Knh hin vi quang hc

Knh hin vi quang hc

Bi:
Wiki Pedia
Knh hin vi quang hc l mt loi knh hin vi s dng nh sng kh kin quan st
hnh nh cc vt th nh c phng i nh mt h thng cc thu knh thy tinh. Knh
hin vi quang hc l dng knh hin vi n gin, lu i nht v cng l ph bin nht.
Cc knh hin vi quang hc c thng phi quan st hnh nh trc tip bng mt nhn
qua th knh, nhng cc knh hin i hin nay cn c gn thm cc CCD camera hoc
cc phim nh quang hc chp nh.

S nguyn l cu to ca mt knh hin vi quang hc.

Lch s
Bng chng lch s ban u lin quan n s ra i ca knh hin vi quang hc l cng
b v kh nng phng i cc vt th bng cc knh phng i trong cun Books of
Optics vo nm 1021 bi Ibn al-Haytham (Alhazen). Sau khi cun sch ny c xut
bn, Roger Bacon Anh quc l gii v m t c ch ca vic phng i ny vo th
k 13, v dn n s pht trin ca knh lp phng i Italia .
Nhng knh hin vi ban u c pht minh vo nm 1590 Middelburg, H Lan . Ba
ngi th to knh l Hans Lippershey (ngi pht trin cc knh vin vng trc
), Zacharias Janssen, cng vi cha ca h l Hans Janssen l nhng ngi u tin
xy dng nn nhng knh hin vi s khai. Nm 1625, Giovanni Faber l ngi xy dng
mt knh hin vi hon chnh t tn l Galileo Galilei .
Cc cu trc ca knh hin vi quang hc tip tc c pht trin tip theo , v knh
hin vi ch c s dng mt cch ph bin hn Italia, Anh quc, H Lan vo nhng

1/4

Knh hin vi quang hc

nm 1660, 1670. Marcelo Malpighi Italia bt u s dng knh hin vi nghin cu

cu trc sinh hc phi. ng gp ln nht thuc v nh pht minh ngi H Lan
Antoni van Leeuwenhoek, ngi pht trin knh hin vi tm ra t bo hng cu v
tinh trng v cng b cc pht hin ny [4].

Cu to v hot ng

Hnh nh mt knh hin vi vi s nh th hin v tr cc b phn.

Mt knh hin vi quang hc gm c nhiu b phn, c th chia thnh cc phn nh sau:

Ngun sng;
H hi t v to chm sng song song;
Gi mu vt;
Vt knh (c th l mt thu knh hoc mt h thu knh) l b phn chnh to
nn s phng i;
H lt nh (lng knh, thu knh);
Th knh l thu knh to nh quan st cui cng;
H ghi nh.

2/4

Knh hin vi quang hc

Nh hnh nh bn, cc phn (theo nh s) c th c m t nh sau:

1. Th knh: C th t mt n 2 thu knh thy tinh cho php to ra nh cui cng ca
vt qua h quang hc. phng i ca th knh kh nh, thng ch di 10x, v c
lp t trong mt ng tr, cho php thay i d dng.
2. Gi iu chnh vt knh.
3. Vt knh: l thu knh quan trng nht ca cc h to nh nh thu knh, l mt (hoc
c th l h nhiu thu knh) c tiu c ngn, cho php phng i vt vi phng i
ln. Nh c gi iu chnh, cc vt knh khc nhau c th xoay thay i tr s phng
i. Trn vt knh c th ghi cc tr s phng i 4x, 5x, 10x, 20x, 40x, 50x hay 100x.
Trong mt s vt knh c bit, ngi ta c th s dng du nhm tng phn gii ca
h thng.
4, 5. Gi vi chnh, cho php iu chnh cao ca mu vt ly nt trong qu trnh to
nh.
6. Gi t mu vt
7. H thng n, gng... to nh sng chiu sng mu vt.
8. H thng khu , v cc thu knh hi t hi t v to ra chm sng song song
chiu qua mu vt.
9. Vi chnh cho php dch chuyn mu vt theo chiu ngang quan st cc phn khc
nhau theo mun.
Knh hin vi quang hc hot ng hon ton trn nguyn tc khc x nh sng qua h
cc thu knh thy tinh. Vt knh, l loi thu knh c tiu c ngn, l b phn chnh to
nn s phng i nh ca mu vt. nh to ra qua thu knh ny l nh tht, v ngc
chiu so vi vt mu ban u. nh c quan st th knh ch c lt ng chiu
nh h thu knh (hoc lng knh) trung gian ng vai tr h lt nh. Ty theo cch thc
quan st, ghi nhn nh m nh c to ra th knh c th l nh tht hoc nh o. nh
ny s l nh o khi h th knh c thit k quan st trc tip bng mt thng,
hoc s l nh tht khi h th knh c ghp vo cc thit b ghi nhn nh phim quang
hc hoc CCD camera.

Knh ni

3/4

Knh hin vi quang hc

Gii hn phn gii

phn gii ca mt h quang hc l kh nng phn bit cc im khng gian, c
nh ngha bng khong cch gia hai im gn nhau nht c th phn bit c nh h
quang hc ny. phn gii ca knh hin vi quang hc b quy nh bi kh nng phn
gii ca cc thu knh, m y b gii hn bi hin tng nhiu x nh sng. phn
gii ca knh hin vi quang hc s b gii hn bi bc sng nh sng kh kin v ch
s khu :

vi l bc sng nh sng, NA l thng s khu . V th, phn gii ca cc knh

hin vi quang hc tt nht ch vo khong vi trm nm. V d vi h knh s dng nh
sng xanh ( = 550 nm), ch s khu i vi khng kh l 0,95 hoc c th t cao
nht l 1,5 nu s dng du. Nh vy, phn gii tt nht ca h c th t c
khong di 200 nm. C ngha l nhng im trong khong cch ny s khng th no
phn bit c.

4/4