VISOKA KOLA ZA POSLOVANJE I UPRAVLJANJE

S pravom javnosti
BALTAZAR ADAM KRELI
ZAPREI

Ekonomska misao novog vijeka

lanovi tima : Hrvoje Husnjak

Dajana Gavri
Tea Liktar
Emina Ahmetbai
Usmjerenje : Poslovna ekonomija i financije
Kolegij : Ekonomska I poslovna politika
Mentor : Vladimir ani

Zaprei, ozujak 2015.

Uvod

MERKANTILIZAM je pravac ekonomske misli koji dominira od sredine 15. do sredine 18.st. To je
razdoblje dominacije trgovakog kapitala nad sferom proizvodnje koje je nastupilo nakon razgradnje
feudalne drutvene strukture.
Zajednika stajalita pisaca merkantilistike kole su: vanost vanjskotrgovinske razmjene i aktivne
trgovinske bilance, neophodnost dravne regulative u sferi vanjske trgovine, poticanje razvoja domaeg
obrta i industrije, pomorstva i vanjske trgovine.
Merkantilisti su odvojili ekonomsku misao od etike i filozofije.
Istaknuti merkantilisti u Francuskoj su: Bodin, Colbert i Montchretien; u Engleskoj: Mun i Steuart; u
Italiji: Serrai Genovesi

KEYNESIJANSKA KOLA

Keynesijanizam je naziv za makroekonomsku teoriju,koja se prvi puta spominje u djelu britanskog

ekonomista Johna Maynarda Keynesa, naziva The General Theory of Employment, Interest and
Money koja je objavljena 1936. godine za vrijeme velike depresije.
Prema njegovim teorijama odluke koje se donose u privatnom sektoru narodnog gospodarstva ponekad
dovode do neefektivnih, odnosno neeljenih makroekonomskih poslijedica, a koje moe suzbiti aktivna
ekonomska politika preko javnog sektora, odnosno monetarna politika centralne banke i fiskalna politika
vlade koja nastoji stimulirati proizvodnju bez obzira na poslovne cikluse.
Iako se njegovo djelo smatra jednim od najutjecajnijim u povijesti ekonomije ono je predmet
mnogobrojnih rasprava zbog samog njegovog tumacenja te ima vise keynezijanskih struja.
Kejnzijanska ekonomija zagovara mijeano gospodarstvo - odnosno dominaciju privatnog sektora uz
vanu ulogu vlade i javnog sektora. Taj je model dominirao ekonomskim politikama vodeih zapadnih
zemalja pred kraj Velike ekonomske krize, u drugom svjetskom ratu te u poratnim desetljeima sve do
1970-ih kada je izgubio svoj utjecaj uslijed toga to mu se pripisivao novi fenomen stagflacije. krajem
2000-ih i poetkom 2010-ih je, meutim, dovela do svojevrsnog preporoda kejnzijanskih ideja koje su
stekle popularnost kako meu javnou, tako i meu mnogim zapadnim vladama.
Glavni zagovaratelji Keynesove teorije I njegovi sljedbenici su: John Stuart Mill, Alfred
Marshall, Francis Ysidro Edgeworth, i Arthur Cecil Pigou
Najvece poveznice u ostalim skolama keynezijanizam ima u Stocholm-skoj skoli i u Monetaristickoj
skoli.

MONETARISTIKA KOLA

Fisher, Wicksell i pogotovo Friedman uvelike su doprinijeli razvitku ekonomije kao znanosti. Friedman je
predstavnik monetaristike kole i smatra se jednim od najutjecajnijih ekonomista 20-og st. 1967.
Friedman je predvidio pojavu stagflacije i govori ukoliko bi nositelji ekonomske politike nastojali drati
nezaposlenost nisko, postii e samo trenutani uspjeh, dok e kasnije nezaposlenost porasti ,a inflacija e
ostati na visokoj razini. Prema Krugmanu, Friedmanovo predvianje pojave stagflacije predstavlja jedno
od najveih postignua u poslijeratnoj ekonomiji. Friedman i njegova monetaristika politika
makroekonomske stabilizacije upravo stabilnost cijena postavljaju na prvo mjesto ljestvice prioriteta i
takva politika uspjela je kroz smanjenje dravnih rashoda i poveanja nezaposlenosti staviti inflaciju iz
1970-ih pod kontrolu u 1980-ima. Ortodoksna monetaristika kola sastoji se od tri glavne faze razvoja.
Prva se odnosi na reformuliranu kvantitativnu teoriju novca, druga na modificiranu Phillipsom krivulju
dok se trea bavi bilancama plaanja i deviznim teajem. Friedmanova je reformulacija ubiti teorija
potranje za novcem, a ne teorije cijena- u tom je pogledu njegov pristup monetarnoj politici bio slian
Keynesovu. Potranju za novcem odreuju razliite determinante za razliite subjekte pri emu se
posebno izdvajaju dvije grupe subjekata, a to su poduzea i pojedinci. Friedman posebno naglaava
stabilnost funkcije potranje novaca, a ne kao klasina kvantitativna teorija, stabilnost brzine optjecanja.
Friedman istie da inflacija postaje vrlo nestabilna pri viim razinama, te i nezaposlenost moe rasti kao
posljedice smanjene efikasnosti cjenovnog sustava. Tvrdi da je inflacija uvijek i svugdje monetarni
fenomen, mislei na to da ona nastaje veim porastom novca u odnosu na porast outputa.

EKONOMIKA RACIONALNIH OCEKIVANJA

Ekonomika racionalnih ocekivanja je neoklasian pravac ekonomske misli koji se javlja kao reakcija na
neuinkovitost keynesijevog koncepta aktivnog sudionitva drave u ekonomskom ivotu 70-tih god.
20.st. utemeljili su ga: Lucas i Sargent
Obiljeja ekonomike racionalnih oekivanja temelji se na 2 pretpostavke:
da su ljudi potpuno informirani
da su cijene i dohodci fleksibilni
Sljedbenici ove teorije smatraju da su privredni akteri sposobni donositi kvalitetne procjene o
okolnostima privreivanja ne oslanjajui se na iskustva prolosti ve na prikupljanje kvalitetnih
informacija, te da su sposobni samostalno proniknuti u nakane nosilaca ekonomske politike i predvidjeti
mjere koje e vlada donositi te se autonomno prilagoavati okolnostima koje su anticipirali .

Neoklasina sinteza

Pojam neoklasina sinteza skovao je Paul Samuelson za oznaavanje pogleda konsenzusom

makroekonomije koja je nastala sredinom 1950 ih u Sjedinjenim Amerikim Dravama. Ta sinteza je
ostala dominantna paradigma jo 20 godina , u kojoj su najvie doprinjeli Hicks, Modigliani, Solow,
Tobin i drugi. Sinteza je meutim, je od poetka patila od izofrenije u svom odnosu prema ekonomiji, to
je na kraju dovelo do ozbiljne krize.
Paul Samuelson u treem izdanju Ekonomije ( 1955. P.212) napisao je: U posljednjih nekoliko godina 90
% amerikih ekonomista su prestali biti Keynesovi ekonomisti ili anti-Keynesovi ekonomisti.
Umjesto toga oni su radili prema sintezi svega to je vrijedno u starijoj ekonomiji i u modernoj teoriji o
utvrivanju dohotka. Rezultat bi se mogao nazvati neoklasina ekonomija.

Za razliku od stare neoklasine ekonomije, nova sinteza nije oekivala potpuno nemjeanje drave u
ekonomska pitanja;meutim, ona vjeruje da pravilnim koritenjem monetarne i fiskalne politike, stare
klasine istine e se vratiti na vanost.

Hick- Samuelsonova sinteza je nastala nakon 2. Svjetskog rata,postala je dominantna u 50.-60.-tim

godinama do danas,a naziva se i neoklasini keynesijanizm jer nastoji Keynesovu teoriju integrirati u
neoklasinu kolu. Ona s jedne strane objedinjuje klasinu mikroekonomiju i kejzijansku
makroekonomiju s druge strane.
Tretira Keynesovu teoriju kao posebnu teoriju koja objanjava posebna stanja ( trine neuspjehe, nunost
dravne intervencije i mjere stabilizacijske politike) u kratkom roku, dok u objanjavanju zbivanja u
dugom roku koriste teorije i politike neoklasine kole.

ZAKLJUCAK
Razvojem ekonomije kao znanstvene discipline pojavili su se razliiti pravci,kao skole miljenja koje se
razlikuju prema pogledu na ekonomsku stvarnost odnosno nainu promatranja, objanjavanja i rjeavanja
ekonomskih problema i obliku ponude teorijskog znanja potrebnog za analizu i razrjeenje odreenih
ekonomskih problema.kole miljenja novijeg doba,nazvane sukobljene skole makroekonomike
uglavnom se razilaze oko davanja etikih i moralnih sudova,a s druge strane razvija se odnos tolerancije i
suradnje, kreativne konkurencije za poloaj na tritu ideja i znanja.

LITERATURA

http://www.knowledge-banks.org/
http://www.enciklopedija.hr/
http://bs.scribd.com/
http://hrcak.srce.hr/