Hnh hc i s

Nguyn Th Phng

MC LC Li ni u...................................................................................................................2 Phn I. Phn II. Mt s kin thc chun b ...........................................................................3 Ian nguyn t ! t"# b$t kh% &uy ...........................................................

Phn III. Mt s ' () ng ()ng Ian nguyn t ! t"# b$t kh% &uy t*+ng ,!i -i.u tha/ kh%+ ...................................................................................................

Tiu lun : Ian nguyn t v tp !t "h# $uy

T%ang &

Hnh hc i s

Nguyn Th Phng

L'I ()I *+, 01nh h2c 3i s -! b /4n t+5n h2c (6ng c4ng c) 3i s 7 nghin cu h1nh h2c .85c h1nh h2c t*+ng kh4ng gian th9ng 9:c bi7u (i;n b<i t"# nghi./ c5c h. #h9=ng t*1nh a thc .>+ 7 nghin cu c5c t'nh ch$t h1nh h2c ng9i ta th9ng nghin cu c5c #h9=ng t*1nh a thc 7 /4 t% c5c h1nh h2c ! &uy c5c $n ? h1nh h2c ? i.c nghin cu t"# nghi./ c@a c5c h. #h9=ng t*1nh a thc hay ch'nh -! nghin cu t"# 3i s ! khi Ian nguyn t ! t"# b$t kh% &uy -! $n ? /! chAng ta cBng cn #h%i &uan tC/ n . ,*+ng b!i ti7u -u"n n!y t4i sD t*1nh b!y /t s t'nh ch$t c@a ian nguyn t ! t"# b$t kh% &uy sau nu /t s ' () ng ()ng Ian nguyn t ! t"# b$t kh% &uy t*+ng . .

E!i ti7u -u"n 9:c /ang tn FIan nguyn t v tp !t "h# $uy t%-ng E c)c b!i ti7u -u"n n!y gG/ 3 #hn H Phn I. Phn II. Mt s kin thc chun b Ian nguyn t ! t"# b$t kh% &uy .

Phn III. Mt s ' () ng ()ng t*+ng

E!i ti7u -u"n 9:c h+!n th!nh (9Ii sJ h9Ing (Kn c@a thy gi5+ PLMN,M Oguy;n 0uPnh Ph5n .,4i Qin b!y tR -Sng k'nh t*2ng ! -Sng bit =n sCu sTc n thy U t"n t1nh giA# V c5c h2c in t*+ng &ua t*1nh h2c t"# ! nghin cu.

Tiu lun : Ian nguyn t v tp !t "h# $uy

T%ang /

Hnh hc i s

Nguyn Th Phng

WinhXth5ng Y nZ/ 2[\2

0H+( I M1T 23 4I5( TH6C CH,7( 89 I.T:0 *;I 23 < &<*a th=c nhi>u i?n < a<*@nh nghAa <8h+ k -! /t t*9ng ]t*+ng b!i n!y ta Q^t k_` X8a ! n -! s nguyn (9=ng .W!nh a thc k nghba bcng &uy n3# nh9 sau H k -! !nh a thc c@a bin Qn t*n !nh k k -! !nh gia+ h+5n c =n . 9:c g2i -! a thc .M2i a thc f ?u c (3ng H c@a n bin H_k .d' hi.u k t*n k 9:c nh Xtc -! k _k .dhi

85c #hn te c@a k f _ Ii / thc b"c c@a f . !

k.85c #hn te

[ 9:c g2i -! c5c h. s ! c5c bi7u i 9:c g2i -!

9:c g2i -! c5c =n thc g MaQ h

Tiu lun : Ian nguyn t v tp !t "h# $uy

T%ang B

Hnh hc i s

Nguyn Th Phng

< (hn CDt H \j(kg]f.ga _(kg f l(kg gX fXg k 2jf k Xth1 H 3jf k X(kgf_\ f -! a thc b"c nh$t a ta c f]aa_ . .

mj8h+ f k

.WIi a ]

ni7/ a 9:c g2i -! nghi./ c@a f nu f]aa_[.dhi ta ni f t*i.t tiu t3i a.

/<Tp i s a<*@nh nghAa <Li% se k -! /t t*9ng 4 h3n #hn te ,"# W kn g2i -! t"# 3i s nu W -! nghi./ c@a /t h2 c5c a thc k a kn j fi ]Qa _[ fi M k i

W_h Q_]

ta c th7 c+i c5c t"# 3i s -! c5c h1nh h2c t*+ng kn ! -! t"# ng t*+ng kn. <MEt s vF GH v> tp i s < N,"# -! t"# 3i s 1 t"# -! nghi./ c@a #h9=ng t*1nh \_[ .

N M2i i7/ a_] QiNai _[X i_\X...Xn.

a -! t"# 3i s 1 a -! nghi./ c@a h. #h9=ng t*1nh

Nn9ng thong t*+ng `n -! t"# 3i s . IMpt #hong t*+ng `n -! t"# 3i s.

Tiu lun : Ian nguyn t v tp !t "h# $uy T%ang J

Hnh hc i s

Nguyn Th Phng

Ndh4ng gian kn -! t"# 3i s 1 #h9=ng t*1nh [_[ Ang Ii i7/ c@a kn. N,"# c5c i7/ nc/ t*n t*)c +Q t*+ng c<(hn CDt : M2i t"# 3i s W -! t"# 3i s . 8hng /inh H \j W `n W_h Q `n j fi ]Qa _[ fi M k i -! t"# hqu h3n ] 1 #h9=ng `\ ?u -! t"# hqu h3n Xng9:c -3i nu W ` -! t"# hqu h3n th1 W -! t"# 3i s .

t*1nh b"c n Xn n c hqu h3n nghi./. 2j Ou W f]Qa_]QN ` -! t"# hqu h3n Xgi% se W_h a... ]QN aX(+ -! t"# 3i s i th1 W -! nghi./ c@a a thc

G<MEt s tFnh ch!t cKa tp i s LM 4F hiNu 8h+ f k 8h+ M k Xk' hi.u r]fa _ hQ kn j f]Qa_ [ i 9:c g2i -! t"# 3i s ra*iski. Xk' hi.u r]MaH_ r]fa Xf M . r]Ma 9:c g2i -! t"# ra*iski c@a t"# M .

MTFnh ch!t TFnh ch!t &H Ou M\ M2 th1 r]M\a r]M2a . r]M2a _ r]Ma g
T%ang O

TFnh ch!t /H 0:# hqu h3n c5c t"# 3i s -! t"# 3i s X r]M\a

Tiu lun : Ian nguyn t v tp !t "h# $uy

Hnh hc i s

Nguyn Th Phng

M _ h f .h jf

M\ X g

M2 i

TFnh ch!t BH Lia+ t6y s c@a c5c t"# 3i s -! /t t"# 3i s . ,'nh ch$t m Hr]\a_ B<Ian *@nh nghAa & H8h+ t -! !nh gia+ h+5n c =n Xt"# I c@a !nh t 9:c g2i -! Ian c@a t nu I ia flg I X iia h.f I X ! I thRa /Un c5c i?u ki.n H fXg I. h t X f I. gr][a _kn (+ X kn -! t"# ra*iski.

W' () H I_]Qa -! ian . *@nh nghAa / H 8h+ M -! t"# b$t k1 XM u^t ]Ma H_ hg\f\ l g2f2 l...lg*f* j * t. M Xgi t i.dhi ]Ma -! ian ! -! ian

O Xfi

b^ nh$t cha M Xg2i -! ian sinh b<i t"# M. *@nh nghAa BH 8h+ W kn X I H _ h f k jf [ t*n Wi.

,a th$y I -! /t ian t*+ng k

! g2i -! ian c@a t"# W.

*@nh nghAa J:Ea+ ng c@a W t*+ng kh4ng gian t4#4 u -! t"# ng b^ nh$t cha W. d' hi.u -! H MNnh > & H 8h+ W -! t"# b$t k1 t*+ng kn Xta c H
Tiu lun : Ian nguyn t v tp !t "h# $uy T%ang P

Hnh hc i s aM

Nguyn Th Phng

_ _IW

8hng /inh H aaW1 -! t"# ng b^ nh$t cha W /! _ -! t"# (ng cha W nn ]\a .

Og9:c -3iX 1 thit

Q/2i t"# ng cha Wi nn

-! t"# ra*iski Xtv ta c+ th7 gi%

_ r]MaX M kwux. IW _ hf kwuxj f]aa_[ X a W i ]2a. _ . IW ! IW .

W1 /2i a thc t*+ng M ?u t*i.t tiu t*n W nn M r]Ma _ ,v ]\a ! ]2a ta c H

ba 8hng /inh H ta #h%i chng /inh laW1 W nn IW . _

laL$y f IW Xthk+ aa th1 (hn CDt HOu W

nn f]aa _[ X a _

f .

IW

kn -! /t t"# 3i s th1 W

*@nh nghAa OH 8h+ I -! ian c@a !nh t Xk' hi.u nhin * sa+ ch+ f * I i Xg2i -! cZn c@a ian I.
Tiu lun : Ian nguyn t v tp !t "h# $uy

_hf

t Xsa+ ch+

s tJ

T%ang R

Hnh hc i s

Nguyn Th Phng

Oh"n Q^t H

-! ian th1 I 9:c g2i -! ian cZn .

Ou ian I /! I_

0H+( II I*ST( (U,VS( T3 WX T:0 8YT 4HZ [,V < I<Ian nguyn t v tp !t "h# $uy< &<*@nh nghAa a<Tp i s !t "h# $uy ,"# 3i s W kn g2i -! t"# 3i s b$t kh% &uy nu W kh4ng th7 -! h:# c@a hai t"# 3i s b^ h=n th"t sJ. < Ian nguyn t Ian I c@a !nh t g2i -! Ian nguyn t nu c f.g I th1 h+pc f I h+pc g I. c<Wnh nh\n t] h^a Mi?n nguyn t 9:c g2i -! !nh nhCn te ha nu /2i f t kh4ng kh% nghch th1 tGn t3i c5ch it (uy nh$t f_f\.f2...f* gfi t -! nhqng #hn te b$t kh% &uy. /<WF GH l r]Q2Nya -! t"# b$t kh% &uy . l Ian [ t -! nguyn t khi t -! /i?n nguyn .
T%ang _

Tiu lun : Ian nguyn t v tp !t "h# $uy

Hnh hc i s

Nguyn Th Phng

lW!nh a thc kwux -! !nh nhCn te ha. B<*@nh l` 8a > & H Ian nguyn t -! ian cZn 8hng /inh H Li% se I -! ian nguyn t .,a cn chng /inh I _ nn ta chy cn chng /inh Li% se f I. I .W1 I

Xkhi tGn t3i s tJ nhin * sa+ ch+ f *

f.]f a*N\ I X 1 I -! ian nguyn t nn NOu f I th1 ta c NOu I. I.

Xt9=ng tJ c5ch #hCn t'ch f * Xta cBng c f I ! (+

8a > /: Ian cZn c@a !nh t -! ian nguyn t khi ! chy khi I kh4ng -! gia+ c@a hai ian cZn -In h=n I thJc sJ . Ch=ng binh H ni?u ki.n cnH Li% se I -! ian cZnX nguyn t cZn -In h=n I thJc sJ. W1 z\ ! z2 -! c5c ian nn z\ z2 z\ ! z\ z2 z2 z\ z2 z\ _I ! I_ X Ii z\ ! z2 -! hai ian

z\ ! z2 kh4ng th7 Gng thi cha c5 #hn the kh4ng thuc I Xtc -! h+pc z\ I h+pc z2 I X/Cu thuKn Ii gi% thit Ii z\ ! z2 -! hai ian -In h=n I thJc sJ.

Tiu lun : Ian nguyn t v tp !t "h# $uy

T%ang c

Hnh hc i s

Nguyn Th Phng

>+ nu I -! ian c@a !nh t -! ian nguyn t th1 I kh4ng -! gia+ c@a hai ian cZn -In h=n I thJc sJ . ni?u ki.n @ HLi% se I -! ian cZn c@a !nh t ! I kh4ng -! gia+ c@a hai ian cZn -In h=n I thJc sJ Xta cn chng /inh I -! ian nguyn t . Li% se I kh4ng -! I ian nguyn t Xkhi tGn t3i fXg npt z\ _ L$y h z\ g z2 _ z2 suy *a ! /2 sa+ ch+ th1 I I nh9ng f.g z\ z2 < ]\a

z\ X z2 suy *a I

tGn t3i s tJ nhin /\ sa+ ch+ tGn t3i s tJ nhin / sa+ ch+ h2/ _I2 lI]galI]fa l]fga z\ z2 I I

h I ! I -! ian cZn . ]2a ,v ]\a !]2a ta c I WF GH : z\

z2 X/Cu thuKn Ii gi% thit.>+ I #h%i -! ian nguyn t.

l,"# chy gG/ /t i7/ -! t"# b$t kh% &uy (+ n chy c t"# *{ng -! t"# 3i s nhR h=n. ldn -! t"# b$t kh% &uy 1 nu n -! h:# c@a hai t"# 3i s nhR h=n th1 gia+ c@a 2 t"# /< -! #hn b6 t9=ng ng #h%i -! t"# *{ngX nh9ng i?u n!y -! kh4ng th7 1 2 t"# /< thJc sJ ra*iski -u4n gia+ nhau.

Tiu lun : Ian nguyn t v tp !t "h# $uy

T%ang &d

Hnh hc i s

Nguyn Th Phng

(hn CDt \HIan -In nh$t t*+ng h2 c5c ian thJc sJ c@a !nh t -! ian nguyn t.Ohqng ian nh9 "y g2i -! ian cJc 3i . 8hng /inh H Li% se k -! =n c@a t ! I -! ian -In nh$t t*+ng h2 c5c ian thJc sJ c@a !nh t.Li% se uX t sa+ ch+ u I !u I.,h th1 z _Iltu cBng -! /t

ian cha I ! kh5c I /! thk+ gi% thit I -! ian -In nh$t t*+ng h2 c5c ian thJc sJ c@a !nh t nn z_u .>+ ta c th7 it H k_alQu Xa OhCn hai Ii W1 a W' () H \j I cJc 3i khi ! chy khi ]IX fa _ t Ii /2i f Ig 2j Ia _ ]Q\ | a\X Q2 | a2X}.X Qn | ana -! ian cJc 3i t*+ng dwux. ,h"t "yX gi% se [ _ ][X [X }X [a. dhi Ia _ ]Q\X Q2X}.X Qna. WIi /t a thc f dwux ta it 9:c f _ h\Q\ l h2Q2 l}}l hnQn l c. Ou f Ia th1 c d -! hcng s kh5c kh4ng. W1 "y c ]IaX fa ! (+ ]IaX fa _ dwux. (hn CDt / H Ou I\ I2 }.. I~ }} -! /t (Uy tZng c5c ian thJc sJ th1 h:# I nn a I XQ t.

ta 9:c H _a l Qu . I /! u I I.W"y I -! ian nguyn t .

UI
j

cBng -! /t ian thJc sJ. W1 "yX 5# ()ng E ? r+*n ta nh"n 9:cH M2i

ian thJc sJ ?u nc/ t*+ng /t ian cJc 3i. >+ /2i ian cJc 3i ?u nc/ t*+ng /t ian nguyn t. 8hng /inh H *@nh l` &H ,"# W kn -! t"# 3i s b$t kh% &uy khi ! chy khi ian I -! nguyn t .
T%ang &&

Tiu lun : Ian nguyn t v tp !t "h# $uy

Hnh hc i s

Nguyn Th Phng

8hng /inh H *i>u "iNn cen HLi% se W kn -! t"# 3i s b$t kh% &uy nh9ng I kh4ng nguyn t. X Ii z\ ! z2 -! hai ian cZn

W1 I -! ian cZn nn thk+ /.nh ? 2 ta c I _ -In h=n I thJc sJ . ,a c H W_ NOu NOu W _ th1 z\ th1 z2 _ _

.W1 W -! t"# 3i s nn W_ .

.W1 W -! t"# b$t kh% &uy nn IW. IW.

W4 -s 1 z\ ! z2 -! hai ian cZn -In h=n I thJc sJ . W"y ian I -! nguyn t . *i>u "iNn K HLi% se I -! nguyn t Xta cn chng /inh W -! t"# b$t kh% &uy . Li% se W kh4ng b$t kh% &uy Xkhi W_ W\ th"t sJ c@a W. d' hi.u I\ H _ I _ X I2 H _ _ I\ I2 I I\ X I I2 /! I -! nguyn t nn h+pc IW _I\ W2 X Ii W\ ! W2 -! t"# 3i s b^ h=n

h+pc IW _ I2

h+pc W_W\ h+pc W _W2 X/Cu thuCn Ii gi% thit .

W"y W -! t"# b$t kh% &uy . WF GH :

Tiu lun : Ian nguyn t v tp !t "h# $uy T%ang &/

Hnh hc i s

Nguyn Th Phng

&f,"# chy gG/ /t i7/ a d\ b$t kh% &uy nguyn t. 2jdh4ng gian dn -! t"# b$t kh% &uy 1

1 I a -! ian cJc 3i ! (+ -!

_[ -! ian nguyn t.

Oh"n Q^t Hdh4ng #h%i ian nguyn t n!+ t*+ng dwux cBng -! ian c@a /t t"# b$t kh% &uy . W' () HL$y ian nguyn t t*+ng `wux /! n cha a thc Q2 l2 . 8a > BH8h+ !nh t -! !nh nhCn te ha .,h th1 ian ch'nh ]fa -! ian nguyn t khi ! chy khi f -! b$t kh% &uy. 8hng /inh *i>u "iNn cen H8h+ f -! t"# b$t kh% &uy ta cn chng /inh ]fa nguyn t. Li% se hXg t ! h.g ]fa .W1 h.g ]fa nn h.g _f.- X- t . ,v sJ #hCn t'ch c@a hg th!nh t'ch c@a c5c #hn te b$t kh% &uy suy *a f -! /t 9Ic b$t kh% &uy c@a hg . f_ h.g

*i>u "iNn K H 8h+ ]fa nguyn t Xnh9ng kh4ng #h%i -! #hn te b$t kh% &uy

Ii gXh -! nhqng #hn te kh4ng kh% nghich .W1 ]fa nguyn t nn g h+pc h #h%i chia ht ch+ f f_h.g _g.f.u _f]gua gu_\ g kh% nghch X/Cu thuKn .

W"y ]fa nguyn t th1 f -! #hn te b$t kh% &uy. W' () H,*+ng `wQXyx Xian ch'nh ]Q2ly2a -! ian nguyn t 1 Q2ly2 -! b$t kh% &uy t*+ng `wQXyx.
Tiu lun : Ian nguyn t v tp !t "h# $uy T%ang &B

Hnh hc i s

Nguyn Th Phng

,*+ng wux X ian ]aQlba ]aXb wQx .

M-! ian nguyn t 1 aQlb -! b$t kh% &uy t*+ng

Mt s kt &u% ? 3i s gia+ h+5n sau Cy c th7 t1/ th$y chng /inh t*+ng w 2x. *@nh l` &: Nu A l vnh nhn t ha th vnh a thc A[x 1, x2,., xn] l vnh nhn t ha. *@nh l` /HOu t -! !nh nhCn te ha th1 twQx -! !nh nhCn te ha . *@nh l` B: Vnh id an ch!nh l vnh nhn t ha. 8a > J:"h# $ l t%&'n(, th th )*i d an + , c-a $[x] .u l id an ch!nh v + / 0(1 v2i ( l a thc c 34c nh5 nh6t t%#n( +. 8hng /inhH >6ng thu"t t+5n uc-i(kX ta it /2i f I (9Ii (3ng f _ gh l u Ii (kgu (kg g. W1 u _ gh | f I nn u _ [X suy *a f _ gh. ni?u n!y chng tR I _ ]ga. (hn CDtH M2i a thc f dwux ?u #hCn t'ch 9:c th!nh t'ch c5c a thc b$t kh% &uyH f _ g\ g2}..g*. dhi r]fa _ r]g\a U r]g2a U .. U r]g*a. dt &u% sau ch+ /t tiu chun 7 nh"n bit t"# 3i s b$t kh% &uy. 8a > O:"h# 7 l a thc 36t 8h9 :u; t%#n( $[<]. Nu + =071 / 071 th =071 l t4> 36t 8h9 :u;. 8hng /inh. W1 f b$t kh% &uy nn ]fa -! ian nguyn t. >+ Cy r]I r]faa _ r]]faa -! t"# b$t kh% &uy. WF GH : na thc Q#Ny& -! b$t kh% &uy t*+ng dwQx. Mpt kh5c

nn 9ng c+ng ]t"# 3i sa Q#Ny& _[ -! b$t kh% &uy.

Tiu lun : Ian nguyn t v tp !t "h# $uy

T%ang &J

Hnh hc i s

Nguyn Th Phng

8hA s. ni?u ki.n Ir]fa _ ]fa t*+ng M.nh ? t*n -! kh4ng bR 9:cX th"t "yX c nhqng a thc b$t kh% &uy nh9ng r]fa kh4ng #h%i -! t"# b$t kh% &uyX nh9 f _ Q 2 l \ b$t kh% &uy t*+ng `wQx nh9ng r]fa _ kh4ng #h%i -! t"# b$t kh% &uy. 0H+( III< M1T 23 Wg h 6(U h(U Tij(U &<*klng thmng t%-ng 8h+ f _ aQlbylc ! g_ : : ta c W_r]fa r]ga_ h]QXyXa n -! t"# 3i s b$t kh% &uy . W1 fXg b$t kh% &uy nn (f,g) l ian nguyn t. /<Mot ceu t%-ng piBM : pCIaM/ LpyI M/ LpqIcM/ri/ 8h+ f_]QNaa2 l]yNba2 LpqIcM/ I `2 ta c W_r]fa_h] kh% &uy . 8hng /inh H W_r]fa_h] npt r]fa_h] ,a th$y H ] f] ] t r]fa _[ r]fa ]\a t `3 j `3 j i H_t i `3 gj i-! t"# 3i s b$t f

Tiu lun : Ian nguyn t v tp !t "h# $uy

T%ang &O

Hnh hc i s

Nguyn Th Phng

Mpt kh5c Xgi% se ]QXyXa

r]fa][a qIc r

]QNaa2 l]yNba2 LpqIcM/ I `2_[

pqIcM/r `2N]QNaa2 N]yNba2 _ ,v ]\a ! ]2a ta c r]fa_t.

lc ] 1 [a

]2a

la8hng /inh r]fa -! t"# b$t kh% &uy. W1 f b$t kh% &uy nn (f) = (]QNaa2 l]yNba2 LpqIcM/ I `2)l ian nguyn t. Mpt kh5c ta chng /inh 9:c IW_0 ]QNaa2 l]yNba2 LpqIcM/ I `21 la 0 ]QNaa2 l]yNba2 LpqIcM/ I `21 ta chng /inh f 0]QNaa2 l]yNba2 LpqIcM/ I `21

WIi /2i f

WIi /2i f]QXyXa c H

kwQXyXxXta c+i f]QXyXa-! a thc bin y Ii h. s t*+ng kwQXyxXta

f_0 ]QNaa2 l]yNba2 LpqIcM/ I `21g l

t*+ng a_[

kwQXyx. W1 f

nn f]

a_[g

kwQXyx Ii 4 h3n s] f

a nn

f_0 ]QNaa2 l]yNba2 LpqIcM/ I `21g l0 ]QNaa2 l]yNba2 LpqIcM/ I `2 1

0]QNaa2 l]yNba2 LpqIcM/ I `21.

L$y f 0 ]QNaa2 l]yNba2 LpqIcM/ I `21,f kwQXyXx kwQXyXx

f_ 0]QNaa2 l]yNba2 LpqIcM/ I `21g X g

Tiu lun : Ian nguyn t v tp !t "h# $uy

T%ang &P

Hnh hc i s

Nguyn Th Phng

WIi /2i

_] .

f] a_[

0]QNaa2 l]yNba2 LpqIcM/ I `21

>+ Cy r]Ir]faa _ r]]faa -! t"# b$t kh% &uy.

,I LI ,0tM d0

\.

Og4

E%+

8hCu

]2[[3a.

?i@#

t%nh

Anh

h*c

Bi

CD.

http:ffthuvisnta-nh-c<nst<vn 2. Og4 Wi.t ,*ung ]2[[a. Nh4> )En FBi CD (ia# h#@n v Anh h*c Bi CD . http:ffthuvisnta-nh-c<nst<vn 3.Oguy;n 0uPnh Ph5n ]2[\2a .Oh"# /4n h1nh h2c 3i s . m.E Li5+ >)c ! n!+ ,3+ .M5ch gi5+ kh+a \[X\\X\2 ]2[[a

Tiu lun : Ian nguyn t v tp !t "h# $uy

T%ang &R

Hnh hc i s

Nguyn Th Phng

Tiu lun : Ian nguyn t v tp !t "h# $uy

T%ang &_