El Tezgahinda Serigrafi Baski

T.C.
MLL ETM BAKANLII
MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN
GLENDRLMES PROJES)
MATBAA
EL TEZGHINDA SERGRAF BASKI

YAPMAK
ANKARA 2008
Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller;
Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl

Karar ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda
kademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim
programlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik
gelitirilmi retim materyalleridir (Ders Notlardr).
Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye

rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm,
denenmek ve gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve
Kurumlarnda uygulanmaya balanmtr.
Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii

kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve
yaplmas nerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir.
rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki

yeterlik kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden
ulalabilirler.
Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak

datlr.
Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda

satlamaz.
NDEKLER
AIKLAMALAR ...................................................................................................................iii
GR ....................................................................................................................................... 1
RENME FAALYET 1 ................................................................................................... 3
1. POZALAR ........................................................................................................................... 3
1.1. Elle Yaplan Poza.......................................................................................................... 3
1.2. Otomatik Pozalar .......................................................................................................... 4
1.3. Poza Ayar Yaplrken Dikkat Edilecek Noktalar ......................................................... 4
1.4. Kalpla Bask Malzemesi Ykseklik Ayar................................................................... 4
1.5. Mrekkep Havuzu......................................................................................................... 4
UYGULAMA FAALYET ................................................................................................ 5
LME VE DEERLENDRME ...................................................................................... 7
RENME FAALYET- 2 .................................................................................................. 10
2. MREKKEPLER .............................................................................................................. 10
2.1. Serigrafi Mrekkeplerinin Yaps ............................................................................... 10
2.1.1. Renk Maddesi (Pigmentler)................................................................................. 10
2.1.2. Balayclar (Reineler)....................................................................................... 11
2.1.3. zcler (Solventler)......................................................................................... 11
2.2. Mrekkep eitleri...................................................................................................... 11
2.2.1. Ahap Yzey Mrekkebi ..................................................................................... 11
2.2.2. Akrilik Yzey Mrekkebi.................................................................................... 11
2.2.3. Bakalit Yzey Mrekkebi.................................................................................... 12
2.2.4. Cam Yzey Mrekkebi........................................................................................ 12
2.2.5. Seramik Yzey Mrekkebi .................................................................................. 12
2.2.6. Bask Devre Yzey Mrekkebi ........................................................................... 12
2.2.7. Kuma Yzey Mrekkebi .................................................................................... 12
2.3. Serigrafi Mrekkebi Yardmc Maddeleri................................................................... 12
2.3.1. nceltici Tiner ...................................................................................................... 13
2.3.2. Geciktiriciler........................................................................................................ 13
2.3.3. Hzlandrclar...................................................................................................... 13
2.3.4. nceltici Pastalar .................................................................................................. 13
2.3.5. Kpk Krclar.................................................................................................... 13
2.3.6. Mat Pastalar ......................................................................................................... 13
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 14
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 15
RENME FAALYET- 3 .................................................................................................. 18
3. BASKI................................................................................................................................ 18
3.1. Rakleler ....................................................................................................................... 18
3.1.1. Rakle eitleri ..................................................................................................... 19
3.1.2. yi Bir Raklenin zellii ..................................................................................... 19
3.1.3. Uygun Rakle Seimi ............................................................................................ 20
3.1.4. Rakle Lastiinin Bakm ...................................................................................... 20
RENME FAALYET 4 ................................................................................................. 27
4. KURUTMA........................................................................................................................ 27
4.1. Kurutma Makineleri.................................................................................................... 27
4.2. Kurutma Yntemleri ................................................................................................... 28

4.2.1. Izgara Yntemi .................................................................................................... 28
4.2.2. Asma Yntemi ..................................................................................................... 28
4.2.3. Raf Yntemi ........................................................................................................ 28
4.2.4. Kurutma Dolab ................................................................................................... 29
4.2.5. Takoz Yntemi .................................................................................................... 29
4.2.6. Frnlama.............................................................................................................. 29
RENME FAALYET 5 ................................................................................................. 34
5. KALIP TEMZL ........................................................................................................... 34
5.1. Kalp zerindeki Mrekkebin Alnmas..................................................................... 34
5.2. pek zerindeki Grntnn Silinmesi ...................................................................... 35
5.2.1. Emlsiyon Skc ............................................................................................... 35
5.3. Glgelerin Silinmesi ................................................................................................... 35
MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 43
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 45
KAYNAKA ......................................................................................................................... 48
ii
AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD
213GIM249
ALAN
Matbaa
DAL/MESLEK
MODLN ADI
Serigrafi ve Tampon Bask Operatr

El Tezghnda Serigrafi Bask Yapmak
Serigrafi bask sisteminde el tezghnda bask yapabilmek
iin gerekli bilgi ve becerilerin kazandrld renme
materyalidir.
MODLN TANIMI
SRE
40/32+40/32
N KOUL
Bu modl iin n koul yoktur.
YETERLK
MODLN AMACI
ETM RETM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
LME VE
DEERLENDRME
El tezghnda bask yapmak

Genel Ama
Uygun ortam salandnda el tezghnda bask
yapabileceksiniz.
Amalar
1. Tekniine uygun poza ayar yapabileceksiniz.
2. Tekniine uygun mrekkep hazrlayabileceksiniz.
3. Tekniine uygun bask yapabileceksiniz.
4. Baslan malzemeyi tekniine uygun kurutabileceksiniz.
5. Kalp temizliini tekniine uygun yapabileceksiniz.
Ortam: Matbaa atlye ve laboratuvarlar, snf, iletme vb.
Donanm: ift tarafl bant, izole bant, mukavva, maket ba,
makas, ereve, el tezgh, mrekkep, rakle, kurutma dolab,
raflar, frnlar, mrekkep inceltici tiner
Bu modl ierisinde her renme faaliyetinden sonra oktan
semeli sorular ve uygulamal sorularla kendi kendinizi
deerlendirebileceksiniz.
Modl sonunda retmeniniz tarafndan yaplan uygulamal
snavla, kazandnz bilgi ve beceriler deerlendirilecektir.
iii
iv
GR
GR
Sevgili renci,
Bu modl serigrafi atlyesinde el tezghnda bask yapma aamalarnn uygulamal
olarak anlatld renme materyalidir.
Serigrafi bask teknii ok eitli alanlara hitap ettiinden bask ileminde kullanlan
materyaller de deiiklik gstermektedir. Bu materyallere el tezghnda yaplan bask
almalarnda uygun poza yapm, mrekkep seimi, rakle (syrc) seimi, baslan ilerin
kurutulmas ve bask yaplan kalbn temizlenmesi aamalarn reneceksiniz.
Bu ilem basamaklarnn en ideal artlarda oluturulup en kaliteli sonularn
alnabilmesi; mesleini seven, alannda eitim alm, teknolojik gelimeleri takip eden teknik
elemanlarla mmkndr.
Bask aamalarnda meydana gelecek bir yanllk, bask kalitesini olumsuz
etkileyecek, tm aamalarda salanan baar, bask kalitesini ykseltecektir. Hayatnzda
kuralna uygun yaptnz tm almalar baarlarnz ykseltecektir.
RENME FAALYET 1
AMA
RENME FAALYET 1
Bu faaliyet ile gerekli ortam salandnda el tezghnda tekniine uygun olarak poza
ayarn yapabileceksiniz.
ARATIRMA
evrenizde bulunan serigrafi atlyelerini gezerek el tezghnda hangi malzemeler
zerine bask yaptklarn, poza ayarnda hangi malzemeleri nasl kullandklarn aratrnz.
Topladnz bilgileri snftaki arkadalarnzla paylanz.
1. POZALAR
Bask tezgh zerinde baslacak malzemenin yerini belirleyip, kaymasn nleyen ve
baslacak malzemenin srekli ayn yere konmasn salayan mukavva, asetat, kauuk kp
ve ahap gibi malzemelerden yaplma dayanaklardr. Bask materyalinin srekli ayn yere
konmas iin poza ayarnn dikkatli yaplmas gerekmektedir.
1.1. Elle Yaplan Poza

Hazrlanm kalp bask asesine taklr ve yukar doru kaldrlr. Bask yaplacak
malzeme zerine grnt filmi ya da aydngeri yaptrlr. asenin zerine kalbn altna
gelecek ekilde bask materyali konur. Kalp bask malzemesinin zerine indirilerek kalp ve
malzeme zerindeki grnt aktrlr. Bask malzemesi yerinden oynatlmadan kalp
yukar kaldrlarak pozalar bask malzemesine temas ettirilerek yaptrlr. Poza yapmnda
dzgn yzeyli malzemeler kullanlmal, en az iki kenardan bask materyaline temas
ettirilmelidir.
ekil 1.1: Elle yaplm poza
Bask saysnn az olmas durumunda asetat kullanlarak poza ayar da yaplabilir. Bir
asetat tabakas tm bask alann rtecek ekilde ase zerine konularak oynamamas iin st
kenarndan yaptrlr. Asetat zerine bask yaplr, kalp kaldrlr. zerine grnt filmi
tutturulmu bir bask malzemesi asetatn altna srlr. Deiik ynlerde hareket ettirilerek,
asetat zerine baslm grntyle film zerindeki ayn grnt aktrlr. Bask malzemesi
oynatlmadan zerindeki asetat kaldrlr. Bask malzemesinin komu iki kenarna pozalar
yerletirilir. Bask malzemesi zerindeki film karlarak poza ayar yaplm olarak baskya
geilir.
1.2. Otomatik Pozalar

Otomatik pozalar serigrafi bask sisteminde tam otomatik bask makinelerinda
kullanlmaktadr. Bu pozalar tama sistemine paralel olarak almaktadr.
1.3. Poza Ayar Yaplrken Dikkat Edilecek Noktalar

Poza ayar yapmnda sorun kmamas iin u noktalara dikkat edilmelidir:
Poza malzemesinin sabitlenmesine

Kalbn aseye taklrken vidalarn iyi sklmasna
Kalp zerindeki grntnn ortalanmasna
Poza ve bask malzemeleri arasnda ykseklik farkna
1.4. Kalpla Bask Malzemesi Ykseklik Ayar

Serigrafi baskda kalp, bask malzemesi zerine her noktada dayanyorsa basm
ileminden sonra bask malzemesi ipee yapr. Byle durumlarda bask bozulur. Bunu
nlemek iin ipekle bask malzemesi arasnda 3 ile 10 mm lik bir aralk braklmas gerekir.
Bylece raklenin getii noktada ipek bask malzemesine temas edecek, sonra ayrlarak
yapma olmadan temiz bir bask elde edilecektir. deal ykseklik miktar kalp ile bask
malzemesi azar azar alarak elde edilir.
1.5. Mrekkep Havuzu

Elek zerinde mrekkebin fazla dalmamas iin mrekkep havuzu yaplr. Havuz
yapmnda effaf bantlar kullanlmaldr. Havuz yapmnda kullanlan bantlar rakle hareket
alannda olmamaldr. Olmas durumunda bant belirli bir yukseklik oluturaca iin rakle
hareketini engelleyecektir. Rakle hareket alanna gelen bantlar elein altna yaptrlr.
UYGULAMAFAALYET
FAALYET
UYGULAMA
lem Basamaklar
neriler
Kalb bask makinesine taknz.
Kalb tutan vidalar tam olarak

sknz.
Kalbn makineye ortal olmasna
dikkat ediniz.
Bantlar raklenin hareketini

engellemeyecek ekilde yaptrnz.
Rakle alanna gelen yerlere bantlar
elee alttan yaptrnz.
Kalp zerinde mrekkep havuzu

oluturunuz.
e uygun poza malzemesi seerek poza ayar

yapnz.
Poza malzemesi kalnlnn bask
materyalinden fazla olmamasna
dikkat ediniz
Poza malzemesini bask materyaline
iki kenardan temas ettirilerek
sabitleyiniz.
Bask materyalinin kalnlna dikkat

ediniz.
pein malzeme zerine temas
etmemesine dikkat ediniz.
e gre elek yksekliini ayarlaynz.

Poza ve ykseklik ayar uygulamas yapnz.
Poza ayarnn doru yapldna

dikkat ediniz.
Ykseklik ayarna dikkat ediniz.
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
OBJEKTF TESTLER
OKTAN SEMEL TEST
Aadaki sorularda doru olan kk iaretleyiniz
1.
Aadakilerden hangisi elle poza yapmnda dikkat edilecek noktalardan biri deildir?
A) Poza malzemesi yzeye sabitlenmelidir.
B) Poza malzemesi oynak olmaldr.
C) Poza malzemesinin kalnl bask materyalinden az olmaldr.
D) Poza malzemesi bask materyaline iki kenardan temas etmelidir.
2.
Aadakilerden hangisi poza malzemesi olarak kullanlmaz?

A) Mukavva
B) Asetat
C) Ahap
D) Kuma
3.
Kalp ile bask yzeyi arasndaki mesafe ne kadar olmaldr?

A) 1 mm
B) 1-2 mm
C) 3-10 mm
D) 3-10 cm
4.
Poza ayar niin yaplr?

A) pein bask malzemesine yapmamas iin
B) Bask materyalinin srekli ayn yere konmas iin
C) Mrekkebin abuk kurumas iin
D) Bask yzeyindeki mrekkep kalnln artrmak iin
DORU YANLI TEST

Aadaki sorular doru veya yanl olarak iaretleyiniz.
Mrekkep havuzu
gelmemelidir.
Kalp i zerine sadece rakle ekilirken temas etmelidir.
Mrekkep havuzu yapmnda mukavva kullanlr.
Poza ayar mrekkep kalnln arttrmak iin yaplr.
Poza ayar baskdan sonra yaplmaldr.
Elek ykseklii bask materyaline gre deiir.
oluturulurken
rakle
alanna
Doru
Yanl
bant
DEERLENDRME
Cevaplarnz modl sonundaki cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap
saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz.
lme sorularndaki yanl cevaplarnz tekrar ederek, aratrarak ya
retmeninizden yardm alarak tamamlaynz.
da
B. UYGULAMALI TEST
renme faaliyetinde kazandnz becerileri aadaki kontrol listesine gre
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
Evet
Hayr
1. Kalb bask makinesine taktnz m?

2. Kalp zerinde mrekkep havuzu oluturdunuz
mu?
3. e uygun poza malzemesi seerek ayar yaptnz
m?
4. e gre elek ykseklik ayar yaptnz m?
5. Poza ve ykseklik uygulamas yaptnz m?
Faaliyet deerlendirmeniz sonucunda Hayr iaretleyerek yapamadnz ilemleri
tekrar ediniz.
Tm ilemleri baaryla tamamladysanz bir sonraki faaliyete geiniz.
RENME FAALYET 2
AMA
RENME FAALYET- 2
Bu faaliyet ile
hazrlayabileceksiniz.
gerekli
ortam
salandnda
tekniine
uygun
mrekkep
ARATIRMA
evrenizde bulunan serigrafi iletmelerini gezerek hangi malzemeler zerine bask
yaptklarn bu yzeylerde hangi mrekkepleri kullandklarn ve hangi mrekkep yardmc
maddelerini nasl kullandklarn aratrnz. Topladnz bilgileri snftaki arkadalarnzla
paylanz.
2. MREKKEPLER
Doru ablonun hazrlanmasnn yan sra bask iin nde gelen faktrlerden biri de
serigrafi mrekkepleridir.
2.1. Serigrafi Mrekkeplerinin Yaps

Serigrafi mrekkebinin yapsn incelediimizde madde ortaya kar.
Renk maddesi (pigment)

Balayclar (reine)
zcler (solvent)
2.1.1. Renk Maddesi (Pigmentler)

Mrekkebe rengini veren boyar maddelere pigment denir. Bask mrekkeplerinin
retiminde renkli, beyaz ve saydam pigmentler kullanlmaktadr. Herhangi bir pigment,
ierisinde bulunduu balayc maddede erimez, znmez bir toz olarak da tanmlanabilir.
Pigmentler mrekkebe renk vermesinin yannda baslan mrekkep filminin rtc ya da
transparan oluunu, k ve kimyasal maddelere dayankllk derecesini belirler. Bu
zellikleri ile pigmente mrekkebin z demek dorudur. Bir mrekkebin kalitesi kullanlan
pigmente baldr. Mrekkep retiminde kullanlan pigmentler genellikle transparan
olanlardr. Bunlar kimyasal yoldan eitli sentezlerle elde edilir. zellikle trigromi
almalarda kullanlan mrekkebin tam transparan olmas gerekir. Pigmentler kimyasal
yaplarna gre deiiklik gsterdikleri iin, mrekkep hangi amaca ynelik olarak
kullanlyorsa, o amaca uygun pigmentin kullanlmas gerekir. rnein deterjan ambalajnda
kullanlan pigmentin deterjana, kat ya ambalajnda kullanlan pigmentin de yaa kar
dayankl olmas gerekir.
10
2.1.2. Balayclar (Reineler)

Mrekkebi oluturan en nemli maddelerden biri de balayclardr. Balayclarn
mrekkep retiminde kullanlmasnn amac, toz hlinde baskya uygun olmayan pigment
zerreciklerini bask malzemelerinin yzeyi ile birletirerek, bask malzemesi zerinde
dayankl bir mrekkep tabakas oluturmaktr. Ayrca balayclar, renk veren maddeleri
yani pigmentleri sv hale getirmeleri yannda mrekkebin bir ok zelliklerini ve kuruma
srasndaki durumunu da belirler.
Balayclar, pigmentin bask srasnda kada homojen olarak dalmasn salar.
Bununla beraber pigmentin kat zerinde tutunabilmesi ve grnty pekitirmesi grevi
vardr.
2.1.3. zcler (Solventler)

zc maddeler daha nceleri, mrekkep retiminde ok snrl bir ekilde
kullanlmaktayd. Fakat bugnn gelien teknolojisi ile daha hzl bask yapan makinelerin
kullanlmasyla ortaya kan kuruma problemlerine zm olmasndan dolay genellikle
kullanlr olmulardr. Bu maddelerin kullanlmasyla, gerek emilme gerekse de buharlama
neticesinde hzlanan kuruma, bezir ya gibi oksidativ kuruma zelliine sahip balayclarn
kurumasnda daha hzl ve etkilidir.
2.2. Mrekkep eitleri

Kullanlacak mrekkep tipinin seiminde bask malzemesinin nemi byktr. Kat,
karton, polyester, akril, cam, metal, tekstil, seramik vb.malzemeler iin farkl kimyasallara
sahip mrekkepler kullanlmaktadr. Mrekkep reticisi firmalar da bu yzeylere uygun
mrekkep retmektedir.
.
2.2.1. Ahap Yzey Mrekkebi

Ahap yzeylerde kullanlan mrekkebin srtnmeye kar dayankllk gstermesi
gerekir. Genel olarak havann oksijeni ile tepkimeye girerek kururlar.
2.2.2. Akrilik Yzey Mrekkebi

Bu mrekkepler genel olarak yksek bask kalitesi ve hzl kuruma zelliklerini tar.
Pratikte her tip kt, plastik kart, PVC ve akrilik materyal zerine uygulanabilir. Normal
artlarda 10 dakikada kururlar.
11
2.2.3. Bakalit Yzey Mrekkebi

Bakalit yzeylerde kullanlan mrekkepler s ve kimyasal maddelere dayankl
olmaldr. Kuruma ilemi fiziksel ve kimyasal olarak gerekleir. Hazrlanan mrekkebin
iine kullanlacak yzeye uygun olarak sertletirici ilave edilir.
2.2.4. Cam Yzey Mrekkebi

Cam yzeylerde kullanlan mrekkepler ok iyi yapma ve srtnme dayankll
gerektirmektedir. Bu mrekkepler hazrlandktan 8-10 saat sonra bir daha kullanlmayacak
kadar sertlie ulamaktadrlar. Bu yzden ihtiya lsnde hazrlanmaldr.
2.2.5. Seramik Yzey Mrekkebi

Seramik blm de bal bana bir sektrdr. Boyalar da ayr yksek sda pien zel
boyalardr. eitli kalnlkta ipek kullanlr. Sulu kartma ktlarna basarak su ile transfer
yaplarak yksek sda piirilir. zel seramik frnlar vardr.
2.2.6. Bask Devre Yzey Mrekkebi

Bask devrede kullanlan boyalar zel boyalardr. Baskda ncelikle bakrn zerindeki
ya tabakas temizlenir ve sonra aside dayankl alkali boya ile bask yaplr. Bask yaplm
malzeme zerindeki mrekkep asitle indirgenir. Buna asit maske boyas denir. Daha sonra
ift karml epoksi boyas kullanlr. Bu boyaya lehim maske boyas denir. Lehim maske
boyas basldktan sonra bo kalan ksmlarn lehim potasna daldrarak lehim kaplanr. ift
karml boyalarn hepsinin hava flemeli frnlarda pimesi gerekir.
2.2.7. Kuma Yzey Mrekkebi

Tekstil baskda kullanlan boyalar genellikle su bazldr. in durumuna gre solvent
bazl mrekkepler de kullanlmaktadr. Yapsnda az miktarda da naylon bulunan kumalarda
su bazl mrekkepler kullanlmamaldr. Yaps % 100 yn olan kumalarda su bazl
mrekkepler kullanlr. Kuma mrekkebi ile bask yaplan yzey, bask ileminden sonra
tlenerek dayankll artrlr.
2.3. Serigrafi Mrekkebi Yardmc Maddeleri

nceltici, geciktirici ve hzlandrc tinerler, kpk krclar, inceltici ve matlatrc
pastalar serigrafide yardmc madde olarak kullanlr. Bu maddeler yardmyla mrekkep
bask artlarna gre ayarlanabilir. Bu maddeler fazla ilave edilirse mrekkebin yaps
bozulur, eksik kullanlrsa kullanm amac gereklemez.
12
2.3.1. nceltici Tiner

Mrekkep, baskda kullanlmadan nce belirli bir akcla getirilmelidir. Bu akcl
elde etmek iin solvent bazl mrekkebin iine inceltici tiner ilave edilir. Bu madde
yardmyla mrekkep istenilen akcla ayarlanabilir.
2.3.2. Geciktiriciler
Bask esnasnda mrekkebin hzl kurumas sonucu elek gzenekleri tkanaca gibi
raklenin hareketi de zorlaacaktr. Geciktirici ilavesi, hem ablon zerinde, hem de baskdan
sonra mrekkebin kurumasn yavalatr. Geciktiriciler buharlama noktas yksek solventler
ierir. Geciktirici, mutlaka kullanlan mrekkebin yapsna uygun olmal ve bu nedenle
daima retici firmann tavsiyesi ile kullanlmaldr. Aksi takdirde yzey bozulmas gibi
problemler yaanabilir. Ayrca geciktiriciler tek bana deil bir miktar inceltici solventle
birlikte kullanlmaldr. Tek bana kullanlmas halinde mrekkebin bnyesinden ok zor
uzaklaaca ve bask materyaline nfuz edecei iin kuruma ok gecikebilir. Geciktirici
ilavesiyle mrekkebin viskozitesinin dmemesi isteniyorsa geciktirici pasta kullanlabilir.
2.3.3. Hzlandrclar
Bask yaplan ortamn nemli ve serin olduu durumlarda kuruma gecikecektir.
Geciktiricilerin aksine hzlandrclar buharlama noktas dk solventlerden meydana gelir.
Mrekkebe %10-20 orannda kartrlarak solventin ortamdan hzl uzaklamas ve
kurumann hzlanmasn salar.
2.3.4. nceltici Pastalar

Mrekkebin vcut kaybetmeden yumuamasnn istendii durumlarda, zellikle traml
basklarda tram keskinliinin daha da artmasnn istendii durumlarda mrekkebe % 2-5
orannda kartrlr. Mrekkebin kalpta almasn kolaylatrr. Fazla kullanm
mrekkebin kurumasn yavalataca iin nerilen miktarda kullanlmaldr.
2.3.5. Kpk Krclar

Bask yzeyinin dzgn olmamas mrekkepte kprmeye neden olabilir veya
baslm yzeyde almalar grlr. Bunu engellemek amacyla bask yzeyi mutlaka temiz
olmal ve maksimum %1 orannda kpk krc kullanlmaldr.
2.3.6. Mat Pastalar

Parlak mrekkebi matlatrmak amacyla kullanlr. Fazla kullanm mrekkebin
fiziksel ve kimyasal dayankllk zelliklerini negatif etkileyebilir.
13
UYGULAMAFAALYET
FAALYET
UYGULAMA
lem Basamaklar
neriler
Bask materyalinin teknik ve yzey

zelliklerini inceleyiniz.
Bask yaplacak yzeyi inceleyiniz.
Mrekkep eitleri konusunu

hatrlaynz.
Yzeye uygun mrekkep seimi
yapnz.
Uygun mrekkep seiniz.

Mrekkebi baskya hazrlaynz.
Bask yaplacak ortamn zelliklerini

dikkate alarak yardmc maddeler ilave
ediniz.
14
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
A. OBJEKTF TESTLER
OKTAN SEMEL TEST
Aadaki sorularda doru olan kk iaretleyiniz
1.
Mrekkebe renk veren madde aadakilerden hangisidir?

A) Solvent
B) Reine
C) Geciktirici
D) Pigment
2.
Aadaki ifadelerden hangisi doru deildir?

A) Mrekkebe renk veren madde pigmenttir.
B) Seramik yzey mrekkebi frnlanarak kurutulur.
C) Kuma bask mrekkebi frnlanarak kurutulur.
D) Cam yzey mrekkebi srtnmeye dayankl olmaldr.
3.
Scak ortamda kurumay yavalatmak iin mrekkebe hangi madde ilave edilir?
A) Hzlandrc tiner
B) nceltici pasta
C) Kpk krc
D) Geciktirici tiner
4.
nceltici tiner mrekkebe fazla ilave edilirse ne olur?

A) pein yaps bozulur.
B) Mrekkep sertleir.
C) Mrekkebin yaps bozulur.
D) Mrekkep abuk kurur.
15
DORU YANLI TEST

Doru
Yanl
Mrekkebi inceltmek iin inceltici tiner kullanlr.

Baskda kullanlan mrekkebe her zaman geciktirici katlr.
Reine mrekkebe renk veren maddedir.
Trigromi baskda transparan mrekkep kullanlr.
Ahap ve seramik yzeylerde ayn mrekkep eidi kullanlr.
Cam yzey mrekkepleri tlenerek kurutulur.
Bask atlyesinin scakl 30 Co olmaldr.
Mrekkep kutusundan alnd gibi kullanlr.
DEERLENDRME
16
da
B. UYGULAMALI TEST
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
Evet
Hayr
Bask yaplacak yzeyi incelediniz mi?

Bask yaplacak yzeye uygun mrekkep setiniz
mi?
Mrekkebi baskya hazrladnz m?
tekrar ediniz.
17
RENME FAALYET 3
RENME FAALYET- 3
AMA
Bu faaliyet ile gerekli ortam salandnda tekniine uygun olarak bask
yapabileceksiniz.
ARATIRMA
evrenizde bulunan serigrafi atlyelerini gezerek deiik bask yzeylerine gre hangi
rakleleri kullandklarn ve sebeplerini aratrnz. Topladnz bilgileri snftaki
arkadalarnzla paylanz.
3. BASKI
Serigrafi bask bir elek bask eididir. Kalp zerinde i olmayan yerler emlsiyonla
kapatlarak i olan yerler ak braklr. Emlsiyon olmayan ak yerlerden mrekkep
geerek bask gerekleir. Mrekkebin kalp zerinde i olan yerlerden gemesini salayan
alet ise rakledir.
3.1. Rakleler
Grevi elee konulan mrekkebi yayp zorlayarak dokuma deliklerinden aa
geirmektir. Ahap ya da alminyum sap (tutaca) olup ve buna takl deitirilebilir rakle
lastii bulunan bask gerecidir. in lsne gre deiik boyutlarda satlr.
Rakle lastii kauuk esnekliine sahip olup solventlere, anma ve srtnmeye kar
dayankldr. ablon zerinde rakle ortalama 45-75(derece) eimle iki el kullanlarak
ekilmelidir.
ekil 3.1: Rakle ekimi
18
3.1.1. Rakle eitleri
ekil 3.1: Rakle lastik kesitleri
3.1.1.1. Kenarlar Dik Al Rakleler

ok amal olarak kullanlan bu rakleler cam, porselen, kt, karton, fiber, metal, pvc
gibi yzeylere yaplan basklarda ve ince tram gerektiren basklarda kullanlr.
3.1.1.2. Sivri Ulu Rakleler

Tam ve yar otomatik serigrafi bask makinelerinde kullanlr. Bu rakleler elle yaplan
basklarda kullanlacak olursa rakle elek yzeyine tam dik kullanlmaldr.
3.1.1.3. Kenarlar Yuvarlatlm Rakleler

Kaln boya film tabakas ve rtc boya gerektiren yzeylere yaplan basklarda
kullanlr.
3.1.1.4. Bir Kenar Dik teki Kenar Eri Rakleler

Cam, seramik ve metal yzeylere yaplan basklarda kullanlr.
3.1.1.5. Yuvarlak Ulu Rakleler

ok emici ve fazla boya verilmesi gereken tekstil yzeylere yaplan basklarda
kullanlr.
3.1.2. yi Bir Raklenin zellii

Solvent ve temizleme maddelerine kar dayankl olmaldr. Az yaps dzgn ve
anmaya kar dayankl olmaldr. Uzunluu bask alanndan 2-3 cm. kadar byk
olmaldr. Raklenin az ksmndaki ypranma bileme ile giderilmelidir.
19
3.1.3. Uygun Rakle Seimi

Rakle seiminde bask materyalinin ekli, cinsi, materyal zerinde oluturulmak
istenilen boya kalnl gibi noktalara dikkat edilir. Bu amalar dorultusunda rakle lastii
seimi yaplr. Raklenin sap ksm alminyum ve ahaptan yaplmaktadr. 40 cm ve zeri
boyutlarda raklelerde alminyum saplar tercih edilmektedir. Standart basklarda kullanlacak
rakle kalnlklar 6, 7, 8 mm zel ve byk boyutlu ilerde ise 10 mm kalnlkta lastikler
kullanlr. Yine raklelerde 35, 50, 55, 60, 65, 70, 80, 85, 90 shore sertlikte lastikler kullanlr.
rnein traml serigrafi basklarnda 120-165 T tipinde ipek ise 65-70 shore sertlikteki rakle
lastii en iyi sonucu verir. Rakle lastii sarlarak kolay tanmaktadr.
ekil 2.2: Rakle lastii
ekil 2.2:Rakle tutaca (sap)
3.1.4. Rakle Lastiinin Bakm
Rakleler zerinde boya ile braklmamaldr.

Rakleler temizlenirken daima yumuak bez kullanlmaldr.
Rakleler yatay olarak saklanmaldr.
Lastik ve kauuk ksm hibir yere demeyecek ekilde raflara yerletirilmelidir.
Az keskinliini kaybeden rakle lastikleri bilenmeli yada deitirilmelidir.
Depo ortamnn scakl 18C ile 24 C arasnda olmaldr.
Temizlii yaplan rakleler mmknse 24 saat iinde bir sonraki ilem iin
kullanlmamaldr.
20
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
lem Basamaklar
neriler
e uygun rakle seiniz.
Bask yzeyine uygun olarak rakle

lastii seiniz.
Rakle boyunun ie uygunluuna dikkat
ediniz.
Rakle az yapsnn dzgnlne
dikkat ediniz.
Bask malzemesinin pozalara tam

olarak temas etmesine dikkat ediniz.
Pozaya gre ii yerletiriniz.
21
Mrekkebi havuza dknz ve elek zerine

yaynz.
Mrekkebi elek zerine bask alannn

dna rakle boyu kadar dknz.
Bask alanna kesinlikle mrekkep
dkmeyiniz.
22
Rakleyi ekerek bask yapnz.
Rakleyi iki elinizle kavraynz.

Rakleyi 45 ile 75 derece aras eimle
srekli ayn basnc uygulayarak
ekiniz.
Baslan ii kontrol ediniz.
Baslan ii kontrol ederek sorun yoksa

baskya devam ediniz.
23
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
A.OBJEKTF TESTLER
OKTAN SEMEL TEST
Aadaki sorularda doru olan kk iaretleyiniz.
1.
Aadakilerden hangisi iyi bir raklenin zelliklerinden biri deildir?

A) alanndan 2-3 cm byk olmaldr.
B) Rakle lastii ypranmam olmaldr.
C) Uzun mrl olmaldr.
D) elik ulu olmaldr.
2.
Aadaki ifadelerden hangisi dorudur?

A) Rakle, mrekkebi kutudan almak iin kullanlr.
B) Rakle lastikleri sert yapldr.
C) Rakleler dik tutularak bask yaplr.
D) Tekstil yzeylerde yuvarlak ulu rakle kullanlr.
3.
Aadaki ifadelerden hangisi doru deildir?

A) Rakle sap alminyum ya da ahaptr.
B) Rakle yatay olarak saklanmaldr.
C) Kuma yzeylerde yuvarlak ulu rakleler kullanlr.
D) Rakle boyu i alanndan kk olmamaldr.
4.
Kalp zerindeki mrekkebin i alanlarnn dna

aadakilerden hangisidir?
A) Mrekkebin fazla akkan olmas
B) Mrekkebin iinde bulunan geciktirici tinerin fazlal
C) olmayan ksmlarn emlsiyonla kapal olmas
D) Mrekkebin rengi
24
gememesinin
nedeni
DORU YANLI TEST

Doru
Yanl
Bask materyalinin yzeyine gre rakle seimi yaplr.

Rakle boyunun ls i alanndan kk olmaldr.
Rakle lastiinin kesiti mrekkep kalnln etkiler.
Rakle sap ahap ve alminyumdan yaplr.
Az yaps bozulan
deitirilmelidir.
rakle
lastii
bilenmeli
ya
da
Rakle zerindeki boya temizlenerek saklanmaldr.

Rakle lastii sertlik birimi shoredir.
Rakle depolama scakl 30 Co olmaldr.
DEERLENDRME
25
da
B. UYGULAMALI TEST
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
Evet
Hayr
Uygun rakle setiniz mi?

Pozaya gre ii yerletirdiniz mi?
Mrekkebi havuza dktnz m?
Elek yzeyine mrekkebi yaydnz m?
Rakleyi ekerek bask yaptnz m?
Baslan ii kontrol ettiniz mi?
tekrar ediniz.
26
RENME FAALYET4
RENME FAALYET 4
AMA
Bu faaliyet ile gerekli ortam salandnda baslan malzemeyi tekniine uygun
kurutabileceksiniz.
ARATIRMA
evrenizde bulunan serigrafi atlyelerini gezerek bask yaptklar malzeme zerindeki
mrekkebi hangi yntemlerle kuruttuklarn, kurutma yntemi tesbitinde nelere dikkat
ettiklerini aratrnz. Topladnz bilgileri snftaki arkadalarnzla paylanz.
4. KURUTMA
Serigrafi baskda mrekkebin kuruma ilemi, iersindeki sv fazn ortamdan uzaklap
pigment tabakann bask malzemesine tam olarak yapmasyla gereklemektedir. Yzeye
ince srlm bir boya tabakas 10 dakikada kururken boya kalnlnn artmas ile kuruma
sresi uzamaktadr. Kuruma esnasnda boya yzeyine temas olmamasna dikkat edilmesi
gereklidir. Seilecek kurutma yntemi bask malzemesine uygun olmaldr.
4.1. Kurutma Makineleri

Hareketli bant sistemine bal olarak scak hava fleme sistemine gre alrlar. Yar
otomatik makinelere eklenerek bir kpr oluturabilme olana sunarlar. Isnma blgesi
istenilen blgeye uygulama yapma olana salar. Her bir s modl snrsz deiken ve
tam s kontrol ile ayr ayr kontrol edilir. Yzey tabakasndaki her noktaya ayn oranda
sy datr ve ierdeki gazn dar kmas iin yksek hzl hava akm uygulanr.
Tayc bant zerindeki yzey sabitlii bandn altndaki vakum tutucusu tarafndan
salanr. Solvent ykl hava, modl tavanna yerletirilen motor fanyla egzos edilmitir.
Maksimum 80 Cnin stndeki syla yaplan kurutmalarda tama bandnn hzyla
ayarlanarak istenilen verim elde edilir. Soutma sistemi, hava dolamn salayan modler
yap ve hava filtresinden olumutur. Egzos fan tama bandna bal olarak otomatik
almaktadr. Tama bandna bal olan egzos fan arzalandnda stma rezistans
otomatik olarak kapanarak havalandrma sistemi devreye girer. Bu ekilde kurutma
gerekleir.
27
4.2. Kurutma Yntemleri

Serigrafi hzl bir alma gerektirdiinden bu hza uygun iyi bir kurutma sisteminin
olmas gerekir. Basklarn kuruma sreleri kullanlan mrekkebin cinsine ve kurutmann
yapld odann nem oranna gre deiir. Bir genelleme yaplrsa serigrafi mrekkeplerinin
cinslerine gre kuruma sreleri 10 dakika ile 12 saat arasnda deiir. nce srlm bir film
tabakasnn kurumas 10-15 dakika arasndadr. Bu sre boyann cinsine gre deitii gibi
boyann kalnl arttka kuruma sresi uzamaktadr. Kuruma esnasnda basklarn hibir
yzeyle temas etmemesine ve bask ktlarnn krlmamasna dikkat etmek gerekir.
4.2.1. Izgara Yntemi

Ahap talardan yaplan erevelere, zgara eklinde ipler gerilir. Bunlar st ste
konarak basl gereler stnde kurutulur. Bu zgaralarn tamam, ahap talardan da
yaplabilir.
4.2.2. Asma Yntemi

En ucuz ve en basit kurutma sistemidir. Gerilmi bir tele ktlar asmak iin
kullanlacak tahta veya metal mandallarn geirilmesiyle oluturulmu kolay bir sistemdir.
Kl ve orta boy basklar iin ideal olup byk boy basklar iin ift mandal kullanlmas
gerektiinden poroblem karabilir.
ekil 4.2: p yntemi
4.2.3. Raf Yntemi

Yaygn olarak kullanlan bir yntemdir. Bir tayc ayak sistemi ve buna bal metal
ereve ve tel zgara tepsilerden oluur. Bu zgaralar, kurutma sistemi bitip basklar
toplandktan sonra, yukar kaldrlarak aracn daha az yer kaplamas salanr. Ayrca kurutma
sresini ksaltmak iin, nesnelerin zerine bir vantilatr ya da ufak klima ile hava akm
verilebilir.
28
ekil 4.3:Metal yayl raf yntemi
4.2.4. Kurutma Dolab

Gnmzde profesyonel olarak alan iletmelerin kulland bir sistemdir.
Kurumann hzl ve dzenli gerekleebilmesi iin scak hava flemeli orarak almaktadr.
flenilen havann scaklk derecesi ayarlanabilmektedir. Basks biten iler makinenin
raflarna yerletirilerek kuruma gerekletirilir.
4.2.5. Takoz Yntemi

Basl materyaller cam ya da metal tabakalar arasna ahap ya da madeni takoz
konularak kurutulur. Kurutma ileminde baslan i zerine takoz temas etmemelidir.
ekil 4.2:Takoz yntemi
4.2.6. Frnlama
Serigrafi bask sisteminde porselen, cam ve seramik gibi yzeylere yaplan basklarda
mrekkebin frnlanarak kurumas gerekleir. Bask materyallerinin ham maddeleri farkl
olduundan kurutma ileminde kullanlan s miktarlar da farkldr. Frnlama ileminde s
miktar yava yava artrlmaldr. Ortalama olarak cam mrekkebin 500-550C, porselen
mrekkebin 800-850C, seramik mrekkebin 750C de piirilmesi gerekir.
29
UYGULAMAFAALYET
FAALYET
UYGULAMA
lem Basamaklar
neriler
Baslan ie ve kullanlan mrekkebe

uygun kuruma yntemini belirleyiniz.
Kurutma yerinin temizliine dikkat
ediniz.
Ortamn
havalandrlmas
ve
scaklna dikkat ediniz.
e uygun kurutma sistemi seiniz.
Kurutulacak malzeme zerindeki

mrekkebe temas edilmemesine
dikkat ediniz.
Kurutulacak ilerin tama ileminde
el temizliine dikkat ediniz.
Baslan malzemeyi kurutma dzeneine
koyunuz.
Mrekkebin kurumasn bekleyiniz.
Mrekkebin kuruma sresine dikkat

ediniz.
Kurutma yaplan yeri havalandrnz.
Ortamn ssna dikkat ediniz.
30
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
A. OBJEKTF TESTLER
OKTAN SEMEL TEST
1.
Kurutma ileminde mrekkep zerinde nasl bir deiiklik meydana gelir?

A) Mrekkep akc hale gelir.
B) Mrekkep iindeki sv faz ortamdan uzaklar.
C) Mrekkebin rengi kzarr.
D) Mrekkep ortamdan uzaklasr.
2.
Aadaki ifadelerden hangisi dorudur?

A) Kuma boyalar frnlanarak kurur.
B) Hava scakl kuruma sresini etkiler.
C) Mrekkep eidine gre kuruma sresi deimez.
D) Tm kurutma yntemleri her baskda kullanlabilir.
3.
Kurutma makinesinde hangi nite bulunmaz?

A) Tayc bant nitesi
B) Scak hava fleme nitesi
C) Soutma nitesi
D) Frnlama nitesi
4.
Gerilmi bir tele tahta veya metal mandallarn geirilmesiyle oluturulmu kurutma
sistemi aadakilerden hangisidir?
A) Takoz yntemi
B) Raf yntemi
C) Frnlama yntemi
D) Asma yntemi
5.
Frnlama yntemi ile kurutma ilemi aadaki hangi yzeye uygun deildir?
A) Porselen
B) Cam
C) Ahap
D) Seramik
31
DORU YANLI TEST

Doru
Yanl
Kurutma ileminde pigment ortamdan uzaklar.

Porselen bask asma yntemiyle kurutulur.
Kurutma yaplan ortam temiz olmaldr.
Bask yzeyindeki mrekkebin kalnl kuruma sresini artrr.
Kurutma sresi ksa olursa mrekkep tam olarak kurumaz.
Souk havalarda mrekkebin kuruma sresini abuklatrmak
iin hzlandrc ilave edilmelidir.
Porselen mrekkebi 800-850C piirilerek kurutulmaktadr.
Kurutma ileminde mrekkep zerinde hibir deiiklik olmaz.
DEERLENDRME
32
da
B. UYGULAMALI TEST
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
Evet
Hayr
e uygun kurutma sistemini setiniz mi?

Baslan malzemeyi kurutma dzeneine koydunuz mu?
Mrekkebin kuruma sresini beklediniz mi?
tekrar ediniz.
33
RENME FAALYET 5
RENME FAALYET 5
AMA
Bu faaliyet ile gerekli ortam salandnda basks bitmi kalbn temizleme
ilemlerini tekniine uygun olarak yapabileceksiniz.
ARATIRMA
evrenizde bulunan serigrafi atlyelerini gezerek basks bitmi kalplarn temizliini
nasl yaptklarn, hangi temizleme maddelerini kullandklarn ve kalp temizleme
ilemlerindeki pf noktalarn neler olduunu aratrnz. Topladnz bilgileri snftaki
arkadalarnzla paylanz.
5. KALIP TEMZL
Serigrafi bask sisteminde bask ii bitmi kalp temizlenerek ypranana kadar tekrar
tekrar kullanlabilir. Kalbn mrn uzatmak iin dikkat edilmesi gereken nemli
noktalardan biri de iyi bir ekilde temizlenmesidir.
5.1. Kalp zerindeki Mrekkebin Alnmas

Serigrafi bask sisteminde bask yapldktan sonra kalp zerindeki fazla mrekkep bir
spatula ile toplanarak kutusuna konulur. Mrekkep su bazl ise kalp bol su ile ykanarak,
deilse kendi tineri ile silinerek temizlenir. Kalp ve rakle zerinde kesinlikle mrekkep
kalnts braklmamaldr. Kenara yaptrlan bantlar da iz yapmamas iin eritgenli
pamuklu bez parasyla silinmelidir. Elek zerindeki emlsiyon ve mrekkepler iz
brakmayacak ekilde temizlenmelidir. Solvent bazl mrekkeplerin temizlenmesinde
yavalatc veya normal tiner kullanlr.
ekil 5.1: Normal ve yavalatc tiner
34
5.2. pek zerindeki Grntnn Silinmesi

Kalp zerindeki grntnn silinmesi iin eitli firmalarn retimini yapt
emlsiyon skclerden faydalanrz. Emlsiyon skcler toz, jel ve sv olarak kullanma
sunulmutur. Mrekkebi alnm ve slatlm kalbn iki yzne de fra ile emlsiyon
skc srlr. 5 dakika kadar bekletilerek basnl su ile ykanr. Yumuam emlsiyon
tazyikli suyun etkisiyle elek zerinden ayrlr.
5.2.1. Emlsiyon Skc

Kalp zerindeki emlsiyonun yumuayarak sklmesini salayan eitli firmalarn
retimini yapt jel, toz ve sv emlsiyon skcler bulunmaktadr. Emlsiyon skc
ipee zarar vermemelidir.
ekil 5.2: Sv ve jel emlsiyon skc
5.3. Glgelerin Silinmesi

Emlsiyon temizlii yaplan elek kontol edilerek zerinde kalm olan lekeler eitli
firmalarca retilmi glge gidericilerle temizlenmelidir. Bu i iin eldiven ve fra
kullanlmas gerekir. Fra ile elein iki yzne srlerek tavsiye edilen sre kadar
bekletilmesi gerekir. Uzun sre bekletilmesi durumunda ipei tahri eder. Kalp basnl su
ile ykanarak kurumaya braklr. Glge siliciler ok asitik yapya sahip olduklarndan dikkatli
allmas gerekir.
35
5.3.1. Glge Giderici

Mrekkeplerin ve emlsiyonlarn ipek zerinde braktklar, leke ve glgeleri yok
etmekte kullanlr. pek zerindeki mrekkep ve emlsiyonlar temizlendikten sonra ipekte
kalan glgeleri temizlemek iin fra yardmyla her iki yzeye glge giderici srlerek
kullanlr.
ekil 5.3: Glge giderici
36
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
lem Basamaklar
neriler
Kalp ve rakle zerindeki fazla mrekkebi

alarak kutusuna koyunuz.
Rakle veya spatula ile fazla mrekkebi

elek zerinden alnz.
Elek zerindeki mrekkebi temizleyiniz.
Kalp zerindeki mrekkebi alt ve

stten kendi tineri ile silerek
temizleyiniz.
Kalp zerinde mrekkep lekesi
brakmaynz.
effaf bantlar da temizleyiniz.
37
Kalp zerindeki bantlar temizleyiniz.
Is ile bantlar kolay kaca iin sa

kurutma makinesi kullannz.
Kalp zerindeki emlsiyonu temizleyiniz.
Uygun emlsiyon skc kullannz.

Emlsiyon skcy fra ile elein iki
yzne srnz.
Birka dakika bekledikten sonra
tazyikli su ile elei ykaynz.
Glge gidericiye elle temas etmeyiniz.
38
Elek zerinde kalan glgeleri temizleyiniz.
Ortam iyice havalandrnz.

Mutlaka eldiven kullannz.
Fra ya da beze glge giderici dkerek
elein her iki yzeyine de srnz.
Birka dakikadan sonra tazyikli su ile
ykaynz.
pein zarar grmemesi iin kalb

dikkatlice kurutunuz.
Kalb dik olarak saklaynz.
Kalb kurutarak saklaynz.
39
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
A. OBJEKTF TESTLER
OKTAN SEMEL TEST
1.
Kalp zerindeki fazla mrekkebi temizleme ileminde aadakilerden hangisi

kullanlmaz?
A) Emlsiyon skc
B) Normal tiner
C) Yumuak bez
D) Geciktirici tiner
2.
Aadakilerden hangisi glge giderici ile ilgili zelliklerinden biri deildir?

A) Asitik yapya sahiptirler.
B) Uzun sre ipekle temas sakncaldr.
C) Mrekkebi inceltmek iin kullanlr.
D) Kullanmnda ilave katk maddesine ihtiya yoktur.
3.
Aadakilerden hangisi kalp temizliinde dikkat edilecek noktalardan biri deildir?

A) Eldiven giymek
B) Baskda az boya kullanmak
C) Glge gidericinin kalba temas sresi
D) Emlsiyon skcnn kalba temas sresi
4.
Kalp zerinde kalan glgeleri temizlemeye yarayan kimyasal madde hangisidir?

A) Tiner
B) Glge giderici
C) Fra
D) Emlsiyon skc
40
DORU YANLI TEST

Doru
Yanl
Kalp zerindeki istenmeyen glgeler sabunla silinir.

Kalp mrekkep temizliinde kendi tineri kullanlmaldr.
Glge giderici plak elle srlmelidir.
Kalp zerindeki bantlar scaklkla daha kolay kmaktadr.
Emlsiyon skcler sv ve gaz halinde satlmaktadr.
Kalptaki mrekkep temizlenmeden emlsiyon sklmemelidir.
Mrekkep temizlemede yumuak bez kullanlmaldr.
Kalp diklemesine konularak saklanmaldr.
DEERLENDRME
41
da
B. UYGULAMALI TEST
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
Evet
Hayr
Kalp ve rakle zerindeki fazla mrekkebi alarak

kutusuna koydunuz mu?
Elek zerindeki mrekkebi temizlediniz mi?
Kalp zerindeki bantlar temizlediniz mi?
Kalp zerindeki emlsiyonu temizlediniz mi?
Elek zerindeki glgeleri temizlediniz mi?
Kalb kurutarak sakladnz m?
tekrar ediniz.
Tm ilemleri baaryla tamamladysanz modl deerlendirmeye geiniz.
42
MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
UYGULAMALI TEST (YETERLK LME)
Modlde kazandnz becerileri aadaki tablo dorultusunda lnz.
Deerlendirme ltleri
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Hazrlanm kalb bask makinesine taktnz m?

Kalp zerinde mrekkep havuzu oluturdunuz mu?
Baslacak ie uygun poza malzemesi setiniz mi?
Poza ayar yaptnz m?
Kalp ykseklik ayar yaptnz m?
Poza ve kalp ykseklik uygulamas yaptnz m?
Bask materyalinin yzeyini incelediniz mi?
Yzeye uygun mrekkep setiniz mi?
Mrekkebi baskya hazrladnz m?
10.
e uygun rakle setiniz mi?
11.
i pozaya yerletirdiniz mi?
12.
13.
14.
15.
16.
Evet
Mrekkebi havuza dkp elek zerine yaydnz m?

Rakleyi ekerek bask yaptnz m?
Baslan ii kontrol ettiniz mi?
e uygun kurutma sistemi setiniz mi?
Baslan ii kurutma dzeneine koydunuz mu?
43
Hayr
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
Mrekkebin kurumasn beklediniz mi?

Kalp zerindeki fazla mrekkebi alarak kutusuna
koydunuz mu?
Elek yzeyindeki mrekkebi temizlediniz mi?
Kalp zerindeki bantlar temizlediniz mi?
Kalp zerindeki emlsiyonu temizlediniz mi?
Elek zerinde kalan glgeleri temizlediniz mi?
Kalb kurutarak sakladnz m?
DEERLENDRME
Modl deerlendirmeniz sonucunda Hayr iaretlediiniz ilemleri tekrar ediniz.
Tm ilemleri baaryla tamamladysanz modl baardnz. Tebrikler. Baka bir
modle geebilirsiniz.
44
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
1. FAALYET OKTAN SEMEL TEST
B
D
C
B
1
2
3
4
1. FAALYET DORU YANLI TEST

D
D
Y
Y
Y
D
1
2
3
4
5
6

1

D
Y
Y
D
Y
Y
Y
Y
Y
1
2
3
4
5
6
7
8
9
45

D
D
D
C
1
2
3
4

D
Y
D
Y
D
D
D
Y
1
2
3
4
5
6
7
8

B
B
D
D
C
1
2
3
4
5

Y
Y
D
D
D
D
D
Y
1
2
3
4
5
6
7
8
46

1

Y
D
Y
D
Y
Y
D
D
1
2
3
4
5
6
7
8
47
KAYNAKA
KAYNAKA
AKIN B. Akgn, Traml Serigrafi Bask Temel Kavramlar zmir 1992.
ATE Hatice, MTEF Bitirme Tezi, stanbul 2001.
GEREK Selehattin, Serigrafi Teknii, stanbul 1983.
GLYER Dursun, Yaynlanmam Ders Notlar.
KALE Ayegl, MTEF Yksek Lisans Tezi, stanbul 1997.
KANSU Niyazi, GTEF Elek Bask Teknolojisi Ders Notlar, Ankara 1996
SZEN Muharrem, MTEF Yksek Lisans Tezi, stanbul 2001.
TEPECK Adnan, Bask Teknikleri, Ankara 1999.
http://www.serisan.com.tr/
http://www.serimak.com/
http://www.arusserigrafi.com.tr/
http://www.cerenserigrafi.com/
http://www.ulano.com/
http://www.matbaaturk.org/
Reksan serigrafi-Gebze/Kocaeli
KIZILGN Bilgin, Ayrntl Serigrafi Teknikleri, 1996.
48

El Tezgahinda Serigrafi Baski

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

El Tezgahinda Serigrafi Baski

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

MLL ETM BAKANLII

EL TEZGHINDA SERGRAF BASKI

Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller;

Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl

Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye

Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii

rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki

Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak

Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda

4.2. Kurutma Yntemleri ................................................................................................... 28

Serigrafi ve Tampon Bask Operatr

Bu modl iin n koul yoktur.

El tezghnda bask yapmak

1.1. Elle Yaplan Poza

ekil 1.1: Elle yaplm poza

1.2. Otomatik Pozalar

1.3. Poza Ayar Yaplrken Dikkat Edilecek Noktalar

Poza malzemesinin sabitlenmesine

1.4. Kalpla Bask Malzemesi Ykseklik Ayar

1.5. Mrekkep Havuzu

Kalb bask makinesine taknz.

Kalb tutan vidalar tam olarak

Bantlar raklenin hareketini

Kalp zerinde mrekkep havuzu

e uygun poza malzemesi seerek poza ayar

Bask materyalinin kalnlna dikkat

e gre elek yksekliini ayarlaynz.

Poza ayarnn doru yapldna

Aadakilerden hangisi poza malzemesi olarak kullanlmaz?

Kalp ile bask yzeyi arasndaki mesafe ne kadar olmaldr?

Poza ayar niin yaplr?

DORU YANLI TEST

Kalp i zerine sadece rakle ekilirken temas etmelidir.

Mrekkep havuzu yapmnda mukavva kullanlr.

Poza ayar mrekkep kalnln arttrmak iin yaplr.

Poza ayar baskdan sonra yaplmaldr.

Elek ykseklii bask materyaline gre deiir.

1. Kalb bask makinesine taktnz m?

2.1. Serigrafi Mrekkeplerinin Yaps

Renk maddesi (pigment)

2.1.1. Renk Maddesi (Pigmentler)

2.1.2. Balayclar (Reineler)

2.1.3. zcler (Solventler)

2.2. Mrekkep eitleri

2.2.1. Ahap Yzey Mrekkebi

2.2.2. Akrilik Yzey Mrekkebi

2.2.3. Bakalit Yzey Mrekkebi

2.2.4. Cam Yzey Mrekkebi

2.2.5. Seramik Yzey Mrekkebi

2.2.6. Bask Devre Yzey Mrekkebi

2.2.7. Kuma Yzey Mrekkebi

2.3. Serigrafi Mrekkebi Yardmc Maddeleri

2.3.1. nceltici Tiner

2.3.4. nceltici Pastalar

2.3.5. Kpk Krclar

2.3.6. Mat Pastalar

Bask materyalinin teknik ve yzey

Bask yaplacak yzeyi inceleyiniz.

Mrekkep eitleri konusunu

Uygun mrekkep seiniz.

Bask yaplacak ortamn zelliklerini

Mrekkebe renk veren madde aadakilerden hangisidir?

Aadaki ifadelerden hangisi doru deildir?