Srednji vijek

Prijelaz Iz antike u srednji vijek je Rimska filozofija.

Bog istine I bog pravde Jupiter
Justicija Boginja pravde u Rimu; Justum- naredjivati;Just jesus- biti pravedan; Jus- pravo(latinski
Etimoloski just je zapovjed sto znaci da je pravo obaveza
Konstantin je 324 god. Ozvanicio krscanstvo kao zvanicnu drz.religiju
Prirodno pravo u Rimu:
Cirenon, Domicije Ulpijan I Justinijan I su u rimu zastupali prirodno pravo ( Just naturale) oni
nastavljaju grcku misao o prirodnom pravu
1. Cirenon zivio je u 1. St. p.n.e. I svoju teorije prirodnog prava izlaze u 2 kapitalna djela
( Drzava I u o zakonima ). Cirenonu je Platon bio inspiracija slicnost se vidi u formi
dijaloska narativni stil, isto usmjerenog dijaloga kao kod platona. O zakonima Cirenon se
oslanja na Sofiste. Cirenon kaze postoji jedan prirodni UM koji je bezbroj vijekova prije
nego sto je postojao ijedan zakon. Ako bi se taj prirodni UM usadio u ljudski razum.
Onda bi ljudski zakon bio savrsen. Pisani zakoni su udaljeni od prirodnih zakona. Zakoni
su podjelili drustvo na robove I slobodne. Prirodno pravo se javlja kao jednakost svih
ljudi. Ciceronovo ucenje je bilo de legimus de republica.
2. Domicije Ulpijan je zivio u 2. Stoljecu n.e. bio je na sredini izmedju prirodnog I
pozitivnog prava slijedi Platona I Aristotela u teoriji pravde. On dolazi do pravde skoro
isto kao Aristotel preko vrlina. I kaze o neste vivare, aferum laedere, sum vikve
tribuere- Zivjeti casno, drugoga ne povrijediti I dati svakom sto mu pripada. Ovo
stajaliste pak ima vece veze sa Protagorom I sofistima. Iz ovoga on izvodi definiciju
pravde : Ono sto svakom po pravu pripada.
3. Justinian I je zivio u 6. St. n.e. on o pravdi kaze : Pravda jeste konstantno I nepromjenjivo
stanje duha da se svakome dadne njegovo pravo. Ovdje se radi o vlasnickim pravima tj o
onima koji imaju pravo a ne o robovima, robovi nemaju prava, nego dati pravo onom
koga primjenjuje sudiji I td

Socioloski pravo priznaje ili ne priznaje drustvene statuse po pravu postoji I podjele izm..
robovlasnika.
Pravo u srednjem vijeku
Srednji vijek se dijeli na: rani sr.vijek od 6-10 st I na pozni od 11 do 14 st.
Rani srednji vijek je karakteristican po ucenju crkvenih otaca.
Aurelijo Augustin: u grckog filozofiji je za njega apriorno aristotelovo ucenje, Ideja
dobra. On kaze da je Bog najvece dobro I da je Drzava Bozja a njena suprotnost je
zemaljska drzava. Dao je teorijsku platform za ujedinjenje koju ce Toma Akvinski
usavrsiti
Suma teoloskih spisa T. Akvinski utemeljio je 4 vrste zakona: 1. Bozanski zakon;2.
Vjecni prirodni zakon;3. Pozitivni crkveni zakon;4. Pozitivni ljudski zakon.
Dominacija religijkog nad svjetovnim pravom stvorila je inkviziciju. Srednjovjekovno
pravo je staleko pravo, pravo drastinih razlika (npr.: pravo prve brane noi vlastelin
moe da spava sa nevjestom kmeta, pravo krvi, pravo pomilovanja).
Srednjovjekovno pravo moe biti pisano i obiajno. Pisano pavo je sve ono to je ostalo
od Rimljana, to su najveim dijelom Justinianove institucije. Glosatori (uitelji prava u
srednjem vijeku) su prouavali ostatke, i dodavali pravila u interesu vlastele da bi se
ozakonilo uz saglasnost crkve. Obiajno pravo je ono to se nasljeivalo i to je ivjelo u
narodu.
Odnos crkvenog i svjetovnog prava zasnivao se na kontraktu/ugovoru izmeu ovjeka i
boga, prema kojem je bog obeao sigurnost, ivot, a od ovjeka traio poslunost.