เทคโนโลยีการสกัดโลหะพื้นฐานและโลหะมีคา

จากแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส และจากการทําทองโปง

ปราโมทย ภูพานทอง
วิศวกรโลหการ 8 วช.

สํานักอุตสาหกรรมเพิ่มมูลคา กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 02-202-3616

06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 1
 เทคโนโลยีการสกัดโลหะจากแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส

ผลิตภัณฑที่หมดอายุการใชงาน เศษทิ้งจากการประกอบ ผลิตภัณฑใหม

06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 2
 โลหะพื้นฐาน
ทองแดง
นิเกิล
ตะกั่ว
ดีบุก
อะลูมิเนียม
ซิลิกอน
โลหะมีคา
พลาตินัม
ทอง
พลาลาเดียม
เงิน

06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 3
 แนวทางการสกัดโลหะ
จากวัสดุเหลือใชและเศษทิ้งของอุปกรณไฟฟาและอิเล็คทรอนิกส

วัตถุดิบ

เผาแยกโลหะจากวัสดุติดไฟ บดแยกโลหะ
( พลาสติก / ใยสังเคราะห ) จากพลาสติก / ใยสังเคราะห
ลอกโลหะมีคา

ถลุงเปนโลหะผสม ถลุงเปนโลหะผสม
( ทองแดง ดีบุก ตะกั่ว โลหะมีคา ) ( ทองแดง ดีบุก ตะกั่ว โลหะมีคา )

ใชเทคโนโลยีโลหกรรม
แยกโลหะแตละชนิด

06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 4
 แนวทางที่ 1

เผาแยกโลหะจากวัสดุติดไฟ ถลุงเปนโลหะผสม
( พลาสติก / ใยสังเคราะห ) ( ทองแดง ดีบุก ตะกั่ว โลหะมีคา )

แยกสกัดโลหะ
ดวยเทคโนโลยีสารละลายเคมี
หรือไฟฟาเคมี

06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 5
 แนวทางที่ 2

บดแยกโลหะจากพลาสติก / ใยสังเคราะห

แยกสกัดโลหะ
ดวยเทคโนโลยีสารละลายเคมี
หรือไฟฟาเคมี

06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 6
 แนวทางที่ 3

ลอกผิวเคลือบและโลหะมีคา

แนวทางที่ 1 แนวทางที่ 2

06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 7
 การแยกโลหะกลุม โลหะพื้นฐาน
เศษโลหะ
(ดีบุก สังกะสี อะลูมิเนียม ทองแดง)

ละลายดวยกรด หรือ ดาง

แยกโลหะจากสารละลาย แยกโลหะจากสารละลาย แยกโลหะจากสารละลาย

ดวยวิธีไฟฟา ดวยการแทนที่ดวยโลหะ ดวยแกสไฮโดรเจน
(Electrowinning) (Metallic Replacement) (Hydrogen Reduction)

หลอมโลหะบริสุทธิ์

06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 8
 การแยกโลหะมีคา (ทอง เงิน แพลทินัม โรเดียม) จากน้ํายาชุบ

น้ํายาชุบ/น้ําลาง/น้ํายาลอก

แยกโลหะมีคาจากน้ํายาดวยไฟฟา แยกโลหะมีคาจากน้ํายาดวยสารเคมี
(Electrowinning) (Chemical Reduction)
หรือ โลหะ (Metallic Replacement)

กระบวนการทําโลหะใหบริสุทธิ์
ตามชนิดโลหะ

หลอมโลหะบริสุทธิ์

06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 9
 การแยกโลหะกลุม ทองคํา
เศษทองเค
(Gold Alloy Scrap)

กรณีที่ไมละลายในกรดกัดทอง
ละลายดวยกรดกัดทอง หลอมรวมกับทองแดง หรือเงิน
เพื่อลดความบริสุทธิ์ของทองเหลือรอยละ 20-25

ละลายทองแดง/เงินจากทองดวยกรดไนตริก
ตกตะกอนทอง แยกทองจากสารละลายดวยไฟฟา
ดวยสารเคมี (Electrowinning)
แยกทองแดง/เงิน
จากสารละลาย

06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 10
หลอมโลหะทองคําบริสุทธิ์
 การแยกโลหะกลุม เงิน
เศษเงินบริสุทธิ์/เงินผสม (Silver Scrap)

ละลายดวยกรดไนตริก หลอมเศษเงินเทเปนแทง

แยกเงินจากสารละลายดวยไฟฟา แยกเงินจากสารละลายดวยสารเคมี แยกเงินจากมลทินโลหะดวยไฟฟา

(Electrowinning) „ ตกตะกอนเงินคลอไรด (Electrorefining)
„ เปลี่ยนตะกอนเงินคอลไรด

เปนโลหะเงิน

หลอมโลหะเงินบริสุทธิ์
06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 11
 แยกสกัดโลหะดวยเทคโนโลยีสารละลายเคมีและไฟฟาเคมี

06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 12
 กรณีศึกษา :
การแยกสกัดทองแดงจากซากแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส ( PCB )

06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 13
 แผนภูมิการแยกสกัดทองแดงจากซากแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส ( PCB )

จากเศษทิ้ง จากผลิตภัณฑ
การประกอบ ผลิตภัณฑใหม ทีห่ มดอายุการใชงาน
วัตถุดิบ วัตถุดิบ

บดคัดแยกประเภทวัสดุ *
ลอกผิวเคลือบ
กลุมเศษทองแดง
ละลายทองแดง
หลอมเทแทง*

แยกทองแดงดวยไฟฟา แยกทองแดงดวยไฟฟา

แผนโลหะทองแดง แผนโลหะทองแดง
06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 14
 การแยกทองแดงจากเศษทิ้งการประกอบ ผลิตภัณฑใหม

ลอกผิวเคลือบ ละลายทองแดง

แยกทองแดงดวยไฟฟา แผนโลหะทองแดง
06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 15
 ตนทุนการแยกทองแดง
จากเศษทิ้งการประกอบ ผลิตภัณฑใหม
วัตถุดิบ 1,000 ก.ก. 5,000 บาท
สารเคมี
– กรดกํามะถัน 70 ลิตร 945 บาท (ลิตรละ 15 บาท )
– ไฮโดรเจนเปอรออกไซด 75 ลิตร 2,147 บาท
– โซเดียมไฮดรอกไซด 30 ก.ก. 100 บาท
พลังงานไฟฟา
– คาไฟฟา 33.5 ยูนิต 268 บาท( ยูนิตละ 8 บาท)
ผลผลิต 8,460
– แผนโลหะทองแดง 100 ก.ก. 25,000 บาท( ก.ก.ละ 250 บาท )

06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 16
 การแยกทองแดงจากผลิตภัณฑที่หมดอายุการใชงาน 1

กลุมเศษทองแดง ขั้วบวก

06/11/50
แยกทองแดงดวยไฟฟา กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร
แผนโลหะทองแดง 17
 การแยกทองแดงจากผลิตภัณฑที่หมดอายุการใชงาน 2

กลุมเศษทองแดง
หลอมเทแทง

แผนโลหะทองแดง
06/11/50
แยกทองแดงดวยไฟฟา กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 18
 ตนทุนการแยกทองแดง
จากผลิตภัณฑที่หมดอายุการใชงาน

วัตถุดิบ 1000 ก.ก. 150,000 บาท( ก.ก.ละ 150 บาท )

หลอมเทแทง 20 บาท / ก.ก. 20,000 บาท
สารเคมี( น้ํายา 16 ลิตร )
– กรดกํามะถัน 87 ลิตร 1,941 บาท (ลิตรละ 15 บาท)
– คอปเปอรซัลเฟต 58 ก.ก. 5,352 บาท(ก.ก.ละ 91 บาท )
พลังงานไฟฟา
– คาไฟฟา 600 ยูนิต 4,800 บาท ( ยูนิตละ 8 บาท )
ผลผลิต 182,093
– แผนโลหะทองแดง 930 ก.ก. 232,500 บาท( ก.ก.ละ 250 บาท)

06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 19
 สรุป

• 1.ผลการทดลองในระดับหองทดลองมีความเปนไปไดสูง แตตองขยาย
การกําลังการผลิตในระดับโรงประลอง ( pilot scale )เพื่อประเมินตัว
แปรอื่นๆกอนพัฒนากระบวนการผลิตเขาสูการผลิตเชิงพาณิชยตอไป
• 2.ความไมแนนอนของวัตถุดิบทัง้ ปริมาณและราคา เปนตัวแปรที่สําคัญ
ที่สุดตอความสําเร็จของโครงการ

06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 20
 การสกัดทองแดงจากการทําทองโปง

06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 21
 แนวทางการสกัดทองแดงจากการทําทองโปง
1.การดึงทองแดงจาก 2.การดึงทองแดงจาก 3.การเปลี่ยนทองแดงจาก
สารละลายดวยโลหะ สารละลายดวยไฟฟา สารละลายเปนสารเคมี

สารละลายทองแดง สารละลายทองแดง สารละลายทองแดง

เแยกทองแดง เครื่องแยกทองแดง เครื่องแยกทองแดง

ดวยผงเหล็ก ดวยไฟฟา ดวยความรอน

โลหะทองแดง โลหะทองแดง ผงทองแดงออกไซด

+ + +
สารละลายเหล็ก สารละลายกรด
สารละลายกรด

ตกตะกอนเหล็ก

06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 22
 1.การดึงทองแดงจาสารละลายดวยโลหะ

06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 23
 2.การดึงทองแดงจากสารละลายดวยไฟฟา

www.sxkinetics.com
www.rustyiron.com/engines/electrolysis/index.html

06/11/50 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร 24