Professional Documents
Culture Documents
com =======
AAK culture library I Effort to Preserve National Culture
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK culture library 1
BUKUWEYOGADHI BUKUWEYOGADHI BUKUWEYOGADHI BUKUWEYOGADHI
(ayopadadiudi,yendigugudadiYogakangAdhi)
LAKU LAKU LAKU LAKU- -- -LAKUNEWONOSOBO LAKUNEWONOSOBO LAKUNEWONOSOBO LAKUNEWONOSOBOD DD DIENG IENG IENG IENG
Saurunge raga badan) jiarah menyang Dieng, akune Jiarah, ana 17 Saurunge raga badan) jiarah menyang Dieng, akune Jiarah, ana 17 Saurunge raga badan) jiarah menyang Dieng, akune Jiarah, ana 17 Saurunge raga badan) jiarah menyang Dieng, akune Jiarah, ana 17
dalan dalan dalan dalan- -- -dalaneamrihkaleksanan dalaneamrihkaleksanan dalaneamrihkaleksanan dalaneamrihkaleksanan
Laku-lakunemenyangDiengikudadiprasemonekawruhkasampurnan.
1. Liwatkalisemangung,tegesekesengsembarangkangagung.
2. LumebukotaWonosobo,tegesekitakabehbakalsesobokayaliwat
alas(wana).
3. Liwat desa Kajiwan , tegese mula kudu golek kawruh kejiwaan
(kebatinan).
4. Liwat gumuk Logandeng, tegese aja ndandeng-ndandeng kasuwan
kaselakkacingkrangan.
5. LiwatdesaKalianget,tegesekudukangsemangetutawasregep.
6. Liwat distrik Garung ana kali Alursemaya, tegese kudu di garu aja
semaya.
7. Yen manengen desa Kalikalang, tegese aja kalang-kalangan
kekarepane.
8. Yen mangiwa liwat Tlaga Menjer, tegese ayen tentrem lega menjer-
menjer.
9. LiwatRejosari,tegesekaraharjanjupukensarine.
10. DistrikKejajar,tegesesejajarwissakpada-padatitah(padajayanya).
11. Yeng mengiwa desa Sitiyeng, yen manengen desa Surengeda dadi
pengayoman.
12. Desa Silobang, tegese munggah ngrekasa tapi bisa lobang
(bombang).
13. DesaParikesit,tegesedinurussandanglanpanganedadimakmur.
14. Desa Patakbanteng, tegese aja la- lu kudu teguh kukuh kaya
Banteng.
======= www.alangalangkumitir.wordpress.com =======
AAK culture library I Effort to Preserve National Culture
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK culture library 2
15. DesaSiterus,tegeseajamandegtemulihkududiterusake.
16. Pancuran Bimalukar, tegese nglukari bronjong-bronjong kamurkan,
dadirahayu.
17. Dieng,tegeseyenarepditura angsupaya tumindaka kayaisine
Buku We Yoga Dhi ana 17 sarat-sarate, yen Islam ana 17 rakaat,
yen arep agung kaya Garuda ya kudu duwe wulu 17 sarat-sarate
kaya dene Jiarah Wonosobo tumeka ing Dieng ya ana 17 rukun
utawadalan-dalane,yenarepRahayuAditurAng.
Marajajallakonana,yenoracocokbukuikiwajibdienggobunteltrasi.
TRIMURTI TRIMURTI TRIMURTI TRIMURTI
Kenegaraan, Kelahiran, Ketuhanan, tegese, sak kabehing kahanan
kangkasatmataikiorapisahklawanTriMurti.
Tri tegese telu dene Murti tegese buntel kealusan, dadi wijange telu-
teluningatunggal.SamonougakitayaorapisahklawanSAN=3TRI=
3yaTRIMURTI.
Kulit Kulit Kulit Kulit daging daging daging daging woh: woh: woh: woh:golekanowohe,kangsejati.
Tutup Tutup Tutup Tutup rasa rasa rasa rasa angen angen angen angen- -- -angen: angen: angen: angen:jumbuhesesebutanWayang.
Jagat Jagat Jagat Jagat DewaBatara: DewaBatara: DewaBatara: DewaBatara:jumbuhekaroraganira.
Raga Raga Raga Raga budihawa budihawa budihawa budihawa angen angen angen angen- -- -angen: angen: angen: angen:jumbuhekarowadahira.
Brahma Brahma Brahma Brahma Guru Guru Guru Guru Wisnu: Wisnu: Wisnu: Wisnu:jumbuhekarorupanira.
Sipat Sipat Sipat Sipat jeneng jeneng jeneng jeneng polahtingkah: polahtingkah: polahtingkah: polahtingkah:kangamerakati.
Katji Katji Katji Katji Haji Haji Haji Haji Caji: Caji: Caji: Caji:mestidilakoni.
Solat Solat Solat Solat Sembiyang Sembiyang Sembiyang Sembiyang SembahHyang: SembahHyang: SembahHyang: SembahHyang:padalakonanaingbatine.
Lair Lair Lair Lair urip urip urip urip mati: mati: mati: mati:mestidilakoniklakon.
Esuk Esuk Esuk Esuk awan awan awan awan bengi: bengi: bengi: bengi:ngimpisakehingbanda,bojoayu,tunangansakala
ilangditinggalmati,gambarewongstip(turu).
Mengertiya sakabehing karameyan kang umyung iku dadi kitab, tu-lesa,
ikubisadadipitutur,tuturenditiruturutenkautamane:1 11 1.ajamungdiwaca
salamba, 2 22 2. aja mung di rungu salamba, 3 33 3. aja mung ditonton, yen ora
disaring-saring, iku tanpa guna urip ngaku Satriya, Cantrik, Satriya,
Kawula,Ngawula.
WonosobotumekaningDieng,dadipralambangingPancaSila,Panca
Sila dadi pralambang Elmu Ketuhanan, Elmu Ketuhanan pralambang
Jedah Mekah Medinah, Jedah Mekah Medinah pralambang Prambanan
======= www.alangalangkumitir.wordpress.com =======
AAK culture library I Effort to Preserve National Culture
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK culture library 3
Borobudur Dieng Edi Tur Ang. Edi Tur Ang, isine buku We Yoga Dhi We Yoga Dhi We Yoga Dhi We Yoga Dhi.
WeYogaDhiayopadadiudi,yendigugudadiYogakangAdhi.
DiengawitWonosobociptaneWaliakaryapralambangkawruhbatin,lan
Jamankangarepkelakoniki.
Wono tegese alas ya Buwana ya donya, kang dialami iki, Sobo tegese
wong kudu sesobo ngalor ngidul ngetan bali mangulon, kurang banter
mlaku ? Nunggang sepeda, isih kurang banter ? Nunggang montor lan
sapanunggalane. Sapiturute kabeh iku bekakas kanggo rebutan pangan,
apus ingapus, ora ana putus-putuse, wis sugih isih kurang sugih, tansah
pecah belah, bapa lali anak, anmak lali ing sadulur. Jalaran mung golek
makmur,tapipungkasaneajurmumur,yensarawakkayaajur,meksa
oraduwwedakberaskencur.Yaikudekjamanpenjajah,kitaikitansah
dipecah belah, kanggo dagangan Gusti Allah, jare wong Jawa aja
kakeyanpolah,jebulsakehingKebudayaansasatorakenadisekolah.
Nanging kabudayan manca kang tansah wutah, kita bangsa kongsi ora
bisapolah,tingak-tingukgla-glo,nglokrodadibodo,ingmancawisbisa
gawe radio, balik kita kang di rembug suwarga, ing mbesuk, ora ngerti
yenmungdiapusi,supayaajangrembuglandepingati,nangingbangsaku
tetep ora ngerti, malah ajak gaw pepati, apa iku dawuhe Gusti teges
apaikubagusati?
Mula iku yn lali dn lingak, dawuhing Kuran Watanga wanu bil birri Watanga wanu bil birri Watanga wanu bil birri Watanga wanu bil birri
wa takwawalatangawanu bil ismiwalngudwa wa takwawalatangawanu bil ismiwalngudwa wa takwawalatangawanu bil ismiwalngudwa wa takwawalatangawanu bil ismiwalngudwa teges : sira kabh pada
gawya kebagusan, gotong royong tulung tinulung, lan uga kudu ling
marang kang paring gesang. Teges urip ora mung siji ana 20 sipat
mungguhkelahiranRantPancaSilaana20cacah,ikukitakudusugih
pangapura sambung mnyambaung dadi siji ala-ala becika sing ala
supaya becik, yen dadi siji rawe-rawe rantas malang-malang putung, iku
rant sabda rukun sabda rukun sabda rukun sabda rukun ayo pada kang rukun lan aja ndandeng-ndandeng,
hayobangsapadangudielmukejiwaankangadiang.
Denekebatinan,tansahsemangetngudimarangKetuhanan,nangingaja
kongsi kesliru gawe runtike marang liyan bangsa kang ora pada
sembiyang,margawispadaduwesembahHyangdewe-dewecaraJawa
yakena,margagustiyasagetcaraapawae,mangaelingayenparaWali
paraPanembahanparaEmpukeris,ikusembahyangecaraJawa,diarani
samadi,eneng-eningawastureling,yakongsisaikiikukeparaisihakeh
kang tumindak, tegese kang emoh kulak saka seje negara, marga
prasasat turah-turah, malah-malah yen biyen pada dikulak marang seje
Negara, duk jaman kuna. Duk jaman kuna kaya dene Adipati ing Tuban
iku asal saka negara Cina kang aran Cik Oej Lauw Tik, bareng
diwejang elmu kamuksan kanuragan, wis tutug, banjur andeku kojem
Bantala, emoh kondur ing Negarane, pati lan uripe dipasrahake, banjur
jinunjung dening Sang Prabu Browijayo, dadi Adipati ana ing Tuban
jejuluk Adipati Wilotikto, apeputra Jaka Sa It tegese sa = 3 dene Iku
tegese 1, Jawane telu ing atunggal kang pada meguru Kejawan pada
dadi Wali, dene patilasane, wayang purwa, keris-keris lan patilasan
warna-warna, mula aja pada kesusu nacad marang pahame dewe kang
asli kuna-kuna lan aja ngawur yen pidato, mundak dadi medotake
sedulur, ya ibarate rante kang wis manunggal, mangertiya sakabehe
tembung iku tembang nganggo disurasa ana warna 3, aja mung diwaca
salugu. Kayata Salat, Sembiyang, Sembah Hyang : tegese Salat iku
======= www.alangalangkumitir.wordpress.com =======
AAK culture library I Effort to Preserve National Culture
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK culture library 5
umume mung anut grubyuk rubuh-rubuh gedang. Kang kanggo iku
SembahHyang,tegesetansahngabektimarangBapalanIbune,Embah
lan Eyang-eyange munggah tekan Gusti, mula bener banget, yen wong
oraSembahHyangikuMurtad,Kapir,yapancenngono,dadiwongkang
ora bagus ati, ora kebangsaan tepa slira, ngumbar kamurkan iku murtad
tegese goroh, emoh bagus ati, tansah arep gawe pepati, apa iku bagus
ati ?. Hayo, sapa saiki kang murtad, lan kapir, ayo golekana dewe. Aja
ngawur yen kekandan. Kaya dene Katji, Haji, Chaji chajat iku uga ana
maksude dewe, aja dianggep pada wae. Kaji tegese Tekat suwiji
sedakepselukutunggalanutupibabahannawa9angestisakasiji,ngaji
kadang9diaji-aji.
Hajitegesepengajisapawaekangbisanutupibabahan9.mata2,kuping
2irung,cangkem,pusertengah-tengahdalamentut,ikuorakongsibatal,
ngentut, tegese nyuwara kang agawe serike liyan, iku kelebu batal,
merga yen arep nesu iku diemat-emat, nanging kepeksa ora tahan,
keprucut sida kontal marakake mubal, jilid I, iku tegese sesuci maneh.
Yaiku kang diarani Kawula Ngawula marang kang Maha Suci, yen
pancen semanget dadi kawula, aja mung awur-awuran dumeh bisa
kekandan,denebanyu8batin,ikulagitekanseprapatsuci,ikuwiskelebu
apikturdiHaji-hajideningliyan.
MulayendilakonimungresiknjabaneikukenadiaraniMUNGKARtegese
mengo (ngapusi) dawuhe Gusti, ora gelam nindakake adil welas asih,
tepa slira, gotong royong, guyub rukun, tansah mbedak-mbedakake
marang sak pada-pada tidah, kang alap ingalapan faedah, apa maneh
parababahikuajadianggepKapir.
Penget , sucining ati kinasih ing Gusti dene sucining lahir iku kanggo
plesir,golekkanglencir.Chajiikukakekatesabenere,tegeseMATI.Dene
dalane ana 7 nang jilid I, tegese wong kudu mati, iku kudu ngambah
dalan 7. dene sakabehing bangsa titah ya bakal mati, ya pada duwe
dalan dewe-dewe, duwe cara dewe-dewe, sembahan dewe-dewe, duwe
kitab wacan, buku, panutan dewe-dewe, aja pada rebutan, wis pada
duwe panganggep bener dewe. Saben bangsa wis kaparingan kitab
======= www.alangalangkumitir.wordpress.com =======
AAK culture library I Effort to Preserve National Culture
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK culture library 6
dewe-dewe, yaiku Injil, Touret, Jabur, Kuran, Wedho, iku pitutur kang
utama,mulaajapadacecongkrahanngumbarkamurkan.
DawuheKuran:LakumdinukumWaliyadhin.
DawuheWedho:Gaweyatentremingliyan.
ArabikutegeseRobbin,tegesePangeran.
Jawa tegese Jawata, tegese ya Pangeran, mula pada goleka
pengalamankanggotambaheiman,kanggouripbebrayan.
Aja mandek, iki wis ngancik gara-gara wis karep ana wahyu ngger
terusana lelakonira, ing tembe bakal ana maneh pratelon kang
manengen, ya iku uga kanugrahan, sing sapa kadek ana ing prasemon
suren Gede (wringin agung) iku dadi pangayoman ing sapada-pada lan
kulawarga,semonougawarganegarayenngaupanaingringinagung
iki supaya pada dijaga, dilemoni supaya lemu godonge supaya
ngrembuyung,supayarakyatkangngauppadaayomayemtentremsapa
kangseneng?Tumrapinglahir.
Dene kebatine kita ngawula ing Gusti iku tekan seprapat agung tegese
wisbisamurakabiagaweayu,ayom,ayem,ingsakabehingtitah,dipurih
ayema yen wis ayem, saya sumengka pengawak Braja, banjur desa
Silobang (bolong) lega legawa rila ing donya, rila ing pati jalaran win
antuk lobang padang jaba padang ing jerone marga wis oleh wahyu
pengayoman Ringin agung, nanging isih sumengka pengawak braja
dilakoni klawan antul bisa tumeka ing tumeka ing gapura kang aran
PARIKESIT.
Pasemon pari kang isi 9 elas ngemu yen ISLAM 5 wektu, yen Jawa
kalimapancer,yenCinayapadabae.
Tegese sing sapa wis bisa antuk kanugrahan, kamulyan, nanging aja
ninggal oman, lan kasregepan, kanggo nyukupi sarat-sarat tumrap
marang kadonyan, kanggo nyukupi kabutuhan hariyan supaya bisa
======= www.alangalangkumitir.wordpress.com =======
AAK culture library I Effort to Preserve National Culture
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK culture library 8
cukup,nangingkanggokeadilannetepidawuhingGustitumrapbebrayan
kamanungsan,ikutumrapingkelahiran.
Dene tumrape kebatinan, yen lali den elingake, yen kita ora mung siji,
kuduelingmarangKangparingGesang,margauripikuanakangnguripi.
Prasemonpariikuana9las,kiwalantengene,kenadiaraniJawanesak
njabane wangen lan sak jroning wangen, kang momongi kita iki. Dene
lakunejunjungankitaKanjengNabiMuhammads.a.w.
Sakabate4:AbuBakar,Umar,Usman,Ali,kalimaKanjengNabi.
Malaekate4:Jibril,Mikail,Isrofil,Idjroil,kalimaKanjengNabi.
IkiyencaraJawanekangdiarani,elingmarangkangmomongi,ikubakal
diemongkeslametane,yenJawane:
Kadang4:Luamah,Amarah,Sofiyah,Mutmainahkalimapancere.
Kadangsinarawedi4:MarMarti,KakangKawah,AdiAri-ari,getihPuser
kalimapancere.
Yen cara Kanjeng Nabi Muhammad s.a.w. iku ing saben arep kersa apa
bae tansah pamit marang Kadang Jibril sak piturute. Semono uga kita
kuduanut-anut,denecaranekayangisoriku:
Mar Marti, kakang Kawah, adi Ari-ari, getih Puser kadangku 4 kalima
pancer, aku golek sandang pangan, hayo rewang-rewangana, marga
gampang iku yen arep kajat apa bae kudu disambat, dene yen kita turu,
jaganen lan reksanen, yen ana sengkala rubeda sira gugaha, lan
tangekna ing jam 5 esuk, nanging yen ngililir tumuli gregah tangiya, yen
siramanganikupintanen,kira-kiraseprapatsendok,lagiwiwitmangan3
sendokajadilawuhi(segatokbae)awakmanganakuora.
PralambangbangsaIndonesia,kangwisdilarah-larahakedeningpejajah,
warnalapisankayakangkasebutingduwurikiperjuangankitaawitkuna-
makuna, kayata wiwit perjuangan She Siti Jenar dilebur, lah Raden
======= www.alangalangkumitir.wordpress.com =======
AAK culture library I Effort to Preserve National Culture
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK culture library 9
Unrung dilebur, lair maneh Sarekat Islam dilebur, lair Sarekat Rakyat
dilebur,lairmaneh BudiUtamadileburlairmanehP.N.IBantengdilebur,
lair maneh Parindra dilebur, dadi sepi nyeyet, data nana sabawane
walang kumrisik, marga kaoncatan Jimat kalimasada, lan Kaki
Sabdopalon, tan kocapa kaya rawuhira Kaki Sabdopalon lan Jimat
Kalimasada,kayadenesuwaranegunungnjeblugGleger.
BangsaIndonesiapadamilihdadiPatakBanteng,EmbahPatakBanteng,
EyangdadiPatakbanteng,anakdadiPatakbanteng!
Sega jagung dadi Banteng, tela mentah dadi banteng wong Tani dadi
Banteng!
KyaidadiBanteng!SantridadiBanteng!PanditadadiBanteng!Cantrik
dadiBanteng!SakIndonesiaPemudawatakBanteng.
GatukkarongendikaneIr.Soekarnorikalaarepmangkatdikunjaradening
Abu Lahab (penjahat) ana ing guwa Bawana. Ir. Soekarno cancut tali
wanda, njejak Bantala sesumbar bakal ngetokake aji Panca Sona Bala
Sayuta, mangkene pangandikane : Yen Soekarno mati siji, lair 10
Soekarno,10mati,lair100Soekarno,100mati,lair1000Soekarno,1000
mati,lair10.000Soekarno.SakIndonesiadadiSoekarnokabeh,ikubisa
klakon.BupatidadiSoekarno,PolisidadiSoekarno,P.I.DdadiSoekarno,
Saradadu dadi Soekarno, Sudagar dadi Soekarno, musuh lebur dadi
Soekarno, wong Tani dadi Soekarno, pengarang We Yoga Dhi kongsi
saikidadiSoekarno.Hayo!Sapakanglalidenelingake!Ajadolanadoh-
adoh, baliya ! baliya ! dadi Soekarno. Hayo Jimate pada diasta, Kalima Kalima Kalima Kalima
SabdayaPancas SabdayaPancas SabdayaPancas SabdayaPancasila ila ila ila.
Sing sapa ora gelem dadi Ir. Soekarno sayekti bakal kasiku ing tanah
wutah getihe kang dipanggoni, iki kena diarani Kapir, tegese kabronjong
ing kapialan, pungkasan kewirangan ora gelem ngrungkebi tanah wutah
getihe, satah (sutik) ngaku Jawa kang aran Jawata. Iku tumrap kanggo
kelahiran.Denebabkebatinan,sapawongkangbisa:1. 1. 1. 1.Nggarualalan
becik, 2. 2. 2. 2. Yen ana rejane jupuken sarine, 3. 3. 3. 3. Iku ing tembe bisa sejajar
tegesemanunggalkawulalanGusti,ikuyaRasulullahyarasatepaSlira,
======= www.alangalangkumitir.wordpress.com =======
AAK culture library I Effort to Preserve National Culture
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK culture library 10
4. 4. 4. 4.IkubisaSaktiturAeng(aneh),5. 5. 5. 5.IkubisaSurenGede=ringinagung,
ya mesti dadi pengayoman ing putra wayah, 6. 6. 6. 6. Iku bisa kongsi Lobang
tegese lobang katurutan sak sedyane, 7. 7. 7. 7. Iku dimurahi ing pari rejeki apa
kangtinandurbisamakmur,margaelingingSahabatKalima.
Kesit (sregep) lima cacahe iku bisa arum awangi angambar-ambar kaya
denekembang,sakabeheparaDewapadawediturasih,ajamanehpara
titah.YencaraSarengatikulagitekanseperempatADIL.
ngGer putuku rungokna tegese Bina Lukar Bina Lukar Bina Lukar Bina Lukar iku kebatinan. Bima tegese
bungkus. Mangertiya yen sira iku tansah peteng iku, sejatine mung
kabronjong (kabuntel) ing warna-warna lapisan bunten, yaiku : Bumi,
Geni Banyu, Angin Srengenge lintang, rembulan, kang kinodrat nguripi
ingbadanira,mangkenewijang-wijangane:
1. Kuwatirorasugih,apus-ingapusandadipecahbelahRantePancaSila
patingprentil,sadulurorapadamampir.
2. Kuwatiroramakmur,tumindakorajujur.Wusananekayuringinagung,
godongingaking,dadikurugering.
3. Kuwatir ora oman kadonyan, tumindak gawe kapitunan ing liyan.
Wusanadadioraaman,parilanKesitedipanganama.
======= www.alangalangkumitir.wordpress.com =======
AAK culture library I Effort to Preserve National Culture
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK culture library 11
4. Kuwatir ora singgih, tumindak silih ungkih, nggunggung diri kelangan
pribadi, wusana ilang watak Kasatriya. Bnateng babak bundas kari
batang,kapercayaneilang.
Anapapatsarat-sarateyenkitaarepbisapadanglanjembartebanekang
wajibdilakoniyenpancenkersanindakakekebagusan,supayametunure
(cahyane) yaiku kang diarani Nur Muhammad yen pancen kita ngaku
umat Muhammad. Ayo pada ditiru ing tembe dilakoni bakal kinasih ing
Gusti,margawisdadipengawakkangngresepakeingliyan.Lanugakita
yen gelem ngaku Rakyat Indonesia panutan Ir. Soekarno, kang sayekti
bisa tumindak ing pralambang 4 mau iku rak ya kinasih ing mungsuh,
kinasihwongsajagad.
Gede cilik, lanang lan wadon, tuwa lan anom, sakabehe polah tingkah
kang bisa ngresepake ing sapada-pada yen pancen kersa nglakoni
penggawebecikingngisorikisarate.
1. 1. 1. 1.Niyatingsunsumediyaanglakoningrukunakesipat20kangdumunung
anabadaningsundewe,kangasalpatingprentil,kangamrabawanipating
prentilingatiningsun.Duhsipat-ingsun,20cacaheayopadakumpuldadi
siji pada rekasa rumeksa, dadiya rahayu ing kene, ya rahayu ing kana
polahira, ya polah ingsun, rupanira ya rupaningsun kang ngliputi dening
kodrat-ingsun, manuta sakersaningsun Hyang mangarcana masbawa
Sang Hyang rukun, rukun dening polah tingkah kang sugih pangapura,
ala-ala becika, guyub rukun marang tangga, lan bangsa, ditepung-
======= www.alangalangkumitir.wordpress.com =======
AAK culture library I Effort to Preserve National Culture
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK culture library 12
teoungakedadiyasadulur,sambungmenyambungdadisiji,kasiyatiteguh
kukuh bakuh, rawe-rawe rantas, malang-malang putung, iku tumrap ing
awakira,sa-ugaNegarakita,ikuyendilakonibakalkinasih,kayadeneIr.
Soekarna.
2. 2. 2. 2.Niyatingsunsumedyaanglakoningurip-uripkayuuripkangkuru,kang
dumununganaingbadaningsun,kangamrabawanikuruningawakingsun.
Duh kayuningsun, kang papat cawang 12, kembang 36, godong 144.
hayouripa,sirangrembuyung,dadiyaRahayuningsun,Rahayuingkene,
Rahayuingkana,dadiyangrembuyungkayadeneRinginAgung,agunge
pamengkunira agung pamengkuningsun, Byar subur Ringiningsun,
dening Kodratingsun manuta sak karsaningsun, Hong mangarcana
masbawa Sang Hyang Ayu, ayu ayom ayem tentrem, tentrem ayem
awakingsun tentrem wong se-Indonesia, tentrem dening tindak kang
tansahngayomiingliyan.Lakunekudubisangendekakeangkarasupaya
ayom.
Dene tapane salawase kudu gawe adem ayome ing sapada-pada kang
panasatidadiademadema,supayaayom.
Penget : Penget : Penget : Penget : Ngelmu iku kelakone lan panemu, pasahe lan tapa, iku awit
kuna-kuna kang diagem embah lan eyang-eyang kita, bayo pada
ngabekti marang leluhur embah buyut kita, kang patilasane tansah
kuncara.
Pangandikane embah ngger putuku aja pada longkang wewaraha sira,
marangtanggalankanca-kancanira,bisoanulisJawa,latin,Arab,kanggo
nyateti pitutur iku, jenengna Pengajian paguyuban Sabda Rukun yen
pitutur We Yoga Dhi iki dianggep ADHI, wis disediyani nang Toko
SinarHadideneyendilakonikantijujur,mengkotentumakmur.
Ing tanah Jawa kang nglakoni bisa dadi pepadanging bangsa nganggo
dedasar Kalima sabda, sahabat lima, kalima pancer, dadi lambang
======= www.alangalangkumitir.wordpress.com =======
AAK culture library I Effort to Preserve National Culture
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK culture library 14
Panca-Sila asimbul lintang ana ing dada garuda manungsa kang
pinunjul iku cipta pandita ratu, bisa bukti lan nyata Prabu Ajijayabaya
nilari buku jangka Jayabaya saiki nyata. Patih Gajahmada termashur ing
kadikdayane bela negara, Kanjeng Pangeran Dipanegara tetep kuncara
bela negara lan bangsa. R. Untung tetep kuncara bela negara lan
bangsa.
Dr.Sutomougakuncarapembelanegara,wiwitkunamakunaperjuangan
melawanpenjajahtansahgantiberganti.Jalmamanjalma,kongsidialami
dening perjuangan. Ir. Soekarno kaleksanan nyipta manjalmane Jamus
Kalimasabda,dadiKalimahsahadat,manjalmadadiPanca-Sila.
IngtanahJawapatilasan-patilasanparakuna,kangkuncaraikupersasat
sabendesaana,sapakangorapercaya?Marajajalyenwanisembrana,
sida ketula-tula. Saiki dibanding-banding keliling monca Proja sedonya,
endianapetilasankangkaya ingtanahJawa,persasatsabendesaana.
Mula iku bangsa Mula iku bangsa Mula iku bangsa Mula iku bangsa- -- -bangsaku yen kersa ayo pada didandani, supaya eling marang bangsaku yen kersa ayo pada didandani, supaya eling marang bangsaku yen kersa ayo pada didandani, supaya eling marang bangsaku yen kersa ayo pada didandani, supaya eling marang
dawuh dawuh dawuh dawuh- -- -dawuh leluhur kuna dawuh leluhur kuna dawuh leluhur kuna dawuh leluhur kuna- -- -kuna kuna kuna kuna semono uga ibarate omah kang dipanggoni
supaya dilakoni lan dirumat, supaya sabrayat pada harkat, aja mung
nganggoni omahe wong liya iku kurang utama, duweke dewe di
sepirakake nggunggung duweke tanggane, iku saya suwe saya entek
harkatedrajate,sandanglanpangane,yaekonomine,yakesugihane.
Rukune kejayaan ana 7 yaiku tumindake para Wali lan Satriya, dene
sarat-sarate sesuci banyu 8, wolung prakara, ing teku laku. Laku-lakune
kaya dene prasemone lakune saka Wonosoba menyang Dieng : 1 11 1. aja
nDandeng-ndandeng, 2 22 2. ayo pada ngudi Ilmu Kejiwaan, 3 33 3. kudu
Semanget, 4 44 4. aja Ngalur-ngalur semaya, 5. Garung (garu) buangen
======= www.alangalangkumitir.wordpress.com =======
AAK culture library I Effort to Preserve National Culture
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK culture library 15
alane,kasilebisalegamenjer-menjer(tlagamejer-mejer),6.yenKarejan
jupukensarine,7.supayabisasejajaringsepada-padaikubisaSaktitur
Aeng.IkuajaKesusuLerendupehwisdadipangayomanRinginagung,
Lurunen supaya kongsi lobang kudu Oman (pari) kudu Kesit (sregep)
kang teguh kukuh kaya dene Patak (sirah) Banteng, kudu di Terusna.
Lukaranabungkus-bungkusira(BimaLukarikulagibisaAditurAeng.
Sangi tumekane Sofa lan Marwah teges wong urip kudu lumaku marang
wates, jepoting Roh, yen Dieng ing Pertapan gumenggeng padukuhane
kaki Semar tegese kasengsem barang kang Samar ing tengen tlaga
Pengilon, tegese yen sira nolih mengiwa warna-warna kang digagas
mulaikuNgiloa,yenwruhrupanedewe,banjurrumangsayenmungtitah
(kawula).
Mulanekudutachalultegesecukur,denekangdicukurrambuteikumung
kanggo prasemon, dene hakekate sak bener. Nglukari bungkus-bungkus
bronjong-bronjong kapiyalan, kang kuwatir diarani ora sugih lan singgih,
ikiajakadolpamrih(pamer).
Pasemon kang diwujudi ing Dieng iku buktine lan nyatane, emper-
empere, kayata Kawah Candradimuka ya panas tenan yaiku candraning
Rai kita. Dadi hakekate samangsane kita bisa Jiarah Mekah Madinah
(Borobudur, Dieng) iku aja mung dipriksa saklamba, iku ibarate kita
meguru kang wus diwejang-wejangake, kabeh-kabeh iku didunung ana
ing ilmu kabatinan saupama wong memangan aja mung kulite (buntele)
kangdipangan.
Gunung Prahu Gunung Prahu Gunung Prahu Gunung Prahu, tegese ragane manungsa iku kaya dene prahu, iku kari
sakersanesipemegangkemudiapaarepdiisenibarangalaapabecik,iku
yenkersaisenanakabecikan,denekangkapialankurebna.
Tlaga Suwiwi Tlaga Suwiwi Tlaga Suwiwi Tlaga Suwiwi, tegese yen kita iki wis jembar pengalamane lan uga bisa
nglakonipituturinggurukangSuci,ikusayektibakaljembartebane,bakal
diasihi ing Gustine bakal akeh pasadulurane. Dene prasemone manuk
burak, tegese burak yaiku tatit, yen Tanah Jawa Kanjeng Sultan Agung
lanKakiCindeOmah,kangmenyangMekahamung15menitwistekan,
kesitkayatatit,rikatkayakilat,liya-liyaneugaakeh.
Mula jaman kuna tanah Jawa ora bisa dijajah. Bisane marga Ratu diadu
Ratu,yensaikibangsadiadukarobangsa,tetanggadadipecahbelah,iku
aja diarah. Mulane iku aja sok ngala-ala wong kuna budha balik kita iki
turunan wong apa ? Kita iki dudu bangsa Londa anggepe ke-Mlonda
Londa persis kaya Londa, ya isih disebut Inlander Jaman Jepang ke-
Jepang-Jepangen, ya isih Jawa sentut tai dikuconi resik dadi kumak-
kumik. Apa maneh dadi Arab yen pengarang saya angel, ngarani Wahid
======= www.alangalangkumitir.wordpress.com =======
AAK culture library I Effort to Preserve National Culture
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK culture library 18
jareNgahad,ngaraniIsneinjareSenensapituruteakehsalahe.Mulaana
tembang Cik dudu Londa dudu Jawa kebatinane dudu. Ooo, Bongbai
jangko-jangkogela-geloemohdiaranibodo.
Telaga Bale Kambang Telaga Bale Kambang Telaga Bale Kambang Telaga Bale Kambang, tegese manungsa duwe kekarepan tansah
kemambangkemelemkayakaretmulurmengkeret.
Sumur Jalatunda Sumur Jalatunda Sumur Jalatunda Sumur Jalatunda, tegese manungsa yen arep keparingan kanugrahan,
tansah ditunda (dianti) nganggo dicoba, dijajal, digoda bisa kuwat apa
ora,yenorakuwatwahyunesidameratmlesat,malahnyangkingwerna-
wernagerabahbinantingpecah.
Kawah Sileri Kawah Sileri Kawah Sileri Kawah Sileri, tegese sakabehe manungsa iku duwe kotoran kapialan,
kejahatan, kuwatir, was-was iku kudu dibuang. Gasiran Asu-Wotama,
sakabehe manungsa tansah kemalingan kalebon rasa ala, kasebut
panggodaning setan, iblis, laknat, tegese ajak gonjang-ganjing, kocar-
kacirkawusanane.
Pasemon Asuwatama iku uga saemper ing tanah air kita lagi bae lahir
Merdika uga kalebon Duratmaka kang anggangsir tansah malih pasang
aji sirep nanging jabang bayi R. Mardika ginugah ing Hyang Widi
sakehing Duratmaka (maling) malihan Sirna ngemasi. Telaga Merdika
tegese tanah air kita iki tansah arep diperkosa (bregada) arep dirobah
dening Ratu Sabrang, semono sira ya arep diperkosa dening angkara
murka, supaya tumindak jahat, kejem, musrik, murtat, mungkar, iku aja
dituruti,margacadanganeingjurangkasangsaran.
Mekahtegesepanggonan.SakabehingtitahkepenginpanggonanEditur
Aeng. Musarofah tegese kawruh. Edi aeng yen di-embat-embat dadi
kawruhpitutur.Tawaftegesemider-mider.Nutur-nuturmideringrattuturen
kautamane.Masjidtegesetemen.Sapakangtemenbakaltinemu.Wukuf
tegese anteng. Bisane anteng iku eneng lan saeneng. Chajaros tegese
Watuireng.KayulanwatuajadianggepAllah.
IngSikrimpuyang,yektidadilarangan,sapa-sapakangwani-waninyedak
sendyanatemen-temendikayatemen,sayektiilangorabisabali.
Iku beda karo Masjidil Kharom ing Arab. Yen ing Dieng diwujudi tuk mili
papatkalimokarokangasli.
Mulanggerputukukangsun-eman-emanyenlalideneling-eling,yensira
uga kepanggonan kadang 4 kalima awakira, iku kudu dirukti dieman,
disambat sebut, yen Arabe Sachabat kalima, yen Padalangan kalima
Sabda,ikusayektineslamet.
Penget : Penget : Penget : Penget : Pamacane dibolan-baleni, yen pancen becik kudu diudi, para
kancawarahananulisJawa,Arab,LatinkanggonyatetiWeYogaDhi,ing
tembekanca-kancadadikancakangAdiAeng.
======= www.alangalangkumitir.wordpress.com =======
AAK culture library I Effort to Preserve National Culture
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK culture library 20
WONGMANCAPRAJA WONGMANCAPRAJA WONGMANCAPRAJA WONGMANCAPRAJASAYEKTIBAKALANGE SAYEKTIBAKALANGE SAYEKTIBAKALANGE SAYEKTIBAKALANGE- -- -JAWA JAWA JAWA JAWA
Rukune kejayaan ana 7 yaiku tumindake para Wali lan Satriya, dene
sarat-sarate sesuci banyu 8, wolung prakara, ing teku laku. Laku-lakune
kaya dene prasemone lakune saka Wonosoba menyang Dieng : 1 11 1. aja
nDandeng-ndandeng, 2 22 2. ayo pada ngudi Ilmu Kejiwaan, 3 33 3. kudu
Semanget, 4 44 4. aja Ngalur-ngalur semaya, 5. Garung (garu) buangen
alane,kasilebisalegamenjer-menjer(tlagamejer-mejer),6.yenKarejan
jupukensarine,7.supayabisasejajaringsepada-padaikubisaSaktitur
Aeng.IkuajaKesusuLerendupehwisdadipangayomanRinginagung,
Lurunen supaya kongsi lobang kudu Oman (pari) kudu Kesit (sregep)
kang teguh kukuh kaya dene Patak (sirah) Banteng, kudu di Terusna.
Lukaranabungkus-bungkusira(BimaLukarikulagibisaAditurAeng.
Sangi tumekane Sofa lan Marwah teges wong urip kudu lumaku marang
wates, jepoting Roh, yen Dieng ing Pertapan gumenggeng padukuhane
kaki Semar tegese kasengsem barang kang Samar ing tengen tlaga
Pengilon, tegese yen sira nolih mengiwa warna-warna kang digagas
mulaikuNgiloa,yenwruhrupanedewe,banjurrumangsayenmungtitah
(kawula).
Mulanekudutachalultegesecukur,denekangdicukurrambuteikumung
kanggo prasemon, dene hakekate sak bener. Nglukari bungkus-bungkus
bronjong-bronjong kapiyalan, kang kuwatir diarani ora sugih lan singgih,
ikiajakadolpamrih(pamer).
Pasemon kang diwujudi ing Dieng iku buktine lan nyatane, emper-
empere, kayata Kawah Candradimuka ya panas tenan yaiku candraning
Rai kita. Dadi hakekate samangsane kita bisa Jiarah Mekah Madinah
(Borobudur, Dieng) iku aja mung dipriksa saklamba, iku ibarate kita
meguru kang wus diwejang-wejangake, kabeh-kabeh iku didunung ana
ing ilmu kabatinan saupama wong memangan aja mung kulite (buntele)
kangdipangan.
Gunung Prahu Gunung Prahu Gunung Prahu Gunung Prahu, tegese ragane manungsa iku kaya dene prahu, iku kari
sakersanesipemegangkemudiapaarepdiisenibarangalaapabecik,iku
yenkersaisenanakabecikan,denekangkapialankurebna.
Tlaga Suwiwi Tlaga Suwiwi Tlaga Suwiwi Tlaga Suwiwi, tegese yen kita iki wis jembar pengalamane lan uga bisa
nglakonipituturinggurukangSuci,ikusayektibakaljembartebane,bakal
======= www.alangalangkumitir.wordpress.com =======
AAK culture library I Effort to Preserve National Culture
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK culture library 23
diasihi ing Gustine bakal akeh pasadulurane. Dene prasemone manuk
burak, tegese burak yaiku tatit, yen Tanah Jawa Kanjeng Sultan Agung
lanKakiCindeOmah,kangmenyangMekahamung15menitwistekan,
kesitkayatatit,rikatkayakilat,liya-liyaneugaakeh.
Mula jaman kuna tanah Jawa ora bisa dijajah. Bisane marga Ratu diadu
Ratu,yensaikibangsadiadukarobangsa,tetanggadadipecahbelah,iku
aja diarah. Mulane iku aja sok ngala-ala wong kuna budha balik kita iki
turunan wong apa ? Kita iki dudu bangsa Londa anggepe ke-Mlonda
Londa persis kaya Londa, ya isih disebut Inlander Jaman Jepang ke-
Jepang-Jepangen, ya isih Jawa sentut tai dikuconi resik dadi kumak-
kumik. Apa maneh dadi Arab yen pengarang saya angel, ngarani Wahid
jareNgahad,ngaraniIsneinjareSenensapituruteakehsalahe.Mulaana
tembang Cik dudu Londa dudu Jawa kebatinane dudu. Ooo, Bongbai
jangko-jangkogela-geloemohdiaranibodo.
Telaga Bale Kambang Telaga Bale Kambang Telaga Bale Kambang Telaga Bale Kambang, tegese manungsa duwe kekarepan tansah
kemambangkemelemkayakaretmulurmengkeret.
Sumur Jalatunda Sumur Jalatunda Sumur Jalatunda Sumur Jalatunda, tegese manungsa yen arep keparingan kanugrahan,
tansah ditunda (dianti) nganggo dicoba, dijajal, digoda bisa kuwat apa
ora,yenorakuwatwahyunesidameratmlesat,malahnyangkingwerna-
wernagerabahbinantingpecah.
Kawah Sileri Kawah Sileri Kawah Sileri Kawah Sileri, tegese sakabehe manungsa iku duwe kotoran kapialan,
kejahatan, kuwatir, was-was iku kudu dibuang. Gasiran Asu-Wotama,
sakabehe manungsa tansah kemalingan kalebon rasa ala, kasebut
panggodaning setan, iblis, laknat, tegese ajak gonjang-ganjing, kocar-
kacirkawusanane.
Pasemon Asuwatama iku uga saemper ing tanah air kita lagi bae lahir
Merdika uga kalebon Duratmaka kang anggangsir tansah malih pasang
aji sirep nanging jabang bayi R. Mardika ginugah ing Hyang Widi
sakehing Duratmaka (maling) malihan Sirna ngemasi. Telaga Merdika
tegese tanah air kita iki tansah arep diperkosa (bregada) arep dirobah
dening Ratu Sabrang, semono sira ya arep diperkosa dening angkara
murka, supaya tumindak jahat, kejem, musrik, murtat, mungkar, iku aja
dituruti,margacadanganeingjurangkasangsaran.
Mekahtegesepanggonan.SakabehingtitahkepenginpanggonanEditur
Aeng. Musarofah tegese kawruh. Edi aeng yen di-embat-embat dadi
kawruhpitutur.Tawaftegesemider-mider.Nutur-nuturmideringrattuturen
kautamane.Masjidtegesetemen.Sapakangtemenbakaltinemu.Wukuf
tegese anteng. Bisane anteng iku eneng lan saeneng. Chajaros tegese
Watuireng.KayulanwatuajadianggepAllah.
IngSikrimpuyang,yektidadilarangan,sapa-sapakangwani-waninyedak
sendyanatemen-temendikayatemen,sayektiilangorabisabali.
Mulanggerputukukangsun-eman-emanyenlalideneling-eling,yensira
uga kepanggonan kadang 4 kalima awakira, iku kudu dirukti dieman,
disambat sebut, yen Arabe Sachabat kalima, yen Padalangan kalima
Sabda,ikusayektineslamet.
Penget : Penget : Penget : Penget : Pamacane dibolan-baleni, yen pancen becik kudu diudi, para
kancawarahananulisJawa,Arab,LatinkanggonyatetiWeYogaDhi,ing
tembekanca-kancadadikancakangAdiAeng.
Nanging kudu kang teguh kukuh bakuh kaya dene Banteng aja kongsi
lemeran ya umat (umat-umatan) yaiku kang disebut kawul, tegese
kompal-kampul katiyup ombyaking suwara, dadi ngalor-ngidul rejekine
emohkumpul.
Klara-laralaraningati,
Orakayawongtininggalarta,
Kangwusilangpiyandele,
Lipureyenmungturu,
Lamuntangisungkawamalih,
Uriptanpatujuan,
Amungkompal-kampul,
Pindakawulinglautan,
Ngalor-ngidultinggalHyangWidi,
Tinitahtanpaedah.
Sapawongwbisaanglakoni,lananawoa,patangpuluhdinasuwene,lan
tangi waktu subuh, lan sabar suburing ati, insya Allah tinekan,
sakarsanipuntumrapanakrayatirasakingngudineelmuWeYogaDhiiki,
rahayuanengsira.
Ular-ular setiti saka nonton wayang. Dene bab wayang iku saka yasane
Kanjeng Sunan Kalijaga, minangka prasemon-prasemon kawruh
kasampurnan, kang dikibar-kibarake kongsi tumeka saiki kang dadi
kembanglambeparasetriyakangulahkebatinan.
Dene Dalang iku tegese ngudal piwulang kang arep ilang, utawa ngudal
piwulangsupayaorailang.
Babwayangikuminangkaprasemone(pralambang)JagadGede,lanuga
prasemoneNgelmukajaten,saikitakjupukprasemoneNgelmu.
1. 1. 1. 1. Kang duwe gawe iku kang minangka ibarate kang Kuwasa, ibarate
arep nganakake Jagad, dene dalang kang minangka dadi utusane, kang
Kuwasa nyekel komando, lan uga mobah lan musiking wayang pinurba
wasesa dening Ki Dalang, semono uga Ki Dalang ora kena nggugu sak
karsane dewe, ya kudu manut lakone si wayang. Ya wayang iku diarani
ora bisa obah, lan ora bisa musik, ora duwe daya lan ora duwe
kekuwatan, yen ora dikersakake Dalang, cara Arabe : La khaola wala La khaola wala La khaola wala La khaola wala
kuwata illa bilahil alaiyul adhim kuwata illa bilahil alaiyul adhim kuwata illa bilahil alaiyul adhim kuwata illa bilahil alaiyul adhim, ya iku ibarate raga wadag, ya awak-
awakaningmanungsa,kangdiwayang-wayangakedeningpikiran(angen-
angen). Dadi Dalang tegese : angen-angen pikiraning manungsa.
Wayangtegeseragawadagawak-awakaningmanungsa.
2. 2. 2. 2. Wayang Wayang Wayang Wayang yen wis entek (tutug) lelakone, iku banjur dilebokake kotak,
arep dibuang utawa dicemplungake kali ya kena, dene dirukti dibuntel
mori, digawekake luangan digawa menyang kuburan, iku amrih
kautaman, iku kaprahe Jaman, iku sejatine mung kurungan, dene isine
Roh (manuke) wis njepot, sak paran-paran nanging sira aja kapusan,
golekagurukangtemenankangtumujuingkasampurnanajasenengyen
mung ngumbar kamurkan, iku ing tembe bisa salah ing kedadiyan,
mulanesakabehingbangsapadaduwetuntunanamrihbisakautaman.
4. 4. 4. 4. Kelir Kelir Kelir Kelir minangka warana (wates) aling-alingane Dalan lan kang
Kuwasa, mula ora bisa ketemu, yen anggone mayang durung rampung.
Ya iku kang diarani cepak datanpa senggolan yen adoh datanpa
wangenan.Denekanganasakjeronekelirikukangminangkabadanalus,
tegesebadanbecik,ikubisaweruhkanganaingsaknjabaningkelir,iku
gambarekitayenlagisusahkadang-kadangngimpiditemonileluhurkita.
Dene yen tindak kurang sesrawungan utawa jahat teka lakune nyebal
saka penggawe becik, iku kang mesti ora bisa oleh ulem-ulem, semono
uga ing besukyen tuwa. Mula ambagusnaho ing atinira, kulawarga
tetulunga, ing sanak lan tangga, kang lagi nandang sangsara, lan
kepetengan nalar, ganjarane (batene) ing tembe bisa kaparingan ulem-
ulem ora kaget lan bingung ora wedi sak mangsa tumeka ing janji, mula
kudu Nga-Ji tegese anutupi babahan nawa sanga, angesti sawiji,
sedakepslukutunggal.(Nga-Jibarang9diaji-aji).
5. 5. 5. 5. Blencong Blencong Blencong Blencong ateges pepadang (srengenge) ya pepadange dalang kang
minongkapkirankangtumussakaati,ikutujoknamarangpepadangeing
sapada-pada tumitah disik, amrih bisa metu soroting cahya, yaiku kang
dijenengake metu nure, utawa kang tansah ngresepake (merak ati), yen
atine peteng rubes ngenes, iku ora duwe cahya marcahya, kembuk-
kembuk,pucet ikumartandanikaoncataningpepadang(blencong)yaiku
nyandak-nyandak tuna nggayu-nggayuh runtuh, iku banjur kepetengan
======= www.alangalangkumitir.wordpress.com =======
AAK culture library I Effort to Preserve National Culture
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK culture library 29
karep iku ingkang diibaratake jahanam iku adate ewa cuwa gela, marga
wis ilang piyandele, iku marga keilangan pepadang, dadi anggonira
mayangakeawak-awakankesasarsasarnasar,pungkasanekecemplung
ing jurang kasangsaran, tansah kalebon setan kang ajak ora aman,
tumrapmarangsesrawungan,mulakangpadatukarpengalaman.
Mula iku yen lali den eling-elingake, ungalna blencong pepadang banjur
bisa nimbang ala lan becike ing awake dewe sing saya suwe saya
padang, ing tembe bakal metu cahyane utawa nure, yaiku kang diarani
Nur Muhammad tegese kang pinuji yen Jawane diarani Maha Yana,
tegese Maha iku luwih puji, Yana iku angen-angening manungsa, kang
wis bisa tumindak ing kebagusan, yen Brahmana tegese Pana Raga
Brahma tegese Raga, Na tegese Pana tegese Pan Pepadang. Mula aja
soknacadkaealaakubeciktursuci.Yendurungngertipaitlangetire,lan
durung meguru kang kanti tatas buntas. Dene manungsa kang bagus
atineikubisametuNure(cahyane)dadisingsapandulugedeciliklanang
lan wadon teka welas teka asih, asih saking polah tingkah kang ngalah
plalah,ikulagikatekanbegja,banjurkatekanpinter,nulicukup.
SangBetetkangtrisnaPutralanBangsa
Engger,putrakukangsundama-damadadiyaSatriyakangmulyalanuga
utama, sira iku wis meguru, ya pancen bener marga Jaman maju,
nanging aja kongsi keplayu-playu, iku dadi kurang rahayu, magra
panjangkahekepliwatmaju,dadininggalwarisan-warisan IBUPERTIWI IBUPERTIWI IBUPERTIWI IBUPERTIWI
kang sira panggoni iki, mangka sira ngaku SATRIYA SATRIYA SATRIYA SATRIYA nanging ninggal
PURWA PURWA PURWA PURWA (kawitan sala). Yen golek kawruh saka manca praja iku luwih
utamanangingDUWEKE DUWEKE DUWEKE DUWEKE DEWE DEWE DEWE DEWEsupayadipapakena,yadiSURASA SURASA SURASA SURASAyen
wisdisurasamangkatanpadayawiswajibekulaksakasejepraja.
Jangkah kang kapisan apa wis di-udi ? (diaji). Artine Dalang Wayang
Yogaapawismengerti?.
CaritaneEmpu-empuapawismengerti?
CaritaneSayidRachmatapawismengerti?
KawitaneagamaIslamange-Jawaapawismangerti?
Sumber:BukuWeYogaDhi(ayopadadiudi,yendigugudadiYogakang
Adhi).