ASUHAN KEPERAWATAN GERONTIK PADA LANSIA NENEK NK.

DENGAN RHEMATOID ARTRITIS DI WISMA II PANTI SOSIAL

TRESNA WERDHA WANA SRAYA DENPASAR
TANGGAL

NamaMahasiswa

: .

NIM

: .

NamaPanti/bangsal/poli

:.

Tanggalpengkajian

:.

Tanggalpraktik

:.

A. PENGKAJIAN/PENGUMPULAN DATA
A. IDENTITAS/DATA BIOGRAFI KLIEN
1. Nama

: ..

2. No. RekamMedis

: ..

3. JenisKelamin

:..

4. TempatTanggalLahir

:..

5. Umur

:..

6. Agama

: ..

7. Status Perkawinan

:..

8. Pekerjaan

: ..

9. PendidikanTerakhir

:..

10. AlamatRumah

: ..

11. Orang yang dekatdihubungi

:..

12. Hubungandenganklien

:..

13. Tanggalmasukke RS/PantiWredha

:..

B. KELUHAN UTAMA
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................

C. RIWAYAT KESEHATAN SAAT INI

........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................

D. RIWAYAT KESEHATAN MASA LALU

........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
.......................................................................................................................

E. GENOGRAM

F. ALASAN TINGGAL DI PANTI

........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................

G. RIWAYAT PENYAKIT KELUARGA

........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................

H. RIWAYAT PEKERJAAN
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
I. RIWAYAT LINGKUNGAN HIDUP
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................

........................................................................................................................
........................................................................................................................
.......................................................................................................................
J. RIWAYAT REKREASI
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................

K. SISTEM PENDUKUNG
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................

L. SPIRITUAL/KULTURAL
1. Pelaksanaanibadah.
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................

..................................................................................................................
..................................................................................................................
2. Keyakinantentangkesehatan
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................

M. PEMERIKSAAN FISIK
TinjauanSistem :
1. Keadaanumum

: ..................................................................................

Tingkat kesadaran : (Composmetis/Apatis/Somnolen/Supor/Coma)

2. Glasgow ComaScale:E.., M.., V..,
3. Tanda-Tanda Vital :
a. Suhu : ..O C
b. Nadi :...........x/menit
c. Tekanandarah :............mmHg
d. Pernafasan : .............x/menit
4. Tinggibadan :
..................................
..................................
..................................
5. Beratbadan :..................................
6. IMT =..................................
= ..................................
= ..................................
= ..................................

7. SistemKardiovaskuler
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
8. SistemPernafasan
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
9. SistemIntegumen
..
......
..
..
..

..
..
..
..
..
..
10. SistemPerkemihan
..
......
..
..
..
..
..
..
..
..
11. SistemMuskuloskeletal
..
......
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..

12. SistemEndokrin
..
......
..
..
..
..
..
..
..
13. SistemImun
..
......
..
..
..
..
..
14. Sistem Gastrointestinal
..
......
..
..
..
..
..
..
..
..
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..

15. SistemReproduksi
..
......
..
..
..
..
..
..
16. SistemPersyarafan
..
......
..
..
..
..
..
..
..
..

N. PENGKAJIAN PSIKOSOSIAL DAN SPIRITUAL

1. Psikososial.
....
............

2. Identifikasimasalahemosional
Pertanyaantahap1 :
a. Apakahklienmengalamikesulitantidur?

....

b. Apakahklienseringmerasagelisah?

....

c. Apakahklienseringmurungdanmenangissendiri?

....

d. Apakahkliensering was-was ataukhawatir?

.......

Pertanyaantahap2 :
a. Keluhanlebihdari 3 bulanataulebihdarisatu kali dalamsatubulan?

.......

b. Ada ataubanyakpikiran?

....

c. Ada masalahataugangguandengankeluarga lain?

....

d. Menggunakanobattidur/penenangatasanjurandokter?

....

e. Cenderungmengurungdiri?

....

Keterangan :
Bilalebihdarisatuatausama 1 jawaban ya
MasalahEmosionalpositif (+)
3. Spiritual

O. ADL (Activity Daily Living)

PengkajianfungsionalberdasarkanINDEKS KATZ
Pengkajianinimeliputiobservasikemampuanklienuntukmelakukanaktivitask
ehdupansehari-hari/Activity Daily Living
1. INDEKS KATZ
Termasuk/katagorimanakahklien?
A. Mandiridalammakan,

kontinensia,

(BAB/BAK),

menggunakanpakaian, pergiketoilet,berpindahdanmandi
B. Mandirisemuanyakecualisalahsatudarifungsi di atas
C. Mandirikecualimandidansalahsatufungsi di atas
D. Mandiri, kecualimandi, berpakaian, dansalahsatudarifungsi di atas

E. Mandirikecuali, mandi, berpakaian, ke toilet, dansatufungsi yang

lain
F. Mandirikecuali, berpakaian, ke toilet, berpindahdansatufungsi yang
lain
G. Ketergantunganuntuksemuafungsidiatas
H. Lain-lain
(ketergantungansedikitnyaduafungsitetapitidakdapatdiklasifikasikans
ebagai A, B, C, D, E, F & G)
Keterangan:
Mandiriberartitanpapengawasan,
orang

lain,

pengarahanataubantuanefektifdari
seseorang

yang

menolakuntukmelakukansuatufungsidianggaptidakmelakukanfungsimes
kipundiadianggapmampu
Penjelasan :

..

..

2. MODIFIKASI DARI BARTHEL INDEKS

Termasuk yang manakahklien?
NO
1

KRITERIA

DENGAN
BANTUAN

MANDIRI

Makan

Frekuen

Jumlah

10

Jenis:

Minum

Frekuen

Jumlah

10

Jenis:

Berpindahdarikursirodaketempattiduratausebaliknya

5-10

15

Personal toilet (cucimuka, menyisirrambut,

Frekuen

gosokgigi)

Keluarmasuk toilet (mencucipakaian,

menyekatubuh, menyiram)

10

Mandi

Frekuen

15

Jalan di permukaandatar

Naikturuntangga

10

Mengenakanpakaian

10

10

Kontrol bowel (BAB)

Frekuen

Konsist
5

10

Warna:

11

Kontrol bladder (BAK)

Frekuen

Warna:
5

10

Keterangan :
130
: Mandiri
65-125
: Ketergantungansebagian
60
: Ketergantungan total
Penjelasan :
...
...
...
...
...

...
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
P. PENGKAJIAN STATUS MENTAL GERONTIK
1. IdentifikasitingkatintelektualdenganShort Protable Mental Status
Questioner (SPMSQ)
Instruksi :
Ajukanpertanyaan 1-10 padadaftarinidancatatsemuajawaban
Catatjumlahkesalahan total berdasarkan total kesalahanberdasarkan 10
pertanyaan
No

PERTANYAAN

Tanggalberapahariini?

Hariapasekarangini?

Apanamatempatini?

Alamatanda ?

Berapaumuranda?

Kapanandalahir? (minimal

BENAR

tahunlahir)
7

Siapapresiden Indonesia sekarang?

Siapapresiden Indonesia
sebelumnya?

Siapanamaibuanda?

10

Kurangi 3 dari 20
dantetappengurangan 3
darisetiapangkabaru,
semuasecaramenurun
JumlahKesalahan Total

Penilaian SPMSQ:
Salah 0-3
: fungsiintelektualutuh
Salah 4-5
: kerusakanintelektualringan
Salah 6-8
: kerusakanintelektualsedang
Salah 9-10 : kerusakanintelektualberat

SALAH

Penjelasan :
.
.....
.
..
..
..
..
..
..
2. Identifikasiaspekkognitifdarifungsi mental denganmenggunakan MMSE
(Mini Mental Status Exam)
NO

AspekKogn

Nilai

itif

Max

Orientasi

NilaiKlien

Kriteria

Menyebutkandenganbenar ?
o Tahun..
o Musim .
o Tanggal...
o Hari
o Bulan..

Orientasi

Dimanakitasekarang ?
o Negara.
o Provinsi..
o Kota
o Panti ...
o Wisma.

Registrasi

Sebutkan

obyek

(olehpemeriksa)

detikuntukmengatakanmasingmasingobjek.
Kemudiantanyakankepadaklienke
tigaobyektadi (untukdisebutkan)

o Obyek .
o Obyek.
o Obyek
o Obyek.
4

Perhatianda

nkalkulasi

Mintaklienuntukmemulaidariang
ka 100 kemudiandikurangi 7
sampai 5 kali:
o .
o .
o .
o .
o .

Mengingat

Mintaklienuntukmengulangiketig
aobyekpada no 2 (registrasi) tadi,
bilabenar 1 point untukmasingmasingobyek
o Obyek .
o Obyek.
o Obyek.

Bahasa

Tunjukkanpadakliensuatubendad
antanyakannamanyapadaklien
(misal jam tanganataupensil)
o Obyek .

Mintakepadaklienuntukmengulan
g kata berikut: takada, jika, dan,
atau, tetapi. Bilabenar, nilai 2
point. Bilapernyataanbenar 2-3
buah, misalnya :tidakada,
tetapimakanilai 1 point.

Mintaklienuntukmengikutiperinta
hberikut yang terdiri yang
terdiridari 3 langkah:
Ambilkertas di tangananda,
lipatduadantaruh di lantai
o Ambilkertas
o Lipatdua
o Taruhdilantai

Perintahkanpadaklienuntukhalber
ikut
(bilaaktivitassesuaiperintahnilai 1
point)
o Tutupmata

Perintahkanpadaklienuntukmenul
issatukalimatdanmenyalingambar
o Tulissatukalimat saya mandi
o Menyalingambar.
Total Nilai

Interpretasihasil:
>23 : Aspekkognitifdarifungsi mental baik
18-22 : Kerusakanaspekfungsi mental ringan
17 : Terdapatkerusakanaspekfungsi mental
Penjelasan :
..
..
......
......

......
......
3. Inventaris Depresi Beck
InventarisDepresi Beck
Skor
A. Kesedihan
3

Sayasangatsedihatautidakbahagia di manasayatidakdapatmenghadapinya

Sayagalauatausedihsepanjangwaktudansayatidakdapatkeluardarinya

Saya merasasedihataugalau

Sayatidakmerasasedih

B. Pesimisme
3

Sayamerasabahwamasadepansayasia - siadansesuatutidakdapatmembaik

Sayamerasatidakmempunyaiapa - apauntukmasadepan

Sayamerasaberkecilhatimengenaimasadepan

Sayatidakbegitupesimisatauberkecilhatitentangmasadepan

C. Rasa kegagalan
3

Saya tidak puas dengan segalanya

Saya tidak mendapatkan kepuasan dari apapun

Sayatidakmenyukaicara yang sayagunakan

Sayamerasasayatidakpuas

D. Ketidakpuasan
3

Saya tidak puas dengan segalanya

Saya tidak lagi mendapatkan kepuasan dari apapun

Sayatidakmenyukaidengancara yang sayagunakan

Saya tidak merasa tidak puas

E. Rasa bersalah
3

Sayamerasaseolah - olahsayasangatburukatautidakberharga

Sayamerasasangatbersalah

Sayamerasaburukatautidakberhargasebagaibagiandariwaktu yang baik

Saya tidak merasa benar - benar bersalah

F. Tidak menyukai diri sendiri

Saya benci diri saya sendiri

Sayamuakdengandirisendiri

Sayatidaksukadengandirisayasendiri

Sayatidakmerasakecewadengandirisendiri

G. Membahayakandirisendiri
3

Sayaakanmembunuhdirisayasendirijikasayamempunyaikesempatan

Saya mempunyai rencana pasti tentang tujuan bunuh diri

Sayamerasalebihbaikmati

Sayatidakmempunyaipikiran- pikiranmengenaimembahayakandirisendiri

H. Menarik diri sendiri dari lingkungan sosial

Sayatelahkehilangansemuaminatsayapada orang lain
3

dsantidakpedulipadamerekasemua
Sayatelahkehilanganminatsayapada orang lain

danmempunyaisedikitperasaanpadamereka

Sayakurangberminatpada orang lain daripadasebelumnya

Saya tidak kehilangan minat pada orang lain

I. Keraguraguan
3

Saya tidak dapat membuat keputusan sama sekali

Sayamempunyaibanyakkesulitandalammengambilkeputusan

Sayaberusahamengambilkeputusan

Sayamembuatkeputusan yang baik

J. Perubahangambarandiri
3

Sayamerasabahwasayajelekatautampakmenjijikan
Sayamerasabahwaadaperubahan -

perubahanpermanendalampenampilansayadaninimembuatsayatidakmenarik

Sayakhawatirbahwasayatampaktuaatautidakmenarik

Sayatidakmerasabahwasayatidaklebihburukdari yang sebelummnya

K. Kesulitankerja
3

Saya tidak melukukan pekerjaan sama sekali

Sayatelahmendorongdirisayasendiridengankerasuntukmelakukansesuatu

Ini memerlukan upaya tambahan untuk memulai melakukan sesuatu

Sayadapatbekerjakira - kirasebaiksebelumnya

L. Keletihan
3

Saya sangat lelah untuk melakukan sesuatu

Saya lelah untuk melakukan sesuatu

Sayalelahlebihdari yang biasanya

Sayatidaklebihlelahdaribiasanya

M. Anoreksia
3

Saya tidak lagi memiliki nafsu makan sama sekali

Nafsu makan saya sangat buruk untuk sekarang

Nafsu makan saya tidak sebaik selumnya

Nafsumakansayatidaklebihburukdari yang biasanya

Penilaian :
0-4 : Depresitidakadaatau minimal.
5-7 : Depresiringan
8-15 : Depresisedang
>15 :Depresiberat.
Q. INFORMASI PENUNJANG
1. Laboratorium
...
...............
...
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................

...................................................................................................................
...................................................................................................................
2. Radiologi
...
...
...................................................................................................................
3. Diagnosamedis
...
...........
...........................................................................................................
4. Terapimedis, obatdan lain-lain
...
...........
...........................................................................................................
...
...
...................................................................................................................
...................................................................................................................

B.
No

ANALISA DATA

TGL/JAM

DATA FOKUS

ETIOLOGI

PROBLEM

C.

DIAGNOSA KEPERAWATAN BERDASARKAN PRIORITAS MASALAH

......
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...

...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
.

D.
No

RENCANA KEPERAWATAN

DiagnosaKeperawatan

Tujuan&KriteriaHasil

Intervensi

Rasional

Nama/TTD

E. IMPLEMENTASI
No

Tgl/Jam

No Diagnosa

Implementasi

ResponKlien

Nama/TTD

F.
No

EVALUASI

Tanggal/Jam

NomorDiagnosaKeperawatan

Evaluasi

Nama/TTD

DAFTAR PUSTAKA