REPORT MAINAIG TI PASTORAL MISSION FOR SOLIDARITY

Insagana ti Ilocos Network for the Environment (Defend Ilocos) ken Ilocos Human Rights
Alliance babaen ti pannakitinnulong ti Indigenous Peoples Program ti United Church of Christ
in the Philippines-North Luzon Jurisdiction, Mayo 18, 2015.
INTRODUKSYON

Naisayangkat ti Pastoral Mission for Solidarity nga indauloan ti Ilocos Network for the
Environment (Defend Ilocos) ken Ilocos Human Rights Alliance (IHRA) idi Mayo 14-16,
2015 iti Munisipyo ti Quirino, Ilocos Sur. Ti aktibidad ket naangay babaen ti
pannakitinnulong ti Indigenous Peoples Program ti United Church of Christ in the
Philippines-North Luzon Jurisdiction ken ti Save Quirino Movement (SQM).
Ti Pastoral Mission for Solidarity ket addaan ti tallo nga aspeto:

misyon a pastoral a mangidanun ti suporta ken pannakikaykaysa ti nadumaduma

nga organisasyon, institusyon ken indibidwal iti umili ti Quirino iti labanda
kontra iti makadadael a panagminas ken iti panaglabsing ti pangtao a karbengan;

pannakipagbiag iti sumagmamano a komunidad iti Quirino tapno mapabaknang

ti kaammoan mainaig ti kasasaadda ken dagiti isyu a sangsangoenda; ken

panagkalap ti impormasyon ken dokumentasyon mainaig ti epekto ti panagminas

ken militarisasyon iti pangkabiagan ken kabibiag iti lugar.

Nakipaset ti 40 nga indibidwal a mangibagbagi ti pito nga organisasyon ken dua nga
institusyon ti UCCP.
Ilocos Human Rights Alliance (IHRA)
Ilocos Network for the Environment (Defend Ilocos)
Ilocos Sur Ecumenical Movement
UCCP-NLJ Indigenous Peoples Program
UCCP-North Luzon Amburayan Conference (NLAC)
Ilocos Sur Human Rights Advocates (ISHRA)
La Union Peace and Justice Advocates
Solidarity of Ilocos Association of Women
Save Mankayan Movement
Nangipatulod met ti Mensahe ti Pannakikaykaysa ti Nueva Segovia Clergy Assembly
babaen ti mangidadaulo iti gunglo ti papadi a ni Msgr. Cosmenio Rosimo.
Naiyaramid dagiti nasao nga aktibidad iti lima a komunidad ti tallo a barangay
Lamag, Patungcaleo ken Namitpit. Nakipagpaset ti nasurok 300 nga umili kadagiti
naisayangkat nga innadal, miting-konsultasyon ken workshop mainaig ti pangtao a
karbengan ken kasasaad ti aglawlaw. Naiyaramid pay ti focused group discussion ken
counselling kadagiti kameng ken pamilya ti SQM a nagbalin a biktima ti pananglipit ken
pambutbuteng dagiti maatap nga armado nga ahente ti gobyerno.

RESULTA DAGITI MITING KONSULTASYON KEN WORKSHOP

Iti uneg ti tallo nga aldaw ken babaen dagiti naiyaramid ng aktibidad nakompirma ti
Pastoral Mission for Solidarity a sagsagrapen ti umili ti nakaro a pannakadadael ti
natural a gameng ken kinabaknangda gapu iti nasaknap ken umirirteng nga operasyon
ti makadadael a panagminas iti uneg ken ruar ti ili. Malaksid pay ditoy dagiti
nagrurutap nga aplikasyon dagiti dadakkel a kumpanya ti panagminas. Agtataud iti
daytoy a kasasaad ti nalawa ken napinget a pannakidangdang ti umili para iti
panangsalaknib ti biag ken pangkabiaganda.
Gapu iti naisupadi a takder ti umili iti agdama a programa ti gobyerno, sagsagrapen
dagiti indibidwal ken komunidad a nalatak a mangsupsupiat ti panagminas dagiti
nadumaduma a klase ti pamutbuteng ken pangta iti biag. Manipud 2005 inggana iti
agdama, ti Quirino ti maysa a kangrunaan a puntirya dagiti operasyon ti militar. Idi
laeng naglabas a Pebrero-Marso, naiwayat ti awan sarday nga operasyon ti 81st Infantry
Battalion ti Philippine Army ken ti Regional Public Safety Battalion ti Philippine
National Police.
Indokumento ti grupo dagiti indatag ti umili nga isyu, parikut ken kapadasanda
manipud ti maudi a paset ti 2012 inggana ita a 2015. Dagiti sumaganad ti nalatak a
pannakalabsing ti pangtao a karbengan a parpartuaten ti panagminas ken
militarisasyon iti lugar:
1. Pannakalabsing ti Panggimong ken Pang-ekonomiya a Karbengan ti Umili
(Socio-Economic Rights).
a. Pannakadadael ti pangkabiagan (panagtalon ken panagkalap) gapu ti
polusyon ti Karayan Balas-iyan a resulta ti nasaknap a pangminas ti
balitok ken gambang iti Brgy. Patiacan iti Quirino ken Sitio Maliten, Brgy.
Laylaya iti Besao, Mt. Province. Apektado ti innem a barangay a
bukbuklen ti sangapulo a komunidad nga addaan kabuklan a populasyon a
4,846 nga indibidwal.
Naduktalan nga idi April 25 iti daytoy a tawen ket napasamak ti maysa a
fishkill iti Ballasian manipud iti sumilpoan ti Sitan Creek iti Patiacan
inggana iti Brgy. Cayus. Imbingay pay dagiti maseknan a komunidad a
dumanunen ti agarup kagudduan ti bimabaan ti apit iti mano a disso ti
talon manipud idi mangrugi ti panagminas.
b. Pangta ti kontaminasyon wenno pannakasabidong ti paggapgapuan ti
danum para iti kabalbalayan ti Madapoy ken Patungcaleo gapu iti
panangibangon ti dua a dadakkel a babadan (leaching pond) a
makarkargaan ti cyanide, zinc powder ken carbon, iti ngato ti nasao a
water source. Kasta met a maar-aramat ti mercury ken borax iti panagluto
tapno mapataud ti nangato a kalidad ti balitok.
c. Kinakurang ti mapangngeddeng nga addang dagiti maseknan a lokal nga
gobyerno (tukad munisipyo ken probinsya) ken ahensya tapno
paserdengen ti makadadael a panagminas ken panag-usar ti babadan iti
Quirino.
Pastoral Mission for Solidarity

Page 2 of 5

Iti bangir ti pannakaiyatnag ti Cease-and-Desist Order ti Mines and

Geosciences Bureau idi March 28, 2012 ken Executive Order No. 3, Series
of 2012 nga inruar ni Mayor Clifford Patil-ao ket nagtultuloy ken lallalo
pay nga immirteng ti operasyon ti panagminas iti Patiacan a pakakitaan
payen ti panagusar ti backhoe, loader ken trucks.
Kasta met nga awan ti nagbalin nga aksyon ti Provincial Government ti
Ilocos Sur iti petisyon nga indatag ti Save Quirino Movement a naidalan
kenni Bokal Robert Tudayan idi August 12, 2012. Numanpay adda ti
inangay ti komite ni Bokal Tudayan a konsultasyon idi Disyembre 7, 2012,
saan nga inaramid ti opisyal ti panangipasa ken panangibingay ti report
mainaig ti nasao a konsultasyon.
d. Agtultuloy a pannakasabidong ken siltasyon ti Karayan Abra gapu ti
operasyon ken ekspansyon ti Lepanto Consolidated Mining Company iti
Mankayan, Benguet.
Kumarkaro ti pangta ti pannakadadael dagiti kataltalunan iti igid ti
karayan iti mapadpadaanan nga ekpansyon ti operasyon ti Lepanto
kalpasan a maaprubaran ti aplikasyon para iti panagminas ti kasosyo
daytoy a Gold Fields Limited. Inyebkas dagiti umili ti danagda a
pannakalayus ken pannakasabidong manen dagiti sinublian ken
insimpada a kataltalunan iti commandacia (paset ti pantar iti Abra River)
nu kas pangarigan a mangrugi ti panagminas ti Gold Fields. Manamnama
nga adaddu a basura ken luyot manipud ti operasyon ti maibelleng iti
Karayan Abra.
e. Bayat ti panagoperasyon ti militar idi Pebrero inggana tinnasapa a paset ti
Abril, naapektaran ti pangkabiagan ti umili:

Panangbasak ken panangdadael ti 81st IBPA iti alad ti talon ti

maysa a residente ti Madapoy idi Pebrero a nagresulta iti
pannakadadael dagiti mulana a pagay.

Pannakasuspindi ti trabaho ti 15 nga indibidwal nga agtrabtrabaho

iti masemsemento a Quirino-Cervantes Road ti agarup dua a lawas
kalpasan nga aramaten dagiti militar dagiti equipmentda para iti
transportasyon ken panagsakdo ti danum bayat ti panagkampo ti
militar iti ngato ti Brgy. Namipit idi Marso.

Saan a panag-away ken panagkayo dagiti bumarangay bayat ti

operasyon gapu iti danag a no masabatda dagiti kameng ti
Philippine Army ket mapabasolda a kameng ti New Peoples Army.

2. Pannakalabsing ti Sibil ken Politikal a Karbengan ti Umili (Civil and Political

Rights)
a. Pananglipit ken pambutbuteng kadagiti lider ken miembro ti Save Quirino
Movement.

Pastoral Mission for Solidarity

Page 3 of 5

panangsisiim kadagiti lider ti SQM babaen kadagiti maatap a

kameng ti Armed Forces of the Philippines ken Philippine National
Police;

panangipangta ti dua a lider babaen ti text ken tawag iti cellphone;

ken

panangpabasol ti PA ken PNP nga adda pakanaigan ti SQM iti

pannakapuor ti planta ti South Ocean Mining Corporation (SOMC)
ken pannakatambang ti PA iti Brgy. Namitpit.

b. Saan a panangbigbig dagiti mano nga opisyal ti lokal a gobyerno ti

kalintegan ti SQM nga agorganisar ken agisayangkat ti aktibidad.
c. Kinakurang ti panangisigurado ti lokal a gobyerno ti pannakaiwayat ti
naruay a konsultasyon mainaig iti panagminas iti Brgy. Patiacan ken iti
operasyon ti SOMC kadagiti dadduma pay a komunidad a maapektaran ti
operasyon.

naipalubos ti panagminas iti Patiacan ken naipasdek dagiti babadan

a saan a pulos a nakonsulta dagiti komunidad a pagayusan dagiti
rugit nga aggapu iti minasan.

naipasdek ti planta ti SOMC ken napalubusan a nag-opereyt ti

innem a bulan uray awan ti Environmental Compliance Certificate
ken Environmental Work Program.

3. Pannakalabsing ti Panggimong ken Pangkultura a Karbengan ti Umili (SocioCultural Rights).

a. Panagsinublat a panang-usar kas temporary command post ti Ilocos Sur
Provincial Public Safety Company (ISPPSC) ken Regional Public Safety
Battalion (RSPB) ti dap-ay ti Brgy. Lamag manipud Oktubre 2014 inggana
Pebrero 2015.
b. Panangipalubos iti pannakaipasdek ken operasyon ti SOMC nga awan ti
Free, Prior and Informed Consent manipud kadagiti komunidad nga
apektado.
4. Pannakalabsing ti International Humanitarian Law ken RA 7610
a. Pannakaipasardeng ti klase iti Namitpit Elementary School idi Marso 4
bayat nga agmaniobra ken pumusisyon dagiti kameng ti 81st IBPA iti
kamposanto ken kadagiti asideg a babbalay ditoy. Gapu iti pasamak,
napilitan dagiti apektado a residente a pumanaw iti balbalayda ket
nagturongda iti sentro ti barangay.
b. Panangaramat ti dap-ay/brgy hall ti Lamag (maysa a pampubliko a pasdek
ken masarakan iti natao a lugar) kas tactical command post ti ISPPSC ken
RPSB ti umagarup uppat a bulan.

Pastoral Mission for Solidarity

Page 4 of 5

DAGITI ADDANG KEN REKOMENDASYON

1. Para kadagiti maseknan nga organisasyon ken institusyon:
a. Maisayangkat ti follow-up activity para iti nabaybayag ken naun-uneg nga
integrasyon iti umili tapno naan-anay a mapauneg pay dagiti isyu ken
parikut ti umili iyaramid daytoy kadagiti dadduma pay a
komunidad/barangay ti Quirino.
b. Tumulong para iti panangpalawa ti suporta para iti laban ti makadadael a
panagminas iti Quirino ti partikular ken kadagiti dadakkel ken
manangurimes a panagminas iti kabuklan.
2. Mainaig ti makadadael a panagminas:
a. Panangisayangkat ti environmental investigative mission ken on-site
inspection kaddua dagiti maseknan nga ahensya kas iti MGB ken EMB
tapno adalen dagiti mapangeddeng nga addang a rumbeng a maipatungpal
tapno mapasardeng ti operasyon ti makadadael a panagminas ken
maiyaramid ti rehabilitasyon kadagiti apketado a lugar.
b. I-follow up dagiti naidatag a petisyon ken singiren dagiti opisyales iti
kinaawan ti aksyonda babaen iti panangipila ti reklamo laban kanyada
wenno panangibutaktak iti kinaawan serbida nga opisyal.
c. Panangipaidam ti umili iti FPIC kadagiti dadduma pay nga agplikasyon iti
panagminas ken panangisayangkat ti innadal tapno maarmasan laban iti
panang-alilaw dagiti kumpanya.
d. Mapangeddeng nga aksyon manipud ti liderato iti tukad probinsya gaputa
nabayagen a napaneknekan nga awan kabaelan ti munisipyo a risuten
daytoy a problema ken apektado ti pannakasabidong ti Karayan Abra ti
dadduma pay nga ili ti Ilocos Sur.
e. Panangideklara ti ban wenno moratorium iti panagminas iti probinsya
aglalo kadagiti lugar a mangted peggad iti biag ken makadadael kadagiti
pagtalonan.
3. Mainaig ti panaglabsing ti pangtao a karbengan:
a. Panangisayangkat ti nayon a training mainiag ti pangtao a karbengan ken
panangidokumento kadagiti panaglabsing kadagitoy.
b. Panangipila iti kaso iti Joint Monitoring Committee ken Commission on
Human Rights kadagiti naidokumento a kaso ti panaglabsing ti pangtao a
karbengan.
c. Panag-pull out ti tropa ti 81st IBPA, RPSB ken dadduma pay nga armado a
pwersa ti gobyerno iti lugar iti particular ken ti panangisardeng ti Oplan
Bayanihan iti kabuklan.
4. Panangisayangkat ti maysa a dialogo ti baet dagiti ahensya ti gobyerno, provincial
government ken dagiti organisasyon ti umili kas iti SQM mainaig ti
panagtitinnulong tapno marisut ti problema ti pannakadadael ti aglawlaw ken
epekto ti militarisasyon.
Pastoral Mission for Solidarity

Page 5 of 5