You are on page 1of 98

Mn hc

M HNH HA V NHN DNG H THNG


Ging vin: TS. Hunh Thi Hong
B mn iu Khin T ng,
ng Khoa in in T
i hc Bch Khoa TP.HCM
Email: hthoang@hcmut.edu.vn,
hthoang hcmut@yahoo com
hthoang.hcmut@yahoo.com
Homepage: http://www4.hcmut.edu.vn/~hthoang/

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

Chng 2

M HNH HA

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

Ti liu tham kho chng 2


D. L.
D
L Smith,
S ith Introduction
I t d ti
t Dynamic
to
D
i Systems
S t
Modeling for Design, Prentice-Hall, Englewood
Cliffs New Jersey,
Cliffs,
Jersey 1994.
1994

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

Ni dung chng 2

Gii thiu
Phn tch chc nng
Phn tch vt l
Phn tch ton hc
Mt s th d

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

G thiu
Gii

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

M hnh ha

M hnh
h h ha
h l phng
h
php
h xy
dng
d
m
hnh
h h ton
t ca
h
thng bng cch da vo cc qui lut vt l chi phi hot
ng
g ca h
thng.
g
Phng php m hnh ha ch c th p dng khi ta bit
r cu trc ca h thng v cc qui lut vt l chi phi hot
ng ca h thng.
thng
Cc nh lut vt l
in
C hc
Nhit
Lu cht lng
Lu cht kh

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

Cc bc gii bi ton m hnh ha

Phn tch
Ph
t h chc
h nng:

phn
h tch
t h h thng
th
th h cc
thnh
khi
chc nng, trong m hnh ton ca cc khi chc nng
bit hoc
c th rt ra c
da
vo cc q
qui lut
vt
l.

Phn tch vt l: rt ra m hnh ton ca cc khi chc nng


da vo cc qui lut vt l.

Phn tch ton hc: cc khi chc nng c kt ni ton


hc c m hnh ca h thng.

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

Cc bc gii bi ton m hnh ha


M hnh ha
Phn tch chc nng

Phn tch vt l

Phn tch ton hc

C lp h thng

L tng ha
phn
t vt l

Xy dng h PT
m
t
h thng
h

Ph tch
Phn
t h HT con

Quan h gia cc
i lng c bn

T t
Tuyn
tnh
h ha
h

Q
Quan
h nhn
h qu

Cc .lut bo ton

i s
s
khi

nh gi m hnh
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

Phn tch chc nng

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

Cc bc gii bi ton m hnh ha


M hnh ha
Phn tch chc nng

Phn tch vt l

Phn tch ton hc

C lp h thng

L tng ha
phn
t vt l

Xy dng h PT
m
t
h thng
h

Ph tch
Phn
t h HT con

Quan h gia cc
i lng c bn

T t
Tuyn
tnh
h ha
h

Q
Quan
h nhn
h qu

Cc .lut bo ton

i s
s
khi

nh gi m hnh
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

10

Khi nim

Phn t
Ph
tch
h chc
h nng
l phn
h t
tch
h h thng
th cn
m
h
hnh
h
ha thnh nhiu h thng con, mi h thng con gm nhiu
b
p
phn
chc nng
g ((functional component).
p
)
Khi phn tch chc nng cn :
lin kt vt l (connectivity): cc b phn no ca h
thng
h kt
k ni
i vi
i nhau?
h ?
quan h nhn qu (causality) cc b phn lin kt vi
nhau nh th no?
Ba bc phn tch chc nng:
C lp
p h thng
g
Phn tch h thng con
Xc nh cc quan h nhn qu

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

11

Cc bc gii bi ton m hnh ha


M hnh ha
Phn tch chc nng

Phn tch vt l

Phn tch ton hc

C lp h thng

L tng ha
phn
t vt l

Xy dng h PT
m
t
h thng
h

Ph tch
Phn
t h HT con

Quan h gia cc
i lng c bn

T t
Tuyn
tnh
h ha
h

Q
Quan
h nhn
h qu

Cc .lut bo ton

i s
s
khi

nh gi m hnh
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

12

C lp h thng Xc nh cc lin kt ngoi

X nh
Xc
h gii
ii h
hn ca
h thng
th cn
m
h
hnh
h h
ha

Ct kt ni gia h thng kho st vi mi trng ngoi

Mi kt ni
i b ct
t c

th th b
thay
bng mt
t cng
m
t s
tng tc gia h thng v mi trng.
bien cua he thong

He tho
thong
ng

Moi trng
Moi
trng

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

13

Cng

Cng (port)
C
( t) : l mt
t cp
u
cui
i (terminal)
(t
i l) m
qua nng

lng truyn vo hoc ra khi h thng. Mt h thng c th


c nhiu cng
g ((multiport
p system).
y
)

Mi cng c th c mt hoc hai ng vo (k hiu l U) v


mt hoc hai ng ra (k hiu l Y)

Bn loi cng thng gp:


C kh (Structural)
in (Electrical)
Nhit (Thermal)
Lu
L
cht
ht (Fluid)
(Fl id)

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

14

Cng c kh

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

15

Cng in

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

16

Cng nhit

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

17

Cng lu cht

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

18

Th d: C lp h tay my

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

19

Th d: C lp h tay my (tt)

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

20

Th d: C lp h thng lm mt

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

21

Th d: C lp h thng lm mt (tt)

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

22

TD: C lp b phn trao i nhit trong h thng lm mt

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

23

TD: C lp b phn trao i nhit trong h thng lm mt (tt)

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

24

Th d: c lp h thng gim xc

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

25

Th d: c lp h thng cch nhit

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

26

Th d: c lp h thng cch nhit

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

27

Cc bc gii bi ton m hnh ha


M hnh ha
Phn tch chc nng

Phn tch vt l

Phn tch ton hc

C lp h thng

L tng ha
phn
t vt l

Xy dng h PT
m
t
h thng
h

Ph tch
Phn
t h HT con

Quan h gia cc
i lng c bn

T t
Tuyn
tnh
h ha
h

Q
Quan
h nhn
h qu

Cc .lut bo ton

i s
s
khi

nh gi m hnh
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

28

Phn tch h thng con Xc nh cc lin kt trong

Phn tch h thng

sau khi c lp thnh cc h thng

con
(subsystem), sau tip tc phn tch cc h thng con chi
tit n cc b phn (component),
(component) thay th lin kt gia cc
b phn bng cc cng.

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

29

Th d: M hnh ho h tay my

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

30

Th d: M hnh ho h tay my (tt)

C lin kt
Cc
ngoi
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

31

Th d: M hnh ho h tay my (tt)

Cc lin kt
trong chi tit

n cc h
thng con
(
(subsystem)
y
)

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

32

Th d: M hnh ho h tay my (tt)

Cc lin kt trong chi tit n cc b phn (component)


31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

33

Cc bc gii bi ton m hnh ha


M hnh ha
Phn tch chc nng

Phn tch vt l

Phn tch ton hc

C lp h thng

L tng ha
phn
t vt l

Xy dng h PT
m t h thng

Phn
tch
HT con

Quan h gia
Q
i cc

i lng c bn

Tuyn
tnh
ha

Quan h nhn
qu

Cc .lut bo ton

i s s khi

nh gi m hnh
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

34

Phn tch quan h nhn qu Xc nh cc bin ca HT

V cng
l u
cui
m qua cng sut
(nng lng/n v
thi gian) truyn vo ra h thng nn quan h nhn qu ca
cng c xc nh bi cc bin nh ngha cng sut ti
cng.

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

35

Cc bin ca cc loi cng

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

36

Th d: M hnh ho h tay my (tt)

S khi hon chnh h tay my


31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

37

Bi tp: Phn tch chc nng h thng thang my

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

38

Bi tp: Phn tch chc nng h thng lu cht

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

39

Bi tp: Phn tch chc nng h thng tn la

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

40

Phn tch vt l

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

41

Cc bc gii bi ton m hnh ha


M hnh ha
Phn tch chc nng

Phn tch vt l

Phn tch ton hc

C lp h thng

L tng ha
phn
t vt l

Xy dng h PT
m
t
h thng
h

Ph tch
Phn
t h HT con

Quan h gia cc
i lng c bn

T t
Tuyn
tnh
h ha
h

Q
Quan
h nhn
h qu

Cc .lut bo ton

i s
s
khi

nh gi m hnh
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

42

Cc loi h thng vt l

H thng vt l c th chia thnh 4 loi:


in (Electrical)
C (Machenical)
(
)
Nhit (Thermal)
Lu cht (Fluid)
Mt h thng phc tp c th gm nhiu h thng con thuc
4 loi trn.
Cc phn t c bn (basis element):
Tr (resistance)
Dung (capacitance)
Cm

(inductance) hay qun tnh (inertia)

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

43

Cc bin c bn
C bi
Cc
bin c bn:
b lng
l
(
(quantity),
tit ) th (potential),
( t ti l) thi gian
i (time)
(ti )

Loi
H thng

Bin
Lng

Th

Thi gian

in

in tch
(Charge)

in th
(Voltage)

Giy

C kh

Khong cch
(Distance)

Lc
(Force)

Giy

Lu cht
(lng)

Th tch
(Volume)

p sut
(Pressure)

Gi
Giy

Nhit

Nhit
nng
g
(Heat energy)

Nhit

(Temperature)

Giy

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

44

Cc bc gii bi ton m hnh ha


M hnh ha
Phn tch chc nng

Phn tch vt l

Phn tch ton hc

C lp h thng

L tng ha
phn
t vt l

Xy dng h PT
m
t
h thng
h

Ph tch
Phn
t h HT con

Quan h gia cc
i lng c bn

T t
Tuyn
tnh
h ha
h

Q
Quan
h nhn
h qu

Cc .lut bo ton

i s
s
khi

nh gi m hnh
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

45

Cc bin khc nh ngha da trn cc bin c bn

Cng
C
dng
d l bin
bi thi
thin lng
l
t
trong
mt
t n
v thi
gian (hay cng dng l tc bin thin lng).

d
cng o dong lng
dt

Cng sut

31 August 2012

cong suat the


h cng o
do
d ng

H. T. Hong - HBK TPHCM

46

nh ngha phn t tr

Tr l i lng c trng cho kh nng chng li s dch


chuyn c hc hay dng vt cht, nng lng.
Tr c o bng th cn thit chuyn mt n v lng
trong mt n v thi gian (giy).

the
the
tr
cng o dong

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

47

nh ngha phn t dung

Dung biu din mi quan h gia lng v th


th.
Dung c o bng lng cn thit l cho th bin thin
mt n v.

lng
dung
the
1
the
dung
g

31 August 2012

cng o dong dt

H. T. Hong - HBK TPHCM

48

nh ngha phn t cm

Cm hay qun tnh l i lng c trng cho kh nng


chng li s thay i trng thi chuyn ng c hc ca dng
vt cht, nng lng.
Cm c o bng th cn thit lm tc bin thin ca
lng thay i mt n v .

cam

the
d
cng o dong
dt

d
the cam cng o dong
dt
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

49

Cc bc gii bi ton m hnh ha


M hnh ha
Phn tch chc nng

Phn tch vt l

Phn tch ton hc

C lp h thng

L tng ha
phn
t vt l

Xy dng h PT
m
t
h thng
h

Ph tch
Phn
t h HT con

Quan h gia cc
i lng c bn

T t
Tuyn
tnh
h ha
h

Q
Quan
h nhn
h qu

Cc .lut bo ton

i s
s
khi

nh gi m hnh
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

50

Cc phng trnh cn bng

Cc nh lut bo ton khi lng


lng, nng lng
lng, v xung
lng l cc nh lut c bn c s dng khi m hnh ha.

Phng trnh cn bng c bn c dng tng qut nh sau:

dong tch luy dong vao dong ra

Nu h thng khng c cc phn t tch tr khi lng, nng


lng v xung lng th phng trnh trn tr thnh:

0 do
d ng vao do
d ng ra

Nu h
thng
g c p
phn t tch tr khi lng,
g, nng
g lng
g hay
y
xung lng th s tch tr ny lm thay i trng thi ca HT:

d
bie
bi n tra
t ng thai
th i dong
d vao
dong
d ra
dt
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

51

Cc bc gii bi ton m hnh ha


M hnh ha
Phn tch chc nng

Phn tch vt l

Phn tch ton hc

C lp h thng

L tng ha
phn
t vt l

Xy dng h PT
m
t
h thng
h

Ph tch
Phn
t h HT con

Quan h gia cc
i lng c bn

T t
Tuyn
tnh
h ha
h

Q
Quan
h nhn
h qu

Cc .lut bo ton

i s
s
khi

nh gi m hnh
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

52

L tng ha cc phn t vt l

Nguyn
Ng
n tc thun
th n ha
Nguyn tc tp trung ha
Nguyn tc l tng ha

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

53

L tng ha cc phn t vt l

Nguyn
N
t
tc thun
th ha:
h nhn
h ra nh
hh
hng
vt
t l c b
bn chi
hi
phi hot ng ca i tng v dng cc phn t thun
biu din
din.

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

54

L tng ha cc phn t vt l

Nguyn tc tp trung ha: cc nh hng vt l thc lun


phn b trong mt min hay khng gian nht nh (d nh).
Cc nh hng phn b ny c th l tng ha bng cch
m
h
hnh
h h
ha t
tp trung
t

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

55

L tng ha cc phn t vt l

Nguyn
Ng
n tc ttuyn
n tnh ha:
ha tt c cc h thng thc
th c u
l
h phi tuyn l tng ha bng cch tuyn tnh ha.

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

56

S tng ng ca cc quan h vt l

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

57

S tng ng ca cc quan h vt l

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

58

Ch

Gia h in
Gi
i v
h c c
hai
h i cch
h ttng ng

Tng ng lc in p
Tng ng lc cng dng in
Tng ng lc in p
H c

Tng ng lccng d.in

H in

H c

H in

Lc f

in p u

Lc f

Dng in i

Khi lng M

in cm L

Khi lng M

in dung C

H s ma st b

in tr R

H s ma st b

1/in tr, 1/R

cng l xo k

1/in dung, 1/C cng l xo k

1/in cm, 1/L

Dch chuyn x

in lng q

Dch chuyn x

T thng

Vn tc v

Dng in i

Vn tc v

in p u

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

59

Phn tch vt l h thng in

Cc bin c bn:
in lng:
q
in
th:
u
Cng dng in:i

[C]
[[V]]
[A]

Cc phn t c bn:
u
in tr:
R
i
in

dung:

q
C
u

in

cm:

di
uL
dt

31 August 2012

R
u

1
idt
C

l
S

S
d

r 2 N

1 dL b thelng
the
the
c
n
do
trcng
c
dgngoo
dung
the
h cam tr
dong
do
dngndt
g
dung dt cng o do
theng

H. T. Hong - HBK TPHCM

60

Phn tch vt l h thng in

Cc lloii ngun:
C

Ngun p l tng
Ngun dng l tng
Phng trnh cn bng in
nh
lut
ut Kirchoff
c o v
d
dng.
g
nh lut Kirchoff v p.
Phng php gii tch mch in
Phng php th nh
Phng php dng vng

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

61

Phn tch vt l h thng c

Cc bi
C
bin c b
bn (chuyn
( h ng
thng):
th )
Khong cch (lng):
x
[m]
Lc (th):
f
[N]
Tc (cng dng):
v
[m/sec]

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

62

Phn tch vt l h thng c

Cc phn
C
h t c b
bn
Tr:

b: h s ma st nht
f: lc (th)
x: dch chuyn (lng)
RM b

f
v

tr
tr
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

the
cng o dong
63

Phn tch vt l h thng c

Cc phn
C
h t c b
bn
Dung:

CM

k: cng l xo
f lc
f:
l (th)
x: dch chuyn
(lng)

1 x

k f

1
f kx
vdt

CM

the
the
31 August 2012

1
dung

H. T. Hong - HBK TPHCM

lng
l

cdung
cng
ng o dong
do
nnggdt
d

the

64

Phn tch vt l h thng c

Cc phn
C
h t c b
bn
Cm (qun tnh)

m: khi
lng
f: lc (th)
x: dch
d h chuyn
h (lng)
(l
)
dv
f m
dt

d
the cam
the
cam cng
cng o dong
dong
dt
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

65

Chuyn
Ch
ng
thng
th
Chuyn
Ch
ng
quay
Lc
Moment
Khong cch Gc quay
Vn tc
Vn tc gc
Gia
G
a tc
G
Gia
a tc gc
Qun tnh
Moment qun tnh

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

66

Phng trnh cn bng c

Ph
Phng
t h cn
trnh
bng
b lc,
l

nh
h llut
t Newton
N t

Phng trnh Euler Lagrange:

d L L P

dt q q q
Trong : L T U
U: th nng
T: ng nng
P: nng lng tiu hao
q: ta tng qut
: ngoi lc (hay moment)
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

67

S tng ng gia h thng in v h thng c

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

68

S tng ng gia h thng in v h thng c

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

69

Phn tch vt l h thng nhit

Cc bi
C
bin c b
bn
Nhit nng (lng): Q
Nhit (th):

Dng nhit:
H

[J]
[0C]
[J/sec]

dQ
H
dt

cng o
do
d ng
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

d
l ng
l
dt
70

Phn tch vt l h thng nhit

Cc phn
C
h t c b
bn
Nhit tr:

RT

l
kC S

RT
31 August 2012

kC: h s
dn
nhit
l: chiu di
S: tit din ngang

tr
tr

H
H. T. Hong - HBK TPHCM

the
cng o dong
71

Phn tch vt l h thng nhit

Cc phn
C
h t c b
bn
Nhit dung:

CT c.M
CT

31 August 2012

c: l nhit dung ring


M: l khi lng

1
Hdt

CT

the
the

1
dung

H. T. Hong - HBK TPHCM

lng
l

cdung
cng
ng o dong
do
nnggdt
d

the

72

Phn tch vt l h thng nhit

Cc phn
C
h t c b
bn
Nhit cm (qun tnh nhit): IT

dH
IT
dt

d
the cam
the
cam cng
cng o dong
dong
dt
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

73

Phng trnh cn bng nhit

h llut
nh
t bo
b tton
nng
lng
l

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

74

Phn tch vt l h lu cht

Cc bi
C
bin c b
bn
p sut (th):
Th tch (lng):
Lu lng (cng dng):

p
V
z

[N/m2]
[m3]
[m3/sec]

dV
z
dt

cng o
do
d ng
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

d
l ng
l
dt
75

Phn tch vt l h lu cht

Cc phn
C
h t c b
bn
Lu tr:
Lu tr ng ng:

: h s nht ca lu cht
128 l
RL
d 4

RL
31 August 2012

l: chiu di ng ng
d: ng knh ng ng
((l > 20d))

p
z
H. T. Hong - HBK TPHCM

tr
tr

the
cng o dong
76

Phn tch vt l h lu cht

Cc phn
C
h t c b
bn
Lu tr:
Lu tr van: phi tuyn

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

77

Phn tch vt l h lu cht

Cc phn
C
h t c b
bn
Lu dung:

A
CF
g

A: tit din ngang


: khi lng ring lu cht
g: gia tc trng trng

V
CL
p
1
p
zdt

CL
31 August 2012

the
the

1
dung

H. T. Hong - HBK TPHCM

lng
l

cdung
cng
ng o dong
do
nnggdt
d

the

78

Phn tch vt l h lu cht

Cc phn
C
h t c b
bn
Qun tnh: IL

l
a

dz
p IL
dt

IL

l
a

a: tit din
di ngang ng
dn
d
l: chiu di ng dn
: khi lng ring lu cht
d
the cam
the
cam cng
cng o dong
dong
dt

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

79

Phng trnh cn bng h lu cht

h llut
nh
t bo
b tton
khi llng

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

80

Cc th d phn tch vt l

H vin
Hc
i t c
cc
th
h d
d trong bi ging
i

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

81

Phn tch ton hc

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

82

Phn tch ton hc

Kt hp
h tt c
cc
h phng
h
t h m
trnh
t
c tnh
t h
ng ca

cc b phn chc nng c h phng trnh m t h


thng.
g
Tuyn tnh ha quan h phi tuyn c m t ton hc
tuyn tnh.
i s
i
s khi Phng
Ph
php
h s dng
d tn
hi
hiu v

cng thc Mason tm hm truyn tng ng ca h


tuyn
y tnh.
nh gi s ph hp ca m hnh.
Dng m hnh d bo p ng ca h thng i vi tn
hiu vo cho trc.

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

83

M hnh tuyn
tnh ha h phi tuyn

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

84

im dng ca h phi tuyn

Xt h phi
hi tuyn
t bc
b n c p ng vo,
q ng ra m t bi PTTT phi
hi
tuyn:
x (t ) f ( x (t ), u(t ))

y (t ) h( x (t ), u(t ))

im trng
i
t
thi x c

gii l im
i dng
d ca
h phi
hi tuyn
t nu
nh
h
h ang trng thi x v vi tc ng iu khin u c nh, khng
i cho trc th h s nm nguyn ti trng thi .

Nu ( x , u ) l im dng ca h phi tuyn th:


f ( x (t ), u(t )) x x ,uu 0

im
i dng
d
cn c

gii l
l im
i lm
l vic
i tnh
h ca h
h phi
hi tuyn

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

85

Th d im dng ca h phi tuyn

Cho h phi tuyn m t bi PTTT:

) x2 (t ) u
x1 (t ) x1 (t ).
x (t ) x (t ) 2 x (t )
2 1

Xc nh im
dng ca h thng
khi u (t ) u 1

Gii:
im
i dng
d l nghim
hi ca phng
h
trnh:
h

f ( x (t ), u (t )) x x ,u u 0

x1.x2 1 0

x1 2 x2 0

x1 2

2
x2 2

31 August 2012

hoc

x1 2

2
x2 2

H. T. Hong - HBK TPHCM

86

Tuyn tnh ha h phi tuyn xung quanh im lm vic tnh

Xt h phi tuyn m t bi PTTT phi tuyn:


x (t ) f ( x (t ), u(t ))

y (t ) h( x (t ), u(t ))

Khai trin Taylor f(x,u) v h(x,u) xung quanh im lm vic tnh


( x , u ) ta c th m t h thng bng PTTT tuyn tnh:
~ (t )
x~ (t ) Ax~ (t ) Bu
~
~ (t ) Du
~ (t )
y
(
t
)

C
x

trong :

31 August 2012

~
x (t ) x (t ) x
~ (t ) u(t ) u
u
~y (t ) y (t ) y

((*))

( y h( x , u ))

H. T. Hong - HBK TPHCM

87

Ma trn trng thi ca h tuyn tnh ha

f
x ( x,u )

h
x ( x,u )

f1
x
1
f 2
x1

f
n
xn

f1
x2
f 2
x2

f n
x2

h1
x
1
h2
x1

h
q
x1

h1
x2
h2
x2

hq

31 August 2012

x2

f1
xn

f 2
xn

f n

xn ( x,u )

h1
xn

h2

xn

hq

xn ( x,u )

f
u ( x,u )

f1
u
1
f 2
u1


f n
u1

f1
u2
f 2
u2

f n
u2

h
u ( x,u )

h1
u
1
h2
u1


hq
u1

h1
u2
h2
u2

hq

H. T. Hong - HBK TPHCM

u2

f1
u p

f 2

u p


f n

u p
( x,u )

h1
u p

h2

u p


hq

u p

( x,u )

88

Tuyn tnh ha h phi tuyn Th d 1


Thng s h bn cha :
u(t)

PTTT:

trong :

qin

a 1cm 2 , A 100cm 2
y(t)

qout

k 150cm3 / sec .V , CD 0.8


g 981cm / sec2

x (t ) f ( x (t ), u (t ))

) u (t ))
y (t ) h( x (t ),

aCD 2 ggx1 (t ) k
f ( x, u )
u (t ) 0.3544 x1 (t ) 0.9465u (t )
A
A
h( x (t ), u (t )) x1 (t )
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

89

Tuyn tnh ha h phi tuyn Th d 1 (tt)


Tuyn tnh ha h bn cha quanh im y = 20cm:

Xc nh im lm vic tnh:

x1 20

f ( x , u ) 0.3544 x1 1.5u 0

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

u 0.9465

90

Tuyn tnh ha h phi tuyn Th d 1 (tt)

Xc nh cc ma trn trng thi ti im lm vic


ic tnh:
A

aC 2 g
f1
D
x1 ( x,u )
2 A x1

h
C
1
x1 ( x,u )

0.0396
( x,u )

f1
k

1.5
B
u ( x,u ) A ( x,u )
D

h
0
u ( x,u )

V PTTT m t h bn cha quanh


Vy
q anh im lm vic
ic y=20cm
20cm l:
~
x (t ) 0.0396 ~
x (t ) 1.5u~ (t )
~
~
y (t ) x (t )
aCD 2 gx1 (t )

f ( x, u )

k
u (t )
A

h( x (t ), u (t )) x1 (t )
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

91

Tuyn tnh ha h phi tuyn Th d 2


Thng s cnh tay my :

l
u

l 0.5m, lC 0.2m, m 0.1kg

M 0.5kg , J 0.02kg.m 2

B 0.005, g 9.81m / sec2

PTTT:

x (t ) f ( x (t ), u (t ))

y (t ) h( x (t ), u (t ))

trong :
x2 (t )

B
1
f ( x , u ) ( ml MlC ) g
x2 (t )
u (t )
cos x1 (t )

2
2
2
( J ml )
( J ml )
( J ml )

h( x (t ), u (t )) x1 (t )
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

92

Tuyen tnh hoa he phi tuyen Th du 2 (tt)


Tuyn tnh ha h tay my quanh im lm vic y = /6 (rad):

Xc nh im lm vic tnh:

x1 / 6
x2

0
B
1
f ( x , u ) ( ml MlC ) g
cos x1
x2
u

2
2
2
( J ml )
( J ml )
( J ml )

x2 0

u 1.2744

Do im lm vic tnh cn xc nh l:
x1 / 6
x

x
0

2
u 1.2744

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

93

Tuyen tnh hoa he phi tuyen Th du 2 (tt)

Xc nh cc ma trn trng thi ti im lm vic


ic tnh:
a11 a12
A

a
a
21 22
a11

a21

f1
0
x1 ( x,u )

f1
a12
x2

1
( x,u )

(ml MlC )
f 2

sin x1 (t )
2
x1 ( x,u ) ( J ml )
( x,u )

f 2
a22
x2

( x,u )

( J ml 2 ) ( x,u )

x2 (t )

B
1
f ( x , u ) ( ml MlC ) g

cos
x
(
t
)

x
(
t
)

u
(
t
)

1
2
2
2
2
(
)
J
ml
J

ml
(
J

ml
)
(
)

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

94

Tuyen tnh hoa he phi tuyen Th du 2 (tt)

Xc nh cc ma trn trng thi ti im lm vic


ic tnh:
b1
B
b2

b1

f1
0
u ( x,u )

b2

f 2
u

( x,u )

1
J ml 2

x2 (t )

B
1
f ( x , u ) ( ml MlC ) g

cos
x
(
t
)

x
(
t
)

u
(
t
)

1
2
2
2
2

ml
(
J

ml
)
(
)
(
)
J
ml

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

95

Tuyen tnh hoa he phi tuyen Th du 2 (tt)

Xc nh cc ma trn trng thi ti im lm vic


ic tnh:
C c1 c2

h
c1
1
x1 ( x,u )

D d1

d1

c2

h
x2

0
( x,u )

h
0
u ( x,u )

Vy phng trnh trng thi cn tm l:

x~ (t ) Ax~ (t ) Bu~ (t )
~
~
y
(
t
)

C
x (t ) Du~ (t )

1
0
A

a
a
21 22

C 1 0

0
B
b2

D0

h( x , u ) x1 (t )
31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

96

Mt s
th d

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

97

Cc v d

M hnh
h h ha
h h con lc
l ngc
M hnh ha h bng v thanh
M hnh ha h
tayy myy
M hnh ha h bnh li my bay
M hnh ha c tnh ng hc xe hi
M hnh ha c tnh ng hc tu thy
M hnh ha h robot 2 bnh cn bng
...

31 August 2012

H. T. Hong - HBK TPHCM

98

You might also like