You are on page 1of 9

1

Franois Zourabichvili, Deleuze. Une Philosophie de lvnement, Paris, Puf, 2004.


Franois Zourabichvili [1965-2006], Deleuze. Uma filosofia do acontecimento, tr. br. !
"ui# $. ". %rlani, &'o Paulo, (itora )4.
*+
[5]
Introduo indita (2004): o ontolgico e o transcendental
Publicao ,!la ,ri-!ira v!# h. !# anos, !st! livro . t!st!-unho ! u-a /,oca
!- 0u! n'o !ra co-u- !v!r-s! tratar 1!l!u#!
*+
co-o u- ,!nsaor co-,l!to, u-a
fi2ura -aior a filosofia no s/culo 33. Part4a-os o ,arao5o ! sua liti2iosa
r!,uta'o6 n'o / fil7sofo ori2inal, ,ois !l! co-!nta8 n!- -!s-o / historiaor, ,ois a
caa v!# !l! s! fa# ! 1!l!u#!. 9l/- isso, r!cusa-os istin2uir 1!l!u#!, 1!l!u#!-!-
:uattari ! -ais u-a v!# 1!l!u#! ;co-o h., !- $!c<!tt, u- ant!s ! Pi-, co- Pi-,
!,ois ! Pi- = 0u! / u- caso, conv!nha-os, u- tanto 0uanto co-,licao
*+
>.
"!vano !- conta a fai2a o t!-,o, n'o / s!2uro 0u! !ss! u,lo -al!nt!nio
s! t!nha issi,ao. ?anura ou n'o, ,!!-s! ho@! fil7sofos 0u! saiba- nova-!nt!
ocu,ar-s! ! u- objeto6 co-o s! a A!5,!riBnciaC ou Aa viaC, !sta Dnica ocu,a'o o
fil7sofo, !sta Acoisa -!s-aC !- i-!nsE!s -Dlti,las ! irr!utiv!l-!nt! i-bricaas, !-
no-! as 0uais fi2ura a filosofia, foss! ! ant!-'o r!,artia !- terrenos ,ara a
a#.fa-a acaB-ica, !- grandes temas ,ara as conv!rsas o ho-!- ! b!-.
(s,!cialistas ou r!t7ricos, n'o falta- ,r!t!n!nt!s ,ara !ssa nova filosofia
iv!rsa-!nt! co2nitiva. Fuanto G hist7ria a filosofia, as nor-as univ!rsit.rias
oravant! !- uso fa#!- co- 0u! 1!l!u#! a,ar!a co-o u- oc! !cl/tico ! u-a
!s,/ci! talv!# i2na ! -!-7ria, co-o / toa !s,/ci! ao olhar o !ruito, -as
f!li#-!nt! t!r-inaa.
Fuanto ao outro -al!nt!nio ;1!l!u#! o ,onto ! vista ! Pi->, o Dlti-o
!cBnio viu -ulti,licar!--s! os !5!2!tas [] !s,!cialistas !- ,ur!#a !l!u#!l72ica ou,
inv!rsa-!nt!, os !l!u#!2uattar7lo2os inif!r!nt!s G !ra ,r!2uattariana ;! -!s-o ao
2uattariano inf!rior, 0uano, aos s!us olhos, !il plat"s irraia co-o font! Dnica !
absoluta>. &! nossa ,osi'o ,r!via-!nt! assu-ia
*+
!ra r!soluta-!nt! anist7rica, isso
ocorria ,or0u! ,r!t!n4a-os !stacar a sist!-.tica !l!u#iana !, ao -!s-o t!-,o,
!vitar as ar-ailhas cronol72icas !-asiao 2ross!iras ;sob -uitos as,!ctos, ,or
NT
[(sta trau'o s!2u! o t!5to ori2inal inclu4o !- Franois Zourabichvili ;1965-2006>, 9nn!
&auva2nar2u!s ! Paola Harrati, #a philosophie de Deleuze, Paris, PIF, 2004, ?ol!'o AFuari2!C, ,,.
1-116. (- r!la'o Gs uas !iE!s ant!rior!s ;F. Zourabichvili, Paris, PIF, 1994 ! 1996, ?ol!'o
APhiloso,hi!sC>, o t!5to atual a,r!s!nta u-a AJntrou'o in/ita6 o ontol72ico ! o transc!n!ntalC, al/-
! on#! corr!E!s 0u! tiv! o ,rivil/2io ! r!c!b!r o autor !- -!nsa2!- ataa ! 11 ! @an!iro !
2005. %s nD-!ros colocaos !ntr! colch!t!s inica- a ,a2ina'o a !i'o ! 2004].
NT
[Gilles Deleuze 1925-1995].
N+
[K!f!rBncia i-,l4cita ao ro-anc! ! &a-u!l $!c<!tt ;1906-19L9>, $omo , trau'o brasil!ira ! 9na
M!l!na &ou#a, &'o Paulo, Jlu-inuras, 200). +rau'o bas!aa no t!5to in2lBs ! %o& it is, "onr!s, Nohn
?al!r Publish!r, 1964. (- francBs6 $omment cest, Paris, Hinuit, 1961].
NT
[Prezado Alberto, Zoura escree, se! it"lico# $%e &osso parti pris era resoluta!e&te'... (" editores
brasileiros )ue *re+ere! !a&ter esse parti pris se! arriscar-se &u!a locu,-o tradutora. .o&erse!os a
res*eito disso].
2
!5!-,lo, a viraa ! ' anti()dipo / u-a a,arBncia !n2anaora, ,ois a v!ra!ira
r!nova'o os conc!itos = !vir-ani-al, ritorn!lo, -.0uina ! 2u!rra !tc = s7 a,ar!c!
-ais tar!>.
(ntr!tanto, o fato / 0u! sur2ira- novos lanc!s. K!t!r!-os a0ui a,!nas ois,
,or0u! !l!s conc!rn!- nossa obra. 1! u- lao, a !l!u#!lo2ia, !- s!us ,ior!s
-o-!ntos, -as ta-b/- nos -!lhor!s, f!# u- a-,lo uso o A,o-,oso no-! !
ontolo2iaC, co-o i#ia Oant
*+
, instalano u- !0u4voco aina -ais if4cil ! !5tir,ar,
ao 0u! !ss! -!s-o no-! havia r!cobrao !- M!i!22!r
*+
u-a ,art! ! sua aura.
Por outro lao, !- al2u-as ! suas t!nBncias, a f!no-!nolo2ia ,r!t!n! ho@!, co- o
aror os r!c/- conv!rtios, -ono,oli#ar a no'o ! acont!ci-!nto, Gs v!#!s is,osta
a r!fa#!r a hist7ria ou si-,l!s-!nt! i2nor.-la.
*'o h. Aontolo2ia ! 1!l!u#!C. *!- no s!ntio vul2ar ! u- iscurso
-!taf4sico 0u! nos iria o 0u! / a r!alia! !- Dlti-a instPncia ;s!ria sobr!tuo flu5os,
n'o substPncias, sobr!tuo linhas, n'o ,!ssoas...>. *!- no s!ntio -ais ,rofuno ! u-
,ri-ao o s!r sobr! o conh!ci-!nto ;co-o !- M!i!22!r ou H!rl!au-PontQ
*+
, !- 0u!
o su@!ito a,ar!c! a si @. ,r!c!io ,or u-a instPncia 0u! abr! a ,ossibilia! !ss!
a,ar!c!r>.
(- r!la'o aos !f!nsor!s a ,ri-!ira v!rs'o, !v!-os l!v.-los a r!corar a
ancora2!- r!soluta-!nt! Acr4ticaC, no s!ntio <antiano, o ,!nsa-!nto ! 1!l!u#!6 a
! u- fil7sofo 0u! 0u!stionou o ,rinc4,io ao fi- as coniE!s a !5,!riBncia,
insatisf!ito co- Oant ! co- a f!no-!nolo2ia ;o not7rio uso 0u! !l! fa# ! *i!t#sch!
*+
! ! $!r2son
*+
!ntra n!ss! 0uaro>.
(- r!la'o aos ,arti.rios -ais sutis a s!2una, !v!-os at!star, co- bas! na
,r7,ria obra ! 1!l!u#!, 0u! o transbora-!nto o su@!ito na !5,!riBncia n'o s!
inscr!v! !- t!r-os obri2atoria-!nt! ontol72icos8 at!sta-os 0u! outro ia2n7stico abr!
,assa2!-, s!2uno o 0ual o s!r / u-a cat!2oria 0u! n'o r!sist! a !ss! transbora-!nto.
[*] R v!ra! 0u! o ,r!st42io usufru4o ,!lo no-! As!rC t!n! a subtra4-lo, co-o 0u!
,or istra'o, ao trabalho cr4tico os vi2ilant!s6 !l! s!ria o corr!lato !vi!nt! o
,!nsa-!nto, t'o !vi!nt! 0u! toa sus,!ita o,osta a !l! s!ria 0uas! ! -. f/... 9
contra,artia ! u- ,rivil/2io t'o !5orbitant! / o acolhi-!nto s!- r!s!rva ! too
cont!Do ,oss4v!l ou, -!lhor aina, ! cont!Do al2u- = ou s!@a, -a ,r7,ria
inconsistBncia. K!tirao ! toa ,r!ica'o ,oss4v!l, o s!r / co-o sua ,r7,ria font!...
?!rta-!nt!, ,o!-s! construir u- conc!ito o s!--cont!Do ;s!@a !st! obtio ,or
r!absor'o ou ,or sus,!ns'o> ! no-!.-lo, ,or !5!-,lo, o naa, o n!utro, ou aina !
outro -oo8 n'o h. ra#'o, salvo forar a l4n2ua ao ,onto ! tuo tornar-s! i2ual, isto /,
ao ,onto !- 0u! @. n'o s! fala, ! bati#.-lo s!r.
%ra, s! h. u-a ori!nta'o a filosofia ! 1!l!u#!, !la s7 ,o! s!r !sta6 e+tin,-o
do nome .ser/0 e por a1 da ontologia. *'o volta- G philosophia perennis a0u!l!s ,ara
0u!- co-!ntar u- autor consist! !- inscr!vB-lo nas 2ra!s !la ;-as, afinal ! contas,
N+
[J--anu!l Oant - 1S24-1L04].
N+
[Hartin M!i!22!r = 1LL9-19S6].
N+
[Hauric! H!rl!au-PontQ = 190L-1961].
N+
[Fri!rich *i!t#sch! = 1L44-1900].
NT
[(e&ri-/ouis 0er1so& 1259-1931].
4
co-o i#ia 1!l!u#!, s! o !t!rno r!torno t!- s!ntio, / c!rta-!nt! o ! u-a s!l!'o>.
+oavia, 1!l!u#! iss! ! r!iss! co- toas as l!tras = lit!ral-!nt! = s!u ,ro2ra-a6
substitui'o o R ,!lo (8 ou, o 0u! . na -!s-a, substitui'o o s!r ,!lo !vir. 9
introu'o ! !il plat"s t!r-ina co- !stas ,alavras6 AJnstaurar u-a l72ica o (,
r!v!rt!r a ontolo2iaC
1
. 9 filosofia cont!-,orPn!a = Foucault
*+
, 1!rria
*+
, ,ara naa
i#!r os an2lo-sa5E!s = abanonou ou ultra,assou a ontolo2ia8 0u! in2!nuia!,
in2Bnua ou ,/rfia, ! 0u!r!r a toa fora r!!ncontrar u-a !- 1!l!u#!T
(ntr!tanto, ob@!ta-s!6 1!l!u#!, !l! ,r7,rio, n'o !scr!v!u co- toas as l!tras 0u!
Aa filosofia s! confun! co- a ontolo2iaC
2
T 9ssu-a-os isso = cab! ao a,olo2ista o
no-! As!rC !5,licar co-o, na -!s-a obra, ,o! s!r ,rou#io u- conc!ito ! ca-,o
transc!n!ntal
)
. ( co-!c!-os ,or r!stab!l!c!r a cl.usula o !nunciao, orinaria-!nt!
!liia ou -al so,!saa6 A... -as [2] a ontolo2ia s! confun! co- a univocia! o s!rC
4
. (la cont/- = !5!-,lo for-i.v!l o !stilo ou o -/too ! 1!l!u#! = o sufici!nt!
,ara ,!rv!rt!r too o iscurso ontol72ico.
?onsi!r!-os os ois autor!s aos 0uais 1!l!u#! atribui a afir-a'o a
univocia! a,7s 1uns &cot
*+
, o iniciaor6 (s,inosa
*+
, *i!t#sch!
5
. *'o / ! u-a
inc!ssant! -!ita'o ! (s,inosa 0u! !l! tira o no-! A,lano ! i-anBnciaC, !stinao a
su,lantar o no-! Aca-,o transc!n!ntalC, tornao ina!0uao
6
T ( n'o / ! *i!t#sch!
0u! !l! i#6 !l! acolh!u, ,ara al/- ! Oant, o voto ! u-a v!ra!ira cr4tica
S
T 9
0u!st'o 0u! too l!itor ! 1!l!u#! !v! !nfr!ntar s! 0uis!r !vitar o parti pris ;s!-,
toavia, abst!r-s! ! to-ar ,osi'o, isto /, ! consi2nar a 1!l!u#!, !- filosofia, u-
lu2ar in/ito 0u! subv!rta sua ,aisa2!->, / sab!r co-o !ss! ,!nsaor ,o! con@u2ar
ois -oos ! a,ro5i-a'o G ,ri-!ira vista inco-,at4v!is6 transc!n!ntal, ontol72ico
L
.
1
!P, )S. &obr! a substitui'o o R ,!lo (, cf. D, S0-S)8 !P, )6, 1248 34, 2)5. &obr! a substitui'o o s!r
,!lo !vir, v!r !P, 291 ;on! a ,ro-o'o o conc!ito ! linhas>.
NT
[5ic6el 7oucault 1923-1923].
NT
[8ac)ues Derrida 1949-2993].
2
#5, 210.
4
#5, s/ri!s 14 a 16.
3
AInivocia! o s!rC si2nifica6 o s!r s! i# nu- s7 ! -!s-o s!ntio ! tuo a0uilo ! 0u! !l! s! i#.
NT
[8o6& Du&s %cot 12:5-1492].
NT
[;s*i&osa 1:42-1:<<].
5
DR, 5<-:1
:
Mil plats +ala , a *artir de ;s*i&osa, de u! $*la&o de i!a&=&cia ou de u&iocidade' >MP, 411 e 42:?.
<
NPh, 99 ss.
2
Para +icar a*e&as &u! e@e!*lo, o !es!o co&ceito de $si&1ularidades *rA-i&diiduais' A i&troduzido
duas e! Lgica do sentido# co!o co!*o&e&te do &oo co&ceito de ca!*o tra&sce&de&tal >LS, 15B
s/ri!>8 !,ois co-o cat!2oria ontol72ica nu- t!5to sobr! OlossoUs<i ;#5, 9,Bnic! JJJ>. [Pi!rr!
OlossoUs<i = 1905-2001].
3
&!ria sufici!nt! l!-brar 0u! Muss!rl
*+
@. havia r!introu#io a ontolo2ia,
suborinano-a G int!rro2a'o f!no-!nol72icaT &!ria sufici!nt! acr!sc!ntar 0u! as
ificula!s a 0u! s! achava confrontaa a f!no-!nolo2ia ;os li-it!s ! u-a
Aconstitui'oC a ,artir o su@!ito transc!n!ntal> conu#ira-, inv!rsa-!nt!, u- Fin<
*+
ou u- M!i!22!r a r!inscr!v!r a f!no-!nolo2ia, ,ara co-,l!t.-la -ais o 0u! ,ara tra4-
la, nu-a ,!rs,!ctiva ontol72icaT ?!rta-!nt! n'o. 9 ins,ira'o ontol72ica sobr!v/- a
1!l!u#! ao lado o s!u ,roc!i-!nto cr4tico, ! co-o o u,lo !st!.
1!l!u#! r!-onta ao cora'o a v!ra!ira trai'o ontol72ica6 a0u!la 0u!,
!l!vano-s! na Ja! H/ia, b!- ant!s a outa for-a'o a ,alavra, / inicial-!nt!, ao
contr.rio as A-!taf4sicas cl.ssicasC, u-a -!ita'o sobr! a lin2ua2!-, co- a 0ual a
ontolo2ia / fr!0u!nt!-!nt! confunia, !ncontrano-s! a4 historica-!nt! an!5aa.
M!i!22!r / c!rta-!nt! o ,ri-!iro a [6] t!r r!staurao !ssa i-!ns'o lin2V4stica = ao
,onto ! s!r in0uirio sobr! a av!ntura. Has a t!s! a univocia! n'o / font! !
ins,ira'o ,ara !l!, ao ,asso 0u! 1!l!u#! vB n!la o ato -ais 2lorioso a ontolo2ia =
a0u!l! 0u! ta-b/- a conu# ir!ta-!nt! G sua auto-aboli'o co-o outrina o ser
9
.
*'o / a ontolo2ia !- si -!s-a 0u! int!r!ssa a 1!l!u#!8 / = co-o i# a cl.usula citaa
aci-a = o -o-!nto ! sua hist7ria no 0ual sur2iu a t!s! a univocia!, assi- co-o a
,ost!ria! clan!stina !sta, b!- al/- a Ja! H/ia.
% 2ol,! ! fora, ,ortanto, !st. !- i!ntificar a ontolo2ia a u-a ! suas t!s!s6
1!l!u#! crB-s! autori#ao a isso ,!lo fato ! 0u! a afir-a'o a univocia! !st.
a,oiaa na busca ! u-a ,ura l72ica o s!ntio8 h. o risco = !- confor-ia! co- a
!fini'o !l!u#iana o hu-or co-o art! as cons!0VBncias = ! 0u! !ssa l72ica
!s!-bo0u! nu- anar0uis-o ,ol4tico !s,!cial, ! ,!rv!rs'o ! n'o ! !strui'o,
anar0uis-o 0u! funa sobr! a i/ia ! irr!utibilia! o ,!0u!no ao 2ran! u-
conc!ito ! r!sistBncia ori2inal ! -uito ,ouco ,i!oso, o 0ual s! r!su-!
sufici!nt!-!nt! b!- o A,!ssi-is-o al!2r!C o nosso fil7sofo
10
. *o -!s-o lanc!, / no
s!u -ais !l!vao ,onto ! co-,l!tu! 0u! a ontolo2ia s! !scobr! votaa, n'o a riscar
a no'o a 0ual !la tira s!u no-! ;riscar n'o / u-a -an!ira ! 1!l!u#!>, -as a a,a2.-la
G fora ! sobriedade. ( s! nos is,or-os a -arcar o !stilo !l!u#iano co- u-
s4-bolo, s!- insistir nisso -ais o 0u! o faria u- ,!nsaor 0u! s!-,r! s! -ant!v!
afastao as tra,aas lin2ua2!iras, sublinhar!-os u-a v!# -ais !sta a-,uta'o
sil!nciosa ! u-a l!tra ,!r-itia ,!lo francBs6 (758+
*+
.
1! u-a l72ica o s!r ! o sab!r, a filosofia b.scula !- ir!'o a u-a l72ica a
r!la'o ! a cr!na. % fato ! 0u! o Ain2BnuoC Mu-! t!nha r!ssur2io ap9s M!i!22!r,
n'o sob a for-a ! u- r!torno G, -as sob a in@un'o desterritorializadora o -ais
cont!-,orPn!o 0u!stiona-!nto, / c!rta-!nt! u-a as sur,r!sas a 0u! nos consa2ra
!sta sobri!a! s!- a 0ual, ,ara 1!l!u#!, n'o h. filosofia !- !vir
11
.
N+
[(-un Muss!rl = 1L59-19)L].
N+
[(u2!n Fin< = 1905-19S5].
9
1!l!u#!, !ntr!tanto, !st. -uito ,!rto ! an!5ar M!i!22!r G sua linha2!- ! ,!nsaor!s univocistas6 !l!
o !5clui a,!nas in e+tremis. W!r D:, 52 ! 91.
19
D:, 55. W!r ta-b/- ;Ph<, 104 ss. ! $$, 165-16S.
N+
[=54, !- francBs, corr!s,on! ao nosso R ;o v!rbo s!r>. ?o- a a-,uta'o a l!tra &, o autor obt/- a
con@un'o (+, corr!s,on!nt! ao nosso (. (- ,ortu2uBs, o r!sultao / -ais ra,ia-!nt! obtio co- a
a-,uta'o o ac!nto a2uo 0u! istin2u! R ! (].
5
[>?] 9o s! ,rocurar on! 1!l!u#! crB ,o!r atar os ois fios o s!u iscurso,
transc!n!ntal ! ontol72ico, h. ! s! invocar, b!- !nt!nio, a cat!2oria !
Ai-anBnciaC ! o !stranho trata-!nto a 0u! !l! a sub-!t!
12
. Por/-, ao s! ,!r2untar ,!lo
,r!ciso -o-!nto !- 0u! h. a instala'o !ssa cat!2oria, / ,r!ciso r!s,on!r6 / 0uano
a afir-a'o a univocia! o s!r, !sobraa !- toas as suas cons!0VBncias, ch!2a
ao conc!ito ! afecto ! s! conv!rt! nu- ,!nsa-!nto a !5,!riBncia. (is o !s0u!-a a
!-onstra'o6 se a univocia! o s!r [@tre] i-,lica 0u! os !nt!s [@tres] s7 s!
istin2u!- ,!lo s!u 2rau ! ,otBncia, ! se !ss! 2rau ! ,otBncia, ant!s ! s! co-,arar a
outros, !st. inicial-!nt! sub-!tio G @urisi'o ! u-a ,rova intr4ns!ca na 0ual !l! s7
s! -!! a si -!s-o ;ir ao !5tr!-o o 0u! s! ,o! = ! -oo 0u! a o,r!ss'o consist!
-!nos !- sofr!r o @u2o o -ais ,ot!nt! o 0u! !- s!r As!,arao o 0u! s! ,o!C,
ina,to, !s! !nt'o, a toa !s,/ci! ! r!sistBncia>, ent-o, u- !nt! s7 s! !i5a !finir na
!clina'o sin2ular ! s!us afectos ;-ais o 0u! ,!lo 2Bn!ro ! if!r!na !s,!c4fica>, !
!ssa ontolo2ia !van!sc!nt!, 0u! s7 conh!c! !vir!s, aco,la-!ntos transv!rsais ou
!svios -Dtuos, coinci! co- a !scri'o ! u- ca-,o ! !5,!riBncia lib!rto a tut!la
! u- su@!ito ;,ois nin2u/- sab! ! ant!-'o Ao 0u! ,o! u- cor,oC>. (f!tua-s!
i2ual-!nt! a4 a ,assa2!- ! u- r!2i-! o s!ntio ,r7,rio ! a -!t.fora r!2raa a u-
r!2i-! a Alit!ralia!C an.r0uica, na 0ual, ! ir!ito, tuo s! co-unica co- tuo
1)
.
J-anBncia6 / !ss! o -o-!nto. *'o o -o-!nto !- 0u! a !5,!riBncia orin.ria
r!-ontaria Gs suas ,r7,rias coniE!s ,ara fa#!r a !5,!riBncia ! al2u- -oo
transc!n!ntal, is,osta a r!conh!c!r 0u! a coni'o Dlti-a n'o / o ego, -as o &!r ou o
9cont!ci-!nto ;!stilo f!no-!nol72ico-h!i!22!riano>8 -as si- o -o-!nto !- 0u!
!ssa ,r7,ria asc!ns'o transc!n!ntal s! -ostra !,!n!nt! a to-aa ! consistBncia !
u-a !5,!riBncia Ar!alC = !,!n!nt!, !- outros t!r-os, a alt!ra'o as coniE!s sob
as 0uais al2o [>>] / r!conh!cio co-o ,oss4v!l ;!stilo !l!u#iano>. (st! acont!ci-!nto
/ at!stao ,!la ,rou'o ! cat!2orias sin2ular!s ! ,!la !-!r2Bncia ! u-a cren,a
in/ita. Pois, !n0uanto o sab!r, a,!sar o 0u! s! i# !l!, ,!r-an!c! co-o is,osi'o
funa-!ntal ! u- ,!nsa-!nto 0u! s! iri2! ao s!r, s7 a cr!na corr!s,on! ao
acont!ci-!nto ,!lo 0u! !l! !nvolv! ! !5t!rioria! irr!ut4v!l ou ! !safio lanao G
ra#'o.
A?r!naC n'o t!- a0ui o s!ntio traicional ! u-a atitu! cu@a valia!
r!lativa s! -!! !- confor-ia! co- u-a v!ra! ,r!s!nt! ou ,orvir, !tia c.
!-bai5o ,or u- outro, o ci!ntista, ou no al/- ,or al2u- !nt!ni-!nto infinito. &7 s!
cons!rva o s!ntio ! convic'o n'o raciocinaa, -as cu@o valor n!2ativo s! inv!rt!,
ao 0u! a necessidade a 0u! o fil7sofo as,ira s! r!v!la i-,!ns.v!l nos li-it!s a
Ara#'oC ;isto /, ! u- ,!nsa-!nto s!nhor ! si -!s-o>. A?r!naC s! r!,orta ao
incans.v!l r!torno ao !s,4rito ! u-a r!la'o in/ita ! ,robl!-.tica, ! u-a con@un'o
! t!r-os t'o i-,r!vis4v!l 0uanto in@ustific.v!l8 a if4cil afir-a'o !ssa con@un'o
o,!ra co-o ab!rtura, ,or !fra'o [,or arro-ba-!nto], ! u- novo ca-,o !
!5,!riBncia ca,a# ! o-ar u-a ,art! as ocorrBncias ca7ticas a via ! ! trans-utar
11
% a,!lo G sobri!a! / u- os leitmotiv ! !il plat"s6 v!r 125, )42, 425. (l! s! iri2! a too -uno,
lo2o aos !l!u#ianos, i2ual-!nt!.
12
Muss!rl voltara a ar via G no'o ! i-anBncia ao inscr!vB-la no 0uaro ! u-a filosofia a
!5,!riBncia ,ara al/- ! Oant. 1!l!u#! volta a ativar o anti2o uso = -!taf4sico = a no'o ,ara ar
consistBncia ao s!u ,ro@!to anti f!no-!nol72ico ! raicali#a'o o ,!nsa-!nto cr4tico. W!r 5P=, ca,.
3J8 !P, )10 ss8 5PP, ca,. WJ.
14
W!r D:, 55, -as ta-b/- a !sclar!c!ora aula ! 14X01X19S4, is,on4v!l no s4tio
YYY.U!b!l!u#!.co-.
:
s!us 2ol,!s !- si2nos ;!5!-,los c/l!br!s6 o inconsci!nt! Ae u-a f.brica ! n'o -ais
u- t!atro
14
8 o c/r!bro, -ais !rva o 0u! .rvor!
15
-- !nunciaos, nos i# 1!l!u#!, a
s!r!- !nt!nios lit!ral-!nt! ! n'o co-o si-,l!s -!t.foras, ,ois ,artilha al2u-a o
s!ntio, 0u! ,!r-itiss! assinalar o uso ,r7,rio ! o uso fi2urao, ,r!c!! !ss! solo
-ov!nt! ! r!laE!s transit7rias>. *!ss! s!ntio, ,!nsar / Acontrair u- h.bitoC, o 0u!
volta a ar a !sta no'o too s!u valor ! inova'o ou ! cria'o.
Portanto, s7 h. acont!ci-!nto no ,lural, o acont!ci-!nto / s!-,r! ,!lo -!nos
ois. (- outros t!r-os, o acont!ci-!nto / -!nos o avir absoluto ! u- nasci-!nto
sobr! funo ! n!2ativia! ;naa ou do+a> o 0u! u- !vir !- 0u! o ant!s ! o a,7s
brota-, ao -!s-o t!-,o, ! caa ,art! ! u-a c!sura 0u! o ,!nsa-!nto n'o ,o!
r!u#ir ;o ant!s n'o / u- naa, isto /, u- ant!s ! -i- ou ant!s o ,!nsa-!nto, -as /
u- !u-ant!s-!-outro--oo ou o 0u! o ,!nsa-!nto !ra = A(u / u- %utroC
*+
. 9ssi-, o
acont!ci-!nto, s!-,r! ,lural ! [>B] ,r!c!io ,or outros, n'o t!-, if!r!nt!-!nt! os
,!nsa-!ntos ! ,rov!niBncia f!no-!nol72ica, o car.t!r ! u- acont!ci-!nto.
?o- 1!l!u#!, o ,!nsa-!nto !i5ou ! to-ar a n!utralia! o acont!ci-!nto
co-o u- acont!ci-!nto n!utro, r!it!r.v!l !- toa ,art! ;!-bora s!u !statuto
ant!,r!ica-!ntal, !- H!rl!au-PontQ ou !- M!i!22!r, ,r!s!rv! em princ1pio o
acont!ci-!nto a ,rova o -!s-o ! o outro, ,rova !la -!s-a n!utrali#aa>
16
.
1oravant!, o ,!nsa-!nto !nt!n! acolh!r o !s!@o ! *i!t#sch!6 articular no-!s 0u!
n'o s!@a- avatar!s a0u!l! ! u- 1!us -al -orto. (is ,or0u! a fun'o ! cr!r n'o
!sa,ar!c!, -as -ua ! s!ntio8 ! nos !n2anar4a-os s! co-,r!!nBss!-os 0u! a
vari.v!l t!nha a,!nas to-ao outro valor ,ara u-a fun'o -antia intacta. (is ta-b/-
,or0u! o a2!ncia-!nto !l!u#iano n'o ,o!ria convir total-!nt! G filosofia !- !vir,
aina -!nos bastar-lh! !t!rna-!nt!. Has a filosofia !- !vir conv/- a !ss!
a2!ncia-!nto no s!ntio fort! ! ativo ou, -!lhor aina6 eles se conv@m na -!ia !-
0u! !la !ncontra n!l! ocasi'o ,ara !slocar-s!, ,ara sur,r!!n!r-s! ! !5,!ri-!ntar-s!
s!- s! r!conh!c!r. Portanto, !scr!v!r sobr! 1!l!u#! n'o / co-!-orar u-a r!volu'o
@. f!ita. *in2u/- sab! ! n!- ,r!t!n! i#!r o 0u! / AaC filosofia ! 1!l!u#!8 n7s nos
s!nti-os af!taos ,or 1!l!u#!, n7s outros, s!us !5,loraor!s, na -!ia !- 0u!
t!nta-os fa#!r filosofia ho@!8 ,r!su-i-os 0u! a filosofia n'o sair. in!n! a av!ntura
!l!u#iana, -as sab!-os 0u! cab! a n7s -ostrar ! !f!tuar isso.
3-3-3
13
C'=0 passim. [*+6 C'=, )1, 5L, 64, 10), 1)4, )54, )S4, 4S), 4L2, 4L5].
15
!P, 24. [*+6 !P, 246 A, -as o ,r7,rio c/r!bro / -uito -ais u-a !rva o 0u! u-a .rvor!C].
N+
[AN! !st u- autr!C6 (5,r!ss'o ! 9rthur Ki-bau ;1L54-1L91> ,r!s!nt! na A&!2una ?arta o
Wi!nt!C, !nviaa a Paul 1/-!nQ !- 15X05X1LS1. W!r !-,r!2o a !5,r!ssa !- C'=, )95.
1:
&obr! a n!utralia! o acont!ci-!nto, v!r #5, s/ri!s 9 ! 21.
<
[>D]
Prlogo
:ill!s 1!l!u#! nunca !i5ou ! co-!ntar outros autor!s !, ao fa#B-lo, s!-,r!
afir-ou u- ,!nsa-!nto ,r7,rio ! ori2inal. %s -!s-os -otivos l72icos,
fr!0V!nt!-!nt! os -!s-os conc!itos, r!torna- ! u- livro a outro !, a caa v!#,
variaos, !slocaos8 a obra, s!-,r! !- curso, / co-o u- @o2o ! !cos ou !
r!ssonPncias. +!ntar!-os !sclar!c!r !ssa confi2ura'o l72ica r!corr!nt!, 0u! a,r!s!nta
sufici!nt! unia! ! co!rBncia, assi- co-o fora ,robl!-ati#ant!, ,ara i-,or-s! ,or si
-!s-a co-o u-a filosofia = u-a filosofia o acont!ci-!nto6 A(- toos os -!us livros
bus0u!i a natur!#a o acont!ci-!ntoC, A,ass!i -!u t!-,o !scr!v!no sobr! !ssa no'o
! acont!ci-!ntoC ;P, 194, 21L>.
9 natur!#a !ssa !stranha filosofia, constant!-!nt! inovaora !
-!ticulosa-!nt! t!i-osa, !stacion.ria ! -utant! s!2uno a !fini'o ,arao5al 0u! !la
,ro,E! o nomadismo, ,ar!c! l!2iti-ar ! co-,ro-!t!r ao -!s-o t!-,o nossa
int!n'o. ( -ais6 !5ibir o ,rot7ti,o ! u- ,!nsa-!nto s!-,r! !n2a@ao nu- !l!-!nto
vari.v!l, ins!,arav!l-!nt! /tico, !st/tico ! ,ol4tico, ,o! ,ar!c!r !rris7rio. Portanto,
!st! livro s7 t!- s!ntio a t4tulo ! au5iliar ! l!itura ou ! !5!rc4cio l72ico a@ac!nt!6
!l! / !scrito ,ara 0u!- l!u ou 0u!ria l!r 1!l!u#!. ?o-o too 2uia, !l! ,ro,E! u-
itin!r.rio, !5,!ri-!ntao ,!lo autor, -as 0u! n'o ,o! s!r !f!tuao no lu2ar o l!itor
;!st! Dlti-o fica G vonta!, natural-!nt!, ,ara -!lhor.-lo ou livrar-s! !l!, contanto
0u! !l!, ,or sua v!#, !5,!ri-!nt! u- outro>.
Has a ificula! co-,orta u- outro as,!cto. ?o-!t!r-s!-ia u- !rro iviino
,or ois a obra ! 1!l!u#! = s!us [>E] co-!nt.rios ! u- lao, suas ,r7,rias obras !
outro. 1!s! Fietzsche e a filosofia, cu@o t4tulo, -ais o 0u! u- si-,l!s co-!nt.rio
anuncia u-a confronta'o !ntr! *i!t#sch! ! a filosofia, o to- !-,r!2ao av!rt! o
l!itor ! 0u! n'o s! trata ! u-a ,r!s!na sub@ac!nt! ! autZno-a o co-!ntaor, -as
! u-a causa co-u- ao autor co-!ntao ! ao autor 0u! co-!nta. 9,ar!c!, !nt'o, !ss!
uso n'o conv!ncional o discurso indireto livre, 0u! caract!ri#ar. -uitos t!5tos
ult!rior!s, ant!s !l! ,r7,rio vir a s!r u- t!-a6 u-a -an!ira ! !-,r!star sua vo# Gs
,alavras ! outr!- 0u! acaba ,or s! confunir co- s!u r!v!rso = falar ,or sua ,r7,ria
conta s!rvino-s! a vo# ! u- outro. % co-!nt.rio, a !scrita a ois s'o casos !
2
iscurso inir!to livr!. Po!r-s!-ia a,licar a 1!l!u#! o 0u! !l! i# o cin!asta Pi!rr!
P!rrault6 A1!i--! int!rc!ssor!s, ! / assi- 0u! ,osso i#!r o 0u! t!nho ,ara i#!rC ;P,
1S1>. K!ci,roca-!nt!, nas obras itas in!,!n!nt!s, a ,r!s!na ou a insistBncia !
autor!s a-aos n'o / -!nor o 0u! a o co-!ntaor !- suas -ono2rafias6 n'o
acr!ita-os, ,ortanto, 0u! u- livro co-o Proust e os signos t!nha -!nos i-,ortPncia,
o ,onto ! vista o ,!nsa-!nto A,r7,rioC ! 1!l!u#!, o 0u! Diferen,a e repeti,-o ou
#9gica do sentido, tanto -ais 0u! os conc!itos !nunciaos n!stas obras ,roc!!-
fr!0V!nt!-!nt! ,or !svio ! int!r,!n!tra'o ! -otivos vinos ! alhur!s.
Portanto, atribu4-os co- -ais fr!0VBncia a,!nas a 1!l!u#! os !nunciaos
a,r!s!ntaos. R !l! !s,inosista, ni!t#schiano, b!r2sonianoT ;(l! / bo-T (l! /
-al/voloT>. 1! -oo al2u- / discern1vel o 0u! cab! a 1!l!u#! ou aos outros, ! isso
n'o ,o! s!r avaliao !- t!r-os ! aut!nticia! ou ! influBncia. Distinta, !- troca, /
a confi2ura'o nova ! anZni-a 0u! s! afir-a n!ssa obra inir!ta livr!, obra 0u! s7 ,o!
s!r ,ortaora a,!nas o no-! ! 1!l!u#!. R !la 0u! nos int!r!ssa a0ui.
3-3-3

9

You might also like