Professional Documents
Culture Documents
I. MÔÛ ÑAÀU
Theo thống kê sơ bộ của Bộ Tài nguyên Môi trường, trung bình 1
ngày, 1 người tiêu dùng phải sử dụng ít nhất một chiếc túi nilon. Thời gian để
phân huỷ những chiếc nylon này là khoảng 50 năm sẽ ảnh hưởng không nhỏ
đến môi trường. Nhựa nhiệt dẻo phải mất từ 10 tới 30 năm, thậm chí là một
thế kỷ, mới có thể phân huỷ. Nếu mang đốt, chúng sẽ gây ô nhiễm không khí.
Trong khi đó, chôn lấp sẽ rất tốn đất và ảnh hưởng tới nguồn nước ngầm. Hoạt
động tái chế cần đầu tư thiết bị máy móc đắt tiền, hiệu quả kinh tế thấp. Chỉ
riêng năm 1996, thế giới sử dụng 150 triệu tấn nhựa nhiệt dẻo.
Chính vì những lý do trên mà nhiều nước trên thế giới đã bắt đầu nghiên cứu
polymer tự phân huỷ kể từ những năm 1980 để sử dụng trong nông, lâm
nghiệp, chế biến thực phẩm (bao túi đựng thực phẩm) và y tế (màng mỏng phủ
vết bỏng và polymer để gắn xương). Năm 1980 trên thế giới mới chỉ có 7-12
sáng chế trong ngành này. Tuy nhiên, con số đó đã tăng lên 1.500 trong 10
tháng đầu năm 2003. Hiện Mỹ đã thay thế 30% nhựa nhiệt dẻo bằng polymer
tự phân huỷ.
Ngöôøi Myõ söû duïng 190lbs nhöïa moãi naêm, trong ñoù khoaûng 60lbs thì ñöôïc
duøng ñeå ñoùng goùi vaø seõ ñöôïc boû ñi ngay sau khi bao bì ñöôïc môû. Nhieàu vaät
lieäu plastic seõ ñöôïc boû trong nôi ñoå raùc vaø laø nôi maø chuùng toàn taïi haøng
nhieàu theá kæ ôû ñoù. Söï phaùt trieån daân soá lieân quan ñeán vaán ñeà raùc thaûi vaø
nhu caàu phaùt trieån caùc vaät lieäu coù tính choáng ñôõ toát hôn, daãn ñeán vieäc ra ñôøi
caùc coâng ty nghieân cöùu vaø cheá taïo ra caùc vaät lieäu polyme phoái troän töø
nguoàn noâng nghieäp. Chuùng ta tin töôûng raèng vaät lieäu polyme sinh hoïc seõ coù
tieàm naêng lôùn trong thò tröôøng ñoùng goùi thöïc phaåm trong 10 naêm tôùi. Söï coù
maët cuûa noù goùp phaàn laøm giaûm ñi söï phuï thuoäc vaøo daàu moû nöôùc ngoaøi vaø
chuùng ta seõ giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà moâi tröôøng do bao bì plastic gaây ra.
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, caùc quoác gia coù nhöõng ñaïo luaät nhö: caùc cô sôû
saûn xuaát phaûi coù traùch nhieäm vôùi caùc saûn phaåm do mình laøm ra ôû giai ñoaïn
cuoái voøng ñôøi toàn taïi cuûa noù, chính saùch giao vaán ñeà quaûn lyù chaát thaûi cho
caùc nhaø saûn xuaát, giôùi haïn löôïng bao bì ñoùng goùi thöïc phaåm, khuyeán khích
caùc toå chöùc chính quyeàn söû duïng vaät lieäu sinh hoïc. Nhöõng chính saùch naøy
giuùp cho vieäc taïo ra moâi tröôøng phaùt trieån cho polyme sinh hoïc.
Trang 1
Seminar Vaät lieäu bao bì sinh hoïc
Trang 2
Seminar Vaät lieäu bao bì sinh hoïc
Vaät lieäu sinh hoïc coù theå töï phaân huûy trong thieân nhieân, vì vaäy khoâng aûnh
höôûng ñeán moâi tröôøng. Nhôø khoâng söû duïng caùc hoùa chaát toång hôïp, bao bì töø
sinh hoïc seõ an toaøn hôn ñoái vôùi thöïc phaåm vaø söùc khoûe cuûa con ngöôøi.
Hình aûnh töï huûy cuûa caùi ly baèng vaät lieäu sinh hoïc qua 1, 15, 30 vaø 50
ngaøy.
Trang 3
Seminar Vaät lieäu bao bì sinh hoïc
Trang 4
Seminar Vaät lieäu bao bì sinh hoïc
Trang 5
Seminar Vaät lieäu bao bì sinh hoïc
Moät öu ñieåm cuûa PHA so vôùi PLA laø khaû naêng töï phaân huûy cuûa noù raát laø
cao vaø deã toång hôïp. Khi ñöôïc ñaët vaøo moâi tröôøng sinh vaät töï nhieân thì noù seõ
töï phaân huûy thaønh CO2 vaø nöôùc. Ñieàu naøy giuùp noù coù nhieàu öùng duïng trong
cuoäc soáng.
3.Vaät lieäu TPS :
Vaät lieäu baèng tinh boät coù chöùa chaát deûo chòu nhieät (Thermoplastic Starches
)
Thermoplastic Starches ñaõ coù nhieàu böôùc phaùt trieån trong ngaønh coâng
nghieäp polyme sinh hoïc. Nhöõng polyme naøy ñöôïc taïo ra töø tinh boät baép, luùa
mì, khoai taây. Thermoplastic Starches (TPS) khaùc PLA vaø PHA laø chuùng
khoâng qua giai ñoïan leân men. Ñeå coù nhöõng thuoäc tính gioáng nhö plastic,
TPS ñöôïc troän vôùi caùc vaät lieäu toång hôïp khaùc.
Tinh boät lieân keát vôùi caùc polyme toång hôïp khaùc, vôùi haøm löôïng tinh boät coù
theå lôùn hôn 50% seõ taïo neân caùc loïai plastic maø ñaùp öùng duïng nhu caàu thò
tröôøng.
EAA (copolyme laø ethylen-acrylic acid): ñöôïc nghieân cöùu töø naêm 1977.
Nhöôïc ñieåm cuûa loaïi plastic naøy laø nhaïy caûm vôùi söï thay ñoåi cuûa moâi
tröôøng, deå bò raùch tröôït vaø khoâng ñöôïc phaân huûy 1 caùch hoaøn toaøn bôûi vi
sinh vaät.
Starch/vinyl alcohol copolymers : tuøy vaøo ñieàu kieän gia coâng, loaïi tinh boät
vaø thaønh phaàn cuûa copolmers seõ taïo neân nhieàu loaïi plastic vôùi hình daïng vaø
hoaït tính khaùc nhau. Plastic chöùa tinh boät coù tyû leä AM/AP lôùn hôn 20/80, seõ
khoâng hoøa tan ngay caû trong nöôùc soâi. Coøn plastic chöùa tinh boät coù tyû leä
AM/AP nhoû hôn 20/80 thì seõ ñöôïc hoøa tan töøng phaàn. Tyû leä tinh boät ñöôïc
phaân raõ bôûi vi sinh vaät trong nhöõng vaät lieäu naøy tyû leä nghòch vôùi haøm löôïng
cuûa AM/phöùc vinyl alcohol. Ñieåm haïn cheá cuûa nhöõng vaät lieäu naøy laø gioøn
vaø nhaïy caûm vôùi ñoä aåm.
Cô cheá cuûa söï phaân huûy :
Thaønh phaàn töï nhieân : duø ñöôïc che chaén bôûi caáu truùc maïng nhöng vaãn bò
phaân huûy bôûi enzyme ngoaïi baøo cuûa vi sinh vaät.
Thaønh phaàn toång hôïp ñöôïc phaân huûy do söï haáp phuï beà maët cuûa vi sinh vaät,
taïo beà maët troáng cho söï thuûy phaân caùc thaønh phaàn töï nhieân.
Aliphatic polyesters : tinh boät cuõng coù theå ñöôïc caáu truùc laïi vôùi söï hieän
dieän cuûa caùc polymer kî nöôùc nhö caùc polyester beùo. Polyester beùo coù
ñieåm tan chaûy thaáp khoù taïo thaønh vaät lieäu nhieät deûo vaø thoåi taïo hình. Khi
troän tinh boät vôùi polyester beùo seõ caûi thieän ñöôïc nhöôïc ñieåm naøy. Moät soá
polyester beùo thích hôïp laø poly-ε-caprolactone vaø caùc copolymer cuûa noù,
hoaëc caùc polymer tao thaønh töø phaûn öùng cuûa caùc glycol nhö 1,4 – butandiol
vôùi moät soá acid: succinic, sebacic, adipic, azelaic, decanoic, brassillic. Söï
keát hôïp naøy seõ taêng thuoäc tính cô, giaûm söï nhaïy caûm vôùi nöôùc vaø taêng khaû
naêng phaân huûy.
Trang 6
Seminar Vaät lieäu bao bì sinh hoïc
Ñaõ coù nhöõng nghieân cöùu thay theá bao bì plastic töø caùc cheá phaåm daàu moû
sang daïng bao bì plastic töø baép.
Nguồn nguyên liệu bắp có thể thỏa mãn được nhu cầu lớn của bao bì plastic.
Vật liệu làm từ nguồn nguyên liệu này hạn chế việc gây ô nhiễm môi trường
do khi phân hủy nó không tạo ra các hợp chất gây độc.
Vieäc thay theá ñaàu tieân ñöôïc tieán haønh vaøo ngaøy 1 thaùng 11 naêm 2005, 114
trieäu thuøng chöùa baèng plastic ñöôïc söû duïng haèng naêm cho caùc ñaïi lyù baùn leû
rau quaû , daâu taây, thaûo döôïc . Hieäu quaû kinh teá theå hieän roõ reät.
Trang 7
Seminar Vaät lieäu bao bì sinh hoïc
Trang 8
Seminar Vaät lieäu bao bì sinh hoïc
Maønp PropaFresh™ PFAM vôùi khaû naêng choáng ñoïng söông coâng ty
Innovia Films
Trang 9
Seminar Vaät lieäu bao bì sinh hoïc
Bioplastic bags for carrots are used at Albert Heijn supermarkets in the
Netherlands
Trang 10
Seminar Vaät lieäu bao bì sinh hoïc
Code: 145/6
Code: 145/5
Cap. 300 cc. Ø 10,5 cm. - hgt. 5,5 cm.
Cap. 210 cc. Ø 10,6 cm. hgt. 4,8 cm.
Colour: Yellow transparent, Clear
Colour: Trasparent orange
Transparent
Items per carton: 400
Pcs. per box: 400
Trang 11
Seminar Vaät lieäu bao bì sinh hoïc
noù. Cellophane thöôøng ñöôïc phuû moät lôùp ngoaøi vôùi nitro cellulose hay laø
acrylate ñeå taêng khaû naêng choáng thaám, maëc duø lôùp phuû naøy thì khoâng ñöôïc
phaân huûy bôûi lôùp vi sinh vaät.
Chúng ta có thể bao gói bánh mì bằng cellophan-một loại vật liệu phân hủy
sinh học dùng bao gói thực phẩm, loại vật liệu này có giá cả cạnh tranh với
plastic thông thường, một ưu điểm khác là nó có thể phân hủy nhanh sau khi
sử dụng, thậm chí có thể ăn được
Ngoaøi ra Cellulose acetate ñöôïc keát hôïp vôùi tinh boät ñeå taïo neân plastic deã
phaân huûy bôûi vi sinh vaät . Cellulose cuõng keát hôïp vôùi Chitosan taïo maøng coù
khaû naêng thaám khí vaø thaám nöôùc cao.
Vaät lieäu bao bì töø cellulose : söû duïng ñeå baûo quaûn moät soá loaïi rau quaû deã
bò hö hoûng nhö: daâu taây, ñaøo, chuoái, naám,…
Trang 12
Seminar Vaät lieäu bao bì sinh hoïc
Chitin
Teân hoùa hoïc: Poly-N-Acetyl-D-Glucosamine or :[(1-4)]-2-Acetamido-2-
deoxy-ß-D-glucan
CT phaân töû: (C8H13NO5)· n
Saûn phaåm naøy laø moät polysaccharide cao phaân töû chieát taùch töø toâm vaø cua
bieån.
Chitosan
Teân hoùa hoïc: Poly-(1-4)-2-Amino-2-deoxy-ß-D-Glucan
CT phaân töû: (C6H11O4N)· n
Trang 13
Seminar Vaät lieäu bao bì sinh hoïc
Moät coâng ty ôû Anh ñaõ phaùt trieån 1 loaïi dung dòch môùi, coù tính thöïc tieãn vaø
an toaøn ñoái vôùi moâi tröôøng, giaûi quyeát vaán ñeà moâi tröôøng do haøng trieäu taán
raùc thaûi baèng plastic gaây ra. Hoï tuyeân boá raèng vieäc caét ñöùt lieân keát cacbon
trong nhöïa goùp phaàn laøm giaûm phaân töû löôïng, thay ñoåi thuoäc tính daãn ñeán
vieäc chuùng coù theå phaân huûy nhanh choùng.
Một bước đột phá mới khi các nhà khoa học phát triển bao bì bioplastic tốt
hơn : có khả năng phân hủy ở nhiệt độ thấp đến 330F, hay đơn giản nó có thể
Trang 14
Seminar Vaät lieäu bao bì sinh hoïc
phân hủy dưới mưa, các vi sinh vật trong đất. Bioplastic phân hủy cho ra CO2
và H2O.
Plastic từ tinh bột được tạo ra bằng cách ép đùn, thổi khí và đúc thành khuôn.
So sánh với plastic từ dầu mỏ thì giá cả bioplastic rẽ hơn khoảng
32cent/pound. Các loại bao bì này thường dùng bao gói các thực phẩm khô
như socola, kẹo , bánh….
Bằng cách phối trộn giữa protein từ bắp và các acid béo người ta có thể tạo ra
một loại resin bằng cách ép đùn thành màng phân hủy sinh học được ưu
chuộng hơn plastic.Vật liệu này khi đốt cháy cho ra các chất không gây độc
hại. Các loại màng này thường dùng bao gói các dạng thực phẩm đông lạnh,
các loại bánh, thức ăn nhanh…
Các plastic ăn được làm từ tinh bột và protein, sau khi sử dụng có thể nghiền
nhỏ ra làm thức ăn cho gia súc bởi thành phần dinh dưỡng chứa trong nó khá
cao.
Plastic từ khoai tây : Các phế phẩm trong ngành chế biến khoai tây có thể
được tận dụng để làm plastic. Tinh bột từ các phế phẩm này được vi khuẩn
thủy phân thành đường glucose, sau đó lên men nhờ vi khuẩn latic cho ra sản
phẩm là acid latic, sấy khô và nghiền thành bột để dùng tạo ra một dạng PLA
plastic bằng kỹ thuật ép đùn.
Bao bì nhựa tự phân hủy
Màng polymer tự phân huỷ
Có thể nói đây là sản phẩm đầu tiên thuộc loại này của ngành sản xuất
vật liệu polymer ở Việt Nam. Ưu điểm chính của nó là không gây ô nhiễm môi
trường giống như màng và túi đựng bằng nhựa nhiệt dẻo (PE, PP, PVC) hiện
nay.
Vật liệu chính dùng trong sản xuất màng polymer tự phân huỷ là nhựa
LDPE (low density polyetylen - polyetylen tỷ trọng thấp) và tinh bột sắn. Ban
đầu, nhóm nghiên cứu cho LDPE, tinh bột sắn và một số chất phụ gia đi qua
máy trộn vật liệu cực đều ở nhiệt độ thích hợp. Tiếp đến, vật liệu được đùn ép
trên máy đùn trục vít có 3 vùng điều khiển nhiệt độ khác nhau. Sau khi được
bổ sung chất trợ tương hợp và chất phân tán, nhựa hạt đi qua máy chém hạt để
tạo hạt compound. Chất trợ tương hợp đóng vai trò quyết định về khả năng
phân phối trộn và sự đồng đều của vật liệu. Cuối cùng, hạt compound đi qua
máy ép phun để tạo vật liệu định hình hoặc qua thiết bị thổi màng để thổi
thành màng mỏng. Có thể tạo ra các màng có độ dày khác nhau theo yêu cầu
của người sử dụng.
Nhóm nghiên cứu đã phủ vật liệu mới này trên các luống lạc tại Nông trường
Thanh Hà, Hoà Bình. Kết quả cho thấy, nó có tác dụng giữ ẩm, dinh dưỡng
cho đất, chống xói mòn và diệt cỏ dại. Sau 4 tháng, toàn bộ màng polymer
phân huỷ 100%. Hiện họ đang mở rộng ứng dụng cho mọi nông trường lạc,
bông, ngô và thuốc lá trên toàn quốc. Tiến sĩ Phạm Thế Trinh, Phó Viện
trưởng Viện Hoá học công nghiệp, cho biết: "Nhu cầu sử dụng màng polymer
tự phân huỷ trong nông, lâm nghiệp và thực phẩm là rất lớn. Chúng tôi mong
nhận được sự hỗ trợ của các cơ quan hữu quan để sản xuất hàng loạt, tiến tới
chế tạo bao gói thay thế bao bì nhựa nhiệt dẻo hiện nay
Trang 15
Seminar Vaät lieäu bao bì sinh hoïc
echanical Properties
BAØN LUAÄN
Caùc nghieân cöùu khoa hoïc ñaõ tìm ra moät löôïng lôùn caùc vaät lieäu sinh hoïc
thích hôïp cho bao bì thöïc phaåm nhöng vieäc öùng duïng chuùng vaãn coøn nhieàu
haïn cheá. Chuùng ta khoâng mong thay theá hoaøn toaøn vaät lieäu truyeàn thoáng
baèng vaät lieäu sinh hoïc trong moät thôøi ngaén, tuy nhieân, ñoù thaät söï laø vaät lieäu
cuûa töông lai, khi maø nhöng ñaïc tính vaø giaù caû cuûa chuùng töông ñöông vôùi
vaät lieäu truyeàn thoáng
Trang 16