‫‪ ‬‬

‫ﻣﺸﻜﻼت ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺷﻬﺮﺳﺎزي‬

‫‪ ‬‬ ‫) و ﻋﻠﻞ آﻧﻬﺎ (‬

‫اﺳﺘﺎد راﻫﻨﻤﺎ ‪:‬‬

‫‪ ‬‬ ‫ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﻛﺎﻣﺮان ﻳﮕﺎﻧﮕﻲ‬
‫‪ ‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
‫ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺶ ‪:‬‬
‫ﺳﭙﻴﺪه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﭘﺎﻛﺪﻫﻲ ‪ -‬ﭘﺮﻳﺴﺎ ﺑﺸﻴﺮي ‪ -‬ﭘﺮﻧﻴﺎن ﻧﻮراﺋﻲ‬
‫آﺋﻴﺮﻳﻦ دﺧﺖ ﻣﻠﻜﻲ ‪ -‬ﺳﺎﻳﻨﺎ ﺳﺎﻻري‬

‫ﺑﻬﺎر ‪  1388‬‬
 
 ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬

‫‪2‬‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫‪3‬‬ ‫ﺑﻴﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫‪5‬‬ ‫ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎي ﻣﺮﻳﺮﻳﺖ اﺟﺮاﻳﻲ ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‬

‫‪7‬‬ ‫وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﭘﺎراداﻳﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي راﻫﺒﺮدي‬

‫‪8‬‬ ‫ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺴﺎﻳﻞ و ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي در اﻳﺮان‬

‫‪10‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﻧﻈﺎم ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﺷﻬﺮي‬

‫‪  14‬‬ ‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﻓﺮﻳﻮر ﺻﺪري ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﺷﺎرﺳﺘﺎن‬

‫‪16‬‬ ‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺟﻨﺎب آﻗﺎي دﻛﺘﺮ اﺣﻤﺪﻳﺎن ) ﺷﺮﻛﺖ ﻣ‪Ĥ‬ب (‬

‫‪17‬‬ ‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ) ﺷﺮﻛﺖ ﭘﺮداراز (‬

‫‪20‬‬ ‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﻋﻠﻴﺰاده ) ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻘﺶ ﻣﺤﻴﻂ (‬

‫‪21‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي‬

‫‪24‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫‪ ١‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫در ﺳﺎل ﻫﺎي اﺧﻴﺮ‪،‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺣﺎد ﺷﺪن ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي در ﺟﻬﺎن اول و اﻳﺮان ‪،‬ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺤﻮل‬
‫در ﻧﻈﺎم ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻛﺸﻮ و ﻧﺤﻮه ﺗﻬﻴﻪ و اﺟﺮاي ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي ‪،‬ﻫﻢ در ﻣﻴﺎن ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻣﺴﺌﻮل و‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺳﺎز و ﻫﻢ در ﻣﻴﺎن ﻣﺴﺌﻮﻻن و ﻧﻬﺎدﻫﺎي اﺟﺮاﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﺿﺮورت ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻲ‬
‫ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻮﻋﻲ ﺑﺤﺮان در ﻧﻈﺎم ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻓﻀﺎﻳﻲ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي در ﻛﺸﻮر‬
‫اﺣﺴﺎس ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﻧﺒﻮﻫﻲ از دﻳﺪﻛﺎه ﻫﺎ ‪،‬راﻫﺒﺮدﻫﺎ و راﻫﻜﺎرﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﺎزﻧﮕﺮي و ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻊ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ ‪0‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﻨﺒﺎط ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ دو ﻧﻮع دﻳﺪﮔﺎه وﺟﻮد دارد‬
‫‪:‬دﻳﺪﻛﺎه اول ﺑﺮ اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﭘﻴﺶ ﺷﺮط ﻫﺎ و زﻳﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي ﺗﺤﻮل در ﻧﻈﺎم‬
‫ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻛﺸﻮر ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺻﻮﻻ ورود ﺑﻪ ﻧﻮﮔﺮاﻳﻲ و ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي اﻟﮕﻮﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ در ﺑﺮ ﻧﺎﻣﻪ‬
‫رﻳﺰي و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮي ﻛﺎري ﻧﺎ درﺳﺖ و زود رس اﺳﺖ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﺎن اﻟﮕﻮﻫﺎ و روﻳﻪ ﻫﺎي ﭘﻴﺸﻴﻦ را‬
‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﺻﻼﺣﺎت ﺟﺰﺋﻲ اداﻣﻪ داد‪ .‬دﻳﺪﻛﺎه دوم ﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻈﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺻﻮﻻ ﺑﻨﻴﺎدﻫﺎي ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي‬
‫در ﺟﻬﺎن و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ ان در اﻳﺮان ﻧﻴﺰ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﻴﻔﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﺳﺖ ‪ .‬در ﺷﺮاﻳﻂ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن و ﺿﺮورت ﺗﺎﻣﻴﻦ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار ‪،‬ﺣﻔﻆ ﻫﻮﻳﺖ و ارزش ﻫﺎي ﺑﻮﻣﻲ و اﻋﺘﻼي ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ ‪،‬دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ اﻟﮕﻮﻫﺎي راﻳﺞ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ و اﻣﺮاﻧﻪ و اﻟﮕﻮي ﻃﺮح ﻫﺎي ﺟﺎﻣﻊ و اﻳﺴﺘﺎ و ﺗﻚ ﺑﻌﺪي ﺑﻪ اﻧﺒﻮه ﻧﻴﺎزﻫﺎي روز اﻓﺰون‬
‫ﺷﻬﺮﻫﺎو ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻔﺖ‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ اﺻﻼﺣﺎﺗﻲ ﻋﻤﻴﻖ ﺗﺮ و ﮔﺴﺘﺮده ﺗﺮ در ﻧﻈﺎم ﺑﺮ ﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي‬
‫ﻓﻀﺎﻳﻲ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي در ﻛﺸﻮر اﻳﺠﺎد ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪-‬ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺷﻬﺮﻫﺎ و زﻧﺪﮔﻲ ﺟﻤﻌﻲ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺗﺮ از ان اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮان ﺗﻤﺎم ﺗﺤﻮﻻت و ﻧﻈﻢ ﻓﻀﺎﻳﻲ‬
‫ان را در ﭼﺎرﭼﻮب ﻃﺮﺣﻬﺎي ﻛﺎﻟﺒﺪي ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان ﺷﻬﺮي ﻣﻮرد ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻗﺮار داد ‪.‬‬

‫‪-‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻬﻢ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺑﺮﺧﻼف ﮔﺬﺷﺘﻪ ‪،‬ﻓﻘﻂ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺷﻬﺮ و اﺟﺰا ان ﻧﻴﺴﺖ‪،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬاري‬
‫ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ در روﻧﺪﻫﺎ و ﻧﻴﺮوﻫﺎي واﻗﻌﻲ ﻣﻮﺛﺮ در ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان ﺷﻬﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﻲ از ان ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ‬
‫ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ و ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪-‬اﻣﻜﺎﻧﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎدي ‪ ،‬ﻓﻨﻲ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻣﺎ ﺑﺮاي دﺧﺎﻟﺖ در ﺣﻴﺎت ﺷﻬﺮﻫﺎ‪،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ و اﺻﻼح اﻧﻬﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤﺪود‬
‫ﺗﺮ از ان اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻟﮕﻮي ﻃﺮح ﻫﺎي ﺟﺎﻣﻊ و ﺗﻔﻀﻴﻠﻲ ﻳﺎ ﻣﺪل ﺳﺎزي ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ ﺑﺮاي ﺷﻬﺮوﻧﺪاﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫اﻧﮕﻴﺰه ﻫﺎ ‪،‬ارزش ﻫﺎ و ﻣﻨﺎﻓﻊ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﻣﺘﻌﺎرض دارﻧﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰان ﺣﻖ ﻧﺪارﻧﺪ و ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎي ﻫﻤﻪ اﻧﻬﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ اﻗﺪام در ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺣﺪاﻗﻞ وﻓﺎق ﺟﻤﻌﻲ‬
‫و ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ ﻧﻴﺎز دارد ‪.‬‬

‫‪ ٢‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪-‬از دﻳﺪﮔﺎه ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار ‪،‬ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ دﺧﺎﻟﺖ در ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺷﻬﺮﻫﺎ‪،‬اﻣﺮي ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺴﺎس و ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬار اﺳﺖ‬
‫و ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎد ﺑﺎ ﻋﻮارض ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ و ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﻲ ﻧﺸﺪه ﻫﻤﺮاه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻴﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ‪:‬‬

‫ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﻜﻼت ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎي ﻧﻈﺎم ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫ﺷﻬﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻳﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ‪.‬‬

‫ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎي ﻧﻈﺎم ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‬

‫در اﻳﺮان ﭘﺪﻳﺪه ي ﺷﻬﺮ ﻧﺸﻴﻨﻲ در ﻃﻮل ﭼﻨﺪ دﻫﻪ اﺧﻴﺮ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﮔﺴﺘﺮده ﻛﻤﻲ و ﻛﻴﻔﻲ)ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮر‬
‫ﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﺳﻮم( رو ﺑﻪ رو ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬روﻧﺪ ﻫﺎي ﻛﻤﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻦ ﻛﺸﻮر از‬
‫‪ 31/4‬در ﺻﺪ در ﺳﺎل ‪ 1335‬ﺑﻪ ﺣﺪود ‪ 61/33‬در ﺻﺪ در ﺳﺎل ‪ 1375‬و ﺗﻌﺪاد ﺷﻬﺮﻫﺎ از‪ 199‬ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﺣﺪود‬
‫‪ 1000‬ﺷﻬﺮ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺗﺤﻠﻴﻞ وﺿﻌﻴﺖ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ در ﺣﺎل و روﻧﺪ ﻫﺎي اﺗﻲ ان ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي اﻳﺮان ﺑﺎ اﻧﺒﻮﻫﻲ از‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻗﺘﺼﺎدي‪،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﻲ ‪ ،‬زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ‪،‬ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‪ ،‬ﻛﺎﻟﺒﺪي_ﻓﻀﺎﻳﻲ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ روﺑﻪ رواﺳﺖ‪.‬ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﻛﻠﻲ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻪ ﺷﻬﺮي در اﻳﺮان را ﺑﻪ ﭼﻬﺎر زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮد‪:‬‬

‫‪-1‬ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي _اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺑﺎزﺗﺎب ان در ﺷﻬﺮ ﻧﺸﻴﻨﻲ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي‬

‫در ﻃﻮب ﻧﻴﻢ ﻗﺮن اﺧﻴﺮ ﺗﻤﺎم ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ‪،‬اﻗﺘﺼﺎدي ‪،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻳﺮان ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻋﻮاﻣﻞ درون زا و ﺑﻴﺮون زا ﺑﻪ ﺷﺪت در ﻣﻌﺮض ﺗﺤﻮﻻت ﺑﻨﻴﺎدي و ﺳﺮﻳﻊ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬در‬
‫ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ وﺳﻴﻌﻲ در ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻛﻞ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﺸﻮر ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﺤﺮك وﺳﻴﻊ ﻓﻀﺎﻳﻲ و‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺳﻜﻮﻧﺖ ﮔﺎه ﻫﺎي ﺷﻬﺮي‪ ،‬روﺳﺘﺎﻳﻲ و ﻋﺸﺎﻳﺮي را در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر دﭼﺎر‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ‪،‬ﺑﺎزﺳﺎزي و ﻧﻮﺳﺎزي ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬اﻳﻦ وﺿﻴﻌﺖ ﻧﺎﭘﺎﻳﺪار و در ﺣﺎل ﮔﺬار ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺮﻳﻊ و ﭘﻴﺶ‬
‫ﺑﻴﻨﻲ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮي در ﻋﺮﺻﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺟﻤﻌﻴﺖ‪،‬ﺷﻴﻮه ي ﺳﻜﻮﻧﺖ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ و ﻣﻘﺮرات و ﺗﺸﻜﻴﻼت ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻫﻤﺮاه‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺑﺮاي اﻣﺎﻳﺶ ﺳﺮزﻣﻴﻦ و ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﮔﺎه ﻫﺎ ي ﺷﻬﺮي و روﺳﺘﺎﻳﻲ را ﺑﺎ‬
‫اﻧﺒﻮﻫﻲ از ﻧﺎ ﻣﻌﻠﻮﻟﻲ ﻫﺎ‪،‬ﺗﻌﺎرﺿﺎت‪،‬اﺣﺘﻤﺎﻻت‪،‬و اﺗﻔﺎﻗﺎت ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ رﺷﺪ‬
‫ﺳﺮﻳﻊ ﻣﻬﺎﺟﺮت و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ ‪،‬اﺳﻜﺎن ﻏﻴﺮرﺳﻤﻲ ‪،‬رﺷﺪ ﻛﻼن ﺷﻬﺮ ﻫﺎ‪،‬ﻛﻤﺒﻮد و ﮔﺮاﻧﻲ زﻣﻴﻦ و ﻣﺴﻜﻦ‬
‫اﻧﺤﻄﺎط ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ‪ ،‬ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ و اﻓﺰاﻳﺶ اﻧﻮاع اﻟﻮدﮔﻲ ﻫﺎ اﺷﺎره ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪ ٣‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫‪-2‬ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ در ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺳﺎزي و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي‬

‫در ﻃﻮل ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ اﻧﺒﻮﻫﻲ از ﻗﻮاﻧﻴﻦ‪ ،‬ﻧﻬﺎدﻫﺎ و دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑﻪ‬
‫ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺮزﻣﻴﻦ در اﻳﺮان ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ و اﻧﺴﺠﺎم اﺳﺖ‪.‬در ﺣﺎل‬
‫ﺣﺎﺿﺮﺑﺮ اﺳﺎس آﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻧﺤﻮه ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻴﺰده ﻧﻮع ﻃﺮح ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان در‬
‫ﻛﺸﻮر‪،‬ﺑﻪ ﻃﻮر رﺳﻤﻲ و ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ وﺟﻮد دارد ‪.‬اﻳﻦ ﻃﺮح ﻫﺎ ﺑﺎ اﻧﮕﻴﺰه ﻫﺎ و اﻫﺪاف ﻣﺨﺘﻠﻒ و در ﺷﺮاﻳﻂ زﻣﺎﻧﻲ‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ار ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ و ﻫﻤﻜﺎري ﻻزم و ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و ﺣﺘﻲ در‬
‫ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮارد ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺗﺪاﺧﻞ و ﻫﻢ ﭘﻮﺷﺎﻧﻲ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ از ﻧﺤﻠﻴﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻧﻈﺎم ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻛﺸﻮر و اﻧﻮاع ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮ ﻣﻲ اﻳﺪ ﻫﻨﻮز ﻳﻚ روﻳﻜﺮد‬
‫ﻣﺸﺨﺺ و ﺗﻌﺮﻳﻒ رﺳﻤﻲ روﺷﻦ ار ﻣﻔﻬﻮم)ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻓﻀﺎﻳﻲ( ﻳﺎ )اﻣﺎﻳﺶ ﺳﺮزﻣﻴﻦ( وﺣﻮد ﻧﺪارد‪.‬ﺗﻔﻜﻴﻚ‬
‫وﻇﺎﻳﻒ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺑﻪ دو ﻧﻮع ﻃﺮح ﻫﺎي اﻣﺎﻳﺸﻲ و ﻃﺮح ﻫﺎي ﻛﺎﻟﺒﺪي و واﮔﺬاري اﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻨﺸﺎ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي ﺑﺰ ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻈﺮي و اﺟﺮاﻳﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﺮاﺑﺨﺸﻲ ‪،‬ﻣﻴﺎن‬
‫ﺑﺨﺸﻲ و ﺑﺨﺸﻲ در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان ﺳﺮزﻣﻴﻦ دﺧﺎﻟﺖ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪-3‬ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎي روش ﻫﺎي ﺗﻬﻴﻪ ي ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان‬

‫ﺑﺎ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ در ﺳﺎل ‪ 1327‬ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺗﻮﺳﻌﻪ در اﻳﺮان ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺷﺮاﻳﻂ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ‪،‬اﻗﺘﺼﺎدي و ﻓﻜﺮي ان زﻣﺎن ﺑﺮ اﺳﺎس روﻳﻜﺮد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺟﺎﻣﻊ_ﻋﻘﻼﻧﻲ اﺳﺘﻮار ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺎس در ﻃﻮل دو دﻫﻪ ‪1340‬و‪ 1350‬ﻧﻈﺎم ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻛﺸﻮر ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻘﺶ ﻣﺤﻮري دوﻟﺖ ﻣﺮﻛﺰي و‬
‫دﺧﺎﻟﺖ و ﻧﻈﺎرت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ وزارت ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي و وزارت ﻛﺸﻮر‪،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰار ﻫﺪاﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان‬
‫ﺷﻬﺮي ‪ ،‬ﺟﻨﺒﻪ ي ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺑﺮﺧﻼف ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺮداﺷﺖ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻼت ﻃﺮح ﻫﺎ ي ﺟﺎﻣﻊ_ﺗﻔﻀﻴﻠﻲ راﻳﺞ در ﻛﺸﻮر‪،‬ﻓﻘﻂ ﻧﺎﺷﻲ از ﻛﻤﺒﻮد ﻫﺎ و ﻧﺎ‬
‫رﺳﺎﻳﻲ ﻫﺎي روش ﺷﻨﺎﺳﻲ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺟﺮاﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺗﺎ ﺣﺪود رﻳﺎدي رﻳﺸﻪ در ﻣﺎﻫﻴﺖ روﻳﻜﺮد ﻃﺮح ﻫﺎي‬
‫ﺟﺎﻣﻊ_ﻋﻘﻼﻧﻲ و ﻇﻬﻮر ﺗﺤﻮﻻت ﺟﺪﻳﺪ در ﺑﻨﻴﺎدﻫﺎي ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي دارد‪ .‬ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫اﺻﻮﻻ روﻳﻜﺮد ﻃﺮح ﻫﺎي ﺟﺎﻣﻊ_ﺗﻔﻀﻴﻠﻲ در ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه ﺧﻮد )اروﭘﺎ و اﻣﺮﻳﻜﺎ( از دﻫﻪ ‪ 1970‬ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‬
‫ﺑﻲ اﻋﺘﺒﺎرو ﺟﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ روﻳﻜﺮدﻫﺎ و روﻳﻪ ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ داده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻴﺘﻮان ﻣﺸﻜﻼت و ﻛﻤﻠﻮدﻫﺎي اﻟﮕﻮي ﻃﺮح ﻫﺎي ﺟﺎﻣﻊ _ﺗﻔﻀﻴﻠﻲ راﻳﺞ در ﻛﺸﻮر را ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔﺮوه‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮد‪:‬‬

‫اﻟﻒ(ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻈﺮي ﻃﺮح ﻫﺎي ﺟﺎﻣﻊ _ﺗﻔﻀﻴﻠﻲ‬

‫‪ ٤‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ب(ﻣﺸﻜﻼت روش ﻫﺎي ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻃﺮح ﻫﺎي ﺟﺎﻣﻊ _ﺗﻔﻀﻴﻠﻲ‬

‫ج(ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﻜﻼت اﺟﺮاﻳﻲ ﻃﺮح ﻫﺎي ﺟﺎﻣﻊ _ﺗﻔﻀﻴﻠﻲ‬

‫ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺟﺮاﻳﻲ ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‬

‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ وزارﺗﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎ و ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺜﻞ وزارت ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي ‪،‬وزارت ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي‬
‫‪،‬وزارت ﻛﺸﻮر‪،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ زﻣﻴﻦ و ﻣﺴﻜﻦ ‪،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ‪،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻴﺮاث ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﻪ‬
‫ﻧﺤﻮي در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان ﺷﻬﺮي دﺧﺎﻟﺖ دارﻧﺪ ﺗﻌﺪد ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﺗﺸﻜﻴﻼت اﻳﻦ ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺗﺪاﺧﻞ‬
‫وﻇﺎﻳﻒ و اﻗﺪاﻣﺎت آﻧﻬﺎ در ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻋﻤﻮدي و اﻓﻘﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي در اﻳﺮان ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد‪.‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي ﻣﺎﻫﻴﺘﺎ ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ و ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻣﻴﺎن ﺑﺨﺸﻲ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ و‬
‫ﺑﺨﺸﻲ ﻣﻨﺎﻓﺎت دارد‪.‬‬

‫ﺑﻨﻴﺎدﻫﺎي ﺗﺤﻮل در ﺷﻬﺮﺳﺎزي‬

‫‪.1‬ﺗﺤﻮل در زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﻜﺮي‬

‫از ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺟﺪﻳﺪ ﺣﺪود ‪1‬ﻗﺮن ﻣﻲ ﮔﺬرد ‪،‬ﻗﺮﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﺮﺷﺎر از ﺗﺤﻮﻻت ﺷﮕﺮف ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭘﻴﺮوزي ﻫﺎ و‬
‫ﺷﻜﺴﺖ ﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺑﺮاي ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺸﺮي ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺤﺼﻮل اﻳﻦ ﻗﺮن ﭘﺮﺗﻀﺎد اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از دﺳﺘﺎوردﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﻲ ﺑﻪ ﺑﻬﺮ آورده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻗﺮن‪ 20‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺮﻳﻊ ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺷﺪن ﺷﻴﻮه زﻧﺪﮔﻲ ﺷﻬﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ در ﭼﻨﺪ دﻫﻪ اﺧﻴﺮ‬
‫ﺷﺪت ﺑﻴﺸﺘﺮي ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬اﻣﺎ در ﻳﻚ ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﺎن ﻧﻴﻤﻪ اول ﻗﺮن ‪20‬و‬
‫ﻧﻴﻤﻪ دوم آن ﺗﻔﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﺑﻨﻴﺎدي و ﻛﻴﻔﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ و رﻳﺸﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺗﺤﻮل ﺷﻬﺮﺳﺎزي را درﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻋﻮاﻣﻞ و زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي اﺻﻠﻲ اﻳﺠﺎد ﺗﺤﻮل در ﺑﻨﻴﺎدﻫﺎي ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺸﺮي ‪،‬ﺑﻪ وﻳﮋه ﺟﻮاﻣﻊ‬
‫ﺷﻬﺮي را ﺑﻪ ‪ 3‬ﮔﺮوه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮد‪:‬‬

‫‪.1‬در ﻋﺮﺻﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ‬

‫‪.2‬در ﻋﺮﺻﻪ اﻗﺘﺼﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ‬

‫‪.3‬در ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ و ﺟﺎﻣﻌﻪ‬

‫‪ ٥‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫‪.2‬ﺗﺤﻮل در ﭘﺎراداﻳﻢ ﺷﻬﺮﺳﺎزي‬

‫اﺻﻄﻼح ﭘﺎراداﻳﻢ)ﺷﺮﻣﺸﻖ‪،‬اﻧﮕﺎره(ﻣﻌﻤﻮﻻ در اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻴﺮود ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎ و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻋﻠﻮم ﻃﺒﻴﻌﻲ و‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﺎ ﺣﺪود زﻳﺎدي ﺗﺎﺑﻊ ﻧﻴﺎزﻫﺎ‪،‬ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎ ي اﺳﺎﺳﻲ و ﺷﺮاﻳﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ در ﻫﺮ دوره ﻣﻌﻴﻦ ﺗﺎرﻳﺨﻲ‬
‫اﺳﺖ‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻠﻤﻲ ﻓﺎﻗﺪ ﻗﻄﻌﻴﺖ و ﻋﻴﻨﻴﺖ ﻣﻄﻠﻖ اﺳﺖ و داراي اﻋﺘﺒﺎر ﻧﺴﺒﻲ‪،‬ﻣﺤﺪود و ﺗﻐﻴﻴﺮ‬
‫ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ‪:‬ﻛﻪ داﻧﺶ ﺷﻬﺮﺳﺎزي )ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮي (ﻧﻴﺰ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ادﻋﺎي‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻴﺖ‪،‬ﻗﻄﻌﻴﺖ و ﺛﺒﺎت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻧﻴﺎزﻫﺎ ‪،‬ﻣﻨﺎﻓﻊ و ﻣﺼﺎﻟﺤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻮاﻣﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ‪،‬در‬
‫ﺷﺰاﻳﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ آن روﺑﻪ رو ﺑﻮده و ﻫﺴﺘﻨﺪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﭘﺎراداﻳﻢ ﻫﺎ در ﺟﺮﻳﺎن زﻣﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي روﺷﻬﺎي ﻫﺪاﻳﺖ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ‬
‫ﺗﻌﺒﻴﺮ"ﭘﺎراداﻳﻢ"ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎ ‪،‬روﻳﻜﺮدﻫﺎ ‪،‬روش ﻫﺎ‪،‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻛﻨﺸﻬﺎ ي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ زاﻳﻴﺪه‬
‫ﺿﺮورت ﻫﺎي اﺳﺎﺳﻲ ﺟﻮاﻣﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ در ﻓﺮاﻳﻨﺪ زﻣﺎن اﺳﺖ‪.‬‬

‫دو ﻧﻮع ﭘﺎراداﻳﻢ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺎرﻳﺨﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ دارﻳﻢ‪:‬‬

‫اﻟﻒ‪-‬ﭘﺎراداﻳﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺟﺎﻣﻊ‪-‬ﻋﻘﻼﻧﻲ‬

‫ب‪-‬ﭘﺎراداﻳﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي راﻫﺒﺮدي‬

‫‪ -3‬وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي راﻫﺒﺮدي‬

‫در ﭼﻨﺪ دﻫﻪ اﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﻴﺎزﻫﺎ و ﻣﺸﻜﻼت ﺟﺪﻳﺪ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي اﻧﻮاع ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎ ‪،‬‬
‫روﻳﻜﺮدﻫﺎ و روﺷﻬﺎي ﻧﻮﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮي ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻪ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺣﻤﺎﻳﺘﻲ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻋﺪاﻟﺖ ﺧﻮاه ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫رﻳﺰي ﻣﺸﺎرﻛﺘﻲ ‪ ،‬ﺣﻜﻤﺮواﻳﻲ ﺷﻌﺮي ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي راﻫﺒﺮدي و ‪ ...‬اﺷﺎره ﻛﺮد ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺮﺳﺪ ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن اﻳﻦ‬
‫ﻋﻨﺎوﻳﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪ ،‬اﺻﻼح ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي راﻫﺒﺮدي ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻏﻨﺎي ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ و رواج ﮔﺴﺘﺮده آن در ادﺑﻴﺎت‬
‫ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺟﻬﺎن و اﻳﺮان از ﮔﻮﻳﺎﻳﻲ و رﺳﺎﻳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ﻳﺎداوري اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫رﻳﺰي راﻫﺒﺮدي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﭘﺎراداﻳﻢ ﺟﺪﻳﺪ ‪ ،‬ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ وﺳﻴﻊ ﺗﺮ از ﻣﻌﻨﺎي اوﻟﻴﻪ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺧﻮد دارد و ﺣﻮزه‬
‫وﺳﻴﻌﻲ از ﺗﻔﻜﺮ راﻫﺒﺮدي ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي راﻫﺒﺮدي ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ راﻫﺒﺮدي و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ راﻫﺒﺮدي را در ﺑﺮ ﻣﻴﮕﻴﺮد ‪.‬‬

‫‪ ٦‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﭘﺎراداﻳﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي راﻫﺒﺮدي ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺒﻊ ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎه ﻧﻈﺮي و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﻮد از ﺧﺼﻠﺖ ﻫﺎي ﻋﺎم ﻋﻠﻮم ﻓﻠﺴﻔﻲ و‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ اﻟﮕﻮ ﻳﺎ روش ﻓﻨﻲ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ و اﺟﺮاي ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي در‬
‫ﻛﺸﻮر ﻳﺎ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺧﺎص ﻧﻴﺴﺖ ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺗﺎ ﺣﺪود زﻳﺎدي ﻣﺤﺼﻮل ﺗﺠﺎرب ﺑﺸﺮي و ﺧﺮد ﺟﻤﻌﻲ اﺳﺖ و ﻫﺪف‬
‫ﻧﻬﺎﻳﻲ آن ﻧﻴﺰ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار و اﻋﺘﻼي ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﺷﻬﺮوﻧﺪان اﺳﺖ ‪.‬‬

‫از اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﭘﺎراداﻳﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي راﻫﺒﺮدي از ﺧﺼﻠﺖ ﺟﺎﻣﻌﻴﺖ‪،‬اﻧﻄﺒﺎق ﭘﺬﻳﺮي و ﺗﻌﻤﻴﻢ ﭘﺬﻳﺮي ﻧﺴﺒﻲ ﺑﺮﺧﻮردار‬
‫اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﺮﺧﻼف روﻳﻜﺮد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺟﺎﻣﻊ‪-‬ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ از ﻣﻄﻠﻖ ﮔﺮاﻳﻲ و ﻳﻜﺴﺎن ﺳﺎزي ﭘﺮﻫﻴﺰ دارد‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ‪:‬ﻛﻪ ﭘﺎراداﻳﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي راﻫﺒﺮدي‪،‬درﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﭘﺎراداﻳﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺟﺎﻣﻊ‪-‬‬
‫ﻋﻘﻼﻧﻲ‪،‬ﺑﺮ ﻣﺒﺎﻧﻲ زﻳﺮ اﺳﺘﻮار اﺳﺖ‪:‬‬

‫اﻟﻒ‪-‬ﺗﺤﻮل در اﻫﺪاف و وﻇﺎﻳﻒ داﻧﺶ ﺷﻬﺮﺳﺎزي‬

‫ب‪-‬ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮي و اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻮﻣﻲ و ﻣﺤﻠﻲ‬

‫ج‪-‬ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺟﺮاﻳﻲ و ﻣﺸﺎرﻛﺖ‬

‫وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﭘﺎراداﻳﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي راﻫﺒﺮدي‬

‫‪ -‬ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺗﺎﻣﻴﻦ و ﺗﻠﻔﻴﻖ اﻫﺪاف اﻗﺘﺼﺎدي ‪،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪،‬زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ و ﻛﺎﻟﺒﺪي‬

‫‪ -‬ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ و ﭼﺮﺧﻪ اي‬

‫‪ -‬ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮي و اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻠﻲ و ﻫﻮﻳﺖ ﺑﻮﻣﻲ‬

‫‪ -‬ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺤﻠﻲ و ﺗﺸﻜﻞ ﻫﺎي ﻣﺮدﻣﻲ‬

‫وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي اﻟﮕﻮ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﻲ ﻃﺮح ﻫﺎي راﻫﺒﺮدي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‬

‫‪ -‬ﺗﻘﺴﻴﻢ وﻇﺎﻳﻒ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي در دو ﺳﻄﺢ‪:‬ﻃﺮح ﻫﺎي راﻫﺒﺮدي ‪ ،‬ﻃﺮح ﻫﺎي اﺟﺮاﻳﻲ‬

‫‪ -‬ﺗﻨﻮع ﻃﺮح ﻫﺎ و ﭘﺮوژه ﻫﺎ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﻴﺎزﻫﺎ و ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻠﻲ‬

‫‪ -‬اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﻮاع ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎ‪،‬روش ﻫﺎ و ﻓﻨﻮن ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ و ﺟﺪﻳﺪ‬

‫‪ -‬ﺗﺪوﻳﻦ اﻧﻮاع ﻗﻮاﻧﻴﻦ‪،‬راﻫﻨﻤﺎﻫﺎ و ﺿﻮاﺑﻂ ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ و ﻧﻈﺎرت‬

‫‪ ٧‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫‪ -‬اﻳﺠﺎد ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ راﻫﺒﺮدي‪،‬ﻣﺤﻠﻲ و ﻣﻴﺎن ﺑﺨﺸﻲ‬

‫ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺴﺎﻳﻞ و ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي در اﻳﺮان‬

‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رﻳﺸﻪ ﻳﺎﺑﻲ و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﺴﺎﻳﻞ و ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي در اﻳﺮان ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در اﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ و ارزﻳﺎﺑﻲ‬
‫ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺤﺘﻮاي ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ ،‬ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﺷﻬﺮﺳﺎزي‬
‫ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎي ﺷﻬﺮﺳﺎزي و ﻧﻈﺮﺧﻮاﻫﻲ از ﻧﻬﺎد ﻫﺎي ﻣﺴﺌﻮل و ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان‪،‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪه ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻳﻞ و ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي در اﻳﺮان‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺣﻮزه‬
‫ﻫﺎي ﻛﺎرﻛﺮدي ﻫﺸﺘﮕﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻗﺮار زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺣﻮزه ﺳﻴﺎﺳﺘﮕﺬاري‬
‫‪ -‬ﻧﺒﻮد ﻳﻚ دﻳﺪﮔﺎه راﻫﺒﺮدي ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻓﻀﺎﻳﻲ‬
‫‪ -‬ﺗﻌﺪد ﻣﺮاﻛﺰ ﺳﻴﺎﺳﺘﮕﺬاري و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺳﺎزي در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان ﺷﻬﺮي و‬
‫روﺳﺘﺎﻳﻲ‬
‫‪ -‬ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻣﺮاﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺷﻬﺮﺳﺎزي و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮي)ﻛﺎرﻛﺮد ﺑﺨﺸﻲ(‬
‫‪ -2‬ﺣﻮزه ﻫﺪاﻳﺖ و راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ‬
‫‪ -‬ﻧﺒﻮد ﺳﺮ ﻓﺼﻞ ﻧﻈﺎم ﻫﺪاﻳﺖ و راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ در ﺷﻬﺮ ﺳﺎزي ﻛﺸﻮر‬
‫‪ -‬ﻧﺒﻮد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ و راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‬
‫‪ -‬ﺿﻌﻒ ﻧﻬﺎد ﻫﺎي ﻣﺴﺌﻮل در زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺪاﻳﺖ و راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ‬
‫‪ -3‬ﺣﻮزه ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‬
‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻧﺤﻮه و روش ﻫﺎي ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‬
‫‪ -‬ﺿﻌﻒ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮي در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‬
‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ و ﺿﻌﻒ ﻧﻬﺎد ﻫﺎي ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ)ﻣﺸﺎوران(‬
‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ در ﻧﺤﻮه ﺗﺪوﻳﻦ و اراﺋﻪ اﺳﻨﺎد ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫‪ -4‬ﺣﻮزه ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ روﻧﺪ ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮح‬
‫‪ -‬ﻧﺎﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ و ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻣﻴﺎن ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺳﺎزي و اﺟﺮا در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‬
‫‪ -‬ﻋﺪم ﺗﺪوﻳﻦ آﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ اﺟﺮاﻳﻲ ﺟﻠﺐ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻧﻬﺎد ﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲ در ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮح‬
‫‪ -‬ﻋﺪم ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻣﻘﺮرات ﻣﻮﺟﻮددر ﻧﻈﺎرت روﻧﺪ ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮح‬
‫‪ -5‬ﺣﻮزه ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‬
‫‪ -‬ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻃﺮح ﻫﺎدر ﻧﻬﺎد ﻫﺎي ﻣﻠﻲ‬

‫‪ ٨‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫‪ - ‬ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﻮدن روﻧﺪ ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‬
‫‪ -‬روﻳﻜﺮد ﺑﺤﺸﻲ در ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‬
‫‪ -‬ﻋﺪم ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺷﻬﺮوﻧﺪان و ﻧﻬﺎد ﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲ در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻃﺮح ﻫﺎ‬
‫‪ -6‬ﺣﻮزه اﺟﺮاي ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‬
‫‪ -‬ﺟﺪاﻳﻲ ﻣﻴﺎن ﻧﻬﺎد ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪه و ﻧﻬﺎد اﺟﺮاﻳﻲ ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‬
‫‪ -‬ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ در ﺗﻘﺴﻴﻢ وﻇﺎﻳﻒ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﺑﺨﺸﻲ در ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان‬
‫‪ -‬ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺒﻮدن ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ در اﺟﺮاي ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫‪ -‬ﺿﻌﻒ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻣﺤﻠﻲ و ﻧﻬﺎد ﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﻲ در روﻧﺪ اﺟﺮا‬
‫‪ -7‬ﺣﻮزه ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ اﺟﺮاي ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‬
‫‪ -‬ﻧﺎ روﺷﻨﻲ و ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ در وﻇﺎﻳﻒ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﻧﻈﺎرﺗﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫‪ -‬ﻧﺒﻮد آﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺧﺎص در زﻣﻴﻨﻪ ﻧﺤﻮه ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ اﺟﺮا‬
‫‪ -‬ﻋﺪم ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺑﺮاي ﺗﺸﻜﻞ ﻫﺎ و ﻧﻬﺎد ﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﻲ در ﻧﻈﺎرت‬
‫‪ -8‬ﺣﻮزه ﺑﺎزﻧﮕﺮي و اﺻﻼح‬
‫‪ -‬اﻳﺴﺘﺎﻳﻲ ﻃﺮح ﻫﺎدر ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان ﺷﻬﺮ‬
‫‪ -‬ﻋﺪم ﺗﺠﻬﻴﺰ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﺎده ‪ 5‬در اﻋﻤﺎل وﻇﺎﻳﻒ ﻧﻈﺎرﺗﻲ‬
‫‪ -‬ﻧﻘﺶ ﻏﻴﺮ ﻓﻌﺎل ﻣﺸﺎوران ﺑﻌﺪ از ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ٩‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﻧﻈﺎم ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﺷﻬﺮي‬

‫‪ -1‬اﻫﺪاف و وﻇﺎﻳﻒ اﺻﻼح ﻧﻈﺎم ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي در اﻳﺮان‬

‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ اﻟﮕﻮي راﻳﺞ ﻃﺮح ﻫﺎي ﺟﺎﻣﻊ – ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ‬
‫و ﺑﺨﺸﻲ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﻫﻴﺞ وﺟﻪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮي ﻧﻴﺎزﻫﺎ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ در ﻛﺸﻮر ﻧﻴﺴﺖ و ﻻزم اﺳﺖ از‬
‫روﻳﻜﺮدﻫﺎ و روﺷﻬﺎي ﻧﻮﻳﻦ ‪ ،‬ﻛﻪ در ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ و روﺷﻤﻨﺪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ در ﻛﻞ ﻛﺸﻮر ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ راﻫﺒﺮدي در ﺗﻤﺎم زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدي ‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ‪ ،‬ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﻨﻲ ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ و ﻏﻴﺮه ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد و از اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﻧﻈﺎم‬
‫ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻛﺸﻮر ﻧﻴﺰ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ از اﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻت ﺑﺮ ﻛﻨﺎر ﺑﻤﺎﻧﺪ ؛ اﻣﺎ ﻣﻮﺿﻮع ﻛﻠﻴﺪي در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻧﻴﺎزﻫﺎي اﺻﻠﻲ و اﻧﺘﺨﺎب راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻖ اﻫﺪاف اﺻﻼﺣﻲ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي راﻫﺒﺮدي ﻣﺘﻜﻲ ﺑﻪ زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ و زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎري از آﻧﻬﺎ ﻫﻨﻮز در اﻳﺮان ﺑﻪ‬
‫ﺧﻮﺑﻲ ﺷﻜﻞ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ و ﻳﺎ ﻧﻬﺎدﻳﻨﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺮورت رو ﺑﻪ رﺷﺪ و ﮔﺴﺘﺮش دارد ‪ .‬در واﻗﻊ روال‬
‫ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻛﺸﻮر ﺑﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺜﻞ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻼت و روﻳﻪ ﻫﺎي اﺟﺮاﻳﻲ رﻳﺸﻪ دار اﺳﺘﻮار‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس دﻳﺪﮔﺎﻫﺎ و روﺷﻬﺎي اﻟﮕﻮي ﻃﺮح ﺟﺎﻣﻊ – ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ‬
‫ﺳﺮﻳﻊ اﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻼت و روﻳﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ و در ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﻪ ﻳﻚ رﺷﺘﻪ اﻗﺪاﻣﺎت‬
‫اﺻﻼﺣﻲ و ﺗﺪرﻳﺠﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان " دوره ي ﮔﺬار" ﻧﻴﺎز دارد ‪.‬‬

‫ﭘﺬﻳﺮش ﺷﺮاﻳﻂ دوران ﮔﺬار اﻳﺠﺎب ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ اوﻻ از ﻧﻔﻲ ﻣﻄﻠﻖ ﮔﺬﺷﺘﻪ و از ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻛﻮرﻛﻮراﻧﻪ از اﻟﮕﻮي ﻏﻴﺮ‬
‫ﺑﻮﻣﻲ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺷﻮد ‪ .‬ﺛﺎﻧﻴﺎ از ﺗﻤﺎم اﻣﻜﺎﻧﺎت و ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد و ﺗﻤﺎم ﺗﺠﺎرب ﺣﺎﺻﻠﻪ در ﻃﻮل ﭼﻬﺎر ﺳﺎل‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ اﺣﺴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ ،‬ﺛﺎﻟﺜﺎ اﻗﺪاﻣﺎت اﺻﻼﺣﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺪرﻳﺠﻲ و ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺟﺮا در‬
‫آﻳﺪ و راﺑﻌﺎ اﻗﺪاﻣﺎت اﺻﻼﺣﻲ در ﺗﻤﺎم زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﺷﻬﺮي ) ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ‪،‬‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ‪ ،‬ﻋﻠﻤﻲ و ﭘﮋوﻫﺸﻲ ‪ ،‬اﺟﺮاﻳﻲ و‪(...‬در ﭼﺎرﭼﻮب ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺸﺨﺺ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ و ﻣﻨﻈﻢ ‪،‬‬
‫ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺷﻮد ‪ .‬در ﻗﻮاﻧﻴﻦ ‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻼت ‪ ،‬ﻧﻬﺎدﻫﺎ ‪ ،‬روﻳﻪ ﻫﺎ و روﻧﺪﻫﺎي ﺟﺎري ﻋﻨﻠﺼﺮ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻔﻴﺪي وﺟﻮد دارد‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ﺑﺎزﺷﻨﺎﺳﻲ و ﺑﺎزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺧﻼق و ﻓﻌﺎل در ﻓﺮاﻳﻨﺪ اﺻﻼح ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫در ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﻴﺮ ﮔﺎم ﻫﺎي اﻣﻴﺪ ﺑﺨﺸﻲ در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻧﻌﻜﺎس‬
‫اﻫﺪاف و ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﭘﺎﻳﺪار ‪ ،‬ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ و ﻣﻴﺮاث ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ‪ ،‬ﺗﻤﺮﻛﺰ زداﻳﻲ و ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫رﻳﺰي ﻣﺤﻠﻲ ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ اﺧﺘﻴﺎرات ﺷﻬﺪاري ﻫﺎ و ﺷﻮراﻫﺎ و‪ ....‬در ﺳﻨﺪ ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ و ﻗﺎﻧﻮن ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﺳﻮم و ﭼﻬﺎرم ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻛﺸﻮر اﺷﺎره ﻛﺮد ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺪوﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات ﺟﺪﻳﺪ در زﻣﻴﻨﻪ ي آﻣﺎﻳﺶ ﺳﺮزﻣﻴﻦ‬
‫و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي ﻣﺜﻞ ﺗﻬﻴﻪ ي ﻃﺮح ﻫﺎي ﻛﺎﻟﺒﺪي ﻣﻠﻲ و ﻣﻨﻄﻘﻪ اي وﻧﺎﺣﻴﻪ اي ‪ ،‬ﻃﺮح ﻫﺎي آﻣﺎﻳﺶ‬

‫‪  ١٠‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫اﺳﺘﺎﻧﻲ ‪ ،‬ﻃﺮح ﻫﺎي ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ي ﺷﻬﺮي ‪ ،‬ﻇﻮاﺑﻂ آﻣﺎﻳﺶ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ‪ ،‬ﺿﻮاﺑﻂ ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﻲ و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزي اﺳﻜﺎن‬
‫ﻏﻴﺮ رﺳﻤﻲ ‪ ،‬ﺿﻮاﺑﻂ ﺑﻬﺴﺎزي ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﺷﻬﺮي و ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻨﻬﺎ ‪ ،‬در ﻣﺠﻤﻮع ‪ ،‬ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ آﻏﺎز ﺗﺤﻮل در ﻧﻈﺎم ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﺷﻬﺮي ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ از اﻧﺠﺎم ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻣﺘﻌﻌﺪ در زﻣﻴﻨﻪ‬
‫ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺑﻨﻴﺎدي و ﻛﺎرﺑﺮدي ﺷﻬﺮﺳﺎزي و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮي ﻳﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﻔﻴﺪي را ﺑﺮاي ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻤﺖ اﺻﻼح و ﺑﻬﺒﻮد ﻧﻈﺎم ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮي و روﺳﺘﺎﻳﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪ -2‬راﻫﺒﺮدﻫﺎي اﺻﻼح ﻧﻈﺎم ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي در اﻳﺮان‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﺪاف و وﻇﺎﻳﻒ ﻳﺎد ﺷﺪه در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺻﻼح ﻧﻈﺎم ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﺷﻬﺮي در اﻳﺮان و ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﻜﻼت ﻣﻮﺟﻮد در ﻫﺸﺖ ﺣﻮزه ي ﻛﺎرﻛﺮدي ﻣﻲ ﺗﻮان راﻫﺒﺮدﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﺑﺮاي ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻤﺖ اﻫﺪاف را ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ راﻫﺒﺮدﻫﺎي دراز ﻣﺪت و ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد ‪:‬‬

‫اﻟﻒ – راﻫﺒﺮدﻫﺎي دراز ﻣﺪت‬

‫‪ ‬ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ در وﻇﺎﻳﻒ ﻃﺮح ﻫﺎي آﻣﺎﻳﺶ و ﻃﺮح ﻫﺎي ﻛﺎﻟﺒﺪي ﻣﻠﻲ و ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ‪ ‬‬
‫‪ ‬ﺗﺪوﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺎﻣﻊ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻛﺸﻮر ‪ ‬‬
‫‪ ‬ﺗﺪوﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺎﻣﻊ اﺳﺘﻔﺎده از زﻣﻴﻦ ‪ ‬‬
‫‪ ‬ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻧﻈﺎم ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﻲ ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان ‪ ‬‬
‫‪ ‬اﺻﻼح و ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻧﻈﺎم ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮي در ﺳﻄﻮح ﻣﻠﻲ ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻪ اي و ﻣﺤﻠﻲ ‪ ‬‬
‫‪ ‬ﺑﺎزﻧﮕﺮي در ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻣﺸﺎور ﺷﻬﺮﺳﺎز در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ ‬‬
‫‪ ‬ﺗﺪوﻳﻦ و ﺗﺼﻮﻳﺐ دﺳﺘﻮر ﻛﺎر ﻣﻠﻲ ‪ 21‬در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار ﺷﻬﺮي ‪ ‬‬

‫ب – راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت ‪ ‬‬

‫‪ ‬اﺣﻴﺎ و ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﻮﺟﻮد در ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﭘﺎﻳﺪار ﺷﻬﺮي ‪ ‬‬

‫‪ ‬ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻫﻤﻜﺎري و ﻫﻤﻔﻜﺮي ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻣﺴﺌﻮل و ﻣﻮﺛﺮ در ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﺷﻬﺮي ‪ ‬‬
‫‪ ‬ﻓﻌﺎل ﻛﺮدن ﺷﻬﺮداري ﻫﺎ و ﺷﻮراﻫﺎ در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي ‪ ‬‬
‫‪ ‬ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻧﻘﺶ ﻣﺸﺎوران و ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﻲ در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي ‪ ‬‬
‫‪ ‬اﺻﻼح ﭼﻬﺎر ﭼﻮب اﻧﻮاع ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎﺗﻬﺎي ﻃﺮﺣﻬﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي ‪ ‬‬
‫‪ ‬ﭘﻴﮕﻴﺮي اﻫﺪاف ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎرم در زﻣﻴﻨﻪ ي ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﺷﻬﺮي ‪ ‬‬
‫‪ ‬ﺗﺸﻮﻳﻖ و ﻫﺪاﻳﺖ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ و ﺗﺸﻜﻞ ﻫﺎي ﻏﻴﺮ دوﻟﺘﻲ در ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﺷﻬﺮي‬
‫‪ -‬ﺗﺪوﻳﻦ و اﻧﺘﺸﺎر اﻧﻮاع راﻫﻨﻤﺎﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‬

‫‪  ١١‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫‪ -‬آﻣﻮزش و ﺗﺮوﻳﺞ روﻳﻜﺮد ﻫﺎ و روش ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‬
‫ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺘﻮاي ﺑﺮﺧﻲ از ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي‬
‫‪ -1‬ﭘﺮوژه اﻳﺠﺎد ﻧﻈﺎم ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﻲ در ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان ﻛﺸﻮر‬
‫‪ -2‬ﭘﺮوژه ﺗﻌﺮﻳﻒ اﻧﻮاع ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي )ﺑﺮ اﺳﺎس روﻳﻜﺮد راﻫﺒﺮدي(‬
‫‪ -3‬ﭘﺮوژه ﺗﻬﻴﻪ اﻧﻮاع راﻫﻨﻤﺎﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان ﺷﻬﺮي‬
‫‪ -4 ‬ﭘﺮوژه اﺻﻼح اﺳﻨﺎد ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان ﺷﻬﺮي‬
‫اﺳﻨﺎد ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان ﺷﻬﺮي را ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -1‬اﺳﻨﺎد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي ﻃﺮح ﻫﺎي راﻫﺒﺮدي ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان ﺷﻬﺮي‬
‫اﺳﻨﺎد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي ﻃﺮح ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان ﺷﻬﺮي در واﻗﻊ اﺳﻨﺎدي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز‪ ،‬اﻫﺪاف‪ ،‬راﻫﺒﺮد‬
‫ﻫﺎ و ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ را ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ راﻫﻜﺎرﻫﺎي اﺟﺮاﻳﻲ )ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ‪،‬ﻃﺮح ﻫﺎ‪،‬ﭘﺮوژه ﻫﺎ( درزﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي‬
‫اﺻﻠﻲ ﻣﺜﻞ ﺟﻤﻌﻴﺖ و اﺷﺘﻐﺎل‪ ،‬ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮي زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮي‪ ،‬ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ‪ ،‬زﻳﺮ ﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﻫﺎ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎت و ﻏﻴﺮه ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ اﻳﻦ اﺳﻨﺎد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ‪،‬روﺷﻦ‪ ،‬ﺳﺎده و ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻨﺎد ﺗﺪوﻳﻦ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﭘﺲ از ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﻨﺎد رﺳﻤﻲ و ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻃﺮح راﻫﺒﺮدي ﺗﻮﺳﻌﻪ و‬
‫ﻋﻤﺮان ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﺒﻨﺎي ﻋﻤﻞ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫اﺳﻨﺎد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از اﺳﻨﺎد ﻣﻜﺘﻮب و اﺳﻨﺎد ﺗﺼﻮﻳﺮي)ﻧﻘﺸﻪ‪ ،‬ﻧﻤﻮدار‪ ،‬ﺟﺪول و ﻏﻴﺮه(‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻋﻨﺎﺻﺮ و اﺟﺰاء و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان ﺷﻬﺮي را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻣﻮرد اﺳﺘﻨﺎد و اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻬﺎد ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮﻻن‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮان اﺟﺮاﻳﻲ‪،‬ﻣﺸﺎوران ﻃﺮح ﻫﺎي‬
‫ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ و ﻋﺎﻣﻪ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫اﺳﻨﺎد اﺻﻠﻲ ﻃﺮح ﻫﺎي راﻫﺒﺮدي ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ -‬ﭼﻜﻴﺪه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﺎﻳﻪ)ﻧﻮﺷﺘﺎري و ﺗﺼﻮﻳﺮي(‬
‫‪ -‬ﻣﻌﺮﻓﻲ و ﺗﺸﺮﻳﺢ اﻫﺪاف‪ ،‬راﻫﺒﺮد ﻫﺎ و ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان)ﻧﻮﺷﺘﺎري و ﺗﺼﻮﻳﺮي(‬
‫‪ -‬ﻣﻌﺮﻓﻲ و ﺗﺸﺮﻳﺢ اﻟﮕﻮي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان ﺷﻬﺮ)ﻧﻮﺷﺘﺎري و ﺗﺼﻮﻳﺮي(‬
‫‪ -‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻃﺮح ﻫﺎي ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ ﭘﺎﻳﻪ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ و ﻣﻮﺻﻌﻲ)ﻧﻮﺷﺘﺎري و ﺗﺼﻮﻳﺮي(‬
‫‪ -‬ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﻴﺎر ﻫﺎي ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻔﺎده از زﻣﻴﻦ)ﻧﻮﺷﺘﺎري و ﺗﺼﻮﻳﺮي(‬
‫‪ -2‬اﺳﻨﺎد ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن و ﮔﺰارش ﻫﺎي ﺗﻮﺟﻴﻬﻲ ﻃﺮح‬
‫ﮔﺰارش ﻫﺎ و اﺳﻨﺎد ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن ﻃﺮح راﻫﺒﺮدي ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت‪ ،‬ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ اﻃﻼﻋﺎت و ﻣﺪارﻛﻲ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ دﻻﻳﻞ و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺳﺎزي و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻧﺤﻮه اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ارزﻳﺎﺑﻲ‬
‫ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎرا ﺑﺮاي ﺗﺪوﻳﻦ ﻃﺮح ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻨﺪ و ﻋﻠﻤﻲ و ﺑﺎ ﺗﻔﻀﻴﻞ ﻛﺎﻓﻲ‪ ،‬ﺗﺸﺮﻳﺢ‬
‫و ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺰارش ﻫﺎ ﺟﺰوه اﺳﻨﺎد رﺳﻤﻲ ﻃﺮح ﻣﺤﺴﻮب ﻧﻤﻲ ﺷﻮد وﻟﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮاﺟﻊ‬

‫‪  ١٢‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﻴﺢ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﻲ‪ ،‬ارزﻳﺎﺑﻲ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺐ و ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﻃﺮح ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده و اﺳﺘﻨﺎد‬
‫ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻣﺴﺌﻮل‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮان وﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ذﻳﺼﻼح ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﮔﺰارش ﻫﺎي ﺗﻮﺟﻴﻬﻲ و اﺳﻨﺎد‬
‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻃﺒﻖ ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮح‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﺳﻨﺎد رﺳﻤﻲ ﻃﺮح‬
‫ﺗﺪوﻳﻦ ود‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻛﻪ در ﻣﻮارد ﻻزم ﺑﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﻗﺎﺑﻞ ارﺟﺎع ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮔﺰارش ﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ -‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﻬﺮ ‪ ،‬ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن و ﻧﺎﺣﻴﻪ)ﻧﻮﺷﺘﺎري و ﺗﺼﻮﻳﺮي(‬
‫‪ -‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﺎﻳﻪ ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ)ﻧﻮﺷﺘﺎري و ﺗﺼﻮﻳﺮي(‬
‫‪ -‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﺎﻳﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ و ﺳﻜﻮﻧﺖ)ﻧﻮﺷﺘﺎري و ﺗﺼﻮﻳﺮي(‬
‫‪ -‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﺎﻳﻪ ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ)ﻧﻮﺷﺘﺎري و ﺗﺼﻮﻳﺮي(‬
‫‪ -‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﺎﻳﻪ اﻗﺘﺼﺎدي و اﺷﺘﻐﺎل)ﻧﻮﺷﺘﺎري و ﺗﺼﻮﻳﺮي(‬
‫‪ -‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﺎﻳﻪ ﻛﺎﻟﺒﺪي‪ -‬ﻓﻀﺎﻳﻲ)ﻧﻮﺷﺘﺎري و ﺗﺼﻮﻳﺮي(‬
‫‪ -‬ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪي و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت)ﻧﻮﺷﺘﺎري و ﺗﺼﻮﻳﺮي(‬

‫‪  ١٣‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ ﺷﺎرﺳﺘﺘﺎن‬
‫ﺑﺎآﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﻓﺮﺮﻳﻮر ﺻﺪري ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﺷ‬
‫ي‬ ‫ﺼﺎﺣﺒﻪ‬
‫ﻣﺼ‬

‫ﺳﻴﻦ‬
‫ﻄﻔﺎ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ااي از ﺷﻜﻞ ﮔﮔﻴﺮي ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳ‬
‫ﻟﻄ‬
‫ﺪ؟‬
‫اﻳﺮان را ذﻛﺮ ﻛﻨﻴﺪ‬
‫ﺸﺎور در ن‬
‫ﻣﺸ‬

‫ﺷﻜﻞ اﻣﺮوزي ﻧﺒﻧﺒﻮد ‪ ،‬ﻛﻢ ﻛﻢ ﺷ‬

‫ﺷﻜﻞ‬ ‫دوﻟﺖ در اﻳﺮان ﺑﻪ ﺷ‬
‫درر ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺖ‬
‫ﻴﺪا ﻛﺮد وزارت داﺧﻠﻪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻋﻤﺮان‬
‫ﺷﺪ و رﺳﻤﻴﺖ ﭘﻴﺪ‬
‫دووﻟﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺪ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﻬﺮداري ﻫﺎ و ﺷﻬﺮ ﻫﺎ ( ﻣﻲ ﭘﺮداﺧﺖ و‬
‫ﺷﻬﻬﺮي ) ط‬
‫ﺳﺎﻟﻪ ي اول )ﺗﻮﺳﻌﻌﻪ ي ﻣﻠﻲ‬
‫در ان زﻣﺎن ﺣﻀﻮﻮر ﻓﻌﺎﻟﻲ از ﺑﺮﻧﻧﺎﻣﻪ ي ‪ 7‬ﻪ‬
‫ﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ر‬
‫ﻫﻤﻤﻴﻨﻄﻮر وزارت داﺧﻠﻪ و ﺑﺨﺶ‬
‫ﭽﻨﻴﻦ در‬
‫رﺟﻲ ﺑﺮاي ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻃﺮح ﺟﺎﻣﻊ ﺗﻬﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪ ﻫﻤﭽ‬
‫ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاددي ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﻣﺸﺎور ﺧﺎ ﻲ‬
‫اﻳﺮﺮان( ﭘﻴﺶ ﻲ‬
‫ﺠﺎر و ﺳﻨﻨﺪج ﻃﻃﺮح‬
‫ﺳﺎن ﻣﺸﺎور ﺧﺎررﺟﻲ ﺑﺮاي ﺷﻬﺮﺮﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﺑﻴﺠ‬
‫ﺳﺎﻟﻪ ي دوم ﻫﻢ ﺗﻌﻌﺪادي ﻣﻬﻨﺪﺳ‬
‫ﺑﺮﻧﻧﺎﻣﻪ ي ‪ 7‬ﻪ‬
‫داددﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻧﻧﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ي ﻣﻬﻨﻨﺪﺳﻴﻦ‬

‫ﺳﺎﻟﻪ ي ﺳﻮم ﺗﻌﺪﺪادي ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﻣﺸﺎور اﻳﺮاﻧﻲ‬
‫از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ي ‪ 5‬ﺳ‬
‫ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻃﺮح ﺟﺎﻣﻊ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﺷﻮراي‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﺪادي از ﺷ‬
‫ﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ي‬
‫ﺷﺪ و ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ‬
‫ﺸﺎور ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷ‬
‫ﻣﺸ‬
‫ﻋﺎﻟﻟﻲ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ ‪ ،‬وزارت آﺑﺎداﻧﻲ وﻣﺴﻜﻦ ﺑﻪ وزارت ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺗﻐﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎم ﭘﻴﺪا ﻛﻛﺮد ‪.‬‬

‫ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﻣﺸﺎورره ﺧﺼﻮﺻﻲ ﭼﻴﺴﺖ ؟‬

‫ﺖ‬ ‫ﺪه ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺸﻜ‬
‫ﻜﻼت‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﻋﻤﺪ‬

‫ﭘﻴﺶ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ ،‬ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬

‫ﺧﺪﻣﺎت ﻃﺮح ﻫﺎ ﻛﻪﻪ ‪ 20‬ﺳﺎل ﺶ‬
‫ت‬ ‫اوﻟﻴﻟﻴﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﺮﺑﺑﻮط ﻣﻴﺸﻮد ﺑﻪﻪ ﺷﺮح‬
‫ﺣﻖ اﻟﺰﺣﻤﻪ‬
‫ﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻣﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻣﺸﺎور ﺷﺪ ﻛﻪ ﻖ‬
‫ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻴﻦ وزارﺗﺨ‬
‫ﺴﺌﻮل ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺞ ﺳﺎ‬
‫ﻣﺴ‬
‫ﻣﻲ ﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﻂ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮﻮدﺟﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﻲ‬
‫ﺗﻮﺳ‬

‫ﻋﺎﻟﻲ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ‪ ،‬ﻃﺮح اي‬

‫ﻛﺎر ﺷﻮراي ﻲ‬
‫ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ ‪ ،‬ﻛﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪ ر‬
‫اواﻳﻳﻞ ﻃﺮح ﻫﺎ ﺗﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ ﻪ‬
‫ﻣﻬﻬﻨﺪﺳﻴﻦ را ﺑﺮررﺳﻲ ﻣﻴﻜﺮدﻧﺪ ‪ .‬ﻛﻪ ﻋﻤﺪه ﺗﺮﻳﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﺮﻛﻛﺖ ﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺪﺳﻴﻦ ﻣﺸﺎور ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺑﺮ ﻣﻣﻴﮕﺮدد ﺑﻪ‬
‫ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬و ﻫﻫﻤﭽﻨﻴﻦ از‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺷﻬﺮﺮداري ﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻣﺠﺮي ﻃﺮح ﺎ‬
‫ﻦ‬ ‫ﺣﻬﺎ و‬
‫ﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ در ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮﺣ‬
‫راﺑﻄ‬
‫ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪،‬‬
‫ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻨﺎﻗﻗﺼﻪ ﺻﻮرت ﻲ‬
‫ﺸﻜﻼت اﺧﻴﺮ ﻣﻣﻴﺘﻮان ﺑﻪ ﻧﺤﻮهه اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻬﻨﻨﺪﺳﻴﻦ ﻣﺸﺎور اﺷﺎره ﻛﺮد ﻪ‬
‫ﻣﺸ‬
‫ﻛﻪ اﻳﻦ روش ﻣﻮﻮﺟﺐ ﺻﺮف ﻫﻫﺰﻳﻨﻪ و زﻣﺎن ززﻳﺎدي ﻣﻲ‬
‫اﺟﺮاﻳﻲ ﻣﻴﺸﻮد ‪ ،‬ﻪ‬
‫ﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻨﺎﻗﺼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺘﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﻛﺎرﻫﺎي‬
‫ﻪ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺪ‬ ‫ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻛﺎري ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ‬
‫ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ داراي ﺻ‬
‫روش ﺷﺮﻛﺖ ﻲ‬
‫ﺷﻮﻮد ‪ .‬از اﻳﻦ ش‬

‫‪١٤‬‬
 ‫از ﻣﺸﻜﻼت دﻳﮕﺮ ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺣﻖ اﻟﺰﺣﻤﻪ و ﻧﺤﻮه ﭘﺮداﺧﺖ ﺣﻖ اﻟﺰﺣﻤﻪ اﺷﺎره ﻛﺮد ‪ .‬ﻛﻪ اﻛﺜﺮا ﭘﺮداﺧﺖ‬
‫ﺣﻖ اﻟﺰﺣﻤﻪ زﻣﺎن ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ ) ‪1‬ﺗﺎ ‪ ( 3‬ﻋﻘﺐ ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ﻛﻪ ﻧﺮخ ﺗﻮرم ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻪ از ارزش آن ﻛﺎﺳﺘﻪ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﺎﻟﻲ ﻛﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻣﺸﺎور ﻣﻴﺸﻮد ﺑﺎﻋﺚ ﭘﺎﻳﻴﻦ آﻣﺪن ﺳﻄﺢ ﻛﻞ ﺣﺮﻓﻪ ﻣﻴﺸﻮد ‪.‬‬

‫آﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﺑﺮاي ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻴﺰ ﻣﺸﻜﻞ دارﻳﺪ ؟‬

‫اوﻟﻴﻦ ﻣﺸﻜﻞ در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ در دﺳﺘﺮس ﻧﺒﻮدن اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ در ﻛﺸﻮر ﻣﺎ اﻃﻼﻋﺎت زﻳﺮ ﺳﻨﮓ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺸﻜﻞ دوم اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﺮاي ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ دو ﻣﻨﺒﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻳﻢ ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت اﻳﻦ دو ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫ﻣﻐﺎﻳﺮت دارﻧﺪ و ﻣﺸﻜﻞ ﺳﻮم اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻣﻨﺒﻊ ﺳﻮﻣﻲ ﭘﻴﺪا ﺷﺪ ﺑﺎ دو ﻣﻨﺒﻊ ﻗﺒﻠﻲ ﻣﻐﺎﻳﺮت دارد ‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ‬
‫ﭼﻬﺎرم در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﺑﻪ روز ﻧﺒﻮدن اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻗﺎﺑﻞ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺮداري اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪  ١٥‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ب(‬
‫ﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺟﻨﺎﺎب آﻗﺎي دﻛﻛﺘﺮ اﺣﻤﺪﻳﺎن ) ﺷﺮﻛﺖ ﻣ‪Ĥ‬ب‬
‫ﻣﺼ‬

‫ﻄﻒ ﻣﻴﻜﻨﻴﺪ ﻣﻣﺸﻜﻼت ﺷﺮﻛﻛﺖ ﻫﺎي ﺷﻬﺮﺮﺳﺎزي را ﺷﺮﺮح دﻫﻴﺪ ؟‬

‫ﻟﻄ‬

‫ﺳﺎل ‪63‬‬ ‫ﺳﺖ ) ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺑﻮدن آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ط‬

‫ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻴﺸﻮد ﺑﻪ ﺳ‬ ‫ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت ﻫﺎﺳ‬
‫ﻗﻌﻲ ﻧﺒﻮدن ح‬
‫ﺸﻜﻞ اﺻﻠﻲ واﻗﻌ‬
‫ﻣﺸ‬
‫ﺟﻮد دارد ‪.‬‬
‫ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺷﺮح ﺧﺪﻣﻣﺎﺗﻬﺎي ﺗﻴﭗ وﺟ‬
‫ﻲ‬ ‫ﺼﻮﺻﺎ‬
‫ﺟﻮد دارد ‪ ،‬ﻣﺨﺼ‬ ‫(ﻛﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﻖ‬
‫ﺗﺤﻘﻖ آﻧﻬﺎ ﻛﻤﺘﺮ وﺟ‬

‫اﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺎﺧﻴﺮ در ﭘﺮدااﺧﺖ ﺣﻖ‬

‫ﺑﻪ ﺣﺠﻢ ﺑﺎﻻي ﻛﻛﺎر ‪ ،‬ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺖ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻪ‬
‫ﺣﻖ اﻟﺰﺣﻤﻪ ﺖ‬
‫ﺸﻜﻞ ﺑﻌﺪي ﻖ‬
‫ﻣﺸ‬
‫اﻟﺰﺰﺣﻤﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺷﻬﺮﺳﺎزي وﺟﻮد دارد ؟‬

‫ي‬ ‫ﭼﻪ ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺎﺳﻴﻴﺲ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي‬
‫ي‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﻪ‬

‫ﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﻲ را ﻧﺪﺪارﻳﻢ ‪.‬‬

‫ﻣﺸﻜﻞ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ در اﻳﺮان ﻓﺮﺮﻫﻨﮓ ﻛﺎر دﺳ‬
‫ﻞ‬ ‫ﺑﺰررﮔﺘﺮﻳﻦ‬

‫ﺴﺘﻴﺪ ؟‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎﺎ ﭼﻪ ﻣﺸﻜﻼﺗﺗﻲ روﺑﺮو ﻫﺴﺘ‬
‫ﻦ‬ ‫در زﻣﻴﻨﻪ‬
‫ر‬

‫ﻣﺸﻜﻼت زﻳﺎدي‬
‫ت‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻣﻮﺟﺐ‬
‫ت‬ ‫ﻳﻜﻜﻲ از ﻋﻤﺪه ﺗﺮﻳﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﻣﺎ ﺑﺮوز ﻧﺒﻮدن و در دﺳﺘﺮس ﻧﺒﻮدن‬
‫ﻴﺸﻮد ‪.‬‬
‫ﻣﻴﺸ‬

‫‪١٦‬‬
 ‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ) ﺷﺮﻛﺖ ﭘﺮداراز (‬

‫از دﻳﺪﮔﺎه ﺷﻤﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﭼﻪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ؟‬

‫اﺳﺎﺳﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻴﺸﻮد ﺑﻪ ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت ﻃﺮح ﻫﺎ ‪ ،‬ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت ﻃﺮح ﻫﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻴﺸﻮد ﺑﻪ‬
‫ﺳﺎل ‪ ، 63‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﻣﻜﺎن ﺗﺤﻘﻖ ﻃﺮح ﻫﺎ را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﺑﺨﺼﻮص ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ‬
‫ﻗﺮاردادﻫﺎي ﺗﻴﭗ دارﻧﺪ ‪ ،‬از ﻗﺮاردادﻫﺎي ﺗﻴﭗ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻃﺮح ﻫﺎي ﺟﺎﻣﻊ و ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ اﺷﺎره ﻛﺮد ‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻃﺮح ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ‪ ،‬ﺑﻪ روز ﻧﺒﻮدن آﻧﻬﺎﺳﺖ ؛ اﻏﻠﺐ اﻳﻦ ﻃﺮح ﻫﺎ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﭘﻴﺶ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه و‬
‫ﭘﺎﺳﺨﮕﻮي ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻃﺮاﺣﺎن ﺷﻬﺮي ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬و اﻳﻦ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻛﻤﺎﻛﺎن ﻣﻼك ﻋﻤﻞ ﻗﺮار ﻣﻲ‬
‫ﮔﻴﺮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻗﺮاردادﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺦ‬
‫دﻫﻨﺪه ي ﻧﻴﺎزﻫﺎ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻛﺎر ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻣﻴﺸﻮد ‪.‬‬

‫ﻣﺸﻜﻞ دﻳﮕﺮ ﻣﺎ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻴﺰان ﺣﻖ اﻟﺰﺣﻤﻪ و ﻧﺤﻮه ﭘﺮداﺧﺖ آن ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﻓﺮاواﻧﻲ ﻫﻤﺮاه‬
‫اﺳﺖ ‪ .‬روش ﺗﻌﻴﻦ دﺳﺘﻤﺰدﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ‪:‬‬

‫ﻣﺴﺎﺣﺖ * ﺟﻤﻌﻴﺖ‬ ‫*‬ ‫= ‪ A‬رﻳﺎل‬ ‫دﺳﺘﻤﺰد‬

‫دراﻳﻦ ﺻﻮرت رﻗﻢ دﺳﺘﻤﺰدﻫﺎ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻛﺎر ﺑﺴﻴﺎر وﺳﻴﻊ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﭘﺮداﺧﺖ ﺣﻖ‬
‫اﻟﺰﺣﻤﻪ ﺑﺎ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺎه ) و ﻳﺎ ﺳﺎل ( ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺻﻮرت ﻣﻴﮕﻴﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺧﻮد از ارزش ﺣﻖ اﻟﺰﺣﻤﻪ ﻣﻴﻜﺎﻫﺪ ‪.‬‬

‫اﻟﺒﺘﻪ ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ وﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻛﺸﻮر ﺿﺮﻳﺒﻲ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻌﺪﻳﻞ اﻋﻼم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ اﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎ ‪ 8‬ﺗﺎ ‪ 9‬ﻣﺎه ﺗﺎﺧﻴﺮ اﻋﻼم ﻣﻲ ﺷﻮد و در آن ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻮرم رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﻣﺸﻜﻞ دﻳﮕﺮ ﻣﺎ در راﺑﻄﻪ ﻣﻬﻨﺪس ﻣﺸﺎور ﺑﺎ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ در ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮح ﻫﺎ ﺳﺖ ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻗﺮاردادﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ ﺑﺎ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻪ اﺳﺖ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻈﺮ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ ) وزارت ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي‬
‫‪ ،‬ﺷﻬﺮداري ﻫﺎ و ‪ ( ...‬در آن اﻋﻤﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫در ﺿﻤﻦ راﺑﻄﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﻣﺸﺎور ﺑﺎ ﺷﻬﺮداري ﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺠﺮي ﻃﺮح ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﻓﺮاواﻧﻲ ﻫﻤﺮاه‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﻣﺸﻜﻞ دﻳﮕﺮ ﻣﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎﻳﺎن اﻏﻠﺐ ﭘﺮوژه ﻫﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ GIS‬از ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ‬
‫ﺷﻬﺮﺳﺎزي در ﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ؛ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت در ﻗﺎﻟﺐ ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ GIS‬ﻧﻤﻲ ﮔﻨﺠﺪ ) ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬
‫ﺑﻪ روز ﻧﺒﻮدن ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت (‪ .‬در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎي ﻃﺮح ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻪ ﺻﻮرت دﺳﺘﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻴﮕﺮﻓﺘﻪ ‪ ،‬در‬
‫ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎﻳﺎن ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ GIS‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن دﺳﺘﻤﺰد ﻗﺪﻳﻢ از ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي‬

‫‪  ١٧‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻮدن ﺗﻴﻢ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﺎﻳﻴﻦ آﻣﺪن ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻛﺎر‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ ؛ زﻳﺮا ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻛﺎر در ﺳﻄﺢ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ درك ﺑﻬﺘﺮ آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ‪ GIS‬ﻣﻮﺟﺐ ﺻﺮف ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻴﮕﺮدد ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت‬
‫ذﻛﺮ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺣﻖ اﻟﺰﺣﻤﻪ اي در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ داده ﻧﻤﻴﺸﻮد ‪.‬‬

‫ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻣﺸﻜﻼت ‪ ،‬ﺑﺤﺚ اﻃﻼﻋﺎت و آﻣﺎر اﺳﺖ ‪ .‬در ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻃﻼﻋﺎت و آﻣﺎر ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﺎﻣﻪ ي ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﺴﻜﻦ وﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺑﻪ راﺣﺘﻲ در اﺧﺘﻴﺎر ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ ؛ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن اﻃﻼﻋﺎت و آﻣﺎر‬
‫ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﮔﺰاف از ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ) ﺧﺼﻮﺻﺎ ﻣﺮﻛﺰ آﻣﺎر اﻳﺮان ( درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ) .‬اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ روﻳﻪ ﻣﺮﻛﺰ آﻣﺎر از‬
‫اﺑﺘﺪاي ﺳﺎل ‪ 87‬آﻏﺎز ﺷﺪه اﺳﺖ( ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﻣﺎده ي ‪ 8‬ﻗﺎﻧﻮن ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ ﺷﻬﺮﺳﺎزي و ﻣﻌﻤﺎري ﻛﻠﻴﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎ‬
‫ﻣﻮﻇﻔﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺎم در اﺧﺘﻴﺎر ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﺎت‬
‫ﭘﻲ در ﭘﻲ و ﻃﻮﻻﻧﻲ و ﺑﻌﻀﺎ در ﻗﺒﺎل ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻣﺠﺎز در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺎ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ي دﻳﮕﺮ در اﻳﻦ‬
‫راﺑﻄﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻣﻨﻴﺘﻲ اﺳﺖ ؛ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ در راﺳﺘﺎي اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺷﻬﺮي ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻧﻈﻴﺮ‬
‫آﻣﺎر ﺟﺮم ‪ ،‬اﻋﺘﻴﺎد ‪،‬ﺗﺼﺎدﻓﺎت و ‪ ...‬دارﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻣﻨﻴﺘﻲ اﻳﻦ آﻣﺎر و اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ در اﺧﺘﻴﺎر‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬در دﻧﻴﺎي اﻣﺮوز ﻣﻌﻤﻮﻻ اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺎم ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺎﻧﻚ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ و ﺳﭙﺲ ﺷﺒﻜﻪ ي‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ در ﻣﻲ آﻳﺪ ‪ .‬در اﻳﺮان ﺿﻌﻒ ﻧﺒﻮد ﺑﺎﻧﻚ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻣﺤﺴﻮس اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺸﻜﻞ دﻳﮕﺮ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬در دﺳﺘﺮس ﻧﺒﻮدن آﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ ﻣﻴﺘﻮان ﮔﻔﺖ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه ﻛﺎر‬
‫ﺷﻬﺮﺳﺎزي در اﻳﺮان ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﻣﺸﻜﻞ دﻳﮕﺮ در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص ﻣﻐﺎﻳﺮت ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ اﺳﺖ ‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺮداري اﺳﺖ ‪.‬‬

‫از دﻳﮕﺮ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﺑﻴﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي ‪ ،‬ﺷﻬﺮداري و ﻣﻴﺮاث ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﺷﺎره‬
‫ﻛﺮد ‪ .‬اﺻﻮﻻ روﻳﻜﺮد ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻴﺮاث ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮ ﺣﻔﻆ وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺎﻧﻊ اﺟﺮاي ﭘﺮوژه ﻫﺎ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺷﻬﺮداري ﻫﺎ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﺨﺮﻳﺐ و ﺑﺎزﺳﺎزي ) ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺑﻠﺪوزري (‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﺗﺎ ﺷﻬﺮداري ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻴﺮاث ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻧﻴﺰ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺴﻜﻦ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺑﺮ ﺳﺮ‬
‫ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﻓﺮﺳﻮده و ﺑﺎ ارزش ﺑﻪ ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻧﺮﺳﻨﺪ ‪ .‬از ﻃﺮﻓﻲ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺪم ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﻴﻦ‬
‫ﻃﺮح ﻫﺎي ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﻓﺮﺳﻮده ﺷﺪه ‪ ،‬ﻣﺜﻼ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺘﻮﻟﻲ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﻓﺮﺳﻮده در ﺗﻬﺮان ﺷﻬﺮداري و در‬
‫اﻏﻠﺐ ﺷﻬﺮﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﺗﺎ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻳﻜﺴﺎن ﺑﺎﻓﺖ ﻓﺮﺳﻮده در‬
‫ﺗﻬﺮان و ﻛﺎﺷﺎن ﺧﺮوﺟﻲ ﻫﺎ و ﺳﻄﻮح اﺟﺮاﻳﻲ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺘﻔﺎوت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ‪.‬‬

‫‪  ١٨‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﻣﺸﻜﻞ دﻳﮕﺮ ﻃﺮح ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ﺳﺎزي ﺳﻜﻮﻧﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﻏﻴﺮ رﺳﻤﻲ اﺳﺖ ‪.‬ﻃﺮح ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزي ﺳﻜﻮﻧﺖ‬
‫ﮔﺎه ﻫﺎي ﻏﻴﺮ رﺳﻤﻲ در ﺳﺎل ‪ 1383‬ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ رﺳﻴﺪ و ﺑﻌﺪ از ان در ﭼﻨﺪ ﺷﻬﺮ ﻛﺸﻮر در ﺣﺎل اﺟﺮا اﺳﺖ در‬
‫اﻳﻦ ﻃﺮح ﻣﺸﻜﻞ ﺗﺮاﺷﻲ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ ) وزارت ﻣﺴﻜﻦ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ( ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺎﺧﻴﺮ در اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺸﺎوران‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻣﺎ ﭘﺮوژه اي در اﺳﻔﻨﺪ ‪ 85‬در ﻛﺮج اﻏﺎز ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪﺗﺎ ﺗﻴﺮ ﻣﺎه ‪ 87‬ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻲ‬
‫رﺳﻴﺪ وﻟﻲ ﻫﻨﻮز )اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ 50% (88‬ان ﻫﻢ اﺟﺮا ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ﭼﻮن ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ ﻣﺪام ﻣﺸﻜﻞ ﺗﺮاﺷﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و‬
‫ﻛﺎر را ﻗﺒﻮل ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ در ﭘﻬﻨﻪ ﻫﺎي ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻧﺸﻴﻦ ﻓﻘﺮ ‪،‬اﻋﺘﻴﺎد و وﺟﻮد ﺑﻨﺎ ﻫﺎي ﻣﺨﺮوﺑﻪ ﺑﻴﺪاد ﻣﻴﻜﻨﺪ و‬
‫ﺳﻄﺢ و ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ در ﺣﺪ ﻧﺎﭼﻴﺰ اﺳﺖ در اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻃﺮح ﻫﺎي‪  improvement‬روﻳﻜﺮدي ﺑﻠﺪوزري‬
‫دارﻧﺪ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ وﻟﻲ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺮدم اﻧﻬﺎ ﻣﻲ روﻧﺪ ﺟﺎي‬
‫دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺷﻜﻞ ﺳﻜﻨﻲ ﻣﻲ ﮔﺰﻳﻨﻨﺪ ﺻﻮرت ﻧﻤﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ در ﻣﻮرد ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻣﺮدم در ﭘﺮوژه ﻫﺎ ﭼﻴﺴﺖ ؟‬

‫روﻳﻜﺮد ﺟﺪﻳﺪ در ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻣﺸﺎرﻛﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻧﮕﺎه ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ و‬
‫ﻣﺸﻜﻼت را درك ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ اﻣﺎ ﺳﺎﻛﻨﺎن آن ﻣﺤﻞ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺸﻜﻼت را ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻛﻨﻨﺪ در واﻗﻊ اوﻟﻮﻳﺖ ﺑﻨﺪي‬
‫ﻣﺸﻜﻼت ﻳﻚ ﺟﻨﺒﻪ دﻳﮕﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ آن را درك ﻛﻨﺪ ﺳﺎﻛﻨﺎن از ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ ﻫﺎ دﻗﻴﻖ ﺗﺮ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫وي اﻓﺰود ﻃﺮح اﮔﺮﺑﺎ ﻣﺮدم و ﺑﺮاي ﻣﺮدم ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻮﻓﻖ ﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺸﺎرﻛﺖ اﻧﺮژي وﻫﺰﻳﻨﻪ زﻳﺎد ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ‬

‫وﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻳﻜﻲ ازﻋﻮاﻣﻞ ﻋﻤﻠﻲ ﻧﺸﺪن اﻳﻦ اﻣﺮ وﺑﺮوز ﻣﺸﻜﻼت در ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫آﻳﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻣﻨﻈﻢ وﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﻲ ﺷﺪن ﭘﺮوژه ﻫﺎ دارﻳﻢ؟‬

‫در اﻳﺮان ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﻘﺎم وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻳﻚ ﭘﺮوژه را اداره ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﻫﺮ ﻃﺮﺣﻲ ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﺿﻮاﺑﻄﻲ دارد‬
‫ﺷﻬﺮداري ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺴﻜﻦ وﺷﻬﺮﺳﺎزي‪،‬ﻧﻬﺎد ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﺮح ﻫﺎي ﺷﻬﺮي ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺸﺨﺼﻲ‬
‫دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‬

‫ﺿﻌﻒ ﺑﺪﻧﻪ ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻴﺸﻮد ﺿﻮاﺑﻄﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻣﺸﺎور ﻣﻲ دﻫﺪ دﻗﺖ ﻻزم در آن وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎش‬

‫‪  ١٩‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﻋﻠﻴﺰاده ) ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻘﺶ ﻣﺤﻴﻂ (‬

‫ﻟﻄﻔﺎ در ﻣﻮرد ﻣﺸﻜﻼت ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻴﺪ ؟‬

‫‪ - 1‬ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﻜﻼت ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻃﺮح ﻫﺎ در ﺗﺎﺛﻴﺮ اﻋﻤﺎل ﻧﻔﻮذﻫﺎ در ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻃﺮح ﻫﺎ ﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪ - 2‬ﺗﺎﺛﻴﺮ ودﺧﺎﻟﺖ ﻋﻮاﻣﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ در ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻃﺮح ﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺴﻴﺮ ﻓﻨﻲ ﻃﺮح ﻫﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -3‬ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮدﻛﻔﺎﻳﻲ ﺷﻬﺮداري ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻫﺪاﻳﺖ ﻃﺮح ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ درآﻣﺪزاﻳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪  .‬‬

‫‪ -4‬ﺑﺨﺸﻲ ﺑﻮدن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮاﻳﻲ را ﺑﻪ ﺷﺪت ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲ آورد ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ دﻳﮕﺮ ﻋﺪم وﺟﻮد ﻣﺘﻮﻟﻲ واﺣﺪ در اﺟﺮاي ﻛﺎرﻫﺎي ﺷﻬﺮي و ﻧﺎﺣﻴﻪ اي از ﺟﻤﻠﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﻫﺎ ‪،‬‬
‫ﺑﺨﺸﺪاري ﻫﺎ و ادارات و ﻧﻬﺎدﻫﺎي در ﮔﻴﺮ در ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻃﺮح ﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﻣﺸﻜﻞ ﺳﺎز ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪ - 5‬ﻋﺪم وﺟﻮد ﻧﻈﻢ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺑﻮدﺟﻪ ي ﻻزم در ﺟﻬﺖ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺐ و اﺟﺮاي ﻃﺮح ﻫﺎ‬

‫‪ - 6‬ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺎﻟﻲ و درﻳﺎﻓﺖ دﺳﺘﻤﺰد ﺑﺎ ﺗﺎﺧﻴﺮ‬

‫‪ - 7‬زﻣﺎن ﺑﺮ ﺑﻮدن ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻃﺮح ﻫﺎ‬

‫‪ -8‬ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮوز‬

‫‪ -9‬ﻛﺎﻫﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺷﺪن اﺟﺮاي ﻃﺮح ﻫﺎ ﺑﺎ ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد در ادارات و ﻧﻬﺎدﻫﺎ‬

‫‪ -10‬ﻧﺒﻮد ﺳﺎزﻣﺎن اﺟﺮاﻳﻲ ﻻزم ﺟﻬﺖ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ در ﺳﻄﺢ ﻛﻼن و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن ﻋﺪم ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ‬
‫ﻻزم ) ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ دوﻟﺘﻲ ( از ﻣﺸﺎوران در ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﺳﺒﺐ ﺑﺤﺮان ﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -11‬ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﻨﻲ در ﻧﺒﻮد ﻛﺎرﺷﻨﺎس و ﻣﺘﺨﺼﺺ در اﺟﺮاي ﻃﺮح ﻫﺎ ‪ ‬‬

‫‪ -12‬ﻋﺪم ﻧﻈﺎرت دﻗﻴﻖ در ﻃﻮل اﺟﺮاي ﻃﺮح ﻫﺎ ‪ ‬‬

‫‪  ٢٠‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي‬

‫ﻋﻤﺪه ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﻜﻼت ذﻛﺮ ﺷﺪه در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪ -1‬ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت ﻃﺮح ﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻴﺸﻮد ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ ، 63‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﻣﻜﺎن ﺗﺤﻘﻖ ﻃﺮح ﻫﺎ را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺪﻫﺪ‬
‫ﺑﺨﺼﻮص ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻗﺮاردادﻫﺎي ﺗﻴﭗ دارﻧﺪ ‪ ،‬از ﻗﺮاردادﻫﺎي ﺗﻴﭗ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻃﺮح ﻫﺎي‬
‫ﺟﺎﻣﻊ و ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ اﺷﺎره ﻛﺮد ‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻮﺟﻮد در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻃﺮح ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ‪ ،‬ﺑﻪ روز ﻧﺒﻮدن آﻧﻬﺎﺳﺖ ؛ اﻏﻠﺐ اﻳﻦ‬
‫ﻃﺮح ﻫﺎ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﭘﻴﺶ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه و ﭘﺎﺳﺨﮕﻮي ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻃﺮاﺣﺎن ﺷﻬﺮي ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬و اﻳﻦ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻛﻤﺎﻛﺎن ﻣﻼك ﻋﻤﻞ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي‬
‫ﻗﺮاردادﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻨﺪه ي ﻧﻴﺎزﻫﺎ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻛﺎر ﺷﻬﺮﺳﺎزي‬
‫ﻣﻴﺸﻮد ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﻣﺸﻜﻞ دﻳﮕﺮ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻴﺰان ﺣﻖ اﻟﺰﻫﻤﻪ و‬
‫ﻧﺤﻮه ﭘﺮداﺧﺖ آن ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﻓﺮاواﻧﻲ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﭘﺮداﺧﺖ ﺣﻖ اﻟﺰﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺎه ) و ﻳﺎ ﺳﺎل ( ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺻﻮرت ﻣﻴﮕﻴﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺧﻮد از ارزش ﺣﻖ اﻟﺰﻫﻤﻪ‬
‫ﻣﻴﻜﺎﻫﺪ ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ وﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻛﺸﻮر ﺿﺮﻳﺒﻲ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻌﺪﻳﻞ اﻋﻼم‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎ ‪ 8‬ﺗﺎ ‪ 9‬ﻣﺎه ﺗﺎﺧﻴﺮ اﻋﻼم ﻣﻲ ﺷﻮد و در آن ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻮرم رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪ - 3‬راﺑﻄﻪ ﻣﻬﻨﺪس ﻣﺸﺎور ﺑﺎ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ در ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮح ﻫﺎ‬

‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻗﺮاردادﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻪ اﺳﺖ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻈﺮ‬
‫ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ ) وزارت ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي ‪ ،‬ﺷﻬﺮداري ﻫﺎ و ‪ ( ...‬در آن اﻋﻤﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪ -4‬راﺑﻄﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﻣﺸﺎور ﺑﺎ ﺷﻬﺮداري ﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺠﺮي ﻃﺮح ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﻓﺮاواﻧﻲ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪ -5‬اﻣﺮوزه ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎﻳﺎن اﻏﻠﺐ ﭘﺮوژه ﻫﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ GIS‬از ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺷﻬﺮﺳﺎزي در‬
‫ﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ؛ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت در ﻗﺎﻟﺐ ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ GIS‬ﻧﻤﻲ ﮔﻨﺠﺪ ) ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﻪ روز ﻧﺒﻮدن‬
‫ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت (‪ .‬در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎي ﻃﺮح ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻪ ﺻﻮرت دﺳﺘﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻴﮕﺮﻓﺘﻪ ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ در‬
‫ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎﻳﺎن ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ GIS‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن دﺳﺘﻤﺰد ﻗﺪﻳﻢ از ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﻲ‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻮدن ﺗﻴﻢ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﺎﻳﻴﻦ آﻣﺪن ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻛﺎر ﺷﺪه اﺳﺖ ؛ زﻳﺮا‬
‫ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻛﺎر در ﺳﻄﺢ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ درك ﺑﻬﺘﺮ آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ) .‬اﻟﺒﺘﻪ‬

‫‪  ٢١‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ي ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ( ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ‪ GIS‬ﻣﻮﺟﺐ ﺻﺮف ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻴﮕﺮدد ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع در ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت ذﻛﺮ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﭘﺲ ﺣﻖ اﻟﺰﻫﻤﻪ اي در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ داده ﻧﻤﻴﺸﻮد ‪.‬‬

‫‪ -6‬ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻣﺸﻜﻼت ‪ ،‬ﺑﺤﺚ اﻃﻼﻋﺎت و آﻣﺎر اﺳﺖ ‪ .‬در ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻃﻼﻋﺎت و آﻣﺎر ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﺎﻣﻪ ي‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺴﻜﻦ وﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺑﻪ راﺣﺘﻲ در اﺧﺘﻴﺎر ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ ؛ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن اﻃﻼﻋﺎت‬
‫و آﻣﺎر ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﮔﺰاف از ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ) ﺧﺼﻮﺻﺎ ﻣﺮﻛﺰ آﻣﺎر اﻳﺮان ( درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ) .‬اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ روﻳﻪ ﻣﺮﻛﺰ‬
‫آﻣﺎر از اﺑﺘﺪاي ﺳﺎل ‪ 87‬آﻏﺎز ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﻣﺎده ي ‪ 8‬ﻗﺎﻧﻮن ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ ﺷﻬﺮﺳﺎزي و ﻣﻌﻤﺎري ﻛﻠﻴﻪ‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎ ﻣﻮﻇﻔﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺎم در اﺧﺘﻴﺎر ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ‬
‫ﻣﺮاﺟﻌﺎت ﭘﻲ در ﭘﻲ و ﻃﻮﻻﻧﻲ و ﺑﻌﻀﺎ در ﻗﺒﺎل ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻣﺠﺎز در اﺧﺘﻴﺎر آﻧﻬﺎ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ي‬
‫دﻳﮕﺮ در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻣﻨﻴﺘﻲ اﺳﺖ ؛ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ در راﺳﺘﺎي اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺷﻬﺮي ﻧﻴﺎز ﺑﻪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻧﻈﻴﺮ آﻣﺎر ﺟﺮم ‪ ،‬اﻋﺘﻴﺎد ‪،‬ﺗﺼﺎدﻓﺎت و ‪ ...‬دارﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻣﻨﻴﺘﻲ اﻳﻦ آﻣﺎر و اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ‬
‫ﺳﺨﺘﻲ در اﺧﺘﻴﺎر ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬در دﻧﻴﺎي اﻣﺮوز ﻣﻌﻤﻮﻻ اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺎم ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺎﻧﻚ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ و‬
‫ﺳﭙﺲ ﺷﺒﻜﻪ ي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ در ﻣﻲ آﻳﺪ ‪ .‬در اﻳﺮان ﺿﻌﻒ ﻧﺒﻮد ﺑﺎﻧﻚ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ اﺣﺴﺎس ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﻣﺸﻜﻞ دﻳﮕﺮ در ارﺗﺒﺎط اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬در دﺳﺘﺮس ﻧﺒﻮدن آﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ ﻣﻴﺘﻮان ﮔﻔﺖ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه ﻛﺎر‬
‫ﺷﻬﺮﺳﺎزي در اﻳﺮان ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ دﺳﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﻣﺸﻜﻞ دﻳﮕﺮ در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص ﻣﻐﺎﻳﺮت ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ اﺳﺖ ‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺮداري اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪ -7‬از دﻳﮕﺮ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﺑﻴﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي ‪ ،‬ﺷﻬﺮداري و ﻣﻴﺮاث ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬
‫اﺷﺎره ﻛﺮد ‪ .‬اﺻﻮﻻ روﻳﻜﺮد ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻴﺮاث ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮ ﺣﻔﻆ وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺎﻧﻊ اﺟﺮاي ﭘﺮوژه‬
‫ﻫﺎ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺷﻬﺮداري ﻫﺎ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﺨﺮﻳﺐ و ﺑﺎزﺳﺎزي ) ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﺷﻬﺮﺳﺎزي‬
‫ﺑﻠﺪوزري( ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﺗﺎ ﺷﻬﺮداري ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻴﺮاث ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻧﻴﺰ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺴﻜﻦ ﺷﻬﺮﺳﺎزي‬
‫ﺑﺮ ﺳﺮ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﻓﺮﺳﻮده و ﺑﺎ ارزش ﺑﻪ ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻧﺮﺳﻨﺪ ‪ .‬از ﻃﺮﻓﻲ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺪم ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ‬
‫ﺑﻴﻦ ﻃﺮح ﻫﺎي ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﻓﺮﺳﻮده ﺷﺪه ‪ ،‬ﻣﺜﻼ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺘﻮﻟﻲ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﻓﺮﺳﻮده در ﺗﻬﺮان ﺷﻬﺮداري و‬
‫در اﻏﻠﺐ ﺷﻬﺮﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﺗﺎ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻳﻜﺴﺎن ﺑﺎﻓﺖ ﻓﺮﺳﻮده‬
‫در ﺗﻬﺮان و ﻛﺎﺷﺎن ﺧﺮوﺟﻲ ﻫﺎ و ﺳﻄﻮح اﺟﺮاﻳﻲ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺘﻔﺎوت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ‪  .‬‬

‫‪ -8‬ﻧﺤﻮه اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﺷﻬﺮﺳﺎز ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻨﺎﻗﺼﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد از ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻛﺎر ﻣﻴﻜﺎﻫﺪ ﻳﻌﻨﻲ آﻧﻬﺎﻳﻲ‬
‫ﻛﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ و ﺳﻄﺢ ﻛﺎري ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮي دارﻧﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ‪ .‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﺧﻮد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺻﺮف‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ و زﻣﺎن ﻓﺮاوان دارد ‪.‬‬

‫‪  ٢٢‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫‪-9‬ﺗﺎﺛﻴﺮ ودﺧﺎﻟﺖ ﻋﻮاﻣﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ در ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻃﺮح ﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺴﻴﺮ ﻓﻨﻲ ﻃﺮح ﻫﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -10‬ﺑﺨﺸﻲ ﺑﻮدن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮاﻳﻲ را ﺑﻪ ﺷﺪت ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲ آورد ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ دﻳﮕﺮ ﻋﺪم وﺟﻮد ﻣﺘﻮﻟﻲ واﺣﺪ در اﺟﺮاي ﻛﺎرﻫﺎي ﺷﻬﺮي و ﻧﺎﺣﻴﻪ اي از ﺟﻤﻠﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﻫﺎ ‪،‬‬
‫ﺑﺨﺸﺪاري ﻫﺎ و ادارات و ﻧﻬﺎدﻫﺎي در ﮔﻴﺮ در ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻃﺮح ﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﻣﺸﻜﻞ ﺳﺎز ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪ -11‬ﻋﺪم وﺟﻮد ﻧﻈﻢ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺑﻮدﺟﻪ ي ﻻزم در ﺟﻬﺖ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺐ و اﺟﺮاي ﻃﺮح ﻫﺎ‬

‫‪ -12‬ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺎﻟﻲ و درﻳﺎﻓﺖ دﺳﺘﻤﺰد ﺑﺎ ﺗﺎﺧﻴﺮ‬

‫‪ -13‬زﻣﺎن ﺑﺮ ﺑﻮدن ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻃﺮح ﻫﺎ‬

‫‪ -14‬ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮوز‬

‫‪ -15‬ﻛﺎﻫﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺷﺪن اﺟﺮاي ﻃﺮح ﻫﺎ ﺑﺎ ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد در ادارات و ﻧﻬﺎدﻫﺎ‬

‫‪ -16‬ﻧﺒﻮد ﺳﺎزﻣﺎن اﺟﺮاﻳﻲ ﻻزم ﺟﻬﺖ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ در ﺳﻄﺢ ﻛﻼن و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن ﻋﺪم ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ‬
‫ﻻزم ) ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ دوﻟﺘﻲ ( از ﻣﺸﺎوران در ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﺳﺒﺐ ﺑﺤﺮان ﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -17‬ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﻨﻲ در ﻧﺒﻮد ﻛﺎرﺷﻨﺎس و ﻣﺘﺨﺼﺺ در اﺟﺮاي ﻃﺮح ﻫﺎ ‪ ‬‬

‫‪ -18‬ﻋﺪم ﻧﻈﺎرت دﻗﻴﻖ در ﻃﻮل اﺟﺮاي ﻃﺮح ﻫﺎ ‪ ‬‬

‫‪  ٢٣‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ آﺑﺎدي ﺷﻤﺎره ‪58‬‬

‫ﻛﺘﺎب ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي راﻫﺒﺮدي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي )ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت اﺧﻴﺮ ﺟﻬﺎﻧﻲ و ﺟﺎﻳﮕﺎه آن در اﻳﺮان(‬

‫ﺑﺎ ﺗﺸﻜﺮ از ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ‪:‬‬

‫‪ -‬ﺷﺮﻛﺖ ﺷﺎرﺳﺘﺎن )ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﺻﺪري(‬

‫‪ -‬ﺷﺮﻛﺖ ﻣ‪Ĥ‬ب )ﺟﻨﺎب آﻗﺎي دﻛﺘﺮ اﺣﻤﺪﻳﺎن(‬

‫‪ -‬ﺷﺮﻛﺖ ﻓﺮاﻧﻬﺎد )ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﭘﻴﺮ زاده(‬

‫‪ -‬ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻘﺶ ﻣﺤﻴﻂ )ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﻋﻠﻴﺰاده(‬

‫‪ -‬ﺷﺮﻛﺖ ﭘﺮداراز )ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ(‬

‫‪  ٢٤‬‬
‫‪ ‬‬