159

zaznaczone' wysokoci' muzyczne' s' wedug' tego' modelu' niejako' pochaniane'

przez'cigi'harmoniczne'innych'wysokoci.'Te'z'kolei'zyskuj'na'wadze'przez'sumoV
wanie' energii' akustycznej' swoich' skadowych.' Zaproponowany' model' realizuje' w'
istocie' ide' kognitywnej' kompresji' zoonej' rzeczywistoci' akustycznej' do' elemenV
tw'podstawowych,'ktrych'ograniczona'liczba'(zwizana'ze'wspomnianym'ograniV
czeniem'pojemnoci'pamici'roboczej)'pozwala'na'efektywne'przetwarzanie'danych'
w'systemie'poznawczym.'
W'przypadku'harmoniki'Lutosawskiego'dodatkowym'czynnikiem'percepcji'wyV
sokoci'jest'rozmieszczenie'skadnikw'12Vdwiku'w'rejestrach.'Dla'przykadu,'jeli'
w' 12Vdwikowym' agregacie' znajd' si' wysokoci' dVfisVaVc' (symbol' D' w' notacji'
Raea),'to'zalenie'od'ukadu'mog'zosta'one'wchonite'w'cig'harmoniczny'od'
rnych' dwikw' podstawowych.' Skadniki' te' wchodz' oczywicie' w' skad' spekV
trum' dwiku' d.' Jednak' umieszczenie' w' basie' wysokoci' c' rwnie' pozwala'
wpisa'pozostae'skadniki'w'wysokie'partie'spektrum'(9,'11'i'13'alikwot)123.'Obok'
rejestru' czynnikami' rnicujcymi' ostateczny' rezultat' harmoniczny' abstrakcyjnej'
struktury'12Vdwikowej'bd'oczywicie'dynamika'poszczeglnych'wysokoci'(wyV
nikajca'na'przykad'ze'sposobu'wykonania'przez'konkretnego'muzyka)'i'charakteV
rystyka'spektralna'uytych'brzmie'(relacje'akustyczne'midzy'skadowymi).'
Podsumowujc,'modelowanie'percepcji'wysokoci'12Vdwikw'sugeruje,'i'nie'
wszystkie' skadowe' wspbrzmienia' s' rwnie' dobrze' syszalne,' a' niektre' wrcz'
wtapiaj'si'w'spektrum'innych'wysokoci.'Psychoakustyczna'redukcja'iloci'percyV
powanych' wysokoci' uwydatnia' harmoniczn' wyrazisto' wspbrzmienia' (zbyt'
wiele' elementw' zaciera' jego' charakter).' To,' jakie' ostatecznie' wysokoci' percepV
cyjnie'zdominuj'wspbrzmienie'zaley'od'konkretnej'sytuacji'muzycznej'(rejestry,'
dynamika,' instrumentacja).' Innymi' sowy,' pewne' skadniki' spektralne' ulegaj' fuzji'
do' syszalnych,' podstawowych' wysokoci' dwiku.' Interesujce' jest' pytanie,' co'
dzieje'si'z'reszt'informacji'niesionych'przez'dwik?'Sytuacja'jest'analogiczna'jak'
123!O!tego!typu!wspbrzmieniu!(C_dur!z!dodanymi!dwikami!fis!i!a)!pisze!Messiaen!w!swo_

im!synnym!tekcie!Technika-mojego-jzyka-muzycznego-(Messiaen!1973:196,!przykady!
187!i!188).!