ch).
Neu sc manh cua tnh giac khong sanh khi trong hien the
24

cua con, th con co loi lam la khong biet lam the nao dung nhng hnh
tng xuat hien nh nhng tr giup cho con ng.
Neu con cam thay kho khan cat t s bam nu cua con vao
phien nao, th con co loi lam la khong biet lam the nao e dung nam
oc nh con ng.
Neu con khong the ng au vi kho au va nhng kho khan,
th con co loi lam la khong biet lam the nao e xoay tam thc con
khoi sanh t.
Bat luan the nao, khi con cho rang mnh thc hanh Phap ma van
con ay u nhng loi lam ben trong, lam sao co c c may nao
gap nhng hoan canh tot ep?

MUOI PHAM TNH DUC HANH

ao s Padma noi: Con can mi c hanh nh dau hieu a
thc hanh Phap.
Cong chua Tsogyal hoi: Mi c hanh ay la g?
ao s noi: Neu con co the chien thang t tng phan tan vong
ong, o la dau hieu a nhan biet trang thai t nhien cua tanh giac.

24
tam thc
100
Neu tr tue cua tinh tuy tam bieu lo khong thien chap, o la dau
hieu nhng giao huan khau truyen a co hieu qua.
Neu con thay biet thay cua con la mot v Phat chan thc, o la
dau hieu a phat sanh long sung mo oi vi thay.
Neu con nhan c nhng ban phc gia b khong tr ngai, o
la dau hieu dong truyen tha cua cac thanh tu gia (siddha) khong b
t oan.
Khi no lc ap dung tnh giac, neu con co the chuyen oi trang
thai cua tam thc con mot cach khong tr ngai, o la c hanh a tu
hanh nang lc tron ven cua tnh giac.
Neu con cam thay khong met moi du con thc hanh suot ngay
em, o la c hanh a at en iem then chot cua tam-kh (kh:
prana)
Neu khong co s khac biet nao ve s sang to du con thc hanh
hay khong thc hanh, o la dau hieu a at c t tin trong thien
nh.
Neu con co the t nh en Phap tanh bat ke t tng hay hnh
tng nao xay ra vi con, o la dau hieu a dung nhng hnh tng
xuat hien nh nhng tr giup tren con ng.
Neu xac chet cua nhng phien nao khong khi sanh hay du co
khi sanh, neu no c lam bnh lang tc thi, o la dau hieu anh
tan t nhien nam oc.
Neu con bat bai oi vi kho au va nhng kho khan, o la c
hanh a hieu vo thng la tnh chat cua sanh t.
Bat luan the nao, nhng c hanh xuat hien t trong chnh con
khi Phap moc len nh mat tri trong hien the con. Nhng ngi Tay
Tang khong co c tin, sieng nang hay tr thong minh se kho co nhng
c hanh khi sanh t ben trong ho.

MUOI DAU HIEU

101
ao s Padma noi: Khi con chu anh hng cua Phap, se co
mi dau hieu.
Cong chua Tsogyal hoi: Mi dau hieu ay la g?
ao s noi: Khi s chap thu cua con giam i, o la dau hieu a
truc xuat c ac ma bam tru vao hien hu cu the.
Khi s bam luyen cua con giam bt, o la dau hieu thoat khoi
khao khat tham muon.
Khi nhng phien nao cua con giam bt, o la dau hieu nam oc
a c lang dt ben trong.
Khi s v ky cua con giam i, o la dau hieu a truc xuat c
ac ma chap nga.
Khi con thoat khoi me m roi ram va khong bam gi mot iem
qui chieu nao ca, o la dau hieu tri giac me lam cua con a sup o.
Khi con thoat khoi nhng y niem ve ngi thien nh va oi
tng thien nh, va khong bao gi mat cai thay ve ban tnh bon
nguyen cua mnh, o la dau hieu con a gap ba me phap tanh
25
.
Khi bat c tri giac nao khi len nh mot kinh nghiem ca nhan
khong thien chap, o la dau hieu a at en cot loi cua cai thay va
thien nh.
Khi a giai quyet sanh t va niet ban la khong the phan chia, o
la dau hieu s chng ngo ay u a sanh khi ben trong.
Tom lai, khi con khong bam vao tham ch ca than the cua mnh,
o la dau hieu hoan toan thoat khoi tham luyen.
Khi con van khong b tac hai bi kho au va nhng kho khan,
o la dau hieu a thau hieu nhng hnh tng la huyen.
Khi con ch co mot mc o nho tam moi quan tam the gian, o
la dau hieu a nhan biet ban tanh cua tam.

25
ieu nay am ch ba me cua tanh sang (mai od gsal) tanh sang nen
tang cua trang thai t nhien von san, la ban chat giac ngo cua tat ca chung
sanh.
102
Bat luan the nao, khi nhng dau hieu ben trong cua con bieu
hien ra ben ngoai, o cung giong nh mot cai cay tr la. Khi nhng
dau hieu ben ngoai c ngi khac ghi nhan o cung giong nh qua
cua cay o a chn muoi va co the an c.
Co nhieu ngi thc hanh Phap khong co tham ch ca mot
pham tanh c hanh nao. Ngi chng ngo th cc ky hiem hoi, the
nen thiet yeu la con hay no lc thc hanh thien nh.

MUOI SU KIEN

ao s Padma noi: oi vi tat ca ngi nao co the thc hanh
Phap, co mi ieu kien.
Cong chua Tsogyal hoi: Mi s kien o la g?
ao s noi: Khi s co mat cua nhng giao ly cua c Phat
trung hp ong thi vi s at c than ngi cua mot ai, o la s
kien ngi o a co s tch tap cong c va tr tue trong nhng i
trc.
Khi mot ngi a thch Phap va mot v thay co giao huan khau
truyen gap g, o la s kien giong nh mot ngi mu tm c mot
vien ngoc nh y.
Khi s at c than ngi toan ven trung hp vi co niem tin
va tr thong minh, o la s kien dong tng tuc nghiep qua cua viec tu
hanh i trc a c anh thc.
Khi con giau co ma luc ay gap nhng ngi an xin, o la s
kien a ti thi cua bo th ba la mat.
Khi cai ho cua khon kho tran ay luc con co gang dan than vao
thc hanh tam linh, o la s kien nghiep xau va nhng che chng
cua con ang c tnh hoa.
Neu con gap s thu nghch khong co ly do khi ang co gang
xoay tam thc con ve Phap, o la s kien ay la mot ngi hng dan
a con tren con ng nhan nhuc.
103
Khi s thau hieu cua con ve tnh vo thng cua cac s viec co
ieu kien va niem tin toan hao cua con trung hp vi s nhan c
nhng giao huan sau sa, o la s kien a ti thi e xoay tam thc
con xa la i song cua mot ngi the gian.
Khi noi s chet cua con trung hp vi cai chet cua mot ngi
khac, o la s kien a ti thi cho long tin ac biet sanh khi.
Bat luan the nao, neu trc tien con co gang hoan thanh nhng
theo uoi the gian va sau o hoach nh viec thc hanh Phap, th qua
la la lung neu con se tm thay c hoi e lam c nh vay! The nen
ch mot so t c giai thoat khoi sanh t.


ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap co bay loai h thoi.
Cong chua Tsogyal hoi: Chung la g?
ao s noi: Neu long tin cua con th nho trong khi tr thong
minh cua con ln, con tr nen h thoi bang cach t xem mnh la mot
v Thay.
Neu con co nhieu ngi en nghe Phap trong khi s t cao cua
con la ln, con tr nen h thoi bang cach t xem mnh la mot thien tri
thc.
Neu con to ra co nhng pham tanh cao ca trong khi khong t
mnh thc hanh chung, con tr nen h thoi bang cach lam mot nha
chuyen mon ve Phap khong co thc chat.
Neu con thch noi nhng li lam nham vo ngha trong khi khong
co Phap trong long, con tr nen h thoi bang cach lam mot thien gia
bp bm tham lam.
Neu con co chut viec hoc trong khi thieu nhng giao huan khau
truyen, con tr nen h thoi bang cach lam mot ke tam thng du long
tin cua con co the ln.
Mot hanh gia chan chnh hanh ong phu hp vi nhng li day
chan that can giai thoat mnh vi tr thong minh, thuan hoa tam thc
104
mnh vi long tin, cat t ta kien bang cac giao huan khau truyen, vat
bo nhng quan tam xa hoi, hoa tron tam thc mnh vi Phap, hoan
thien hieu biet vi nghe va suy ngh, giai quyet tam thc mnh vi
nhng giao huan khau truyen, va at c s xac tn toi hau qua cai
thay va thien nh. Tuy nhien, ieu ay la kho khan.

HIEM NGUY CUA NHUNG LAM LAN

ao s Padma noi: Co the co nhieu loai lam lan vi nhng
ngi a i vao ca Phap. Hay can than!
Cong chua Tsogyal hoi: Nhng lam lan ay la g?
ao s noi: Co the lam lan mot ngi thay a nghien cu thong
minh ma cho la mot thien tri thc a giai thoat qua hoc hoi va t duy.
Co the lam lan mot chuyen gia ve Phap khong thc chat, khong
t mnh thc hanh ma cho la ngi a co kinh nghiem qua thc hanh
ca nhan.
Co the lam lan mot ngi ao c gia la doi ma cho la mot
ngi cao ca a ieu phuc tam thc mnh qua thc hanh Phap.
Co the lam lan nhng li trong rong cua s hung bien rong
tuech ma cho la s chng ngo cua ngi co nhng giao huan khau
truyen.
Co the lam lan mot ngi khoac lac oang oang ve Phap ma cho
la sung mo oi vi thc hanh Phap cua mot ngi co long tin.
Bat luan the nao, con phai hoa tron tam thc con vi Phap mot
cach chac chan. Ngi thc hanh Phap ngoai moi mep t cho la
nhng hanh gia trong khi van e Phap xa ben ngoai ho, se khong co
thanh cong nao trong viec thc hanh Phap.

BON PHAP

105
ao s Padma noi: Con phai chac chan s thc hanh Phap cua
con tr thanh Phap ch thc. Con phai chac chan Phap cua con tr
thanh con ng ch thc. Con phai chac chan con ng cua con co
the soi sang me lam. Con phai chac chan me lam cua con (hien hanh)
sang soi nh tr tue.
Cong chua Tsogyal hoi: ieu ay ngha la sao?
ao s noi: Khi con co cai hieu thoat ngoai chap nhan va choi bo
sau khi biet lam the nao co ong tat ca moi giao phap vao mot tha duy
nhat, bay gi s thc hanh Phap cua con se tr thanh Phap ch thc.
Khi ba trang thai Vipashyana (quan chieu) phuc lac, sang to, va
vo niem hien ra, chung chnh la Phap than.
Bat luan the nao, co nhieu ngi tru tam vao mot trang thai
shamatha (an nh) tr tr. Qua o ho se tai sanh vao cac coi thien
cua ch thien hay du ho khong au thai, ho cung se khong the lam li
lac g cho chung sanh.

MUOI THE NGUYEN

ao s Padma noi: Quy y va gi nhng the nguyen la goc cua
s thc hanh Phap.
Cong chua Tsogyal hoi: Vao luc nao li the nguyen quy y va
nhng the nguyen khac khi sanh trong ban than mnh?
ao s noi: The nguyen quy y khi sanh vao luc con cam thay
s nhng coi thap va co c tin vao Tam Bao.
The nguyen cua mot c s khi sanh vao luc con tin vao luat
nhan qua cua nhng hanh ong.
The nguyen cua mot sa di khi sanh vao luc tam con muon xa
la khoi sanh t.
The nguyen cua mot ty kheo khi sanh vao luc tam con muon
xa la moi ta hanh.
106
The nguyen Bo e tam nguyen vong khi sanh vao luc t long
bi, con thay ban than con bnh ang vi nhng ngi khac.
The nguyen Bo e tam ap dung khi sanh vao luc con thay
ngi khac quan trong hn ban than mnh.
Khi trong bat c thc hanh nao, con co quy y va Bo e tam, va
a hp nhat hai giai oan phat trien va thanh tu, phng tien va tr
tue, bay gi Phap cua con tr thanh con ng ch thc.
Khi con phoi hp con ng vi cai thay, thien nh, hanh va
qua, bay gi con ng cua con soi sang me lam.
Khi con hien mnh vao thc hanh ma a xac quyet tron ven cai
thay va thien nh, bay gi me lam cua con co the hien hanh sang soi
nh tr tue.
Bat luan the nao, bat ke Phap nao con ang thc hanh, neu
khong hp nhat c giai oan phat trien va thanh tu, cai thay va
hanh, phng tien va tr tue, th cung giong nh co gang i ch bang
mot chan.

TRANH CAC COI THIEN

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap, quan trong la tranh e
cho s thc hanh bien thanh mot tha thap.
Cong chua Tsogyal hoi: ieu ay ngha la sao?
ao s noi: Cot yeu la tranh bam chap vao ba trang thai
shamatha phuc lac, sang to va vo niem. Neu con bam chap vao
chung, con khong the thoat khoi tr thanh mot Thanh Van hay oc
Giac Phat.
Ngi Tay Tang nhn s thc hanh quy y la giao phap thap nhat.
Nhng tu s khong co gii luat. Nhng ngi t xng la thc hanh ai
tha th khong co Bo e tam. Nhng hanh gia Mat tha th khong gi
nhng the nguyen cua ho. Nhng thien gia th khong co s thien nh
chan thc.
107
Se kho co nhng thanh tu gia Tay tang.

NHUNG THE NGUYEN CUA THAN, NGU, TAM

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap con phai gi nhng the
nguyen, nhng ieu o ko khan.
Cong chua Tsogyal hoi: Ngi ta nen gi gn nhng the nguyen
nh the nao?
ao s noi: Khi tri giac ao s cua con la mot v Phat trong
hnh tng con ngi, con co c the nguyen cua than giac ngo.
Khi tri giac li noi va giao ly cua Ngai la vien ngoc nh y, con
co c the nguyen cua ng giac ngo.
Khi tri giac nhng giao huan bang mieng cua Ngai la cam lo,
con co c the nguyen cua tam giac ngo.
Khi con thoi chap nhan hay choi bo Bon Ton Yidam, con co
c the nguyen cua than.
Khi con khong co nghi ng ve Mat chu, con co c the nguyen
cua ng.
Khi con hieu ngha trang thai t nhien cua tam thc, con co
c the nguyen cua tam.
Bat luan the nao, nhng the nguyen la thanh tnh khi tam con
thanh tnh.

MUOI LAM HOAN CANH CHONG TRAI

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap, co the co mi lam
hoan canh chong trai ma con phai t bo.
Cong chua Tsogyal hoi: Chung la g?
ao s noi: Noi chuyen phiem, ua bn va khinh xuat la ba
chng ngai cho thien nh, the nen hay t bo chung.
108
Nhng ba con, ban be va e t la nhng trech hng cua thc
hanh Phap, the nen hay t bo chung.
Vat chat, lam an va hng thu la ba th xao lang cua viec thc
hanh Phap, the nen hay t bo chung.
Li, danh va vinh d la ba tru cot troi buoc cua viec thc hanh
Phap, the nen hay t bo chung.
Nhng ue oai va li bieng la ba ke thu tinh quai cua thc hanh
Phap, the nen hay t bo chung.
Bat luan the nao, ieu nguy hiem nhat la b thuyet phuc l la
vi s thc hanh Phap.

MUOI LAM HOAN CANH THUAN LOI

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap, con nen co mi lam
hoan canh thuan li.
Cong chua Tsogyal hoi: Chung la g?
ao s noi: Hoc, suy ngh va thien nh la ba khuon kho can
ban nhat cua viec thc hanh Phap.
Sieng nang, niem tin va tn nhiem la ba tru cot i song cua
thc hanh Phap.
Hieu biet, ky luat va long tot la ba ac tnh cua thc hanh Phap.
Khong tham luyen, khong bam chap va khong tru trc la ba
yeu to hai hoa cho s thc hanh Phap.
26
Bat luan the nao, khong co lay mot hanh gia thc hanh Phap
nao ay co du ch ba trong nhng ieu kien ay. That kho khan tuy
thuan vi nhng nguyen ly chnh cua Phap.

HAI MUOI MOT LOAI VO CH

26
Trong nguyen ban thieu mat ba hoan canh co li
109

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap, co hai mi mot loai vo
ch, phu phiem.
Cong chua Tsogyal hoi: Chung la nhng g?
ao s noi: Phat Bo e tam la vo ch neu con khong t bo lam
hai chung sanh.
Nhan nhng quan anh la vo ch neu con khong gi nhng the
nguyen.
Hoc nhieu giao phap la vo ch neu chung khong lam li lac cho
tam cua chnh con.
Hoan thien nhng thien can la vo ch neu chung b tron lan vi
nhng ac hanh.
Theo mot ao s la vo ch neu con luon luon dan than vao viec
xau.
Tr nen mot v thay la vo ch neu t bo thc hanh Phap va
pham vao viec xau.
Tien hanh mot cong viec la vo ch khi no cung xuc tien tam moi
quan tam the gian (c, mat; sng, kho; khen, che; danh tieng va
tieng xau).
Theo mot v thay la vo ch khi con luon luon chong oi vi
chung sanh, ho la nhng cha me cua chnh con.
Tuyen bo rang con s hai nhng a nguc la vo ch neu con
thng xuyen dan than vao ac hanh.
Thc hien nhng viec bo th la vo ch neu con khong bao trum
chung vi Bo e tam va khong co long tin.
Phat nhng li nguyen la vo ch neu con khong co quyet tam
gi gn chung.
Thc hanh nhan nhuc la vo ch neu con khong bao trum s noi
gian cua con bang phng thuoc ung an.
110
Thc hanh thien nh la vo ch neu tam con luon luon chm
trong hon tram hay trao c.
No lc tinh tan la vo ch khi no khong nham en con ng giac
ngo.
Phat trien kien thc sai lam lam tang them o k va nam oc
khac la vo ch
Thc hanh mot giao phap ai tha la vo ch khi thieu con
ng ai bi.
Thc hanh thien nh la vo ch khi khong hieu ban tanh cua tam
thc con.Nhan lanh nhng giao huan khau truyen la vo ch neu con
khong a chung vao thc hanh.
Hanh ong v li lac cua chung sanh la vo ch khi khong bao
trum nhng hanh ong ay vi Bo e tam.
Bat luan the nao, du nhng viec ay la vo ch va du khong can
nhieu hoat ong nh vay, ngi au tr se khong chu nghe.

BON LOAI KHONG TRO LAI

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap, con phai s hu bon
loai khong tr lai
Cong chua Tsogyal hoi: o la nhng loai nao?
ao s noi: Bang viec nh cai chet, con se khong ri tr lai vao
nhng quan tam cho cuoc i nay.
Bang cach trau doi nhng qua cua mi thien nghiep con se
khong ri lai vao ba coi thap.
Bang cach trau doi long t bi con se khong ri tr lai nhng tha
thap.
Bang cach thien nh ve tanh Khong con se khong ri tr lai
vao sanh t.
111
Bat luan the nao, khi thc hanh Phap con can xoay tam con xa
la khoi nhng quan tam cua cuoc i nay.

BON VIEC KHONG DUOC XAY RA

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap co bon viec khong nen
e cho xay ra. Chung can phai c loai bo.
Cong chua Tsogyal hoi: o la bon viec g?
ao s noi: Neu con khong nh en cai chet, con se khong tm
thay thi gi e thc hanh Phap.
Neu do thieu niem tin vao nhan qua con khong t bo nhng ac
hanh, con se khong tm ra c may e at en nhng coi cao va s giai
thoat.
Neu con khong s hai nhng kho nao cua sanh t va khong phat
tam t bo, con se khong co thanh cong trong nhng thc hanh a en
giai thoat.
Neu con mong muon at giai thoat cho ch mnh con ma khong
phat khi y nh at giac ngo v tat ca chung sanh, con se khong co c
may ac qua Phat tron ven.
Noi chung, neu con khong xa la khoi nhng muc tieu hu han
cua cuoc i nay, con se khong co thanh cong trong s thc hanh bat
luan giao phap nao. Tham ch t co ai t bo nhng quan tam the gian.

LOI DUNG

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap, con phai li dung bon
th vo ch.
Cong chua Tsoyal hoi: o la bon th g?
ao s noi: e li dung than xac vo ch, hay tuan thu gii luat
cua con mot cach trong sach.
112
e li dung cua cai vo ch, hay bo th trong Bo e tam.
e li dung nhng ieu kien tot nhng rot rao la vo ch, hay
tch tap cong c nh la nhan va tch tap tr tue nh la qua.
e li dung cai hoc vo ch, hay no lc vi s thc hanh tiem an
y ngha.
Tr phi con biet lam the nao li dung trong nhng cach nay, bat
c viec g con lam eu la hoat ong the tuc.

NAM DIEU KHONG LOI LAM

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap, con phai co nam ieu
khong loi lam.
Cong chua Tsogyal hoi: o la nam ieu g?
ao s noi: Con phai tuan thu nhng gii luat va nhng li
nguyen cua con mot cach khong loi lam.
Con phai luon luon khong loi lam trong thc hanh t bi va Bo
e tam.
Khi soi roi luat nhan qua cua cac hanh ong tao nghiep, con
phai xa lanh du hanh ong xau nho nhat mot cach khong loi lam.
Khi thien nh ve ao s cua con la mot v Phat, con phai luon
luon quan tng Ngai tren nh au con mot cach khong loi lam.
Bat luan the nao, con phai khong loi lam khi tham thien rang
moi hien tng eu la tanh Khong.

THUC HANH SAU BA LA MAT

ao s noi: Khi thc hanh Phap, con phai thc hanh nh sau ba
la mat.
Cong chua Tsogyal hoi: Thc hanh chung nh the nao?
113
ao s noi: Khi con khong cha chap mot chut keo kiet hay
thanh kien nao trong tam, o la Bo th ba la mat.
Khi con co the thanh toan nhng phien nao cua con mot cach
thien xao, o la Tr gii ba la mat.
Khi con hoan toan thoat khoi gian d va ac cam, o la Nhan
nhuc ba la mat.
Khi con khong li bieng cung khong ue oai, o la Tinh tan ba
la mat.
Khi con thoat khoi xao lang va bam luyen vao mui v cua thien
nh, o la thien nh ba la mat.
Khi con rot rao thoat khoi nhng y niem c tao tac, o la tr
tue ba la mat.

BA LOAI THEO DUOI

ao s noi: Khi thc hanh Phap, co ba loai theo uoi.
Cong chua Tsogyal hoi: o la ba loai nao?
ao s noi: Ngi bac thap ch theo uoi nhng hoat ong v
nhng i tng lai, khong co gang trong cac hoat ong khac. Nh
vay the nao no cung se at en nhng coi cao.
Ngi bac trung thay met moi vi toan bo sanh t, ch theo uoi
nhng hoat ong thien hanh. Nh vay, the nao no cung at c giai
thoat.
Ngi bac cao ch theo uoi s thc hanh Bo e tam v tat ca
chung sanh. Nh vay, the nao no cung at giac ngo vien man.
Noi chung, moi muc tieu ngi ta theo uoi t sang sm en toi
mt eu ch v thu vui cua i nay. B tan loan bi nhng phien nao
tieu cc trong i nay, khong cach g ho khong i en nhng coi thap
trong nhng i ti.

114
SAU CACH THUONG TIEC THAT SU

ao s padma noi: Ngi thc hanh Phap cam thay buon thng
ln lao trc cai chet cua cua nhng ngi than thuoc. o khong phai
la cach ung an. Khi thc hanh Phap, co sau ieu e thng tiec.
Cong chua Tsogyal hoi: o la sau ieu nao?
ao s noi: Khi xa ri mot ao s loi lac, con phai thng tiec
bang cach cung dng tang le.
Khi xa ri mot ban ao tot, con phai thng tiec bang cach gom
gop nhng tch tap.
Khi con trai vi thay con, con phai thng tiec bang cach sam
hoi.
Khi con lam h hai hay pha v nhng li nguyen, con phai
thng tiec bang cach tai lap va tnh hoa chung.
Khi con a khong the thc hanh thi gian lau dai, con phai
thng tiec bang cach theo mot ao s.
Khi tam thc con lac vao tam moi quan tam the gian, con phai
thng tiec bang cach cam thay s t bo sau sa.
Bat luan the nao, ai khong hieu rang nhng s vat do huyen la
vo thng se khong bao gi lam can kiet hay xoa sach s au buon
cua no.

BON VIEC TRONG TROT

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap, con phai co bon viec
trong trot.
Cong chua Tsogyal hoi: o la bon viec g?
ao s noi: Con phai cay at tam go ghe kho cng cua con
bang c tin kien co.
115
Con phai dung phan mem cua s thay oi thai o cua con bang
s thc hanh thien nh.
Con phai gieo nhng hat giong tot cua c hanh bang cach tien
hanh chung vi Bo e tam.
Con phai pha huy hoan toan nam oc va moi t tng lan man
bang cach e cho ngi cay ray sieng nang cot chat li cay tr tue
vao cap bo cay, hp nhat phng tien va hieu biet.
Neu con lam nh vay khong cach g nhng mam giac ngo khong
ln len thanh qua Phat.
Bat luan the nao, co qua nhieu ngi khong the lam viec trong
trot cho vu mua giai thoat, trong khi khong he met moi trong trot the
gian. That la nhng chung sanh ang thng.

TAM LOAI IM LANG

ao s Padmanoi: Khi thc hanh Phap, con can gi tam loai im
lang.
Cong chua Tsogyal hoi: o la tam loai g?
ao s noi: e gi s im lang cua than, hay trong nhng chon
an c ma khong ri vao bat c cc oan nao. Qua o con se xa la
am me va xung ong.
e gi s im lang cua ng, hay song nh mot ngi cam. Qua
o con se khong b xao lang khoi thc hanh tam linh do noi chuyen
phiem vi ngi khac.
e gi s im lang cua tam, ch e cho mnh b nhng t tng
lan man va nhng phong dat ng tru. ieu nay cho phep con tru trong
ban tanh von san cua Phap than vt khoi t tng.
e gi s im lang cua nhng lac thu giac quan, hay buong bo
nhng y niem ve thc an thanh tnh hay khong thanh tnh. ieu nay se
lam cho s song n gian va se khien cac Dakini tu hoi.
116
e gi s im lang cua nhng giao huan truyen mieng, ch em
chung cho nhng ngi khong thch hp. ieu nay se lam cho con
nhan c nhng ban phc cua dong.
e gi s im lang cua hanh, hay hanh ong mot cach t nhien
va khong chut ao c gia. ieu nay se giup cho s tien bo va ngan
nga tam con khong tch tap nhng che am.
e gi s im lang cua kinh nghiem, hay t do vi bam luyen
hay hay b hap dan bi nhng kinh nghiem cua con va khong ke
chung cho nhng ngi khac. ieu nay se khien con at c thanh
tu ai An trong kiep nay.
e gi s im lang cua chng ngo, hay thoat khoi tham vong va
ngh ngi ma khong ri vao bat c cc oan nao. ieu nay se lam cho
con c giai thoat tc thi vao khoanh khac chng ngo.
Noi chung, ngi khong the thc hanh du ch trong thi gian mot
ba an, ngi khong the im lang cho en khi thi tr tung cham dt,
va ngi khong the ong cai mom lieng thoang cua ho, se khong co
chut thanh cong nao trong viec gi im lang.

NHUNG DU DO CUA MA

ao s Padma noi: Nhng ngi thc hanh Phap khong e y khi
nao ho b ma la gat.
Cong chua Tsogyal hoi: The ngha la g?
ao s noi: Nhng ngi co quyen nang b la gat bi Ma kieu
hanh va t phu.
Nhng ng i co a v cao b la gat bi Ma hung bien va vong tng.
Nhng ngi bnh dan b la gat bi Ma khong sang suot va ngu dot.
Nhng ngi giau b la gat bi Ma nhng muc tieu ban ron va
thang tien cua cai cua ho.
117
Nhng ngi thc hanh Phap b la gat bi Ma gia tang nhng
s hu vat chat cua ho.
Ho b la gat bi Ma lo nuoi nang con cai, chung la nhng chu
n nghiep cua ho.
Ho b la gat bi Ma an trong s ton knh cua nhng e t.
Ho b la gat bi Ma an trong s thng yeu cua nhng ngi
phuc vu va phu ta.
Ho b la gat bi Ma an trong s thu ghet cua nhng ke thu.
Ho b la gat bi Ma an trong nhng li au yem cua nhng than thuoc.
Ho b la gat bi Ma an trong ve ep cua o trang sc.
Ho b la gat bi Ma an trong nhng tieng noi du dang va li
ngot ngao.
Ho b la gat bi Ma tham luyen cua chnh ho.
Ho b la gat bi Ma sac ep va them khat yeu thng.
Tat ca no lc cua con trong nhng hanh ong me vong la s du
do cua Ma.
Nam oc trong ban than con la Ma cua tam thc con.
Sau oi tng giac quan van con nguyen la nhng khuynh
hng thoi quen la Ma cua nhng s vat ben ngoai.
Bam vao mui v cua nh la Ma cua nhng hien tng ben
trong.
Mong ch qua trong ai Toan Thien (Dzogchen) la Ma cua
kien.
Moi pham tanh cao ca cung la Ma.
Moi vo minh va me lam cung la Ma.
Bi vay Ma ln nhat la chap nga. No khong hien hu au
khac ngoai chnh ban than con. Con phai giet ma quy nay t ben
trong. Neu con lam nh vay, no se khong con en t ben ngoai.
Ch co ieu la qua nhieu ngi khong nhan biet Ma nay.
118

BON PHAM TNH CAN BAN

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap, con phai co bon pham
tnh can ban.
Cong chua Tsogyal hoi: o la bon pham tnh nao?
ao s noi: Ngi co ai bi se co Bo e tam.
Ngi thoat khoi ao c gia co the gi gii.
Ngi khong co la doi co nhng the nguyen thanh tnh.
Ngi thoat khoi s gia bo mau me se khong co ho then vi ban
be xu thi dua nnh.
Bat luan the nao, neu con co niem tin ln lao th con cung se co
thanh cong trong viec thc hanh Phap va neu con quyet tam con se co
the gi nhng li nguyen. e thc hanh Phap con phai than trong: hay
kien co nh mot cai xng loi tim con.

DOAN TAN NAM DOC

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap, con phai cat t nam
oc tan re.
Cong chua Tsogyal hoi: Nh vay ngha la sao?
ao s noi: Ngi gian d manh th co kho ln nhat.
Ngi ngu si th giong nh mot con thu va khong the hieu Phap.
Ngi kieu man ln th khong the hap thu nhng c hanh va
co nhieu ke thu.
Ngi tham muon manh th khong the gi nhng li nguyen va
hay b noi xau.
Ngi ganh t nhieu th co nhieu tham vong manh me va thch
thu trong nhng mu mo.
119
Ch co theo uoi nam mon oc nay, con giet chung t ben trong
bang cach m tha chung ngay t khoanh khac chung sanh khi.
Ngi dan than vao nam oc mot cach khong t che th ang
tao s khon kho cho chnh ho.

THUAN HOA TAM THUC MNH

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap, trc tien con phai
thuan hoa tam thc cua chnh con.
Cong chua Tsogyal noi: Nh vay ngha la sao?
ao s noi: Con phai lam tat la gian thieu ot vi nc cua
long t.
Con phai vt qua song tham muon tren chiec cau cua nhng
phng thc cha lanh manh me.
Con phai thap len ngon uoc cua hieu biet phan bien trong bong
toi cua ngu si.
Con phai ap tan nui kieu man thanh at bang vi cai chay tinh
tan.
Con phai chien thang cn bao ganh t bang cach mac ao quan
am ap cua nhan nhuc.
Bat luan the nao, nam oc nay la nhng ai ke thu truyen kiep
cua con, chung se huy hoai con trong ba coi sanh t neu con buong
lung tha long chung. Ch e chung chay rong khap neo. ieu ay rat
nguy hiem.

NAM DAU HIEU CUA SU THAY

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap, con phai co nam dau
hieu cua s thay.
Cong chua Tsogyal hoi: o la nam dau hieu g?
120
ao s noi: Con phai thay ban tanh khong ban chat cua tam,
vt ngoai ngon ng cua giao phap thieng lieng.
Con phai thay rang nhng hnh tng hien thi nay von t giai
thoat khong the tru bam.
Con phai thay rang bat c kinh nghiem nao khi len eu la ai
lac phi vat chat.
Vi ton knh va sung mo, con phai thay ao s cua con la mot
v Phat bang xng bang tht.
Bat luan the nao, khi thc hanh Phap con phai thay moi s
khong the bam trc.

NAM SO DAC

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap con phai co nam loai s
ac.
Cong chua Tsogyal hoi: Nam loai o la g?
ao s noi: Khong bo ri giao huan truyen mieng cua ao s v
li bieng, con phai s ac s ap dung thc s vao thc hanh.
Con phai s ac li lac cho chnh mnh bang cach dan than vao
thc hanh.
Con phai s ac kha nang hng dan nhng e t v li lac cho
ngi khac bang cach co s trao truyen nhng ban phc.
Con phai s ac s chng ac cai t nhien khong tao tac bang
cach giai phong nhng hnh tng vao trong Phap tanh.
Con phai s ac s chng ac tam con la Phap bang cach nhan
ra khuon mat t nhien cua con (ban lai dien muc).
Nhng hanh gia Tay tang ngay nay neu khong s ac du ch
mot trong nhng ieu ay se khong thanh tu mot nguyen vong nao ca
cua ho.

121
NAM LOAI V DAI

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap, con phai co nam loai v
ai.
Cong chua Tsogyal hoi: o la nam loai v ai g?
ao s noi: Con phai co mot v Thay vi s v ai cua giao
huan khau truyen.
Nhng giao huan nay cung phai tiem an s v ai cua con ng
sau xa va phng tien thien xao.
T con phai co s v ai cua sc manh e chu ng kho nhoc.
Con phai co s v ai cua nguyen vong vi viec thc hanh Phap.
Con phai co s v ai cua quyet tam trong thc hanh.
Khi co gang thoat khoi luan hoi, tr phi con s ac nam ieu
nay, neu khong con se khong thanh cong.


NAM LOAI THANH THAO

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap con phai co nam loai
thanh thao.
Cong chua Tsogyal hoi: o la nam loai g?
ao s noi: Do at c thanh thao t nhien oi vi Phap, con
phai s hu s biet mot cai khien giai thoat cho tat ca.
Do at c chng ngo Phap tanh, con phai e cho cai vo sanh
moc len ngi sang trong ban than con.
Do at c thanh thao t nhien vi the nguyen, con phai s
ac s khong ke nt, khong khuyet iem cua tam.
Do at c thanh thao vi kh qua no lc thc hanh, con phai
co the chu ng gian kho.
122
Do at c thanh thao vi nhng giao huan khau truyen, con
phai co the day ngi ta theo can c cua ho.

NAM DIEU VO CH

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap, co nam ieu vo ch.
Cong chua Tsogyal hoi: o la nhng ieu g?
ao s noi: Khong t bo sanh t ma phat sanh sung mo la vo
ch.
Khong xa la bam nu vao vat chat ma tham Thien tanh Khong
la vo ch.
Khong xa la khao khat ma thc hanh thien nh la vo ch.
Khong xa la bam luyen va hung bao ma trnh bay mot giao
huan khau truyen la vo ch.
Cho li khuyen nhu rat sieu pham ma khong hp vi ngha khe
c (chan ly tng oi)
27
la vo ch.

NAM DIEU CAN THIET

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap co nam ieu can thiet.
Cong chua Tsogyal hoi: o la nhng ieu nao?
ao s noi: c cac bac cao ca chap nhan e con co the nam
lay tinh tuy cua cac giao huan khau truyen la can thiet.
Co long sung mo sau sa va khong dt oi vi v Thay cua con
e con co the t nhien nhan lanh nhng ban phc la can thiet.
Gom gop mot mc o tch tap cong c va tr tue nao o e tam
con co the nhu nhuyen la can thiet.

27
Am ch ly the gian
123
Tam con phai nhu nhuyen e cho nh co the hien khi trong
con la can thiet.
nh ay hien khi trong con e con nhanh chong at en trang
thai toan giac cua Phat qua la can thiet.

NAM LOI NOI DOI

ao s Padma noi: Khi t nhan la mot hanh gia, co nam ieu
tr thanh noi doi.
Cong chua Tsogyal hoi: o la nhng ieu g?
ao s noi: La mot li noi doi khi noi rang con s tai sanh trong
tng lai nhng van hoan toan me am cuoc i nay.
La mot li noi doi khi noi rang con co quy y nhng van pham
vao nhng hanh ong ma khong s ba coi thap.
La mot li noi doi khi noi rang con la mot thien gia nhng tam
van khong xa la khao khat.
La mot li noi doi khi noi rang con a hieu cai kien (cai thay)
nhng khong biet nhan qua.
La mot li noi doi khi noi rang con la Phat nhng cha vt qua
khoi vc tham sanh t.
Co nhieu ngi t nhan la hanh gai cua Phap va noi doi vi
ngi khac va vi chnh mnh. Luc qua i, moi li noi doi se e len
chnh ho.

NAM LOI NHAT DINH

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap ngi ta can co s ch
day nam li nhat nh.
Cong chua Tsogyal hoi: o la nam li nao?
124
ao s noi: Khong co thien nh, chac chan kinh nghiem va
chng ngo se khong xay ra.
Neu phng tien va tr tue b tach la trong thc hanh ai tha,
chac chan con se ri vao mc o Thanh Van.
Neu con khong biet lam the nao hp nhat Kien va Hanh, chac
chan con se i mot con ng lac loi.
Khong co s chng ngo thc s tinh tuy cua tam (ban tanh cua
tam), nhat nh van hien hu thien va ac, tot va xau.
Khong chng ngo t tam con, chac chan con se khong thanh Phat.

NAM VIEC VO CH

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap co nam viec vo ch, phu
phiem, hay tranh chung!
Cong chua Tsogyal hoi: o la nam loai g?
ao s noi: La vo ch khi theo mot v Thay khong s hu tinh
tuy cua nhng giao huan.
La vo ch khi ban nhng giao phap cho mot e t khong gi
vng nhng cam ket cua no.
La vo ch khi biet nhng giao phap ma con khong s dung va
a vao thc hanh.
La vo ch khi ap dung nhng thien nh khong lam tien trien
tam thc cua con.
La vo ch khi dan than vao nhng giao phap nong can, ban luan
suong khong giup g cho chnh con.
Noi chung, co nhieu ngi thc hanh viec vo ch. Bi v vo minh ho
khong biet s khac biet gia cai g li lac va cai g vo ch, phu phiem.

SAU PHAM TNH CAO CA

125
ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap, con phai s hu sau
pham tnh cao ca.
Cong chua Tsogyal hoi: o la sau pham tnh g?
ao s noi: e thong thao kien, con phai hieu rang moi s eu
la tam.
e thoat khoi ao c gia trong viec hanh tr, con phai xua tan
nhng nhiem o cho tam thc trong sang.
e thc hanh s bo th rong lng, khong thanh kien, con phai
thoat khoi hy vong c biet n hay en ap.
e co the oi mat vi nhng kho khan, bang nhan nhuc con
phai thoat khoi s tc gian vi ke thu.
e tu hanh tam thc qua hoc hoi va t duy, con phai co the
dung nam oc va nhng kinh nghiem kho au nh la con ng.
e thien nh con phai tranh khong b Ma cua hanh ong cong
c loi cuon
28
.
Tuy nhien nhng hanh gia ay khong hanh ong tng tng
vi Phap.

BON THIEU SOT

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap con phai bo bon loai
thieu sot.
Cong chua Tsogyal hoi: o la bon loai g?
ao s noi: Thc hanh nhan nha th khong u, s thc hanh cua
con phai khong ngng nh mot dong song ang chay.
at kinh nghiem trong thay nhng tinh linh th khong u, con
phai giai thoat tam thc con nh thc hanh Phap.

28
S du do hng s tu hanh tam linh vao muc ch v ky; nhng hanh vi c
hanh khong co tam xa bo hay Bo e tam
126
ao c gia trong hanh kiem th khong u, no phai t nhien va
t phat.
Bieu lo ton knh va nguyen ha th khong u, con phai thc s
phung s di chan mot ao s.
Bat luan the nao, nhng hanh gia ay khong thoat khoi bon
ieu thieu sot nay, vao luc chet ho se chet nh mot ngi thng va
gat hai nhng hau qua.

TU PHU KHOE KHOANG

ao s Padma noi: Nhng hanh gia ay la nhng ke khoac lac t
anh gia mnh qua cao, ho con te hn nhng ngi thng.
Cong chua Tsogyal hoi: Nh the ngha la sao?
ao s noi: Ho t nhan la thc hanh Phap va theo mot ao s.
Ho tuyen bo ho cai quan mot tu vien va lam nhng le cung ram ro.
Ho nhan la ho no lc thc hanh tam linh va co nhng thay biet cao
sieu. Ho tuyen bo la ho nhap that chat che va s hu nhng giao phap
cao nhat. Co gang la doi ngi khac bang nhng hanh vi gia ao c
trong khi khong thoat khoi t phu the gian se ch la nguyen nhan cua
hoi tiec vao luc chet!

MUOI BON DIEU BO LAI DANG SAU

ao s Padma noi: Neu con muon thc hanh phap t sau tham
cua long mnh, co mi bon ieu con phai bo lai ang sau.
Cong chua Tsogyal hoi: o la nhng ieu g?
ao s noi: Hay la mot a con cua con nai hoang da va song
trong nhng chon nui non biet lap.
127
Hay an t, hay thc hanh kho hanh hap thu tinh tuy.
29
Ch rong
chi gia ang cap cao kinh o , hay gi hanh kn ao an mnh.
Hay hanh ong theo cach lam vui long nhng ngi thu ch va
cat t moi rang buoc vi que hng.
Hay mac quan ao bang vai bo va hay khiem ha.
Hay bo s bam luyen ho hanh than thuoc, ban be va cat t moi
rang buoc.
Hay co gang bat chc ch Phat va dan than vao thc hanh.
Hay giao pho long mnh cho nhng giao huan khau truyen va ap
dung chung vao thc hanh.
Hay xem Bon Ton cua con la tinh tuy trong sau nhat va hay tr
tung than chu cua Ngai.
Hay coi nhng ac hanh la xau xa nhat va t bo chung.
Hay rong rai vi ao s cua con va cung dng Ngai bat c th
g con co the.
Hay bo sanh t lai ang sau va khi sanh s chan ngan met moi
oi vi no.
Hay dang hien chien thang cua con cho nhng ngi khac va
khong tranh ua.
Hay nhan lay that bai ve phan mnh va pho bay nhng loi lam
cua rieng mnh.
Do lam theo cach nay, s thc hanh Phap cua con se tien bo
nh chanh phap va con se xa la sanh t.

BA BENH PHAI BO


29
(rasayana), mot thc hanh yoga song bang nhng tinh tuy cua cay thuoc,
khoang san va nang lc cua nam ai.

128
ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap co ba benh con phai bo.
Cong chua Tsogyal hoi: o la ba benh nao?
ao s noi: Tr phi con bo que nha, can benh x s, con se b
bat nhot trong nguc tu nam oc va ri vao ba coi thap.
Tr phi con t bo s bam vu vao s hu nha ca va tai san, can
benh cho , con se b bat nhot trong nguc toi cua bam nu, chap nga
va khong the cat c Ma tham luyen.
Tr phi con bo con chau va gia nh, can benh ba con, con se b
bat nhot trong am lay cua sanh t va khong co c may giai thoat.
That vay, can co mot s chu ng ln lao e song trong can
nha sanh t ma khong bo ba benh nay va van khong lu tam en viec
b hanh ha bi can benh cua ba oc.

CACH GIAI THOAT KHOI SANH TU

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap, co nhng cach giai
thoat khoi sanh t.
Cong chua Tsogyal hoi: Chung ta phai lam g?
ao s noi: Neu con muon khi len long sung mo phi thng,
hay quan sat nhng c hanh ben ngoai va ben trong ao s cua con.
Neu con muon hanh ong hoa hp vi moi ngi, ch do d
lng khng trong no lc lam li lac cho nhng ngi khac.
Neu con muon chng ngo tam cua ao s, hay a nhng giao
huan khau truyen cua Ngai vao thc hanh.
Neu con muon at c nhng thanh tu (siddhi) nhanh chong,
ch bao gi khong gi nhng the nguyen cua con.
Neu con muon thoat khoi bon dong nc d sanh, gia, benh
,chet, hay khong ngng giai quyet cai nen tang cua tat ca (Lun-gzhi,
Alaya) von vo sanh.
129
Neu con muon khong co nhng chng ngai trong thc hanh,
hay nem bo nhng xao lang the gian ang sau con.
Neu con muon hoan thanh khong co gang li lac cua nhng
ngi khac, hay tu hanh tam thc con trong Bo e tam cua t bi vo
lng.
Neu con s i vao ba coi thap trong i ti, hay bo mi hanh
ong khong c hanh trong kiep nay.
Neu con muon co hanh phuc trong ca i nay va nhng i sau,
hay co gang lam mi thien hanh.
Neu con muon a tam con tham nhap vao Phap, hay kien tr
thc hanh ca trong kho nhoc va khon kho.
Neu con muon xa la sanh t, hay tm kiem giac ngo vo thng
trong tam cua chnh con.
Neu con muon hoan thanh qua tc la ba than, hay co gang thu
thap hai s tch tap.
Neu con thc hanh nh vay, con se tm thay hanh phuc. Ngi
khong xoay tam thc ho khoi sanh t th khong bao gi co hanh phuc.

THUC HANH PHAP VOI SU CHAN THANH

ao s Padma noi: Neu con muon thc hanh Phap t cot loi
long con th co mot cach.
Cong chua Tsogyal hoi: o la cach g?
ao s noi: Khi nhap mnh vao sadhana, hay thoat khoi tham
va san.
Khi con nghien cu trong ng loi ung, hay mac ao giap nhan
nhuc.
Khi trong nhng chon an c, ch dnh mac vao thc an va cua
cai.
130
Neu con khao khat Phap dan ti chng ac, hay theo mot ao
s a at c thanh tu.
Neu con a gap mot v Thay cao ca, ch lam ngc lai Ngai ma
hay co gang tot nhat e lam va long Ngai.
Khi con cam thay nghi ng ve Phap, hay hoi ao s cua con e
co c li khuyen bao.
Khi ba con than thuoc chong lai con, hay cat c moi rang buoc
dnh mac cua ho vi con.
Hay nem bo s xao lang do nhng chng ngai hay ma quy.
Hay thc hanh tc thi khong tr hoan.
Ch mong muon tu hop ma hay trong n oc.
Nhng ban be va cua cai, than thuoc va o vat, tat ca eu
huyen, the nen hay bo chung.
Tham luyen va hung hang se sinh ra neu con chung vi nhng
ngi khac.
Hay song mot mnh va dan than vao thc hanh tam linh.
Nhieu th tieu khien se ch lam gian oan s thc hanh cua con,
the nen hay t bo chung.
Bat luan the nao, ngi khong the dan than vao thc hanh tam
linh se khong tm ra hanh phuc chan thc.

GIU GN NHUNG CAM KET THE NGUYEN (SAMAYA)

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap, con phai gi gn nhng
cam ket the nguyen. Co ve ngi ta ch vi pham nhng cam ket the
nguyen bi v ho khong the chu ng kho nhoc.
Cong chua Tsogyal: ieu ay ngha la g?
ao s noi: Co nhng ngi vi pham gi b mat ve ao s cua
ho, tuyen bo mnh la ngi hoc ao, va ch quang cao s tu hanh cua
mnh.
131
Co nhng ngi vi pham co y nh lam mot cung dng cho
ao s cua ho va roi oi y, gi o cung dng lai mot cach doi tra
nh mot phan cua tai san cua ho.
Co nhng ngi vi pham la gat ca Thay lan ban ao cua ho.
Co nhng ngi vi pham giem pha v Thay t ai cua ho va roi
khoe khoang tieng tam cua ho.
Co nhng ngi vi pham phong chieu nhng loi lam rieng cua
mnh len v Thay va con t cho la co cam ket the nguyen thanh tnh.
Co nhng ngi vi pham ngh rang ho co the phe phan tam
gng i song khong the phe phan cua Thay ho.
Co nhng ngi vi pham noi len nhng c hanh cua Thay ho
cho nhng ngi khac nhng muc ch lai nham vao s canh tranh vi
Ngai.
Co nhieu ngi ng nganh tuyen bo ho co hieu biet ma lai
khong tng nghe nhng giao ly tuyen bo ho a chn thanh qua ma
khong tng nhan truyen phap va tuyen bo ho co nhng giao huan
khau truyen ma that s cha nhan c chung. Nh vay, ch co mot t
ngi nhan c nhng ban phc va than lc gia ho.

NIEM TIN BEN VUNG

ao s Padma noi: Khi thc hanh Phap, ch co niem tin ben
vng la rat quan trong. Co mi nguyen nhan khi len niem tin.
Cong chua Tsogyal hoi: o la nhng nguyen nhan nao?
ao s noi: Hay nhan biet rang nhng hanh ong, li va danh
hien tai cua mnh khong cha ng hanh phuc.
Hay tin vao nhan qua cua nhng hanh ong thien, ac.
Hay cam thay met moi chan ngan (vi sanh t) trong khi nh
rang con se chet.
132
Hay hieu rang tai san, cua cai, v con va than thuoc la khong
quan trong v ho se khong theo con qua cai chet.
Hay hieu rang con khong co quyen chon la ni chon trong i
ti cua con, v khong chac chan con tai sanh au.
Hay nhan biet rang khong thc hanh Phap khong a co c
mot than ngi tron ven con se ri bo i nay vi hai ban tay trang.
Hay nhan biet rang bat ke ni nao con sanh ra trong sau coi
sanh t con cung khong bao gi vt khoi kho au.
Hay nghe ve nhng pham tanh cao sieu cua Tam Bao.
Hay thay biet nhng hanh ong ac biet cua v Thay thieng
lieng la nhng pham tanh tot ep.
Hay tu hop vi nhng ban ao tot ho trung thanh vi c hanh.
Ngi nao nh hay lam khi len nhng ieu nay se ra khoi sanh
t. Nhng co phai ch lam khi len mot ieu thoi cung la kho khan ?

MUOI BA SU TU BO

ao s Padma noi: Neu con muon thc hanh Phap t cot loi trai
tim mnh, con phai co mi ba loai t bo.
Cong chua Tsogyal hoi: o la nhng ieu g?
ao s noi: Neu con khong the t bo que hng con khong the
anh bai Ma kieu man.
Neu con t bo nhng hoat ong cua mot gia chu con se khong
tm ra thi gi e thc hanh Phap.
Neu con khong thc hanh Phap khi con cam thay niem tin con
se khong cham dt c dong nghiep.
Khi chnh con khong co niem tin, th ng che trach nhng
ngi khac.
Neu con khong the bo nhng th s hu cua mnh, con se khong
the oan dt c nhng cong viec the gian.
133
Neu con khong xa cach than thuoc, con se khong dt c dong
tham luyen va san han.
Neu con khong thc hanh Phap ngay bay gi, khong chac chan
con se tai sanh au trong i ti.
Neu con c nguyen lam ieu g trong tng lai thay v lam no
ngay bay gi khi ang co c hoi, khong chac bao gi c hoi lai xay ra.
Ch la doi mnh, hay cat t nhng tham vong cua con va hay
thc hanh Thanh Phap.
Hay t bo than thuoc va ban be, ngi thng yeu va tai san.
Neu con lam nhu vay ngay bay gi, ieu o la y ngha nhat.
Ch xuc tien mot a v xa hoi khong c hanh ma chac chan
con khong the mang theo vnh vien, hay xuc tien nhng hanh ong
c hanh chac chan khong the khong lam.
Ch lam nhng chuan b cho ngay mai khong han se can thiet,
thay v the hay dan than vao viec chuan b cho cai chet bang s thc
hanh tam linh. o la ieu thc s can thiet.
Neu con no lc trong viec thc hanh Phap, con khong can phai
lo ngh ve thc pham va ao quan, chung se t ong co. Ta cha bao
gi nghe hay thay ai chet v oi trong khi thc hanh Phap.

MUOI BA VIEC QUAN TRONG

ao s Padma noi: e thc hanh Phap mot cach thanh that, con
phai thc hanh mi ba viec quan trong nay.
Cong chua Tsogyal hoi: o la nhng viec g?
ao s noi: Quan trong la theo hoc mot ao s co pham tanh
tot.
Quan trong la theo hoc mot thi gian dai mot ao s co nhng
giao huan khau truyen.
Quan trong la co long sung mo kien nh vao Tam Bao cao ca.
134
Quan trong la tranh hanh vi khong c hanh va xau xa du tinh
te nhat.
Quan trong la suy ngh ve vo thng ba lan trong ngay va ba lan
trong em.
Quan trong la tinh tan trong viec thc hanh Phap c hanh.
Quan trong la nuoi dng t bi cho moi chung sanh trong moi
thi iem.
Quan trong la dt bo s bam chap vao nhng hnh tng va vat
chat mot cach thien xao.
Quan trong la co c xac tn vao nhng giao ly khau truyen la
the sai lam.
Quan trong la gi gn nhng cam ket va the nguyen theo cach
ung an.
Quan trong la thong to t tam cua con.
Quan trong la khong tiet lo nhng giao huan b truyen cho
nhng ngi khong thch hp.
Khi thc hanh, quan trong la t mnh no lc va trong nhng
chon heo lanh.
Khi con thc hanh nhng ieu nay, s thc hanh Phap cua con
se thanh cong.

CACH THUC CUA PHAP

ao s Padma noi: Neu con muon thc hanh Phap, ay la cach
thc.
Cong chua Tsogyal hoi: Ngi ta phai lam g?
ao s noi: Neu con muon tri giac ngha cua phap tanh, con
phai theo mot ao s.
Neu con mong muon thoat khoi sanh t, con phai t bo i song
cua mot ngi chu gia nh.
135
Neu biet ro rang con phai chet, con phai thc hanh Phap.
Neu mong c thc hanh bat nh, con phai t bo nhng hoat
ong.
Neu muon hoan thien nhng pham tnh tot, con phai hoan thanh
nhng thc hanh.
Neu muon xua tan au kho, con phai t bo nhng tn o va
quyen thuoc.
Neu muon at c kinh nghiem, con phai thng xuyen nhap
that tren nui.
Neu muon thoat khoi bam luyen, con phai t bo que hng.
Neu muon nhn mot canh tng, con phai nhn vao tam gng
trong sang cua tam con
Neu muon thanh tu, con phai sung knh guru, yidam va dakini
tren au con.

Dng nh cha co ai thc hanh that s nhng giao ly cua giai
thoat.

SU KIEN NHAN

ao S Padma noi: Khi thc hanh Phap t tan ay long, con
phai co s kien tr nhat.
Ba hoi: Tha, ieu nay co ngha g?
V Thay noi: Ban be va con chau, thc pham va tai san, tat ca
eu la ao anh, vay hay t bo chung.
Tro giai tr, thanh danh va nhng hoan canh tot ep, tat ca eu
la nhng che chng nghiem trong, vay hay t bo chung.
Tnh ban, quyen thuoc va ngi hau, tat ca eu la goc re cua
luan hoi gay nen bam luyen va san han, vay hay t bo chung.
136
Nam, thang, ngay, va gi tat ca eu lam ngan lai thi gian con
lai trc cai chet, vay hay nhanh chong thc hanh.
Ngi khong kien nhan va khong co muc ch ung an ho xem
than nhan, thc pham, tai san va con chau la quan trong. Ho xem s
giai tr tieu khien la hoan canh tot ep. Ho xem tnh ban la vui sng.
Khong e y en nam, thang, ngay troi qua, ho ch ngoi em chieu dai
cuoc song. Vao luc chet, ho phai t mnh leo lai.

SU KHO KHAN CUA VIEC THUC HANH PHAP

ao S Padma noi: That s la kho thc hanh Phap.
Ba hoi: Tha, nh vay co ngha g?
V Thay noi: Chap gi ta kien la nguy hiem.
Thien nh b sai lac do tao tac cua tam thc.
Ke ch te nhat la pha hong samaya.
Hanh b la gat v nhng hanh vi bat thien cua than, khau, y.
Giao ly b huy hoai v qua nhieu tham vong.
Phap b tan lui do ham at c giau co.
Gii nguyen b h hong do ch trch nhng ngi khac.
Con ng b lam lac v chap au kho la co that.
Tnh khiem ton b mat v them muon nhng s vat hap dan.
Muc ch b sai lac do tat ca danh li cua cuoc song nay.
Nhng v thay khong thc hanh Phap eu lung tung va nhng
thien gia nh vay eu chan nan that vong.

NHUNG CACH DE CAM THAY THONG DONG

V Thay noi: Co nhng cach lam thong dong neu con biet lam
nh the nao.
137
Ba hoi: Mong Thay giai ngha!
V thay noi: Khi thoat khoi tru bam nh nguyen, kien c thong
dong.
Khi thoat khoi hon tram, trao c, va xao lang, thien nh c
thong dong.
Khi bam luyen c tnh hoa nh h khong, hanh c thong
dong.
Khi tam con thoat khoi buon kho, ni c tru cua con cam thay
thong dong.
Khi thien chap c thanh loc, long bi c thong dong.
Khi tru bam c tnh hoa, s bo th c thong dong.
Khi biet thc pham va cua cai la huyen ao, hoan hy c thong
dong.
Khi khong co dang ieu kieu man, nhng hoat ong hang ngay
cua con c thong dong.
Khi khong song cuoc i cua mot gia chu b au kho dan dat,
sinh nhai c thong dong.
Khi khong ua tranh theo nhng pham tnh ton quy, tnh ban
c thong dong.
Khi thoat khoi cach c x au tr va chap nga, ngi ta c
thong dong.
Khi i theo mot v Thay ton quy co long bi va nhng hng dan
khau truyen, ngi ta c thong dong.
Khi hieu rang ban tanh Nh Lai eu hien dien trong sau loai
chung sanh, con thong dong cam thay ho la nhng than nhan than
thuoc.
Khi cat t bam luyen, con lam bat c g eu thong dong.
Khi nhng hnh tng va hien hu giai thoat t nhien, s phat
hien ai lac c thong dong.
138
Khi con biet am thanh sac tng la nh huyen, viec dt bo au
kho c thong dong.
Khi con nhan ra ban lai dien muc, viec thoat khoi no lc va co
gang c thong dong.
Khi t tng c nhan ra la phap tanh, con thong dong s dung
nhng g con thay nh la thien nh.
Hieu c nhng ieu nay, con se thong dong khi lam bat c
ieu g.
Chung sanh cua thi buoi en toi chang buong bo chap nga nen
khong hanh phuc. Tat ca ho eu ang thng.

NHUNG CACH HANH PHUC

V Thay noi: Neu con co the i theo nhng hng dan khau
truyen nay, th co nhng cach e c hanh phuc.
Ba hoi: Tha, chung con nen lam g?
V Thay noi: V vung lay bam luyen va chap thu khong co ay,
neu t bo que hng con se hanh phuc.
V s hoc va t duy ve tri kien la vo cung, neu chng ngo tam
mnh con se hanh phuc.
V nhng chuyen tro trong rong thng tnh khong bao gi can,
neu gi im lang con se hanh phuc.
V nhng hoat ong tieu khien cua the gian khong bao gi
ngng, neu ni hoang vang con se hanh phuc.
V khong bao gi co ket thuc nhng hoat ong, neu t bo hanh
ong con se hanh phuc.
V viec tch luy cua cai khong bao gi em en bang long, neu
buong bo bam luyen con se hanh phuc.
V nhng ke thu khong bao gi co khuat phuc, neu chien thang
nhng cam xuc phien nao cua mnh con se hanh phuc.
139
V nhng than nhan ma con gan bo, neu cat t nhng lien he
con se hanh phuc.
V goc re luan hoi khong bao gi chu t, neu cat t chap nga
con se hanh phuc.
V nhng t tng va khai niem khong bao gi can, neu cat t
hoat ong cua t tng con se hanh phuc.
Noi chung, nhng chung sanh khong thoat khoi chap nga eu
khong hanh phuc. Ho au kho lau dai trong cac coi sinh t luan hoi.

DI LAC DUONG

ao S Padma noi: Co nhieu hanh gia i lac va tr thanh ngi
thng sau khi a tho gii nguyen.
Ba hoi: Tha, the co ngha g?
V Thay noi: Hanh gia (yogi) i lac ng khi noi ve kien (cai
thay) ma khong nhan biet ban tam va tm no trong moi hng.
Hanh gia i lac khi e nen giam cam tam thc mnh va v khong
hieu nen a thc hanh thien nh me muoi vo ky.
Hanh gia i lac khi tuyen bo moi s eu la tam va sau o dan
than vao nhng hanh vi phu phiem.
Ba hoi: Tha, ngi ta tranh i lac nh the nao?
V Thay noi: Hanh gia khong i lac khi nhan biet nhng hnh
tng la tam va lay phap than la con ng.
Hanh gia khong i lac khi cat t moi tao tac cua tam va co xac
tn cua kien.
Hanh gia khong i lac khi ap dung ieu nay vao thc hanh va
lay tanh giac lam con ng.
Hanh gia khong i lac khi hieu rang nhng hnh tng bieu hien
la nhng ngi tr giup va thoat khoi bam luyen, chap thu.
140
Bat luan the nao, trong thi buoi suy oi phan ln hanh gia i
lac ng. Ch co mot so t ngi i ung hng.

MOT SO DIEU KHONG THE TRANH KHOI

ao S Padma noi: Khi thc hanh Phap, mot so ieu quan trong
khong the tranh c.
Ba hoi: Tha, ieu o co ngha g?
V Thay noi: Khi nhan biet tr tue ong khi ang hien dien
trong chnh con, th khong cach nao thoat khoi viec at giac ngo.
Khi nhan ra ac tnh cua luan hoi la au kho lien tuc va chuyen
tam con khoi no, th khong cach nao tranh c viec giai thoat khoi
luan hoi.
Khi khong chap vao thanh kien oi vi nhng hoc phai triet hoc,
khong cach nao tranh khoi at c s hoc uyen bac vo bien.
Khi con nhan ra ac tnh cua luan hoi la au kho lien tuc va
quay lai vi no, th khong cach nao tranh c viec thoat khoi luan
hoi.
Khi con khong tach la vi bam chap va tru nh, th khong cach
nao tranh c viec ri lai vao sinh t luan hoi.
V tr tue khong co bat ky hnh tng cu the nao, khi con biet
cach lam trong sach nam oc mot cach t nhien, th khong cach nao
con co the oa a nguc.
ay khong co ai s hu c nhng phng phap nay, nen tat
ca se phai lang thang trong luan hoi mot thi gian dai.

KHONG CHUNG DAC

ao S Padma noi: Cach thc hanh Phap cua ngi ta se khong
em lai chng ac.
141
Ba hoi: Tha, ieu o co ngha g?
V Thay noi: Khi ban giao ly, ho lac vao s huenh hoang va che
bai.
Khi hoc hoi, ho lac vao hy vong va s hai.
Khi chu toa mot ba tiec cung dng, ho lac vao tham chap
thc pham va o uong.
Khi thien nh, ho lac vao hon tram va trao c.
Khi tao cong c, ho lac vao viec tm s knh trong va li loc.
Khi at c s kheo leo cua hieu biet, ho lac vao tham muon ln
hn.
Khi lien ket vi nhieu e t, ho lac vao cang thang trong thc
hanh Phap.
Co qua nhieu hanh gia i ngc lai vi Phap trong bat ky nhng
g ho lam.

SU TU KIEU

ao S Padma noi: Nhng ngi goi la hanh gia ay co tham
vong ln trong s kieu man va t cao cua ho.
Ba hoi: Tha, ieu o co ngha g?
V Thay noi: Mot so ngi t cao xem ho co hieu biet trong hoc
va day.
Mot so ngi t cao xem ho la ngi thanh knh va ang thc
hanh Phap.
Mot so ngi t cao xem ho la thien gia song co oc trong nui
non.
Mot so ngi t cao xem ho la co than lc va nhng kha nang v
ai.
Mot so ngi khao khat giong nh mot thu an tht ngi thay mui
mau khi ho thay cua cai hay oi tng hap dan.cat
142

CAT DUT SU PHUC TAP CUA THIEN VA AC

ao S Padma noi: Khi thc hanh Phap, can cat t s phc tap
cua nhng hanh vi thien va ac.
Ba hoi: Tha, ieu o co ngha g?
V Thay noi: Khi nhng y niem chap nga b can kiet, bay gi
khong co Phap, khong hanh ong xau, khong nghiep, va khong qua
bao. The nen con a cat t c s phc tap cua hanh ong thien ac.
V vay, chng nao ma con cha dt niem tng chap nga th
nhng hanh ong bat thien van se tch luy nghiep va sinh qua cung
nh nhng hanh ong thien van tch luy nghiep va tao ra qua.
Khi nhng y niem b can kiet, se khong co s tch luy cua thien
hay ac va se chang co ket qua nao xay ra. ieu nay c goi la S
can kiet cua nhng nguyen nhan va ieu kien (nhan va duyen). No
cung c goi la chan ly tuyet oi.
Trong tng lai, khoang 500 nam cua thi ai suy thoai, mot so
ngi se buong mnh vao nhng cam xuc tieu cc tho bao, v khong
nhan ra s chap nga va that bai trong viec lam giam t tng y niem.
T nhan rang mnh ang nam gi kien giai tuyet oi, ho se
tuyen bo rang quan tam en nhng hau qua cua nhng hanh ong
thien hay ac la mot kien giai thap.

Coi thng luat nhan qua, ho se tuyen bo rang tam ho a giac
ngo.
Se co mot so ngi hanh ong mot cach phu phiem va khong
kiem soat.
Hanh cua ho b h hong se dan dat chnh ho va ngi khac i
lac hng.
Ch theo gng cua ho du ch trong mot khoanh khac.
143

Ta, Tsogyal, mot phu n ngu dot, phung s v Thay hoa than
trong mot thi gian dai. Vao nhng dp khac nhau, Ngai a ban khai
th ve thc hanh Phap ma Ta luon luon khac ghi trong tr nh hoan
hao cua Ta, thu thap va viet lai v li ch cua nhng the he tng lai.
V bay gi cha phai la thi iem thch hp e truyen ba, Ta a
cat giau nhng giao huan nay nh mot kho tang quy bau. Cau mong
nhng ngi xng ang va a c nh trc gap c chung.
Chuoi giao huan van ap c ghi lai trong Hang Thng tai
Chimphu vao ngay hai mi lam thang th hai cua mua thu trong Nam
con Heo Cai.

Dau an kho tang.
Dau an cat giau.
Dau an giao pho.

144

KIM CUONG SU VA BON TON YIDAM

Nhung loi ch day cho cong chua Tsogyal
Nhung giao huan khau truyen ve Kim Cuong Thua .

Nhung cau hoi va dap ve nhung tnh cach cua mot vi Thay
Va lam sao thien dinh ve mot Bon Ton Yidam.

NAMO GURU
Trc het, Padmakara, ai ao S t Uddiyana, c sanh ra t
mot hoa sen. Tiep theo Ngai thanh tu mc o Vidyadhara i song
30
.
Cuoi cung Ngai at s chng ac toi thng cua ai an (mc o th
ba cua bon mc o Vidyadhara). Ngai co the thay biet nhieu chu Nh
Lai nh so sao tren tri va thien xao trong nhng phng tien bi man.
V long bi oi vi Tay Tang, mot x s khong co Phat Phap, b
bao phu trong toi tam nh mot man sng day ac, Ngai a i en o.
Ngai a xay dng chua Samye Vinh Quang Nui o e ap ng
nguyen vong cua vua Trisen Deutsen, mot v Bo Tat vao a th
tam.
Ngai thc hanh Sadhana trong hang Dregu Chimpu va tru
trong thien nh. Trong thi gian nay, Vua Trisen Deutsen thng hay
lui ti hau ha Ngai va la th gia cua Ngai. Vairocana ngi x Pagor
dch thuat tat ca giao Phap t tieng Uddiyana sang tieng Tay Tang.
Nhng ngi Tay Tang hoc rong va c hanh thnh cau nhng
li ch day cua ao s. ac biet cong chua Tsogyal x Kharchen a
kien tr thnh cau ve nhng giao huan khau truyen lien quan en thc
hanh va lam the nao e xoa sach nhng nghi ng cua ba ve Phap.

30
mc o th hai trong bon mc o Vidyadhara
145
Cong chua Tsogyal hoi ao s: Tha ao s, ao s va v Thay
la quan trong nhat khi i vao nhng giao ly Mat Tha. V ao s ma
ngi ta theo phai co nhng tnh cach g?
ao s tra li: ao s va v Thay la quan trong duy nhat. Nhng
tnh cach cua mot ao s la: Ngai a tu hanh tam thc mnh, Ngai
phai co nhieu giao ly khau truyen, Ngai phai hoc rong va co kinh
nghiem trong thc hanh va trong thien nh. Ngai phai co tam an nh
va thien xao trong nhng phng tien lam thay oi tam thc cua
nhng ngi khac. Ngai phai co tr tue ln va cham soc nhng ngi
khac vi long ai bi. Ngai phai co long tin va s sung mo v ai oi
vi Phap. Neu con theo mot ao s nh vay, o cung giong nh tm
thay mot vien ngoc nh y: tat ca nhng nhu cau va mong c cua con
se c ap ng.
Cong chua Tsogyal hoi ao s: Khong nhan s truyen Phap t
mot ao s, ngi ta co at c thanh tu hay khong?
ao s tra li: Neu no lc nghien cu en au ma khong tham
hoc vi mot v Thay va khong nhan c nhng truyen Phap, con se
khong co ket qua va nhng no lc cua con se b phung ph.
Truyen Phap la ca vao cua Mat tha. i vao Mat tha ma
khong co nhng truyen Phap th vo ngha, v no se khong dan en ket
qua va dong tam thc cua con se b h ton.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: Neu ban than mot v Thay cha
nhan c nhng truyen Phap va v ay lai ban chung cho nhng ngi
khac th ho co nhan c nhng truyen Phap hay khong?
ao s tra li: Du con co c mot ke bp bm phong chc vao
hang bo trng va nh the co c quyen hanh, con se ch gap bat
hanh. Cung the, du con co the co c mot truyen Phap t mot v
Thay t ban than a cha tng nhan no, th tam thc con se b h hai.
Hn na con se huy hoai tam thc cua nhng ngi khac va rt vao
cac coi thap nh mot an gia suc ong ach lai vi nhau cung ri
146
xuong mot vc tham. B khieng i trong mot hom sat khong loi thoat,
con se b a xuong ay a nguc.
Cong chua Tsogyal hoi ao s: Co phai s cung dng mot pham
vat khi nhan c s truyen Phap ch la mot cai g do Thay t sang che
ra?
ao s tra li: Tat ca moi giao ly va moi tantra giai thch rang
vao luc nay khi con may man s hu mot than ngi sau vo so lang
thang lac long tren nhng neo ng sanh t, con nen thoat khoi ba
lanh vc cua y niem oi tng, chu the va hanh ong, hay cung
dng than the, i song va chong v cua con cho ao s, v khai th
con ng giac ngo vo thng.
Cong chua Tsogyal hoi ao s: Ta hanh pha v menh lenh
khuyen bao cua ao s nghiem trong nh the nao?
ao s tra li: Ac hanh cua ba coi sanh t cung khong sanh
bang mot phan cua s xau ac khi pha v menh lenh khuyen bao cua
ao s cua con. V ieu ay con se tai sanh trong a nguc Kim Cng
Vo Gian va khong tm thay giai thoat.
Cong chua Tsogyal hoi ao s: Chung con phai xem ao s s
ac nhng giao huan khau truyen ma t Ngai chung con cau xin
nhng li ch day nh the nao?
ao s tra li bang bai ke:

Con phai biet rang ao s la quan trong hn
Ch Phat cua mot tram ngan kiep
Bi v tat ca ch Phat cua cac kiep
Co xuat hien i la nh theo nhng ao s
Se khong bao gi co v Phat nao
Khong theo hoc mot ao s.

ao s la Phat, ao s la Phap
147
Nh vay ao s cung la Tang
Ngai la hien than cua tat ca ch Phat
Ngai la ban tanh cua Kim Cng Tr (Vajradhara)
Ngai la goc cua Tam Bao.

Hay gi gn li day bao cua Kim Cng S
Khong pha h du mot phan nho li Ngai
Neu pha v s day bao cua v Thay Kim Cng cua con,
Con se ri vao a nguc Kim Cng Vo Gian
Ni o se khong con dp may cho giai thoat.
Phung s ao s con se nhan c nhng ban phc.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: ao s hay Bon Ton Yidam,
v nao quan trong hn ?
ao s tra li: Ch xem ao s va Yidam la khac nhau bi v
chnh ao s la ngi a a Bon Ton Yidam en vi con. Bang cach
luon luon ton th ao s tren nh au cua con, con se c ban
phc gia b va nhng chng ngai cua con se c xua tan. Neu con
nhn ao s va Yidam la khac nhau trong pham tnh hay tam mc
quan trong, th con ang bam gi nhng ta kien.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: Tai sao thc hanh Bon Ton
Yidam la quan trong?
ao s tra li: Thiet yeu can thc hanh mot Bon Ton Yidam
v qua o con se at en Ngai thanh tu (siddhi), nhng chng ngai
cua con c dep bo, con se at c nhng than lc, nhan nhng ban
phc va lam phat sanh chng ngo. Bi v moi pham tnh nay en t
s thc hanh Bon Ton Yidam, neu khong co Bon Ton Yidam con se
ch la mot ngi bnh thng. Thc hanh Bon Ton Yidam con at
c nhng thanh tu, the nen thc hanh Bon Ton Yidam la thiet yeu.
148

Cong chua Tsogyal hoi ao s: Khi thc hanh mot Bon Ton
Yidam, chung con nen thien nh va thc hanh nh the nao e thanh
tu?
ao s tra li: Bi v phng tien va tr tue la thc hanh than,
ng, tam hien dien t nhien qua phng phap yoga sadhana, chung se
thanh tu bat ky con tien hanh nhng mat nao cua sadhana vi than,
ng, tam. Chung se thanh tu khi sadhana va tr tung c thc hanh
ti mc ay u.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: Chung con nen tiep can Bon
Ton Yidam nh the nao?
ao s tra li: Hay thau hieu rang con va Yidam la khong hai
va khong co Yidam nao ngoai chnh con. Con tiep can Bon Ton
Yidam khi con thau hieu rang ban tanh cua con chnh la Phap than vo
sanh.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: Mot Bon Ton hien minh hay
mot Bon Ton phan no, Bon Ton Yidam nao tot hn e thc hanh?
ao s tra li: Bi v Phat va tr tue la thc hanh than, ng,
tam hien dien t nhien qua phng phap yoga sadhana, nen tat ca vo
so ch Thien The, hien minh hay phan no, nhng nhan vat chnh hay
tuy tung, quyen thuoc, bieu lo phu hp vi nhng chung sanh can
c thuan hoa theo cach thc nao can thiet-hien minh hay phan no,
nhan vat chnh hay tuy tung quyen thuoc. Nhng v cac Ngai la eu
mot v trong trang thai Phap than, nen moi ngi co the thc hanh bat
c Yidam nao mnh (y) co khuynh hng.
Cong chua Tsogyal hoi ao s: Neu chung con thc hanh mot
Bon Ton Yidam th co giong nh thc hanh tat ca cac bac Thien The
hay khong?
149
ao s tra li: Than, ng, tam cua tat ca cac Bon Ton eu bieu
lo bi ba than phu hp vi tri giac cua nhng chung sanh can c
thuan hoa. That ra, bat ke cac v xuat hien nh the nao, neu con thc
hanh mot v tc la con ang thc hanh tat ca cac v. Neu con thanh
tu mot v se thanh tu tat ca cac v.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: Co loi lam nao khi thc hanh
mot Bon Ton Yidam roi lai thc hanh mot v khac?
ao s tra li: Du cac v Thien The bieu lo thanh cac loai bo
toc va hnh thc khac nhau, t nhng phng tien thien xao de hoa o
chung sanh, th trong thc te cac v la khong the phan chia, nhat nh
bnh ang. Neu con thc hanh tat ca cac v Phat vi s thau hieu ban
tanh bat kha phan cua cac Ngai, cong c cua con se tot bac. Nhng
neu con thc hanh khi van xem cac Bon Ton Yidam la co nhng
pham tnh khac nhau ma con nen chap nhan hay khc t, con se b
che am vo cung. Khong nen xem cac Bon Ton la tot hay xau, chap
nhan hay khc t cac Ngai. Neu khong xem cac Ngai nh vay, th se
rat tot khi con thc hanh du la bao nhieu v.
Cong chua Tsogyal hoi ao s: Qua viec thc hien s tiep can
31

vi mot bac Nh Lai, chung con se thanh tu tam cua tat ca ch Nh
Lai?
ao s tra li: Bang cach thc hanh vi mot cai thay bao la va
trong ban tanh bon nhien, con se at c s vng chac, an tru trong
mot Bon Ton Yidam. Khi con hoan thanh viec tr tung, con se thanh
tu nhng hoat ong cua tat ca cac bac chien thang khong tr mot v
nao bang cach ch bat au khi s cac hoat ong ay.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: Neu cai thay (tri kien) cua
ngi ta th cao, co the khong can en Bon Ton Yidam chang?

31
Noi chung, t nay (bsnyen pa) ch co ngha la tr tung, nhng noi rieng la
cai au tien cua bon phng dien cua s tiep can va thanh tu.
150
ao s tra li: Neu con at c xac tn vao cai thay ung, bay
gi chnh cai thay ung ay la Bon Ton Yidam. Ch nhn Bon Ton
Yidam nh mot than the sac tng. Mot khi con chng ngo ban tanh
cua Phap than, con se thanh tu Bon Ton Yidam.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: Than the con nen xuat hien nh
man a la cua Bon Ton nh the nao va con nen tu hanh hai bo toc nh
the nao?
ao s tra li: Quan tng than con la ai an
32
cua sac tng
Bon Ton, tc la quan tng ban tanh cua tam con trong sac tng cua
Bon Ton.
Bi v ban tanh cua tam con bieu lo trong nhieu cach khac nhau,
nh nhng nhan vat chnh va nhng tuy tung quyen thuoc, nhng du
ho co xuat hien ra sao, ho cung eu la s pho dien nh huyen hoa cua
tam giac ngo cua Phat tanh.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: Nhng Bon Ton phan no dam
ap len cac v cao ca nh Brahma (Tri Pham Thien), Indra (Tri e
Thch) va cac ho phap bon goc the gii di chan mnh. Thien nh
nh vay co pham toi khong?
ao s tra li: Viec ay c bay to nh mot tng trng hay
bieu th e diet tr chap ta va ngi, e dam ap nhng t tng vao
trong Phap gii, va e sang choi hn s kieu ngao cua nhng chung
sanh t phu. Xem cac than o nh toa ngoi cu the la vo minh va lam
lan.

32
Trong van mach nay, ai an (mahamudra) co ngha la sac tng than the
thieng liengcua mot Bon Ton (chu thch cua dch gia tieng Anh). Theo chu
thch cua dch gia tieng Viet, sac tng ai an thieng lieng cua Bon Ton la
s hp nhat v cua Sac va Khong, cua Tng va Tanh, hay cu the hn, o la
than khong (hay than huyen), cap o th t trong sau cap o cua tantra yaga
toi thng.

151

Cong chua Tsogyal hoi ao s: Thien nh ve nhng Bon Ton
co ba au va sau tay hay ch mot au va hai tay th co s khac biet
nao ve mc o cong c?
ao s tra li: Khi cac Bon Ton phan no co nhieu au va tay,
ba au cua cac Ngai tng trng cho ba than, sau tay tng trng sau
ba la mat, bon chan tng trng bon tam vo lng va nhng thuoc tnh
cua cac Ngai tng trng s huy diet cac s xau ac cung nh tng
trng cho nhng phien nao khac. Trong thc te nhng sac tng nay
khong co ban chat nao ca, chung eu vo t tanh.
Khi nhng Bon Ton con mot au va hai tay. Cai au oc nhat
tng trng Phap than bat bien va hai tay tng trng s hoan thanh
li lac cua chung sanh qua phng tien va tr tue. Hai chan cac Ngai
tng trng h khong va tr hue, va bieu lo va thng tru, cho li
ch cua hu tnh. Du con quan tng nhng Bon Ton nh the nao,
phap than th sieu viet khoi moi khac biet ve pham tanh va so lng.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: Chung con can phai lam g e
co mot th kien ve Bon Ton Yidam?
ao s tra li: Ch nhn Bon Ton Yidam nh mot than the sac
tng, o la Phap than. S thien nh ve than the sac tng nay nh
bieu lo t Phap than va xuat hien vi nhng mau sac, thuoc tnh, trang
sc, trang phuc, cac tng chanh va phu can c thc hanh nh co
thay c nhng vo t tanh. No cung giong nh bong trang trong
nc. Khi con at en s nh tnh cua tam thc bang cach thc hanh
nh the, con se co mot th kien ve Bon Ton, nhan nhng li day,v.v..
Neu con bam chap vao o con se i lac va b Ma bat gi. Ch tr nen
me man hay vui mng qua o bi cac th kien nh vay bi v chung
ch la nhng bieu hien cua tam thc con.

152
Cong chua Tsogyal hoi ao s: Neu chung con co mot th kien
ve mot Bon Ton Yidam, co phai ieu o cung nh co mot th kien ve
tat ca cac ang Thien The?
ao s tra li: Neu con co mot th kien ve mot Bon Ton Yidam,
ay cung nh co mot th kien ve tat ca Bon Ton bi v Phap than vt
khoi so lng.
Con se mot th kien ve bat ky Bon Ton nao con ang thc hanh
bi v tam thc con ang tr nen de dang uon nan. Bi v Bon Ton la
mot bieu lo cua tam thc chung ta, no khong hien hu mot ni nao
khac ngoai chnh chung ta.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: Khi noi rang ngi ta at en
mc o cua mot v Vidyadhara, ieu ay ngha la sao?
ao s tra li: Qua viec thien nh ve than the con nh la mot
sac tng than the thieng lieng (ai an) bang tr cua tanh giac, con se
at en Bon Ton cua ban tanh tam a c chng ngo. Bon Ton nay
co ay u nhng tng chanh va tng phu va nhng tri giac sieu
nhien. o la mot sac tng ai an cua bo nao ma con a thc hanh.
Cai ay goi la Vidyadhara.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: Cac Vidyadhara tru au?
ao s tra li: Vidyadhara (Tr Minh Vng) chnh la t tam
cua con ang tru trong hnh thc mot v Bon Ton, va no tru theo cach
khong tru vao ai ca. Co noi rang mot khi con at en mot mc o
Vidyadhara , con se vt khoi moi s ri tr lai.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: Chung con nen ton th v Bon
Ton Yidam nh the nao?
ao s tra li: Con phai ton th v Bon Ton Yidam bang cach
khong ri bo Bon Ton Yidam du vi cai gia cua cuoc i con, bang
cach khong gi mot nghi ng nao ve Bon Ton Yidam, bang cach
153
khong tach la vi Yidam du mot khoanh khac chng nao con cha at
c tam vo thng cua giac ngo. Bang cach quan tng Bon Ton khi
con i, ng, nam, ngoi, con se t ong nhan c nhng thanh tu va
ban phc.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: co can thiet thc hanh Bon Ton
Yidam mot cach lien tuc khong? Mot khi a thc hanh mot phng
phap, co con can thiet e thc hanh na khong?
ao s tra li: Khi trc tien thc hanh mot Bon Ton Yidam va
sau o la mot ban van sadhana, cho du con co mot th kien ve Bon
Ton va nhan c nhng ch day, neu con gian oan s thc hanh th
o la mot trong toi. Bi the can yeu la thc hanh lien tuc.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: Chung con can lien tuc thc
hanh s tiep can va thanh tu Bon Ton Yidam nh the nao?
ao s tra li: Khi thc hanh mot Bon Ton Yidam, con can thc
hanh giai oan phat trien trong moi thi. Hay thc hien s tr tung
trong moi thi, dang cung torma , tan than va cau khan s ap ng
nhng c muon cua con. Hay ong dau an len s thc hanh vi tanh
Khong va trong tanh Khong, bang giai oan thanh tu.
Tot nhat hay lam tam thi moi ngay, tot hang nh la lam bon
thi. t nhat hay lam mot thi moi ngay. t hn na th khong the
c. Qua o, nhng the nguyen cua con c thc hien va con se
nhan c nhng thanh tu.
Khi con at c s vng chac trong giai oan phat trien va
thanh tu ma khong la bo than xac, con se chn muoi trng thanh
thanh mot Bon Ton. o goi la mc o trng thanh cua Vidyadhara.
Du cho than the con van la mot ngi bnh thng, tam con a chn
thanh mot Bon Ton. ieu nh cung nh mot bc tng c tao hnh
trong cai khuon.
Khi bo than i vao trang thai trung am, con tr thanh Bon Ton
ac biet o giong nh bc tng c lay ra khoi khuon. o goi la
154
mc o ai an cua Vidyadhara. Than the cua hanh gia c goi la
mot hop cha, va phut giay than the c bo lai, hanh gia tr thanh
hnh the cua Bon Ton Yidam.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: Tai sao mot so Bon Ton c
bieu hien co au thu vat tren than the? The co phai thien nh ve Bon
Ton nh co mot hien hu ban chat?
ao s tra li: Nhng Bon Ton bieu lo vi au thu vat tng
trng pham tnh ac biet ma con thu o co. ay khong phai la nhng
Bon Ton hien hu mot cach ban chat va thc s vi au thu vat c
thanh tu t ni nao khac, cac v Bon Ton nay la nhng bieu lo cua t
tam con.
Hoa xuat t nhng Bon Ton ket hp la nhng con cai pha tron
giong (tramenma) vi nhng au thu vat, nh nhng Bon Ton An Tht
va Giet Chet cua Kilaya hay tam n than pha tron (tramenma) cua
Yangdag. Cung nh mot hon hp cua vang va bac c goi la mot
pha tron (tramen), nhng Bon Ton nay c hoa xuat co than cua mot
Bon Ton vi cai au cua mot con thu. Cac v c hoa xuat gia ai
bi cua Bon Ton nam va tr tue cua Bon Ton n, hay t Bon Ton nam
la ban tanh cua phng tien va t Bon Ton n la ban tanh cua tr tue.
Tng trng hoat ong ac biet ma cac v thc hanh, cac v c bieu
lo vi cai au co pham tnh ac biet ay.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: Co mau thuan khong khi at
nhng Bon Ton sieu the gian va the gian cung vi nhau, nh khi v
Bon Ton chnh la sieu the gian c mot oan tuy tung gom nhng
Bon Ton the gian bao quanh?
ao s tra li: Nhan vat chnh sieu the gian la mot Bon Ton tr
tue. Giong nh mot c vua quyen lc, Ngai at nhng ngi kieu
cang di s sai bao cua mnh. Tuy tung quyen thuoc gom nhng Bon
Ton the gian c quan tng ra la nhng Bon Ton thc hien nhng
menh lenh cua Ngai, tha cac ke ch, ngan chan cac lc lng, v.v..
155
Sieu the gian va the gian giong nh mot nha vua va trieu than cua
mnh, the nen khong co g mau thuan.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: Thien nh va tr chu cai nao
quan trong hn trong s thc hanh hang ngay?
ao s tra li: oi vi s hoan thanh thanh tu toi thng cua
ai an, khi tam thc con mem deo de s dung, s tap trung cua con se
mem deo de s dung, va bay gi thc s con se gap hnh the cua Bon
Ton. Bang cach nhan biet rang Bon Ton la tam thc cua chnh con, ba
than se bieu lo trong con.
oi vi s hoan thanh nhng thanh tu thong thng, nhng
hoat ong vo so nh lam bnh an, tang ch, knh yeu, hang phuc, v.v
th nhng than chu la quan trong nhat. Do o hay hoan thanh u so
bien tr tung. Cho en khi con cham dt viec an c nhap that, ieu
thiet yeu la khong lam gian oan s thc hanh cua con bang s
chuyen tro thng tuc. Du con co thanh tu cai g i chang na, con
phai kien tr trong tr chu, hay rat kien tr.

Cong chua Tsogyal hoi ao s: Neu ngi ta thanh tu Bon Ton
Yidam t nhien hien dien, th co s thanh tu nao na khong?
ao s tra li: Bon Ton Yidam bieu lo nh hoat ong vo ngai
cua nhng phng tien ai bi cua tat ca cac bac Thien The. Bi the
trong tri giac cua nhng chung sanh can c hoa o, cac Ngai xuat
hien nh hoa bnh hay phan no, nh nhng man a la va cac coi Phat,
nam va n, nhan vat chnh vi tuy tung quyen thuoc hay nhan vat n
oc. Cung ien cua Bon Ton, nhan vat chnh, tuy tung quyen
thuoc,v.v trong coi Akanishtha (cua Phat Phap than Vajradhara) bi
the khac vi nhng coi cua ch thien. Nhng sac than bieu lo t trang
thai Phap than vo sanh cho li lac cua chung sanh va c thay biet
theo khuynh hng tap kh rieng biet cua ho.

156
Cong chua Tsogyal hoi ao s: Ve viec lam nhng le cung
torma cho Bon Ton, neu Bon Ton chap nhan o cung va vui long v
nhng s tan than, th cung giong nh than, tri the gian hien hu vi
chat the. Neu khong the, th thc hien nhng viec ay co li ch g au?
ao s tra li: Bon Ton tr tue khong thch thu v nhng tan than
hay vui long v nhng o dang cung. e tnh hoa tam thc cua con,
con quan tng va thnh mi Bon Ton, tan than, cung dng v.v...
Lam nh vay, s sung mo cua con se tnh hoa tam thc con. Nh
phng tien ai bi khong ngng cua cac bac Thien The, con se nhan
c nhng ban phc gia b va nhng thanh tu. ieu ay giong nh
th du sau: khi lam le cung cho mot vien ngoc nh y, no se ap ng
nhng nhu cau va mong muon cua chung sanh du cho no khong co y
nh lam li lac cho ho.

Tsogyal, nhng hanh gia Tay Tang bo qua mot ben Bon Ton
ang hien dien trong chnh ho ma i tm Phat trong coi Akanishtha.
Khong co mot hat bui tap trung thien nh nao, hoat ong cua ho lac
vao nhng cau ao bua chu. Khong biet lam sao tnh hoa t nhien ba
oc cua ho, ho cung torma tht va mau. Khong thc hanh cho s at
en thanh tu toi thng, ho ham me nhng nang lc huyen thuat, con
chau va giau co. ng dung sai Mat Tha, ho lam tiet lo nhng b mat
cua no. oi chac, mua ban nhng giao huan khau truyen nh nhng
mon hang, ho ban ron lo toan vi nhng than chu cau ao huyen thuat
va ma thuat. Nhieu ngi trong ho se tai sanh thanh nhng ngi ta
kien, ma vng, da xoa, la sat. The nen hay hoan thien nang lc cua
cai thay (tri kien), thc hanh vi nh tam, dan than vao bon hoat
ong (tc tai, tang ch, knh ai, hang phuc) nh la hanh cua con, va at
en qua, thanh tu toi thng cua ai an.
en ay cham dt nhng giao huan khau truyen ve Mat chu do
ao s Padmakara day cho cong chua Tsogyal x Kharchen, trong
hnh thc nhng cau hoi ap.

157
Dau an kho tang.
Dau an chon giau.
Dau an giao pho.

158


TU TAM
THEO KIM CUONG THUA

Su Tu Tam Vo Thuong Tr Cua Mat Thua

Nhung Giao Huan Ve Thuc Hanh Mot Bon Ton Voi
Nhung Thuoc Tnh


NAMO GURU DHEVA DAKINI HUNG.

ao s v ai Padmakara a thanh tu giai oan phat trien va
thanh tu, va a at c nang lc pho dien cua tanh giac t nhien.
Ngai a at en tat a an tru trong than tng mahamudra. Trong h
khong cua s bieu hien, Ngai no ua vi toan the hien tng va hien
hu. V li ch cua nha vua va cong chua ng thi cung nh cho
nhng the he tng lai, Ngai a ban cho cong chua x Kharchen,
Cong Chua Tsogyal nhng giao huan chan that nay, S tu hanh tam
Vo Thng theo Kim Cng Tha.

Cong Chua Tsogyal noi: Emaho, Tha ai S! con khan cau
nhng khau truyen cua Ngai ve s thc hanh Bon Ton cung vi nhng
thuoc tnh. V hanh gia se khong at tat a neu khong da vao mot
Bon Ton Yidam, chung con nen thc hanh mot Bon Ton Yidam ra
sao?
V Thay ap: S thien quan ve Bon Ton Yidam vi nhng thuoc
tnh co hai loai: s thien quan tiem tien cho mot ngi kha nang tam
159
thc kem va s thien quan ve than bat nh cua ngi co kha nang ln
hn.

NGUOI CO KHA NANG TAM THUC KEM

Ngi co kha nang tam thc kem nen tu hanh trong bo e tam,
tc s quy bau cua tam giac ngo. Khi au, du au hanh gia nen
ra tay, suc mieng, ra mat, vi cam lo b mat hay nc trong tnh
bnh va ngoi kiet gia hoac ban gia tren mot cho ngoi thoai mai.
Sau o nen hng tam con en chung sanh trong tam gii luan
hoi a vng mac vao kho au va nhng nguyen nhan cua au kho.
Trc tien hay hnh thanh y ngh cua bo e tam: e a tat ca chung
sanh ra khoi luan hoi, con se thc hanh than tng cua Bon Ton
Yidam! Ke tiep trau doi long bi thng xot tat ca chung sanh, tnh
thng (t) muon ho thoat khoi au kho, hoan hy muon ho gap c
hanh phuc, tnh khong thien v (xa) muon ho khong xa ri hanh phuc.
Sau o tung ba chung t OM AH HUNG, ke tiep am ng
niem t hao mnh la v Bon Ton Yidam roi quan tng chung t t
rieng cua v o tren mot hoa sen, mot mat tri, va mot mat trang
gia ngc v Yidam.
Ke o quan tng anh sang chieu ra t chung t t, tat ca ch
Phat, Bo Tat an tru trong mi phng cung nh tat ca ch Guru,
Yidam, va Dakini eu hien dien tren bau tri pha trc con. Hay
anh le va cung dng en cac Ngai, sam hoi nhng sai pham, hoan
hy trong cong c cua cac Ngai, tho quy y ni Tam Bao, khan thnh
cac Ngai chuyen Phap luan, khan cau cac Ngai ng nhap niet ban,
phat khi bo e tam, va hoi hng thien can. Phung tong v Thay va
nhng v khac, va e s quan tng lang xuong hay tan hoa vao trong
con tuy theo cach nao thch hp. Nhng bc nay tat ca eu la phng
dien tch luy cong c.
Sau o, e tch luy tr tue, hay e than con tr thanh ban tanh
cua anh sang nh nhng tia sang chieu ra t chung t t ni gia ngc
160
con. Anh sang cung chieu vao mi phng nh o moi s vat trong
the gian cung nh tat ca chung sanh tr thanh ban tanh anh sang. Sau
o, anh sang nay c tat ca ch Phat va Bo Tat trong mi phng
ban phc.
Ve viec hoa nhap lai anh sang vao con, the gian tr thanh anh
sang, tham nhap vao chung sanh, ho hoa tan vao con, va anh sang cua
than con tan hoa giong nh s boc hi nc tren mat gng. Roi dan
dan hoa tan vao toa ngoi mat trang, ke tiep la mat tri va mat trang,
sau o hoa tan vao chung t t. Ke tiep tan hoa vao hnh li liem va
bindu (Giot anh sang). Anh sang cua bindu la cua ban tam, kch thc
bang mot phan tram cua au si toc. Hay quan tng ieu nay nhieu
lan.
Khi s quan tng cua con khong ro rang, hay niem mantra tanh
Khong (shunyata), v.v.., sau o hay e s quan tng tan bien
Qua cua hai than la do hoan thien hai loai tch luy nay.
T trang thai cua tanh Khong nay, hay quan tng ban tam con
hien dien nh chung t t cua v Bon Ton Yidam hay quan tng
chung t t chuyen hoa thanh mot thuoc tnh bieu tng c cham
noi vi chung t t. T s chuyen hoa nay, tao ra ay u v Bon Ton
Yidam rieng cua con vi au, nhng thuoc tnh, v.v.., sau o la chung
t t tren mot da mat tri hay mat trang tren mot hoa sen gia trung
tam cua Bon Ton.
Nhng tia sang chieu ra t o cau thnh tat ca ch Nh Lai,
Guru (ao s), Bon Ton Yidam, Dakini cua mi phng trong bau
tri pha trc con. Sau o dang cung cac Ngai nam loai cung dng.
Mi thnh Bon Ton tr tue va khan cau ch v an toa.
Quan tng ch Nh Lai ban quan anh va tren nh au con la
v Phat thong nhiep cua gia nh (bo). Sau o khan thnh phung tong
cac Ngai.
Tiep theo sau, quan tng ba chung t t tren da mat tri
gia nh au, co hong, va ngc cua con. Thanh hoa chung nh than,
khau, y. Tap trung chu tam mot iem vao v Bon Ton Yidam.
161
Sau o, khi cam thay thien nh met moi, hay tung niem.
1. S tung niem vajra lam tham la tung niem ch vung co co
the nghe c.
2. Tung niem vajra vi am ieu em tai la tung niem vi giai
ieu nh vao luc thc hanh ai hoan thien.
3. Tung niem vajra b mat la niem tham trong tam.
4. Tung niem nh luan xa la quan tng rang am thanh xuat
hien qua mieng con, i vao ron, va tan hoa lai vao gia
ngc.
5. Tung niem nh trang hoa la xoay vong mantra quanh chung
t t gia ngc va niem nhat tam trong luc tap trung tam
con vao nhng chung t.
6. Tung niem tap trung vao am thanh la trong luc niem ch tap
trung tam con vao am thanh cua mantra.

THUC HANH GIUA THOI

Cong Chua Tsogyal hoi ao S: Chung con nen lam g trong
khoang gia thi thien quan ve v Bon Ton Yidam?
ao S khuyen: Khi con khong the tr tung, hay cung dng
torma, tan than sau khi rung chuong. Khi phung tong Bon Ton tr tue,
hay an tru vi t duy y niem bnh thng cua con.
Sau o, khi con muon cung dng e hoan tat, hay at mot bc
hnh, bc tng, hay kinh ien pha trc con va lam mot mandala vi
nc thm va rai hoa. Trong mot thoang, hay t hao la mot Bon Ton
Yidam va chieu ra nhng tia sang t chung t t gia ngc con. Cau
thnh tat ca phap than va sac than an tru trong mi phng. Khan cau
phap than tru trong phap kh va kinh ien. Khan cau sac than tru trong
tranh, tng.
Hay quan tng vo so tap hoi ch Phat, Bo Tat, cac To, Yidam,
va Dakini trong mi phng lu lai trc mat con. Dang cung cac
162
Ngai bat ky vat cung dng nao con co, thc hien bay tnh hoa
33
trc
s hien dien cua cac Ngai.
Vao luc nay, con co the cung dng torma en v Bon Ton
Yidam. Dang cac v Ho Phap torma nc, lam tng tsa tsa, tng at
set hay nhng thc hanh khac nh vay.
Sau o neu muon tung cac li cua ch Nh Lai, hay quan tng
rang ch trong choc lat li con tr thanh h khong, t o xuat hien
ch HUNG va chay vajra mot chau. Quan tng rang niem nhng bai
tung nay xuat ra t chung t t qua ong cua chay vajra. Vo lng
nhng phan than cua con tran ngap hang t vu tru, moi than co mot
chay vajra trong mieng. Quan tng rang tat ca chung sanh eu nghe
c va ho c giai thoat khoi luan hoi. o la nghi le niem kinh.
Tat ca nhng bc nay eu la thc hanh Phap thc hien trong
gia thi hoac khi lam nhng hoat ong hang ngay.

NIEM AN GIAI DOAN PHAT TRIEN

Cong Chua Tsogyal hoi ao S: Chung con nen niem an giai
oan phat trien vi giai oan hoan thien nh the nao?
V Thay khai th: Hanh gia nao muon thc hanh giai oan thanh
tu nen quan tng t than trong tng Bon Ton, khan thnh Bon Ton
tr tue ri khoi (phung tong). Hoa tan nguyen hu tnh thanh anh sang,
tr thanh chung t t cua Bon Ton hoac mot ch HUNG. Ch HUNG
tan hoa dan thanh bindu. Bindu nho dan thanh tanh khong trong sang.
T trong trang thai nay, hay an tru trong tnh nh th cua moi hien
tng, trong khong, t nhan biet vo niem vt len nhng cc oan
cua hien hu va phi hien hu. Thng xuyen hay t nhac mnh tng
ng vi nhng hng dan khau truyen ve giai oan thanh tu ma con
nhan c t Thay mnh.

33
Bay chi la anh le, sam hoi, cung dng, hoan hy cong c cua ngi
khac, thnh chuyen phap luan, thnh Phat tru the va hoi hng cong c.
163
Neu con, hanh gia lam nh vay, thc hanh ba hay bon thi mot
ngay, th ngay trong kiep nay hay khong b gian oan bi nhng tai
sanh khac, con se an tru trong ai yoga trong trang thai trung am va
at c than mahamudra cua v Bon Ton Yidam. Ngay ca du nang
lc cua giai oan phat trien cua con cha hoan toan vien man, trong
kiep ti con se tru trong trang thai ai yoga va chac chan at c cap
mahamudra cua Vidyadhara.
Tat ca nhng bc nay la nhng khai th ve nhng giai oan
tuan t cua thien nh cho nhng ngi kha nang tam thc n gian.

NGUOI CO KHA NANG TAM THUC CAO NHAT

Cong Chua Tsogyal hoi ao S: Ngi co kha nang tam thc
cao nen thc hanh ra sao?
ao S ap: Khi mot ngi co tam thc cao nhat thien quan ve
mot Bon Ton, ho khong quan tng tng bc. n gian ch tung tam
chu, mot cau chu, hay n gian ch muon hay ngh ve v Bon Ton, la
ho thay Bon Ton mot cach sinh ong manh me, lap tc, va t-hien
hu, giong nh mot bot nc xuat hien t nc. ay la s cau thnh
Bon Ton t phap gii.
T quan tng chnh con nh Bon Ton la h khong, va Bon Ton
co the thay c nhng khong co t tanh la tr tue. Nh vay, o la h
khong va tr tue la bat kha phan.
Chan ly tng oi la xuat hien bat tan nh la Bon Ton, trong khi
chan ly tuyet oi la chng ngo rang tinh tuy cua Bon Ton khong co t
tanh, la trong khong. Do vay, chan ly tng oi va chan ly tuyet oi la
bat kha phan.
V Bon Ton xuat hien nh phai nam la phng tien, khi xuat
hien nh phai n la tr tue. Nh vay, o la tr tue va phng tien bat
kha phan.
164
V Bon Ton xuat hien trong than tng Bon Ton la phuc lac, no
khong co t tanh la tanh Khong. Nh vay, o la cc lac va tanh
Khong bat kha phan.
V Bon Ton xuat hien trong than tng Bon Ton la tanh giac,
hnh tng xuat hien cua no khong co t tanh la tanh khong. Nh vay,
o la tanh giac va h khong bat kha phan.
V Bon Ton xuat hien trong than tng Bon Ton la quang minh,
no khong co t tanh la tanh Khong. Nh vay, o la quang minh va
tanh Khong bat kha phan.
Hay quan tng chnh con nh Bon Ton theo cach o, than
tng hu hnh nhng khong co t tanh va do vay vt len tuoi tac va
suy hoai. Khau th tung niem bat tan do vay, tinh tuy cua mantra vt
khoi s ngng dt. Tam sieu vt sinh t va nh vay la s tng tuc
cua phap tanh.
Khong la Bon Ton trong bon hoat ong hang ngay i, ng,
nam, ngoi o la con ng cua ngi co kha nang tam thc cao
nhat. ieu nay cc kho va la lanh vc cua ngi co nghiep bao a
tng tu hanh trc kia.

NHUNG GIAI DOAN QUAN TUONG

Cong Chua Tsogyal hoi ao S: Khi thien quan ve v Bon Ton
Yidam, xin Ngai khai th ve cach lu gi Bon Ton trong tam.
ao S ap: Trc tien la nhng hng dan khau truyen ve s
quan tng Bon Ton: Du con thien quan Bon Ton trc mat hay
thien quan chnh con la v Bon Ton, sau khi nhan c hng dan
khau truyen cua v Thay, Ngai se ban an phc cho con, e t cua
Ngai va bao ve con chong lai nhng the lc gay chng ngai.
Ke tiep, hay ngoi ni thch hp, than the thoai mai. at mot
bc hnh Bon Ton that ep trc mat. Ngoi mot luc ngan khong suy
ngh roi nhn vao bc hnh t au xuong chan. Nhn lan na, toan bo
165
chi tiet dan dan t chan len au. Hay nhn cham chu vao bc hnh nh
mot toan the. Thnh thoang ngh ngi khong suy ngh ve bc hnh va
hay t lam ti tnh. Sau o theo cach nay nhn lai nhieu lan trong
tron ngay.
Toi o hay ngu suot em. Khi thc day hay nhn nh trc. Vao
buoi toi ng quan tng Bon Ton ma ch an ngh tam con trong trang
thai vo niem.
Lam theo ieu nay, Bon Ton se xuat hien song ong trong tam
con du khong thien quan. Neu khong c nh vay, hay nhn cham
chu vao bc hnh, nham mat lai va hnh dung bc hnh trc con.
Ngoi cho en khi nao hnh anh van con t nhien. Khi no tr nen m
nhat va khong ro, hay nhn lai bc hnh va lap lai s quan tng, hay
e hnh anh hien dien song ong. Cat t suy ngh khai niem va ngoi
(vi hnh anh Bon Ton).
Khi thien quan nh vay con se co nam loai kinh nghiem: kinh
nghiem chuyen ong, kinh nghiem thu ac, kinh nghiem thoi quen,
kinh nghiem on nh va kinh nghiem hoan thien.
1. Khi tam con khong gi c an nh, luc o con co nhieu t
tng, y ngh, va hoi c, o la kinh nghiem chuyen ong.
Qua o, con tien gan en viec kiem soat tam. Kinh nghiem
nay giong nh thac nc o xuong vach a.
2. Sau o, khi con co the quan tng Bon Ton trong mot luc
ngan vi hnh dang va mau sac song ong va ro rang cung
luc, o la kinh nghiem thu ac. Kinh nghiem nay giong nh
mot ho nho.
3. Tiep sau o, khi Bon Ton xuat hien ro rang du con thien
quan trong khoang thi gian ngan hay dai, va khi Bon Ton
yen trong sau thi cong phu cua con ma khong co niem
tng tho nao xay ra, o la kinh nghiem cua thoi quen,
giong nh dong chay cua mot con song.
166
4. Ke tiep, khong ong niem va con co the duy tr thi cong
phu trong luc van thay Bon Ton ro rang. o la kinh nghiem
on nh giong nh Nui Tu Di.
5. sAu o, khi con duy tr c tron ngay hay hn ma khong
mat s hien dien song ong cua t chi ngay ca en toc tren
than Bon Ton va khong khi niem, o la kinh nghiem hoan
thien.
Hanh gia, hay ap dung ieu nay cho kinh nghiem cua mnh!
Neu ngoi quan tng Bon Ton qua lau ma khong ro rang, than
con se roi loan. Con se tr nen met moi va khong the tien bo trong s
thien quan cua mnh. Con se co nhieu niem tng hn, vay trc tien
hay t lam ti tnh va sau o tiep tuc thien nh.
Cho en khi at c quan tng ro rang, ng thien quan vao
ban em. Noi chung, ieu quan trong la quan tng trong thi gian
ngan. Thien quan trong luc co anh sang mat tri, khi bau tri trong
sang, hay vi mot ngon en b. Khong nen thien quan khi va thc
giac hoac con cam thay ue oai hay met moi.
Vao ban em hay ngu thang giac va thien quan tam thi ngan
vao ngay hom sau.
Khi thien nh, neu xa thien ot ngot, con se mat tap trung, vay
hay xa thien cham rai.
Luc thien quan khi s quan tng cua con tr nen song ong,
con co the thc hanh vao ban em, luc hoang hon, va bnh minh.
Noi chung ng lam con met moi, hay chu tam vao quan tng,
lan lan quen thuoc vi thien quan on nh, va quan tng ay u hnh
tng Bon Ton.

KEO DAI SU QUAN TUONG

Cong Chua Tsogyal hoi ao S: Chung con nen quan tng v
Bon Ton tru trong thi gian bao lau?
167
ao S ap: Sau khi con quan tng c ro rang va mot t on
nh nh a giai thch tren, co the keo dai thi gian an tru. Thng
th s tung niem quyet nh do dai cua thi cong phu. Nhng v cha
ti luc tung niem, s keo dai thi thien nen theo kha nang an tru trong
quan tng cua con.
oi vi cach o lng ben trong cua thi thien, th khoang cach
cua nhng hi th la quan trong nhat. Tuy nhien, vi s o lng ben
ngoai th thi gian va so lng thi thien la quan trong nhat.
So lng cua thi thien co the quyet nh la gi bon thi trong
mot ngay va em, va keo dai cang lau cang tot. Muc tieu cua viec o
lng thi thien la khong lam xao tron than the, gi cho thc hanh
thang bang, gia tang s tap trung, va co the quan tng trong mot thi
gian dai.
Ve viec tnh em, khong nen em mieng ma dung chuoi e
em bang tam. Sau o gia tang so lng; hay ngh mot luc va thien
nh mot luc.
Ve s o thi gian bang bong ram, hay chia mot ngay thanh
mi sau hay tam thi (chia bong ram theo ng vach) va thien nh
moi hai phan cua vach bong ram roi ngh mot phan. Tom lai, hay
thien nh trong tam thi ngan va ngh ngi xen ke tam thi.
Khi con a on nh theo cach nay, hay thien quan trong hai thi
ngan roi dan dan keo dai them. Sau o con se co the tru trong ca
ngay, mot ngay va mot em, na thang, mot thang, v.v...
Tom lai, bat ke thi thien cua con on nh ra sao, iem chnh la
ng lam than con met moi. Hay gi nhng thi thien can xng va
keo dai mot cach t nhien thi gian trong sang bat ong va vo niem.
ay la nhng giao huan khau truyen ve viec keo dai s quan
tng Bon Ton.

SUA CHUA NHUNG LOI LAM

168
Cong Chua Tsogyal hoi ao S: Khi thien quan ve Bon Ton,
chung con nen sa nhng loi bien oi ra sao?
ao S ap: e sa nhng loi bien oi, co hai phng dien:
nhan ra loi va sa loi.
Ve nhan ra loi co hai loai: thong thng va ac biet.
Nhng loi thong thng la quen quan tng, li bieng, e ngai,
hon tram, trao c (kch ong), qua no lc va thieu co gang.
1. Quen quan tng la thien quan b xao lang.
2. Li bieng la suy ngh mot cach giai ai, Toi se lam sau.
3. E ngai la s mnh khong thanh tu va s sai lac.
4. Hon tram la cam thay tr tre v hoan canh, mot cach ngau
nhien hay t nhien.
5. Trao c la cam thay t nhien b kch ong do hoan canh hay
hoat ong co chu y.
6. Qua no lc la khong bang long trong luc quan tng Bon
Ton a c ro rang lai phat sinh y muon quan tng them
lan na.
7. Thieu co gang la van dng dng khi s quan tng Bon Ton
khong c ro.
Khi quan tng Bon Ton, co mi hai loi ac biet nh sau: l
m va khong trong sang, tren va di ao lon, than the khong can
xng, trang phuc bien oi, t the thay oi, hnh dang bien oi, so
lng bien oi, mau sac cua than bien oi, xuat hien ch co mau sac,
xuat hien ch co hnh dang, ngoi nghieng nga va dan dan bien mat.
Bay gi giai thch ve phng phap sa nhng loi nay. Vi bay
loi thong thng, con nen gi vng tam ap dung e sa cha chung.
Ap dung chanh niem khi quen quan tng. Ap dung niem tin,
quyet tam va kien tr e oi tr li bieng. Ap dung chanh t duy nh
phng thuoc chong lai lo s. e oi tr hon tram, hay phat trien nhiet
tnh, i tam va i dao. Khi b xao ong, hay phat trien s buon chan
oi vi luan hoi, hay cot tam cua con vi s tnh thc, va buoc tam
169
vao cay quan tng. Tom lai, vi hon tram va trao c, hay s dung s
canh giac cua ngi canh gi. Ap dung s bnh than buong xa khi
mong muon no lc qua nhieu. Hay quan tng chuyen can khi thieu
co gang.
Ve cach sa nhng loi ac biet cua Bon Ton, hay nhn ky nhng
chi tiet khi b l m, toi tam hay khong ro va thc hanh thien nh ve
tanh Khong vo niem. Hay thc hanh luan phien gia vo niem, nhn
Bon Ton va thien nh.
Khi s can oi cua than, trang phuc, hnh dang, hay t the bien
oi, hay quan tng rang than Bon Ton la vat chat cu the va rat to
ln, vng chac. Quan tng rang nhng con bo cau bay vao va ra lo
mui, nhng con chim, cu va nai no ua tren tay va chan. Quan tng
rang v Bon Ton an tru nh chat lieu cng chac giong mot bc tng.
Neu bien oi so lng, hay han che quan tng mot hay hai
Bon Ton. Khi ch xuat hien mau sac, hay quan tng hnh dang. Neu
Bon Ton oi mau o hay vang theo sc nong cua the trang mau hay
mat v..v... hay ngh ngi. Neu Bon Ton dan dan bien mat, hay tap
trung tam vao tay va mat Bon Ton. Vi loi quan tng khong tron
ven, hay quan tng toan bo than the Bon Ton vi ay u trang
hoang va nhng thuoc tnh.
Tom lai, hay thc hanh ma khong tr nen met moi v bat ky
nhng loi nao co the xay ra. Sau o, thien nh ve tanh Khong vo
niem. Ke tiep thc hanh trong luc nhn va chu tam vao than the v
Bon Ton.
ay la nhng giao huan khau truyen ve sa cha loi lam khi
thien quan ve Bon Ton.

TU HANH VOI BON TON

Cong Chua Tsogyal hoi ao S: Chung con nen ren luyen vi
Bon Ton nh the nao?
170
ao S khai th: Giao huan khau truyen ve tu hanh vi Bon Ton
la quan tng Bon Ton bang thien nh ve vo niem cho en khi con
thoat khoi nhng loi nay. Hay thien nh luan phien gia Bon Ton va
vo niem. Khi con co the quan tng Bon Ton khong b loi, hay quan
tng Bon Ton ng thang, hay ngoi, nam nga hoac sap tren mot
bnh nguyen hay nh nui, gan hay xa, tren a hay di nc. Hay tu
hanh viec quan tng Bon Ton theo nhng cach nay bat c khi nao
con muon thc hanh.

HOA NHAP VOI BON TON

Cong Chua Tsogyal hoi ao S: Chung con nen hoa nhap vi
Bon Ton ra sao?
V Thay khai th: Mot khi con a tu hanh va quen thuoc vi Bon
Ton, hay hoa tan Ngai vao trong con. Hay quan tng ieu o khi con
la mot Bon Ton n hay mot mandala vi mot coi Phat. Sau o, e
noi ket Bon Ton vi cai toi hau, Bon Ton c quan tng va c on
nh nh niem tng cua con. Tam con va tam thc ket tap la cai xuat
hien nh than tng va tr tue cua Bon Ton. Mot cach tuyet oi, no la
tnh giac cua tam giac ngo, tr tue v ai t-hien hu, tinh tuy cua qua.
V Bon Ton khong xuat hien t au khac. Cho du Ngai xuat hien ra
sao eu vo t tanh va do vay la mot than tng bat nh. Xuat hien
trong than tng Bon Ton la vt khoi bam luyen v Ngai la than,
khau, y nh kim cng (than vajra) xuat hien nhng vo t tanh.
Du tam con xuat hien nh Bon Ton, no cung khong co t tanh.
V no khong the khao sat hay bieu th bang bat c hnh tng g, no la
phap than.
Hi hanh gia, con a tu hanh nh vay theo y ngha nay,can tuan
thu va an tru trong sau samaya cua thc hanh. Con khong nen t bo s
sung knh v Thay, ngi a ban cho con giao ly khau truyen. Ap dung
nhng g co li cho thien nh va tranh nhng g khong li. ng e
s tap trung cua con b lang ph v nhng hoat ong hang ngay. Tiep
171
tuc cho en khi hoan thien ma khong t bo Bon Ton, hay gi b mat
viec thc hanh Bon Ton rieng cua con va khong thien nh vi suy
ngh bo v nay lay v khac. Bat ky v Bon Ton nao con thc hanh eu
tng t nh thien quan ve tat ca ch Phat. Viec thien quan ve ch
Phat khong g khac hn la giup nhan ra tam con. Tham ch viec quan
tng Bon Ton cung ch la mot bieu hien cua tam thc. Ngoai ieu
nay ra th khong co g e thanh tu va thien nh. Ch Phat va Bo Tat
eu hien than trong v Bon Ton Yidam cua con.
ay la hng dan khau truyen ve hoa nhap vi Bon Ton va noi
ket Ngai vi tuyet oi.

LAM THE NAO DE THANH TUU BON TON

Cong Chua Tsogyal hoi v Thay Hoa Than: Tha, ngi ta lay
mot v Bon Ton nh con ng va thanh tu Ngai ra sao?
V Thay ap: e thanh tu mot Bon Ton, trc tien hay quan
tng v Bon Ton pha trc con. Sau o on nh s quan tng ve
chnh con nh Bon Ton. Cho en luc nay tranh tung niem.
Bay gi, khi sap thc hanh Bon Ton, hay sap xep mot mandala
cho s thanh tu va bay o cung dng. Hay at nhng oi tng
thieng lieng trc mat va t lam ti tnh, ngoi xuong tren mot cho
thoai mai.
Cau thnh v Thay va tap hoi ch Bon Ton Yidam, anh le, cung
dng va tan than, thc hien tam chi. V Bon Ton sau o tan thanh
anh sang va hoa tan vao trong con, bang cach nay hay quan tng
chnh con la v Bon Ton Yidam. Hay ve mot vong bao ve e nhap
that va thanh hoa s cung dng.
Nh ba samadhi v.v.., hay quan tng mandala cung vi nhng
Bon Ton. Thc hien s hien cung thanh hoa va quan anh. Cau thnh
va hoa nhap Bon Ton tr tue, anh le, cung dng va tan than.
172
Lap lai s quan tng Bon Ton tach biet pha trc con, va tung
niem. Khi hoan tat tung niem hay tan than.
The nhap Bon Ton vao than con va i ngu trong luc duy tr niem
t hao con la Bon Ton.
Sang hom sau khi thc day lap tc quan tng Bon Ton va tung
niem theo nghi quy cua con nh tren.
Hay thanh hoa thc pham va o uong va cung dng nh mot
ba tiec.
Theo cach nay du con tu hanh vi Bon Ton nh mot tap hoi Bon
Ton trong mandala n, con van se thanh tu.
ay la giao huan khau truyen cua s thanh tu Bon Ton.


NHUNG DAU HIEU THANH TUU

Cong Chua Tsogyal hoi ao S: Khi thanh tu mot Bon Ton,
nhng dau hieu va bieu lo g cua s thanh tu se xuat hien?
V Thay khai th: Co bon loai dau hieu: bieu hien, nhng giac
m bao hieu, nhng ch dan, va nhng dau hieu trong thc te.
Bon loai bieu hien giong nh khoi, ao anh, om om, va mot
bau tri khong may. Nhng bieu hien nay c giai thch nh nhng
v du cho s tien bo cua kinh nghiem.
Nam loai giac m bao hieu nh sau: thay ch Phat va Bo Tat
khac vi mnh, thay ch Phat va Bo Tat va mnh nh nhau, thay chnh
mnh la Bon Ton khong co trc sau, thay tat ca ch Phat va Bo Tat
bay to s ton knh va cung dng cho mnh va mong thay rang tat ca
ch Phat truyen at va giai ngha nhng giao ly sau xa.
Ngoai ra, neu nam m thay mnh nhieu lan khoa than la dau
hieu a tnh hoa nhng tap kh. M i len cau thang vao bau tri la
dau hieu a i vao con ng. M thay ci s t va voi la dau hieu
173
a hoan thanh cac a (qua v Bo Tat). M thay co v xuat hien ti
ci v.v... la dau hieu nhan c mot tien tri.
Du con co nhng hao mong nh vay, cung ng vui mng.
ay la nhng ch dan ben ngoai, ben trong va b mat cua thc
hanh.
1. Nhng ch dan ben ngoai trong khi thien nh la: thay nhng
oi tng vat chat nh phan t vi te, nhng chung t t,
nhng thuoc tnh cua tam, than tng vi te, v..v..., hoac thay
nhng lanh vc tri giac tho cua nam mau nh la va nc,
v..v...
2. Nhng ch dan ben trong la khi thien nh ve Bon Ton con
khong e y en hi th ra vao, than con nhe nh bong gon
va thoat khoi gia chet.
3. Nhng ch dan b mat la khi con thc hanh Bon Ton mot
xuat hien huyen ao, th nh ch la tr tue hien tien t nhien.
Con cam thay long bi bnh ang vi moi ngi va lanh vc
kinh nghiem cua con he lo nh tr tue.
Nhng dau hieu thc te la nhng dau hieu ben ngoai va trong.
Nhng dau hieu ben ngoai la anh sang xuat hien, hnh cua Bon Ton
ci, mot am thanh ln hay mui hng thm du xuat hien, mot en b
t thap sang, thay au con bay len, hoac thay than con khong co bat
ky kho chu nao. Nhng dau hieu ben trong cho thay long bi cua con
tang trng hn trc, bam luyen cua con giam bt, thoat khoi nh
kien, con co samaya thanh tnh va tnh thng vi v Thay va Phap
hu, con khong con s luan hoi va khong b Mara (Ma vng) e doa.
Khi nhng dau hieu nh vay xay ra, ng tr nen vui mng ma
hay tinh tan.
ay la cach nhng dau hieu va ch dan cua thc hanh xuat
hien.

NHUNG KET QUA CUA THUC HANH
174

Cong Chua Tsogyal hoi ao S: Nhng pham tnh nao se la ket
qua cua viec thc hanh Bon Ton?
ao S noi: Nhng pham tnh ket qua t thc hanh Bon Ton la
con tnh hoa nhng che chng va tch luy cong c.
V s y niem hoa cua con cham dt nh thien quan mot Bon
Ton, con se tnh hoa nhng che chng cua nghiep, nhng cam xuc
phien nao, va nhng ni tai sanh.
Ve phan tch luy cong c, co nam loai ket qua: ket qua cua
con ng, o la bon cap vidyadhara, va ket qua toi hau.
Nhng cap vidyadhara co hai phng dien: pham tnh va tinh
tuy. Cac pham tnh la luc thong va bon than lc. Tinh tuy la bon cap
vidyadhara, o la vidyadhara cap trng thanh, vidyadhara cap lam
chu cuoc song, vidyadhara cap ai an, va cap vidyadhara cua hien
dien t nhien.
Ket qua toi hau la khi s thien quan Bon Ton cua con tr nen
linh hoat, ngay ca du con co mot t pham tnh va chut thong minh,
chac chan con se at c trang thai Phat qua vien man.

NAM CON DUONG

Cong Chua Tsogyal hoi ao S: Trong he thong Bat Nha Ba La
Mat a day rang hanh gia phai i qua cac con ng. Chung con phai
lam sao e phoi hp nam con ng vi thc hanh mandala Bon Ton
ti vien man?
V Thay ap: Con ng thc hanh mandala Bon Ton co bon
phng dien: con ng tiep hp, con ng cua cai thay, con ng
trau doi (trng dng), va con ng hoan tat.
Nhng con ng tiem tien nay co the noi ket vi bon phng
dien cua tiep can va thanh tu, trong o s tiep can la con ng cua
tiep hp, tiep can hoan toan la con ng cua cai thay (kien giai), s
175
thanh tu la con ng trng dng, va ai thanh tu la con ng
hoan tat.

CON DUONG TIEP HOP

Con ng tiep hp co bon kha canh. Thc hanh chan nh va
nhng samadhi nh huyen la sc nong (noan a). Thc hanh tap trung
vi te va tng Bon Ton n la nh cao nhat (anh a). Thc hanh s
bieu hien tron ven va than tng Bon Ton chi tiet la s tiep nhan
(nhan a). Thc hanh ve tap hoi tren con ng lien tuc la the gian
toi cao (the e nhat a).
1. Bang ai nh cua chan nh, hay xac nh rang moi hien
tng eu la tam con va thc hanh vo niem trong ban tanh khong tao
tac cua tam. Hay thc hanh cho en luc con nhan ra no.
ai nh nh huyen la s t-pho dien cua h khong bat sinh. o
la thc hanh s nhan thc tnh bat kha phan co biet nhng vo niem
cua s bieu lo hnh tng va tanh Khong. Giong nh anh sang tran
ngap h khong c nhan biet, trong luc s nhan biet la bieu hien va
phi khai niem.
Luc a thc hien c ieu nay sau khi at c s linh hoat,
con se vt qua ranh gii gia nhng s giong nhau cua ai Tha va
Tieu Tha, sau o mi mot dau hieu at c sc nong se xuat hien:
Nhng con trung khong song tren than con.
Nhng nhiem o ben ngoai va ben trong cua con c tnh hoa.
Thoat khoi benh tat cua than t ai.
at c cai nhan thuoc ve the ly.
Vt qua nhng suy ngh da tren khai niem cua con.
Thoat khoi thc pham vat chat, s ti sang rc r huy hoang
cua con vt len s tan ta.
Khong phat sinh nhng tham nuon thong thng.
176
Thoat khoi nam cam xuc phien nao.
Tap kh co khuynh hng thien ve kien va hanh cua Tieu tha
c can kiet.
Thoat khoi tam moi quan tam the gian.
Nhan c Giao Phap tham sau.

ay la mi mot dau hieu at c s chap nhan vt khoi s
b ri tr lai.
2. Thc hanh Bon Ton n va tap trung vi te giai oan nh la
thien nh ve samadhi vi te va Bon Ton n cho en khi no tr thanh
bieu lo trong ba lanh vc cua oi tng.
Nhng dau hieu cua tap trung cua giai oan nh la nam cam
xuc phien nao khong khi len theo nhng oi tng ben ngoai, va
khong the b hai bi nam nguyen to ben ngoai. o la nhng dau hieu
tam con a hoa nhap vi hnh tng xuat hien.
3. Thc hanh yoga cua tng than phc tap giai oan nhan la
t tu hanh vi Bon Ton phan no va hien minh nh ba gia nh, nam
gia nh hay mot so nhom gia nh.
Con at c hoan thien ieu nay khi a phat trien quen thuoc
vi no, con co the phat ra anh sang vi mot samadhi tc thi va tnh
giac t nhien cua con co the quan tng tham ch mot mandala cua
mot ngan v Phat.
Nhng dau hieu chng to at c giai oan nhan va tr nen
linh hoat trong viec bieu hien nhng hnh tng la con co the bien cat
thanh vang, tao ra nc ni kho han, lam than cui am choi, va co
the ieu khien moi vat hu hnh theo con muon. o la nhng dau hieu
at c s lam chu tam.
4. Hoan tat tap hoi tren con ng lien tuc giai oan cao nhat
cua the gian la thc hanh y ngha ai lac cua phap tanh. Khi tr nen
cc ky on nh, con c phu cho nam ieu, v.v.., va con bat au nghi
quy vao mot luc cat tng.
177
Neu nang lc tap trung manh, con at c cap vidyadhara lam
chu cuoc song, do vay; trong vong sau, mi hai hay mi sau thang
con se at ti bo thieng lieng cua s lam chu. Nang lc song cua con
se tng ng mat tri va mat trang va co the keo dai tuoi tho cua
con moi lan mot tram nam.
Neu nang lc tap trung yeu, con at c cap vidyadhara trng
thanh. Khi ri bo than xac, con at c than tng day u cua bon
ton yidam trong trung am. o la ket qua cua s on nh trong giai
oan phat trien.

CON DUONG CUA CAI THAY.

Bay gi Ta se giai thch s tiep can ay u o la con ng cua
cai thay. Sau khi nhan biet than con lai cua con la mot than tam thc,
nhng nhiem o se can kiet va con at c s bat bien cua
vidyadhara cap lam chu cuoc song vt khoi sinh t, tham ch khong
can ri bo than xac hien tai. at c ngu thong va bon than lc, con
chng ngo nhng ac tnh cua cai toi hau. Mac du chuyen hoa thanh
vo so vat qua vo so kiep khong the tnh toan c, pho dien nhng
than lc huyen dieu cua con tren con ng cua cai thay va hoat ong
v li ch cua chung sanh, con i vao hanh ong ma khong bam luyen
va nhan c giao ly t nhng v hoa than trong than ngi. Con se
khong ri tr lai khoi con ng.

CON DUONG CUA SU TRUONG DUONG VA HOAN TAT.

Bay gi Ta se giai thch s thanh tu nh la con ng trng
dng. Con ng cua s trng dng la at nhng ac tnh cua cai
toi hau vao thc hanh, at c cap mahamudra cua than cau vong.
Du trang thai tam cua con trong trang thai thien nh khong
khac vi trang thai tam cua cac v Phat nhng v con van con trang
178
thai cua thc hau thien nh do vay phai chu y tru lai trong thien nh.
V gi ay con an tru trong tap trung khong lay ong, o la cap
vidyadhara cua mahamudra. ay la kinh nghiem bat ong t ati yoga.
Khong ri trang thai thien nh con lu xuat vo so xuat hien nh
huyen va hoan thanh li ch cho chung sanh. Bang tam thc hay bang
bieu tng, con co the tiep nhan giao ly t bao than.
Ve con ng cua ai thanh tu, cap vidyadhara cua hien dien
t nhien, nhng pham tnh cua con hau het eu ngang bang vi nhng
pham tnh toi thng cua ch Phat, nhng van con co khac biet gia
trang thai khong co thien nh hay co thien nh khien nang cap
nhng pham tnh o. Cap vidyadhara hien dien t nhien s hu s
nang cao tc khac.
Tap hp nhng v nhiep chnh va ban giao ly, con at c s
hoan tat, ai nh nh-kim cng va thanh tu li ch cho mnh va
ngi khac nh than lc khong can co gang. ay la hanh ong bieu lo
cua tr tue. Hoi ngo phap than mat oi mat, con tiep nhan giao ly qua
nhng ban phc va tnh hoa nhng che chng vi te cua tri kien nh
nguyen.
ay la con ng tiem tien ve viec lam the nao at c bon
phng dien tiep can va thanh tu, nam con ng, va bon cap
vidyadhara.

SU NHAY QUA CAC CAP BAC

Cong Chua Tsogyal hoi ao S: Khi giai thch con ng tat
cua Kim Cng Tha, lieu co the nhay qua cac cap bac tren con
ng hay khong?
V Thay ap: Cung co day rang co s nhay qua nhng cap bac.
Co the co mot so ngi at ti thanh tu, tien bo qua con ng tiep
hp, con ng cua cai thay, va con ng trng dng mot cach tc
thi. Khong i tng bc, mot so ngi at giac ngo t con ng cua
cai thay, mot so at Phat qua t con ng trng dng, co ngi
179
tiem tien dan en cuoi ng va at ti trang thai Phat qua. Ngi ta
khac nhau theo mc o nang lc thong minh va tap trung.
Bon cach thc hanh con ng nay tuy theo ang cap cua bon
loai ngi th khong da vao viec phai tiep tuc theo con ng sau khi
tai sanh kiep ti. He thong qua cua Kim Cng Tha chu trng
rang con thoat khoi can benh sinh t ngay trong kiep song nay, va at
c cap samadhi vt khoi tai sanh, con thanh tu ba than.
e at ti a Bat kha phan va ac Phap than ch trong mot
kiep, ngi thong tue c day tu hanh trong con ng cua phap
than, quen thuoc dan vi no, va lay nh th lam con ng.
e at Thien The a va ac than ai lac, ngi nhiet thanh
c day tu hanh trong con ng ai lac, quen thuoc dan vi no, va
lay lac lam con ng.
e at a Vong ai Tap hoi va ac nhng than sac tng,
ngi nhieu san c day tu hanh trong con ng giai thoat va quen
thuoc dan vi no. Ngi chap gi nhng thuoc tnh c day e nhan
Bon Ton lam con ng.
Trong cach nay, con tnh hoa cac coi cua ba than va quen thuoc
dan vi ba a. V tat ca nhng ket qua nay eu dung cha trong tam
con nen hay xac quyet rang Phat qua khong hien hu au khac.
ay la nhng pham tnh sieu pham cua con ng nhay vt
qua nhng cap bac.

NHUNG THAN VA NHUNG TR TUE

Cong Chua Tsogyal hoi ao S: Tha, chung con at qua v cua
Kim Cng Tha, nam than, va ngu tr ra sao?
V Thay khai th: Lien quan en nhng loai kha nang khac nhau
va nhac en tren, khi con tien hanh bon cach nhan lam con ng,
con at c qua vo thng, ket qua hien dien t nhien cua nam than
va ngu tr.
180
Phap gii the tanh tr ngha la tng chung cua tat ca ch Phat,
tanh von co san khong tao tac cua con, mot tinh tuy nguyen s vo
ieu kien, la bat sinh, von thanh tnh vt khoi sinh diet.
Tr tue nh gng ngha la du phap gii khong co vat chat cu
the, ban tnh cua no la trong sang va moi hien tng xuat hien giong
nh nhng phan chieu trong mot tam gng trong luc o khong co t
tanh, va c nhan biet trong luc khong co suy ngh da tren khai
niem.
Bnh ang tanh tr ngha la phap gii bat tan la tanh giac t hien
hu, va la khoi moi tao tac. S nhan thc la vo sinh, bat nh, va ai
bnh ang.
Dieu quan sat tr (tr tue phan biet ca the) la s kien khong ri
trang thai bnh ang bat nh nay, nhng ac tnh cua hien tng chung
va rieng la khong lan lon va hoan toan ay u, trong luc nhng tap
kh cua vo minh c loai bo va tr tue toan giac hien ra khong co
kho au cua s suy ngh da tren khai niem.
ai vien canh tr (tr tue cua hanh ong kien tr)
34
la ngi ngh
trong luc van nhan biet nh va nhac en. Tr tue bat kha phan nay la
e thanh tu va hoan thien li ch cho chnh mnh va ngi khac mot
cach t nhien vi s kien tr.
Nam tr nay bieu lo rieng re nh s bieu hien bat tan cua giac
tanh con, nhng chung khong bao gi tach ri tr tue nen tang cua
phap gii. Phap gii the tanh tr nay la nen tang cua tat ca, la s hien
dien nguyen s trong chnh con; suot ba thi, hanh gia cha tng tach
khoi no.
Bay gi cach nam than hien dien ra sao nh sau.
Phap than la ban tanh bam sinh khong do tao tac, mot s t
nhien tham sau, vt khoi sinh diet va tao tac.

34
Bya ba nan tan gyi ye she. Thong thng, no la tr tue vien man (bya grub
ye she)
181
Bao than la s hy lac cua tr tue t-hien hu cua tanh giac, v
than va tr tue eu hien dien trong s tng tuc cua ban tanh bam sinh
cua tam con.
Hoa than la long bi sinh ra t tr tue, xuat hien va pho dien nh
huyen trong tat ca cach.
Than ai lac la ai lac bat sinh cua tam giac ngo.
Than tinh tuy la s kien bon than nay khong tach ri nh tinh
tuy cua tam giac ngo bam sinh.
V nam than va nam tr hien dien t nhien, ieu nay c goi la
s hu tong tng cua tat ca ch Phat. Hanh gia thien nh tiem tien
ve tinh tuy cua nam than nay khi tren con ng nh ban tanh cua
tam mnh. Khi ri bo than xac, hanh gia at c nam than va nam tr
nay theo mot cach sieu vt chng ac va thay biet chung theo mot
cach sieu vt thay biet.
ay la s giai thch Phat tanh hoat ong v li ch cua chung
sanh ra sao. Rat nhieu s phan chieu cua mat tri tren mat nc ma
khong e lai dau vet mot vong mat tri nao ca. Tng t, Chan ly va
ang Giac Ngo vien man, Phap than, khong lu lai s bnh ang cua
ban the bam sinh, nhng xuat hien huyen dieu qua bao than va hoa
than tuy theo nhng khuynh hng rieng biet cua ngi can ieu phuc
nhieu nh khong gian vo tan. Du hoat ong v li ch cua chung sanh,
phap than khong co s suy ngh da tren khai niem (vo niem).
V du, anh sang mat tri khong quan niem lam li ch chung
sanh. tng t, hai than khong co quan niemhanh ong cho li ch cua
chung sanh. S li ch cua chung sanh do nang lc y nguyen cua ho.
ao s khai th: Nay Tsogyal, khi chu trnh nam tram nam cua
thi ai en toi xay en, a so ngi i theo Kim Cng Tha se ch
noi ma khong thc hanh y ngha cua chung. Ho se e Kim Cng
Tha i lac vao s tung niem than chu cua phu thuy va se s dung sai
nhng chat lieu samaya cho nhng nghi le trong rong. Ho se xay dng
ni an c gia lang. Tuyen bo la thc hanh hp nhat ho se t cho
phep hng thu nhng tham duc thng tnh. Tuyen bo la thc hanh
182
giai thoat ho se dung tung cho san han thng tnh. Nham lan gia
thien va ac, ho oi chac nhng giao huan khau truyen va tham ch
nhng v Thay cung ban mnh cho e t. Ho se bien Kim Cng Tha
thanh s nghien cu va se thc hanh vi ong c chnh tr va tham
vong ch ky.
Trong thi ky mat phap nay, Kim Cng Tha se b che am bi
ngon t. An phc cua Kim Cng Tha se giam bt v thieu hieu
biet y ngha cua no. V ch co so t at tat a, se en luc Kim Cng
Tha gan nh bien mat. V li ch cua nhng ngi co thien nghiep a
c nh trc vao luc o, hay viet ra dong truyen nh s nghe nay
va cat dau no nh mot kho tang.

Trong ong Phi Cao tai Yerpa, vao ngay 12 thang cuoi thu Nam
Than. Ta, Cong Chua Tsogyal viet ra trang hoa hng dan khau
truyen quy bau nay, S Tu Tam cua Kim Cng Tha, va cat giau no
nh mot kho tang. Sau khi gap c mot ngi a nh co thien
nghiep trc, cau mong nhng li tnh hoa nhng che chng nay en
tr tue cua y, va cau mong y at c cap o vidyadhara.

Dau an kho tang.
Dau an cat dau.
Dau an s uyen tham.
Dau an giao pho.

183

TRANG HOA PHA LE CUA SU THUC
HANH KHONG LOI

NAMO GURU

Khi v Thay v ai Padmakara, mot bac mantradhara (chan ngon
tr) s hu truyen thong giao ly ay an phc a an c Ngoc Pha Le
tai Pamagong, cong chua x Kharchen Cong Chua Tsogyal a khan
cau ch day. Vao dp o, Ngai day Trang Hoa Pha Le cua s Thc
Hanh Khong Loi nay v li ch cua nhng the he tng lai. Nhng
ngi trong tng lai, hay lu y!

ao s Hoa Than Padma noi: khi thc hanh Giao Phap tan ay
long, con can co mot v Thay u pham tnh, chan thc, va ang tin
cay, mot v Thay tam linh hoan hao vi s trao truyen khong gian
oan cua mot dong truyen thanh tnh.
Neu v Thay con la gia, nhng ch dan se loi lam va moi tu hanh
cua con se tr nen h hong, v vay rat nguy hiem, viec gap mot v
Thay u pham tnh la quan trong nhat. Hay nh ieu nay trong tam!
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, s trao truyen khong gian oan
cua dong phai ngha la g?
V Thay hoa than ap: Ngi ta can mot dong truyen co s trao
truyen khong gian oan s giac ngo t phap than, bao than va hoa
than. Dong truyen cua ao S Padma giong nh vay. Phap Than Pho
Hien truyen cho Bao Than A Di a, bac trao truyen tanh giac qua
nhng phng tien thien xao cho Hoa than Padmakara. Con, ngi
phu n, a nhan c li day cua v hoa than trong than ngi. Con
a c ban s trao truyen cua dong phai cung nh an phc cua
dong truyen.
184
ao S Padma hoa than noi: Nhng v Thay khong nen ban tam
phap cho nhng e t khong co moi lien ket ve nghiep.
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, ieu nay co ngha g?
ao S ap: Nhng ngi nh vay khong ton knh thay ho va co
danh c giao ly mot cach gian tra. Neu nhan c, ho noi giao ly
en t mot nguon khac va e cho giao ly khau truyen b lang ph. Ho
khong gi gn menh lenh cua dong truyen. V khong thc hanh, neu
ban giao ly tham sau cho ho cung giong nh nem bui vang rong xuong
mng. Nhng e t nh vay khong phai la phap kh thch hp cho s
ch day. V khong nhan thc thau ao va se thieu long tin, ho se
khong nh giao ly. Do ban hng dan khau truyen cho ngi khong
thch hp, giao ly se ch tr thanh nhng ch viet, nhng quyen sach
khong y ngha, do vay la huy bang Phap. Do ban giao ly cho ngi
nhan khong thch hp, giao ly se b h hoai. Do o, khong nen nh
vay. Co kha nang gi gn nhng giao ly tham sau va kheo leo khao
nghiem nhng tnh cach cua e t la ieu quan trong. Hay ghi nh
ieu nay trong tam.

V Thay hoa than noi: Khong nen day Giao Phap cho ngi tao
ra nhng quan niem sai lam.
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, ieu nay co loi g?
ao S ap: Nhng ngi khong thch hp nh vay khong hieu
c nhng iem trong yeu cua hng dan khau truyen. V thieu s
trao truyen cua dong phai, tam ho se khong hoa nhap vi Giao Phap
va ca tanh cua ho se tr nen h hong. Day Phap cho ngi tr thc
kheo leo trong nghien cu kho khan (can hue) va ch bam vao nhng
li le nguy bien la ph bang Phap. V ph bang Phap, ngi ph bang
se tch tu nghiep xau, va chnh con v tc gian ho cung se tch luy
hanh ong xau. Do o ca hai v Thay va e t khong thch hp eu
tch luy nghiep xau v Giao Phap. Nen khong can phai lam the.
185
Khong nen lam cho Giao Phap uyen tham tr thanh mot mon
hang mua ban ma hay thc hanh kien tr ni hoang vang va hoa nhap
tam con vi Giao Phap.

V Thay Padma hoa than noi: ng gi lai nhng e t lam cho
giao huan b uong ph.
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, ieu nay co ngha g?
V Thay ap: Ngi kinh doanh ham thch danh li the gian e
nhu cau hang ngay chiem het th gi cua ho va khong xem viec thc
hanh la s theo uoi chnh. Ho thoa man vi nhng t nh thc
hanh, tho nhan, hay hieu biet Giao Phap. Vao luc co kha nang
kiem c du ch mot mon tien nho hay danh tieng, thc pham, hoac
cua cai, giai tr hay knh trong, ho se khong duy tr giao huan, ngay ca
du a co s ch ao b mat cua v guru ho. Trai lai ho giai ngha giao
ly khong can than hoa lan s la bp va gia doi. Khong nen truyen at
hng dan khau truyen cho ngi i theo hay e t thch la bp, ho
se li dung v Thay va Giao Phap. Giao Phap va giao ly se tr nen h
hoai. Khong nen ban cam lo bat t cho ngi khac ma mnh khong t
uong, va ch trao cho nhng ngi thanh that quan tam. V sa oi sai
lac giao ly tham sau cua Kim Cng Tha ngi ta se khong nhan
c bat ky an phc nao, nhng ba me va ch dakini se phien long
va ket qua la che chng. Hay ghi nh trong long!

V Thay hoa than noi: Hay trch chiet cam lo cua nhng giao
huan khau truyen va ban cho ngi xng ang co nghiep tng tuc
cua nhng thc hanh trc, ngi mong muon tan ay long theo uoi
y ngha thieng lieng, va ngi se thc hanh vi s kien tr.

Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, ieu o co ngha g?
V Thay ap: Nhng ngi nh vay eu xem v Thay cua ho
nh mot v Phat, ho co long sung knh to ln. Ho se cam thay tin
tng khi nhan c cam lo cua nhng giao ly khau truyen. V tam ho
186
thoat khoi nghi ng va lng l, ho xem giao ly nh vien ngoc nh y
quy bau. Nhan thc nhng au kho cua sinh hoat luan hoi la chat oc,
ho no lc trong thc hanh v l ch cua tng lai. Thay c nhng
mu cau cua cuoc song nay la vo ch, ho co dung kh chu ng va
kien tr to ln khi co hoan tat s giac ngo vo thng. Ngi cao quy
nh vay khong nhiem o v canh tranh, tham vong them khat vat chat
va uy tn la ngi con tam linh cua cac ang Chien Thang. Neu con
trao ay u giao ly cho ngi o, se li ch cho chnh con va ngi
khac. Hay nh ieu nay trong tam.
Mot bnh cha khong thch hp khong the gi gn dong sa cua
s t tuyet. Ma khi rot vao bnh bang vang, sa se co nhng ac tnh
ky dieu.
V Thay hoa than noi: Neu con muon at giac ngo ch trong mot
i ma khong i vao con ng ky luat t than, th s thc hanh se
khong tham vao tam. Do vay, thc hien ky luat t than la ieu quan
trong.
35
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, ngi ta i vao con ng ky
luat t than nh the nao?
V Thay ap: Trc het, khi thc hanh Giao Phap, neu khong
thc hanh vi s tr gii ma la khoe khoang, kieu cang, li bieng,
con se khong thanh cong. V ly do nay, hay i nhap that mot ni nh
mo a, vung cao, nui tuyet, mot ni an c heo lanh, ni c ngu cua
mot thanh tu gia, hay trong rng vao thang tot lanh nh mua he va
mua thu, hoac vao ngay tot nh mong mot, mong tam va ngay ram.
mot ni nh vay, con hay quet don, lam mot cho ngoi, chuan b bay
mot mandala cung dng, va sap xep mot ban th vi nhng bieu
tng cua than, khau, y giac ngo. Hay cung mot torma cho tho a,
loai rong va nhng loai khac vi mot cung dng nc, ra lenh cho ho

35
Ngha en la chap nhan gian kho ky luat t than ay khong co ngha
tieu cc cua s an nan hay t hanh xac; no co ngha gi mot phong cach song
n gian ni vang ve trong khi quyet chu gian kho cua viec tranh mu cau
viec the gian va s an nhan
187
kem che khong tao che chng va hay la nhng ngi ban ong hanh
c hanh.
Sang hom sau thc day hay gat bo s nhan roi. Thc hien nhng
hoat ong Phat Phap nh cung dng en v Thay va Tam Bao, cau
nguyen va dang torma cho Bon Ton, Dakini, va Ho Phap. Khi dang
cung torma ng bay chung quay ra ngoai ma hay quay vao trong con
nh mot trung hp tot lanh e s thanh tu khong b mat.
Vao ban ngay, nen tu hanh xem nhng tri giac cua con nh giac
mong. Ngha la hay an tru mot cach t nhien va thanh than, khong sa
cha nhng g xuat hien. Hay e cho kinh nghiem cua con t do, va
rong m. Ngh ngi vi s tnh thc rong m va khong tru chap.
Vao buoi toi con can lay tanh giac lam con ng. Ngha la
tang cng s tnh giac vao cuoi ngay va ngh ngi mot cach canh
giac va tnh thc khong ri vao hon tram.
Vao na em hay hoa nhap trang thai ngu sau vi phap tanh va
ngu trong trang thai vo niem. Ap dung quyet tam manh me suy ngh
toi se nhan ra nhng giac mong ch la nhng giac mong! Nh vay con
se co the nh phap tanh trong luc mong va c giai thoat khoi hao
mong hay ac mong.
Vao buoi sang con can nhan phap tanh lam con ng. Ngha la
khi thc day, than con cam thay thoai mai, hay em phap tanh vao
tam va thc hanh s t-tnh giac nay ma khong tap trung chu tam,
khong thien nh hay ri vao hon tram. ng e mnh giai ai, li
bieng ma thc hanh tnh thc rong m trong luc van gi van gi ung
nhng bien phap cua ky luat t than.
Cho en khi con hoan thanh nhap that, khong nen mac quan ao
cua ngi khac v co the gay nhiem o va lam tieu tan s thc hanh
cua con. Neu thc pham cua con qua bo dng, con se ri vao sc
manh cua cam xuc phien nao. Neu no qua te, than con se yeu khong
the tiep tuc thc hanh ky luat t than. Hay gi mot khau phan can
bang va co ieu o.
188
ng an nhng thc pham khong sach se, do an trom, hay thc
pham bo i. Khong an thc pham cua ngi b nhiem o v vi pham
samaya hay ngi b phien nao v nhng the lc xau. Neu an, s
thanh tu se b tr hoan va chng ngai lam khong hoan tat viec nhap
that cua con co the xay ra.
ng di chuyen cho ngoi. Neu di chuyen cho ngoi hay ging
trc khi hoan tat nhap that hoac trc thi gian ma con nguyen,
nhng dau hieu va bieu tng se bien mat va con co the gap nhng
chng ngai bat ng.
Khong nen thc hien nghi le bao ve ngi khac hay co gang
truc tr ta ma; neu lam; kha nang cua con se suy giam. Khong tam
ra nhng bui ban tren than, au, toc, giat quan ao, v ieu o se lam
cho s thanh tu b m nhat va bien mat. Khong ht toc, cao rau hay
cat mong tay v ieu o se lam yeu nang lc cua mantra. ng thuyet
giang cho ngi khac trong am that cua con v ieu o se can tr
nhng dau hieu thanh tu. Khong nen phat nguyen thc hanh ch mot
lan trong thi gian dai, ma hay phat nguyen hang ngay, neu khong
con se b Mara anh hng.
Nang lc cua mantra khong phat trien v noi chuyen vi ngi
khac. Vay hay gi s tnh khau. Neu con tung niem vajra cua Kim
Cng Tha hay cua nhng Bon Ton phan no vi am ln, nang lc
cua mantra se suy giam va nhng tinh linh, phi nhan se hoang hot va
ngat i. Vay hay tung niem mantra vi am nho ung cach.
Neu tung niem trong khi nam, em mantra bang tay e tren
ngc, con se gay tr ngai cho mnh. Trong moi trng hp, khi than
con ngoi thang, kinh mach se thang, ieu nay khien cho phong ai
tuan hoan t do. V gio va tam noi lien vi nhau, khi gio troi chay t
do th ket qua la tam con se duy tr s chu tam va tap trung. The nen,
ay la ly do sau xa nhat con nen gi than ngoi theo t the thien nh
bay iem.
Khong ngu vao ban ngay, ieu nay se em lai nhieu khuyet
iem, vay; hay t bo bang moi cach.
189
Khong khac nho ni ngi ta thng i qua v ieu nay se ngan
can nang lc cua mantra
Cho en khi con hoan tat thc hanh nhap that, hay t bo nhng
hanh ong lam li ch ngi khac, nhng mu cau va xao lang, hay
nhng hanh ong lam khuay ong than, khau, y cua con; hay tap
trung kien tr vao thc hanh trong luc tang trng cac hanh ong c
hanh cho li ch chnh con.
Trong luc nhap that, du bat ky dau hieu tot hay xau nao cua
thc hanh hoac nhng bieu hien huyen dieu co the xay ra, khong nen
quan tam thch hay khong thch hoac anh gia cai g lay va bo cai g.
Hanh gia, hay e tam con ngh ngi trong trang thai t nhien cua no
va tiep tuc thc hanh cho en luc cuoi.
Khi ket thuc nhap that, hay thc hien cung dng ta n, thao m
s gii han ni nhap that nhng van duy tr ieu kien nhap that trong
vai ngay khong i vao thanh pho hay ni xa xoi. Trong ba ngay khong
ngu ni nao khac ngoai ging cua con va tranh tam nhn cua ngi
khong cung chung samaya.
Khong pho bay cac vat dung thc hanh cua con cho ngi khac
va ng chia xe nhng chat lieu thanh tu
36
ma hay chnh mnh
hng.
T luc bat au nhap that cho en khi hoan tat, ng ot ngot ra
ngoai that du bat c chuyen g xay ra. Hay nhan thc no nh nhng
che chng cua Mara va khong chu thua nhng kho khan.
Trong moi trng hp, mot hanh gia t no lc trong tiep can va
thanh tu khong nen tham gia nhng hoat ong hang ngay mot cach
ba bai. Khong an bat ky thc pham nao mnh co c do tnh c.
Khong mac quan ao ban hay o nhiem. Khong nam xuong bat c cho
nao e ngu. Khong phong ue trong tam nhn cua ngi khac hay ni

36
Nhng pham vat cua ba tiec cung dng c thc hien vao buoi sang
cua ngay cuoi thc hanh nhap that.
190
ngi ta qua lai. ng thc hanh yoga khong ung luc. That can than
ve cach c x cua con trong moi luc.
Noi chung, neu con muon hanh phuc, hay ap dung viec thc
hanh Phap cua con, ky luat t than va chap nhan nhng hoan canh
kho khan. Hay chia ngay va em cua con thanh nhieu phan va thc
hanh ung thi khoa. Do vay, hanh phuc cua con se keo dai. Hay nh
ieu nay trong tam!

V Thay hoa than noi: Khi co gang at giac ngo vo thng. Neu
khong the gi nguyen cua con trong mot thi gian dai, con se b anh
hng bi nhng ma quy che chng.
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, ieu o co ngha g?
V Thay ap: Khi con gi nguyen thc hanh nhng giao huan
khau truyen khong gian oan, hay nhiet thanh ap dung nhng oi tr
e loai bo tham luyen ngi khac khen ngi va s troi buoc cua thc
an, o uong do s ton knh, anh le, cung dng cua ngi khac danh
cho con va yeu cau lam le bao ve (cau an). ieu nay ch lam gian
oan viec thc hanh tam linh cua ngi thieu on nh va t tn.
Khi au con co the gi nguyen trong ba, bay, hay chn ngay,
hoac na thang mua ong hay mot thang mua he, sau o dan dan tang
len nhieu thang va nhieu nam. Tot nhat la nguyen thc hanh trong
mi hai nam, ke o la sau nam, va toi thieu la ba nam hay mot nam.
Neu, tham ch khong the hoan thanh c ieu o, con co the gi ky
luat nay, la ch s dung than, khau, y cua con cho nhng theo uoi
tam linh, va thc hanh trong sau thang, mot mua he hay mua ong
khong li bieng va giai ai, ieu nay rat co y ngha va con se i vao
con ng giac ngo.
Noi chung, nhng li nguyen ma ngi ta khong the gi c la
nguyen nhan ln nhat cua s pham toi. Do vay, khong nen tho bat ky
gii nguyen nao ma con khong the gi. Hay ch ha nguyen tng ng
vi kha nang con. Thc hanh theo cach nay la tham sau. Hay nh
ieu nay trong tam!
191

V Thay hoa than noi: Vao luc hap thu nhng giao huan khau
truyen chan xac cua v Thay bang thc hanh, viec quan trong la luon
gi im lang, la s nhap that ve li noi cua con.
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, ieu o ngha la g?
V Thay ap: Ve moi xao lang, noi chuyen phiem vo ch la xao
lang ln nhat. Do o, noi chuyen vo ngha khong lien quan la nguy
hiem cho thc hanh tam linh. Co the tnh khau la s nhap that toi u
nhat; no gi cho con khong roi loan ngay ca khi ang gia ch.
Bat ke viec thc hanh ky luat t than cua con ra sao, gi im
lang la quyet nh tot nhat. Neu khong the lam c, toi thieu con
nen tnh khau cho en khi hoan tat thi ky thc hanh. Do tnh khau va
thc hanh tam linh khong gian oan v viec noi chuyen thng tnh,
con se at c nang lc cua ng va nhanh chong thanh tu.
Noi chung, noi nhieu ma khong phai la thc hanh Phap hay lien
quan en Giao Phap eu vo ngha. Khong can phai nh the. Neu
khong co gang hng en giac ngo vo thng bang li noi cua con
trong viec tung niem, tan than sau khi ngng noi chuyen thong thng
th con chac chan nh mot ngi cam. Hay nh ieu nay trong tam!

V To Hoa Than Padma noi: Khi thien quan ve Bon Ton
Yidam, nhan ra s an nh cua than, khau, y la ieu cot tuy.
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, ieu o ngha la g?
V Thay ap: Quan tng than con nh tng Bon Ton, xuat
hien ro rang nhng khong hien hu cu the la s an nh ve than. Ng
cua con tung mantra cua Bon Ton vang len ro rang va trong sang nh
am vang cua tanh Khong la s an nh cua ng. Tam con thanh tnh
va thoat khoi t duy da tren khai niem, s hp nhat cua cai biet va
tanh Khong la s an nh cua y. Khong la s an nh cua than, khau,
y la mahamudra.
192
Khi con niem lien tuc ba chung t nay o la tinh hoa cua ch
Nh Lai; OM cho than, AH cho khau, va HUNG cho y, con c ban
cho than, khau, y cua tat ca ch Nh Lai.
Noi chung, neu an tru khong la khoi than, khau, y giac ngo, th
s thc hanh Kim Cng Tha cua con chac chan khong lam ng.
Hay nh ieu nay trong tam!

ao S Padma noi: Gi o dai thi gian cho moi thi khoa vi
tuc so tung niem la ieu quan trong.
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, ieu o co ngha g?
V Thay ap: Khi tung niem hay an nh mot ngay chia thanh
ba, bon thi, va nguyen tung niem ca ngay lan em, tot nhat la mot
ngan bien, tot th hai la nam tram bien, hoac toi thieu la mot tram le
tam bien.
Cho en luc hoan tat so lng o, hay gi im lang va khong
gian oan viec tung niem v noi chuyen thong thng. Theo cach nay,
se khong xay ra chng ngai.
Ket hp giai oan phat trien va thanh tu va chnh con ap dung
s tiep can va thanh tu nh dong chay eu an cua mot con song la
tnh chat ac biet cua thc hanh chan chnh cua giao huan khau
truyen.
Tat ca nhng g con khao khat hng en nh tnh hoa che
chng, tch luy cong c, loai tr chng duyen, va nhanh chong at
c hai loai thanh tu se de dang hoan thanh nh ket hp giai oan
phat trien va thanh tu vi s tung niem cua s tiep can va thanh tu
(Bon Ton).
Ve tat ca dang tung niem, niem ba chung t OM AH HUNG, la
tinh tuy than, khau, y cua tat ca ang Nh Lai. Ba chung t nay la
uyen tham nhat va bao gom tat ca. Do vay, ba chung t nay em lai
an phc to ln khi nguyen niem chung hoac niem vao luc bat au
tung niem moi mantra khac.
193
Noi chung, tch tu tng giot nc co the thanh mot ai dng.
ng e oi moi con ranh roi ma hay lien tuc tch luy du la mot am
oc nhat cua mantra. ay la ieu quan trong nhat. Roi en mot luc
nao o se at thanh tu. Hay nh ieu o trong tam!

ao S Padma noi: Khong hp nhat phng tien va tr tue, Kim
Cng Tha se lac vao con ng sai lam.
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, ieu o ngha la g?
V Thay ap: Phng tien am ch nguyen ly khong loi cua cai g
ngi ta ang thc hanh, du giai oan phat trien hay thanh tu. Tr
tue am ch kien giai (cai thay), y ngha cua phap tanh rong khong va
quang minh t hien hu. Khong nhan ra rang cai thay (kien giai) la
cai thay rong rang t hien hu trong chnh con, con se khong i vao
con ng cua tr tue. Do tr tue thieu vang phng tien con se khong
co bat ky kinh nghiem nao, va v phng tien khong co tr tue, phap
tanh khong c em vao thc hanh. The nen, ieu can thiet la hp
nhat chung khong e chung tach ri.
Noi chung, viec tach biet phng tien va tr tue giong nh con
chim ch bay bang mot canh; con khong the at qua v Phat. Hay nh
ieu o trong tam!

ao S Padma noi: Khong thc hanh tnh bat nh cua thien nh
va hau thien nh, con se khong at c tanh Khong.
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, ieu o ngha la g?
V Thay ap: Trong khi thien nh, con an tru trong tinh tuy phi
vat chat cua phap tanh, biet nhng khong co suy ngh da tren khai
niem. Trong luc hau thien nh, con nhan ra moi s eu rong khong,
vo t tanh. Thoat khoi bam luyen hay say me kinh nghiem h khong,
con se t nhien tien bo vt khoi thien nh va hau thien nh, va
khong chap vao mot tieu iem da tren khai niem hay hnh dung ve
cac thuoc tnh, giong nh sng mu va may tan bien t nhien trong
bau tri rong m bao la.
194
Noi chung, trong ca hai thi thien nh va hau thien nh, s
thien nh cua con ve ban the cua phap tanh can vt len s trong
sang va che chng, nh quan sat hnh anh trong gng.

ao S Padma noi: Neu con khong the thien nh bang viec xua
tan mot cach t nhien hon tram va trao c, con se ri vao nhng loi
lam cc oan cua chung, mac du con thien nh.
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, ieu o ngha la g?
V Thay ap: Vao luc thien nh, hay an tru trong trang thai t
nhien cua phap tanh bang cach nhn thang vao hon tram, trao c,
v..v... khi chung xuat hien, con se thay t than s hon tram la phap
tanh rong rang. Khi xao ong hay nhn thang vao t than s xao ong
va con se thay oi tng cua xao ong cung rong khong.
Khi loai bo c y muon gat bo hon tram va trao c va con
khong con bam vao chung nh co that, hon tram va trao c se t
nhien giai thoat khoi nhng cc oan cua chung. Khi con co the thc
hanh viec lam tan bien hon tram va trao c theo cach t nhien nay,
thien nh t hien hu se xay ra.
Noi chung, v moi thien nh eu bao ham co gang hieu chnh
hon tram va trao c, chung tr thanh s thien nh da tren khai niem.
Nhan ra rang goc re cua hon tram va trao c la tanh Khong la ieu
cot loi. Hay nh ieu o trong tam!

ao S Padma noi: Neu con khong the hoa nhap Giao Phap vi
hoat ong i song hang ngay, con se b thi khoa thien nh troi
buoc.
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, ngi ta b troi buoc ra sao?
V Thay ap: Phap tanh khong tao tac ma con kinh nghiem
trong luc da vao thien nh phai c ap dung vao thc hanh trong
moi hoan canh hau thien nh, hoac i, ng, nam, hay ngoi. Nh
khong he la khoi s thc hanh Phap nay du con thc hien bat c hoat
195
ong hang ngay nao, con se luon an tru trong trang thai cua phap
tanh. Do vay, s thien nh cua con se vt len thi khoa.
Noi chung, thien gia giam cam than, khau, y cua ho ma khong
ap dung nhng iem cot tuy cua thien nh la b troi buoc. Hay nh
ieu nay trong tam!

ao S Padma noi: Neu khong thc hanh cung dng va sam
hoi con se khong tnh hoa c nhng che chng cua nghiep.
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, ieu o ngha la g?
V Thay ap: Vao luc ap dung nhng giao huan khau truyen
vao thc hanh, con nen lam cai c goi la lay nhng hoat ong
Giao Phap la con ng cua mnh. o la, con can chuyen hoa thanh
con ng vo ieu kien nhng hoat ong Phap cua s thien nh, cung
dng, i nhieu, lam tng tsa-tsa va torma (mot loai banh), oc ln
tieng, tung ca, sao chep kinh van, v..v... Hay thc hien nhng hoat
ong nay mot cach lien tuc. Do bam chap, met moi, nham chan v..v...
th con se khong at c muc tieu chnh.
Noi chung, neu thc hanh vi s tao tac y niem, bat c hanh
ong ao c nao con thc hien se ch sinh ra nhng ket qua hanh
phuc cua sinh t, chung se khong tr thanh con ng giac ngo. Nh
vay la vo ch.
The nen, hay thc hien bat ky hanh ong ao c nao cua than,
khau, y mot cach ky lng trong khi trang thai vo niem. Hay nh
ieu o trong tam!

ao S Padma noi: Neu khong hoan thien nhng dau hieu qua
thc hanh Phap, s hng dan khong that s co ket qua.
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, ieu o ngha la g?
V Thay ap: Nhng dau hieu ben trong la s hy lac, trong sang,
va vo niem he lo trong con. Thoat khoi bam chap vao hnh tng va
196
tru ni nhng cam xuc phien nao, nhng t tng cua con t giai
thoat.
Nhng dau hieu bac trung cua viec phat hien nhng an phc
cua Giao Phap la khi nhng an phc xuat hien t nhien trong than va
khau con, khi con co the cat t nhng cam xuc bat thien va vt qua
nhng kho khan, va khi benh tat, nhng the lc tieu cc, va Mara
khong the la gat con.
Nhng dau hieu ben ngoai cua viec tam con c t do nh
thc hanh Phap la khi thoat khoi tam moi quan tam the gian, s rang
buoc bi chap nga cua con c ci bo va tieu tan.
Noi chung, s tin chac se khong phat sinh neu v thay day Phap
thieu kha nang. The nen, ieu quan trong nhat la hay noi ket vi v
Thay co dong truyen khong gian oan cua cac bac thanh tu ky dieu.
Hay nh ieu o trong tam.

ao S Padma noi: Nhng giao huan uyen tham khong co sach
v.
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, ieu o ngha la g?
V Thay ap: Khi mot v Thay phi thng trao truyen mot giao
huan uyen tham, ngay ca du ch mot cau cho mot e t xng ang ap
dung vao thc hanh, ngi e t se phat sinh niem tin vng chac va
se thanh tu ao qua.
Tsogyal, tam bat sinh cua con la trong khong, quang minh, va
toa khap. Hay kinh nghiem no thng trc.
Noi chung, neu v Thay Giao Phap la tuyet hao, con se co
nhng giao huan uyen tham du con i bat ky au. Hay nh ieu o
trong tam!

ao S Padma noi: Bat ky giao ly nao con thc hanh, neu
khong v li ch cua chung sanh th s thc hanh o se dan en trang
thai ai nh cua bac Thanh Van.
197
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, s thc hanh o se dan en trang
thai ra sao?
V Thay ap: Khi ap dung nhng giao huan khau truyen vao
thc hanh, con thc hanh Phat-tam e at giac ngo v li ch cua tat
ca chung sanh. No la s hoan thanh li ch cho ngi khac. ieu o
khong phai la muc ch cua nhng Tha thong thng. Mong muon
chnh mnh c an bnh, hanh phuc, c t tai va giai thoat thuoc ve
Tieu Tha.
Noi chung, mong muon an lac ch cho chnh mnh la nguyen
nhan cua au kho. ieu o la vo ch.
Ngi thc hanh ch tm kiem cho rieng mnh hiem khi c
hanh phuc. Do vay, ieu cot loi la chnh con no lc ch v li ch cua
ngi khac. Khi thc hanh v li ch ngi khac con co the thoat khoi
tnh v ky, nhng li ch cua chnh con se t nhien thanh tu. Hay nh
ieu o trong tam!

ao S Padma noi: Neu khong tuan thu thc hanh cua con vi
long bi phi y niem, moi thien can con a thc hien se i en lang ph.
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, nh vay la sao?
V Thay ap: Mot thien can neu la y niem th khong the tang
len va do vay se b tieu hao. Neu mot hanh ong ao c c tuan
hanh bang s hoi hng phi y niem, th thien can o khong the can
kiet va do vay la nguyen nhan chnh cua giac ngo toi thng.
Y ngha cua phi y niem la g? No co ngha khong quan niem ve
cai toi, khong quan niem ve ngi khac va khong quan niem ve
thien can. Hay tan hoa hoan toan y niem cua con vao tanh Khong.
Noi chung, mot thien can la khong loi khi i theo phi y niem.
Suy ngh vi muc tieu la mnh lam mot hanh ong thien va hng en
viec at c li hay danh la lam sai s hoi hng.
Khi mot hanh ong thien c lam e at danh tieng ket hp
vi s hoi hng cung v muc ch o, viec thien khong the tang len.
198
Vay, iem quan trong nhat la hoan toan tnh hoa ba y niem (chu the,
oi tng va hanh vi). Hay nh ieu o trong tam!

ao S Padma noi: Mot thien can vi phng tien thien xao co
the soi sang cho moi th khac.
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, ieu o ngha la g?
V Thay ap: Neu con muon ap dung giao huan khau truyen
mot cach kheo leo, hay tu hanh thc ngha va niem phong no vi s
hoi hng phi y niem. Bang cach ay, con se soi sang nhng thc hanh
trong the gii hnh tng va do vay thien can se gia tang du con thc
hanh bat c Phap nao.
Tom lai, iem quan trong nhat la hay lam cho thien can cua con
khong can kiet va gia tang lien tuc cho en khi con at giac ngo toi
thng. Trong moi trng hp hay t bo moi bam chap vao s hoi
hng, oi tng hoi hng va ngi hoi hng, khong e lai mot dau
vet nao. Hay nh ieu o trong tam!

V Thay Hoa Than Padmakara noi: Bang cach i vi ba ngi
ban ong hanh hai hoa nay, con se mien nhiem vi nhng che chng
cua Mara.
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, ieu o ngha la g?
V Thay ap: Phat sinh long sung knh hngoi vi v Thay
chan chnh hai hoa va quan tng Ngai luon ng tren au con e cau
nguyen va cung dng.
Hay gi lien he vi nhng ban hu hai hoa thc hanh giao ly
vi cung samaya nh con, khong phan au v muc tieu hay vat chat
the gian, ma quyet tam mu cau hanh ong thien cho tng lai.
Hay gan mnh vao nhng giao huan hai hoa khong h hoai o
va a chung vao thc hanh qua nhng giao ly uyen tham ve giai
oan phat trien va thanh tu phu hp vi thc hanh ch thc cua mot
v Thay thanh tu.
199
Neu khong la ba ieu tren, con khong the b thng ton bi
nhng che chng cua Mara.
Noi chung, neu con lay tam mnh lam nhan chng e t no lc
trong nhng hanh ong ma Tam Bao se khong xem thng, ket qua
lau dai se luon hoan hao. Hay nh ieu o trong tam!

ao S Padma noi: Khi thc hanh Phap, ieu can thiet la hay
at mot nen tang tot ep.
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, ieu o lam ra sao?
V Thay ap: Trc het, neu khong co s tch luy cong c, con
se khong gap c v Thay s hu nhng giao huan khau truyen. Neu
thieu nghiep tng tuc cua nhng tu hanh trc, con se khong hieu
giao ly. Neu thieu niem tin ac biet va sung knh, con se khong nhan
c nhng cong c cua v Thay. Neu thieu nguyen, ky luat,
samaya, con se vi pham goc re cua thc hanh Phap. Neu khong c
dan dat bi nhng giao huan khau truyen, con se khong biet cach
thien nh ra sao. Neu thieu sieng nang va kien tr con se khong i
vao con ng thc hanh va c hanh cua con se sa vao li bieng.
Neu tam con khong thanh that chuyen khoi nhng mu cau cua luan
hoi, con se khong vn ti s vien man trong thc hanh Phap.
Neu moi yeu to nay xay ra cung luc se co thanh tu trong thc
hanh Phap. S thanh tu giac ngo toi thng tuy thuoc vao s trung
hp cua nhieu nguyen nhan va ieu kien, vay hay tinh tan.
Tom lai, nham t bo nhng g nen t bo va hoan thien nhng g
nen hoan thien, ng e than, khau, y hng vao nhng chuyen thong
thng ma hay t no lc va ket qua se u viet. Hay nh ieu o trong
tam!

ao S Padma noi: Biet ve Giao Phap la khong ch li, con hay
ghi nh trong tam va hay a no vao thc hanh.
200
Cong Chua Tsogyal hoi: Tha, ngi ta nen lam ieu g khi thc
hanh?
V Thay ap: M rong s hieu biet ve kien giai, khong thien v
vi nhng giao ly. Tru tren ngai thien nh, hay co ong moi giao ly
trong tam con. M rong canh ca hanh ong (hanh), khong mau thuan
gia kien va hanh. Co s xac tn cua qua, hay e sinh t va niet ban
bnh ang nh phap tanh. Hieu c nhng gii han e gi gn
samaya, hay tuan theo ba bac nguyen (Tieu Tha, ai Tha va Kim
Cng Tha). Lam theo cach nay s thc hanh Phap cua con se khong
loi.
Noi chung, ng e viec thc hanh Phap thanh nham chan v
khong tham nhap vao long va khong ap dung vao thc hanh. Hay nh
ieu o trong tam!

ao S Padma noi: Trong tng lai, khi thi ai en toi cua s
suy oi xay en, mot so ngi tuyen bo la hanh gia se mong muon
c day ngi khac ma khong c s cho phep. T ho khong thc
hanh lai hng dan ngi khac thien nh. T ho khong giai thoat lai
oi ban nhng giao huan e giai thoat. Khong t bo tnh v ky ho lai
day ngi khac nen rong lng va buong bo s troi buoc cua bam
luyen. Khong hieu biet chut nao ve hanh ong thien hay ac cua mnh,
ho dien at dong dai ve thien hay ac mot cach thong suot. Ban than
ho khong on nh lai tuyen bo lam li ch cho ngi khac. Ta ngh se
co nhieu ngi nhan danh Giao Phap lam ieu gia ao c, gat gam
va la doi.
Moi ngi trong tng lai thc hanh Phap hay oc ban di chuc
viet tay nay cua thay tu khat s Padmakara va t mnh khao nghiem!
Hay quan sat nhng khiem khuyet cua sinh ti kho au! V hien
nhien rang moi s cua i nay la vo thng, hay chuyen tam hng
vao trong con va suy ngh ky! Hay lang nghe ve nhng chuyen i
cua cac v Thay thanh tu qua kh a thc hanh ky luat t than ra
201
sao. Hay tm mot v Thay u kha nang va phuc vu Ngai vi than,
khau, y sung knh.
Trc tien, ng ket than vi Ngai nh mot moi quan he bnh
ang ma phai cat t nhng quan niem sai lam trong viec hoc hoi va
thien nh.
Ke tiep, hay duy tr s thc hanh lien tuc va t no lc vi s
kien tr.
Sau cung, tham nhap Giao Phap vao tam con nh thc hanh va
ap dung nhng oi tr cam xuc phien nao.
Luon gi gii luat va samaya khong vi pham. ng thc hanh
khong lien tuc hay tr hoan ma hay gi ha nguyen cua con va lap tc
ap dung. Du Ta, mot khat s a at thanh tu, Ta khong bao gi tm
thay thi gian e xao lang. Thay tat ca chung sanh lac ng b hanh
ha bi nhng mu cau, ao tng cua luan hoi, b nhng cam xuc phien
nao va nghiep xau, Ta thay muon khoc. Long Ta au n v that vong
va kho nao.
a co than ngi va nhan thc c nhng ket qua cua hanh
phuc hay au kho cua hanh vi, nhng ngi khong co gang at giac
ngo trong i nay va khong thc hanh ngay ca ch mot thi quy y, lai
theo uoi nhng mu cau, tham vong, giai tr va hng thu cua i
nay va tch tu ac nghiep eu khong co tam long. Trai tim cua ho a
muc ra. Quy ma cua Mara a xam chiem tam ho. Ho b ban be quy
quai la gat.
Neu tan ay long giao pho mnh cho Tam Bao va thc hanh e
at giac ngo trong mot i, chac chan Tam Bao se khong doi gat con.
Chac chan con se khong b au kho v muon thc pham hay
quan ao. Ngi tuyen bo thieu thc pham hay quan ao e thc hanh
Phap, khong co thi gian tho quy y hay thc hanh tam linh va noi rang
ho khong co thi gian ranh roi la nhng ngi t la gat mnh mot
cach ang xau ho.
Ngay bay gi, trong luc cac can cua con con tot va co thi gian
ranh roi, neu khong t no lc thc hanh e at giac ngo, chang bao
202
lau na con se b gio nghiep cuon i, en gap T Than va gap hiem
nguy luc can t, vao luc o con se s hai d doi, co suy ngh ve moi
ieu co the cu van, nhng a qua tre. Hay nh ieu o trong tam!
Noi chung khi thc hanh Phap con se khong thanh cong neu
khong mang lay cai chet trong tam.

Hi nhng ngi co kha nang cua the he tng lai, khong co s
gia doi nao trong li cua khat s Padmakara. Du cac ngi theo uoi
bat ky ieu g hay co co gang manh me e khoi hoi tiec vao luc chet!
Hay can than va tinh tan vi khao khat co the giup ngi khac!

Giao ly nay c at ta la Trang Hoa Pha Le Cua S Thc
Hanh Khong Loi, tam cot tuy bieu lo nh cam lo bat t, vi than,
khau, y ton knh va sung mo cua toi, Tsogyal x Kharchen a khan
cau v Thay Hoa Than Padmakara, v li ch cua nhng the he tng
lai, toi soan thao, viet lai, va cat dau ban van nh mot kho tang v
khong the truyen ba luc nay.
Khi gap ngi may man, nguyen giao huan nay c ap dung
vao thc hanh.

ay la giao ly ve Trang Hoa Pha Le Thanh Tnh Cua S Thc
Hanh Khong Loi.

Niem phong kho tang.
Niem phong cat dau.
Niem phong giao pho.

203

COT TUY TINH HOA CUA
NHUNG GIAO HUAN KHAU TRUYEN.


KNH LE AO S

Cong Chua Tsogyal x Kharchen a phuc vu Hoa Than Orgyen
Padmakara t luc tam tuoi, a i theo Ngai nh hnh vi bong.
Khi v Thay sap ri Tay Tang en x s La Sat, cong nng x
Kharchen a dang mot mandala bang vang va ngoc bch, dang mot
ba tiec cung dng
37
va khan nai: Oi! ai S ! Ngai ri i e ieu
phuc loai La Sat, con b bo lai Tay Tang nay. Du con a phuc vu Ngai
trong mot thi gian dai, Thay i, ngi phu n gia nay cha xac tn
vao luc chet. Do vay,con khan cau Ngai t bi ban cho mot giao huan
co ong lai moi giao ly thanh mot, ngan gon va de thc hanh.
V Thay v ai ap: Hi ngi sung knh vi mot tam chan that
va c hanh, hay lang nghe Ta.
Du co nhieu iem trong yeu sau xa ve than, hay ngh ngi t do
va th tha khi cam thay thch hp. Moi viec ch eu bao gom trong o.
Du co nhieu iem trong yeu ve khau, nh kiem soat hi th va
tung niem mantra, hay ngng noi va ngh ngi nh mot ngi cam.
Moi viec ch eu bao gom trong o.
Du co nhieu iem trong yeu ve y nh thien nh, buong xa,
phong chieu, tan hoa, va chu tam vao ben trong, moi s ch eu bao
gom trong viec hay e tam ngh ngi trong trang thai t nhien cua no,
t do va thanh than, khong tao tac.

37
Mot ba tiec cung dng (ganachakra) co gia tr o lng bang vang
204
Tam khong tch lang mai trong trang thai o. Neu ngi ta hoi;
no khong la g sao? th nh hi nong trong anh sang mat tri, no van
sang lung linh va chieu soi. Nhng neu co ngi hoi; no la cai g? Th
no khong co mau sac hay hnh dang e nhan ra, ma tuyet oi trong
khong va hoan toan tnh giac o la ban tam con.
Nhan ra no nh vay, tr nen xac quyet ve no, o la kien. An tru
khong xao lang trong trang thai an tnh, khong tao tac hay tru bam, o
la thien. Trong trang thai o, thoat khoi chap gi hay bam luyen, lay
hay bo, hy vong hay s hai oi vi bat ky kinh nghiem nao cua sau
can, o la hanh.
Bat c nghi ng hay lng l nao xay ra, hay cau nguyen Thay
con. ng ni cua ngi thng; hay thc hanh ni heo lanh. Hay t
bo bam chap bat ky th g con bam luyen nhat cung nh vi bat c
ngi nao co lien he manh nhat trong i nay, va hay thc hanh. Nh
vay, du con tru trong than ngi, tam con bnh ang vi ch Phat.
Vao luc can t, con nen thc hanh nh sau.
V at tan vao nc nen than the tr nen nang ne va khong the
t no chong . V nc tan vao la, nen mieng va mui b kho. V la
tan vao gio, than nhiet b bien mat. V gio tan vao y thc nen th hon
hen va nac hap hoi.
Vao luc o, se cam thay nh b qua nui to ln e, b giam trong
bong toi, hay b ri vao khong gian i kem vi sam chp va am thanh
vang vong. Toan the bau tri choi loi nh mot tam vai gam trai rong.
Ngoai ra, nhng hnh tng t nhien cua tam con, nhng Bon
Ton phan no, hien minh va ban phan no va nhng v co nhieu au lap
ay bau tri trong mot vom co anh sang cau vong. Khua ong vu kh,
ho se la anh! anh! Giet! giet, Hung! Hung! Phat! Phat va
nhng am thanh d doi khac. The m vao o se co anh sang choi loi
nh mot tram ngan mat tri chieu cung luc.
Vao luc o, v Bon Ton bam sinh cua con se nhac con nh lai
tanh giac, ng phan tam! ng phan tam! Ma quy bam sinh cua con
205
se khuay ong moi kinh nghiem cua con va keu nhng am thanh choi
tai, manh liet va lam roi loan con.
Vao luc nay, nen biet: cam giac b e khong phai do nui e. No
la nhng nguyen to cua con tan ra. ng s ieu o! Cam giac b
giam cam trong bong toi khong phai la bong toi. No la s hoa tan nam
can giac quan cua con. Cam thay b ri vao h khong m rong khong
phai la b ri. o la tam con khong c nang v than va tam con
a tach ri va hi th con a dng.
Moi kinh nghiem ve anh sang cau vong la nhng bieu hien t
nhien cua tam con. Moi tng phan no va hien minh la tng t nhien
cua tam con. Moi am thanh la am thanh cua chnh con. Moi anh sang
la anh sang cua chnh con. Khong nen nghi ng ve ieu o. Neu cam
thay nghi ng, thc s con se b nem vao sinh t luan hoi. Biet chac
ieu nay la s t-pho dien, neu con tnh thc rong m trong tanh
khong quang minh, th chnh trong trang thai o con se at ba than va
giac ngo. Ngay ca du b nem vao sinh t, con se khong en o.
V Bon Ton bam sinh la s ho tr trong hien tai tam con tnh
giac khong xao lang. T luc nay, ieu quan trong la khong hy vong va
s hai, khong bam vu va tru bam oi vi cac oi tng cua sau can
cung nh oi vi nhng say me, hanh phuc, hay au kho. T gi tr
i, neu at on nh con se co the am ng trang thai t nhien cua
con trong trung am va c giac ngo. The nen, iem trong yeu nhat la
duy tr s thc hanh cua con khong xao lang ngay chnh luc nay.
Ma quy bam sinh la khuynh hng vo minh, nghi ng va do d
cua con trong hien tai. Vao luc o, bat ky hien tng ang s nao
xuat hien nh am thanh, mau sac, anh sang, ng tham am, ng
nghi ngai va ng s hai. Neu ri vao nghi ng ch trong mot khoanh
khac con se lang thang trong sinh t, vay hay hoan toan on nh.
Vao luc nay, loi vao t cung xuat hien nh nhng thien cung.
ng b chung loi cuon. Phai chac chan ve ieu o! Hay thoat khoi
hy vong va s hai! Ta the rang chac chan roi con se at giac ngo
khong con tai sanh na.
206
Vao luc o, ngi ta khong phai c mot v Phat giup . Giac
tanh cua con la s giac ngo bon nguyen. No khong phai la ngi b
hai bi a nguc. S tru bam c t nhien tnh hoa, noi s sinh t va
hy vong niet ban c cat t tan goc.
Tr nen giac ngo co the so sanh nh nc c lang can thanh
trong treo, vang c tinh luyen thanh vang rong, hay bau tri khong
may.
Khi at phap than nh h khong v li ch cua chnh mnh, con
se hoan thanh li ch cua chung sanh khap h khong. at c bao
than va hoa than v ch li cua ngi khac con se li ch cho chung
sanh nhieu nh tam con toa khap moi hien tng.
Neu giao huan nay c ban ba lan cho ngi du co toi ln nh
giet hai cha me mnh, ngi o se khong ri vao luan hoi ngay ca neu
b nem vao o. Chac chan ho se at giac ngo.
Du con co nhieu giao ly uyen tham khac, ma khong co giao
huan nao giong nh vay, con van con xa lam. V khong biet kiep ti
con se lang thang au, hay thc hanh giao huan nay vi s kien tr.
Con nen ban giao huan khau truyen nay cho ngi de tiep thu,
co niem tin ln, tinh tan manh me va thong tue, ngi luon nh en v
Thay cua ho, ngi tin vao giao huan khau truyen, ngi t no lc
trong thc hanh, ngi vi tam kien co va co the t bo nhng moi
quan tam the gian. Hay ban cho ho giao huan nay vi dau an giao pho
cua v Thay, dau an b mat cua Bon Ton va dau an giao pho cua
dakini.
Mac du, Ta, a i theo nhieu v Thay trong ba ngan sau tram
nam
38
a khan cau nhng giao huan, nhan c giao ly, hoc hoi va
giang day, thien nh va thc hanh. Ta khong thay bat c giao ly nao
uyen tham hn giao ly nay.

38
Nam ay c tnh theo cach thi co la mot mua he va mua ong lam
mot nam.
207
Ta sap i ieu phuc loai La Sat. Con nen thc hanh nh vay.
Hi me, ngi se giac ngo trong coi tri. The nen, hay kien tr trong
giao huan nay.

Noi xong, Guru Rinpoche ci len tia sang mat tri va khi
hanh en x s La Sat. Nghe theo li, Cong Chua Tsogyal a at giai
thoat. Ba viet giao ly nay thanh van ban va cat giau nh mot kho tang
uyen tham. Ba a tao nguyen nay: Trong tng lai, nguyen giao ly
nay c giao cho Guru Dorje Lingpa. Nguyen giao ly nay lam li ch
nhieu chung sanh luc o.

en ay hoan tat Cot Tuy Tinh Hoa Cua Giao huan Thieng
Lieng, s van ap ve t-giai thoat vao luc chet va trong trung am.

SAMAYA, AN NIEM, AN NIEM, AN NIEM.
208

THUAT NGU

Phan thuat ng nay la mot soan thao ve kien thc chu yeu nhan
c nh giao ly khau truyen t cac Ngai Tulku Urgyen Rinpoche,
Chokyi Nyima Rinpoche, va nhng v Thay khac cua ao Phat hien
nay. Mot so t muc th van tat va khong nh ngha, nhng v bao gom
s tng ng vi tieng Tay Tang, ngi oc co the tm hieu y ngha
sau hn t cac nguon khac. Mot so thuat ng tieng Anh c tao rieng
e s dung trong sach nay va co the co cach dien at khac nhau trong
pham tru khac.

A LAI DA (Tang, kun gzhi; Phan, alaya): Nguyen ngha la nen tang
cua moi s. Can ban cua tam va cua hien tng thanh tnh va bat
tnh. T nay trong boi canh khac lai co ngha khac, va nen hieu
mot cach tng ng. oi khi no ong ngha vi Phat tanh hay Phap
than, oi luc no am ch mot trang thai trung tnh cua tam nh
nguyen khong c gan bo vi s tnh giac bam sinh.
AKANISTHA (og min): Coi tri cao nhat (Sac Cu Canh) cua phap
than Phat Kim Cng Tr. Vi mot ban luan ve nhieu dang
Akanistha, hay xem ban dch sap xuat ban cua Ngai Gyurme Dorje
ve Ngai Longchen Rabjam phyogs bCu Mun Sel, di ta e Xua
Tan Bong Toi Trong Mi Phng.
AMITABHA (snag ba mtha yas): Phat A Di a, v Phat chnh cua
Lien Hoa Bo, s bieu lo cua tr tue phan biet (Dieu Quan Sat Tr).
An tru bnh ang trong h khong nay cua hai chan ly (nh
e) bat kha phan.
ARHANT (dgra bcom pa): bac tieu diet ke thu, Tau dch ng
cung, A La Han, la bac chien thang bon Mara va at qua th t,
qua cuoi cung cua Tieu Tha.
ATI YOGA (shin tu rnal byor): Cai th ba cua ba tantra noi. Tng
t nh Dzogchen (ai Vien man).
209
BA BAC NGUYEN (sdom pa gsum): Nguyen Tieu Tha cua giai
thoat ca nhan, tu hanh ai Tha cua mot bo tat, va samaya cua
Kim Cng Tha cua mot vidyadhara.
BA CAP O GIAC NGO (byang chub gsum): S at niet ban cua
mot A la han, Bch chi Phat, va toan giac cua mot v Phat.
BA CANH GII (kham gsum): Coi luan hoi cua duc gii, sac gii va
vo sac gii.
BA COI THAP (ngan song gsum): The gii cua a nguc, nga quy va
suc sanh.
BA GIA NH (rigs gsum): Kim cng bo, Lien hoa bo va Nh lai
bo. Khi nhac en chu cua ba gia nh, cac Ngai la Van Thu,
Quan T Tai, va Kim Cng Thu.
BA GOC (rtsa ba gsum): Guru, deity, va dakini (ao S, Bon Ton, va
Khong Hanh N). Guru la goc re cua an phc, Yidam la goc re
cua thanh tu, va Dakini la goc re cua hanh ong.
BA LANH VC CUA KHAI NIEM (khor gsum gyi dmigs pa): Chu
the, oi tng, va hanh vi.
BA LANH VC CUA OI TNG (yul gsum): than tng cua Bon
Ton xuat hien hoac nh mot oi tng cua tri giac, hoac oi tng
cua tam thc hoac oi tng cua giac quan cua mot ngi nao o
(snang yul, dbang yul, kyi yul).
BA LOAI TRI KIEN (shes grab gsum): S hieu biet va thau suot ket
qua t viec hoc hoi, quan chieu, va thc hanh thien nh.
BA OC (dug gsum): Tham, san va ao tng.
BA SAMADHI (ting nge dzin gsum): ai nh cua chan nh, ai
nh cua quang minh, ai nh cua chung t t. ai nh cua chan
nh la an tru trong s bnh than cua tanh Khong von san cua moi
hien tng c ch ra bi guru goc cua hanh gia, hay n gian ch
quan tng moi s eu trong rong nh h khong. ai nh cua
quang minh la hay e long bi xuat hien t nhien nh mat tri chieu
sang h khong, hay n gian phat sinh long bi vi moi chung sanh
cha nhan ra ban chat cua s vat. ai nh cua chung t t la s
hp nhat von san cua tanh Khong va long bi bieu hien trong dang
210
mot chung t, o la chung t hoac suoi nguon t o Bon Ton va
toan bo mandala se xuat hien trong luc thc hanh. Ba samadhi nay
la khuon mau tuyet oi can thiet cho giai oan phat trien cua thc
hanh Kim Cng Tha. Trong Lamrim Yeshe Nyingpo cua Ngai,
Padmasambhava noi:
BA THAN (sku gsum): Phap than, Bao than, va Hoa than. Ba than
nh nen tang la: tinh tuy, ban chat va dien ta; nh con ng la:
cc lac, trong sang va vo niem; va nh ket qua la: ba than cua Phat
qua.
BAT SINH (skye ba med pa): Trong phng dien cua chan ly tuyet
oi, moi hien tng eu khong co mot oc lap, giong het nhau mot
cach cu the do vay khong co nen tang cho nhng thuoc tnh nh
sinh, tru, hay diet.
BAN HU VAJRA (rdo rje gros po): Ngi ban cua hanh gia, cung
chia xe s lien ket tam linh, co cung v Thay, thc hanh, hay cung
nhan c giao ly.
BARDO (bar do; Phan, antarabhava): Trang thai trung gian, trung
am. Thng e ch giai oan gia chet va tai sanh. ve chi tiet cua
bon bardo, hay xem S Phan Anh Cua Tanh Giac (Nha xuat ban
Shambhala, Boston, 1989).
BAN CHAT CUA HIEN TNG (chos kyi bdag): Mot thc the oc
lap hay s hien hu ong nhat von san trong hien tng.
BAN NGA CA NHAN (gang zag gi bdag): Y niem sai lam la co hien
hu mot cai toi, o la mot thc the thng hang, oc lap va ac
biet.
BANH XE CUA S TU HOI (tshogs kyi khor lo; Phan, ganachakra):
Thi xa, mot ba tiec tap the cua dang cung co gia tr bang so
lng vang. Ngay nay tng ng vi ba tiec cung dng
(tshogs kyi mchod pa).
BAY CHI (yan lag bdun pa): S thc hanh bay chi: anh le Tam Bao,
sam hoi hanh ong bat thien, cung dng, hoan hy vi cong c
cua ngi khac, khan thnh khong nhap niet ban, va hoi hng
cong c cho s giac ngo cua tat ca chung sanh.
211
BHUMI (sa): Cap o hay pham vi hoat ong (a) cua Bo Tat: mi
giai oan cua ba con ng cuoi cua nam Bo Tat ao. Hay xem
thap a (mi bhumi).
BIET MOT LIEN GIAI THOAT C TAT CA (geig shes kun
grol): S thau suot Phat tanh chnh mnh, trang thai can ban trong
moi t duy va cam xuc, se t ong giai thoat s quy chieu ve
nhng g xay ra.
BINDU (thig le): Trong pham tru cua du gia Bon Ton, la mot trai cau
that nho bang anh sang, thng bang c hat au.
BNH THNG (tha mal): Trang thai tam cua mot ngi bnh
thng khong chap vao s t bo hay thau suot c s vo nga ma
khong phai bang bo e tam nguyen, nhan thc thanh tnh hoac s
nhan biet cua ban tam. Trong trang thai o, suy ngh va cam xuc
cua ho khi len khong nghi ng va t ong tch luy nghiep cho
nhng vong luan hoi sau.
BO E TAM HANH (jug pai byang chub kyi sems): Bao gom chu
yeu la sau ba la mat.
BO E TAM KHONG RI TANH KHONG VA LONG BI (stong
nyid snying rje dbyer med byang chub kyi sems): Tng t nh bo
e tam tuyet oi.
BO E TAM NGUYEN (smon pai byang chub kyi sems): Bao gom
chu yeu t vo lng tam.
BOI ROI, LO LANG (rgod pa): Trang thai tam b khch ong do t
duy va cam xuc.
BON BA LA MAT (phar phin bzhi): Bon cai cuoi cua mi ba la mat
thien xao, phng tien sc manh khao khat, va tr tue.
BON BAC PHAM TRU NHAN THC (skye mehed mu bzhi): Tng
t nh bon coi vo sac. Bon trang thai thien nh cha giac ngo cua
viec an tru tren nhng niem: h khong vo tan, y thc vo tan, hoan
toan khong, khong hien dien cung khong thieu vang nhan thc..
BON BO DAKINI (mkha gro sde bzhi): Nhng dakini cua bon gia
nh: kim cng, bao sanh, lien hoa va tac nghiep. Cac Ngai la
212
nhng sinh linh tam linh em en bon hoat ong tc tai, tang ch,
knh ai va hang phuc.
BON CAP VIDYADHARA (rig dzin gyi sa):
BON CAP VIDYADHARA (tr minh vng rig dzin rnam pa bzhi):
Bon giai oan thanh tu cua bac tr thu tr tue, bac thay cua bon
giai oan ve con ng tantric mahayoga. Bon cap vidyadhara la:
hoan toan trng thanh, lam chu cuoc song, mahamudra (ai an),
va hien dien t nhien (rnam smin, tshe dbang, phyag chen, lhun
grub).
BON HOAT ONG (las bzhi): Tc tai, tang ch, knh ai va hang
phuc.
BON HOAT ONG HANG NGAY (spyod lam bzhi): i, ng, nam
va ngoi.
BON NANG LC HUYEN DIEU (rdzu phrul bzhi): Trong nhng
Tha pho thong c ke ra la muc ch, quyet nh, sieng nang,
sang suot; bon nguyen nhan e at c nang lc cua sieu tr tue.
Trong Kim Cng Tha, bon pho dien huyen dieu (cho phrul bzhi)
c noi en lasamadhi (ai nh), thanh hoa, ban quan anh, va
cung dng.
BON PHNG DIEN CUA S TIEP CAN VA THANH TU
(bsnyen sgrub kyi yan lag bzhi): Tiep can, hoan toan tiep can,
thanh tu va ai thanh tu. Bon phng dien quan trong cua thc
hanh Kim Cng Tha, nhat la giai oan tung niem cua thc hanh
Bon Ton. Tuy nhien, bon phng dien nay co the ap dung vao bat
c mc o y ngha nao trong tantra. S tng t truyen thong cua
chung nh mi ngi cai tr at nc en, dang tang pham va yeu
cau mot ieu ac biet, at c s cho phep cua ong ta e ap dung
vao muc ch cua mnh, va dung tham quyen cua mnh hoan thien
li ch cho chnh mnh va ngi khac. Trong pham vi thc hanh
tung niem, tiep can la s quan tng Bon Ton vi mantra ngc
Ngai, hoan toan tiep can la vong chung t mantra quay tron chieu
ra anh sang cung dng tat ca ch Phat trong mi phng, thanh
tu la nhan c an phc cua cac Ngai lam tnh hoa moi che
chng cua hanh gia, va ai thanh tu la chuyen hoa the gian
213
thanh mandala cua coi Phat, chung sanh thanh nam va n Bon Ton,
am thanh thanh mantra, va moi niem tng; cam xuc thanh s pho
dien thanh tnh cua tanh giac bam sinh.
BON PHNG TIEN CUA KNH AI (bsdu bai dngos po bzhi):
Rong lng, noi li t te, ban giao ly thch hp, va gi kien nh
gia li noi va hanh ong. c Lien Hoa Sanh noi trong Lamrim
Yeshe Nyingpo:
Lam trng thanh chnh con, tu hoi nhng ngi i theo nh s rong
lng.
Lam vui thch ho vi li le du dang, va an ui ho bang viec thch hp.
Nh khuyen bao ho hanh ong ay y ngha, xay dng ho mot cach
tam thi va toi hau.
Trong s hoan toan li ch huy hoang va hanh phuc. (bo th, ai ng,
li hanh, ong s).
BON QUAN ANH (dbang bzhi): Quan anh cai bnh, b mat, tr
tue-tri kien, va t ng quy bau. c Lien Hoa Sanh noi trong
Lamrim Yeshe Nyingpo:
Quan anh cai bnh lam tnh hoa than va kinh mach (nadi),
La hat giong cua Than Kim Cng va Hoa Than,
Quan anh b mat khien tnh hoa khau va kh (prana),
La hat giong cua Ng Kim Cng va Bao Than,
Quan anh tr tue lam tnh hoa y va giot bo e tam (bindu)
La hat giong cua Y Kim Cng va Phap Than,
Quan anh toi hau khien tnh hoa nhng khuon mau quen thuoc
cua A lai da thc,
La hat giong cua Tr Kim Cng va ai Cc Lac Than
(svabhavikakaya).
BON TON VI NHNG THUOC TNH (mtshan beas kyi lha): Bon
Ton toi thng la phap than chung ta. e nhan ra trang thai t
nhien nay, chung ta s dung s ho tr cua mot ang giac ngo vi
mat, tay, chan, trang phuc, v.v...
BON VO LNG (tshad med bzhi): T, bi, hy, va xa.
214
BODHICITTA (byang sems, byang chub kyi sems): Bo e tam, [1]
S khao khat at giac ngo v li ch cua moi chung sanh, [2] Trong
pham vi Dzogchen la s tnh giac bam sinh cua tam tnh thc.
BODHISATTVA (byang chub sems dpa): Bo Tat, bac a phat trien
bo e tam, khao khat at giac ngo e lam li ch tat ca chung sanh.
Mot hanh gia cua con ng ai Tha; nhat la ngi a at s a.
BRAHMA (sangs rgyas): Pham Thien, Thien chu cua coi tri sac
gii.
BUDDHA (sang rgyas): Phat, ang giac ngo, bac a hoan toan xua
tan moi che chng va vien man moi pham tnh thien. Mot bo tat
vien man, sau khi at chan ly va toan giac c biet la mot v Phat.
Thong thng, Phat dung e ch c Phat Thch Ca Mau Ni, v
Phat cua thi hien nay, a song An o vao khoang the ky th 6
trc cong nguyen. a co vo so ch Phat trong nhng kiep qua kh
a hien lo con ng en giac ngo. Trong thi Hien Kiep nay se
co mot ngan v Phat, trong o Phat Thch Ca Mau Ni la v th t.
CAM XUC PHIEN NAO (nyon mongs pa): Nam oc chat cua tham
duc, san han, ao tng, kieu man, va thu ghet lam met moi, roi
loan va hanh ha tam thc hanh gia.
CANH GII CAO (mtho ris): Ba coi cao: ngi, ban than (a tu la), va
tri.
CHAN NH (de bzhin nyid; Phan, tattva): ong ngha vi tanh
Khong hay ban chat cua s vat, phap tanh, cung co the dung e mo
ta s hp nhat cua duyen sanh va tanh Khong.
CHAP NGA (bdag dzin): Thoi quen bam vu vao y niem sai lam
rang cai toi la mot phu thuoc, noi bat, va mot thc the thng
hang. Chap nga la nguon goc cua cam xuc phien nao, va la nen
tang cho moi hanh ong nghiep bat thien dan en vong luan hoi vo
tan.
CHAT LIEU CUA THANH TU (dngos grub kyi rdzas): Nhng vat
pham thieng lieng, nh cam lo, torma (mot loai banh bang bot),
hng mot phan vao sang ngay cuoi cua thc hanh nhap that.
215
CHE CHNG (sgrib pa): Bc man che phu s nhan biet trc tiep
cua ban tam hanh gia. Trong giao ly ao Phat pho thong co vai
loai c nhac en: s che chng cua nghiep ngan can hanh gia
i vao con ng giac ngo, s che chng cua cam xuc phien nao
ngan can s tien bo tren con ng, s che chng cua tap kh
ngan can s bien mat cua nham lan, va che chng cuoi cung cua
tri kien nh nguyen ngan can at c toan giac.
CHIM GARUDA (bya khyung kim x ieu): Mot con chim cua than
thoai co the bay t cuoi vu tru nay en vu tru khac ch trong mot
lan vo canh. Truyen thuyen noi rang chim mi n a hoan toan
phat trien va san sang bay len bau tri. Trong giao ly Dzogchen,
kim x ieu bieu tng s thanh tu bam sinh cua mot thien gia s
hien dien nhng pham tnh t nhien cua Phat tanh c bieu lo
hoan toan vao luc chet; s at c Phat qua xay ra cung luc ri
bo than xac.
CHIMPHU (chims phu): Hang ong an tu tren Samye gia Tay
Tang. c Guru Rinpoche a nhap that vai nam tai ay.
CHN THA TIEM TIEN (theg pa rim pa dgu): Thanh van, Bch chi
Phat, Bo tat, kria, upa, yoga, maha, anu, ati.
CH PHAT HIEN MINH VA PHAN NO (zhi khro): Bon mi hai v
Phat hien minh: Samantabhadra va Samantabhadri [Pho Hien va
phoi ngau), nam v Phat nam, n, tam Bo tat nam va n, sau v
muni, va bon v gi cong nam va n; nam mi tam v Phat phan
no: nam v Heruka nam va n, tam v yogini, tam thien n tramen,
bon ngi n gi cong, hai mi tam v shvaris. Xem chi tiet trong
quyen T Th Tay Tang: Giai Thoat Trong Bardo Nh S Nghe,
ban dch cua Francesca Fremantle va Chogyam Trungpa (nha xuat
ban Shambala 1987).
CHU CUA GIA NH (rigs kyi bdag po): V Phat chnh cua gia nh
ma v Bon Ton Yidam rieng cua hanh gia thuoc ve. V du, v Phat
tren nh au c Avalokiteshvara (Quan T Tai) la A Di a.
CHU NGHA H VO (chad lta): Nguyen ngha la quan iem gian
oan. Quan iem cc oan khong co g ca: khong tai sanh hay
nghiep qua, va khong co s hien hu cua mot tam sau khi chet.
216
CHU NGHA VNH CU (thng kien rtag lta): Tin rang moi s la
thng hang khong do ai tao ra; ac biet, s nhan dang hay y thc
cua ngi o co tnh chat cu the o la s oc lap, vnh vien va duy
nhat.
Chu tam mot iem trong tam va em s hien dien song
ong cua no vao hoan thien.
CHUNG SANH (sems can): Bat ky sinh linh nao song trong sau coi
cha c giai thoat.
CHUYEN LUAN VNG (Universal monarch, khor los sgyur bai
rgyal po; Phan, chakravartine): Bac cai quan bon chau luc cua nhan
loai. Ngai mang ba mi hai hao tng cua mot Bac V ai, va vi
nhng cong s tr giup Ngai cai quan bang bay s hu quy bau:
Banh xe bau, ngoc bau, hoang hau bau, bo trng bau, voi bau,
nga bau, va tng lnh bau.
CHUYEN PHAP LUAN (chos kyi khor lo skor ba): thanh ng bieu
tng cho viec ban Giao Phap.
CONG CHUA TSOGYAL (jo mo mtsho rgyal): Cung c biet la
Khandro (Dakini) Yeshe Tsogyal, ba la e t than can cua c
Guru Rinpoche va la ngi soan thao phan chnh yeu giao ly cua
Ngai.
CONG CHUA X KHARCHEN (mkhar chen bza): Yeshe Tsoygal.
CONG C (bsod nams): Thien nghiep ket qua t hanh vi ao c.
CC LAC, TRONG SANG, VA VO NIEM (bde gsal mi rtog pa): Ba
kinh nghiem tam thi cua thien nh. Bam vao chung la gieo trong
chung t tai sanh trong ba coi. Khong bam vao chung la s trang
hoang cua ba than.
CON NG (lam): Nam con ng hay giai oan en giac ngo,
con ng tch luy, ket hp, thay, trng dng va khong con hoc.
Chung co the c giai thch tuy theo moi tha.
CON NG CUA CAI THAY (mthong lam): Cai th ba cua nam
con ng, o la s at c a th nhat (s a), giai thoat khoi
luan hoi va nhan ra c chan ly cua thc tai.
217
CON NG HOAN THIEN (thar phyin pai lam): Cai th nam cua
nam con ng, va la trang thai hoan tat, giac ngo vien man.
CON NG TIEP HP (sbyor lam): Cai th hai cua nam con
ng, trong o hanh gia tien trien than can va tiep hp vi nhan
thc chan ly cua thc tai.
CON NG KHONG B GIAN OAN (bar chad med lam): Con
ng hay nen tang la phng thuoc xoa trc tiep nhiem o can
c t bo tren con ng hien tai cua hanh gia va nh o am
bao rang khong co s gian oan nao co the gay tr ngai cho viec
hien lo tr tue von la ket qua t con ng ac biet cua hanh gia
ay.
CON NG TCH LUY (tshogs lam): Cai au tien cua nam con
ng, lam nen tang cho cuoc hanh trnh en giai thoat va bao gom
s tch luy cong c to ln hng en thanh tu nay. Tren con
ng nay, hanh gia at tr tue, khai niem hieu biet ve vo nga nh
hoc hoi va quan chieu. Nh phng tien trng dng bon ap dung
cua tnh thc, bon chanh tinh tan, va bon chi cua hanh ong ky
dieu, hanh gia thanh cong trong viec loai bo nhng nhiem o tho
nang gay ra au kho luan hoi va at c nhng pham tnh thien
cua sieu tri kien va ai nh cua dong Phap dan en con ng
tch luy.
CON NG TRNG DNG (sgom lam): Cai th t cua nam
con ng, trong o hanh gia trau doi va tu hanh nhng thc hanh
cao hn cua mot Bo tat, ac biet latam phng dien cua con ng
cac bac ton quy.
CON NG VA BHUMI (sa lam): nam con ng va thap a bo
tat.
COI THAP (ngan song): Ba coi: a nguc, nga quy, va suc sinh.
COI THIEN CUA CH THIEN (lhai bsam gtan gyi ris): Mot trang
thai thien nh cua tam tap trung vi s quy chieu khong dan en
giai thoat ma tai sanh la mot v tri trong coi sac gii, phat sinh qua
nhng tap trung tam thc nh the.
218
DAU AN CHNH VA PHU (mtshan dpe): Ba mi hai hao tng
chnh va tam mi ve ep phu la s ac tnh hoa toi u cua than
tng vien man mot hoa than hay bao than Phat. Mot ang cai
quan vu tru (chuyen luan thanh vng) cung c noi la co nhng
tng tng t.
DAKA: Dung thc nam (giong nh dakini)
DAKINI (mkha gro ma): Khong hanh n, mot trong ba goc, nhng
bac tam linh ap ng nhng hoat ong giac ngo, nhng Bon Ton
tantric n, bac bao ve va phuc vu Giao Phap c Phat va hanh gia.
DHARMA (chos) Giao Phap, giao ly cua c Phat; oi khi dharma
co ngha hien tng hay oi tng tam linh, cung nh thuoc tnh
hay pham tnh.
DHARMAPALA (chos skyong): Nhng phi nhan nguyen bao ve va
canh gi giao ly cua c Phat va nhng ngi i theo Phat. Nhng
Dharmapala co the thuoc the gian nh nhng sinh linh ao c
cua luan hoi, hoac nhng Ho Phap tr tue, la nhng hoa than lu
xuat cua ch Phat va Bo tat.
DHARMATA (chos nyid): Phap tanh, ban tanh bam sinh cua tam va
hien tng.
DONG TRUYEN NGHE (nyan brgyud): Dong truyen giao ly mieng
t v Thay en e t.
DZOGCHEN (rdzogs pa chen po, rdzogchens; Phan, mahasandhi,
maha ati, ai Vien Man):, la giao ly vt len nhng Tha nguyen
nhan, cao nhat trong nhng tanra noi cua Phai Nyingma (Mu o),
c day au tien trong the gii loai ngi bi bac vidyadhara v
ai Garab Dorje. Dzogchen la phap toi thng cua tat ca tam van
bon ngan phap mon uyen tham. No la s nhan biet cua c Phat
Pho Hien, chnh xac nh no la. Nhng kha canh cua tr tue va
phng tien cua Dzogchen c biet la trekcho va thogal.
GIAI OAN THANH TU (rdzogs rim): Giai oanthanh tu vi
nhng bieu hien co ngha nhng thc hanh yoga nh noi hoa
(tummo). Giai oan thanh tu khong co bieu hien la s thc hanh
cua Dzogchen.
219
GIAI OAN PHAT TRIEN (bskyed rim; Phan, utpattikrama): Mot
trong hai phng dien cua thc hanh Kim Cng Tha o la tao ra
mot hnh anh tam linh thanh tnh e tnh hoa tap kh. Tinh hoa cua
giai oan phat trien la nhan thc thanh tnh hay quan iem sung
knh, co ngha nhan biet sac tng, am thanh va niem tng nh
Bon Ton, mantra va tr tue.
GIAC NGO (byang chub, Phan, bodhi): Thong thng nh trang thai
Phat qua c ac tnh hoa bang s vien man tch luy cong c va
tr tue, va nh tay tr hai che chng, nhng oi luc cung ch cho
s giac ngo cua nhng pham vi thap nh mot A la han hay Bch chi
Phat.
GIAC NGO ROT RAO (byang chub mchog, byang chub snying po):
Nh Phat qua.
GIAC NGO VO THNG (bla na med pai byang chub): Phat qua
hoan toan vien man.
GIAI THOAT (thar pa): Thoat khoi luan hoi.
GIAI THOAT CA NHAN (so sor thar pa; Phan, pratimoksha biet
giai thoat): Bay bo gii luat cho ngi thng, tho nhan theo luat
tang cua Hinayana. Gii nguyen cho can s nam va n, gii
nguyen cho sa di va sa di ni, them vao nhng gii nguyen th thach
cho sa di ni nh mot bc tien en viec tho cu tuc gii; gii luat
cua mot ty khu ni (bhikshuni): cung nh cua ty khu. Co tam loai
khi nhan gii nguyen an kieng ch an ngay mot ba. Gii luat cua
giai thoat ca nhan la chuan mc ao ly can ban cua ao c o la
nen tang chung cho mot thc hanh cua ao Phat.
GIAO LY AI THA (theg pa chen poi chos): Giao ly cua c
Phat c ket tap trong lan chuyen phap luan lan th hai va ba va
nhng luan giang ve chung cua cac ai hoc gia An o va Tay
Tang.
GIONG NOI PHAM THIEN (tshang pai dbyang): Giong noi c
phu cho nhng pham tnh hoan thien cua Pham Thien, v vua cua
ch thien.
GOC RE AO C (dge bai rtsa ba): Hanh ong thien.
220
GURU (bla ma): V thay tam linh.
GURU, YIDAM VA DAKINI (bla ma yi dam mkha gro): Ba goc
cua thc hanh Kim Cng Tha: guru la goc cua an phc, yidam
la goc cua thanh tu, dakini la goc cua hoat ong
HAI BAC VO NGA (bdag med gnyis): Khong co t tnh trong ban
nga ca nhan cung nh trong moi hien tng.
HAI TCH LUY (tshog gnyis): S tch luy cong c bang khai niem
va tr tue vt tren khai niem.
HANG T T VU TRU (stong gsum jig rten gyi khams): Pham vi cua
mot hoa than sieu pham dung thong trong mot t Nui Tu Di, ma mot
Nui Tu Di c bao quanh bi bon chau luc va nhng rang nui.
HANH GIA TANTRIC (sngags pa): Mot ngi a nhan quan anh,
tiep tuc thc hanh nghi quy va gi cam ket.
Hay gi tinh tuy tr tue bat bien nay, xuat hien trong h
khong,
HE THONG KET QUA CUA KIM CNG THA (bras bu gsang
sngags): He thong Kim Cng Tha nhan ket qua la con ng nh
xem Phat tanh la hien dien von san va con ng la khai m trang
thai nen tang cua hanh gia. ieu nay khac vi Tha triet hoc
nguyen nhan cua ai Tha va Tieu Tha xem con ng la s
dan en va tao ra trang thai Phat qua. Mot cach c ban, hai tiep
can nay khong mau thuan. Xem Kim Cng Tha.
HIEN TNG (chos, snang ba): Bat c nhng g co the kinh nghiem,
biet hay t duy.
HINAYANA (theg pa dman pa): Tha chu tam thien quan ve t ieu
e va thap nh nhan duyen v muc ch giai thoat ca nhan.
H khong rong rang v ai cua chan nh thanh tnh nh
bau tri.
HO PHAP (chos skyong): V bao ve giao ly c Phat.
HOC PHAI TRIET HOC (grub mtha): Bon hoc phai hay t duy Phat
giao la: Vaibhashika (Thang Luan Tong), Sautrantika (Kinh Lng
Bo), Cittamatra (Duy Thc Luan), va Madhyamaka (Trung Quan
221
Luan). Hai cai trc thuoc Tieu Tha, va hai cai sau thuoc ai
Tha.
GIAO HUAN KHAU TRUYEN TOAN GIAC (thams cad mkhyen
pa): oi nghch vi truyen thong triet hoc kinh vien, nhng giao
huan khau truyen cua dong truyen thc hanh la ngan gon va suc
tch nen chung luon co the gi c trong tam; o la nhng li giao
huan rat thc te va v the chung la nhng phng tien hieu qua giai
quyet trc tiep vi viec thc hanh tnh hoa nhng che chng cua
hanh gia va tap hp hai tch luy.
HOA (drod): Cai au tien trong bon kha canh biet chac tren con
ng ket hp. Than can vi tr tue nh la cua con ng thay
biet nh s hu s tap trung ong quy vi tr tue bien biet.
INDRA (brgya byin): Thien chu cua coi duc gii. Ngai tren nh
Nui Tu Di trong Cung ien Toan Thang va cung c biet la
Shakra, bac cai quan ch thien.
JAMPUVIPA (dzam bu gling): Diem phu e, chau luc hng nam
Nui Tu Di, trung tam cua the gii trong vu tru hoc Phat giao.
KAYA (sku): Than, trong y ngha cua mot than hay s lu xuat cua
vo so pham tnh.
KET QUA CUA HAI THAN (sku gnis kyi bras bu): Trang thai Phat
quahoan tat va vien man bao gom phap than va sac than, trong o
sac than am ch ca hai bao than va hoa than.
Khien tnh hoa cai chet, trung am va tai sanh;
KIEN, THIEN, HANH (lta ba sgom pa spyod pa): nh hng triet
hoc, hanh ong phat trien thoi quen o, thng ngoi thc hanh va
thc hanh ay u s thau suot o trong hoat ong i song hang
ngay. Moi tha cua chn tha co nh ngha rieng ve kie, thien,
hanh.
KILAYA (phur ba): Dao gam thieng lieng s dung trong nghi le
tantric.
KIM CNG S (rdo rje slob dpon): Mot v Thay tantric tinh thong
y ngha va nghi le cua Kim Cng Tha. V Thay t o hanh gia
222
nhan c giao ly tantric. Cung co the ch v Thay chu toa mot nghi
le tantric.
KINH NGHIEM VA NHAN BIET (nyams rtog): Mot dien ta dung
cho s thau suot va tien bo tren con ng. Kinh nghiem am ch
kinh nghiem tam thi cua thien nh, va nhan biet e bat bien s
hieu biet ve ban chat cua s vat.
KLESHAS (nyon mongs pa): Phien nao.
KY LUAT (tshul khrims): Hay xem nguyen va gii luat.
La chung t nhan qua khien san sinh moi s.
La hat giong cho than kim cng va hoa than,
La hat giong cua ng kim cng va bao than,
La hat giong cua tam kim cng va phap than,
La hat giong cua tr tue kim cng va svabhavikakaya (than tinh tuy).
Lam trng thanh chnh con, tu hoi nhng ngi i theo nh s rong
lng.
Lam vui thch ho vi li le du dang, va an ui ho bang viec thch hp.
LANH VC NHAN THC (skye mched): ay am ch trang thai
cua tam trong bon coi vo sac.
Lu xuat s huyen dieu cua long bi, mot tanh giac sang soi
nh may toa khap.
MAHADEVA (lha chen): Mot dang cua Than Shiva.
MAHAMUDRA (phyag rgya chen po): Trong pham vi sach nay, hoac
mahamudra am ch s thanh tu toi thng cua mahamudra (ai
an), ong ngha vi toan giac, hoac than mahamudra cua Bon Ton
Yidam, a nhac en tren.
MAHANIRVANA (mya ngan las das pa chen po): ai niet ban,
trang thai an tru cua Phat qua cuoi cung khong trong luan hoi va
cung khong giong nh trang thai niet ban thu ong cua mot A la
han.
MAHASANDHI (Phan, rdzogs pa chen po): ai Vien Man.
223
MAHAYANA (theg pa chen po): Tha cua Bo Tat no lc at toan
giac v muc ch giai thoat tat ca chung sanh. ai Tha co hai
phng dien: kinh (sutra), nhan manh en giao ly sau rong va
mantra, nhan manh en s uyen tham. S giai thch chi tiet ve
sutrayana (hien giao), hay xem quyen Abhisamayalamkara cua
Maitreya hoac Vien Ngoc Trang Hoang Cua S Giai Thoat cua
Ngai sGam.po.pa, do Hernert V. Guenther phien dch (Nha xuat
ban Shambala, Boston, 1989).
MAHESHVARA (dbang phyug chen po): Mot trong nhng v Than
chnh cua An o giao (Hindu).
MANDALA (dkyil khor): Ngha en la trung tam va chung quanh,
thong thng, mot Bon Ton cung vi nhng hoan canh chung
quanh. Mandala la mot bieu tng ai dien coi cua mot Bon Ton
tantric, toan the vu tru c quan tng nh mot cung dng, va
cung la s sap xep cua s cung dng trong nghi le mat tong.
MANTRA (sngags): [1] ong ngha vi Kim Cng Tha. [2] Mot
ket hp ac biet cua am thanh bieu tng va lien thong vi ban
the cua mot Bon Ton: v du OM MANI PADME HUNG. Co ba loai
chu yeu: guhya mantra, vidya mantra, va dharani mantra.
MANTRA B MAT (gsang sngags; Phan, Guhyamantra): ong ngha
vi Kim Cng Tha hay giao ly tantric. Guhya co ngha b mat,
gom ca hai s che dau va t-b mat. Mantra trong pham vi nay co
ngha xuat chung, loi lac hay li nguyen tan than quy gia.
MANTRA SHUNYATA (shu nya tai sngags): Mantra cua Tanh
Khong: OM SVABHAVA SHUDDHO SARVA DHARMA SVABHAVA
SHUDDHO HAM.
MANTRA VA TRIET HOC: Mantra co ngha Kim Cng Tha,
trong khi tha triet hoc gom Tieu tha va ai tha.
MANTRADHARA (sngags chang): Ngi thanh thao ve nghi le
tantric.
MARA (bdud): Ma vng hay anh hng ma quy gay che chng
cho thc hanh va giac ngo. Than thoai hoc noi Mara ngu coi cao
nhat cua duc gii, Mara la bac thay ve ao giac a co gang ngan
224
can c Phat at giac ngo tai Bo e ao Trang. Vi hanh gia cua
Giao Phap, Mara bieu tng hoa s chap nga va ban tam en tam
moi quan tam the gian.
MARA CUA HANH ONG CONG C (bsod nams kyi las kyi
bdud): Khuynh hng thu hut vao muc tieu thc hanh tam linh
hng en viec ket thuc tnh ch ky. Nhng hanh vi ao c khong
theo s t bo hay bo e tam.
MONKHA SENGA DZONG: Mot hang ong tai hng ong
Bumthang Bhutan c c Lien Hoa Sanh s dung va sau nay
la Yeshe Tsogyal nh mot ni thieng lieng e thc hanh nghi quy.
MI BAT THIEN (mi dge ba bcu): Hanh ong xau cua than la sat
sinh, trom cp, ta dam. Hanh ong xau cua khau la noi doi, noi
chia re, noi li tho tuc, va noi chuyen phiem. Hanh ong xau cua y
la tham, san, va si (ta kien).
MI BHUMI (sa bcu): Thap a, mi cap o phat trien cua mot bo
tat thanh mot v Phat toan giac. moi cap bac, nhiem o vi te se
c tnh hoa nhieu hn va nhng pham tnh giac ngo mc o
cao hn se xuat hien: Hoan H a, Ly Cau a, Phat Quang a,
Diem Hue a, Nan Thang a, Hien Tien a, Vien Hanh a,
Bat ong a, Thien Tue a, Phap Van a.
MI HAI GIAC QUAN NEN TANG (skye mched bcu gnyis): nam
giac quan va giac thc, va nam oi tng cua giac quan va oi
tng cua giac thc.
MI PARAMITA (phar phyin bcu): Sau ba la mat them vao phng
tien, sc manh, c nguyen va tr tue.
MI TAM CAU TAO (khams bco brgyad): Sau tch tu cua thc,
sau cua can, sau cua tran (oi tng cua sau can).
Mudra n gian trong cach cua mot chung t vi te.
ANG CHIEN THANG (rgyal ba, jina): Tng t nh c Phat.
ANG GIAC NGO (sangs rgyas): Nh ch Phat.
ANG TON QUY (dkon mchog): Tng t nh Tam Bao
225
ANG TON QUY (skye mchog): V Thay v ai, Bo tat, hay A la
han, bac a at c con ng cua cai thay, cai th ba trong nam
con ng.
NAM CAM XUC PHIEN NAO (nyon mongs pa lnga): Tham, san, si
(ao tng), kieu man, thu han.
NAM CON NG (lam lnga): Con ng tch luy, ket hp, kien,
trau doi tu dng, va con ng khong con hoc na. Nam con
ng bao phu toan bo tien trnh t luc bat au thc hanh Phap cho
en khi hoan toan giac ngo.
NAM GIA NH (rigs lnga): Ngu bo, nam gia nh Phat: Nh Lai bo,
Kim Cng bo, Lien Hoa bo, Bao Sanh bo, va Tac Nghiep bo. ai
dien cho nhng pham tnh bam sinh cua tinh hoa giac ngo cua
chung ta.
NAM HANH ONG CO KET QUA LAP TC (mtshams med pa
lnga): Nam nghiep, toi loi, hay hanh ong xau co qua lap tc la
giet cha, me mnh, giet mot v a la han, gay chia re trong tang
oan, va lam chay mau mot v Phat vi y nh xau. Nam hanh
ong xau gan nh hay sap sa (de dang nye ba lnga) cng hiep
me mnh, mot a la han, giet mot bo tat a kien co (nivata
bhumi), giet mot bac ton quy tren con ng ren luyen (tc la cha
phai mot a la han), trom cap phng ke sinh nhai cua tang oan, va
huy diet mot bao thap.
NAM LOAI CUNG DNG (nyer spyod lnga): Nhng vat chat a
thch cua nam giac quan.
NAM SIEU TR TUE (mngon shes lnga): Kha nang thc hien nhng
ieu ky dieu, thien nhan thong, thien nh thong, tha tam thong va
nh lai nhng kiep song trc.
NAM SUY HOAI (snigs ma lnga): [1] Thoai hoa quan iem do s
xuong cap trong viec t bo c hanh co ngha la ta kien. [2] Thoai
hoa cam xuc phien nao do s xuong cap trong ao c cua chu the
co ngha ban chat tho lo cua tam, trong o s tho lo am ch phien
nao (kleshas) manh me va keo dai. [3] S Thoai hoa thi gian do
s suy giam hng thu co ngha s suy giam cua Kiep Xung ot.
[4] S Thoai hoa cua tuoi tho do suy giam sinh lc duy tr co ngha
226
s giam tho cho en luc con mi nam. [5] Thoai hoa cua chung
sanh co ngha la s suy hoai cua than do hnh dang thap kem va
kch thc nho, s suy giam cong c do t nang lc va s ac biet,
s suy giam cua tam do tr tue kem sac ben, kha nang ghi nh
giam sut, va t chuyen can i. Do o, s thoai hoa cua chung sanh
ma ba loai suy giam cung xay ra co ngha tam cua ho kho thuan
phuc.
NAM THAN (sku lnga): Trong sach nay nam than hay nhng phng
dien cua Phat qua la Phap than, Bao than, Hoa than, Cot tuy than
va ai Cc Lac than. a c nh ngha trong chng S ren
luyen tam cua Kim Cng Tha.
NAM TR TUE (ye shes lnga): Tr tue phap gii, tr tue nh gng,
tr tue bien biet, tr tue bnh ang, va tr tue vien man.
NH (rtse mo): Mot trong bon kha canh xac tn tren con ng ket
hp.
NAGA (klu): Rong, mot sinh linh giong nh ran, song trng tho,
hung manh, c tru di nc va thng canh gi nhng kho tang
v ai. Chung thuoc ve na coi ngi va na coi than. Thng song
trong than ran, nhng nhieu luc co the chuyen thanh than ngi va
thng c mo ta co than ngi t that lng tr len vi mot uoi
ran di. Chung co nhiem vu kiem soat thi tiet, nhat la ma.
AI NH HUYEN DIEU (sgyu ma lta bui ting nge dzin): nh th
hai cua ba tam ma e (samadhi ai nh), ban chat la long bi va
quang minh, t nhien nh anh sang mat tri chieu vao khong gian.
AI VA TIEU THA (theg pache chung): Mahayana va Hinayana.
Mahayana (ai Tha) bao gom nhng tha tantric. Hinayana bao
gom giao ly cho thanh van va duyen giac. Ngha rong cua ai
hay tieu am ch pham vi c nguyen, phng phap ap dung, va
s sau sac cua thau suot.
AI VIEN MAN (rdzogs pa chen po): Cai th ba cua tantra noi cua
phai Nyingma.
NAMO (phyag tshal lo): S knh le hay li chao.
227
NGA QUY (yid dvags): Mot trong sau bo chung sanh. Nhng chung
sanh nay b hanh ha bi nghiep qua cua nhan thc bat tnh gay au
kho manh liet v them muon, oi va khat.
NGHIEP TNG TUC CUA THC HANH TRC (sngon sbyang
kyi las phro): S lien tuc cua thc hanh Phap t kiep song trc.
NGI D GIAO (mu stegs pa): Ngi chap thu ta kien, hanh ong
bat thien la khong quan trong, khong tin kiep trc, kiep sau,
khong co ket qua t viec thc hanh con ng, v.v..
NGU UAN NAM KET TAP (phung po lnga): Nam phng dien
bao gom s cau tao than the, tinh than cua mot chung sanh: than
vat chat, cac can, quan niem, s hnh thanh va y thc.
NGUYEN HU TNH (dam tshig sems dpa, dam tshig pa): Bon Ton
c quan tng bi hanh gia.
NHAN BIET CAO (mngon par shes pa): Xem sieu tr tue.
NHAN THC BNH THNG (tha mal gyi snang ba): Cach thc
mot ngi bnh thng kinh nghiem. Xem Bnh thng.
NHAN THC THANH TNH (dag snang): Xem moi trng nh coi
Phat, mnh va ngi khac nh Bon Ton, am thanh nh mantra, va
niem tng nh tr tue.
NH TH (de bzhin nyid): Ban chat cua tam va hien tng.
Nh khuyen bao ho hanh ong ay y ngha, xay dng ho mot cach
tam thi va toi hau.
NHNG TRNG PHAI TRIET HOC THAP (grub mtha dman pa):
Hai hoc phai chnh cua Hinayana, Vaibhashika va Sautrantica. So
sanh vi Mahayana chung c goi la thap v khong thiet lap tanh
Khong cua moi hien tng.
NIET BAN (mya ngan las das pa): S huy diet nguyen nhan tao ra
luan hoi. Niet ban thap am ch viec at giai thoat khoi luan hoi cua
mot hanh gia Tieu Tha. Khi lien quan en mot v Phat, niet ban la
mot trang thai giac ngo v ai phi an tru khong ri vao trang thai
cc oan cua luan hoi cung nh khong ri vao trang thai nh thu
ong cua mot A la han.
228
NIRMANAKAYA (sprul sku): Hoa than, than th ba cua ba than,
kha canh giac ngo c ieu phuc va chung sanh bnh thng co
the nhan thc.
A NGUC VO GIAN (mnar med kyi dmyal ba; Phan. Avichi): a
nguc thap nhat trong tam hoa nguc.
OC GIAC PHAT (rang rgyal, rang sangs rgyas): Mot v giac ngo
n oc, mot v A la han at niet ban chu yeu nh thien nh ve
moi lien ket cua thap nh nhan duyen theo th t nghch, khong can
en giao ly trong i o, nhng thieu s giac ngo vien man cua
mot v Phat va khong the lam li ch cho vo so chung sanh nh mot
c Phat.
NUI TU DI (ri rab lhun po): Ngon nui huyen thoai khong lo gia he
thong the gii, ni hai bo ch thien thap nhat cua coi duc gii sinh
song. c bao quanh bi mot chuoi nui, ho, chau luc va ai dng
nho hn va c noi la cao hn mc nc bien 84.000 ly (mot ly
bang 4,8km)
ORGYEN (o rgyen: Phan, Uddiyana): Con c goi la Uddiyano
hoac Odiyan, ay la nha cua cac dakini, ni sinh cua c Lien Hoa
Sanh, c biet khu tru tai thung lung Swat hng tay bac An o,
giap bien gii vi Afghanistan ngay nay. Thi tien s, c
Hayagriva va Vajra Yogini hang phuc ai quy chap nga. Khi than
quy ri xuong at, trai tim rt vao x Uddiyana, tao thanh s trung
hp cat tng ngau nhien cho s truyen ba giao ly Kim Cng
Tha.
PADMAKARA (pad ma byung gnas): Lien Hoa Sanh giong nh
Guru Rinpoche. Danh hieu Padmakara va Padmasambhava c s
dung luan phien trong van hoc Tay Tang, oi luc trong nhng bai
ke Tay Tang, oi khi trong Phan ng.
PARAMITA (pha rol tu phyin pa): Ti b ben kia. Khai niem sieu
vt chu the, oi tng va hanh vi. Xem sau, mi ba la mat.
Phan chnh bat au vi samadhi bao la va uyen tham
PHAT QUA (sangs rgyas): S toan giac vien man cua bac khong tru
trong luan hoi lan niet ban.
229
PHAT QUA TOAN GIAC (rnam mkhyen sangs rgyas kyi sgophang):
Trang thai cua s giac ngo hoan toan co tr tue vien man thay biet
s vat nh no la va vi tr tue nhan biet moi hien hu o.
PHAT TANH (bde gshegs snying po): Nh lai tang, tinh hoa cua ch
Nh Lai; kha nang giac ngo hay tanh giac ngo von san hien dien
trong moi chung sanh. e biet them chi tiet hay xem quyen Phat
Tanh cua Ngai Thrangu Rinpoche.
PHAT, PHAP, VA TANG OAN (sangs ryas chos gde dun): Tam
Bao. Nhng oi tng quy y that s. e biet them chi tiet hay xem
quyen Phat Tanh cua Ngai Thrangu Rinpoche (Nha xuat ban
Rangjung Yeshe, 1988).
PHAP GII (chos kyi dbying): Coi hien tng, chan nh trong o
tanh Khong va phu thuoc nguyen thuy la bat kha phan. Ban tam va
hien tng nam vt len sinh, tru, va diet.
PHAP THAN (chos sku): mot trong ba than, no la tam thc hay kha
canh khong bieu lo. Co the hieu mot cach khac tuy theo boi canh
cua nen tang, con ng, va ket qua. Trong sach nay, chu yeu lien
quan en nhanthc, h khong, va kha canh n gian cua tam hanh
gia vao thi iem cua con ng. Hay xem ba than cua ket qua.
PHAT TRIEN VA THANH TU (bskyed rdzogs): Phng tien va tr
tue cua thc hanh Kim Cng Tha. Giai oan phat trien cua tao ra
bi tam. Giai oan thanh tu co ngha an tru trong trang thai phi
tao tac cua tam.
PHI KHAI NIEM HOA CUA BA LANH VC (khor gsumdmigs
med): Khong chap vao nhng khai niem ve oi tng, chu the va
hanh vi.
PHI PHAT GIAO (phyi pa, mu stegs pa; Phan, tirthika): Nhng v
thay chap chat vao triet ly cua quan iem cc oan nh chu ngha
h vo, vnh cu (thng kien va oan kien), ac biet la An o
Giao, ao Jana (jain), hay chu ngha duy vat.
PHI PHAP (chos min): Bat ky hanh ong hay thuoc tnh nao mau
thuan vi Giao Phap, nhat la tam moi quan tam the gian.
230
PHI THIEN NH (sgom med): Trang thai khong gi s tap trung
vao mot oi tng hoac chu the thien nh. Cung am ch trang thai
th t cua Mahamudra, trong o khong can phai thien nh hay trau
doi.
PHNG PHAP YOGIC (rtul shugs): Nhng thc hanh them vao cho
mot tantrika e ren luyen trong viec thc hien ay u quan iem
cua Kim Cng Tha trong hoat ong hang ngay, v du, ba tiec
cung dng.
PHNG TIEN (thabs; Phan, upaya): Phng phap hay phng tien
thien xao, o la s ap dung thc tien cua giao ly ao Phat. Cung
co the ch cai th bay cua mi ba la mat.
PHNG TIEN VA TR TUE (thabs dang shes rab; Phan, upaya va
prajna): Phat qua at c nh hp nhat tr tue va phng tien;
trong ai tha, chung la long bi va tanh Khong, bo e tam tng
oi va tuyet oi. Trong Kim Cng Tha, tr tue va phng tien la
giai oan phat trien va hoan thien. Theo hoc phai Kagyu (Mu en),
phng tien am ch mot cach ac biet ve con ng phng tien,
sau giao phap cua Naropa, va tr tue la con ng giai thoat,
thc hanh thc te cua Mahamudra. Theo Dzogchen, tr tue la kien
thanh tnh nguyen s, s thc hanh trekcho nhan ra tam yeu cua
giac ngo trong hien tien, trong khi phng tien la s thien nh cua
hien dien t nhien, s thc hanh thogal lam can kiet nhiem o va
nh kien nh o at c than cau vong ch trong mot kiep.
PHONG AI VA CH TRCH (sgro btag + skur deb): Chap vao s
hien hu hay thuoc tnh cua ieu g ma no khong co va anh gia
thap s hien hu hay thuoc tnh cua cai g o ma no thc s co.
PRAJNAPARAMITA (shes rab kyi pha rol tu phyin pa): Tr tue sieu
pham. Giao ly ai Tha ve s thau suot tanh Khong, sieu vt
nh kien ve chu the, oi tng, va hanh vi. Ket hp vi lan
chuyen phap luan th hai.
PRANA (Phan: rlung): Nang lng lu thong trong than.
QUAN IEM (lta ba): Cai thay (kien), mot hieu biet va nh hng
ac biet at can ban tren viec hoc tap nghien cu triet hoc. Trong
lanh vc cua mahamudra va trekcho, quan iem am ch trang thai
231
cua bnh thng tam hay giac tanh t hien hu thoat khoi bat ky
khai niem nao, ngay ca s thau suot triet hoc.
QUANG MINH (od gsal): Nguyen ngha la thoat khoi bong toi cua
vo minh va c phu cho kha nang nhan biet. Hai phng dien la
quang minh h khong, giong nh bau tri rong m trong sang, va
quang minh bieu hien, nh anh sang ngu sac, hnh anh, v..v...
Quang minh la ban tanh hien dien khong pha tron khap luan hoi va
niet ban.
QUANG MINH CUA PHAP TANH (chos nyid od gsal): Tanh giac
bam sinh, o la ban tam cua tat ca chung sanh.
QUAN ANH (dbang): S trao quyen hay cho phep thc hanh giao
ly cua Kim Cng Tha, ca vao khong the thieu c e thc
hanh Mat tha.
Quan anh b mat tnh hoa ng va prana (kh lc)
Quan anh cai bnh lam tnh hoa than va nadis (kinh mach)
QUAN ANH GIAC TANH PHO DIEN (rig pai rtsal gyi dbang): S
quan anh e thc hanh Dzogchen. oi khi am ch viec at giac
ngo nh thc hanh Dzogchen.
Quan anh toi hau lam tnh hoa nhng khuon mau tap kh cua thc a
lai da
Quan anh tr tue lam tnh hoa y va bindu (giot anh sang)
QUY CHIEU (dzin pa): Hoat ong tam linh chap vao mot oi tng
vat chat, kinh nghiem, khai niem, hay tap hp nhng y niem triet
hoc.
QUY CHIEU NH NGUYEN (gnyis dzin): Kinh nghiem c hnh
thanh do ngi nhan thc va oi tng c nhan thc.
QUY CHIEU VE S CU THE (dngos dzin): Tap kh chap nga va
nhng oi tng ben ngoai la co that, ben vng va lau dai.
RAKSHAS (srinpo): La sat, mot sinh linh hay ma quy xau ac.
RASAYANA (bcud len): Xem trch tinh chat.
RUDRAS (ru dra): [1] Mot loai na than na quy ngang bng, [2]
ma quy chap nga.
232
RUPAKAYA (gzugs kyi sku): Sac than, mot thuat ng tong hp cua
hoa than va bao than.
SADHANA (sgrub thabs): Nghi quy, phng tien thanh tu. Nghi
thc va thu tuc Tantric e thc hanh thng nhan manh giai oan
phat trien.
SAC GII (gzugs khams; Phan, rupa-dhatu): Mi bay coi tri cua
luan hoi bao gom ba lan bon coi thien, va nam coi thanh tnh. Mot
trang thai thieng lieng vi te cua luan hoi gia duc gii va vo sac
gii, o khong co giac quan ngi, khong co giac quan nem v va
bo phan sinh duc. Nhng sinh linh ay co than anh sang, trng
tho va khong co cam giac au kho. Tam thc khong lanh manh nh
bam luyen khong the khi len.
SAC THAN (gzugs sku): Bao than va Hoa than la tng co the nhan
biet oi nghch vi Phap than vo tng.
SAC THAN MAHAMUDRA (phyag rgya chen poi sku): Am ch
than cau vong cua Bon Ton hanh gia. Hay xem chng bon cap o
vidyadhara, V Kim Cng S va Bon Ton Yidam.
SAHA (Phan, mi mjed): Ten cua he thong the gii hien nay cua
chung ta. No co ngha lau dai v chung sanh ay chu ng au
kho khong kham noi.
SAMADHI (ting nge dzin): Gan lien vi s lien tuc. Thng c
dch la s tap trung hay nhap nh (ai nh).
SAMADHI CUA CHAN NH (de bzhin nyid kyi ring nge dzin): ai
nh au tien cua ba tam ma e (samadhi).
SAMADHI NH KIM CNG (rdo rje lta bui ting nge dzin): (Kim
cng nh) Giai oan cuoi cua a th mi, la ket qua cua Phat
qua.
SAMANTABHADRA (kuntuzangpo): Phat Pho Hien [1] phap than
Phat nguyen s. [2] Bo tat Pho Hien c dung nh v du cho s
hoan thien cua tang trng mot cung dng vo tan.
SAMAYA (dam tshig): [1] Nguyen thieng lieng, gii luat hay cam
ket cua thc hanh Kim Cng Tha. Nhieu chi tiet van ton tai,
nhng ban chat cua samaya bao gom ve ben ngoai la duy tr moi
233
quan he hai hoa vi v Kim cng s, vi Phap hu, va ben trong
khong i lac khoi s tng tuc cua thc hanh. [2] cuoi chng,
mot ch samaya la mot li the nhng g c trnh bay eu la s
that.
SAMBOGAKAYA (longs spyod rdzogs pai sku): Bao Than, than cua
hy lac vien man. Ve nam than cua ket qua, ay la tng ban-bieu
hien cua ch Phat c phu cho nam hoan thien: v Thay, quyen
thuoc, ni chon, giao ly, va thi gian, ch co Bo Tat tren thap a
mi co the thay.
SAMSARA (khor ba): Luan hoi, vong lan quan cua sinh, t va tai
sanh trong sau coi, c ac tnh hoa bi s au kho, vo thng va
vo minh. Trang thai cua mot chung sanh bnh thng b giam ham
bi vo minh, nhan thc nh nguyen, nghiep va cam xuc phien nao.
Thc tai thong thng; mot chu trnh vo tan cua that bai va au kho
phat sinh nh ket qua cua nghiep.
SAMYE (bsam yas): Tu vien c xay dng bi Vua Trisong Detsen
va c Guru Rinpoche thanh hoa. V tr gia Tay Tang gan
Lhasa.
SAMYE QUANG VINH TAI HONG THACH (brag dmar dpal gyi
bsam yas): Mot quan the tu vien xa cu cua Samye gia Tay
Tang c Vua Trisong Detsen (790-844) xay dng. Sn nui pha
sau Samye co mau o sang.
SANGHA (dge dun): Tang oan, mot tap hoi nhng hanh gia. Trong
tho quy y ni sangha ton quy, co ngha ngi at c cai thay
thuoc nam con ng va do vay a giai thoat khoi luan hoi.
SAU GIAC QUAN (dbang po drug): Luc thc, nam giac thc va y
thc.
SAU LOAI CHUNG SANH (gro ba rigs drug): Thien, ban thien,
ngi, suc sinh, nga quy, va a nguc.
SAU PARAMITA (phar phyin drug): Sau hanh ong sieu pham: S
rong lng (bo th), tr gii, nhan nhuc, tinh tan, thien nh va tr
tue bien biet.
234
SAU SIEU TR TUE (mngon par shes pa): Kha nang thc hien phep
mau, thien nhan thong, thien nh thong, tha tam thong, nh lai
nhng kiep trc, va tri thc cua het nhiem o (lau tan thong).
SHAKYAMUNI (sha kya thub jpa): Ngi uyen bac cua dong toc
Shakya (Thch ca), c Phat Thch Ca Mau Ni, v Phat lch s cua
chung ta.
SHAMATHA (zhi gnas): An nh (thien ch) hay an tru trong tnh
lang sau khi a ieu phuc nhng hoat ong cua niem tng; hay
thc hanh thien nh lam yen lang tam e ngi ngh thoat khoi s
quay roi cua niem tng.
SHRAVAKA (nyan thos): Thanh van hay ngi lang nghe. Hanh gia
Tieu Tha cua luc Phat chuyen Phap luan lan th nhat, gii thieu
T Dieu e, ngi nhan ra au kho von san trong luan hoi va chu
tam e hieu rang khong co t tanh. Do chien thang nhng cam xuc
khuay ong nen t giai thoat, at c nhap lu vao con ng cua
cai thay, ch con tai sanh lai mot lan va bat lai (khong con tr lai)
luan hoi. Muc tieu cuoi cung la tr thanh mot A la han.
SIDDHA (grub thob, grub pa): Bac vien man, bac giac ngo, ngi
thau suot a at thanh tu.
SIDDHI (dngos grub): (tat a), S thanh tu. Viec at c ket qua
t thc hanh Phap, thng e ch tat a toi thng cua giac ngo
vien man. No cung co ngha la tat a thong thng, tam thanh tu
the gian nh tien tri, nghe thau suot, bay tren bau tri, vo hnh,
luon tre trung, hay nang lc bien hoa, kha nang kiem soat than the
va the gii ben ngoai. Tuy nhien, s thanh tu xuat sac nhat tren
con ng la s t bo, long bi man, niem tin bat thoai chuyen, va
s nhan biet cua chanh kien.
SIDDHI CUA MAHAMUDRA (phyag rgya chen poi dngos grub):
Tng t nh giac ngo. Trong pham vi cua Mahayoga Tantra, no
cung co the am ch s thanh tu vidyadhara cap th ba, trong o
mahamudra co ngha than sieu pham cua Bon Ton Yidam.
SIEU TR TUE (mngon par shes pa): Thng ch sau nhan thc cao,
bao gom thau th, biet c tam ngi khac, v.v..
235
S CHE CHNG CUA TRI KIEN NH NGUYEN (shes byai sgrib
pa): S che chng vi te cua viec chap vao khai niem chu the, oi
tng, va hanh vi.
S CHAP NHAN (bzod pa): Mot trong so bon phng dien tin chac
at c tren con ng ket hp.
S CONG NHAN CUA GIAO PHAP UYEN THAM (zab moi chos
la bzod pa): S chap nhan cua tanh Khong, rang Giao Phap la bat
sinh.
S THU NHAT TCH LUY (tshogs bsags pa): S thc hanh ao c
cua viec vien man hai tc luy cong c va tr tue.
S TIEP CAN (bsnyen pa): Hay xem bon phng dien cua s tiep
can va thanh tu.
S TIEP CAN VA THANH TU (bsnyen sgrub): Hai phng dien
cua thc hanh nghi quy. Nhat la nhng thi ky trong giai oan tung
niem theo Mahayoga Tantra.
S XUAT HIEN VA HIEN HU (snang srid): Bat c nhng g co
the kinh nghiem (nam nguyen to) va co the hien hu (ngu uan).
Thuat ng nay dung e ch the gian va chung sanh.
SUGATA (bde bar gshegs pa): Nh lai, tng t nh mot v Phat.
SUTRA (mdo): Kinh ien, bai giang hay giao ly cua c Phat. Cung
ch moi giao ly nhan qua lien quan en con ng nh nguyen
nhan cua giac ngo. So sanh vi Mantra.
TAM BNH THNG (tha mal gyi shes pa): Tam trong trang thai t
nhien phi tao tac. Mot yeu to quan trong trong thc hanh Kim
Cng Tha.
TAM CHU (snying poi sngags): Dang van tat cua mantra mot Bon
Ton Yidam nh mot oi lai vi mantra dai; v du om mani padme
hung.
TAM GIAC NGO QUY BAU (byang chub kyi sems rin po che): xem
bo e tam.
TAM KHAI NIEM (blo): Trong boi canh nay, hanh vi cua tr thong
minh chung ta nhan thc va phan biet hien tng la mot che
236
chng cho trang thai khong che ay cua tam tnh giac, ma trang
thai cua tam tnh giac nay hoat ong vo chng ngai khong can
nhan thc.
TAM PRANA (rlung sems): Prana ay ngha la gio nghiep va
tam la y thc nh nguyen cua mot ngi cha giac ngo. Hai th nay
lien he mat thiet.
TAM YEU (sems nyid): Ban tam cua hanh gia, ong nhat vi tinh
hoa cua tat ca bac giac ngo, nh lai tang (sugatagarbha). Phai phan
biet vi tam (sems), am ch nhng suy ngh lan man bnh thng
da tren ban chat t duy cua vo minh.
TAP KH (bag chags): Nhng khuynh hng vi te ghi dau trong thc
a lai da.
TAP TRUNG (dmigs pa): Gi mot khai niem oi tng trong tam hay
hanh ong biet nh mot oi tng. S thc hanh goi la tch luy
cong c lien quan en viec gi trong tam va trau doi mot tap
trung c hanh, trong khi s tch luy tr tue c trau doi nh duy
tr s tnh giac hoan toan thoat khoi bat c chap gi tap trung da
tren khai niem hoac bat ky nhng iem tham khao lien quan nao.
TANG OAN TON QUY (phag pai dge dun): Tap hoi nhng hanh
gia a at c con ng cua cai thay, cai th ba trong nam con
ng.
TAM BAO (dkon mchog gsum): Phat bao, Phap bao, Tang bao.
TANTRA (rgyud): Giao ly Kim Cng Tha c c Phat ban trong
dang bao than cua Ngai. Nguyen ngha la s tng tuc, tantra co
ngha Phat tanh, tantra cua s dien at y ngha. Noi chung, nhng
kinh ien tantric phi thng cao quy hn sutra, tantra dien at
ngon t. Cung co the am ch tong hp cua tat ca moi giao ly nhan
ket qua nh toan bo con ng.
TANTRIC SAMAYA CUA CAC BAC VIDYADHARA (rig dzin
sngags kyi dam tshig): S cam ket cua mot hanh gia Kim Cng
Tha.
TANTRIKA (sngags pa): Nh hanh gia tantric.
237
TATHAGATAS VA CAC CON CUA NGAI (de gshegs sras bcas):
Ch Phat a i vao trang thai cua chan nh phap tanh (tatha). Cac
con Ngai la nhng bo tat mi a.
TAM BO QUY THAN (lha srin sde brgyad): o la nhng dien ta
khac nhau nhng pho thong nhat la: thien (deva), long (naga), da
xoa (yaksha), a tu la (atula), can that ba (gandhara), kim x ieu
(garuda), khan na la (kindara) va ma hau la gia (mahoraga). Tat ca
ho eu co the tiep nhan va thc hanh giao ly cua c Phat. Tam
bo nay cung co the am ch nhieu loai tinh linh the gian khac nhau
co the giup hay gay hai.
TAM CHI (yan lag brgyad): Bay chi them vao chi phat bo e tam.
Xem them bay chi
TAM MO A (dur khrod brgyad): [1] Rng Lanh Sitavana (bsil ba
tshal) hng ong, [2] Vien man trong Than hng nam, [3]
oi Lien Hoa (pad ma brtsegs) hng tay, [4] oi Lanka (lan ka
brtsegs) hng bac; [5] oi Thanh tu T nhien (lhun grub
brtsegs) hng ong nam; [6] Pho dien ai B mat (gsang chen
rol pa) hng tay nam; [7] ai Hy lac Toa khap (he chen brdal
pa) hng tay bac; [8] oi The gian (jig rten brtsegs) hng
ong bac. Cung co nhieu liet ke mo a khac.
TAM MOI QUAN TAM THE GIAN (jig rten chos brgyad): Bam
luyen s thanh at, khoai lac tnh duc, tan dng, va noi tieng,
khong thch mat mat, au kho, khien trach va tieng xau.
TAM TCH TU CUA Y THC (rnam shegs tshogs brgyad): A lai da
thc (thc nen tang), tam thc, tam thc nhiem o, va nam thc giac
quan khac (A lai da thc, Mat na thc, Y thc, nhan, nh, t, thiet,
than thc).
TAM VAN BON NGAN CA VAO GIAO PHAP (chos kyi sgo mo
brgyad khri bzhi stong): Hai mi mot ngan giao ly cho moi kinh,
luat, luan, va s ket hp cua chung, oi khi am ch Kim Cng
Tha. Muc tieu la loai bo tam van bon ngan loai cam xuc phien
nao khac nhau tiem tang trong tam con ngi.
TANH KHONG (stong pa nyid): S kien hien tng va ban nga la s
trong rong hay khong hien hu oc lap that s.
238
TERMA (gter ma): Kho tang, s trao truyen qua nhng kho tang chon
dau chu yeu c c Guru Rinpoche va Yeshe Tsogyal chon dau,
c khai m vao mot thi iem thch hp bi mot v terton, mot v
khai mat tang v li ch cua nhng e t tng lai.
THAN CAU VONG (ja lus):Vao luc chet cua mot hanh gia a at
c viec tieu hao moi bam chap va nh kien nh thc hanh
thogal cua Dzogchen, nam mguyen to tho cau tao nen than vat chat
hoa tan lai vao tinh tuy cua chung, anh sang ngu sac. oi khi con
e lai toc va mong tay, chan.
THAN MAHAMUDRA CUA BON TON YIDAM (yidam lhai phyag
chen kyi lus): S thanh tu, chu yeu nh Mahayoga Tantra, cua
huyen than tr tue tren vidyadhara cap o mahamudra, tng ng
vi con ng trng dng. No la mot than thieng lieng cua mot
Bon Ton c phu cho nhng hao tng chnh va phu va qua o
hanh gia yogi co the lam li ch chung sanh trong pham vi tng
ng vi bao than.
THAN AI CC LAC (bde ba chen poi sku; Phan,
mahasukhakaya): Thuoc nam than, pham tnh n gian cua s bat
bien.
THAN TINH TUY (ngo bo nyid kyi sku, Phan, svabhavikakaya): oi
luc c tnh la bon than, la s hp nhat cua ba than, Ngai Jamgon
Kongtrul nh ngha no la kha canh cua phap than, o la ban chat
cua moi hien tng, rong rang khong tao tac va c phu cho ac
tnh thanh tnh t nhien.
THAP THIEN HANH (dge ba bcu): Noi chung, kem che mi hanh
ong bat thien. Noi rieng, thc hien oi nghch lai chung, v du
phong sinh, bo th v..v...
THAT NGHA (nges don): Y ngha dt khoat oi lai vi cach hay y
ngha tng oi. Giao ly cua Prajnaparamita va Trung ao. Trong
quyen Kho Tang Cua Tr Tue, Ngai Jamgon Kongtrul V ai nh
ro s that (chan ly), y ngha xac quyet theo cach sau: nhng bai
day danh cho cac e t ac biet rang ban chat cua moi hien tng
la tanh khong sau tham phi tao tac nh sinh va diet, rang hoan
canh thc s bam sinh cua s vat la bi ban chat tnh thc quang
239
minh vt len tren ngon t, t duy va moi s mo ta. Hn na, ay
la nhng li c Phat giai thch chi tiet y ngha cung nh luan giai
ve chung.
THANH TU [1] (dngos grub, siddhi): Xem thanh tu [2] (sgrub pa):
Xem bon kha canh cua tiep can va thanh tu.
THANH TU TOI THNG CUA MAHAMUDRA (phyag rgya
chen po mchog gi dngos grub): [1] giac ngo rot rao, [2] cai th ba
cua bon cap vidyadhara.
THANH HOA VA QUAN ANH (byin brlab dbang bskur): Mot thi
ky trong giai oan phat trien vao luc cuoi cua s quan tng Bon
Ton bao gom viec thanh hoa ba luan xa cua hanh gia vi than,
khau, y giac ngo cung nh quan anh cua Bon Ton vi nam gia
nh Phat tren nh au.
THIEN GIA(sgom chen): Ngi danh moi thi gian e thc hanh
thien nh, thng nhap that trong nui. Ngha rong danh rieng cho
ngi thc hanh suot ngay cua mot tam bnh thng hay tam t
nhien phi tao tac.
THOGAL (thod rgal): Vt qua trc tiep hay vt len tren, Dzogchen
(ai Vien Man), mahasandhi, co hai phan: trekcho va thogal.
Trekcho nhan manh s thanh tnh nguyen s (ka dag) va thogal la
s hien dien t nhien (lhun grub).
THO QUY Y (skyab gro): at niem tin cua mot ngi vao Tam Bao.
THC HANH AI THANH TU (sgrub chen): Mot thc hanh nghi
quy c mot nhom ngi am nhan lien tuc trong bay ngay.
THC S CAO (mngon mtho): Ch s tai sinh vao ba coi cao cua
luan hoi: ngi, a tu la va tri.
THA (theg pa): S thc hanh cua mot bo giao ly em hanh gia en
cap do ket qua.
THA NOI VA NGOAI (phyi nang gi theg pa): ai tha va Tieu
tha.
THA THAP (theg pa og ma): So sanh vi Kim Cng Tha, nhng
tha thap hn la cua cac Thanh Van, Bch Chi Phat, va Bo Tat.
240
THA TRIET HOC (mtshan nyid kyi theg pa): Mot danh hieu chung
cho Tieu Tha va ai Tha.
THI AI EN TOI CUA S SUY HOAI (snyigs mai dug): Thi
ai hien nay, khi nam suy hoai khong kem che c o la tuoi
tho, thi gian, con ngi, quan iem, va cam xuc phien nao. Hay
xem nam suy hoai.
THUOC TNH XUAT THE GIAN (jig rten chos mchog): Cai th t
cua bon kha canh xac tn tren con ng ket hp. S thanh tu
tam linh cao nhat trong luan hoi.
TCH LUY (tshogs): S d tr e lam mot cuoc hanh trnh tren con
ng giac ngo. Xem hai tch luy.
TCH LUY CONG C (bsod nams kyi tshogs): Hanh ong ao c
co tac y.
TCH LUY TAM THI (jig tshogs): Am ch s tng tuc cua ngu
uan.
TCH LUY TR TUE (ye shes kyi thsogs): Hanh ong ao c gan
bo vi tr tue phan biet (shes rab) thau suot ve tanh Khong.
TINH TUY SUGATA (bde gshegs snying po): Mot ten khac cua Phat
tanh, tinh tuy giac ngo san co trong chung sanh.
T THE THIEN NH BAY IEM (sgom tshulgyi gnad bdun): Chan
trong the kiet gia, xng song thang, vai duoi, co hi cui xuong, tay
ket nh an, au li cham vom mieng, va mat nhn vao hng
mui.
TOAN GIAC (rnam mkhyen thams cad mkhyen pa): Tng t nh s
giac ngo hoan toan hay Phat qua.
T DO VA PHONG PHU (dal byor): Nhng ieu kien ngi ta co
the thc hanh Giao Phap thieng lieng trong mot than ngi.
T NHAN BIET PHI KHAI NIEM (rtog med rang gsal): Trang thai
nen tang cua tam c v guru khai m, thoat khoi niem tng va
van nhan biet t nhien bat c nhng g hien dien.
241
T TANH (rang bzhin): Mot hien hu von san va ban chat oc lap
cua ban nga ca nhan hay cua hien tng. La ieu g o co the phuc
vu nh mot nen tang vng chac cho nhng thuoc tnh ca nhan.
T TON TAI (rang bzin): Mot hien hu von san va ton tai oc lap
cua ban nga ca nhan hoac cua hien tng.
TNH HOA CHE CHNG (sgrib sbyong): Thc hanh tam linhxua
tan nhng g che chng nh lai tang; v du thien nh va tung niem
ve c Vajrasattva theo nhng chuan b ac biet.
TORMA (gtor ma): Mot phng tien s dung trong nghi le tantric.
Cung co the ch cung dng thc pham cho Ho Phap hay nhng
tinh linh bat hanh.
TRANG THAI NH CUA SHRAVAKA (zhi gnas gog pa): Trong
boi canh cua thc hanh Tieu Tha va ai Tha, trang thai nay
c dung trong y ngha lam giam va c biet nh mot le ng
xau cua con ng giac ngo cua ch Phat. S loi lam xuat phat t
xem thc hanh thien nh nh hoat ong trng dng va quy chieu
tren trang thai trong o cam giac va niem tng eu khong co.
TRAMENA (phra men): Thien n co than ngi va au thu. Tramen
co ngha lai ghep hay pha tron.
TREKCHO (khregs chod): Cat t dong chay cua ao tng, niem
tng cua ba thi nh boc lo giac tanh khong che ay khong quy
chieu nh nguyen. Nhan ra quan iem nay nh giao huan khau
truyen cua v Thay hanh gia va duy tr no khong gian oan khap
moi phng dien cua i song la tinh tuy that s cua thc hanh
Dzogchen.
TR THU VAJRA (rdo rje dzin pa): [1] Danh hieu ton knh cho mot
v Thay thanh tu, [2] Trang thai giac ngo.
TR TUE BON TON (ye shes sems dpa, ye shes pa, ye shes kyi lha):
Bon Ton that s an tru trong phap gii.
TR TUE CUA HANH ONG KIEN TR (bya ba tan gyi ye shes):
Tng ng vi tr tue toa khap (bya ba grub pa;i yeshes).
242
TR TUE ONG HIEN (lhan cig skyes pai yeshes): Kha nang tnh
giac bam sinh hien dien trong moi chung sanh. Tr tue ay co
ngha s tnh giac nguyen s khong doi gat.
TRCH TINH TUY (bcud len; Phan, rasayana): Mot thc hanh yoga
lay tinh chat cua thao dc, khoang vat, va nang lng cua nguyen
to e tnh hoa than, tang s tap trung va tranh s xao lang i tm
nhng thc pham vat chat thong thng.
TRISONG DETSEN (khri srong deu btsan): 790-844. Phap Vng v
ai th hai cua Tay Tang, ngi a thnh Guru Rinpoche,
Shantarakshita, Vimalamitra, va nhieu v Thay Phat giao khac bao
gom Jinamitra va Danasila en Tay Tang. Ngai xay dng Samye,
tu vien v ai va trung tam giang day kieu mau sau Odantaputi, va
thiet lap ao Phat nh quoc giao cua Tay Tang. Trong trieu ai cua
Ngai, nhng tu s c tho cu tuc gii au tien. Nhng hoc gia va
lotsawa a dch nhieu kinh van, va mot so ln nhng trung tam
thc hanh c xay dng.
TRUNG AO (dbu ma; Phan, madyamika): Phai cao nhat cua bon
hoc phai triet hoc Phat giao. Trung ao co ngha khong chap gi
bat ky quan iem cc oan nao, nhat la quan iem h vo va vnh
cu.
TSA-TSA (tshva tshva): mot tng phat nho bang at set uc t mot
khuon.
TUNG NIEM (bzlas pa): Nhiem vu cua thc hanh nghi quy gom viec
tung niem mot mantra.
UDDIYANA (u rgyan, o rgyan): X s pha tay bac cua An o thi
xa ni Guru Rinpoche sinh ra tren mot hoa sen. Xem Orgyen.
VAIROCANA (Phan, vai ro ca na): Dch gia v ai cua Tay Tang vao
thi Vua Trisong Detsen. c c Padmakara nhan ra la mot hoa
than cua mot hoc gia An o, Ngai la mot trong bay v tu s c
gi ti An o e hoc vi Ngai Shri Singha. Ngai cung la mot trong
ba v Thay chnh mang giao ly Dzogchen vao Tay Tang, hai v
khac la Padmakara va Vimalamitra.
243
VAJRA (rdo rje): Ngha en la kim cng, vua cua moi loai a. Nh
mot tnh t no co ngha bat hoai, cng chac, bat bai, v.v.. Co vajra
tuyet oi cua tanh Khong, vajra tng oi cua chat lieu vat chat
vi nhng thuoc tnh, va bieu tng thay ro hoac dan nhan vajra
cho danh hieu.
VAJRADHARA (rdo rje chang): Kim Cng Tr. Phap than Phat cua
hoc phai Sarma. Cung co the ch v thay rieng cua mot ngi cua
Kim Cng Tha.
VAJRAYANA (rdo rje theg pa): Kim Cng Tha. S thc hanh
nhan ket qua la con ng. Tng t nh Mantra B mat va
Tantrayana.
VIDYADHARA (rig pa dzin pa): Tr Minh Vng. Bac nam gi hay
mang (dhara) tr tue (vidya) cua mantra. Mot v Thay giac ngo mot
trong bon giai oan cua con ng tantric cua mahayoga, tng
ng vi mi sau a.
Vidyadhara cap hien dien t nhien (lhun grub rig dzin)
Vidyadhara cap lam chu cuoc song (tshe dbang rig dzin)
Vidyadhara cap mahamudra (phyagchen rig dzin)
Vidyadhara cap trng thanh (rnam smin rig dzin)
VIPASHYANA (lhag mthong): (thien quan thien minh sat), nhn
thay rong hn va sang suot. Thng e ch s thau suot vao tanh
Khong. Mot trong kha canh chnh cua thc hanh thien nh, cai kia
la shamatha (ch).
VISHNU (khyab jug): Bac tham nhap khap, bac duy tr vu tru,
than tng Ngai la mot trong ba tam giac cua ch thien, vi
Brahma bac sang tao va Shiva bac huy diet.
V THAY (bla ma, slob dpon): Danh hieu ban cho mot v Thay tam
linh va hoc gia nghien cu. Trong sach nay, v Thay am ch Guru
Rinpoche (Ngai Lien Hoa Sanh).
V THAY HOA THAN (slob dpon sprul pai sku): Mot cach bay to
ton knh vi Guru Rinpoche rang Ngai la than lu xuat cua mot
ang giac ngo.
244
V THAY U PHAM TNH (bla ma mtshan nyid dang ldan pa):
Ngi co chanh kien va long bi chan that.
VO NGA (bdag med): S thieu vang bam sinh cua mot t ton tai
trong ban nga ca nhan cung nh trong vat chat va tam thc.
VO NGA (bdag med): S thieu vang hay khong co s t ton tai trong
ca nhan con ngi cung nh trong vat chat va tam. Vo nga khong
phai la mot s at c ma la trang thai t nhien cua s vat.
Nhng hanh gia cua Tieu Tha, thanh van va oc giac at mot
phan giac ngo cua s vo Ngai, ma ch la mot bo tat nh thc hanh
sau ba la mat ma phat hien thc tai nh no la.
VO NIEM (mi rtog): Mot trang thai khong co suy ngh da tren khai
niem. Co the am ch s tnh giac phi khai niem, nhng thng no la
mot trong ba kinh nghiem thien nh tam thi: cc lac, trong sang,
va vo niem.
VO SAC GII (gzus med khams; Phan, arupya-dhatu): Trang thai vi
te nhat cua luan hoi, hoan toan khong co bat ky than vat chat nao
ngay ca nhng khoai lac tinh than. Ni an tru cua sinh linh cha
giac ngo a thc hanh bon the nhap. Nhng sinh linh nay tru trong
s bnh ang bat bien trong mot thi gian dai, sau o ho i xuong
nhng trang thai thap hn cua luan hoi.
VONG N CUA DHARMAKAYA (chos sku thig le nyag sig): Tat
ca ch Phat eu la mot trong h khong vo tan cua phap than, no la
vong tron trong y ngha cua ngi vt len nhng goc canh cua
niem tng tao tac.
YAKSHA (gnod sbyin): Da Xoa, mot bo sinh linh ban thien, thng
lam li ch nhng oi khi lam ieu ac. Phan ln la nhng v than
mien que, thng tren nhng cay thieng va canh gi nhng kho
tang gan o. Mot so khac song tren Nui Tu Di, canh gi cho coi
thien. Ho c Kuvera cai quan, v than cua tai bao va canh gi
mot phan t cua hng bac.
YANGDAG (yang dag; Phan, vishuddha): Mot trong tam Heruka cua
hoc phai Nyingma (Mu o). Bon Ton phan no cua tam kim cng.
YERPA (g.yer pa): Mot ngon nui an tu gan Lhasa gia Tay Tang.
245
YIDAM (yi dam): Bon Ton rieng cua hanh gia, va la goc re thanh
tu cua ba goc.
YOGA SADHANA (rnal byor gyi sgrub thabs): Thc hanh truyen
thong chnh sau giai oan chuan b. Bao gom hai giai oan phat
trien va hoan thien va la bc tot nhat cho s tiep can nhng thc
hanh tinh te hn cua Mahamudra va Dzogchen.
YOGI (rnal byor pa): Hanh gia Kim Cng Tha.






















246

247