အာဏာရွငဆ

္ န္႕က်င္ေရးလွဳပ္ရာွ းမွဳႏွင့္ တိက

ု ပ
္ ၀
ြဲ င္ပန္းတိင
ု ္ သတ္မတ
ွ ခ
္ ်က္

ကမၻာတ၀ွမ္းမွာ အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္ေရး လွဳပ္ရွားမွဳေတြ အမ်ားအျပား ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။

ေအာင္ျမင္သြားတဲ့ လွဳပ္ရွားမွဳေတြ ရွိသလို မေအာင္ျမင္ေသးပဲ ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းဆိုက္မွဳ

ျပႆနာနဲ႕ ၾကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ လွဳပ္ရွားမွုေတြလဲ အမ်ားၾကီးပါပဲ။ ေအာင္ျမင္တဲ့ လွဳပ္ရွားမွဳေတြဆီကေန

လိုက္နာက်င့္သံုးဖြယ္ရာ သင္ခန္းစာေတြ ရရွိႏိုင္သလို၊ မေအာင္ျမင္ေသးတဲ့ လွဳပ္ရွားမွဳေတြဆီကေနလဲ

ေရွာင္ရွားသတိထားဖြယ္ရာ သင္ခန္းစာေတြ ရရွိႏိုင္ပါတယ္။ အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္ေရး လွဳပ္ရွားမွဳေတြမွာ

လွဳပ္ရွားမွဳအဆင့္ဆင့္ကို စနစ္တက် အေကာင္အထည္ေဖာ္မွဳ၊ တိက်တဲ့ တိုက္ပြဲ၀င္ပန္းတိုင္

သတ္မွတ္ႏိုင္မွဳနဲ႕ လွဳပ္ရွားမွု အဂါၤရပ္ေတြ ျပည့္၀ေစေရးက အေရးၾကီးပါတယ္။

လွဳပ္ရာွ းမွဳ အဆင္ဆ

့ င့္

အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္ေရး လွဳပ္ရွားမွဳေတြမွာ သမဂၢေတြ၊ အသင္းအဖြဲ႕ေတြ ေဖာ္ေဆာင္ေရးကို

ပထမအဆင့္၊ ကြန္ယက္ခ်ိတ္ဆက္ျပီး တပ္ေပါင္းစုသ႑ာန္ ခ်ိတ္ဆက္ေရးက ဒုတိယအဆင့္၊ က်စ္လ်စ္

ခိုင္မာေအာင္ တည္ေဆာက္ေရးက တတိယအဆင့္၊ အေျခအေနနဲ႕ အခ်ိန္ကာလေပၚ မူတည္ျပီး

ခ်ိန္ကိုက္လွဳပ္ရွားမွဳက စတုတၳအဆင့္ စျပီး အဆင့္ဆင့္ လွဳပ္ရွား အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္တဲ့

လွဳပ္ရွားမွဳေတြက ပိုျပီး ေအာင္ျမင္တတ္ေလ့ရွိတယ္လို႕ ႏိုင္ငံေရး ပညာရွင္မ်ားက

ေလ့လာေဖာ္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။

ပထမအဆင့္ျဖစ္တဲ့ အသင္းအဖြဲ႕ေတြ၊ အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္ေရး အုပ္စုေတြ ေဖာ္ေဆာင္ေရးမွာလဲ

ေပ်ာက္က်ားတိုက္ပြဲေဖာ္ေဆာင္ေရး အုပ္စုငယ္ေလးေတြကို သီးျခားစီ ဖြဲ႕စည္းထားသင့္ပါတယ္။

ဒုတိယအဆင့္ကို တက္လွမ္းျပီး တပ္ေပါင္းစုထဲမွာ ပါ၀င္လာရမယ့္ အုပ္စုေတြကို ေပ်ာက္က်ားတိုက္ပြဲ

ေဖာ္ေဆာင္ေရးမွာ တာ၀န္ေပးမိရင္ တပ္က်ြံသြားတတ္ပါတယ္။ သတင္းလံုျခံဳေရးကို ထိခိုက္မွဳ

ရွိလာႏိုင္တာေၾကာင့္ တပ္ေပါင္းစုသ႑ာန္ ခ်ိတ္ဆက္ေရးမွာ အခက္အခဲ ျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္။

တပ္ေပါင္းစု သ႑ာန္ခ်ိတ္ဆက္ေရးမွာလဲ သတင္းလံုျခံဳမွဳရွိေရးနဲ႕ လွ်ိဳ႕၀ွက္ေရးက အဓိက အေရးၾကီး

ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ခ်က္ကို မထိန္းႏိိုင္ရင္ တတိယအဆင့္ျဖစ္တဲ့ က်စ္လ်စ္ခိုင္မာေအာင္ စည္းရံုးေရးနဲ႕

တည္ေဆာက္ေရးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။

တတိယအဆင့္မွာ ဟာကြက္ေတြ၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနရင္လဲ စတုတၳအဆင့္ကို

တက္လွမ္းႏိုင္ခဲ့ရင္ေတာင္မွ မေအာင္ျမင္တဲ့အခါ ႏိုင္ငံေရး ခါးဆက္ျပတ္သြားတတ္ပါတယ္။

တတိယအဆင့္ကို ျပန္ဆင္းျပီး ေနာက္တၾကိမ္ ထိုးစစ္ကို ျပန္မေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ပဲ ပထမအဆင့္ကေန

ျပန္စရတာေၾကာင့္ အခ်ိန္ေႏွာင့္ေႏွးသြားပါတယ္။ စဥ္ဆက္မျပတ္ လွဳပ္ရွားမွဳကို

မေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ေတာ့တာေၾကာင့္ လူထုရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ေရခ်ိန္ ျပန္က်သြားတတ္ပါတယ္။ ရန္သူ

စစ္အာဏာရွင္ေတြဘက္က ထိုးစစ္၊ ခံစစ္ ဆင္ဖို႕ အခ်ိန္ေတြ ပိုရသြားပါတယ္။ ေနာက္တၾကိမ္ ထပ္ျပီး

လူထုရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ေရခ်ိန္နဲ႕ ခ်ိန္ကိုက္လဳွ ပ္ရွားဖို႕ ျပန္ေစာင့္ရတဲ့အတြက္ အခ်ိန္ေတြ

ပိုၾကာသြားတတ္ပါတယ္။

တိက
ု ္ပြဲ၀င္ ပန္းတိင
ု သ
္ တ္မတ
ွ ခ
္ ်က္

တိုက္ပြဲ၀င္ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္ေရး လွဳပ္ရွားမွဳကို

အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြမွာ အယူအဆက ႏွစ္မ်ိဳးကြဲျပားပါတယ္။ တခ်ိဳ႕

အဖြဲ႕အစည္းေတြက အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္ေရးလွဳပ္ရွားမွုေတြဟာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ျဖဳတ္ခ်ျပီး၊

ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးအတြက္ အာဏာရွင္ေတြဘက္က ညွိႏွိဳင္းလာေအာင္

တြန္းအားေပးတာလို႕ ယူဆၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြကက်ေတာ့ အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္ေရး

လွဳပ္ရွားမွဳေတြဟာ စစ္အာဏာရွင္ေတြရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားကို ရပ္တန္႕ေစျပီး၊ ၾကားျဖတ္အစိုးရ

အေနနဲ႕ အာဏာလႊဲေျပာင္း ရယူျပီးမွ ညွိႏွိဳင္းေဆြးေႏြးပြဲေတြ ျပဳလုပ္တာလို႕ ယူဆၾကပါတယ္။

ဒီယူဆခ်က္ ႏွစ္မ်ိဳးမွာ ပထမအယူအဆနဲ႕ ေအာင္ျမင္သြားတဲ့ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳေတြလဲ

ရွိသလို၊ ဒုတိယအယူအဆနဲ႕ ေအာင္ျမင္သြားတဲ့ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳေတြလဲ ရွိပါတယ္။

ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အယူအဆ ႏွစ္မ်ိဳးလံုးမွာ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။

ပထမအယူအဆမွာ အာဏာရွင္ဘက္ကေန ေဆြးေႏြးပြဲလုပ္မေယာင္ ဟန္ျပျပ၊ အင္အားကို

ျပန္စုစည္းယူျပီးမွ အာဏာရွင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားကို အသက္ျပန္သြင္းသြားႏိုင္တဲ့ အားနည္းခ်က္

ရွိပါတယ္။ အဲဒီအေျခအေန မ်ိဳးျဖစ္လာခဲ့ရင္ အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္ေရး လွဳပ္ရွားသူေတြဘက္က

ေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္ လာမလားလို႕ ေမွ်ာ္လင့္ေစာင့္စားေနၾကရင္းနဲ႕ အခ်ိန္ေတြၾကာလာျပီး လွဳပ္ရွားမွဳအရွိန္

ျပဳတ္က်သြားပါတယ္။

ဒုတိယ အယူအဆမွာက်ေတာ့ ျပင္ဆင္မွဳအားနည္းခ်က္ေတြ ရွိတာေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္မွဳမရတာမ်ိဳးေတြ

ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံမွာ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရား အသက္၀င္မွဳဟာ အေရးၾကီးပါတယ္။

ယႏၱရားတခုကို ရပ္စဲျပီးတဲ့အခါ ေနာက္ထပ္ယႏၱရားတခုက အခ်ိန္မဆိုင္းပဲ အသက္၀င္လာရမွာ

ျဖစ္ပါတယ္။ မဟုတ္ရင္ အာဏာရွင္စနစ္ အသက္ျပန္၀င္လာဖို႕ လမ္းဖြင့္ေပးလိုက္သလို

ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ သိ႕ု ေပမယ့္ လူေတြဆိုတာက လူအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ စိတ္အေထြေထြရွိပါတယ္။

မင္းသားၾကီးလုပ္ခ်င္သူေတြ၊ မလုပ္ရလို႕ ပတ္မၾကီး ထိုးေဖာက္ခ်င္သူေတြ၊ အေရးေပၚအေျခအေနက်မွ

ေတြေ၀ေနသူေတြ၊ အတိတ္က နာက်ည္းခ်က္ေတြျပန္ေဖာ္ျပီး ရန္ျဖစ္ျငင္းခံုေနခ်င္သူေတြက ႏိုင္ငံေရး

အေျခအေန ေျပာင္းလဲမွဳ ကာလေတြမွာ ထြက္ေပၚလာတတ္ပါတယ္။

ပမာဆိုရရင္ ရြာထဲကို က်ားဆိုး၀င္လာတဲ့အခါ တခ်ိဳ႕က က်ားဆိုးကို သူႏွိမ္နင္းလိုက္တယ္ဆိုတာ

နာမည္ၾကီးခ်င္လို႕ သူမ်ားေတြကို ႏွိမ္နင္းမွာကို ေရွ႕ကေန ပိတ္ပင္တားဆီးမွဳေတြ လုပ္တာမ်ိဳး၊

တခ်ိဳ႕က်ေတာ့လဲ ကိုယ့္ကို ရြာရဲ႕ သူရဲေကာင္းလို႕ သတ္မွတ္ခံထားရတာမို႕ သူရဲေကာင္းဂုဏ္ကို

ကိုင္တြယ္ျပီး သူပဲ ႏွိမ္နင္းမယ္လို႕ ေရွ႕ကေန ဆိတ

ု ာမ်ိဳး၊ တခ်ိဳ႕က က်ေတာ့လဲ

ဓားနဲ႕ခုတ္ရင္ေကာင္းမလား၊ လွံနဲ႕ ထိုးသတ္ရင္ ေကာင္းမလားဆိုတာ အရင္

ညွိႏွိဳင္းေဆြးေႏြးၾကရေအာင္လို႕ ဆိုေနတာမ်ိဳး ျဖစ္ေနတာနဲ႕ တူပါတယ္။ ဘယ္သသ

ူ တ္သတ္၊

မသတ္သတ္ က်ားဆိုးၾကီး ေသသြားဖို႕က အေရးၾကီးပါတယ္။ ဘယ္သူေခ်ာက္ေခ်ာက္၊ မေခ်ာက္ေခ်ာက္

က်ားဆိုးၾကီး ေၾကာက္ျပီး ေျပးဖို႕က အေရးၾကီးပါတယ္။ မဟုတ္ရင္ က်ားဆိုးက လူေတြကို

ကိုက္သတ္သြားတာပဲ အဖတ္တင္ က်န္ခဲ့ပါလိမ့္မယ္။

ႏိုင္ငံေရးအကူးအေျပာင္း ကာလတခုမွာ ဒီလို အေရးမပါတဲ့ ကိစၥေတြနဲ႕ အခ်ိန္မကုန္ဖို႕

အေရးၾကီးပါတယ္။ ၾကားျဖတ္အစိုးရတခု လိုအပ္ခ်က္အရေပၚထြက္လာခဲ့ရင္လဲ ဒီၾကားျဖတ္အစိုးရဟာ

အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားကို ယာယီ၀င္ေရာက္ထိန္းသိမ္းမွဳ ဆိုတာကို သေဘာေပါက္ေနဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

လိုအပ္တဲ့ ပံ့ပိုးမွုေတြ ျပဳလုပ္ျပီး ၀န္းရံဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ၾကားျဖတ္အစိုးရ ကာလအတြက္ လိုအပ္မယ့္

လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကို ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားဖို႕လဲ လိုအပ္ပါတယ္။ တိုက္ပြဲအတြက္ ၾကိဳတင္ ျပင္ဆင္

တည္ေဆာက္ေရးဆိုတာမွာ လူထုတိုက္ပြဲတြင္းကာလအတြက္ ျပင္ဆင္မွဳေတြသာမက၊ ၾကားျဖတ္အစိုးရ

ကာလအတြက္ လိုအပ္မယ့္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြမွာ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ တည္ေဆာက္ေရးေတြပါ

ျပဳလုပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြမွာ အားနည္းခ်က္ရွိရင္ လူထုတိုက္ပြဲထြက္ေပၚလာျပီးမွ

အရွိန္ေသျပီး ေရွ႕ဆက္မတိုးႏိုင္ပဲ ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။

အမွန္တကယ္ လူထုတိုက္ပြဲေတြ ထြက္ေပၚလာတဲ့အခါမွာ ပထမအယူအဆျဖစ္တဲ့ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္

ေဆြးေႏြးပြဲေတြအတြက္ တြန္းအားေပးသလို ျဖစ္သြားမလား၊ အာဏာရွင္ယႏၱရားျပိဳက်တဲ့အထိ

တိုက္ပြဲ၀င္ျပီး ၾကားျဖတ္အစိုးရအထိ တက္လွမ္းသြားမလား ဆိုတာကေတာ့ တဘက္ရန္သူ

စစ္အာဏာရွင္ေတြအေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္အထိ ယံုၾကည္မွု ေပးမွာလဲ ဆိုတာေပၚမွာပဲ

မူတည္ပါလိမ့္မယ္။ အာဏာရွင္ေတြရဲ႕ စိတ္ေနသေဘာထားေတြ၊ ကမၻာ့ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေန

အခင္းအက်င္းေတြ၊ လူထုရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ေရခ်ိန္ အတက္အက်ေတြ၊ ေရရွည္ေတာင့္ခံႏိုင္မွု စတာေတြကို

ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အခ်ိန္အခါနဲ႕ ကိုက္ညီျပီး လက္ေတြ႕က်တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို

ခ်မွတ္ႏိုင္ဖို႕ လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။ သိ႕ု ေပမယ့္ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္မွဳကေတာ့ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္

ႏွစ္မ်ိဳးလံုးအတြက္ ျပင္ဆင္ထားသင့္ျပီး၊ အယူအဆမတူတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြက ငါ့အယူအဆ

ေကာင္းတယ္၊ သူ႕အယူအဆေကာင္းတယ္လို႕ မ်က္စိမွတ္ ဇြတ္မျငင္းပဲ ညွိယူႏိုင္ဖို႕ အေရးၾကီးဆံုးပါပဲ။

ငါ့စကားႏြားရဆိုျပီး စြတ္ျငင္းေနရင္ေတာ့ ဘာအက်ိဳးေက်းဇူးမွ မရွိပဲ စစ္အာဏာရွင္စနစ္

သက္ဆိုးရွည္ေရးကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေပးလိုက္သလိုပဲ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

ဒိုင္ယာေလာ့တကယ္ ျဖစ္သြားႏိုင္တဲ့ အေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါမွာ ၾကားျဖတ္အစိုးရဖြဲ႕ေရးကိုပဲ

အားသန္ေနရင္လဲ ယံုၾကည္မွဳ တည္ေဆာက္ေရး ပ်က္တတ္ပါတယ္။ ၾကားျဖတ္အစိုးရဖြဲ႕ျပီး လုပ္ရမယ့္

အခ်ိန္မွာ ရန္သူအေယာင္ျပတဲ့ ေရႊသမင္ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ေနာက္ အလိုက္မွားျပန္လာရင္

ဒႆဂီရိဘီလူးလက္ထဲ မယ္သီတာေရာက္ ကိန္းကို ဆိုက္ပါလိမ့္မယ္။ အေျခအေနရဲ႕ ေတာင္းဆိုမွုကို

ခ်ိန္ကိုက္လွဳပ္ရွားႏိုင္မွုက အေရးၾကီးဆံုးပါ။

အာဏာရွငဆ
္ န္႕က်င္ေရးလွဳပ္ရာွ းမွဳ အဂၤါရပ္မ်ား

အာဏာရွင္ေတြဟာ လူထုလွဳပ္ရွားမွုေတြကို အလြန္ေၾကာက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ

လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွာ လူေတြ စုေ၀းလို႕ မရေအာင္ နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႕ အေကာင္အထည္ေဖာ္တတ္ေလ့

ရွိပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြ စုေ၀းလို႕ မရေအာင္၊ လူငယ္ေတြ စုေ၀းလို႕ မရေအာင္၊ လူထုနဲ႕ ႏိုင္ငံေရး

ဆက္စပ္လို႕ မရေအာင္ နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႕ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ရွိေနျပီးသား အဖြဲ႕အစည္း၊

အသင္းအပင္းေတြကို ေရရွည္ရပ္တည္လို႕ မရေအာင္၊ အဖြဲ႕အစည္းသစ္ေတြ မေပၚထြက္လာေအာင္

ဘက္ေပါင္းစံုကေန ႏွိပ္ကြပ္တားဆီးမွုေတြ ျပဳလုပ္ေလ့ ရွိပါတယ္။

ဒီလို အေျခအေနမ်ိဳးေတြမွာ အဖြဲ႕အစည္းအသင္းအဖြဲ႕ေတြကို ပံုသ႑ာန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕

ေပၚထြက္ႏိုင္ေအာင္ ေျမေအာက္လွဳပ္ရွားမွဳသ႑ာန္နဲ႕ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

အဲဒီအဖြဲ႕ေတြထဲမွာ ေရရွည္ျမွဳပ္ႏွံျပီး အခ်ိန္အခါကို ေစာင့္ခိုင္းတဲ့ အဖြဲ႕ေတြ၊ ေလ့လာေရးအုပ္စုေတြ ရွိဖို႕

လိုသလို ေျပာက္က်ားလွဳပ္ရွားတဲ့ အဖြဲ႕ငယ္ေလးေတြလဲ ရွိေနဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္

ေရရွည္ျမွဳပ္ႏွံေရး အုပ္စုေတြ၊ ေလ့လာေရးအုပ္စုေတြနဲ႕ လွဳပ္ရွားေရး အဖြဲ႕ေတြကို လိုင္းမပူးသြားေစဖို႕

အထူးသတိထားရပါမယ္။ ေပ်ာက္က်ားလွဳပ္ရွားမွဳေတြ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာမွာလဲ လံုျခံဳေရးသာ

ပထမ၊ လံုျခံဳေရးသာ ဒုတိယ၊ လံုျခံဳေရးသာ တတိယ ဆိုတာကို သတိေပးထားျပီးမွ

တိုက္ပြဲေဖာ္သင့္ပါတယ္။

အာဏာရွင္ေတြဟာ ျပည္သူလူထုကို အေၾကာက္တရားနဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႕ ၾကိဳးစားေနခ်ိန္မွာ ဆန္႕က်င္ေရး

ေပ်ာက္က်ားလွဳပ္ရွားမွဳေတြ ဟိုတစ၊ ဒီတစ ေပၚထြက္ေနမွဳဟာ အဆံုးသတ္ေအာင္ပြဲကို ရရွိေစတာ

မဟုတ္ေပမယ့္ အာဏာရွင္ေတြရဲ႕ အလံုးစံုဖိႏွိပ္မွဳဟာ အရာမေရာက္ပဲ တက္ၾကြလွဳပ္ရွားသူေတြကေတာ့

ေပၚထြက္ေနဆဲပဲဆိုတာကို လူထုကို တပ္လွန္႕ေပးလိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္ေရး

လွဳပ္ရွားမွဳမွာ စဥ္ဆက္မျပတ္ ေပ်ာက္က်ားတိုက္ပြဲမ်ား ေပၚထြက္ေနျခင္းဟာ အဂၤါရပ္ တခုပါ။

ဒုတိယအဂၤါရပ္တခုကေတာ့ အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္ေရး လွဳပ္ရွားမွဳေတြရဲ႕ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်နဲ႕ သေဘာသဘာ၀

ျဖစ္ပါတယ္။ အစုအဖြဲ႕၊ အသင္းအပင္းေတြ ဖြဲ႕စည္းတဲ့အဆင့္၊ ခ်ိတ္ဆက္လွဳပ္ရွားမွဳ အဆင့္၊

က်စ္လ်စ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ေရး အဆင့္ေတြကို အဆင့္ဆင့္ ေဖာ္ေဆာင္ျပီး တိုက္ပြဲ၀င္အဆင့္ကို

စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့အခ်ိန္မွာ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ အင္အားစု အားလံုးကို ထုတ္ႏွုတ္သံုးဖို႕

မလိုအပ္ပါဘူး။ တိုက္ပြဲ၀င္စစ္ေၾကာင္း၊ အကူစစ္ေၾကာင္း၊ ေျခကုပ္ယူျပီး အင္အားျပန္ျဖည့္ရမယ့္

စစ္ေၾကာင္းေတြကို ခြဲထားဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ပထမဦးဆံုး လူထုလဳွ ပ္ရွားမွဳ တိုက္ပြဲမွာ အလံုးစံု ေခ်မွဳန္း

မခံရေအာင္ သတိထားရပါမယ္။ ပြဲဦးထြက္ လွဳပ္ရွားမွဳ တခုတည္းနဲ႕ အာဏာရွင္စနစ္ကို ခ်က္ခ်င္း

မျဖဳတ္ခ်ႏိုင္ပါဘူး။ ေရရွည္ေတာင့္ခံႏိုင္ဖို႕အတြက္ အလွည့္က် တာ၀န္ယူစနစ္ေတြ ရွိဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

အာဏာရွင္စနစ္ကို ျဖဳတ္ခ်ျပီး၊ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳ ျဖစ္လာႏိုင္ဖို႕မွာ ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္မွဳနဲ႕

စည္းရံုးလွဳပ္ရွားႏိုင္မွဳက အေရးၾကီးဆံုးပါ။ ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္မွဳဟာ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဘယ္ေလာက္အထိ

ေအာင္ျမင္မွုရႏိုင္မလဲ ဆိုတာကေတာ့ လွဳပ္ရွားမွဳ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ အခါေတြမွာတုန္းက

ခ်ိတ္ဆက္မွုကြန္ယက္ကို ဘယ္ေလာက္အထိ နက္နက္နဲနဲ ေဖာ္ေဆာင္ထားတယ္ ဆိုတာေပၚမွာ

မူတည္ပါတယ္။ ပြဲဦးထြက္ လွဳပ္ရွားမွဳ စတင္ျပီးတာနဲ႕ ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္မွဳတရပ္ ထြက္ေပၚ လာဖို႕

လိုအပ္ပါတယ္။ အာဏာရွင္ကို ဆန္႕က်င္တဲ့ အင္အားစုေတြအားလံုး လမ္းေၾကာင္းတခုေပၚမွာ လာျပီး

ဆံုႏိုင္ေစဖို႕ ၾကိဳးပမ္းမွုက အေရးၾကီးပါတယ္။ လူထုနဲ႕ ဆက္ဆံလဳွ ပ္ရွားေနတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေရွ႕မွာ

ရွိေနဖို႕ လိုအပ္သလို ေနာက္ကြယ္ကေန အင္အားစုေတြအားလံုး လမ္းေၾကာင္းတခုေပၚ လာဆံုေစဖို႕

ၾကိဳးပမ္းေနတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြလဲ ရွိရပါမယ္။

ဒီေနရာမွာ အင္အားစုေတြအၾကားက ၾကားခံ ဆက္သြယ္ေရး တာ၀န္ယူရသူေတြရဲ႕ က႑ဟာ

အေရးၾကီးပါတယ္။ ဒီလိုဆက္သြယ္ေရး တာ၀န္ယူမယ့္ သူေတြကို ေပ်ာက္က်ားတိုက္ပြဲေတြ၊ ပြဲဦးထြက္

လူထု တိုက္ပြဲေတြမွာ ဘာတာ၀န္မွ မေပးသင့္ပါဘူး။ ရန္သူက လံုး၀ မသိထားတဲ့ လူေတြ

ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ကြင္းဆက္ကို ရန္သူက သိေနရင္ ကြင္းဆက္ျဖတ္ဖို႕ လြယ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကို

အထူးဂရုစိုက္သင့္ပါတယ္။ အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္ေရး လူထုတိုက္ပြဲေတြမွာ မိုက္ရူးရဲဆန္တာေတြ၊

စိတ္ခံစားမွဳကို ဦးစားေပးဆံုးျဖတ္တာေတြကိုလဲ အထူးေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါတယ္။

တတိယအဂၤါရပ္တခုကေတာ့ အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္ေရးလွဳပ္ရွားမွုေတြမွာ တိက်ျပတ္သားတဲ့ ႏိုင္ငံေရး

ေၾကြးေၾကာ္သံ ရွိဖို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ- ဒီမိုကေရစီ ရရွိေရး ဆိုရံုနဲ႕ မျပီးပါ။ စစ္အစိုးရ ျပဳတ္က်ေရး၊

ၾကားျဖတ္အစိုးရ ေပၚေပါက္ေရး စသျဖင့္ တိက်တဲ့ ႏိုင္ငံေရး ေၾကြးေၾကာ္သံ ရွိဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

လူထုတိုက္ပြဲၾကီး ေရခ်ိန္တက္ေနတုန္းမွာ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြအၾကားက ေၾကြးေၾကာ္သံေတြ

မညီရင္ အခက္အခဲေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ လူထုတရပ္လံုး ပါ၀င္ေနတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးတိုက္ပြဲၾကီး

မျပီးခင္ကာလမွာ အင္အားစုေတြအၾကား ျပဳိကြဲေစႏိုင္တဲ့ ကိစၥေရးရာေတြကို အာရံုစိုက္ေဖာ္ေဆာင္မွု

မလုပ္မိေစဖို႕ကလဲ အေရးၾကီးပါေသးတယ္။ တအိမ္လံုးကို ဓားျပ၀င္စီးျပီး၊ ၾကိဳးတုပ္ အငတ္ထားေနတဲ့

အခ်ိန္မွာ တရုတ္စာ စားခ်င္တယ္၊ ကုလားစာ စားခ်င္တယ္၊ ျပင္သစ္စာ စားခ်င္တယ္၊ ဘိုစာ

စားခ်င္တယ္ေျပာျပီး ရန္ျဖစ္ေနလို႕လဲ ဘာမွ မထူးပါ။ ငတ္ျပီး ေသမွာက ေသမွာပါပဲ။ ငတ္ျပီး

မေသခ်င္ရင္ ပထမဆံုး ဓားျပကို ေမာင္းထုတ္ရပါမယ္။ ျပီးမွ ဘယ္လိုအစာ စားမယ္ဆိုတာ

ညွိႏွိဳင္းသင့္ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးတခ်က္ကေတာ့ အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္ေရး လွဳပ္ရွားမွဳဆိုတာမွာ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္

ရွိရပါမယ္။ တတိုင္းျပည္လံုးက လူေတြ လမ္းမေပၚ ထြက္လာရံုနဲ႕လဲ ျပီးတာ မဟုတ္ပါ။ အာဏာရွင္ေတြ

တေယာက္ျပီး တေယာက္ ႏွုတ္ထြက္ျပီး နာမည္ေျပာင္းသြားရံုနဲ႕လဲ ေအာင္ျမင္တယ္ မဆိုႏိုင္ပါ။

အာဏာရွင္ေတြဘက္မွာ ယံုၾကည္ဖြယ္ရာ တစံုတရာမွ မရွိဘူးဆိုရင္ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားကို

ျဖိဳခ်ျပီး ၾကားျဖတ္အစိုးရနဲ႕ အစားထိုးရပါမယ္။ ဒီလိုၾကားျဖတ္အစိုးရမွာ အတိုက္အခံနဲ႕

အာဏာရွင္ဘက္ကေန လူထုနဲ႕ ပူးေပါင္းလာတဲ့ ေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕ ပူးတြဲပါ၀င္ရင္

ႏိုင္ငံေရးတည္ျငိမ္မွဳကို အျမန္ဆံုး ျပန္ျပီး ေဆာင္က်ဥ္းေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ၾကိဳတင္

လမ္းခင္းေပးထားမွုေတြ လိုပါတယ္။ ဒီလိုလမ္းခင္းမွုေတြမွာလဲ လွ်ိဳ႕၀ွက္မွုက အေရးၾကီးပါတယ္။

အခ်ိန္မတန္ခင္မွာ သတင္းထုတ္လိုက္ရင္ ေကာင္းက်ိဳးထက္ ဆိုးက်ိဳးက ပိုမ်ားေစႏိုင္ပါတယ္။

ဒီလိုမဟုတ္ပဲ လူထုတိုက္ပြဲေတြ ေဖာ္ေဆာင္ျပီးမွ အဆံုးသတ္မွာ လူထုေခါင္းေဆာင္နဲ႕ အာဏာရွင္ေတြ

ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမွဳကို ဦးတည္သြားေစလိုတဲ့ ပန္းတိုင္ဆိုရင္ေတာ့ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြဘက္မွာ

အမွန္တကယ္ ဖိအားေပးႏိုင္မယ့္ ႏိုင္ငံတကာ ကူညီပံ့ပိုးမွဳ လိုအပ္ပါတယ္။ မထိေရာက္တဲ့ ေယာင္ျပ

ဖိအားကို ဆိုလိုတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အာဏာရွင္ေတြဘက္က အမွန္တကယ္ ကမ္းလွမ္းမွဳလား၊

အခ်ိန္ဆြဲကမ္းလွမ္းမွဳလား ဆိုတာကို ခြဲျခားႏိုင္မယ့္ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြလဲ ရွိဖို႕ လိုပါတယ္။

လူမွဳေဗဒ ပေရာ္ဖက္ဆာ Manuel Antonio Garretón ကေတာ့ ကမၻာတ၀ွမ္းက ေတာ္လွန္ေရး

လွဳပ္ရွားမွုေတြမွာ စိတ္ကူးယဥ္ မိုက္ရူးရဲေတာ္လွန္ေရးေတြလဲ ရွိႏိုင္ေၾကာင္းကို ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။

လူထုလွဳပ္ရွားမွဳေတြကို ေဖာ္ေဆာင္ျပီး အဆံုးသတ္ပန္းတိုင္အတြက္ ျပင္ဆင္မွဳ အားနည္းခ်က္ ရွိတဲ့

ေတာ္လွန္ေရးေတြကို ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူထုေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႕ အာဏာရွင္ေတြအၾကား

ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမွဳ ျဖစ္ေျမာက္သြားေစဖို႕ ဆိုတာမွာ အာဏာရွင္ေတြဘက္က မေတြ႕ဆံုရင္

မျဖစ္ေတာ့ဘူးဆိုတဲ့ အေျခအေနကို သိလာေတာ့မွ အေကာင္အထည္ေပၚပါတယ္။ ေတြ႕ပါလိ႕ု

ထိုင္ေျပာေနရံုနဲ႕ ျပီးတဲ့အရာ မဟုတ္ပါ။ ဒီလိုသိလာေစဖို႕မွာကလဲ ျမင္သာထင္သာတဲ့ ဖိအားလိုပါတယ္။

လူထုလွဳပ္ရွားမွုေတြကို ဒီလိုဖိအားအျဖစ္ အသံုးျပဳ ေဖာ္ေဆာင္တဲ့အခါ ဘယ္အခ်ိန္မွာ

တိုက္စစ္တိုးျမွင့္ရမယ္၊ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဆုတ္ေပးရမယ္ ဆိုတာေတြကို စနစ္တက် ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္မယ့္

စီမံခ်က္ လိုအပ္ပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုေတြက ဒီလို အခ်က္ေတြမွာ အားနည္းေနရင္

အာဏာရွင္ေတြဘက္က ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးပြဲကို ဟန္ျပ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျပျပီး၊ ေနာက္ဆံုးမွာ

အာဏာရွင္လက္ထဲကိုပဲ ျပန္ျပီး အာဏာေရာက္ သြားႏိုင္ေၾကာင္း ပညာရွင္ေတြက ဆိထ

ု ားၾကပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အာဏာရွင္ ဆန္႕က်င္ေရး လွဳပ္ရွားမွုေတြမွာ အဆံုးသတ္ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္အတြက္

ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ ထားမွဳေတြဟာ အဂၤါရပ္ တခုအေနနဲ႕ လိုအပ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

နိဂးံု

နိဂံုးခ်ဳပ္ဆိုရရင္ အာဏာရွင္ေတြဆိုတာ အာဏာကို တပ္မက္ရူးသြပ္ ခံုမင္လြန္းတာအတြက္ေၾကာင့္

လူ႕အရိုးပံုမွာ အားရပါးရထိုင္ရင္း အာဏာရွင္ဘ၀ကို ခံယူထားသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာရွင္စနစ္

အေဆာက္အအံု တည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးကို ေရွးရွဴျပီး ဘက္စံုေထာင့္စံုမွာ ေဒါက္တိုင္ေတြ ဖန္တီးျပီး၊

အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားကို ေထာက္မထားသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီယႏၱရားၾကီးတခုလံုး

ျပိဳလဲဖို႕အတြက္ အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္ေရး လွဳပ္ရွားမွဳ အဆင့္ဆင့္ကို စနစ္တက် ေဖာ္ေဆာင္မွဳေတြနဲ႕

တိက်တဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ေတြကို သတ္မွတ္ႏိုင္မွဳ၊ အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္ေရး လွဳပ္ရွားမွဳမွာ

လိုအပ္တဲ့ အဂၤါရပ္ေတြ ျပည့္စံုမွဳေတြက အလြန္ပဲ အေရးၾကီးလွပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။

ခင္မမမ်ိဳး (၇၊ ၁၊ ၂၀၁၀)