Univerzitet u Kragujevcu

Filoloko-umetniki fakultet
Odsek za muziku umetnost

SEMINARSKI RAD IZ PREDMETA HARMONIJA SA

HARMONSKOM ANALIZOM 5
sa temom

Harmonska analiza
Slike sa izlobe, 10. The Great gate of Kiev,
Modesta P. Musorgskog

Student:

Mentori:

Mirko Mari; B.I. 124014

mr Jelena Mladenovska
ass. spec. Aleksandra Ivkovi

Kragujevac
2015.

UVOD

Modest Petrovi Musorgski je roen 1839. u Karevu, a umro 1881. u Sankt

Peterburgu.
Nacionalne kole u muzikom stvaralatvu 19. veka ine njegovu plodnu i dragocenu
granu. Ponikla iz opteg duha i tenji romantizma, ta grana je veoma proirila sliku
romantine epohe i na posebne naine obogatila njen sadraj. Kompozitori 19. veka, po
prirodi romantiarskih interesovanja i nadahnua koja su se usmeravala i prema folkloru, kao
i prema tematici iz drugih geografskih prostora, povremeno su taj folklor i obraivali na svoj
nain, ili nastojali da ga doaraju kao lokani kolorit. Istorijski razvoj je odredio da se tenje
ka isticanju nacionalne samosvojnosti kroz kulturno stvaralatvo pojave najpre u slovenskim
zemljama, potom u skandinavskim, pa u paniji, Maarskoj i dr.
Seajui se posmtrne slikarske izlobe prijatelja Viktora Hartmana, Musorgski je
komponovao poznatu klavirsku svitu Slike sa izlobe (1874.), sa ivopisnim minijaturama
izvrsnog zapaanja, humora i bogatog kolorita. Budui da je posedovala veliki deskriptivni
potencijal, Moris Ravel je prilagodio za orkestarsko izvoenje.
Tema mog seminarskog rada je analiza 10. stava svite Slike sa izlobe. Deseti stav
nosi naziv The Great gate of Kiev to u prevodu znai Velika Kijevska kapija. Hartmanova
skica je dizajn za gradsku kijevsku kapiju u starom, masivnom, ruskom stilu sa kupolom
oblikovanom kao slovenski lem. Iako je pobedio na konkursu za dizajn koji je organizovao
car Aleksandar II, kapija nikad nije sazidana po njemu.

2 | Mirko Mari, Seminarski rad iz HARMONIJE

FILUM, Kragujevac 2015.

Analiza
Deseti stav The Great gate of Kiev je napisan u Es dur tonalitetu. U ovom stavu
preovladava dijatonski nain moduliranja, koja slui kao sredstvo kojim se modulira u blie
tonalitete. Osim dijatonske javlja se i hromatska modulacija. U ovom stavu je zastupljeno
proimanje razliitih tonaliteta. U notama je jasno naznaeno teite u osnovnom Es duru.
este promene tonaliteta su karakteristine za ovaj stav.
Redosled tonaliteta koji se javljaju:
Es Ces Fes Heses Fes Es es Ces Fes Ces Es Heses Es
U taktu broj 30, 31 i 32 se javlja sluaj zvuanja dva tonaliteta. Ces dur je predstavljen
akordima VI, II stupnja i tonike. Meutim, javlja se mogunost da se ovaj Ces dur tumai i u
as molu, u tom sluaju predstavljen je akordom tonike i subdominante. Javlja se jo jedan
sluaj tumaenja Ces dura i to je tumaenja u Fes dura u taktu 32.

U nastavku se modulira u Fes dur u taktu 34, tonika Ces dura dijatonskim putrem se
preznauje u dominant Fes dura. U daljem toku se Fes dur moe tumaiti u enharmonski
zamenjenom A duru, nakon ega sledi dijatonska modulacija u Heses dur takt 38.
U taktu 45 dijatonskom modulacijom preko subdominantne funkcije se modulira u osnovni
Es dur tonalitet.

3 | Mirko Mari, Seminarski rad iz HARMONIJE

FILUM, Kragujevac 2015.

Od takta 81 do takta 94 javlja se tonini pedal u osnovno Es dur tonalitetu. Pedal se javlja u
najviem glasu, dok se pedal inae javlja u basu. Nad pedalom tonike kompozitor pokuava
da prikae napetost kroz uestalo smenjivanje dva ista akorda (prirodni II stupanj i Frigijski).
Od takta 93 do takta 110 uoavamo nesvakidanji sluaj dvostrukog pedala. Ovaj pedal se
javlja na toninoj i dominantnoj funkciji u isto vreme.
Od 111. takta se javlja latentna dominantna funkcija to predstavlja pripremu za drugi odsek
koji poinje u 114. taktu.
Karakteristino za ovaj deo jeste da se posmatranje harmonije vri linearno. Osim toga drugi
odsek je predstavljen hromatskim pomeranjem u svim glasovima.
*Primer hromatike u svim glasovima

Koda, koja poinje u taktu 162, oznaena je tempom Grave, sempre allargando. Koda je
proeta toninim pedalom. Nad toninim pedalom se vri smena akorada kadencirajueg
procesa.

4 | Mirko Mari, Seminarski rad iz HARMONIJE

FILUM, Kragujevac 2015.

U ovom seminarskom radu se sprovela harmonska analiza 10. stava svite Slike sa
izlobe kompozitora Modesta P. Musorgskog. Deseti stav nosi naziv The Great gate of Kiev
to u prevodu znai Velika Kijevska kapija.
Uloga harmonije je koloristiko-ekspresivna, odreenim harmonskim sredstvima se
postie psiholoko dejstvo kojim se pojaava znaaj pesme. Promene tonaliteta se najee
vre pomou dijatonske modulacije i hromatske modulacije.

Sprisak koriene literature

1. Despi, Dejan, Harmonija sa harmonskom analizom, Zavod za udbenike i nastavna
sredstva, Beograd, 1997.
2. Duan Skovran i Vlastimir Perii, Nauka o muzikim oblicima, Beograd, Umetnika
akademija, 1961.

5 | Mirko Mari, Seminarski rad iz HARMONIJE

FILUM, Kragujevac 2015.