You are on page 1of 103

COMO ESTUDAR PARA

SER APROVADO
EM PROVAS, EXAMES
E CONCURSOS
Prof. Mathias Gonzalez
Mensagens para:
maoso!"hotmail.#om
htt$%&&'''.eo#ities.#om&mathiasea(
1
Copyright 2004 by Mathias Gonzalez
Nenh)ma $arte (esta $)*li#a+,o $o(er- ser re$ro()zi(a
$or .)al.)er meio, se/a eletr0ni#o, fotor-fi#o, me#1ni#o,
o) o)tros, sem a)toriza+,o $r23ia (o a)tor.
2
4ND5CE
5NTRODU67O
APRENDENDO A APRENDER
COMO O8TER 9X5TO NOS ESTUDOS
COMO ESTUDAR ASSUNTOS D5:4CE5S
COMO SE AUTOMOT5VAR
GERENC5AMENTO DO TEMPO NOS
ESTUDOS
EV5TE O AD5AMENTO NOS SEUS ESTUDOS
COMO DESENVO;VER UMA
CONCENTRA67O PODEROSA
COMO O8TER SUCESSO EM CURSOS A
D5ST<NC5A
COMO APRENDER RAP5DAMENTE UM
NOVO 5D5OMA
COMO MU;T5P;5CAR SUA VE;OC5DADE DE
;E5TURA
COMO SE;EC5ONAR UM CONCURSO
O =UE :A>ER ANTES, DURANTE E DEPO5S
DE UMA PROVA
RESUMOS DE D5CAS
858;5OGRA:5A
RESUMO 85OGR?:5CO DO AUTOR........ PG @A
5NTRODU67O
Todos os anos, rgos pbli!os, e"presas
parti!#lares no $rasil e e%terior realiza" !on!#rsos e
pro!essos seleti&os para o preen!hi"ento dos se#s '#adros(
M#itos !andidatos t)" a do!e il#so de '#e os *"ais
!o"petentes+ sero os es!olhidos( ,!redita" '#e a'#eles
dotados de #"a intelig)n!ia s#perior e !apa!idades espe!iais
!onseg#iro o to sonhado e"prego seg#ro e #" alto sal-rio(
.ada pode ser to enganoso( , realidade / be" o#tra(
0s !on!#rsos pbli!os no so realizados para
es!olher os "ais !o"petentes o# "ais inteligentes( .a
&erdade, eles so apenas #" "e!anis"o de"o!r-ti!o para
sele!ionar pessoas '#e o!#paro as &agas e%istentes n#"
dado "o"ento( 1 '#ase #"a esp/!ie de loteria do e"prego(
2o po#!as &agas para "ilh3es de !andidatos( 4#e" a!erta
"ais '#est3es !onseg#e o pr)"io disp#tado( 0s grandes
!on!#rsos pro&a" isso( 5sse '#adro no ser- "#dado no
6#t#ro( Co" a es!assez de oport#nidades, "ais e "ais
!andidatos disp#taro &agas nas #ni&ersidades e nos !argos
pbli!os(
2e isso / &erdadeiro, '#al a sa7da8 0 '#e 6azer
para obter o to dese9ado l#gar ao sol8 5st#dar "#ito8 :azer
!#rsinhos8 2i", estas pode" ser sol#;3es, "as e o te"po8
Co"o arran9ar te"po e dinheiro para 6azer tais !#rsinhos8 ,
&erdade / '#e, pelo 6ato de a"bos sere" re!#rsos es!assos,
4
apenas #ns po#!os pri&ilegiados esto !onseg#indo obter
esses bens to dese9ados( , "elhor sol#;o portanto, /
b#s!ar os atalhos( 5les pode" a9#dar a resol&er os proble"as
!o" a 6alta de te"po, '#e pare!e ser #" dos grandes entra&es
para a'#eles '#e ne!essita" ler e aprender !o"p)ndios
&ol#"osos das "ais di6erentes -reas do <ireito, be" !o"o
en!#rtar a dist=n!ia '#e os separa dos s#perdotados e
aben;oados pela sorte(
0s atalhos de '#e esta"os 6alando so
t/!ni!as de aprendizage" >nor"al o# a!elerada? '#e a9#da"
a 6i%ar e re!#perar in6or"a;3es e" se# !/rebro '#ando
!hegar o "o"ento da pro&a( @sso por'#e / "#ito pro&-&el
'#e &o!) n#n!a "ais ler- sobre os te"as es!olhidos n#"
edital de !on!#rso( Grande parte do !ontedo progra"-ti!o
9a"ais ser- #sado na ati&idade pro6issional do !andidato
apro&ado( ,ssi" sendo, t#do '#anto &o!) pre!isa saber /: o
'#e pro&a&el"ente !air- e" s#a pro&a o# o '#e
pro&a&el"ente no !air-(
0s !on!#rsos, a&alia;3es, testes e pro&as
tradi!ionais re'#eridas nos !#rsos do ensino "/dio e s#perior
t)" de"onstrado ao longo dos anos '#e so e" s#a "aioria,
p/ssi"as 6or"as de a&aliarAse os !onhe!i"entos teri!oA
pr-ti!os de #"a pessoa( .a lti"a inst=n!ia, ser&e" apenas
para saber '#e" te" #"a boa "e"ria o# no( 1 o 6a"oso
e6eito de #"a aprendizage" a#to"atizada, &oltada apenas
para se &alorizar a re!#pera;o de in6or"a;3es, se" le&arAse
e" !onta a rele&=n!ia do !onhe!i"ento, a !apa!idade de #sar
inteligente"ente essas in6or"a;3es, et!( 5sta"os 6alando do
6a"oso e &elho !onhe!ido *de!oreba+, onde ganha "ais
pontos '#e" le"brar "ais(
B
@n6eliz"ente, po#!as so as entidades
respons-&eis pela elabora;o de !on!#rsos '#e tenta" de 6ato
a&aliar os !andidatos, para sele!ionar a'#eles !#9os
!onhe!i"entos este9a" "ais pr%i"os do per6il dese9ado
pelo !liente >neste !aso, o rgo pbli!o o# e"presa pri&ada?
'#e o6ere!e as &agas(
<e nada adianta, portanto, !horar"os o#
la"entar"os '#e se9a assi"( 5speraAse '#e #" dia as pessoas
se9a" sele!ionadas por s#as !apa!idades reais e" resol&er
proble"as, !apa!idade !riati&a e o#tras '#alidades
i"portantes, e no apenas pela !apa!idade de a!#"#lar
bilh3es de in6or"a;3es '#e n#n!a #saro na &ida( <e&e"os,
dessa 6or"a, b#s!ar os atalhos para s#perar as li"ita;3es e
&en!er a !on!orr)n!ia( .esse !aso, a #tiliza;o dos "a!etes,
a'#i !ha"ados de *segredos+, '#e no so e" absol#to
*se!retos+ e des!onhe!idos, sero ar"as poderosas para
al!an;ar a &itria dese9ada( Cre!isa"os, na &erdade,
siste"atizar o '#e 9- se !onhe!e e" ter"os de aprendizage"
e !olo!ar e" pr-ti!a estes !onhe!i"entos para obter
res#ltados satis6atrios(
.#"a g#erra, &en!er- se"pre '#e" poss#ir as
"elhores estrat/gias de !o"bate( .o i"porta '#e" poss#a
as ar"as "ais poderosas, i"porta o "odo de #s-Alas( .a
batalha para &en!er #" !on!#rso o# lograr )%ito n#"a pro&a
a!ad)"i!a, as estrat/gias de&e" ser o preparo ante!ipado, a
!apa!idade de arti!#lar as in6or"a;3es e organiz-Alas no
!/rebro e, 6inal"ente, saber responder ade'#ada"ente ao '#e
/ soli!itado(
.o / de todo des!abido !o"parar"os #"
!on!#rso pbli!o, se9a #" &estib#lar o# #" o#tro para obter
#" e"prego "#ito disp#tado, a #"a batalha( 5n6rentare"os
D
!on!orrentes( Cor &ezes te"os 20, B0, 100 o# "es"o "il
pessoas disp#tando #"a s &aga, be" !o"o indi&7d#os
treinados, !o" grande e%peri)n!ia pro6issional, "ltiplas
grad#a;3es e psAgrad#a;3es( , !o"peti;o / a!irrada( 0s
'#e esti&ere" "ais be"Apreparados &en!ero a disp#ta(
.este li&ro, &a"os des!obrir !o"o obter #"a
prepara;o ade'#ada para en6rentar a !on!orr)n!ia(
Trabalhare"os !o" di!as pr-ti!as, por "eio das '#ais &o!)
poder- &en!er e" prati!a"ente '#al'#er !on!#rso((( desde
'#e tenha te"po s#6i!iente para est#dar e se preparar(
.ing#/" disse '#e seria 6-!il( , ni!a !oisa garantida a'#i /
'#e, se &o!) !olo!ar e" pr-ti!a os prin!ipais segredinhos dos
&en!edores nas disp#tas intele!t#ais, !o" !erteza al!an;ar-
as s#a "etas e lograr- )%ito e" pro&as, e%a"es e !on!#rsos
de '#al'#er nat#reza(
0 ,ET0F
G
H
APRENDENDO A APRENDER
T#do '#anto &o!) ler- neste li&ro diz respeito
ao pro!esso de aprendizage"( @n6eliz"ente a "aioria dos
pro6essores no sabe !o"o ensinar a aprender( 5sta de&eria
ser a pri"eira li;o para todos os aprendizes( Cior do '#e
isso, "#itos pro6essores ensinara" a aprender da "aneira
errada( 5" &ez de ensinare" se#s al#nos a pensar, re6letir e
resol&er proble"as, ensinara"Alhes a de!orar e en!her a
"e"ria !o" 6rases prontas, listas de pala&ras se" sentido e
!ontedos &azios de '#al'#er signi6i!ado na &ida pr-ti!a(
Io!) pode interro"per esse !7r!#lo &i!ioso
agora "es"o, aprendendo o# reaprendendo a aprender(
2e# !a"inho para #"a aprendizage" "ais
e6i!az se d- atra&/s do !onhe!i"ento:
de si "es"oJ
de s#a !apa!idade de aprenderJ
do pro!esso '#e &o!) #tilizo# !o" s#!esso no
passadoJ
do interesse e !onhe!i"ento ini!ial '#e &o!) te" do
ass#nto '#e &o!) '#er aprender(
Code ser 6-!il para &o!) aprender '#7"i!a o#
67si!a, "as "#ito di67!il aprender a 9ogar t)nis, pintar e &i!eA
&ersa(Toda aprendizage", entretanto, / #" pro!esso '#e se
estabele!e e" deter"inadas etapas(
K
Estas s,o .)atro eta$as $ara a a$ren(izaem.

B. Come#e #om o $assa(o C 6a;a #"a re6le%o sobre estas
'#est3es agora:
4#al s#a e%peri)n!ia sobre !o"o &o!) aprende8
Io!) gosta&a de ler8 Fesol&er proble"as8
Me"orizar8 Fe!itar8 @nterpretar8 :alar e"
pbli!o8
2abia 6azer res#"o8
:azia perg#ntas sobre o '#e ha&ia est#dado8
:azia re&iso8
Tinha a!esso a in6or"a;3es de &-rias 6ontes8
Gosta&a de sil)n!io o# de gr#pos de est#do8
Cre!isa&a de &-rias sess3es !#rtas de est#do, o# de
#"a sesso longa8
4#ais so se#s h-bitos de est#do8 Co"o e&ol#7ra"8
0 '#e 6#n!iono# "elhor8 5 o '#e 6#n!iono# pior8
Co"o &o!) "ostro# o '#e aprende# "elhor8 ,tra&/s
de #" teste es!rito, #" trabalho es!olar, #"a
entre&ista8
D. Sia $ara o $resente '#ando esti&er !o" #" "aterial
nas "os para est#dar, re6lita sobre estas '#est3es:
,t/ '#e ponto esto# interessado nisto8
4#anto te"po '#ero le&ar aprendendo isto8
0 '#e "e !ha"a aten;o8
,s !ir!#nst=n!ias so ade'#adas para o s#!esso8
10
0 '#e posso !ontrolar, e o '#e est- 6ora de "e#
!ontrole8
Cosso "odi6i!ar essas !ondi;3es para obter s#!esso8
0 '#e a6eta "inha dedi!a;o para aprender isto8
5# tenho #" plano8 0 "e# plano le&a e" !onta
"inha e%peri)n!ia passada e "e# estilo de
aprendizage"8
E. Consi(ere o $ro#esso, o ass)nto em .)est,o
4#al / o tpi!o8 0 t7t#lo8
4#ais so as pala&rasA!ha&e '#e se desta!a"8 5# as
entendo8
0 '#e 9- sei sobre isto8
Conhe;o ass#ntos !orrelatos8
4#e tipo de re!#rsos e in6or"a;3es "e a9#daro8
Con6iarei so"ente e" #"a 6onte >por e%e"plo, #"
li&roAte%to? para obter in6or"a;o8
Terei '#e pro!#rar 6ontes adi!ionais8
L "edida '#e est#do, perg#nto a "i" "es"o se
esto# aprendendo8
<e&o ir "ais r-pido o# "ais de&agar8
11
2e no entendo, perg#nto '#al o "oti&o8
5# paro e 6a;o res#"o8
5# paro e perg#nto se / lgi!o8
5# paro e a&alio >!on!ordoMdis!ordo?8
Cre!iso so"ente de te"po para re6letir e reto"ar "ais
tarde8
Cre!iso dis!#tir o ass#nto !o" o#tros NaprendizesN
para poder pro!essar a in6or"a;o8
Cre!iso en!ontrar #"a a#toridade, !o"o #"
pro6essor, #"a bibliote!-ria, o# #" perito no ass#nto8
12
F. Re#a$it)lan(o
0 '#e 6iz !erto8
0 '#e poderia 6azer "elhor8
0 "e# plano !oin!ide !o" a "inha 6or"a de
trabalhar "e#s pontos positi&os e negati&os8
5s!olhi as !ondi;3es !ertas8
5# as seg#i8 :#i dis!iplinado !o"igo "es"o8
:#i be"As#!edido8
Celebrei "e# s#!esso8
A$ren(en(o *ons h-*itos (e est)(o
Todos pode" se preparar para ter s#!esso nos
est#dos( @sso por'#e / essen!ial aprender"os a'#ilo '#e
ne!essitare"os pro&ar n#"a pro&a o# teste( ,prender no /
sinOni"o de *apenas de!orar+, &ai al/" desse !on!eito( Io!)
ter- aprendido alg#"a !oisa '#ando 6or !apaz de de"onstrar
o "odo de #sar deter"inado !onhe!i"ento, '#ando p#der
#sar de "odo pr-ti!o e e6i!az o !onhe!i"ento *"e"orizado+(
Tente desen&ol&er e &alorizar os seg#intes
h-bitos:
Res$onsa*ilizeGse $or 3o#H mesmo
1P
Fesponsabilidade / o re!onhe!i"ento de '#e,
para obter s#!esso, &o!) de&e to"ar de!is3es sobre s#as
prioridades, se# te"po e se#s re!#rsos(
Con#entreGse em se)s 3alores e $rin#I$ios
.o dei%e a"igos e !onhe!idos ditare" o '#e
&o!) !onsidera i"portante pra a s#a &ida pessoal e
pro6issional(
Colo.)e o $rin#i$al em $rimeiro l)ar
2iga !o" as prioridades '#e &o!) estabele!e#
para si "es"o, e no dei%e os o#tros o# o#tros interesses
des&iare" &o!) de se#s ob9eti&os(
Des#)*ra os $erIo(os e lo#ais mais a(e.)a(os $ara
s)a $ro()ti3i(a(e
1 i"portante obser&arAse( Ie9a se / pela
"anh, tarde o# noite o "o"ento e" '#e se sente "elhor
est#dandoJ des!#bra '#ais os lo!ais de est#do onde &o!)
pode, de 6ato, se !on!entrar e prod#zir( CriorizeAos para os
"ais di67!eis desa6ios do est#do(
Consi(ereGse em sit)a+,o (e 3en#e(or
1 i"portante '#e &o!) saiba '#e ne" todos os
!andidatos >!olegas de !#rso, !on!orrentes, et!(? estaro
lendo #" li&ro !o"o esse e pro&a&el"ente, >se &o!) !olo!ar
e" pr-ti!a as orienta;3es e di!as a'#i o6ere!idas? &o!) estar-
e" "elhores !ondi;3es do '#e eles( 2aber / poder( 2#as
14
!han!es a#"enta" agora pelo si"ples 6ato de &o!) to"ar
!onhe!i"ento das "elhores estrat/gias de est#do(
Primeiro #om$reen(a os o)tros, ent,o tente ser
#om$reen(i(o
4#ando &o!) te" #" proble"a !o" #"
pro6essor, por e%e"plo, #"a nota '#estion-&el, o pedido de
#" prazo "ais longo para entrega de tare6a, !olo'#eAse no
papel do pro6essor( 5nto se perg#nte !o"o pode "elhor
arg#"entar, tendo e" &ista a sit#a;o dele o# dela(
Pro#)re melhores sol)+Jes $ara os $ro*lemas
Caso &o!) no entenda 6a!il"ente o !ontedo apresentado no
!#rso o# !on!#rso para o '#al est- est#dando, de nada
adiantar- apenas no reler si"ples"ente o "aterial( Cre!isa
#sar di6erentes estrat/gias( Cons#lte di6erentes li&ros e
apostilas( @ndag#e pro6essores, o t#tor, #" !oordenador
pedaggi!o, #" !olega, #" gr#po de est#do, o# #" !entro de
est#do(
Pro#)re (esafiarGse #ontin)amente
5stabele;a desa6ios para si "es"o( 5s!re&a e" s#a agenda
pessoal !oisas do tipo: 1( Estudarei e dominarei todo o
contedo de Direito Constitucional dentro de 30 dias. 2. At
o dia......., serei capaz de resolver qualquer equao do
segundo grau. P. arei pelo menos 3 testes simulados
semanalmente at o dia.......
1B
1D
COMO O8TER 9X5TO NOS ESTUDOS
Ier o est#do !o"o #"a ati&idade i"portante /
algo '#e te" '#e partir do prprio al#no, pois esta / a "elhor
6or"a de ad'#irir per"anente interesse e deter"ina;o para
se atingir o s#!esso: a a#to"oti&a;o(
0 pri"eiro segredo est- e" des!obrir '#al /
a "aneira "ais e6i!iente de est#dar( Clane9ar a9#da a #sar o
te"po e6i!iente"ente(
Criar o h-bito de est#dar estabele!er #"a
rotina a pr-ti!a red#z o te"po a ser dispensado para o
est#do(
Toda aprendizage" / #"a *estr#t#ra+ '#e
de&e ser assi"ilada global"ente( , aprendizage" / #"a
!orrente( 0 '#e se aprende de&e estar !one!tado ao '#e 9- 6oi
aprendido(
5%iste" &-rias "aneiras de est#dar( ,presentare"os
neste li&ro as "ais e6i!azes( 1 ne!ess-rio '#e &o!)
!o"preenda as di6erentes etapas da ati&idade 52TE<,F(
Ie9a"os '#ais so elas:
1 Etapa inicial (fase de contato)
tra!e ob9eti&os para si "es"o >o '#e pretende aprender?J
di&ida o "aterial '#e &o!) &ai est#dar e" gr#pos de P
p-ginasJ
leia e" &oz alta e depois es!re&a os t7t#los e s#bt7t#los do
ass#ntoJ
1G
ad'#ira #"a &iso global do ass#nto &- at/ o 6inal do
te"aJ
*a"arre o no&o ao antigo+ o '#e &o!) 9- sabia sobre o
ass#nto !o" as no&as in6or"a;3esJ
!ons#lte o di!ion-rio para '#e no 6i'#e"
pala&ras se" sere" entendidas(
2 Etapa Intermediria (fase analtica)
!o"preenda os detalhes, se" perder a no;o do
!on9#ntoJ
di&ida e organizeJ
trans6or"e o te%to e" itensJ
gri6e, s#blinhe, ponha sinaisJ
garanta a per6eita !o"preenso >pe;a a9#da, leia
o#tros li&ros, et!?(
3 Etapa Final (fase da sntese)
estabele;a os pontosA!ha&eJ
retire os e%e"plos, as repeti;3esJ
6i'#e !o" as ora;3es prin!ipaisJ
s#bstit#a as 6rases longas por "ais !#rtasJ
!onser&e apenas o 6#nda"ental(
Conhe#en(o a si mesmo
1 i"portante &alorizar a s#a !apa!idade intele!t#al( 5"
pri"eiro l#gar, &o!) pre!isa se !onhe!er "elhor, e para o
a#to!onhe!i"ento / pre!iso saber:
4#ais as s#as di6i!#ldades e" rela;o aos est#dos '#e
est- realizando8
1H
4#ais as s#as rea;3es '#ando !o"e;a a est#dar8
4#ais as s#as li"ita;3es >te"po, espa;o, re!#rsos?8
Para a(.)irir o #ontrole (o se) #onhe#imento 2
ne#ess-rio
Ter ob9eti&os e "ant)Alos &i&os(
,!reditar e" se#s ob9eti&os e e" &o!) "es"o(
<esen&ol&er a a#todis!iplina organizar se# te"po,
estabele!endo hor-rios para s#as ati&idades(ManterAse
a#to"oti&ado se &o!) te" #" ob9eti&o, a!redite
nele( Tendo dis!iplina e sendo a#to"oti&ado, &o!)
!onseg#ir-(
Como fazer $es.)isa
, pes'#isa / #tilizada e" todas as -reas do
!onhe!i"ento !o" a inten;o de apro6#ndar os ass#ntos
est#dados( 0 pes'#isador &ai b#s!ar in6or"a;3es re6erentes
ao ass#nto est#dado e" do!#"entos, obras de o#tros
pes'#isadores, depoi"entos, p#bli!a;3es peridi!as(
Cara '#e essa pes'#isa se9a 6#nda"entada /
ne!ess-rio '#e se9a" obser&adas alg#"as nor"as o# regras(
0 pes'#isador de&e ter !laro o te"a da pes'#isa, o '#e
pro!#rar e onde pro!#rar(
5ntre&istas lo!alizar os in6or"antes, preparar #"
roteiro, registrar as in6or"a;3es obtidas >es!re&er o#
gra&ar?(
1K
Ces'#isa bibliogr-6i!a e" bibliote!as, na @nternet(
Eso da bibliote!a as bibliote!as esto organizadas
e" 6i!h-rios !ontendo a#tor, t7t#lo e ass#nto( .as
6i!has !onsta o n"ero de lo!aliza;o nas prateleiras(
Coleta de in6or"a;3es en!ontradas e" li&ros a
sere" #tilizados, de&e" seg#ir os seg#intes passos:
1Q: analisar o 7ndi!e para ter #"a &iso geral dos
ass#ntos tratadosJ 2Q: separar as obras ne!ess-riasJ PQ:
6azer as anota;3es ne!ess-rias R pes'#isa !olo!ando
os dados bibliogr-6i!os: o no"e do a#tor, o t7t#lo da
obra, a !idade e" '#e 6oi p#bli!ada, o no"e da
editora, a data da edi;o e a p-gina(
,nota;3es leit#ra pr/&ia do "aterial( ,s anota;3es
pode" ser: trans!ri;o de partes interessantes,
!olo!andoAse a !ita;o entre aspas, e" seg#ida o ano
da edi;o e o n"ero da p-ginaJ res#"o do te%to,
!o" desta'#e para as prin!ipais id/ias do a#tor(
Ces'#isa e" do!#"entos histri!os para analisar
#" do!#"ento histri!o / ne!ess-rio obser&ar alg#ns
pontos: 1Q: 6azer leit#ra dos do!#"entosJ 2Q: &eri6i!ar
se o do!#"ento te" data e lo!al de orige"J PQ:
identi6i!ar o a#torJ 4Q: re!onhe!er a 6inalidade do
do!#"entoJ BQ: identi6i!ar as in6or"a;3es do
do!#"ento, !onte%t#alizar esses do!#"entos !o"
o#tros 6atos histri!os(
Ces'#isa e" 9ornais as pes'#isas e" 9ornais antigos
a!onte!e" e" bibliote!as e e" ar'#i&os pbli!os
!o" #so de "i!ro6il"e( Cara lo!alizar o 9ornal /
ne!ess-rio indi!ar o dia, o ")s e o ano do e%e"plarJ
20
9ornais e re&istas at#ais so en!ontrados e"
bibliote!as e na @nternet(
Feda;o do trabalho para elaborar se# trabalho
pro!#re 6azer #"a reda;o '#e registre o se#
entendi"ento sobre o ass#ntoJ se !opiar alg#" tre!ho
lido, de&e gra6-Alo entre aspas e !itar o a#tor e a obra(
$ibliogra6ia ao 6inal da pes'#isa de&e" !onstar as
obras '#e 6ora" !ons#ltadas: nas en!i!lop/dias, onde
no !onsta o no"e do a#tor, de&eAse !o"e;ar !o" o
no"e da en!i!lop/dia, es!rito e" letra "ais!#la,
seg#ido de #" pontoJ depois &e" o no"e da !idade
e" '#e a obra 6oi p#bli!ada, #"a &7rg#la, o no"e da
editora, o#tra &7rg#la, a data da p#bli!a;o e #"
ponto( ,s obras '#e t)" a#toria so indi!adas pelo
sobreno"e do a#tor, e" letras "ais!#las, seg#ido do
pri"eiro e dos de"ais no"es do a#tor, seg#idos de
#" ponto( 5nto, &e" o no"e da obra, seg#ido de #"
ponto, depois o no"e da !idade, #"a &7rg#la, o no"e
da editora, o#tra &7rg#la, a data de p#bli!a;o e #"
ponto( 5%e"plo: KUHN, Thomas. A estrutura das
revolues cientficas. Rio de Janeiro, Record,
11.
21
COMO ESTUDAR ASSUNTOS D5:4CE5S
, pior !oisa '#e #" est#dante pode en!ontrar e" s#a 6rente / #" te%to de
di67!il entendi"ento( 2e nossa intelig)n!ia pode ser !onsiderada nor"al e est- dentro dos
padr3es "edianos, ento s no !onseg#ire"os entender #" te%to por alg#"as dessas raz3es:
BK C N,o enten(emos o sinifi#a(o (as $ala3ras (o teLto Mi(ioma (es#onhe#i(o, teLtos
t2#ni#os et#.N.
DK C :altamGnos elementos *-si#os anteriores. ELem$lo% (ifi#ilmente )ma $essoa
#onse)ir- enten(er )ma e.)a+,o (o $rimeiro o) se)n(o ra) se n,o so)*er as
o$era+Jes *-si#as (e matem-ti#a.
EK C O teLto est- mal es#rito. Nem sem$re os a)tores #onse)em transmitir o .)e sa*em
ao es#re3erem )m teLto. A lin)aem es#rita, $ara ser enten(i(a, re.)er o )so (e
t2#ni#as (e #om)ni#a+,o, (es#onhe#i(as $ela maioria.
FK C :altaGnos a moti3a+,o o) #on#entra+,o ne#ess-ria $ara ler e a$ren(er o .)e
(ese/amos.
,ssi", se nenh#"a das hipteses anteriores se apli!a a &o!), eis o "odo !o"o
do"inar te%tos de apar)n!ia di67!il(
;eia o tIt)lo e o $rimeiro $ar-rafo
2e ho#&er #" res#"o no 6inal do !ap7t#lo, leia esse res#"o(
2aiba !o"o o "aterial est- organizado(
2e &o!) pre!isar de "ais !onhe!i"ento, pro!#re e" o#tra 6onte(
,gora de!ida se &o!) te" base s#6i!iente para !o"e;ar a ler(
Pro#)re as i(2ias $rin#i$ais
Cro!#re !abe;alhos, t7t#los e s#bt7t#los(
2ele!ione os tpi!os 6rasais(
Etilize gr-6i!os e diagra"as(
:a;a anota;3es R parte en'#anto &o!) esti&er lendo para organizar essas
id/ias(
Pro#)re $ala3rasG#ha3e
Cro!#re pala&ras !#9os signi6i!ados so i"portantes para a
!o"preenso do "aterial, "as no se es'#e;a do !onte%to(
Monitore s)a #om$reens,o
Care periodi!a"ente e se perg#nte: No '#e aprendi8N @n!orpore as no&as
aprendizagens ao '#e &o!) 9- sabe(
;eia no3amente
2e &o!) no !o"preender #"a id/ia, &olte e leia no&a"ente(
5%presse id/ias di67!eis !o" s#as prprias pala&ras(
;eia at2 o fim
.o desani"e e pare de ler(
@d/ias pode" se tornar "ais !laras R "edida e" '#e &o!) 6or lendo( 4#ando
ter"inar a leit#ra, 6a;a #"a re&iso para &er o '#e aprende#, e releia as id/ias '#e no esto
!laras(
A im$ort1n#ia (o enten(imento
Ie9a esta adapta;o li&re de #" !onto hind#(
Sa&ia n#"a !idadezinha do interior, #"a 6a"7lia onde nas!era" '#atro
!rian;as !egas( Todos sentia" pena dos "eninos '#e passa&a" o dia inteiro !ontando
histrias #ns para os o#tros !o"o 6or"a de passar o te"po( 5les no tinha" "#itas
e%peri)n!ias 6ora de !asa, 9- '#e os pais dos "eninos era" la&radores e no podia" le&-Alos
para s#as ati&idades de trabalho, de&ido aos in"eros perigos no !a"po( ,ssi", dei%a&a" os
6ilhos e" !asa(
2P
Certo dia, #" a"igo da 6a"7lia, #" rapaz "#ito sens7&el !ha"ado Too,
de!idi# o6ere!er #"a oport#nidade aos "eninos le&andoAos a !onhe!ere" alg#"a !oisa no&a
e assi" alegrare" as s#as pobres &idas( :oi at/ a !asa dos garotinhos e !onto#Alhes !o"
alegria '#e ha&ia !hegado #" !ir!o R &ila, !heio de atra;3es, "#itos ani"ais, e esta&a se
instalando nas redondezas( <isse ta"b/" '#e era algo 6ab#loso(
5 tinha "ais: 9#nto !o" o !ir!o, tinha &indo #" ele6anteU 0s "eninos 9-
!onhe!ia" &-rios ani"ais, espe!ial"ente ani"ais do"/sti!os( 5les 9- ha&ia" to!ado,
abra;ado e sentido o !heiro de gatos, de !a!horros, de !abras e de por!os( E" deles 9- tinha
at/ s#bido e" #" !a&alo( Mas de ele6antes s tinha" o#&ido 6alar( ,s !rian;as 6i!ara"
!#riosas para saber !o"o era o tal ani"al( Too tento# e%pli!arAlhes !o"o era" os ele6antes(
<isse '#e era" ani"ais enor"es, gordos( 2e" d&ida, os "aiores( 2 o rabo era pe'#eno(
Tinha" #" longo nariz e dois dentes to grandes '#e no !abia" dentro da bo!a(
Co"o ser- '#e eles i"agina&a" o '#e era #" ele6ante8
Too logo !o"preende# '#e no adianta&a "#ito 6i!ar 6alando( ,6inal, o '#e /
!onhe!er8
.o adianta e# tentar e%pli!ar a &o!)s '#al / o gosto de #"a "a;( Cor "ais
'#e e# e%pli'#e &o!)s s 6i!aro !onhe!endo o gosto de #"a "a; depois '#e a
e%peri"entare", dizia Too aos "eninos ansiosos(
Fesol&era" ir, todos, at/ o !ir!o para 6i!ar *!onhe!endo+ #" ele6ante( Too os
g#io# at/ o lo!al onde esta&a ar"ada a grande lona( ,o !hegare", pro!#rara" o zelador dos
ani"ais do !ir!o e e%pli!ara" ao "o;o '#e to"a&a !onta do ele6ante o dese9o dos "eninos de
to!ar o ani"al, de sentiAlo( Co"o o ele6ante era "anso, o zelador no &i# por '#e no atender
tal dese9o, pois era ta"anha a e%pe!tati&a da'#eles "eninos !#9os olhos, "es"o !egos,
pare!ia" brilhar( Too os apro%i"o#, !o" !#idado, para '#e eles p#desse" 6i!ar to!ando o
ele6ante(
E" deles seg#ro# a tro"ba do ele6ante, senti# se# "o&i"ento e logo
e%!la"o#:
0 ele6ante / pare!ido !o" #"a !obraU
0#tro, '#e ha&ia to!ado e balan;ado a orelha do ele6ante, dis!ordo#:
24

5le pare!e "ais !o" #" abano, da'#ele '#e #sa"os para espantar "os!as(
0 ter!eiro tinha abra;ado a pata do ele6ante, gorda e i"&el, e 6alo#:
.o sei !o"o &o!)s pode" dizer isso, o ele6ante se pare!e !o" #"a -r&ore '#e
te" a !as!a #" po#!o "ais "a!ia(
0 lti"o "enino !ego seg#ro# o rabo do ele6ante e an#n!io# &ee"ente:
.ada disso, ele6ante / !o"o #"a !orda e te" !heiro de !o!O de !a&aloU
Cronto, a dis!rdia se estabele!e#, e no 6oi 6-!il para Too es!lare!er as
d&idas( Tentando e%pli!ar para o pri"eiro "enino '#e o ele6ante no era #"a !obra, pedi#A
lhe '#e apalpasse o resto do rosto( ,!abo# o#&indo a perg#nta indignada:
CO((( TooU Cor'#e &o!) no e%pli!o# logo '#e ele6ante te" o rabo na
6rente8U(((
0 '#e aprende"os !o" essa estria8 .o pro!esso de aprendizage", /
i"portante en&ol&erAse !o" a'#ilo '#e esta"os aprendendo( 1 ne!ess-rio '#e tenha"os
#"a &iso global do ass#nto, !o"preender !ada #"a das partes, para '#e entenda"os todo o
!on9#nto( , histria il#stra a i"port=n!ia de !onhe!er"os as partes integrantes de #" T0<0(
.o !onhe!er pro6#nda"ente !ada !o"ponente do "aterial a ser est#dado tornar- di67!il s#a
assi"ila;o no geral(
C0M0 25 ,ET0M0T@I,F
4#antas &ezes &o!) de!idi# !o"e;ar #" regi"e para e"agre!er, parar de
6#"ar, !o"e;ar #" !#rso, aprender a to!ar #" instr#"ento, aprender a dan;ar, prati!ar
alg#"a ati&idade esporti&a, est#dar para #" !on!#rso, "as ao 6inal de alg#ns "eses, olho#
para tr-s e des!obri# '#e 6alto# "oti&a;o s#6i!iente para ao "enos !o"e;ar o# !ontin#ar at/
al!an;ar a "eta dese9ada ini!ial"ente8
.o h- #" ni!o "ortal '#e no tenha passado por algo assi" ao "enos #"a
&ez na &ida( , razo / real"ente "#ito si"ples: 6altaAnos "oti&a;o s#6i!iente(
, "oti&a;o, o in!enti&o, / #"a 6or;a poderosa '#ando pre!isa"os al!an;ar
#"a "eta se9a ela o '#e 6or( Fepare o '#e a!onte!e !o" os 9ogadores de 6#tebol, #" ti"e de
bas'#ete o# "es"o !o" atletas '#e parti!ipa" de #"a !o"peti;o( 0#;a o '#e lhes grita" o
2B
treinador( Ie9a !o"o ele os e"p#rra para o s#!esso, a9#dandoAos a en6rentar e s#perar a dor, o
!ansa;o e os de"ais !o"petidores( 4#e" te" o "elhor treinador, ganha se"pre essa / a
regra geral( Cor isso, "es"o nos est#dos / i"portante ter #" personal trainer, se poss7&el(
.e" se"pre se poder- !ontratar alg#/" espe!ializado na tare6a de darAlhe os in!enti&os e
apoio ade'#ado ao se# s#!esso est#dantil( Tal&ez &o!) possa eleger #" a"igo, pai, "e,
!On9#ge o# #" pro6issional da -rea de ed#!a;o o# psi!ologia para lhe dar os in!enti&os e
"oti&a;3es ne!ess-rias( 5ssa "edida &ai a9#dar &o!) a se "anter na dire;o das s#as "etas( 1
ne!ess-rio es!lare!er '#e &o!) de&e n#trir por essa pessoa alg#" tipo de respeito, do !ontr-rio
a at#a;o dela de nada &aler-(
:o"os a!ost#"ados a preen!her as e%pe!tati&as !riadas por nossas 6a"7lias,
es!olas, e "eio a"biente( Ls &ezes l#ta"os e al!an;a"os algo '#e era o dese9o dos nossos
pais e de"ais 6a"iliares( Tenho !erteza de '#e &o!) 9- obte&e alg#" s#!esso na &ida 6azendo
isso( @"agine agora &o!) !on'#istando o '#e dese9a o# ne!essita para a s#a &ida, #" ob9eti&o
apenas se#, '#e lhe d) prazer, !ontenta"ento, seg#ran;a e !on6orto( Io!) 9- no 6ar- nada
apenas para agradar aos o#tros, "as ta"b/" e prin!ipal"ente para agradar a si "es"o(
0s "oti&os pessoais nas!e" e "ant)"Ase por "eio de in!enti&os, o# se9a, so
os est7"#los e%ternos '#e pro&o!a" e "ant)" os "oti&os( 5stas so as 9#sti6i!ati&as '#e #"a
pessoa te" para at#ar, para agir(
0 psi!logo norteAa"eri!ano ,braha" MasloV >10HA1KG0? !onsidera&a os
"oti&os >"oti&a;o para 6azer o# dei%ar de 6azer alg#"a !oisa? !o"o sendo ne!essidades e
!lassi6i!a&aAos e" seis n7&eis di6erentes:
ne!essidades 6isiolgi!asJ
ne!essidades de seg#ran;aJ
ne!essidades de a6etoJ
ne!essidades de re!onhe!i"entoJ
ne!essidades de a#toArealiza;oJ
ne!essidades de saber(
5" o#tras pala&ras, #"a pessoa s estar- e" !ondi;3es de al!an;ar #" n7&el
"ais alto, depois de passar pelas etapas anteriores(
Io!) 9- estabele!e# s#as "etas rela!ionadas !o" se#s est#dos8 T- sabe o '#e
dese9a real"ente al!an;ar8 4#al o !on!#rso e" '#e dese9a obter apro&a;o8 5" '#ais pro&as
pre!isa obter notas satis6atrias8 0 '#e &ai ganharMl#!rarMobter ao atingir essas "etas8 4#ando
ti&er isso de6inido !lara"ente, estar- no !a"inho de obter #"a "oti&a;o poderosa(
Di#as $ara esta*ele#er o*/eti3os
>@"pri"a W !o"plete?:
Esta*ele+a O*/eti3os%
2D
;iste se)s
o*/eti3os
$rin#i$ais%
Mais im$ortantes Menos im$ortantes
A lono $razo
A lono&#)rto
$razo

#)rto $razo
Determine #omo 3o#H )tiliza se) tem$o%
Col#na @:
liste o te"po >e" horas? '#e espera
despender !o" ati&idades se"anais(
Col#na @@:
"#ltipli'#e s#as ati&idades di-rias
re!orrentes por !in!o >dias da se"ana? o# por
sete >se"anais? para ter #"a esti"ati&a do
n"ero de horas e" '#e &o!) est- enga9ado
nessas ati&idades re!orrentes se"anais(
Soras na sala de a#la
Te"po de est#do
5"pregoMClanto
:a"7lia
,ti&idades Iol#nt-rias
5%er!7!ios
:#n;3es progra"adas
reg#lar"ente
>!l#bes, igre9a, et!(?
2o!ializa;o !o" a"igos
Tare6as e a"igos
0#tros
XXXXXX
XXXXXX
XXXXXX
XXXXXX
XXXXXX
XXXXXX
XXXXXX
XXXXXX
XXXXXX
XXXXXX
OOOOOO
Te"po !o" transporteMIiage"
>"#ltipli'#e por BY?
Crepara;o de re6ei;oM
ali"enta;o >"#ltipli'#e por GY?
C#idados pessoais >"#ltipli'#e
por GY?
2ono >"#ltipli'#e por GY?
XXXXXX
XXXXXX
XXXXXX
XXXXXX
OOOOOO
2G
Total ,:
XXXXXX
Total $:
XXXXXX
Total , Z $ Y Total C: XXXXXX ho#rs
S- 1DH horas e" #" se"ana( 2#btraia Total C de 1DH Y XXXXX Soras de 6olga >1DH A total C?
,&alie se# geren!ia"ento do te"po:
4#anto te"po &o!) reser&o# para atingir os ob9eti&os >a!i"a?8
0 te"po alo!ado re6lete a prioridade de se#s ob9eti&os8
Code" s#as horas de 6olga ser alo!adas para satis6azer s#as prioridades8
;iste .)atro ati3i(a(es .)e 3o#H ostaria (e eLe#)tar em se) tem$o (e fola
B. D.
E. F.
Crogra"eAse(
Calen(-rio Semestral
5sta / a &iso "a!ro, no in!l#i "#itos detalhes(
Ceg#e #"a !pia do !alend-rio se"estral de s#a es!olaM!#rsinhoM
6a!#ldade et!(
Colo'#e as datas i"portantes tais !o"o e%a"es se"estrais e 6inais,
6eriados, interr#p;3es, dias de est#do, et!(
Colo'#e as datas dos e%er!7!ios e e%a"es do !#rso, relatrios e pro9etos
i"portantes, at/ "es"o ati&idades so!iaisU
Cend#re esse progra"a e" se# lo!al de est#do, o# atr-s da porta do se#
'#arto, o# do banheiro para re6er)n!ia e re&iso e para "apear se#
progresso(
Prorama semanal $lane/a(o
5sta / a &iso "i!ro, plane9e s#as ati&idades e" blo!os de horas para a se"ana
toda(
Creen!ha todas as ati&idades a sere" realizadas, tais !o"o a#las, te"po de
est#do, !o"pro"issos !o" hora "ar!ada, trabalho, e ati&idades so!iais(
Prorama semanal real
2H
Modi6i'#e e detalhe o progra"a se"anal plane9ado(
,&alie se# te"po ne!ess-rio para "odi6i!a;3es de a!ordo !o" as
prioridades:
Io!) est- #sando se# te"po de 6or"a a "elhor obter se#s ob9eti&os8
Io!) est- est#dando '#ando &o!) disse '#e estaria8
Io!) pode identi6i!ar "o"entos e" '#e pode #tilizar se# te"po de 6or"a
"ais e6i!az8
Prorama (i-rio o) P;ista (e AfazeresP
Co"plete na noite anterior o# logo no in7!io de !ada "anh(
@n!l#a !oisas '#e &o!) pretende 6azer na'#ele dia, in!l#si&e tare6as,
!o"pro"issos !o" hora "ar!ada e pe'#enas in!#"b)n!ias(
Ieri6i'#e os itens '#e &o!) te" '#e 6azer para se sentir !o" a "isso
!#"prida(
2K
8enefI#ios em se se)ir )ma $rorama+,o
Clanos es!ritos 6aze" !o" '#e as responsabilidades pare;a" "ais
geren!i-&eis e "enos s#6o!antes(
,s tare6as plane9adas so "ais 6a!il"ente !o"pletadas(
2e &o!) se progra"ar nas leit#ras e tare6as de !asa, e&itar- ter '#e Nse
"atarN na lti"a hora para est#dar para os testes(
Como 3o#H $o(e se a)tomoti3arQ
TRCN5CA B C O 5n#enti3a(or Permanente
5s!olha #"a pessoa de s#a !on6ian;a( Code ser pai, "e, ir"o, !On9#ge o#
a"igo( 2e no en!ontrar alg#/" !o" o per6il !erto, !ontrate #" pro6issional da -rea de
psi!ologia o# pedagogia( 5%pli'#e a essa pessoa '#e a 6#n;o dela ser- de:
1( A#om$anhar s)as ati3i(a(es est)(antis
2( Che#ar os se)s $razos
P( A3aliar se) $roresso
4( Refor+ar as metas .)e 3o#H mesmo esta*ele#e)
T#do de&e ser 6eito de !o"#" a!ordo( 0 se# in!enti&ador de&er- 6azer !ontato
!o" &o!) pelo "enos tr)s &ezes por se"ana, para saber do se# progresso( 5sse !ontato de&e
ser agendado para '#e no se per!a o 6o!o( Tal "edida ser- na "aioria dos !asos s#6i!iente
para le&ar &o!) a rea!ender a !ha"a do ent#sias"o(
[e"breAse de !on&ersar pro6#nda"ente !o" a pessoa es!olhida para ser s#a
in!enti&adora sobre o '#anto / i"portante para &o!) al!an;ar s#as "etas( <igaAlhe '#e
ne!essita de alg#/" '#e lhe d) =ni"o, !orage" e no o de #" !r7ti!o poli!iador(
TRCN5CA D C Re3is,o Aen(a(a
5ssa / #"a &aria;o da anterior, '#ando &o!) ti&er di6i!#ldade de en!ontrar
alg#/" '#e lhe sir&a de in!enti&ador(
1 i"portante '#e &o!) es!re&a, n#"a 6olha de papel, o "-%i"o de tr)s "etas
rela!ionadas !o" os se#s est#dos( 5stas "etas de&e" ser !lara"ente de6inidas e ter #" prazo
para a s#a realiza;o(Ie9a alg#ns e%e"plos(
META PRA>O
1\ 5st#dar ,postila de <ireito Constit#!ional ,t/ dia 10M0KM200(((
P0
2\ Fealizar pro&a si"#lada de Mate"-ti!a :inan!eira ,t/ dia 10M10M200(((
P\ Fe&er tpi!os de Gra"-ti!a ,t/ dia 10M12M200(((
Tendo estabele!ido s#as "etas !o" prazo, 6a;a se# agenda"ento para '#e, a
!ada d#as &ezes por se"ana, &o!) &eri6i'#e o '#e realizo# para atingir a s#a "eta( .ote '#e /
i"portante estabele!er "etas ating7&eis( Metas '#e este9a" al/" do se# li"ite podero lhe
!a#sar 6r#stra;3es desne!ess-rias(
GERENC5AMENTO DO TEMPO NOS ESTUDOS
Geren#iar o tem$o signi6i!a estabele!er e seguir #" plane9a"ento de est#do
'#e &ise organizar e priorizar os est#dos e" #" !onte%to de ati&idades !o"petiti&as no
trabalho, na 6a"7lia et!(
Diretrizes
Monitore se# te"po(
Fe6lita sobre !o"o #tilizar o te"po(
2aiba '#ando esti&er perdendo te"po(
2aiba '#ando esti&er prod#ti&o(
O fato (e sa*er #omo 3o#H )tiliza o tem$o (e3e a/)(-Glo a $lane/ar e $re(izer o t2rmino
(e )m $ro/eto (e est)(os
Tenha #"a lista de N:a;aN( 5s!re&a a'#ilo '#e te" '#e 6azer, ento de!ida o '#e
6azer na'#ele "o"ento, o '#e agendar para "ais tarde, o '#e pedir para alg#/"
6azer e o '#e adiar para "ais tarde(
:a;a #" plane9a"ento di-rioMse"anal( ,note e" !aderno o# '#adro, por orde"
!ronolgi!a, !o"pro"issos, a#las e re#ni3es( 2e"pre saiba de ante"o o '#e te"
para 6azer na'#ele diaJ se"pre &- para a !a"a sabendo '#e &o!) est- preparado
para o dia seg#inte(
:a;a #" plane9a"ento de longo prazo( Ese #" '#adro "ensal para '#e &o!)
se"pre possa plane9ar de ante"o( Clane9a"entos de longo prazo ta"b/" ser&e"
para le"br-Alo de plane9ar se# te"po li&re !onstr#ti&a"ente(
Plano (e est)(o efi#az
<#r"a o s#6i!ienteJ tenha #"a dieta be"Abalan!eada, e tenha "o"entos de lazer(
<) prioridade Rs tare6as(
CrepareAse para dis!#ss3esMdebates antes da a#la(
Crogra"e o te"po para re&er o "aterial da palestra i"ediata"ente aps a a#la(
[e"breAse: o es'#e!i"ento se d- dentro de 24 horas e" '#e no ho#&e re&iso(
Crogra"e !in']enta "in#tos de est#do(
5s!olha #" lo!al para est#do e" '#e no o!orra" distra;3es(
$#s'#e Nper7odos onde o sil)n!io i"pereN(
P1
Crogra"e, tanto '#anto poss7&el, horas de est#do d#rante o dia(
Crogra"e #"a re&iso se"anal(
Cre&inaAse para no se tornar es!ra&o de se# plane9a"ento(
, satis6a;o e" Nris!arN #"a tare6a e%e!#tada pode gerar #" senti"ento de
realiza;o, at/ "es"o #" senti"ento grati6i!ante de "isso !#"pridaU
COMO MU;T5P;5CAR SEU TEMPO
Cro&a&el"ente &o!) 9- plane9o# !o"e;ar a est#dar para #"a pro&a o# !on!#rso
e des!obri# te"pos depois '#e po#!o o# nada 6oi !on!reta"ente realizado( , data do
!on!#rso se apro%i"o# e &o!) "al !onseg#i# ler inteira"ente o edital( 5"bora e%ista"
"#itas e%pli!a;3es para o 6ra!asso de se# plano, a an-lise desse 6ra!asso de&er- ter in7!io no
plano propria"ente dito(
Mes"o '#e &o!) no '#eira realizar o est#do, para ser be"As#!edido /
ne!ess-rio per"ane!er "oti&ado e 6azer o '#e pre!isa ser 6eito( M#itas pessoas !o"
6re'])n!ia dize" '#e iro NtentarN est#dar, "as in6eliz"ente o '#e eles '#ere" dizer /:
N5s'#e;a ^ e# real"ente no '#ero 6azer isso e no &o# 6azer( Mais tarde, '#ando "e
perg#ntare" sobre "e# progresso, #tilizarei des!#lpasN( @sso / "#ito !o"#" e" todas as
ati&idades h#"anas, se9a no lar, na es!ola o# no trabalho( 0 es!ritor Thomas Huxley disse
que "Talve! o resultado mais valioso de todo o "rocesso educativo se#a a ha$ilidade de fa!er voc%
e&ecutar a'uilo 'ue tem 'ue ser e&ecutado, no devido tem"o, 'uer voc% (oste ou n)o."
.a &erdade, todos ns pode"os e"pregar e6i!ientes estrat/gias de
ad"inistra;o de te"po para s#perar obst-!#los e ter s#!esso nos nossos a6azeres( 5ssas
estrat/gias in!l#e" o plane!amento, a implementao e avaliao do plano(
, &ida !orrida '#e todos en6renta"os nos o6ere!e obst-!#los "ltiplos '#e
pode" nos i"pedir de realizar"os !ertas tare6as( , 6alta de te"po / !o" !erteza o "aior
obst-!#lo a ser en6rentado pela "aioria dos !andidatos ins!ritos n#" !on!#rso o# al#no de #"
!#rso reg#lar do ensino "/dio o# s#perior(
P2
5%iste" pessoas '#e t)" a tend)n!ia de adiar t#do e no ad"inistrar o te"po
de "aneira inteligente( 5" res#"o: a!aba" soterradas de ati&idades '#e pre!isa" ser
resol&idas de lti"a hora, perde" os prazos, o# se estressa" para prod#zir e" po#!o te"po o
'#e poderia ter sido plane!ado e e"ecutado n#" te"po satis6atrio( Tais pessoas pre!isa"
entender '#e e%iste" tr)s ob9eti&os prin!ipais '#e elas de&e" respeitar ^ o# se#
plane9a"ento ir- 6alhar( 0 $rimeiro 2 es#re3er, listar as prin!ipais ati&idades '#e dese9a"os
o# pre!isa"os e%e!#tar( 0# se9a, de&e"os hierar'#izar as tare6as( 0 '#e / "ais i"portante e
essen!ial de&e ser realizado pri"eiro( 5" se)n(o l)ar, (e3emos planejar !o"o e '#ando
!ertas etapas de&e" estar !on!l#7das( Cor Sltimo, $re#isamos 3erifi#ar se algo pode ser
"elhorado para '#e al!an!e"os as "etas dese9adas, o# se9a, de&e"os a&aliar os res#ltados(
5ste / #" pro!esso e" '#e pode"os nos "onitorar perg#ntandoAnos no 6i" de
!ada dia:
N5sto# org#lhoso>a? pelo "e# dese"penho de ho9e8N
*4#ais as !oisas i"portantes '#e realizei ho9e dentro do '#e ha&ia progra"ado8+
5strat/gias e6i!ientes de ad"inistra;o de te"po le&a" ao s#!essoJ estrat/gias
ine6i!azes le&a" ao 6ra!asso( 1 si"ples assi"( 5strat/gias de ad"inistra;o de te"po a9#da"A
nos a per"ane!er"os "oti&ados e e" dia !o" prazos para a e%e!#;o das nossas ati&idadesJ
a9#da"Anos a eli"inar"os o adia"ento de tare6asJ a e'#ilibrar"os as &-rias ati&idades
lazer, est#dos, trabalho, &ida so!ial et!(, e a "anter"os #" estilo de &ida !o" e%!elente
'#alidade(
:inal"ente, lan!e "o de todas as 6or"as de rea&i&a"ento e re6or;a"ento das
tare6as e prazos '#e pre!isa" ser !#"pridos( 5is alg#"as id/ias be"As#!edidas:
1? 5n&ie eA"ails pr/Aprogra"ados >http:MMnet!ard(&irg#la(terra(!o"(brM? para os
dias e" '#e &o!) ne!essite e%e!#tar alg#"a tare6a o# !#"prir #" prazo no 6#t#ro(
2? :a;a !artazes !o" as tare6as rela!ionadas !o" se#s est#dos e !ole na porta
do '#arto, no banheiro o# e" o#tro l#gar &is7&el(
P? Crogra"e se# !el#lar para a&is-Alo >a? de ati&idades dese9adas(
4? Mande telegra"as pr/Adatados para si "es"o(
B? 5s!re&a na s#a agenda pessoal(
D? Crogra"e #"a agenda eletrOni!a >VVV(d#"bra(!o"(br?(
G? Ce;a para alg#/" da 6a"7lia o# a"igo 6azer !obran;as reg#lares a respeito
do !#"pri"ento das s#as "etas preestabele!idas
H? Fe!o"pense a si "es"o>a? '#ando atingir #"a "eta(
K? Feser&e todos os dias P0 "in#tos para inspe!ionar s#a lista de
!o"pro"issos e a9a i"ediata"ente na'#ilo '#e 6or "ais #rgente(
PP
10? .o '#eira est#dar t#do de #"a s &ez le"breAse de '#e a "elhor 6or"a
para "#ltipli!ar o se# te"po pre!ioso / di&idir as tare6as 6azendo pri"eiro as "aiores o#
"ais i"portantes, depois as "enores o# "enos i"portantes(
Ve/amos mais al)mas i(2ias .)e a/)(ar,o a 3o#H m)lti$li#ar o se) tem$o
B. =)al se) ritmo $essoalQ
Cara se e&itar estresse pelo "a# #so do te"po, / 6#nda"ental '#e &o!) !onhe;a
o se# !i!lo de energia di-ria( E" !orredor de 100 "etros rasos tentar- gastar todas as energias
poss7&eis dentro do te"po in6erior a 10 seg#ndos para tentar '#ebrar o re!orde, 9- '#e essa /
#"a !orrida de &elo!idade( T- alg#/" '#e !orra B(000 "etros !erta"ente ir- dosar o gasto de
energias, reser&ando energias para o 6inal( <e "odo geral, o dia te" 4 6ases '#e se alterna": o
a'#e!i"ento, a 6ase de desen&ol&i"ento, a 6adiga e o es6or;o( 5" geral, &o!) poder-
a#"entar bastante s#a e6i!i)n!ia se !onhe!er e" '#e hor-rios !ada 6ase apare!e(
5&ite to"ar de!is3es nos "o"entos de tenso, !o"o no es6or;o ao 6inal do dia(
1 "#ito "elhor '#ando se est- nos "o"entos din="i!os do dia( 1 ta"b/" interessante re#nir
ser&i;os se"elhantes e "anter !onstantes !ertos hor-rios para ati&idades de rotina >!o"o
!orrespond)n!ia?(
,prenda a geren!iar e "#ltipli!ar se# te"po 6azendo #"a !he!age" de pontos
i"portantes(
D. Vo#H e3ita os #ome(ores (e tem$oQ
To"e !#idado !o" os !o"edores de te"po, e" geral ati&idades e
rit#ais absol#ta"ente ine6i!azes( Cro!#re e&itar as ar"adilhas abai%o(
5%iste" pessoas '#e no re!ebe" ning#/", "as '#e atende" todos os tele6one"as,
se" dis!ri"ina;o de i"port=n!ia(
Cro!#re a&isar as pessoas do hor-rio e" '#e pre6ere re!eber as liga;3es(
,ntes de tele6onar, rela!ione todos os ass#ntos '#e ir- tratar( .o i"pro&ise ne"
!on6ie na "e"ria(
2e esti&er ao se# al!an!e, a!abe !o" a 6a"osa toler=n!ia dos 1B "in#tos para
re#ni3es( .a "aioria das &ezes, isso ser&e apenas para de"onstrar o poder pessoal de
#" o# o#tro(
Cro!#re s "ar!ar re#ni3es '#ando absol#ta"ente ne!ess-rias( 2e 6or "es"o
i"pres!ind7&el, es!re&a o propsito da "es"a, !o" os tpi!os espe!76i!os, in!l#si&e
"aterial e dados '#e sero ne!ess-rios, e distrib#aAo antes da re#nio aos
parti!ipantes(
<eter"ine o hor-rio de in7!io, o de t/r"ino, e "antenhaAse na pa#ta original, no
per"itindo des&ios(
,!ost#"eAse, ao 6inal da re#nio, a reser&ar de 2 a B "in#tos para dis!#sso da
estr#t#ra da re#nio, !o" abert#ra para s#gest3es de "elhor apro&eita"ento do te"po(
@sso no s pro&o!a a#"ento da e6i!i)n!ia !o"o di"in#i o On#s de '#e" !on&o!o# a
re#nio(
P4
.ego!ie !o" se#s !olegas as interr#p;3es ao se# trabalho, se esti&ere" "#ito
6re']entes(
Cada papel de s#a "esa de&e ser &isto #"a ni!a &ez( <epois de &isto, responda,
deleg#e, ar'#i&e o# 9og#e no li%o(
Colo!ando e" pr-ti!a alg#"as dessas li;3es, !o" !erteza sobrar- "ais te"po
para &o!) dedi!arAse aos est#dos e assi" obter os res#ltados '#e &o!) dese9a(
PB
COMO DESENVO;VER UMA CONCENTRA67O
PODEROSA
Io!) pro&a&el"ente se apanho# *&ia9ando
na "aionese+ en'#anto assistia a #"a a#la, palestra, lia
#" li&ro o# est#da&a deter"inado ass#nto, no /8 M#ita
!oisa 6i!a perdida '#ando no esta"os !on!entrados( 2e a
s#a "ente di&aga, abandona os se#s est#dos por #" o#
dois "in#tos, na'#eles pre!iosos "o"entos, / i"poss7&el
ter aprendido alg#"a !oisa(
, arte o# pr-ti!a da !on!entra;o, /
i"portante, "es"o '#ando se esti&er est#dando $iologia
o# 9ogando !artas( Con!entrarAse / eli"inar a distra;o e
6o!ar na tare6a '#e se te" e" "os( 2e &o!) l) alg#"a
!oisa e de repente per!ebe '#e no te" id/ia do '#e
a!abo# de ler, o# se &o!) assiste a palestras e te"
di6i!#ldade e" prestar aten;o ao '#e est- sendo dito,
estas di!as pode" a9#dar:
,tenhaAse a #" progra"a e6i!iente de est#dos,
rotineiro(
5st#de e" #" a"biente tran']ilo(
Co"o pa#sa, 6a;a algo di6erente do '#e &o!)
esta&a 6azendo >e%e"plo: ande #" po#!o se esta&a
sentado?, e e" lo!al di6erente(
5&ite de&aneios 6azendo a si "es"o perg#ntas
sobre o "aterial en'#anto o est#da(
,ntes das a#las, d) #"a olhada nas anota;3es da
a#la anterior e leia o "aterial do !#rso rela!ionado
PD
!o" a a#la, de 6or"a '#e &o!) possa ante!ipar as
id/ias prin!ipais '#e o instr#tor !obrir-(
5%teriorize interesse d#rante as a#las >e%presso e
post#ra atentas? para "anter a s#a aten;o
!on!entrada(
Fesista Rs distra;3es sentandoAse na 6rente da sala
longe dos !olegas pert#rbadores e "antendo o 6o!o
no pro6essor e 6azendo anota;3es(
,l/" dessas atit#des '#e a9#da" a "anter
s#a aten;o 6o!alizada >!on!entrada?, e%iste" alg#ns
e%er!7!ios teis para rob#ste!)Ala ainda "ais( , nossa
"ente ne!essita de treino ade'#ado( , "e"ria depende
da aten;o e esta da !on!entra;o( ,prender a !on!entrarA
se, portanto, / #"a poderosa 6erra"enta para obter s#!esso
nos est#dos(
:a+a estes eLer#I#ios .)an(o ti3er BT min)tos li3res
1? @ni!ie a leit#ra da p-gina de #" li&ro '#e
dese9a est#dar e "ar'#e o te"po de dez "in#tos( Co"e!e
a leit#ra e &- "ar!ando !o" #" l-pis o# !aneta, todas as
letras ,, 0, $ e M '#e en!ontrar >pode es!olher o#tras se
dese9ar?( :a;a a leit#ra de "odo nat#ral, no rit"o habit#al(
<epois '#e !hegar ao 6inal da p-gina, !on6ira lenta"ente
'#antas letras dei%o# de "ar!ar( 4#anto "enos letras
6i!are" se" ser "ar!adas, "elhor ter- sido a s#a
!on!entra;o no ob9eti&o( .ote '#e o ob9eti&o dessa
leit#ra no de&e ser apenas a de entender o '#e &o!) le#,
"as ao "es"o te"po, "ar!ar as letras pre&ia"ente
es!olhidas(
PG
2? Ceg#e #"a re&ista de pala&ras !r#zadas e
"ar'#e o te"po de &inte "in#tos para realizar o
preen!hi"ento de #" desa6io '#al'#er( .o interro"pa
s#a tare6a por nada, at/ '#e ter"ine o te"po estabele!ido(
P? Gra&e #" noti!i-rio e depois assista se"
o so", pro!#rando apenas ler os l-bios dos apresentadores
e &er as i"agens apresentadas( :a;a &-rias &ezes e depois
&e9a o progra"a gra&ado !o" o so" e !o"pare !o" o '#e
&o!) tinha !o"preendido( 4#anto "elhor 6or a s#a
!on!entra;o, "ais 6a!il"ente &o!) !onseg#ir- entender o
'#e alg#/" 6ala so"ente lendoAlhe os l-bios( .#"a sala
de a#la, a !apa!idade de "anter o 6o!o no pro6essor a9#da
a entender o '#e est- sendo trans"itido(
4? 4#ando esti&er !a"inhando por #"a
a&enida longa, deter"ineAse a !ontar 100 passos( <epois
&- a#"entando esse n"ero at/ ser !apaz de !hegar a "il(
B? 4#ando esti&er 6azendo s#as re6ei;3es,
e&ite 6i!ar pensando e" o#tras !oisas( <edi'#e s#a
aten;o e%!l#si&a"ente aos ali"entos '#e esti&er
digerindo( .o !o"a t#do apressada"ente( <eg#ste !ada
ali"ento, apre!iando se# sabor ni!o(
, pr-ti!a destes si"ples e%er!7!ios &ai
"elhorar e" "#ito o se# poder de !on!entrarAse( 2er- #"
a#%iliar e%!elente nos se#s est#dos(
PH
EV5TE O AD5AMENTO NOS SEUS ESTUDOS
2e# adia"ento est- rela!ionado a alg#" pro9eto
de est#do o# / #" h-bito8
Para reme(iar a $ro#rastina+,o
Co"e!e !o" #" pro9eto de est#dos "odesto(
Fesponda estas '#est3es b-si!as '#e esto
abai%o(
Mantenha as respostas diante de &o!) en'#anto
nota se# progresso(
O .)e 3o#H .)er fazerQ
4#al / o ob9eti&o 6inal, o# o res#ltado al"e9ado8
MCode ser b&io o# no?(
4#ais so os prin!ipais passos para !hegar l-8
M.o se9a "#ito detalhista: pense grande?(
0 '#e &o!) 6ez at/ agora8
MFe!onhe;a '#e &o!) 9- ini!io# parte do
!a"inho, "es"o '#e se9a e" pensa"entoU , &iage"
"ais longa !o"e;a !o" o pri"eiro passo?(
Por .)e 3o#H .)er fazer issoQ
4#al s#a "aior "oti&a;o8
>.o se preo!#pe se s#a "oti&a;o 6or negati&aU Tente
PK
PK
"#dar, in&ert)Ala( Feelabore e retrabalheAa at/ '#e
este9a e%pressa positi&a"ente?(
4#e o#tros res#ltados positi&os ad&iro de atingir se#
ob9eti&o8
M@denti6i!ar isto o a9#dar- a re&elar bene67!ios '#e &o!)
pode estar e&itando: o#se sonharU?(
;iste o .)e est- no se) #aminho
0 '#e &o!) pode "#dar8
<e '#e re!#rsos e%ternos &o!) ne!essita8
Fe!#rsos no so apenas os 67si!os >e%(: 6erra"entas e
dinheiro? e in!l#e" te"po, pessoas >pro6issionais,
pessoas "ais &elhas?, at/ atit#de(
0 '#e a!onte!er- se &o!) no progredir8
M,terAse R realidade pode a9#d-Alo a re&er s#as "etas?(
Desen3ol3a se) $lano
Cassos prin!ipais, realistas:
#" pro9eto / "ais 6-!il '#ando / !onstr#7do e"
est-gios >!o"e!e pe'#eno?(
,di!ione detalhes e !o"ple%idade R "edida '#e realiza
e !res!e(
4#anto te"po !ada #" le&ar-:
#" progra"a a9#da &o!) a "anter #" gr-6i!o de
progresso e re6or;ar '#e h- paradas no !a"inho(
, '#e hora do dia, se"ana et!(, &o!) se dedi!a aos se#s
est#dos8 @sto o a9#dar- a desen&ol&er #" no&o h-bito
de trabalho, !onstr#ir #" bo" a"biente de trabalho e
40
40
a6astar as distra;3es >/ "#ito "ais 6-!il apre!iar se#
pro9eto '#ando as distra;3es so postas de lado?(
Fe!o"pensas '#e ter- e" !ada parada:
/ i"portante saber o '#e estar- ganhando aps &en!er
!ada etapa(
Te"po para passar e" re&ista:
en!ontre #" a"igo, #"a pessoa "ais &elha, o# #"
espe!ialista de !on6ian;a para a9#d-Alo a se
a#to"oti&ar o# "onitorar o se# progresso(
A(mita
Ma#s !o"e;os e erros !o"o e%peri)n!ias de
aprendizado. 5las pode" ser "ais i"portantes do '#e
os s#!essos e do signi6i!ado R *e%peri)n!ia+(
<istra;3es e 6#gas: no neg#e '#e elas e%iste", "as
no dei%e '#e elas o >a? do"ine"(
5"o;o: a!eite a 6r#stra;o '#ando as !oisas no
pare!e" estar indo be"J
ad"ita '#e te&e #" proble"a, "as ta"b/" '#e &o!)
est- to"ando #"a atit#de !o" rela;o a ele(
:antasia: i"agineAse tendo )%ito, "ente 6o!alizada no
)%ito o atrai(
:inalmente
2e o adia"ento / #" h-bito se#, es'#e;aAo(
41
41
:o#alize as tarefas e o $ro/eto .)e tem em m,os, e #ome#e a
$artir (aIU
COMO O8TER SUCESSO EM CURSOS A D5ST<NC5A
,liada a "inha prpria e%peri)n!ia !o"o al#no
e t#tor no ensino a dist=n!ia e depois de o#&ir in"eros al#nos,
pro6essores e t#tores en&ol&idos nesse pro!esso de ensinoA
aprendizage", !heg#ei a alg#"as !on!l#s3es '#e dese9o
!o"partilhar !o" &o!)(
.o basta apenas '#erer est#dar a dist=n!ia, /
pre!iso saber !o"o se est#da a dist=n!ia( E" press#posto
ini!ial nessa "odalidade de ed#!a;o / o de '#e to(o al)no
(e3e, ne#essariamente, ser o $rV$rio estor (a s)a
a$ren(izaem. M#ito depende de s#a prpria ini!iati&a(
.ing#/" pode ass#"ir esse papel por ele( .ing#/" ensina se a
pessoa no '#iser aprender, se ela no se en&ol&er e no se
!o"pro"eter !o" esse pro!esso( 0 se# bo" dese"penho e"
!#rsos a dist=n!ia re'#er plane9a"ento e organiza;o da s#a
aprendizage" de 6or"a !lara e ob9eti&a(
42
42
,l/" disso, o al#no pre!isa ter #" rit"o reg#lar
de est#dos, 9- '#e os "d#los so plane9ados e desen&ol&idos
tendoAse !o"o press#posto a id/ia de #" est#do !ontin#ado
por parte dos al#nos(
Difi#ilmente ter- s)#esso se (eiLar t)(o $ara
a Sltima hora, lendo o# respondendo os e%er!7!ios !o" po#!a
re6le%o( 2e por #"a s/rie de 6atores o est#do a dist=n!ia pode
6a!ilitar a &ida do al#no, por o#tra pode di6i!#ltar( 0 6ato de
no ha&er hor-rios espe!76i!os para as a#las / "#ito bo" do
ponto de &ista pr-ti!o( Mas, !onsiderando '#e a "aioria dos
al#nos / 6or"ada por pro6issionais, estes ne" se"pre disp3e"
de #" a"biente ade'#ado o# te"po deter"inado para est#dar,
de 6or"a '#e ha9a !on!entra;o reg#lar prolongada,
indispens-&el para o s#!esso de '#al'#er ati&idade de est#do(
0 '#e de&eria ser espa;o reg#lar a!aba sendo inter&alo '#ase
reg#lar, o# se9a, o al#no a!aba tendo '#e est#dar nas Nsobras de
te"poN, tarde da noite o# 6inais de se"ana, o '#e pode
pre9#di!ar se# dese"penho( 2e" te"po para se dedi!ar aos
est#dos, se" o !on&7&io direto !o" os !olegas e o pro6essor,
tende a se sentir "#ito isolado(
Como ent,o se oranizar $ara est)(arQ
1? <istrib#a se# te"po reser&ando #" hor-rio
razo-&el para est#dar(
2? [eia, est#de, re6lita, res#"a, !on!l#a, re&e9a(
P? $#s'#e in6or"a;3es adi!ionais para
enri'#e!er se#s est#dos >li&ros, &7deos, so#t$ares, re&istas,
9ornais e a prpria internet so 6ontes &aliosas?(
4P
4P
4? :a;a os e%er!7!ios propostos e en&ieAos nos
prazos estip#lados(
B? $#s'#e o apoio da T#toria se"pre '#e ti&er
ne!essidade de es!lare!er d&idas o# e%por s#as ne!essidades
"ais espe!76i!as e" rela;o R aprendizage"(
D? @denti6i'#e o signi6i!ado do !#rso para &o!)(
4#anto "aior 6or essa !lareza, "aior a !han!e de &o!) se
"anter "oti&ado(
G? Clane9e e organize s#a aprendizage"( 0s
al#nos '#e t)" de6inidos os se#s hor-rios reg#lares de est#dos
di-rios, e" se#s es'#e"as se"anais de trabalho, t)" tido
"elhores res#ltados '#e os de"ais(
H? Cer"ane;a est#dando no per7odo '#e &o!)
reser&o# para isso e no a!eite interr#p;3es >no se dei%e
enganar por !oisas do tipo: !o"er algo antes, &er #" progra"a
de TI rapidinho, ligar para alg#/" antes '#e es'#e;a e
o#tros?(
K? 2e"pre '#e 6or !o"e;ar est#dar #" no&o
"d#lo, identi6i'#e o '#e 9- sabe sobre o te"a e no se
in!o"ode !o" as repeti;3es( 5sse / #" dos !o"ponentes do
pro!esso de aprendizage"(
10? .o dei%e de se !o"#ni!ar( [ig#e, es!re&a,
"ande #" eA"ail, b#s'#e e%pli!a;3es !o" a T#toria, b#s'#e a
tro!a de opini3es, id/ias !o" !olegas de !lasse pessoas '#e
poss#e" os "es"os ob9eti&os '#e &o!)( @sso ser&ir- de re6or;o
positi&o para todos e e&itar- a sensa;o de isola"ento(
44
44
4B
4B
, lista bibliogr-6i!a de&e ser organizada e" orde" al6ab/ti!a(
5stas in6or"a;3es 6ora" deter"inadas pela ,$.T
>,sso!ia;o $rasileira de .or"as T/!ni!as?(

COMO APRENDER RAPDAMENTE UM NOVO
5D5OMA
T- &ai be" longe o te"po e" '#e aprender #"a
no&a l7ng#a era #" l#%o o# e%!entri!idade de ri!os( So9e, !o"
o e6eito da globaliza;o e !o" o 6i" das barreiras !o"er!iais
no in7!io da d/!ada de K0, "#itos prod#tos in&adira" o
4D
4D
"er!ado na!ional, prin!ipal"ente os norteAa"eri!anos( 0s
prod#tos tro#%era" essen!ial"ente a l7ng#a inglesa !o" eles,
!a#sando ab#sos no diaAaAdia, tanto '#e esses ab#sos 6izera" o
dep#tado 6ederal ,ldo Febelo >CC do $ A 2C?, e" 1KKK,
elaborar #" pro9eto de lei para di"in#ir o alto 7ndi!e de
&o!-b#los estrangeiros no nosso diaAaAdia, intit#lado
NMo&i"ento .a!ional de <e6esa da [7ng#a Cort#g#esaN( 5sse
pro9eto de lei do dep#tado no 6oi apro&ado(
1 notria essa s#bstit#i;o nos di&ersos
estabele!i"entos !o"er!iais da !idade, onde deliver% >entrega?,
&rea'#ast >!a6/ da "anh?, (app% (our >6i"AdeAtarde?,
$or's(op >se"in-rio? entre o#tras, &irara" sons !o"#ns aos
olhos e o#&idos(
Cor/", as l7ng#as estrangeiras &irara" atrib#to
essen!ial para se !on'#istar #"a &aga no !on!orrido "er!ado
de trabalho( 5 no basta apenas saber ingl)s dependendo do
e"prego al"e9ado para se di6eren!iar de o#tro !on!orrente(
,6inal, o !ontato das e"presas pode ir da 5#ropa ao Tapo, do
0riente M/dio R _6ri!a, o# "es"o 6i!ar no Mer!os#l(
,s !rian;as ta"b/" ti&era" no&as e%ig)n!ias
!o" os te"pos "odernos e os brin'#edos eletrOni!os( E"
"7ni"o de !onhe!i"ento de o#tra l7ng#a / obrigatrio para
brin!ar no &7deo ga"e o# !o" o *bone!o espa!ial+, e o
!o"p#tador, 9- in!orporado ao pa!ote de eletrodo"/sti!os,
baseia se#s !on!eitos na l7ng#a angloAsa%Oni!a(
Mes"o !o" todas as trans6or"a;3es no "#ndo
e as 6a!ilidades de aprender #"a no&a l7ng#a, !o"o o ingl)s o#
"es"o o espanhol, as pessoas !ontin#a" tendo di6i!#ldades e
!o"pli!a;3es para esse aprendizado(
4G
4G
:eliz"ente, !o" o desen&ol&i"ento da
te!nologia e os re!#rsos propor!ionados por ela, os pro6essores
pode" e&itar as a#las en6adonhas e tradi!ionais( Fe!#rsos
!o"o a @nternet, C<AF0Ms, <I<s, entre o#tros, a9#da" a
trabalhar o i"agin-rio dos al#nos, !riando si"#la;3es e
est7"#los sensoriais '#e 6a!ilita" a aprendizage"(
2e9a !o"o 6or, a dedi!a;o, dis!iplina e
"oti&a;o para se est#dar #"a no&a l7ng#a so 6#nda"entais(
1 pre!iso ter e" "ente, ta"b/", '#e esse aprendizado no
de&e ser #" sa!ri67!io( 1 6#nda"ental '#e &o!) en!ontre
&-rias raz3es >o# #"a s se ela 6or s#6i!iente?, para a dedi!a;o
de pelo "enos #"a hora di-ria para est#dar e aprender a no&a
l7ng#a(
, @nternet pode a#%iliar no aprendizado de
o#tras l7ng#as( ,l/" de e%istire" in"eros !#rsos grat#itos
dispon7&eis, o prprio a"biente per"ite '#e o al#no en!ontre
trad#;3es, li&ros, re&istas e "si!as no idio"a dese9ado( 0s
bateApapos ao &i&o !o" pessoas '#e "ora" e" o#tros pa7ses
ta"b/" ser&iro de apoio e in!enti&o para o aper6ei;oa"ento
no idio"a(
0 "er!ado de trabalho, preo!#pa;o tanto para
os 9o&ens '#e esto na i"in)n!ia de ingressar '#anto para os
ad#ltos ingressos, no 6oge da !o"para;o de !#rr7!#los na
hora de de6inir #"a &aga, prin!ipal"ente '#ando dois
!andidatos 6i!a" para a lti"a disp#ta( 1 6#nda"ental '#e o
pro6issional do"ine as &-rias !o"pet)n!ias da l7ng#a inglesa,
6alando, entendendo e do"inando a es!rita(
,pesar de saber"os '#e as no&as te!nologias 9-
disp3e" de trad#tores eletrOni!os e !o"p#ta!ionais de todas as
l7ng#as, '#e apia" e so!orre" e" !asos de e"erg)n!ia, esse
4H
4H
siste"a ainda / !arente de re!#rsos, 6ra!o de !ontedo e
ne!essita de "#ito a&an;o para s#bstit#ir os pro6essores no
aprendizado de #"a l7ng#a(
A im$ort1n#ia (e (es#o*rir s)as $e#)liari(a(es
1 i"portante '#e &o!) !onhe;a !o"o 6#n!iona
"elhor no '#e diz respeito aos est#dos( Io!) pre6ere est#dar
sozinho o# !o" a"igos8 5st#da e" sil)n!io o# e" &oz alta8 ,
"aneira !o"o est#da"os inter6ere na '#alidade da nossa
aprendizage"(
.s aprende"os "#ito !o" o s#!esso dos o#tros(
,ssi", para &o!) atingir o )%ito nos se#s est#dos e !onseg#ir a
apro&a;o dese9ada, '#e / #"a !onse'])n!ia ine&it-&el, &a"os
aprender #" po#!o "ais sobre o 6#n!iona"ento do nosso
!/rebro rela!ionado no pro!esso de aprendizage"(
4K
4K
Ca(a $essoa a$ren(e (e )m mo(o $rV$rio
1 pre!iso le&ar"os e" !onta '#e !ada #"
aprende de #" 9eito(
0s pes'#isadores a6ir"a" '#e e%iste" sete
tipos di6erentes de intelig)n!ia, '#e se "ani6esta" de 6or"a
di6erente e" !ada pessoa(
,s sete intelig)n!ias, identi6i!adas por SoVard
Gardner e des!ritas e" se# li&ro A teoria das intelig)ncias
mltiplas, so:
1? IerbalM[ing]7sti!a habilidade para brin!ar
!o" as pala&ras, !ontar histrias, ler e es!re&er( , pessoa !o"
esse estilo de aprendizage" te" 6a!ilidade para re!ordar
no"es, l#gares, datas e !oisas se"elhantes(
2? [gi!aMMate"-ti!a !apa!idade para o
ra!io!7nio e pensa"ento ind#ti&o e ded#ti&o, para o #so de
n"eros e resol#;o de proble"as "ate"-ti!os e lgi!os(
P? Iis#alM5spa!ial habilidade para &is#alizar
ob9etos e di"ens3es espa!iais, para !riar Ni"agensN internas(
Coss#e" esta intelig)n!ia pessoas '#e adora" desenhar, pintar,
&isitar e%posi;3es, &is#alizar slides, &7deos e 6il"es(
4? Cin/ti!a !onhe!i"ento do !orpo e
habilidade para !ontrolar os "o&i"entos !orporais( ,s pessoas
!o" esta intelig)n!ia "o&e"Ase en'#anto 6ala", #sa" o !orpo
para e%pressar as s#as id/ias, gosta" de dan;ar, de prati!ar
desportos e o#tras ati&idades "otoras(
B0
B0
B? M#si!alMF7t"i!a habilidade para re!onhe!er
sons e rit"os( 1 prpria de pessoas '#e gosta" de o#&ir
"si!a, de !antar e at/ de to!ar alg#" instr#"ento "#si!al(
D? @nterpessoal !apa!idade de rela!iona"ento
interpessoal( 1 atrib#to de pessoas '#e esto se"pre rodeadas
de a"igos e gosta" de !on&i&er(
G? @ntrapessoal a#toAre6le%o, "eta!ogni;o,
!onhe!i"ento de si "es"o e das realidades espirit#ais(
Cor isso, / i"portante &o!) se !onhe!er, e saber
se / "ais !inest/si!o >aprende 6azendo?, "ais a#diti&o >aprende
o#&indo? o# "ais &is#al >aprende &endo?(
Cara ter s#!esso nos est#dos, se9a de #" no&o
idio"a, se9a de '#al'#er o#tra "at/ria, re!o"endo:
1? Creste aten;o na a#la: se poss7&el, antes da
a#la d) #"a olhada no !ontedo '#e o pro6essor &ai e%pli!ar(
<#rante a a#la, o#;a atenta"ente e anote as id/ias "ais
i"portantes( ,notar a9#da a !on!entrar a aten;o, a "e"orizar
a "at/ria e 6a!ilita a aprendizage"( Crestando aten;o na a#la,
6i!a "ais 6-!il !o"preender o '#e se est#da depois(
2? Tire s#as d&idas: parti!ipe ati&a"ente das
a#las e 6a;a perg#ntas, eli"inando todas as s#as d&idas(
P? Tenha "oti&a;o: tenha !laro '#al ob9eti&o
&o!) '#er al!an;ar ao est#dar( ,ssi" &o!) 6i!a "oti&ado,
est#da !o" &ontade, e aprende !o" "ais 6a!ilidade(
4? Tenha dis!iplina: estabele!er hor-rios e
!onst=n!ia nos est#dos / 6#nda"ental( 5st#de se"pre no
"es"o a"biente, '#e de&e ser are9ado, se" r#7dos, agrad-&el(
B1
B1
B? :a;a res#"os: ao ler a "at/ria, s#blinhe as
id/ias "ais i"portantes( :a;a res#"os e es'#e"as, ressaltando
a'#ilo '#e real"ente interessa e" !ada te%to( ,s anota;3es
a9#da" a "anter a !on!entra;o e 6a!ilita" a re&iso dos
!ontedos depois(
D? [e&e e" !onta se# estado e"o!ional: se &o!)
est- ner&oso, preo!#pado o# !o" '#al'#er o#tro proble"a
pessoal, se# rendi"ento ser- abai%o do esperado( Cortanto,
a!al"eAse, sol#!ione se#s proble"as o# tente es'#e!)Alos
d#rante o per7odo de est#dos(
Di#as $ara a$ren(er mais ra$i(amente )ma no3a lIn)a
,l#g#e bons &7deos e <I<s e assista a !ada #" d#as
&ezes, tentando entender be" a histria( <epois, assista
#"a ter!eira &ez se" ler a legenda(
,ssine TI a !abo e assista progra"a;o na l7ng#a
est#dada o "aior te"po poss7&el(
Me"orize a letra das s#as "si!as 6a&oritas e passe o
dia !antandoAas(
Treine o se# aparelho 6onador( Crogra"eAse para ler e"
&oz alta, arti!#lando be" as pala&ras por dez "in#tos
di-rios(
Co"pre #" di!ion-rio bil7ng]e e est#de a sesso de
6on/ti!a >sons?(
,o ler e" o#tro idio"a >e ta"b/" es!#tar? ignore todas
as pala&ras des!onhe!idas e !on!entreAse na'#elas
!onhe!idas(
2 re!orra ao di!ion-rio se a "es"a pala&ra
des!onhe!ida o!orrer tr)s o# "ais &ezes(
Co"e!e ho9e "es"o #" di-rio na l7ng#a '#e &o!)
dese9a aprender( 2e no so#ber #"a pala&ra, in&ente( 0
'#e &ale / estr#t#rar o pensa"ento na l7ng#a est#dada(
B2
B2
5s!olha #" ass#nto, !adastreAse no `ahoo Gro#ps e
entre e" #"a o# "ais listas de dis!#sso(
Copie te%tos no idio"a est#dado periodi!a"ente( @sso
a9#da a "e"orizar as estr#t#ras gra"ati!ais e o
&o!ab#l-rio do no&o idio"a(
Ese a @nternet para ler re&istas e 9ornais e" o#tras
l7ng#as, "es"o '#e a prin!7pio no entenda nada(
Grande parte da !o"preenso &e" !o" a 6a"iliaridade
!o" o te%to(
Torne o no&o idio"a a ser aprendido parte da s#a &ida(
5s!#te, 6ale, leia e es!re&a o "-%i"o '#e p#der todos
os dias(
5s6or!eAse para pensar se"pre e" o#tra l7ng#a(
,prenda a gostar do no&o idio"a( 2e" isto &o!) n#n!a
ser- !o"pleta"ente be"As#!edido no se# propsito de
ser 6l#ente(
BP
BP
COMO MU;T5P;5CAR SUA VE;OC5DADE DE
;E5TURA
<e nada adianta &o!) pensar e" obter apro&a;o
e" #" !on!#rso, se ao "enos no ti&er te"po para ler o
"aterial das apostilas e li&ros &ol#"osos( Cro&a&el"ente &o!)
9- se de# !onta '#e at/ o edital de #" !on!#rso / to e%tenso
'#e se gasta" horas para l)Alo na 7ntegra(
, op;o, portanto, / aprender"os a ler "ais
r-pido( @sso / per6eita"ente poss7&el !o" treino( , si"ples
leit#ra destas instr#;3es '#e &o!) ter- neste li&ro no 6ar-
nenh#" "ilagre nesse sentido( 1 ne!ess-rio '#e &o!) !olo'#e
e" pr-ti!a o '#e aprender( Todos os dias( 5ste9a !erto '#e, ao
6inal de #" o# dois "eses, &o!) !onseg#ir- ler tr)s o# '#atro
&ezes "ais r-pido do '#e at#al"ente(
5%iste" &-rios !#rsos '#e pro"ete" ensinar a
ler "ais r-pido, e i"portante, !o" "elhor !o"preenso do
te%to(
Feal"ente, "#itas t/!ni!as a9#da" a "elhorar a
leit#ra, "as no se trata de #"a 6r"#la "-gi!a '#e per"ita ao
leitor ler "ais r-pido instantanea"ente depois de ler sobre o
"/todo( Cara !onseg#ir res#ltados, / ne!ess-rio treina"ento e
dis!iplina, assi" !o"o para a#"entar a &elo!idade de
digita;o(
E" !#rso de leit#ra din="i!a no se res#"e a
dar #" treina"ento &oltado ao aper6ei;oa"ento da &elo!idade
da leit#ra( .o basta ler "ais r-pido( 0 grande proble"a,
"#itas &ezes, / '#e o al#no no !onseg#e "e"orizar o '#e l)(
B4
B4
2e no / bo" na leit#ra !on&en!ional, ta"b/" no ser- bo"
n#"a leit#ra "ais r-pida( Cor isso, h- &-rias t/!ni!as '#e &isa"
esti"#lar a !on!entra;o, al/" de pro!#rar organizar as
in6or"a;3es re!ebidas de "odo a 6a!ilitar s#a re!#pera;o,
esti"#lando a "e"ria(
1 pre!iso saber ta"b/" '#e os poss7&eis
bene67!ios de #" !#rso de leit#ra din="i!a '#anto R &elo!idade
de leit#ra no se apli!a" a todos os tipos de li&ro e te%to( 2e o
ob9eti&o / ler os grandes "estres da literat#ra e" "enos te"po,
pode ser '#e #" !#rso de leit#ra din="i!a a9#de "#ito( Cor/",
e" te%tos nos '#ais o ob9eti&o da leit#ra no / e%trair #"
res#"o das id/ias do a#tor, "as si" analisar os "7ni"os
detalhes da histria, a leit#ra r-pida no !#"prir- se# ob9eti&o(
Ta"b/" nos te%tos !ient76i!os e !ontratos '#e e%ige" aten;o
redobrada, a leit#ra r-pida no traz bene67!ios(
Cortanto, para ingressar n#" !#rso de leit#ra
din="i!a, al/" de ter !ons!i)n!ia dos se#s reais ob9eti&os,
de&eAse estar preparado para gastar, al/" do hor-rio das a#las,
#" te"po e" !asa, destinado aos e%er!7!ios, '#e no so
po#!os( 2o treina"entos para esti"#lar a "#s!#lat#ra o!#lar,
a#"entar a !on!entra;o e aper6ei;oar a "e"ria( 2e" este
te"po e%tra, no h- !o"o obter bons res#ltados(
Cara a#"entar a &elo!idade de leit#ra, '#e
nor"al"ente / de 1B0 a 2B0 pala&ras por "in#to, os al#nos
pre!isa" 6azer e%er!7!ios para esti"#lar a "#s!#lat#ra o!#lar(
0#tra t/!ni!a #sada / a de passar os olhos pelo te%to a #"a
&elo!idade "#ito s#perior R'#ela '#e se pretende, por
e%e"plo, a!i"a de 1(B00 pala&ras por "in#to, ainda '#e se"
!o"preenso( , teoria / '#e se o al#no se habit#ar !o" essa
&elo!idade, '#ando bai%ar para B00 o# G00 pala&ras por "in#to
!onseg#ir- !o"preender o '#e est- lendo(
BB
BB
Cara "elhorar a !on!entra;o no te%to e
a#"entar a reten;o das in6or"a;3es lidas, os !#rsos s#gere"
'#e se 6a;a a anota;o de alg#"as pala&ras o# !digos ao 6inal
de !ada par-gra6o( Cara "e"orizar pala&ras, se'])n!ias,
!o"pro"issos et!(, a di!a / a asso!ia;o( ,sso!iando estas
pala&ras a #"a i"age", de pre6er)n!ia de 6or"a "eio abs#rda,
6i!a "ais 6-!il le"brar delas depois( Cor e%e"plo, se o al#no
te" '#e le"brar de le&ar #" en&elope !o" do!#"entos para o
trabalho no dia seg#inte, / s se i"aginar abrindo a porta de
!asa para sair !o" #" en&elope, e" &ez da !ha&e( 0 esperado
/ '#e, ao pro!#rar a !ha&e de !asa para sair ele se le"bre do
en&elope(
2e &o!) pre6erir 6azer #" !#rso de leit#ra
din="i!a presen!ial, isso o a9#dar- e" "#ito nos se#s
ob9eti&os, "as le"breAse de '#e as t/!ni!as so as "es"as '#e
esto# apresentando agora neste li&ro( @"porta apenas '#e &o!)
prati'#eAas, se9a n#" !#rso presen!ial o# a partir das
orienta;3es a'#i o6ere!idas(
A(.)irin(o a t2#ni#a
, "aioria das pessoas, '#ando perg#ntada, diz
'#e no gosta de ler, por'#e isto lhe d- sono( .a &erdade, no /
a leit#ra '#e d- sono, e si" o "odo !o"o ela / realizada(
<e&ido ao "odo !o"o aprende"os a ler, as pessoas 6i!a" !o"
h-bitos pre9#di!iais de leit#ra , tais !o"o:
1? 2#b&o!aliza;o >leitura como os l*&ios ou
com a garganta+(
2? [eit#ra [inear >palavra por palavra+(
BD
BD
P? [eit#ra desatenta >com constantes releituras
do mesmo trec(o e uma &ai"a reteno do contedo lido+(
Ta"b/" e" razo desse tipo de leit#ra, as
pessoas a!ost#"a"Ase a ler po#!o, o '#e a!arreta na "aioria
dos !asos #" pe'#eno repertrio de pala&ras( ,ssi", '#al'#er
pala&ra '#e des!onhe;a" >devido a pouca leitura+ pro&o!aAlhe
#" des!on6orto interno in!ons!iente, '#e elas >as pessoas?
pro!#ra" 9#sti6i!arAse dizendo para si prprias e para os o#tros
'#e no gosta" "#ito de ler(
5%iste", ento, dois "oti&os b-si!os pelos '#ais
&o!) l) errado:
o "odo !o"o aprende# a lerJ
a a#s)n!ia de leit#ra !onstante(
.a &erdade, #" de!orre do o#tro: &o!) l) po#!o,
de&ido ao "odo !o"o aprende# a ler( 1 !laro '#e isto no
signi6i!a '#e no saiba lerJ isto signi6i!a apenas '#e, e" s#a
aprendizage", 6oi i"posto #" li"ite R s#a &elo!idade de
leit#ra, li"ite este '#e &o!) 9a"ais tento# s#perar(
4#ando se ensina #"a pessoa a ler, as pala&ras
so di&ididas e" s7labas, para 6a!ilitar a aprendizage" da
leit#ra( ,l/" disso, as pala&ras so lidas e" &oz alta, s7laba por
s7laba( @n6eliz"ente, depois de aprendida a leit#ra, as pessoas
!ontin#a" a ler 6azendo esta &o!aliza;o das pala&rasJ "es"o
'#e silen!iosa"ente( .a &erdade, este / o "aior obst-!#lo R
leit#ra r-pida(
Cara aprender a ler dina"i!a"ente, de #" "odo
&eloz e prod#ti&o, &o!) de&e "#dar o se# "/todo de leit#ra, o
'#e se pode !onseg#ir !o" #" treina"ento espe!ial( Cri"eiro,
BG
BG
&o!) de&e perder o h-bito de s#b&o!alizar as pala&rasJ depois,
de&e habit#arAse a en%ergar o !on9#nto de pala&ras, ao in&/s
das pala&ras isoladas( L "edida '#e progredir nos e%er!7!ios,
&o!) !onseg#ir- en%ergar blo!os !ada &ez "aiores de pala&ras
de #"a s &ez( Co" os e%er!7!ios de aten;o, aprender- a
a#"entar a s#a aten;o d#rante a leit#ra, o '#e 6ar- '#e retenha
!ada &ez "ais o !ontedo do '#e ler(
, &elo!idade '#e !onseg#ir atingir, a partir
dessa reten;o de !ontedo, trar- #" prazer !ada &ez "aior Rs
s#as leit#ras(
:a;a os se#s e%er!7!ios progressi&a"ente, se"
pressa e se" p#lar nenh#", de "odo persistente( 5s!olha #"
l#gar sossegado, e pro!#re !olo!arAse de "odo rela%ado e
re!epti&o, !on6iando '#e ir- !onseg#ir o '#e dese9a(
Diferen+as entre o leitor 3eloz e o leitor lento
0s leitores lentos !apta" #"a o# alg#"as s7labas por
6i%a;o( 0 leitor din="i!o !apta d#as, tr)s o# "ais !o"
#"a 6i%a;o( 5ste, portanto, di"in#i !onsidera&el"ente
a '#antidade dos pontos de 6i%a;o(
5" 6#n;o do ite" anterior, !on!l#7"os '#e o leitor
lento, ao !ontr-rio do din="i!o, det/"Ase !o" "#ita
6re'])n!ia(
0 leitor din="i!o !onso"e "enos te"po e" !ada
pa#sa(
0 leitor din="i!o pode e6et#ar saltos de olho e
"o&i"entos de retorno !o" #"a &elo!idade be" "aior
do '#e a !on&en!ional(
0 leitor lento se des!on!entra !o" 6a!ilidade e l) de
6or"a passi&a( 0 din="i!o / !on!entrado e !r7ti!o(
BH
BH
0 leitor lento l) e" &oz alta o# repete "ental"ente o
"aterial lido( 0 din="i!o in!orpora direta"ente a
in6or"a;o se" #tilizar nenh#"a 6or"a de repeti;o(
ELer#I#ios es$e#iais (e leit)ra
<e in7!io, para e&itar '#e &o!) pro!#re &o!alizar
as pala&ras '#e ir- ler, !olo'#e #" l-pis entre os dentes, e
e"p#rre a l7ng#a !ontra eles >os dentes?( .o se preo!#pe:
&o!) no &ai pre!isar !olo!ar #" l-pis entre os dentes, se"pre
'#e lerJ &o!) ir- #sar o l-pis apenas nos !in!o pri"eiros
e%er!7!ios(
0 '#e &o!) de&e 6azer / pro!#rar &er >e
recon(ecer+ a pala&ra de #"a ni!a &ez, olhando s#a parte
!entral( :a;a apenas !in!o "o&i"entos dos olhos por linha,
le&andoAos de #"a s &ez, be" r-pido, ao "eio da pala&ra
seg#inte >a lin(a toda deve ser lida no menor tempo poss,vel -
de tr)s a quatro segundos, por e"emplo, pra comear+(
Mantenha o l-pis apertado entre os dentes, en'#anto l)(
Aten+,o:Casse para o e%er!7!io seg#inte so"ente '#ando
p#der re!onhe!er e" #" s olhar !ada pala&ra do e%er!7!io
anterior >6i'#e !o" os olhos be" abertos, "as se" 6or;-Alos,
d#rante a leit#ra?(
(Coloque uma folha de papel ocultando as linhas aai!o da
linha que "oc# est lendo, e " descendo a folha
pro$ressi"amente% &'o se preocupe com as pala"ras que "er
no fim da p$ina% (penas leia)as)%
I1E C,a 2E, :5[ 5M,
@F, [5F I@, ,F, CE,
BK
BK
20[ ,T, M5[ :@, [5F
Cb0 [Ea ,I5 T5M 5C0
T,[ C@, T@[ EI, 2,[
5[0 EM, C,[ T5E C,F
<@, C1E Mb0 ,M, 5[0
[5@ 25F 20M T5a M,[
2E[ [,F 4E5 I0a .b0
M@[ TF@ $0M M,F Cb0
TE, F5@ .E, I1E $,F
2@M G@a T@[ [5@ .0a
1PG aE: 4BP cCC M`T
4@C 2K0 CdC 5e@ CIE
54T @Ke 4CK H2e CCe
2P4 MKC 4FB e2, B5e
D0
D0
(Coloque uma folha de papel ocultando as linhas aai!o da
linha que "oc# est lendo, e " descendo a folha
pro$ressi"amente% &'o se preocupe com as pala"ras que "er
no fim da p$ina% (penas leia)as)%
I1E C,a 2E, :5[ 5M,
@F, [5F I@, ,F, CE,
20[ ,T, M5[ :@, [5F
Cb0 [Ea ,I5 T5M 5C0
T,[ C@, T@[ EI, 2,[
5[0 EM, C,[ T5E C,F
<@, C1E Mb0 ,M, 5[0
[5@ 25F 20M T5a M,[
2E[ [,F 4E5 I0a .b0
M@[ TF@ $0M M,F Cb0
TE, F5@ .E, I1E $,F
2@M G@a T@[ [5@ .0a
1PG aE: 4B cCC M`T
D1
D1
ELer#I#ios #om F letras
(*emrese de olhar apenas no meio das pala"ras)%
$0[, 25[0 :@[, C,M, M0[,
,.5[ :,C, 20M, T@F, C5.,
I5[, 20.0 S0F, C,.0 $,[,
M0T0 ,aE[ T5M, C0[, 20<,
,T,F F0T, C0M, T@M5 M,[,
[0., 2,C0 I5@, ,I,[ [0<0
F,M0 .0F, [@M, a0., 20[,
.5T0 C,I, [,T, T5[, M@F,
M0[, I@[, a5T, C0T5 C,F0
[,M, $5[, .,T, T0F, F,T0
C0I, 25.0 T5[, 2@.0 2@[0
T0[0 C5., F0M, C,.0 C5F,
M.5F d2<5 C50[ $CI: eF`5
5e2< M<@0 P54@ P5F4 e2<F
D2
D2
(+uando encontrar uma pala"ra que desconhe,a, apenas
leia)a% - si$nificado, "oc# pode descorir depois)%
atirar A sonhar A a!atar A s7laba A !olo!a A &isado
"a!a!o A bolota A a"anh A pintar A treina A 6or"ar
&isada A s)niorA to"ada A !ilada A alo!ar A trinar
al;ada A tra"ar A a!eder Aornato A trilha A 6or;ar
a!enar A nota&a A pendia A ar!ada A e%7lioA so"ado
6loral A hesita A &astas A tornar a!eita A tendia
plotar A ani"ar A a!iona A honrar A 6ender A pairar
i"p#ro A tenso A n!leo A t7"ido A abalar A -spero
"ias"a A &alete A 6renar A trinar A trotar A seg#ro
gelado A paleta pairar A h-lito A ter;ar A !aneta
ha#sto A6risar A hai!ai A prosar A atraso A "a!a!o
a6erir A 6lorir A ass#"e A 6resar A t#lipa A a!eno#
DP
DP
PA;AVRAS COM ! ;ETRAS
atira AA sinal AA selar AA &igia AA so"ar
&o!al AA la&ar AA tirar AA to"ar AA !into
tei"a AA !olar AA !ai%a AA a&iso AA tre"a
!re"e AA tro!a AA 6ra!o AA "olha AA e&ita
bolha AA pilha AA a!ata AA sente AA 6erir
aro"a AA pasta AA li"ar AA "onta AA natal
a6ere AA ponta AA ati&a AA &otar AA b!io
norte AA "irar AA razo AA !al"a AA anela
&iola AA &alor AA trote AA greta AA 6ra!o
grito AA 6r#ir AA h/lio AA polir AA trato
trono AA pri"o AA z#nir AA 6o!ar AA !alar
aleta AA 6re&o AA !ra&o AA &idro AA re"ar
e&tHK AA V!rdt AA "od0K AA nir#id AA r6dDG
n"dHi AA "odop AA "6god AA 4PBrd AA edryG
D4
D4
(+uando encontrar uma pala"ra que desconhe,a, apenas
leia)a% - si$nificado, "oc# pode descorir depois)%
atirar A sonhar A a!atar A s7laba A !olo!a A &isado
"a!a!o A bolota A a"anh A pintar A treina A 6or"ar
&isada A s)nior A to"ada A !ilada A alo!ar A trinar
al;ada A tra"ar A a!eder ornato trilha A 6or;ar
a!enar A n#ta&a A pendia A ar!ada A e%7lio A so"ado
6loral A hesita A &astas A tornar A a!eita A tendia
plotar A ani"ar A a!iona honrar A 6ender A pairar
i"p#ro A tenso A n!leo t7"ido A abalar A -spero
"ias"a A &alete A 6renar A trinar A trotar A seg#ro
gelado paleta A pairar A h-lito A ter;ar A !aneta
ha#sto 6risar A hai!ai A prosar A atraso A "a!a!o
a6erir A 6lorir A ass#"e A 6resar A t#lipa A a!eno#
DB
DB
=)into eLer#I#io C $ala3ras 3aria(as
azougue sonata cantil pendor anota tonelada
not*rio a#inal to quota ceder pirado
salutar em&rio trepidar acenou perra venal
cota culmina a&alar semente a#im c*lice
pomar acionar #inta gravata toca repassa
cena &olota gincana #ace cal atordoa
camada pilastra mesclar aspecto s.lido tenaz
lampeiro quei"ar #ocal nata toca impera
alardeia dedo #alaz largo meada sam&a
ilustrar sacode violenta su!o arpe!o conecta
vigora tonteia loteria conceder p*scoa (olocausto
toni#icar ve,culo atol (onra ameia celeste
escala e"plode moldar replicar #oz zina&re
rompante grei a#lora prim,cias lei renncia
vegetal pasmar trelia cala&ouo tez #unesto
mel(ora caa cilada lom&ada pernalta um
DD
DD
tacada monet*rio aspas lenitivo pesado monumento
quedar trela avaliao putativo corado geral
sonante alia sustenido orla via ap*tico
alardeia deleite l/mpada #rota lis (epatite
primado altar selim ato arma su&st/ncia
quei"ume plaus,vel s.to seda ver gri#o
vero promana etapa quiosque ida alerta
selva #alda escarpa lotar m. zum&ir
tre!eito mo#ina outeiro elite salta es&arrar
caci#e #iam&re costado es&oa #inaliza socapa
soleira moderado economia #al*cia ala retiro
DG
DG
(.e n'o conse$uir ler uma linha em no m!imo dois
se$undos e meio, "olte aos e!erccios anteriores)%
(/ duas ou mais frases separadas por arras% 0rocure
colocar os olhos aai!o de cada frase, em no meio,
procurando "er de uma s1 "e2 todas as pala"ras entre as
arras% 3antenha a p$ina a dois palmos de dist4ncia dos
olhos, durante a leitura)%
5sta '#esto M / di67!il(
0s p-ssaros M so !anoros(
, te!nologia M e&ol#i# bastante(
0 so" M se propaga M no ar(
Cala&ras &azias M no dize" M "#ita !oisa(
0s prod#tos M R &enda M so baratos(
,s '#est3es M da pro&a M so di67!eis(
.o h- M e&id)n!ias '#e M pro&e" isto(
0 tri=ng#lo M te" tr)s lados(
1 in!r7&el M '#e isto no M tenha e%plodido(
0 edi67!io tinha M e%ata"ente M trinta e dois andares(
,s &endas a#"entara" M e%traordinaria"ente M e" deze"bro(
DH
DH
Todos parara" de 6alar, M '#ando o diretor M pedi# sil)n!io(
, pre&iso de te"po M indi!a '#e ha&er- M te"po bo", M
se" neb#losidade(
,s 6arpas pontiag#das M penetrara" a pele M !o"o ag#lhas, M
pro&o!ando dores M ini"agin-&eis(
0 solo / es!orregadioJ M pro!#re" no !air, M o# '#ebraro M
#"a perna(
DK
DK
(0rocure ler uma linha completa com o mnimo de
mo"imentos dos olhos5 pequenas "arreduras laterais, em
cima do ponto de leitura, no meio da frase, s'o permitidas,
para aran$er o campo de leitura)%
(&esta leitura, dei!e o olhar se$uir "erticalmente para ai!o,
ao lon$o do te!to, sem parar em cada linha)%
0 p-ssaro
!orto#
o espa;o
e" #"
&Oo li&re(
0 grito
do ani"al
6erido
"ostra&a
o se#
so6ri"ento(
Cela 9anela
G0
G0
aberta
entra&a"
os sil)n!ios
da "adr#gada
in6ind-&el(
, teia
de aranha
balan;a&a,
en'#anto
a "os!a
pro!#ra&a,
se" !onseg#ir,
6#gir ao
se# destino(
.apoleo $onaparte
in&adi# o 5gito,
le&ando, al/"
G1
G1
de soldados,
!ientistas e engenheiros(
, or'#estra
6ez #"a pa#sa,
esperando
o t/r"ino do solo
do &iolino(
N>(((?
5%isto ta"b/"J de alg#" l#gar
E"a "#lher "e &) &i&erJ de noite, Rs &ezes
5s!#to &ozes er"as
4#e "e !ha"a" para o sil)n!io(
2o6ro
o horror dos espa;os
o p=ni!o do in6inito
o t/dio das beatit#des(
>(((?N(6incius de 3orais)
G2
G2
ELer#I#ios #om teLtos lonos
, "aior di6i!#ldade M en!ontrada pelos rgos M de
plane9a"ento das
e"presas M est- na obten;o de in6or"a;3es M pre!isas sobre o
"er!ado( Cara e&itar M '#eda nas &endas, M !ada etapa 6oi
a#to"atizada, 6a!ilitando o M inter!="bio de in6or"a;3es entre
gerentes e &endedores(
(0rocure ler os te!tos a se$uir com no m!imo tr#s
mo"imentos laterais dos olhos, em cada linha)%
0 a!ordo de paz '#e res#lto# da a;o diplo"-ti!a no 6oi
!apaz
de e&itar '#e os pa7ses en&ol&idos no lit7gio de 6ronteiras
entrasse" e" g#erra( , paz &olto# so"ente aps a inter&en;o
da
0rganiza;o das .a;3es Enidas 0123+(
<#rante a es!alada, #"a 6orte te"pestade de ne&e i"pedi# '#e
os
alpinistas seg#isse" "ontanha a!i"a( Co" grandes
di6i!#ldades,
GP
GP
o gr#po de sal&a"ento !onseg#i# re!#perar os "e"bros da
e%pedi;o, le&andoAos para l#gar seg#ro(
Ia"os agora apli!ar na pr-ti!a todos os
!on!eitos teri!os 9- absor&idos( Cabe ressaltar '#e o s#!esso
al"e9ado para o !#rso depende 6#nda"ental"ente da
assid#idade na e%e!#;o dos e%er!7!ios(
ELer#I#io (e (eslo#amento 3is)al
Te" !o"o prin!ipal ob9eti&o adaptar a
"#s!#lat#ra o!#lar, para "o&i"enta;3es de deslo!a"entos
&erti!ais e horizontais e" grande &elo!idade(
Cro!#re 6o!ar s#a &iso na posi;o be" no
!entro, a!i"a das pala&ras o# gr#pos de pala&ras, para 6a!ilitar
a &is#aliza;o das "es"as de 6or"a !o"pleta, #tilizando a
t/!ni!a da &iso peri6/ri!a(
ELer#I#io (e A#elera+,o Vis)al
5ste e%er!7!io te" !o"o 6inalidade apri"orar o
dese"penho na "o&i"enta;o o!#lar na leit#ra de te%tos,
apli!andoAse as t/!ni!as des!ritas no ite" anterior( Cara tanto,
&o!) de&e es!olher #" li&ro de s#a pre6er)n!ia, '#e de&er- ser
#tilizado no treino di-rio(
0bser&e a seg#ir !o"o ad"inistrar s#a
&elo!idade(
G4
G4
Ia"os !onsiderar, de in7!io, #" &alor C(C(M(
>pala&ras por "in#to? '#e ser- #tilizado para deter"inar"os a
&elo!idade de leit#ra de #"a p-gina( Cara !al!#lar o te"po de
leit#ra de #" te%to, e%e!#te a rotina a seg#ir:
Conte o n"ero "/dio de pala&ras por p-gina,
"#ltipli'#eAo por D0 seg#ndos e di&ida o res#ltado pelo C(C(M(
dese9ado( @"agine '#e &o!) '#eira ler n#"a &elo!idade de PD0
C(C(M( #"a p-gina !o" B40 pala&ras:
B40 % D0
AAAAAAAAAAAAAAA Y K0 s
PD0
2igni6i!a '#e esta p-gina ser- lida e" K0
seg#ndos, se 6or "antida a &elo!idade !onstante de PD0 C(C(M(
5%er!itandoAse d#rante D "in#tos a PD0 C(C(M(,
&o!) ter- lido #" total de p-ginas !on6or"e o !al!#lo a seg#ir:
PD0 seg > Y 4 p-ginas Y K0 seg?
Cara '#e &o!) atin9a "elhores per6or"an!es
d#rante o treina"ento, / indispens-&el "anter a &elo!idade
!onstante na leit#ra, e&itando &aria;3es de rit"o( Io!) poder-
re!orrer a #" re!#rso pr-ti!o '#e !ha"a"os de GE@,, para
a#%ili-Alo na "an#ten;o da &elo!idade( Etilize #"a 6olha de
papel, o# #"a pe'#ena r/g#a !o"o GE@,, '#e de&er- ser
deslizada no sentido &erti!al, de !i"a para bai%o ta"pando as
linhas 9- lidas( [ogo, se#s olhos estaro se"pre en%ergando a
pr%i"a linha, en'#anto as linhas lidas estaro o!#ltas(
5%e!#te o "o&i"ento d#rante alg#ns seg#ndos
antes da leit#ra, de "odo '#e &o!) 6i'#e a!ost#"ado R
GB
GB
&elo!idade pre&ista pelo C(C(M( es!olhido( ,#"ente a
&elo!idade do GE@, !ada &ez '#e &o!) dese9e a#"entar o
C(C(M(, sin!ronizandoAo !o" o te"po !al!#lado(
0bser&e '#e no e%er!7!io de a!elera;o &is#al,
&o!) apenas de&er- !orrer os olhos no espa;o a!i"a das linhas,
de "arge" a "arge", se" se preo!#par !o" a leit#ra( ,
d#ra;o do e%er!7!io de&er- ser de no "7ni"o B "in#tos( 2e
&o!) de!idir prati!ar, por e%e"plo, 10 "in#tos por dia,
prati'#e B "in#tos, 6a;a #"a pa#sa para rela%a"ento dos olhos
e prati'#e por "ais B "in#tos(
Cara rela%a"ento, 6e!he os olhos e 6a;a
"o&i"entos de giro lenta"ente dentro das rbitas( :ri!!ione
be" as "os e, '#ando a'#e!idas, !olo'#eAas s#a&e"ente
sobre os olhos(
ELer#I#io (e a#elera+,o #om$reensi3a
Io!) de&er- es!olher #" tre!ho '#al'#er de #"
li&ro de s#a pre6er)n!ia, o# se9a, #"a o# d#as p-ginas( Tente
ler o "ais r-pido poss7&el, !o" #"a &elo!idade ade'#ada R
!o"preenso( Co"preender o signi6i!ado do '#e 6or lido: esta
de&e ser a "aior preo!#pa;o deste e%er!7!io( 5" seg#ida
es!re&a o '#e !o"preende# sobre o te%to e anote o te"po de
leit#ra( Fepita o e%er!7!io, pro!edendo !o"o seg#e:
2o"e o n"ero de linhas lidas na pri"eira &ez,
!al!#le '#atro ter;os do res#ltado, e leia essa no&a '#antidade
de linhas no "es"o te"po do te%to anterior(
GD
GD
5%e"plo:
1Q te%to: P0 linhas e" 1 "in#to
2Q te%to: 40 linhas e" 1 "in#to >4MP de P0?
.o&a"ente, es!re&a sobre o '#e le#, anote o
te"po, e no se preo!#pe !o" a&alia;o ne" erros
ortogr-6i!os(
Io!) pode re!orrer ainda ao M1T0<0 <5
C0MC[5M5.T0(
5stabele;a a &elo!idade dese9ada >C(C(M(? e
apro&eite o "es"o !al!#lo realizado na ,C5[5F,cb0
I@2E,[( ,ssi" &o!) saber- '#antas p-ginas &o!) de&er- ler
n#" te"po d !o" o C(C(M( es!olhido(
ELer#I#io (e leit)ra li3re
5sta 6ase do treina"ento lhe per"ite a&aliar o
dese"penho e" leit#ras &ariadas( 5s!olha #" li&ro '#al'#er e
pro!eda R leit#ra seg#ndo as t/!ni!as apresentadas( Io!)
poder- a&aliar se# gra# de di6i!#ldade da leit#ra, o# se9a,
alterando dias para leit#ra si"ples e para leit#ras !o"ple%as(
GG
GG
COMO SE;EC5ONAR UM CONCURSO
,lg#"as pessoas !ost#"a" pensar '#e obter
apro&a;o e" #" deter"inado !on!#rso / s #"a '#esto de
sorte( 5sto enganadas as '#e pensa" assi"( 0 ass#nto / be"
"ais pro6#ndo do '#e se pode pensar, prin!ipal"ente por'#e
entra e" 9ogo #"a s/rie de 6atores '#e pre!isa" ser no "7ni"o
!onhe!idos, se no p#dere" ser do"inados tais !o"o:
n"ero de !andidatos por &agaJ
n7&el de es!olaridade "7ni"a e%igidaJ
data e" '#e sero realizadas as pro&asJ
sal-rio o6ere!idoJ
instit#i;o organizadora do !on!#rsoJ
lo!al onde as &agas esto sendo o6ere!idasJ
e%ig)n!ias adi!ionais >al/" da pro&a de !onhe!i"entos
intele!t#ais?J
&alor da ins!ri;oJ
/po!a da pro&-&el !ontrata;o et!(
GH
GH
NSmero (e #an(i(atos $or 3aa
2er- te"er-rio #" !andidato '#e 9- tenha
ter"inado o ensino "/dio h- "#itos anos e no do"ine as
prin!ipais dis!iplinas e%igidas no !on!#rso tentar !on!orrer a
#"a &aga onde e%ista" B00 !andidatos para !ada #"a( 1 '#ase
i"poss7&el o )%ito nessas !ondi;3es( 0 ideal / !on!orrer !o"
#" n"ero "enor de !andidatos, de pre6er)n!ia, estando !o"
#" n7&el de es!olaridade a!i"a do e%igido(
NI3el (e es#olari(a(e mInima eLii(a
[e"breAse de '#e, "es"o para !argos onde a
e%ig)n!ia de es!olaridade "7ni"a / o ensino "/dio >antigo 2Q
gra#?, estaro !on!orrendo ba!har/is das "ais di6erentes -reas
e at/ psAgrad#ados( Cor isso "es"o, / i"portante 6azer #"a
a&alia;o pr/&ia dessas !ondi;3es antes de se a&ent#rar n#"
!on!#rso(
Data em .)e ser,o realiza(as as $ro3as
Ese a intelig)n!ia e ra!io!ine assi": se &o!)
ti&er "#itos "eses para se preparar para #" !on!#rso, >e
est#dar e6eti&a"ente? ter- "ais !han!es do '#e se ti&er po#!o
te"po( Tenha a plena !ons!i)n!ia de '#e &o!) at/ pode ter o
"elhor "aterial de est#dos, os "elhores pro6essores R s#a
disposi;o, "as se ti&er po#!o te"po para est#dar e aprender o
'#e / signi6i!ati&o, ento nada disso resol&er-( 1 i"portante
estabele!er esta rela;o: tempo para estudar at as provas 4
data da prova.
GK
GK
Sal-rio ofere#i(o
4#anto "aior 6or o sal-rio, "ais '#ali6i!ados
sero os !on!orrentes( 0#tra !oisa '#e &o!) de&e a&aliar
ta"b/" /: estarei 6eliz !o" este sal-rio ini!ial8 0# ainda: o
sal-rio an#n!iado / &erdadeiro8 1 o br#to o# ser- o l7'#ido8
Terei, al/" do sal-rio, o#tras &antagens, !o"o plano de sade,
&aleAtransporte, ti!fet ali"enta;o, &iagens et!(8 Melhor ser-
!erti6i!arAse desses detalhes antes de se ins!re&er n#"
!on!#rso( 1 6#nda"ental ta"b/" saber se a instit#i;o, rgo
pbli!o o# e"presa te" #" plano de !arreira interessante o# se
&o!) estar- se !ondenando a 6i!ar pelo resto da &ida no "es"o
!argo e sal-rio, !ontando apenas !o" e&ent#ais !orre;3es e
rea9#stes salariais o6ere!idos depois de "#ita briga dos
sindi!atos o# asso!ia;3es(
5nstit)i+,o oraniza(ora (o #on#)rso
,t#al"ente, no $rasil, so po#!as as instit#i;3es
'#ali6i!adas para a realiza;o de !on!#rsos pbli!os( .o irei
a'#i dizer '#ais so as "elhores o# piores, pois isso depende
"#ito do tipo de !on!#rso e o#tras &ari-&eis des!onhe!idas
pela "aioria dos "ortais(
0 C52C5, '#e / #"a das grandes organizadoras
de !on!#rsos pbli!os e perten!e R Eni&ersidade de $ras7lia,
te" realizado pro&as !o" '#est3es do tipo C5FT0 o#
5FF,<0, penalizando o !andidato '#e "ar!ar #"a resposta
errada !o" "enos #" ponto( @sso '#er dizer '#e, se o
!andidato no ti&er seg#ran;a e" s#a resposta, de&e dei%ar e"
bran!o e" &ez de !h#tar( Mas o grande detalhe / '#e, se ele
6i!ar "#ito inseg#ro e dei%ar "#itas respostas e" bran!o,
tal&ez no !onsiga o "7ni"o de pontos ne!ess-rios para se'#er
estar na lista de apro&ados n#"a pri"eira etapa( Melhor ser-
H0
H0
est#dar o "-%i"o poss7&el para !onseg#ir ao "enos obter #"a
pont#a;o de !lassi6i!a;o "ar!ando apenas as respostas '#e
9#lgar !orretas( , !redibilidade do C52C5, at/ a presente data,
/ in'#estion-&el( .o se te" lido nos 9ornais "an!hetes
esta"pando 6ra#des o# an#la;3es de !on!#rsos organizados
por essa instit#i;o( 0 '#e no se pode dizer de alg#"as
o#tras(
0#tras instit#i;3es, !o"o a 52,:, !ost#"a"
realizar as pro&as !o" "ltipla es!olha, se" penalizar o
!andidato '#e erra( ,lg#"as pessoas a!ha" '#e esse siste"a /
"elhor do '#e o apli!ado pelo C52C5( 5sta / #"a dis!#sso
'#e no le&a a nada, pois se9a !o"o 6or, os !rit/rios so &-lidos
para todos e s !onseg#iro "elhores res#ltados os '#e
esti&era" "ais be"Apreparados(
Enti(a(es oraniza(oras (e #on#)rsos $S*li#os
Centro de 2ele;o e Cro"o;o de 5&entos da
Eni&ersidade de $ras7lia A C52C5
5s!ola de ,d"inistra;o :azend-ria A 52,:
:#nda;o Carlos Chagas
:#nda;o de <esen&ol&i"ento e Ces'#isa
:#nda;o de 5st#dos e Ces'#isas 2o!ioe!onO"i!os,
lo!alizada na Eni&ersidade :ederal de 2anta Catarina
:#nda;o para o Iestib#lar da E.52C A IE.52C
.!leo de Co"p#ta;o e 5letrOni!a da E:FT
H1
H1
:#nda;o 5s!ola do 2er&i;o Cbli!o
H2
H2
;o#al on(e as 3aas est,o sen(o ofere#i(as
5" "#itas !idades espalhadas pelo $rasil,
e%iste" possibilidades de bons !on!#rsos( Cor &ezes, a
'#antidade de !andidatos / to po#!a '#e sobra" &agas(
Cidades !o"o 2o Ca#lo, Fio de Taneiro o# Fe!i6e !onseg#e"
ter "ilhares o# at/ "ilh3es de !on!orrentes a !argos
i"portantes e !o" bons sal-rios( 1 i"portante '#e &o!) este9a
atento a esses detalhes( 2e &o!) est- R pro!#ra de #" e"prego
est-&el e" #" rgo pbli!o, se9a ele "#ni!ipal, estad#al o#
6ederal, de&e analisar o lo!al onde as &agas esto sendo
o6ere!idas( M#itos !andidatos &ia9a" tr)s "il '#ilO"etros para
6azer #" !on!#rso no ,!re o# e" Ma!ap-, pelo 6ato de e%istir
#" n"ero "enor de !on!orrentes na'#elas regi3es(
0#tra !oisa a ser analisada / a "#dan;a de lo!al
de resid)n!ia, !aso &o!) se9a apro&ado e" deter"inado
!on!#rso( Certos rgos pbli!os 6ederais o6ere!e" &agas e"
lo!ais re"otos, onde a ne!essidade de 6#n!ion-rios / "aior(
,ssi" sendo, 6a;a #"a an-lise sobre as poss7&eis "#dan;as de
lo!al( Io!) est- preparado para &ia9ar !o" a 6a"7lia para #"
o#tro estado8 4#ais as &antagens o# des&antagens dessas
"#dan;as8
ELiHn#ias a(i#ionais Mal2m (a $ro3a (e #onhe#imentos
intele#t)ais?
M#itos !on!#rsos so realizados e" &-rias
etapas( 5" geral, o!orre #"a pro&a de !onhe!i"entos gerais,
seg#ida de o#tra para a&aliar !onhe!i"entos espe!76i!os,
pro&as de t7t#los e e%a"es espe!76i!os( Cro!#re a&aliar
a"pla"ente s#as habilidades e" pro&as espe!76i!as( M#itos
!andidatos des!obre" tardia"ente '#e, depois de estare"
apro&ados n#"a pro&a intele!t#al, t)" de 6azer pro&as 67si!as,
HP
HP
tais !o"o !orrer, saltar, nadar, et!(, o# ainda de"onstrar o#tras
habilidades tais !o"o: digitar #" te%to, ta'#igra6ar o# dirigir
deter"inada !ategoria de &e7!#lo(
Valor (a ins#ri+,o
Code no ser #" &alor "#ito alto para "#itos
!andidatos, "as para o#tros pode ser #" e"pe!ilho gra&e(
Ie9a se o !on!#rso '#e &o!) '#er 6azer te" #"a ta%a "#ito
alta e re6lita se &aler- a pena gastar esse s#ado dinheirinho para
tentar algo '#e 9- sabe ante!ipada"ente no lhe trar- '#al'#er
bene67!io( 2e &o!) '#er tentar a sorte, s#giro tentar as loterias(
,s !han!es pode" ser at/ "aiores(
R$o#a (a $ro3-3el #ontrata+,o et#.
@g#al"ente i"portante / a data e" '#e o
!on!#rso o!orrer- e a data pro&-&el e" '#e os !andidatos
apro&ados sero !ha"ados( 5ste9a preparado para esperar entre
'#atro "eses e dois anos( .o 6a;a planos des!abidos, a!hando
'#e, aps ser apro&ado e" deter"inado !on!#rso, todos os
se#s proble"as 9- esto resol&idos( Tal&ez se9a "elhor no
6azer "#itos planos ne" ass#"ir no&os d/bitos por !onta(
<ei%e para gastar o se# sal-rio !o" "odera;o depois de to"ar
posse( M#itos rgos pbli!os >tal&ez por desorganiza;o e
in!o"pet)n!ia? no !onseg#e" in!l#ir na 6olha de paga"ento
do 6#n!ion-rio !ontratado os sal-rios de&idos, seno dois
"eses depois, !a#sandoAlhe s/rios pre9#7zos(
H4
H4
O =UE :A>ER ANTES, DURANTE E DEPO5S DE UMA
PROVA
.or"al"ente se pensa '#e o "ais i"portante /
o '#e se 6az antes e d#rante as pro&as de #" !on!#rso,
es'#e!endoAse o *depois+( 2e" d&ida, o '#e se 6az *d#rante+
/ '#e !onta, "as, se" #" bo" *antes+, nada poderia ter sido
6eito(
Ia"os s#por '#e &o!) est- a d#as se"anas da
data "ar!ada para a grande pro&a do !on!#rso( Io!) 9-
est#do# todas as "at/rias e re&iso# as partes '#e 9#lga "ais
i"portantes e est-, portanto, preparado para en6rentar o dia
*<+( 2er- ne!ess-rio to"ar alg#"a pre!a#;o8 0# basta
esperar o dia da pro&a e "ostrar no papel '#e / #" dos
"elhores !andidatos8 $e", a!ho '#e isto no / t#do, "as si"
'#ase t#do(
Ve/amos aora as #oisas .)e 3o#H de"e fa2er antes das
pro"as
.a lti"a se"ana 6a;a #" progra"a pessoal para
re&isar os ass#ntos e" '#e se !onsidera "ais 6ra!o(
5st#de d#rante #" o# dois dias da se"ana !ada "at/ria
HB
HB
do progra"a( Caso #"a se"ana se9a po#!o te"po,
progra"e ento as d#as lti"as, para esta re&iso geral(
Tire as d&idas '#e ainda restare" !o" alg#/" "ais
e%periente(
,&ise a se#s 6a"iliares, a"igos, en6i", a todas as
pessoas '#e !on&i&e" !o" &o!) sobre o dia e hora da
s#a pro&a, pois &o!) poder- se distrair e es'#e!er, !o"o
no raro o!orre !o" "#itos !andidatos( ,lg#ns s
le"bra" '#ando sai o res#ltado( Cara 6i!ar "ais seg#ro,
6a;a o seg#inte: &- at/ #"a ag)n!ia dos Correios e
passe #" telegra"a pr/Adatado para si prprio !o" a
obser&a;o de '#e o telegra"a de&e ser entreg#e e"
deter"inada data >'#e de&e ser #" dia antes da pro&a?(
0s Correios disp3e" desse ser&i;o e no !#sta "ais do
'#e #" telegra"a !o"#"( 2e ti&er !onta de eA"ail e
@nternet, "ande #" !arto pr/Adatado
>VVV(net!ard(!o"(br?, !o" a "ensage" : *,M,.Sb
.b0 25 524E5c, <, CF0I, <0 C0.CEF20
L2 (((((( S0F,2+( 5sta / a "aneira in6al7&el de &o!)
no es'#e!er a data da pro&aJ os Correios n#n!a 6alha"
'#ando se trata de telegra"as pr/Adatados e a s#a !ai%a
de eA"ail se"pre entregar- a "ensage" no dia !erto(
.a lti"a se"ana '#e ante!ede a data do !#rso,
ali"enteAse be", &ariando os ali"entos( Co"a bastante
prote7nas, sais "inerais e &ita"inas( [eite, o&os, !arnes,
!ereais e 6r#tas lhe 6orne!ero energias ner&osas
s#6i!ientes para en6rentar o desgaste da pro&a( .o se
des!#ide da ali"enta;o(
.o dia anterior ao da pro&a, 6a;a #"a *sabatina+
!onsigo "es"o( Caso tenha elaborado perg#ntas '#e
aborde" todos os ass#ntos, tente a!ertar todas( Ce;a a
o#tra pessoa '#e as 6a;a a &o!)( Co" esta "edida &o!)
rea&i&ar- na "e"ria ass#ntos '#e h- "#ito te"po no
HD
HD
est#da&aJ e no dia seg#inte s#a "e"ria lhe de&ol&er-
o '#e 6or ne!ess-rio(
<#r"a no dia '#e ante!ede a pro&a( 2#as energias
de&e" estar no pi!o positi&o(
,ntes de dor"ir, leia alg#"a !oisa '#e 9#lg#e
i"portante( Grande parte das !oisas '#e pensa"os antes
de dor"ir le"bra"os logo '#e desperta"os(
:a;a alg#" e%er!7!io para '#e a s#a "ente 6i'#e
rela%ada o s#6i!iente para ra!io!inar !o" e6i!-!ia no
"o"ento e" '#e esti&er 6azendo a pro&a(
Cre&inaAse !o" l-pis, !aneta, borra!ha e o#tros
instr#"entos '#e se 6izere" ne!ess-rios para a pro&a(
Cal!#ladoras de bolso o# r/g#a !o" tab#ada ne"
se"pre so a!eitas e" !on!#rsos( Io!) de&e in6or"arA
se se a!eita" o# no( <e '#al'#er "odo, / bo" estar
pre&enido !o" "aterial de reser&a, para o !aso de #"
deles 6alhar( :a;a #"a !he!age" antes de entrar para a
sala do !on!#rso(
:a;a #"a !he!age" no a#to"&el no dia anterior ao
!on!#rso, prin!ipal"ente se &ai #tiliz-Alo( 2o#be de
!andidatos '#e perdera" o hor-rio das pro&as por
6i!are" retidos no tra9eto, !o" o a#to"&el se"
gasolina, pne# 6#rado e se" sobressalente et!( 5&ite os
!ontrate"pos, pre&enindoAse e !he!ando as poss7&eis
6alhas(
,ntes no "es"o dia do !on!#rso, &- at/ o lo!al onde as
pro&as sero realizadas( ,lg#ns !andidatos, por no
obtere" in6or"a;o !orreta do lo!al onde 6aro a
pro&a, a!aba" !hegando atrasados o# perdendo o
!on!#rso por parare" e" lo!al errado(
,ntes de sair para 6azer a pro&a, 6a;a #"a !he!age"
nos do!#"entos, prin!ipal"ente o C,FTb0 <5
@.2CF@cb0 e a C,FT5@F, <5 @<5.T@<,<5, pois,
HG
HG
se" esses do!#"entos, &o!) pode ser i"pedido de 6azer
o !on!#rso(
Co"o lti"o !onselho, por 6a&or, ponha #"
despertador para a!ord-Alo !o" te"po de sobra, no dia
seg#inte( 2e ti&er dois despertadores, !olo'#e a"bos
para despertar na hora dese9ada( C#ide para '#e #"
deles se9a de !orda, pois alg#ns relgios ligados R
!orrente el/tri!a, '#ando o!orre a 6alta de energia
>"es"o por #" seg#ndo?, desreg#la" o hor-rio
progra"ado para despertar( Cre&inaAse !ontra os golpes
do destino(
1 nat#ral '#e &o!) 9- !onhe;a "#itas dessas
re!o"enda;3es, por/" n#n!a / de"ais 6alar sobre elas(
Ve/amos aora o .)e 3o#H n'o de"e fa2er antes das pro"as
.o &ia9e nos dias '#e ante!ede" ao dia da pro&a( Code
ha&er alg#" !ontrate"po i"pedindoAo de !he!ar no
"o"ento ne!ess-rio o# !o" 6olga os itens i"portantes
.o !o"a de"ais no dia '#e ante!ede a s#a pro&a(
2aiba '#e distrbios intestinais e di&ersos "alAestares
!onseg#e" eli"inar "#itos !andidatos, antes "es"o de
sentare"Ase na !adeira para 6azer pro&a( 5&ite !o"ida
gord#rosa, pesada o# a'#elas '#e &o!) no te" h-bito
de !o"er( @r para #" prontoAso!orro, logo no dia do
!on!#rso, no / algo agrad-&el(
.o d#r"a tarde na noite '#e ante!ede o dia do
!on!#rso( [e"breAse '#e s#as energias de&e" estar no
ponto "-%i"o, e o sono / i"portant7ssi"o para '#e
isso o!orra(
.o to"e nenh#"a bebida al!oli!a, ne" !al"ante de
esp/!ie alg#"a, prin!ipal"ente se no / #"a pres!ri;o
"/di!a para a'#ele dia( 0 entorpe!i"ento do se#
siste"a ner&oso no a9#dar- o se# ra!io!7nio, '#e se
HH
HH
tornar- lento, e &o!) tender- a 6azer !on6#s3es
perigosas no "o"ento de responder as '#est3es(
<rogas, orgias se%#ais, o# '#al'#er o#tra !oisa '#e
pro&o'#e desgaste 67si!o e psi!olgi!o de&e" ser
e&itadas ao "enos #" dia antes do !on!#rso(
5&ite aborre!i"entos, dis!#ss3es e !ontrariedades no
dia anterior ao da pro&a( 2#a "ente pre!isa estar 6eliz,
seg#ra e a#to!on6iante(
.o saia de !asa e" !i"a da hora( 5&ite poss7&el
engarra6a"ento, a!identes inesperados, e a !onse']ente
perda do hor-rio estabele!ido !o"o li"ite para os
!andidatos !hegare" ao lo!al da pro&a( 5sta / #"a
re!o"enda;o "#ito i"portante( 4#ando &o!) te"
pressa, !ost#"a es'#e!er as !oisas, pro&o!ar !on6#s3es
et!( 5&ite essas !oisas( .o saia tarde de !asa, se '#er
ter te"po para rela%ar(
.o 6#"e antes do in7!io da pro&a( ,lg#"as pessoas
6i!a" ner&osas e 6#"a" se" parar( Csi!ologi!a"ente
pode ter alg#" e6eito positi&o, "as na &erdade os
e6eitos na "e"ria so negati&os( 2e p#der no 6#"ar,
no 6#"e(
Ve/amos aora o se) #om$ortamento durante a pro"a7
Fela%e, rela%e e rela%e( [e"breAse de prati!ar #"
e%er!7!io de rela%a"ento '#e pode ser be" "ais
si"ples do '#e &o!) pensa( Fespire lenta"ente !o" os
olhos 6e!hados, dei%ando o ar entrar nos p#l"3es e sair
lenta"ente( :a;a isso por tr)s a !in!o "in#tos e 9- ser-
e6i!iente "edida para rela%ar o !orpo e a "ente( 0 se#
!/rebro ta"b/" ser- "ais o%igenado( ,ssi" '#e to"ar
se# l#gar, ini!ie o e%er!7!io de rela%a"ento, at/ o
instante e" '#e !o"e;are" a distrib#i;o das pro&as(
HK
HK
5ste9a atento Rs instr#;3es dadas pelos orientadores do
!on!#rso '#anto ao te"po "-%i"o de !ada pro&a(
Con6ira as '#est3es da s#a pro&a, &eri6i!ando se esto
e" orde", leg7&eis e !o"pletas(
.ada de dei%ar o estresse e a ansiedade do"inare"
&o!), '#anto ao te"po dispon7&el( 5" geral, o te"po
reg#la"entar dado para realiza;o da pro&a / s#6i!iente
para respond)Ala( Tenha !al"aJ rela%e(
I- respondendo as '#est3es !#9as respostas &o!)
le"bra( .o dei%e para depois a'#ilo de '#e &o!) te"
absol#ta !erteza( ,s perg#ntas '#e no so#ber a
prin!7pio, dei%e para o 6inal(
.o "ar'#e a resposta !erta no !arto de respostas >se
6or pro&a ob9eti&a? si"#ltanea"ente R resol#;o das
'#est3es( 5" geral lhe daro #" !arto de ras!#nho
para &o!) preen!her( @sso lhe dar- a oport#nidade de
re&isar as s#as respostas antes de preen!her o !arto
de6initi&o( Mas este9a atento ao te"po(
[eia e releia !o" aten;o !ada perg#nta( , pressa le&a
!er!a de 10g dos !on!orrentes a errare" as '#est3es
"#ito 6-!eis( 2 depois de ter !erteza de '#e entende# a
perg#nta, d) a resposta(
.o *!ole+ n#" !on!#rso, "es"o '#e &o!) no saiba
responder alg#"as '#est3es( 5&ite perder a s#a pro&a
!aso #" 6is!al per!eba s#a "anobra desleal(
.o d) *!ola+ o# 6a!ilite para se#s !on!orrentes a
leit#ra das s#as respostas( [e"breAse de '#e #"
!on!#rso / #" teste pessoal e no #"a pro&a de e'#ipe(
0 ris!o de ser 6lagrado por #" 6is!al e perder a s#a
pro&a, por estar *6azendo o be"+, / "#ito grande(
<ei%e s#as &irt#des de *bo" sa"aritano+ e" !asa, o#
para o#tras o!asi3es "enos arris!adas(
K0
K0
4#ando se tratar de pro&a de reda;o, 6a;aAa pri"eiro
n#"a 6olha de ras!#nho( ,gindo assi", &o!) ter-
oport#nidade de 6azer re&is3es ortogr-6i!as et!(
,o 6azer as 6a"osas *!ontinhas+ n#"a pro&a de
"ate"-ti!a, no !on6ie no pri"eiro res#ltado( Fe6a;a,
se poss7&el >se ho#&er te"po s#6i!iente?, se#s !-l!#los(
,o 6azer isso, &o!) e&itar- erros banais '#e
pre9#di!aria" se# bo" res#ltado(
.o "o"ento e" '#e "ar!ar as respostas !ertas no
!arto de respostas >se ho#&er?, 6a;aAo !o" !a#tela,
!on6erindo a n#"era;o da pro&a !o" a do !arto o#
6olha de resposta( 5&ite erros pro&o!ados pela a6oba;o
e 6alta de aten;o(
.o '#eira ser o pri"eiro a entregar a pro&a( E"a
pro&a o# !on!#rso / para testar os se#s !onhe!i"entos
sobre as "at/rias dadas no progra"a, no para testar
s#a agilidade e" responder as pro&as( [e"breAse de
'#e a pressa / #"a terr7&el ini"iga da per6ei;o(
Controle o te"po '#e gasta na s#a pro&a( 2e dei%ar
"#itas '#est3es para o 6inal, o# perder "#ito te"po
tentando resol&er #"a ni!a, a!abar- tendo '#e
*!h#tar+ respostas( 5ste9a atento ao te"po '#e restaJ s
assi" !onseg#ir- #" bo" rendi"ento dentro do hor-rio
pre&isto(
,ntes de entregar a pro&a, &eri6i'#e se assino#
!orreta"ente, so "#itos os !andidatos '#e t)" as s#as
pro&as an#ladas por nela no !onstare" dados '#e
identi6i'#e" o !andidato(
Creen!ha os espa;os destinados a s#a identi6i!a;o
>no"e, n"ero, !argo et!? !o" !a#tela, para '#e se9a"
!orretos( Ese se"pre a !aneta para preen!her estes
dados, a "enos '#e se9a e%ig)n!ia do !on!#rso o
K1
K1
preen!hi"ento a l-pis( 5s!re&er a !aneta / se"pre #"a
garantia a "ais(
,o "ar!ar e" !art3es de respostas '#e sero #sados
n#" !o"p#tador para leit#ra, #se o "aterial ade'#ado e
e&ite dei%ar #"a '#esto se" resposta a no ser '#ando
"ar!ar #"a '#esto errada i"pli!ar penaliza;o(
,lg#ns !on!#rsos >&estib#lar, por e%e"plo? #sa" as
respostas erradas para !ontage" de pontos negati&os(
2e ti&er !erteza de '#e #saro este !rit/rio, no d)
respostas, a "enos '#e este9a absol#ta"ente !erto
delas(
5" pro&as onde a a&alia;o / 6eita !ontandoAse as
respostas !ertas, ento n#n!a dei%e '#est3es e" bran!o(
,rris'#e o *!h#te+, pois desse "odo poder- a!ertar
alg#"as '#e seria" perdidas se no as "ar!asse(
$e", &o!) 9- 6ez a s#a pro&a( 5 agora8 2er- '#e
pre!isa de alg#" o#tro sa!ri67!io8 0# ser- '#e 9- pode
!o"e"orar8 .o, ainda no( Io!) pode at/ 6i!ar 6eliz por ter
!onseg#ido bons res#ltados, "as tal&ez o#tros !andidatos
ta"b/" o este9a"( 4#e &en;a o "elhor( Mas, logo '#e passe a
a6li;o da pro&a, '#al de&e ser se# !o"porta"ento8
Ve/a ent,o o .)e 3o#H de"e fa2er depois da pro"a7
@n6or"eAse da pro&-&el data e" '#e daro o res#ltado
do !on!#rso, pois !aso &o!) no se9a !ha"ado por
telegra"a, saber- pro!#rar in6or"a;3es no "o"ento
!ertoJ ne" "#ito antes ne" "#ito depois(
Caso o !on!#rso se9a di&idido e" etapas, saiba '#al / a
etapa seg#inte >digita;o, ta'#igra6ia, !ond#;o de
&e7!#los, opera;o de "-'#inas e e'#ipa"entos et!(? e
prepareAse para ela(
K2
K2
Contin#e !#idando da s#a sade, pois !hegar- #" dia
onde &o!) de&e "ostrar #" !orpo sadio e be" !#idado(
Todos os !on!#rsos pbli!os 6aze" #" e%a"e de
sade( .or"al"ente pede" e%a"es de #rina, 6ezes,
sang#e( 2o "#itos os !andidatos '#e no passa"
nesses e%a"es( 0 ideal / !#idar da sade, indo a #"
!l7ni!o geral para &er se h- alg#"a !oisa errada( ,lg#ns
!on!#rsos 6aze" e%a"es o6tal"olgi!os >e%a"e de
&istas?( 2e &o!) te" alg#"a de6i!i)n!ia a#diti&a o#
&is#al, / bo" !ons#ltar #" espe!ialista antes do e%a"e
de sade( E"a boa ali"enta;o e&itar- ane"ia(
Ieri6i'#e se se#s do!#"entos, tais !o"o !erti6i!ados de
!on!l#so de !#rsos, !arteira pro6issional, e o#tros '#e
sero ne!ess-rios para s#a e6eti&a !ontrata;o o#
ingresso no rgo dese9ado, esto e" orde"( Cor 6alta
de apresenta;o e" te"po h-bil de do!#"entos
e%igidos, "#itos !andidatos apro&ados a!aba"
perdendo a &aga(
.#n!a / de"asiado aborre!ido alertar para '#e &o!)
de&a estar !iente dos prazos li"ites para a apresenta;o
de do!#"entos, o# !o"pare!i"ento ao rgo no '#al
presto# !on!#rso( Co"pare;a nas datas "ar!adas e nos
hor-rios !ertos( 2e9a pont#al(
:azendo todas estas !oisas, seg#indo estas
re!o"enda;3es de "odo !on!reto, se de 6ato est#do# !o"
dedi!a;o, / '#ase !erto de '#e se# no"e estar- na rela;o dos
apro&ados(
:a;a #"a lista do '#e 9#lga 6#nda"ental realizar
antes, d#rante e depois das pro&as, e este9a se"pre !he!ando a
s#a lista( Code ser '#e &o!) tenha #"a boa "e"ria, "as o
es'#e!i"ento / algo nat#ral e h#"ano( 5&ite es'#e!er as !oisas
essen!iais, por isso, to"e nota(
KP
KP
Mes"o '#e &o!) tenha !ons!i)n!ia de ha&er
6eito #"a boa pro&a, no saia espalhando isso por a7 aos '#atro
&entos, pode de!ep!ionarAse grat#ita"ente no 6#t#ro( E"
!on!#rso, prin!ipal"ente '#ando / i"portante, atrai !entenas e
at/ "ilhares de !andidatos( Todos '#ere" ser apro&ados, e o
e"penho para !onseg#ir isso / ig#al o# Rs &ezes s#perior ao
se#( [e&e e" !onsidera;o os seg#intes 6atos:
Cara &o!) ser apro&ado, / ne!ess-rio ter obtido #"
n"ero de pontos a!i"a da "/dia(
Sa&er- se"pre #" li"ite de &agas a sere" preen!hidas(
Io!) pode ter errado apenas #"a o# d#as '#est3es,
"as, se ha&ia dez &agas, e dez pessoas no errara" #"a
s '#esto, &o!) !erta"ente 6i!ar- de 6ora( Mes"o
!ons!iente de '#e 6ez #"a boa pro&a, dei%e a e#6oria
para o dia do res#ltado(
5 6inal"ente, se &o!) no 6oi apro&ado desta &ez, no
6oi !#lpa de ning#/"( Sa&er- no&as !han!es( Contin#e
est#dando e este9a alerta( 4#e" sabe no ser- no
pr%i"o8U
K4
K4
RESUMOS DE D5CAS
O .)e a/)(a 3o#H a se sair *em
1? , pri"eira regra / dedi!arAse aos est#dos,
se9a" eles do ensino "/dio, s#perior o# !#rsinho( , boa es!ola
no s de&e passar o !ontedo das "at/rias !o"o ensinar o
al#no a pensar sobre o '#e aprende#(
2? [eia li&ros, re&istas e 9ornais e no apenas o
"aterial did-ti!o( , leit#ra a9#da a arti!#la;o de id/ias,
"elhora o &o!ab#l-rio e prepara para a !o"preenso de
en#n!iados na hora da pro&a(
P? 5s!olha !edo o !#rso #ni&ersit-rio o#
!on!#rso '#e pretende 6azer( @sso a9#da a di"in#ir a tenso Rs
&/speras da pro&a e a dirigir o plano de est#do a #" ob9eti&o
espe!76i!o(
4? ,prenda desde !edo #"a l7ng#a estrangeira,
de pre6er)n!ia o ingl)s( 2er- #"a "at/ria a "enos para est#dar
Rs &/speras do &estib#lar o# de #" !on!#rso(
B? Conhe;a a #ni&ersidade e o &estib#lar aos
'#ais pretende !andidatarAse, be" !o"o a e"presa o# rgo
pbli!o onde '#er trabalhar( ,s pro&as do passado pode"
KB
KB
6orne!er a !ha&e de !o"o ser- o e%a"e, pois as #ni&ersidades e
instit#i;3es e"pregat7!ias seg#e" #" padro(
D? Cro!#re garantir boas notas no in7!io de
'#al'#er !#rso '#e '#eira 6azer, se9a ensino "/dio o# s#perior(
Io!) 6i!ar- li&re do 6ardo de "elhorar a "/dia no 6i" do ano(
G? 0 !#rsinho / #" ti"o re!#rso para os
&estib#lares e !on!#rsos !o" testes de "ltipla es!olha e para
'#e" te" di6i!#ldade de organizarAse para est#dar( Mas s#a
e6i!-!ia / relati&a para pro&as es!ritas e dissertati&as(
H? Cara '#e" 6re']enta bo" !ol/gio e te"
!apa!idade de !on!entra;o, / s#6i!iente est#dar tr)s horas por
dia, al/" do per7odo de a#la( 0s de"ais pre!isa" dedi!arAse
#" po#!o "ais(
K? 0s pais de&e" de"onstrar interesse, "as
pre!isa" ter !#idado para no e%er!er presso e%!essi&a,
sobret#do na es!olha da !arreira e da #ni&ersidade o# para
lograr )%ito n#" deter"inado !on!#rso(
10? , ed#!a;o 6ora da es!ola / de!isi&a no
res#ltado do &estib#lar o# para #" !on!#rso( Iiagens, leit#ra
de 6i!;o, !ine"a e teatro a9#da" a a"pliar a &iso de "#ndo e
a desen&ol&er a !apa!idade de arti!#la;o de id/ias(
O .)e (e3e ser e3ita(o
1? .o dei%e a prepara;o para a lti"a hora(
,pro&eite para aprender be" os !ontedos no "o"ento e"
'#e so ensinados d#rante o !#rso '#e esti&er 6azendo e 6a;a
apenas #"a re&iso na &/spera do das pro&as(
KD
KD
2? .o se li"ite a de!orar datas, 6atos e
6r"#las( ,s pro&as "ais inteligentes 6eitas at#al"ente
e%ige" in6or"a;3es !onte%t#alizadas( 5" l#gar de se
preo!#par !o" quando, quanto e o qu), tente saber como e por
qu)(
P? .o e%agere na '#antidade de !on!#rsos,
se9a" &estib#lares o# !on!#rsos( <ois so s#6i!ientes( E"
n"ero "aior de pro&as &ai dispersar o 6o!o e esgot-Alo
6isi!a"ente(
4? .o se dis!#te pro&as e !on!#rsos nas horas
de lazer !o" os a"igos( @sso pode a!irrar o !li"a de
!o"peti;o e tornarAse #" 6ator a "ais de estresse(
B? .o se apeg#e Rs &elhas 6r"#las para
de!orar respostas, di!as e tr#'#es( @sso 6#n!iona&a be" no
&estib#lar e e" !on!#rsos dos anos G0, "as ho9e no &ale "ais(
T- no e%iste o est#dante despreparado '#e passa de raspo(
D? .o abandone as ati&idades '#e do prazer,
!o"o prati!ar esportes, na"orar, ir a 6estas e shoVs( $asta
adotar #" rit"o '#e no atrapalhe o est#do(
G? .o "erg#lhe desesperada"ente nos est#dos(
:olgas se"anais so 6#nda"entais para a estabilidade
e"o!ional(
H? .o !eda Rs press3es dos pais na es!olha da
!arreira e da #ni&ersidade o# de #" !on!#rso '#e s / do
interesse deles( :o!alize se#s interesses(
K? .o se desespere no lti"o ")s antes da
pro&a e no "#de drasti!a"ente a &ida por !a#sa dela(
KG
KG
10? .o tente saber de !or todos os pontos do
progra"a e%igido( .o / ne!ess-rio do"inar t#do para 6azer
#"a boa pro&a( 1 "ais e6i!az !on!entrarAse e" se#s pontos
6ortes(
0#tras di!as para obter bons res#ltados e" #"a
pro&a, re!o"endadas pelos "elhores pro6essores de !#rsinhos
pr/A&estib#lares o# !on!#rsos so:
EL$li#an(o os #on#eitos
[eia !#idadosa"ente o en#n!iado das '#est3es,
pro!#rando identi6i!ar os !on!eitos '#e esto sendo pedidos
&ale le"brar '#e os "es"os pode" estar s#bentendidos na
perg#nta( ,o 6or"#lar s#a resposta, !erti6i'#eAse de '#e os
!ito# !orreta e de&ida"ente( 5sse pro!edi"ento e%pli!ita;o
e e%pli!a;o dos !on!eitos o a9#dar- bastante: tanto poder-
le&-Alo R pont#a;o "-%i"a da '#esto '#anto sal&-Alo do
6ias!o, !aso &o!) &enha a se N!o"pli!arN ao longo da resposta(
W)stifi#ati3as
Todas as '#est3es de&e" ser 9#sti6i!adas,
in!l#si&e as I5F<,<5@F,2( ,s '#est3es de Ierdadeiro e
:also e as de "ltipla es!olha, '#e no apresentare"
e%pli!a;3es M 9#sti6i!ati&as, sero a#to"ati!a"ente a5F,<,2J
portanto, no se es'#e;a: "es"o as '#est3es &erdadeiras
de&e" ser 9#sti6i!adasU
Gr-fi#os
0s gr-6i!os so instr#"entos &alios7ssi"os e"
"#itas pro&as( 5les, e" &-rias sit#a;3es, 6a!ilita"
enor"e"ente a !o"preenso do '#e est- sendo est#dado(
KH
KH
2e"pre '#e poss7&el, 6a;a >#" bo"? #so deles: isso
enri'#e!er- s#as respostas( Mas [5M$F5A25: toda &ez '#e
&o!) desenhar #" gr-6i!o, no"eie se#s ei%os e as !#r&as
tra;adas(
Clareza e o*/eti3i(a(e
,o redigir s#as respostas, tente, se"pre, ser o
"ais !laro e ob9eti&o poss7&el( E"a di!a: i"agineAse
e%pli!ando o '#e 6oi pedido no en#n!iado da '#esto para o
se# ir"o "ais no&o, '#e nada entende do ass#nto( Io!) de&e
ser !apaz de elaborar e%pli!a;3es !o"pletas e a!ess7&eis a
'#al'#er pessoa(
Gram-ti#a e ortorafia
Feleia se"pre s#as respostas( :rases "al
!onstr#7das, id/ias !on6#sas, pala&ras gra6adas in!orreta"ente,
6atal"ente, in6l#en!iaro negati&a"ente e" s#as notas, 9- '#e
di6i!#lta" a !orre;o, no per"itindo, Rs &ezes, se'#er a
!o"preenso do sentido geral da resposta(
Calirafia
Capri!he na !aligra6ia( Cala&ras ileg7&eis
i"possibilita" a !orre;o e pode" pre9#di!ar s#as notas( .o
se es'#e;a de '#e a tare6a dos !orretores / !orrigir s#as
a&alia;3es, e no de!i6r-Alas(
Ganhan(o tem$o
KK
KK
<#rante as pro&as, tente resol&er, pri"eiro, as
'#est3es "ais si"ples( <ei%e as "ais !o"pli!adas e
trabalhosas para o 6inal( @sso 6ar- !o" '#e &o!) apro&eite
"elhor se# te"po, e&itando '#e se9a obrigado a entregar s#a
a&alia;o !o" '#est3es e" bran!o o# in!o"pletas(
Ra#io#inan(o
0s !ontroles de leit#ra e pro&as a '#e &o!) ser-
s#b"etido nada t)" de decore&a( Celo !ontr-rio, &o!) se
deparar- se"pre !o" '#est3es '#e e%ige" #"a boa dose de
ra!io!7nio( 4#ando esti&er realizando '#ais'#er destas
a&alia;3es, redobre s#a aten;o: 6i'#e NligadoN nos "enores
detalhes, eles 6aro a di6eren;a( ,lg#"as '#est3es,
aparente"ente b&ias, pode" re&elarAse bastante !o"ple%as(
100
100
858;5OGRA:5A
FERNANDES, Maria Nilza de Oliveira. Tcnicas de
estudo: como estudar sozinho. 2 ed. So Paulo : EPU,
1988. 152 p.
GONZALEZ, Mathias. Como ser aprovado em
concursos. 10 ed. Rio de Janeiro, Record, 1998. 80-122
p.
MAGRO, Marina Celeste. Estudar tambm se aprende.
So Paulo : EPU, 1979. 193 p.
MARCONI, Mariana de Andrade; LAKATOS, Eva Maria
Tcnicas de pesquisa. 3 ed. So Paulo : Atlas, 1996. 231
p.
O`MEARA, P; SHIRLEY; D.; WALSHE; R. D.;
MADUREIRA, Manuela, Trad. Como estudar melhor. 2
ed. Lisboa : Presena, 1993. 95 p.
RANGEL, Mary. Dinmica de leitura para sala de aula. 8
ed. Petrpolis : Vozes, 1997. 62 p.
101
101
RESUMO BIOGRFICO
MATX5AS GON>A;E>
Csi!logo !l7ni!o, es!olar e organiza!ional, brasileiro
e nat#ralizado a#straliano, Mestre Gerontologia pela
2ydney Eni&ersity na ,#str-lia, psAgrad#ado e"
Csi!opedagogia pela :a!#ldade 2o [#is e"
Taboti!abalA2C, Master e" .e#roling#7sti!a pelo
Tho"pson @nstit#te de .eV `orfA 5E,, 5spe!ialista
e" 5d#!a;o a <ist=n!ia pela Eni&ersidade Catli!a
de $ras7lia, a#tor de 12H li&ros p#bli!ados no $rasil e
e%terior(
2e#s prin!ipais li&ros so: Somente $ara M)lheres
bestAseller no $rasilJ Como :azer S)#esso,
Mensaens Para To(as as O#asiJes, Como se
Tornar )m ;I(er, A ;in)aem (o Cor$o e
Man)al (e So*re3i3Hn#ia Ur*ana, Como 3en#er a
De$ress,o e o Me(o e SV 2 Solit-rio .)em =)er.
0 Cro6( Mathias Gonzalez / "e"bro da ,sso!ia;o
$rasileira de 5d#!a;o a <ist=n!ia ,$5< e da
,!ade"ia $rasileira Iirt#al de [etras e Gestor de
Clane9a"ento 5d#!a!ional do Minist/rio da 5d#!a;o
102
102
e 9- realizo# !#rsos, palestras e se"in-rios para
"ilhares de pessoas e" di&ersas e"presas no $rasil e
no e%terior tais !o"o: .orberto 0debret!h, .estl/,
Minist/rio da ,gri!#lt#ra, M5C, MCT, Ma!<onaldhs
>5E,?, 5st/e [a#der >,#str-lia?, Correios e
Tel/gra6os, ,#str-lia Cost, >,#str-lia? 25$F,5,
25.,C, Gr#po Go"es ,l"eida :ernandes, 2e!( de
2eg#ran;a Cbli!aAFT, C<[, Enb, C.5C e o#tras( 0s
te"as abordados esto rela!ionados !o" o
!res!i"ento e aper6ei;oa"ento pessoal e pro6issional(
2e#s !#rsos esto &oltados para a Gesto de Fe!#rsos
S#"anos e 0ti"iza;o do Coten!ial @ndi&id#al e de
Gr#pos e te"as ligados a 5d#!a;o Cer"anente(
10P
10P

You might also like