30 06 2008 Diplomski Rad - Josip Andrisic

SVEUILITE U ZAGREBU
FAKULTET STROJARSTVA I BRODOGRADNJE
DIPLOMSKI RAD
Josip Andrii
Zagreb, 2008.
SVEUILITE U ZAGREBU
FAKULTET STROJARSTVA I BRODOGRADNJE
DIPLOMSKI RAD
Mentor
Doc. dr. sc. Vedran Slapniar
Josip Andrii
Zagreb, 2008.
Zagreb, 24. travnja 2008.
DIPLOMSKI ZADATAK
Sveuilite u Zagrebu
Fakultet strojarstva i
brodogradnje
Datum
Prilog
Klasa:
Ur.broj:
Student:
Josip Andrii
Naslov:
PROJEKT BRODA ZA PRIJEVOZ IVE STOKE
Mat. br.: 0035145832
Opis zadatka:
1. Prouiti postojei projekt broda za prijevoz ive stoke kapaciteta 23 800 m3 te ga
prepraviti prema:
novim propisima MARPOL Annex 1 reg. 13A,
zahtjevu za alternativnom propulzijom u sluaju kvara osnovne propulzije.
2.
U prikladnom programskom sklopu izraditi model novog projekta broda.
3.
Za novi projekt broda potrebno je izraditi:

A.
B.
C.
D.
Opi plan broda.

Glavno rebro broda.
Dijagram mase praznog opremljenog broda.
Karakteristina stanja krcanja broda s provjerom trima, stabiliteta i vrstoe.
4. Potrebno je napraviti usporedbu glavnih parametara postojeeg projekta broda i

novog projekta broda.
Zadatak zadan:
Rok predaje rada:
24. travnja 2008.
26. lipnja 2008.
Zadatak zadao:
Doc. dr. sc. Vedran Slapniar
Predvieni datum obrane:

02.-04. srpnja 2008.
Predsjednik Povjerenstva:
Prof. dr. sc. Veeslav ori
Josip Andrii
Diplomski rad, 2008.
SAETAK
U ovom radu bit e predstavljen preliminarni projekt broda za prijevoz ive stoke prema
zahtjevima definiranim u projektnom zadatku, a sastoje se od zahtjeva koji se odnosi na nove
propise MARPOL Annex 1 reg. 13. A i od zahtjeva za alternativnom propulzijom u sluaju
kvara osnovne propulzije.
Uvodni dio rada obuhvaa osnovne informacije o tipu broda, teretu i razlozima potrebe
za ovakvim tipom transporta. Podaci su prikupljeni iz razliitih izvora, preteno s internet adresa
koje su istaknute u samom radu.
U drugom poglavlju dan je kratak opis postojeeg projekta. Projekt novog broda izraen
je na temelju postojeeg projekta broda za prijevoz ive stoke (Gradnje 428 brodogradilita
'Uljanik').
U etvrtom poglavlju definirane su potrebne izmjene prema projektnom zadatku u skladu
s novim propisima za smjetaj tankova goriva i zahtjevima naruioca za alternativnom
propulzijom. Uz objanjenje i razradu moguih rjeenja prikazana su konana rjeenja za novi
projekt.
U petom poglavlju, u analizi projekta, dan je prikaz forme projekta, izmjene na opem
planu obzirom na postojei projekt, proraun konstrukcijskih elemenata glavnog rebra, proraun
centracije, pregraivanje te knjiga trima i stabiliteta za potrebna stanja krcanja. Na samom kraju,
u 6. poglavlju dan je usporedni prikaz glavnih parametara postojeeg i novog projekta.
Svi podaci koriteni u proraunima prikupljeni su u brodogradilitu 'Uljanik', a prorauni
su provedeni prema trenutno vaeim pravilima za gradnju broda.
Josip Andrii
SADRAJ
1.
2.
Uvod ..................................................................................................................................9
Tip broda..........................................................................................................................10
2.1
Definicija, namjena, teret ..........................................................................................10
2.2
Transportni problem .................................................................................................10
2.3
Izvoz ........................................................................................................................12
2.4
Australski propisi......................................................................................................13
3. Gradnja 428......................................................................................................................16
3.1
Opi plan ..................................................................................................................17
3.2
Teretni prostor ..........................................................................................................17
3.3
Oprema za teret ........................................................................................................18
3.4
Konstrukcija .............................................................................................................19
4. Projekt..............................................................................................................................22
4.1
Izmjene.....................................................................................................................22
4.1.1
Propisi MARPOL Annex I, Regulation 13A......................................................23
4.1.2
Zahtjev brodovlasnika.......................................................................................23
4.2
Pogon broda .............................................................................................................25
4.2.1
Preliminarna prognozni dijagram ......................................................................25
4.2.2
Usporedba varijanti pogona za kontejnerski brod nosivosti 12000 TEU ............27
4.2.3
Pogon pomou dva stroja jednakih snaga dvostruka strojarnica ......................31
4.2.4
Pogon pomou glavnog dieselskog motora i pomonog aktivnog kormila .........35
4.2.5
Analiza varijanti pogona ...................................................................................41
4.2.6
Smjetaj nove strojarnice ..................................................................................42
4.3
Tankovi goriva .........................................................................................................45
5. Analiza projekta ...............................................................................................................54
5.1
TRIDENT.................................................................................................................54
5.2
Seaking.....................................................................................................................54
5.2.1
Hullform ...........................................................................................................55
5.2.2
Hydro ...............................................................................................................55
5.2.3
Compart ............................................................................................................55
5.2.4
Stab ..................................................................................................................55
5.2.5
Loading ............................................................................................................55
5.2.6
Damage ............................................................................................................56
5.2.7
Speed ................................................................................................................56
5.3
Forma trupa ..............................................................................................................57
5.4
Opi plan ..................................................................................................................60
5.4.1
Tankovi ............................................................................................................60
5.4.2
Teretni prostor ..................................................................................................61
5.5
Glavno rebro.............................................................................................................65
5.5.1
Usporedba s gradnjom 428................................................................................65
5.5.2
Ulazni podaci....................................................................................................67
5.5.3
Podaci o poprenom presjeku............................................................................68
5.5.4
Proraunski momenti savijanja..........................................................................69
5.5.5
Zahtjevi uzdune vrstoe trupa ........................................................................69
5.5.6
Pregled karakteristika uzdune vrstoe trupa ...................................................70
5.5.7
Odjeljci .............................................................................................................70
5.5.8
Lokalna optereenja paluba...............................................................................71
5.5.9
Podaci ukljueni u proraun strukture ...............................................................71
Josip Andrii
5.5.10 Dimenzije strukture oploenja i uzduni nosai ..............................................72

5.5.11 Dimenzije strukture uzdunjaci ......................................................................75
5.5.12 Dimenzije strukture poprenjaci boka ............................................................76
5.5.13 Upore................................................................................................................77
5.6
Vlastita masa broda ..................................................................................................79
5.7
Dijagram raspodjele mase broda ...............................................................................81
5.8
Stabilitet ...................................................................................................................82
5.8.1
Stabilitet broda u oteenom stanju i pregraivanje ...........................................83
5.8.2
Stabilitet broda u neoteenom stanju................................................................98
6. Usporedba glavnih parametara gradnje 428 i novog projekta ..........................................137
7. Zakljuak .......................................................................................................................139
8. Literatura........................................................................................................................140
Prilog:
1. Opi plan - Brod za prijevoz ive stoke s diesel-elektrinom propulzijom
2. Nepropusni odjeljci
3. Glavno rebro
Josip Andrii
I.
Popis oznaka
Oznaka: Jedinica: Fizikalna veliina:

A
m2
maksimalna horizontalna projekcija tanka goriva do visine Hw od dna
tanka
A
postignuti indeks pregraivanja
A
m2
ukupna povrina torova
B
m
irina
BB
m
najvea teoretska irina broda na ili ispod vodne linije dB
BS
m
najvea teoretska irina broda na razini ili ispod najveeg teretnog gaza
3
C
m
ukupni volumen tankova goriva broda pri 98% popunjenosti
C
konstanta pomaka stoke
CB
koeficijent istisnine
CM
koeficijent punoe glavnog rebra
CR
koeficijent preostalog otpora
D
t
istisnina
dB
m
vertikalna udaljenost izmeu teoretske osnovice na polovini duljine
broda do vodne linije koja odgovara 30% visine DS
dl
m
laki gaz
dP
m
djelomini gaz
ds
m
maksimalni gaz
DS
m
teoretska visina, mjerena na polovini duljina do gornje palube
f
m2
povrina palube po glavi stoke
4
F
m
moment uslijed pomaka stone hrane
Fn
Froudeov broj
GM
m
metacentarska visina
GZ
m
poluga stabiliteta
KG
m
visina teita sustava od osnovice
L
m
duljina koja iznosi 96% ukupne duljine vodne linije na 85% najmanje
teoretske visine mjerene od vrha kobilice, ili duljina izmeu prednjeg
dijela pramane statve do osovine kormila na toj istoj vodnoj liniji ako je
ta duljina vea
LCG
m
uzduni poloaj teita masa
LPP
m
duljina izmeu okomica
Ls
m
duljina pregraivanja
LWL
m
duljina vodne linije
NM
o/min
broj okretaja motora
NT
o/min
broj okretaja propelera
3
OM
m
zahtijevani parametar prosjenog istjecanja goriva
OMB
m3
prosjeno istjecanje za oteenje na dnu broda
3
OMS
m
prosjeno istjecanje za bono oteenje
3
OS(i)
m
istjecanje iz i-tog tanka u sluaju oteenja pri emu se pretpostavlja da
je ta koliina jednaka volumenu goriva u tanku pri 98% popunjenosti
tanka
P
t/m2
tlak vjetra
Josip Andrii
PB
Pd
Pe
pi
R
S
si
T
TA
TF
VCG
VS
VT
WLS
X
Xa
kW
kW
kW
Xf
XT
y
m
m
Y
YB
m
m
Yp
Ys
Z
Zl
m
m
ZT
Zu
m
m
A
H
m2
m
m3/t
m
m
m
m
v
v
t
m
m

snaga na konici
isporuena snaga
efektivna snaga
vjerojatnost naplavljivanja odjeljka
zahtijevani indeks pregraivanja
faktor skladitenja stone hrane
vjerojatnost prebroenja nakon naplavljivanja
gaz
gaz na krmi
gaz na pramcu
vertikalni poloaj teita masa
brzina broda u slubi
brzina broda na pokusnoj plovidbi
vlastita masa broda
poluga nagiba pri 0 uslijed djelovanja vjetra
udaljenost izmeu krmenog kraja duljine L i krmene toke promatranog
tanka
udaljenost izmeu krmenog kraja duljine L i pramane toke
promatranog tanka
uzduni poloaj teita vlastite mase broda
minimalna horizontalna udaljenost mjerena okomito na CL izmeu
promatranog tanka i bone oplate
poluga nagiba pri 0 uslijed pomaka stone hrane
minimalni iznos veliine YB po duljini tanka goriva, pri emu je, na bilo
kojem mjestu, YB poprena udaljenost izmeu bone oplate na vodnoj
liniji dB i tanka na ili ispod vodne linije dB
poprena udaljenost izmeu krajnje lijeve toke tanka, koja se nalazi na
ili ispod vodne linije dB, i vertikalne ravnine koja se nalazi na BB/2, na
desnoj strani broda, paralelno sa sredinjom uzdunom ravninom broda
(CL-om)
poprena udaljenost izmeu krajnje desne toke tanka, koja se nalazi na
(CL-om)
minimalna udaljenost z po duljini tanka, gdje je, na bilo kojem mjestu, z
vertikalna udaljenost od donje toke oplate dna na toj uzdunoj poziciji
do donje toke tanka na toj uzdunoj poziciji
poluga nagiba pri 0 uslijed pomaka stoke
vertikalna udaljenost izmeu teoretske osnovice i najnie toke
promatranog tanka. Ako je Zl vea od veliine DS, Zl treba uzeti kao DS.
vertikalni poloaj teita vlastite mase broda
vertikalna udaljenost izmeu teoretske osnovice i najvie toke
promatranog tanka. Ako je Zu vea od veliine DS, Zu treba uzeti kao DS.
bona povrina broda iznad vodne linije
vertikalna udaljenost izmeu teita bone povrine broda iznad i ispod
vodne linije
Josip Andrii
II.
Popis slika
Slika 1. Proizvodnja ovaca u pojedinim zemljama u 2006. godini ....................................................... 11

Slika 2. Proizvodnja junadi u pojedinim zemljama u 2006. godini ...................................................... 11
Slika 3. Gradnja 428, Uljanik, Pula, 2002. .......................................................................................... 16
Slika 4. Popreni presjek gradnje 428 s rasporedom paluba ................................................................ 20
Slika 5 . Prikaz kombinirane propulzije glavnog pogonskog stroja i pomonog aktivnog kormila..... 24
Slika 6. Prognozni dijagram za gradnju 428........................................................................................ 26
Slika 7. Izvedbe kombiniranog pogona s glavnim pogonskim strojem i pomonim Azipod-om ........... 28
Slika 8. Pojedini tipovi pogona na modelu kontejnerskog broda ......................................................... 28
Slika 9. 3D prikaz forme trupa s dvostrukim osovinskim vodom (pogled s krme) ............................... 31
Slika 10. 3D prikaz forme trupa s dvostrukim osovinskim vodom (pogled s pramca) .......................... 32
Slika 11. Popreni presjek forme trupa s dvostrukim osovinskim vodom (krmena i pramana rebra)... 32
Slika 12. Prognozni dijagram za pogon s dva pogonska stroja 2x 5S46MC-C8 ......................................... 34
Slika 13. Ulazni podaci za prognozni dijagram pogonski stroj 6S50MC-C ........................................... 36
Slika 14. Prognozni dijagram za pogon sa glavnim strojem 6S50MC-C(Mk8) 90% MCR 8532 kW .................. 37
Slika 15. Prognozni dijagram za pogon sa pomonim pogonom POD 2000 kW ....................................... 39
Slika 16. Prognozni dijagram za kombinirani pogon - 6S50MC-C(Mk8) 90% MCR 8532 kW + POD 2000 kW ..... 40
Slika 17. Usporedba isporuene snage za sve varijante pogona i sa gradnjom 428............................... 41
Slika 18. Prikaz strojarnice gradnje 428 gornja platforma strojarnice ............................................... 43
Slika 19. Opi plan strojarnice projektiranog broda ............................................................................ 43
Slika 20. Tankovi dvodna gradnje 428................................................................................................ 45
Slika 21. Tankovi gornje platforme strojarnice gradnje 428 ................................................................ 46
Slika 22. Granica tankova goriva prema toki 6 .................................................................................. 47
Slika 23. Granica tankova goriva prema toki 7.................................................................................. 47
Slika 24. Tankovi goriva dvodna i tankovi tekog goriva od pokrova dvodna do 5. palube - projekt.... 49
Slika 25. Tankovi tekog goriva i dieselskog goriva u krmenom piku za projekt ................................. 50
Slika 26. Dimenzije tankova potrebne za proraun ............................................................................. 52
Slika 27. 3D model forme .................................................................................................................. 57
Slika 28. Popreni presjek .................................................................................................................. 58
Slika 29. Uzduni presjek................................................................................................................... 59
Slika 30. Dimenzije tora i pripadnog prolaza ...................................................................................... 62
Slika 31. Gradnja 428 - prikaz otvorenog boka iznad 6. palube........................................................... 66
Slika 32. Projekt prikaz zatvorenog boka na krmenom dijelu iznad 6. palube ................................... 66
Slika 33. Raspored upora.................................................................................................................... 77
Slika 34. Dimenzije upore 1, 3 i 4 te upore br. 2 ................................................................................. 78
Slika 35. Dijagram raspodjele mase broda .......................................................................................... 81
Slika 36. Skica oznaka veliina za proraun stabiliteta........................................................................ 82
Slika 37. Podjela broda na zone.......................................................................................................... 88
Slika 38. Poluge stabiliteta u oteenom stanju za sluaj 12.00 na gazu ds = 8,461 m .......................... 90
Slika 39. Poluge stabiliteta u oteenom stanju za sluaj 311.00 na gazu dp =7,089m.......................... 91
Slika 40. Poluge stabiliteta u oteenom stanju za sluaj 311.00 na gazu dl =5,031m .......................... 93
Slika 41. Krivulja minimalnih poetnih metacentarskih visina ............................................................ 94
Slika 42. Vodne linije za pojedine sluajeve oteenja ........................................................................ 97
Slika 43. Ilustracija za kriterije stabiliteta ........................................................................................... 98
Slika 44. Povrina broda izloena vjetru ............................................................................................100
Josip Andrii
III.
Popis tablica
Tablica 1. Smrtnost junadi na izvoznima putovanjima ........................................................................ 13

Tablica 2. Smrtnost bivola na izvoznima putovanjima ........................................................................ 13
Tablica 3. Smrtnost ovaca na izvoznima putovanjima ......................................................................... 14
Tablica 4. Smrtnost koza na izvoznima putovanjima .......................................................................... 14
Tablica 5. Raspored torova po palubama ............................................................................................ 17
Tablica 6. Raspored poprenih pregrada ............................................................................................. 19
Tablica 7. Raspored paluba i visine meupalublja............................................................................... 19
Tablica 8. Kapaciteti tankova ............................................................................................................. 21
Tablica 9. Ulazni podaci za prognozni dijagram gradnja 428 ........................................................... 25
Tablica 10. Izlazni podaci i prognozni dijagram gradnja 428............................................................ 26
Tablica 11. Glavne dimenzije kontejnerskog broda nosivosti 12000 TEU ........................................... 28
Tablica 12. Predvieni trokovi u eksploataciji kontejnerskog broda nosivosti 12000 TEU ................. 29
Tablica 13. Trokovi nabave porivnih strojeva.................................................................................... 29
Tablica 14. Godinji eksploatacijski trokovi goriva, maziva i razlika izmeu pojedinih sustava ......... 30
Tablica 15. Operativni trokovi i trokovi goriva i mazivog ulja po MWh........................................... 30
Tablica 16. Ulazni podaci za prognozni dijagram dva pogonska stroja 2x 5S46MC-C8 ......................... 33
Tablica 17. Izlazni podaci i prognoza otpora dva pogonska stroja 2x 5S46MC-C8 ................................ 33
Tablica 18. Izlazni podaci i prognoza brzine pogonski stroj 6S50MC-C............................................... 36
Tablica 19. Ulazni podaci za prognozni dijagram - pogonski stroj POD 2000 kW .................................... 37
Tablica 20. Izlazni podaci i prognoza brzine pogonski stroj POD 2000 kW ........................................... 38
Tablica 21. Ulazni podaci za prognozni dijagram za kombinirani pogon - 6S50MC-C(Mk8) 90% MCR 8532 kW
+ POD 2000 kW ........................................................................................................................................ 39
Tablica 22. Izlazni podaci i prognoza brzine za kombinirani pogon - 6S50MC-C(Mk8) 90% MCR 8532 kW +
POD 2000 kW .......................................................................................................................................... 40
Tablica 23. Usporedba prognoziranih brzina za razliite varijante pogona .......................................... 41
Tablica 24. Popis tankova goriva sa poloajem teita gradnje 428 ..................................................... 45
Tablica 25. Popis tankova goriva i teita za predvieni raspored za projekt ....................................... 48
Tablica 26. Proraun vjerojatnosti istjecanja goriva u sluaju oteenja .............................................. 53
Tablica 27. Raspored poprenih pregrada i prostora projekta .............................................................. 60
Tablica 28. Poloaji teita i volumeni tankova i skladita stone hrane .............................................. 60
Tablica 29. Poloaji teita i volumeni tankova i skladita stone hrane.............................................. 62
Tablica 30. Raspored torova po palubama .......................................................................................... 63
Tablica 31. Dimenzije i optereenja upora.......................................................................................... 77
Tablica 32. Centracija ........................................................................................................................ 79
Tablica 33. Raspodjela mase .............................................................................................................. 81
Tablica 34. Toke granine linije naplavljivanja ................................................................................. 83
Tablica 35. Odjeljci koji ulaze u proraun stabiliteta u oteenom stanju ............................................ 84
Tablica 36. Naplavljivost ................................................................................................................... 85
Tablica 37. Naplavljivost teretnih prostora ......................................................................................... 85
Tablica 38. Sluajevi oteenja........................................................................................................... 85
Tablica 39. Minimalne metacentarske visine za gaz ds ........................................................................ 89
Tablica 40. Proraun stabiliteta u oteenom stanju za gaz ds .............................................................. 89
Tablica 41. Poluge stabiliteta u oteenom stanju za gaz ds ................................................................. 90
Tablica 42. Minimalne metacentarske visine za gaz dp ........................................................................ 90
Tablica 43. Proraun stabiliteta u oteenom stanju za gaz d p ............................................................. 91
Tablica 44. Poluge stabiliteta u oteenom stanju za gaz dp ................................................................. 91
Tablica 45. Minimalne metacentarske visine za gaz dl ........................................................................ 92
Tablica 46. Proraun stabiliteta u oteenom stanju za gaz dl .............................................................. 92
Tablica 47. Poluge stabiliteta u oteenom stanju za gaz dl ................................................................. 92
Tablica 48. Minimalne poetne metacentarske visine prema kriterijima stabiliteta u oteenom stanju s
korekcijom utjecaja slobodnih povrina................................................................................................ 93
Tablica 49. Ulazni podaci................................................................................................................... 95
Josip Andrii
Tablica 50. Raun .............................................................................................................................. 95

Tablica 51. Povrina izloena vjetru, udaljenost izmeu teita povrina i poluga zbog djelovanja vjetra
za razliite gazove...............................................................................................................................100
Tablica 52. Minimalne metacentarske visine prema kriterijima stabiliteta u neoteenom stanju ........101
Tablica 53. Hidrostatika ....................................................................................................................103
Tablica 54. KN vrijednosti za TRIM = 0 ..........................................................................................104
Tablica 55. Dozvoljeni momenti savijanja i smine sile za mirno more..............................................105
Josip Andrii
Izjavljujem da sam ovaj rad izradio samostalno, koristei navedenu literaturu, podatke i
predloke dobivene u brodogradilitu 'Uljanik', te uz strunu pomo mentora i inenjera iz
Projekta brodogradilita Uljanik. Ovom im prilikom zahvaljujem na svoj pruenoj pomoi.
Posebno hvala mojim roditeljima koji su mi omoguili kolovanje i studiranje, Mariji na
velikoj podrci te svim prijateljima i kolegama.
Josip Andrii
1. Uvod
U dananjem globalnom svijetu, gdje prevladavaju zakoni slobodnog trita i gdje svi
nastoje i moraju zaraditi kako bi opstali na tom istom tritu, potrebno je uloiti mnogo napora
kako bi se projektirao proizvod brod koji e omoguiti opstanak proizvoau brodogradilitu
i kupcu brodovlasniku.
Osnovni principi projektiranja trgovakih brodova su gotovo jednaki za sve tipove brodova:
potrebno je projektirati brod koji e biti po svim svojim znaajkama konkurentan, koji e
zadovoljiti sva pravila i propise i koji e biti, u to veoj moguoj mjeri, kvalitetan.
Brod za prijevoz ive stoke je brod vrlo specifine namjene. Udio trita ive stoke u
svjetskoj razmjeni dobara je relativno mali, a u skladu s time je i broj brodova koji slue za
prijevoz stoke. Veina brodova za prijevoz ive stoke su razliiti tipovi brodova koji su
prenamjenjeni za ovu svrhu. U svijetu postoji svega nekolicina brodova koji su izgraeni kao
novogradnje iskljuivo za prijevoz ive stoke. S obzirom na takav relativno malen broj
postojeih novogradnji, za definiranje svojstava broda postoji relativno puno prostora koji
omoguava izradu kvalitetnih rjeenja koja e zadovoljiti potrebe brodovlasnika i omoguiti mu
to vei profit, a isto tako omoguiti brodogradilitu da svoja rjeenja dobro proda i time sebi
osigura egzistenciju i dobru reputaciju.
2002. godine je u brodogradilitu 'Uljanik' isporuena prva novogradnja za prijevoz ive
stoke - Gradnja 428. Interes brodovlasnika za novim brodovima najbolje pokazuje kvalitetu i
isplativost postojeeg broda. Meutim, iskustvo brodovlasnika s eksploatacijom postojeeg
broda nagnalo je brodovlasnika na neke izmjene i dodatna rjeenja koja e poveati
profitabilnost i sigurnost broda. Jedan od zahtjeva predoen je u zadatku ovog rada, a to je
zahtjev brodovlasnika za alternativnom propulzijom. Ovo rjeenje omoguit e veu
redundantnost pogona kao i sigurnost broda odnosno tereta. U samom radu bit e spomenuta jo
neka rjeenja glede konstrukcije i opreme broda koja, iako nisu zadana u zadatku, doprinose
kvaliteti, sigurnosti i profitabilnosti broda kako u gradnji tako i u eksploataciji. Spomenuta
rjeenja su nastala u suradnji brodogradilita 'Uljanik', brodovlasnika i dijelom Fakulteta
strojarstva i brodogradnje.
Pravila i propisi, koje je potrebno potivati i zadovoljiti u procesu osnivanja i gradnje broda,
se svakim danom mijenjaju pa je u skladu s time potrebno sve projektne zahtjeve i rjeenja
uklopiti u projekt koji e zadovoljiti sve vaee propise. Kako bi se zadovoljili novi MARPOL
propisi biti e potrebno napraviti odreene izmjene glede strukturnih tankova goriva postojeeg
projekta. Sve zahtjeve propisa treba razmotriti s velikom panjom kako krajnja rjeenja ne bi
naruila kvalitetu, sigurnost i ekonominost projekta.
Uvodni dio rada obuhvaa osnovne informacije o tipu broda, teretu i razlozima potrebe
za ovakvim tipom transporta. Podaci su prikupljeni iz razliitih izvora, preteno s internet adresa
koje su istaknute u samom radu.
U drugom poglavlju dan je kratak opis postojeeg projekta. Projekt novog broda izraen
je na temelju postojeeg projekta broda za prijevoz ive stoke (Gradnje 428 brodogradilita
'Uljanik').
U etvrtom poglavlju definirane su potrebne izmjene prema projektnom zadatku u skladu
s novim propisima za smjetaj tankova goriva i zahtjevima naruioca za alternativnom
propulzijom. Uz objanjenje i razradu moguih rjeenja prikazana su konana rjeenja za novi
projekt.
U petom poglavlju, u analizi projekta, dan je prikaz forme projekta, izmjene na opem
planu obzirom na postojei projekt, proraun konstrukcijskih elemenata glavnog rebra, proraun
centracije, pregraivanje te knjiga trima i stabiliteta za potrebna stanja krcanja. Na samom kraju
dan je usporedni prikaz glavnih parametara postojeeg i novog projekta.
Josip Andrii
2. Tip broda
2.1 Definicija, namjena, teret
Brod za prijevoz ive stoke (engl. live stock carrier) je viepalubni brod namijenjen
prijevozu ive stoke (ovaca, junadi, koza, bivola i sl.). Osnovne funkcije koje brod ovog tipa
mora zadovoljavati su ukrcaj stoke, odravanje stoke na ivotu za vrijeme plovidbe (hranjenje,
pojenje, dovod svjeeg zraka) te iskrcaj stoke u luci iskrcaja. Pri tom, brod treba udovoljavati
svim zahtjevima zakonodavnih tijela, dravnih (zemalja izvoznica i uvoznica) i meunarodnih,
glede sigurnosti broda, posade i tereta. S obzirom da je teret specifian i vrlo osjetljiv potrebno
je osigurati dobrobit ivotinja u to veoj moguoj mjeri kako ne bi dolo do muenja ivotinja i
njihova stradavanja, to samo po sebi, tj. moralno, nije prihvatljivo, a naravno utjee i na
ekonomsku bilancu.
Iz osnovne namjene proizlazi da se za ovakav brod zahtjeva to vea povrina za
smjetaj stoke te sustavi i ureaji za hranjenje stoke, pojenje stoke i dovod svjeeg zraka.
Zahtjev za to veom povrinom implicira da e brod imati vei broj paluba na kojima se
smjeta stoka. Stoka se smjeta unutar torova. Tor je ograena povrina na palubi unutar koje se
smjeta odreeni broj stoke. Taj broj je definiran prema standardima za transport stoke na brodu.
Svakom toru mora biti dostupna svjea voda i hrana i dakako svjei zrak. Proizlazi da je
raspoloiva povrina glavna dimenzija koja e definirati sposobnost broda za prijevoz odreene
koliine tereta, odnosno definirati njegovu nosivost.
2.2 Transportni problem

Poblie definiranje okoline u kojoj e brod vriti svoju slubu, omoguuje bolje
razumijevanje projektnih zahtjeva. Rast stanovnitva u svijetu uzrokuje sve vee potrebe za
hranom - hranom koju sve zemlje ne mogu u dovoljnoj mjeri proizvesti za potrebe stanovnitva.
Takve zemlje primorane su hranu uvoziti od zemalja koje su bogate obradivim povrinama i
koje ih koriste kako za uzgoj stoke tako i za druge kulture. Zemlje koje prednjae u izvozu ive
stoke su Australija, Brazil, SAD, Argentina, EU, a sve je vei znaaj i zemalja treeg svijeta u
izvozu ive stoke.
Australija1 koristi 2/3 od ukupne povrine za poljoprivredu, a 90% tih povrina se koristi
za uzgoj ovaca. Australija broji preko 100 milijuna grla stoke, raunajui pri tom samo ovce, to
ju ini jednom od najveih proizvoaa i izvoznika ovaca i vune u svijetu. Na sljedeim
dijagramima [1] prikazana je godinja proizvodnja ovaca u 2006. godini u pojedinim zemljama
koje prednjae u proizvodnji odreene vrste. Iz oba dijagrama je uoljivo da Australija spada
meu prvih 10 proizvoaa kako ovaca tako junadi zbog ega ta proizvodnja ima veliki znaaj u
vanjskoj trgovini. Podaci su preuzeti sa internet adrese organizacije FAO (Food and Agriculture
Organization of the United Nations).
http://www.ulricianum-aurich.de/lk/knots/sheep_farmers_13.htm
10
Josip Andrii
200.000.000
180.000.000
160.000.000
China
Australia
India
Iran, Islamic Rep of
Sudan
New Zealand
United Kingdom
Pakistan
Turkey
South Africa
Ethiopia
Nigeria
Spain
Syrian Arab Republic
Algeria
140.000.000
Broj grla stoke
120.000.000
100.000.000
80.000.000
60.000.000
Series16
40.000.000
20.000.000
0
Zemlje
Slika 1. Proizvodnja ovaca u pojedinim zemljama u 2006. godini [1]

250.000.000
200.000.000
Brazil
India
China
United States of America
Argentina
Ethiopia
Sudan
Mexico
Australia
Colombia
Pakistan
Bangladesh
Russian Federation
France
Tanzania, United Rep of
Broj grla stoke
150.000.000
100.000.000
50.000.000
0
Zemlje
Slika 2. Proizvodnja junadi u pojedinim zemljama u 2006. godini [1]
Transport prehrambenih proizvoda zauzima znaajan udio u svjetskoj trgovini i razvijeni

su razliiti naini transporta takvih proizvoda kako kopnenim tako i pomorskim putevima.
Prevoze se voe, povre, itarice, meso, itd. Za svaki tip prehrambenog proizvoda razvijeni su
razliiti naini konzerviranja i skladitenja kako bi se sauvala njegova kvaliteta do finalnog
kupca odnosno potroaa. Tako je za mesne proizvode najprikladniji nain transporta u
11
Josip Andrii
smrznutom obliku koji se onda prevozi pomou brodova hladnjaa ili u rashladnim
kontejnerima. Takav nain transporta je relativno jednostavan i siguran.
Zato onda brodovi za prijevoz ive stoke? Zbog potreba trita. Razlozi koji stvaraju
potrebu za uvoz ive stoke lee u kulturnim i religijskim naelima, ali tu su i praktini razlozi
koji obuhvaaju nedostatak prikladnih objekata i naina skladitenja smrznutih proizvoda u
siromanim dijelovima pojedinih zemalja. Religijska naela pojedinih kultura su meutim
glavni uzrok za uvoz ive stoke. Prije svega se to odnosi na muslimansku religiju i kulturu.
Prema muslimanskom vjerskom zakonu postoje dvije rijei koje openito definiraju to je
dozvoljeno, a to nije. Prva je halal - arapska rijei za 'zakonito' ili 'dozvoljeno', a druga je
haram to znai 'nezakonito' ili 'zabranjeno'. Iako su te rijei openitog znaenja, esto se koriste
kao izrazi za neto to je ili nije dozvoljeno, a u vezi je s prehrambenim proizvodima, mesnim
proizvodima, kozmetikom, prehrambenim zainima i materijalima koje dolaze u dodir s hranom.
Prema muslimanskom vjerskom zakonu sva hrana i prehrambeni proizvodi su halal, osim
sljedeih [2]:
svinjetina i svi proizvodi koji sadre svinjetinu;
meso ivotinja koje nije zaklano na odgovarajui nain ili ivotinja koje su uginule prije
nego to su bile zaklane;
ivotinje koje su ubijene u bilo ije ime osim u ime ALLAHA (Boga);
alkohol i razliiti toksini;
meso ivotinja mesodera, ptica grabeljivica i ivotinja bez vanjskih uiju;
krv i proizvodi od krvi;
hrana koja je bila u doticaju sa i jednom od gore navedenih proizvoda.
Iz navedenih su razloga zemlje u kojima je veinom muslimansko stanovnitvo (zemlje Bliskog
Istoka i sjeverne Afrike) poele uvoziti ivu stoku. Kako bi se zadovoljile potrebe tog trita,
pojavila se potreba za prikladnim nainom transporta ive stoke. Upravo su se brodovi za
prijevoz ive stoke pojavili kao najprikladnije rjeenje za ovaj transportni problem.
2.3 Izvoz
Ve je spomenuto da je Australija najvei izvoznik ive stoke (po broju izvezenih grla
[3]) koja izvozi u gotovo sve dijelove svijeta, a preteno u zemlje bliskog istoka. Zemlje u koje
Australija izvozi ovce su veina zemalja Arapskog poluotoka, Egipat, Izrael, Libanon, Palestina,
Ukrajina, Malezija, Singapur, Mauricijus, Novi Zeland, Kina, Japan, SAD, Mexico, Argentina,
ile i Filipini. Junad i drugu stoku izvozi u sve ve navedene zemlje te Hong Kong, Rusiju,
Vijetnam, Novu Kaledoniju i Papuu Novu Gvineju.
Zbog velikog trita potrebna je jaka organizacija sustava koji e moi osigurati siguran
transport velikog broja stoke. Sve razvijene zemlje koje izvoze ivu stoku u razliitoj mjeri
imaju propise i standarde koji trae ispunjavanje odreenih zahtjeva u procesu transporta ive
stoke. To su npr. Australija, Novi Zeland, Irska, SAD, Velika Britanija, Kanada, Brazil,
Argentina, EU, itd. Australsko Ministarstvo poljoprivrede, ribarstva i umarstva je u suradnji s
izvoznicima i zemljama uvoznicama stoke donijela propise kojih se sve strane moraju
pridravati radi organiziranosti trgovine i dobrobiti stoke. Svi brodovi kojima se stoka izvozi ili
uvozi iz Australije moraju, osim svih meunarodnih pravila koja svi brodovi moraju
zadovoljavati, posjedovati licencu za izvoz ive stoke, a za posjedovanje licence potrebno je
imati LEAP2 (Livestock Export Accreditation Program) akreditaciju. Osnova za dobivanje
akreditacije je zadovoljenje australskih standarda za izvoz ive stoke - Australian Livestock
Export Standards, a za izvoz brodom potrebno je zadovoljiti AMSA-ina pravila [4]. Standardi
2
http://www.ulricianum-aurich.de/lk/knots/livestock_13.htm#building
12
Josip Andrii
propisuju minimalne uvjete kao i prijedloge za najbolje postupanje u procesu izvoza te se

temelje na praktinom stoarstvu i znanstvenim istraivanjima. Standardi obuhvaaju skup
propisa kako treba postupati sa stokom od samog proizvoaa do iskrcaja stoke u zemlji koja
stoku uvozi te propisa koji definiraju zahtjeve na sva transportna sredstva za prijevoz ive stoke.
Ovi propisi se konstantno unapreuju kako bi se poboljali uvjeti za prijevoz stoke i time se
osigurala dobrobit ivotinja u svim fazama izvoza, ali i spreavanje bolesti, zaraza i smrtnosti
stoke to je u interesu svih sudionika trgovine.
Propisi razliitih zemalja izvoznica ive stoke su u razliitoj mjeri detaljizirana i ne
obuhvaaju sve dijelove procesa transporta i trgovine ivom stokom. U konanom izvjeu o
svjetskim standardima za izvoz ive stoke [3] dane se usporedbe pojedinih standarda za pojedina
podruja koja obuhvaaju. Prilikom izrade ovog projekta primijenit e se australski propisi [4].
Oni se odnose prije svega na kriterije koje brod, koji prevozi ivu stoku, mora ispunjavati kako
bi mogao izvoziti ivu stoku iz Australije. Predvia se da e projektirani brod ploviti na ruti koja
e obuhvaati Australiju iz koje e se stoka izvoziti pa je zadovoljenje ovih propisa obvezatno.
2.4 Australski propisi

Na brodu se prijevozi velik broj stoke. Po nekoliko stotina ili tisua grla smjeta se na
svakoj palubi. Tako velik broj stoke zahtjeva odgovarajue sustave s automatiziranim
hranilicama, dotok svjee vode i zraka. Zbog velikog broj ivotinja, porast temperature,
zaguljivost i oneienost prostora mogu prouzrokovati teke uvjete u kojima se stoka lako
razbolijeva i ugiba. Cilj australskih vlasti i raznih udruga je omoguiti to povoljnije uvjete za
prijevoz stoke radi zatite ivotinja i njihova sigurna prijevoza. Tokom godina pokazalo se da
primjena standarda znatno pridonosi boljim uvjetima stoke prilikom transporta, manjem
razbolijevanju i manjoj smrtnosti stoke. U sljedeoj tablici prikazani su postoci smrtnosti stoke
na izvoznim brodskim putovanjima, prema australskom ministarstvu (DAFF) [5].
Tablica 1. Smrtnost junadi na izvoznima putovanjima

All Voyages
Number of Voyages
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Jan-Jun
411
404
454
375
295
244
221
133
752,381
767,348
953,754
731,703
654,419
547,356
623,052
334,908
Mortalities
1,435
1,425
2,219
705
774
769
1,088
343
Average Mortality Rate
0,19%
0,19%
0,23%
0,10%
0,12%
0,14%
0,175%
0,10%
2004
2005
Head Exported
Tablica 2. Smrtnost bivola na izvoznima putovanjima

All Voyages
Number of Voyages
Head Exported
Mortalities
Average Mortality Rate
2000
2001
2002
2003
17
16
27
25
21
15
1,901
1,94
3,801
3,858
5,487
2,954
14
21
20
23
0,74%
0,26%
0,55%
0,52%
0,42%
0,10%
13
Josip Andrii
Tablica 3. Smrtnost ovaca na izvoznima putovanjima

All Voyages
Number of voyages
Head Exported
Mortalities
Average mortality rate
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Jan-Jun
104
139
134
93
66
56
68
28
4,553,189
6,257,120
6,069,702
4,379,920
3,638,413
3,651,584
4,158,671
1,665,221
61
78,749
75,53
43,404
28,005
35,534
37,348
11,808
1,34%
1,26%
1,24%
0,99%
0,77%
0,97%
0,898%
0,71%
Tablica 4. Smrtnost koza na izvoznima putovanjima

All Voyages
Number of voyages
Head Exported
Mortalities
Average mortality rate
2000
2001
2002
2003
2004
35
68
65
53
33
2005
23
18,991
63,362
111,334
52,412
22,635
12,528
376
1,236
1,808
399
212
85
1,98%
1,95%
1,62%
0,76%
0,94%
0,68%
Podaci pokazuju da se smrtnost stoke na putovanjima s godinama smanjuje, ali jo uvijek

postoji. Primjena standarda za transport stoke pridonijela je boljem tretiranju ivotinja. U
domeni brodogradnje primjenjuju se standardi AMSA-e (Australian Maritime Safety Authority)
[4] koji u sklopu australskih vlasti izdaju standarde odnosno propise koje treba ispunjavati kako
bi se dobila dozvola (akreditacija) za izvoz stoke brodom iz Australije. Zahtjevi standarda su
znaajni jer utjeu na raspored tereta, konstrukciju, opremu na brodu, raspored masa, stabilitet te
ih je potrebno uzeti u obzir u samom procesu projektiranja broda.
Australski propisi odnose se prije svega na rukovanje teretom - ivom stokom te na sve
sustave i opremu te broda kao cjeline o kojima ovisi sigurnost prijevoza stoke i dobrobit same
stoke. Pod ivom stokom australska pravila podrazumijevaju ovce, junad, bivole, konje, koze,
svinje, deve, ivotinje za zabavu i druge ivotinje koje se koriste u komercijalne svrhe i za
potrebe zatitarskih udruga, pri tom nisu ukljueni kuni ljubimci. Kako bi se odobrio certifikat
za prijevoz ive stoke (obavezan za sve brodove koji izvoze ivu stoku iz Australije) potrebno je
podnijeti na odobrenje sljedeu dokumentaciju:
a) nacrti u mjerilu koji sadre detalje o:
projektu, materijalima, metode konstrukcije i izrade opreme za zadravanje i kretanje
stoke;
rasporedu ventilacijskih sustava sa bruto volumenom zatvorenih prostora;
rasvjeti;
predvienim prostorima za skladitenje stone hrane i vode;
rasporedu drenanih sistema;
rasporedu i strukturi glavnih i pomonih izvora energije;
protupoarnim sustavima;
opem planu broda; ukoliko je brod preraen za prijevoz stoke, potrebno je prikazati
ope planove prije i nakon konverzije;
b) podatke o stabilitetu za brod koji je natovaren ivom stokom;
c) dokumentirani program odravanja koji se odnosi na:
strukturu za zadravanje stoke (ukljuujui pristupne prolaze, rampe izmeu paluba i
pristupne rampe izmeu obale i broda);
ventilacijske, rasvjetne i drenane sustave za povrine na brodu gdje se nalazi iva
stoka, ukljuujui glavne i pomone izvore energije;
14
Josip Andrii
strukturu spremita i distribucije stone hrane i vode;

proizvodnju pitke vode na brodu (ako je to potrebno da bi se osigurala dovoljna
koliina vode za potrebe stoke);
protupoarne ureaje u podrujima broda gdje se smjeta stoka;
d) popis opreme i rasporeda prema Form 1, Appendix 1 [4].

Osim ovih i drugih zahtjeva, prema poglavlju 39 [4] propisi nalau da se, u sluaju uginua
stoke, uginula stoka odlae u skladu sa zahtjevima prema Annex 5, MARPOL 73/78. Osim toga
kapetan broda mora osigurati da se ni jedno truplo ne baci u more unutar 100 morskih milja od
najblie obale.
Australski propisi e se primjenjivati u svim dijelovima izrade ovog projekta kako bi
konani projekt zadovoljio sve zahtjeve dane ovim propisima.
15
Josip Andrii
3. Gradnja 428
Kako se poelo razvijati trite ive stoke, pojavila se potreba za specijaliziranim
brodovima za prijevoz stoke. Veina brodovlasnika posegnula je za razliitim postojeim
brodovima koji su se onda u brodogradilitima prenamjenili za prijevoz stoke. To su bili razliiti
tipovi brodova: brodovi za prijevoz kontejnera, brodovi za prijevoz automobila, brodovi za opi
teret, itd. U brodogradilitu 'Uljanik', u Puli, je 2002. godine isporuena prva novogradnja u
svijetu projektirana i izgraena iskljuivo za prijevoz ive stoke. Uljanikova novogradnja br.
428 pod imenom "Becrux" isporuena je brodovlasniku 'Sussex Shipping Inc.' Opi plan gradnje
428 prikazan je na sljedeoj slici.
Slika 3. Gradnja 428, Uljanik, Pula, 2002.
Glavne znaajke gradnje 428:

Duljina preko svega____________________176,27 m
Duljina izmeu okomica________________165,00 m
irina, teoretska_______________________31,10 m
Visina, teoretska do 6. palube____________14,53 m
Visina, teoretska do 10. palube___________24,08 m
Gaz, projektni teoretski_________________7,716 m
Nosivost na projektnom gazu_____________9728 t
Gaz, proraunski teoretski_______________8,716 m
Nosivost na proraunskom gazu__________13462 t
Glavni stroj___________________________MAN B&W 7S50MC-C
Snaga________________________________11060kW/127 o/min
Brzina u slubi (90% MCR, 15% SM)______19,8 v
16
Josip Andrii
3.1 Opi plan

Glavna dimenzija koja definira raspoloivost za smjetaj tereta je povrina. Velik broj
prostranih paluba daje veliku povrinu na koju je mogue smjestiti ivotinje. Brod ima 10
paluba od kojih 9 slue za smjetaj tereta, a najgornja paluba je vanjska paluba na kojoj su
smjeteni ventilacijski ureaji, ureaji za dostavu hrane (transporteri), servisne dizalice i dr.
Paluba broj 6 je paluba nadvoa i ujedno paluba vrstoe.
Strojarnica je smjetena na krmi, a glavni pogonski stroj je sporohodni dieselski motor. U
dvodnu su smjeteni skladini tankovi tekog goriva i balastni tankovi u kojima se smjeta pitka
voda potrebna za pojenje stoke. Tankovi goriva nalaze se u sredinjem dijelu, a balasta sa strane
te su odvojeni pregratkom. U sredinjem dijelu oko sredine broda nalaze se dva tanka za
sakupljanje stonih fekalije kada se one ne smiju izbacivati u more. Na pramanu dijelu nalazi
se skladite za stonu hranu te sustav ureaja transportera (horizontalnih i vertikalnih) koji
hranu uzimaju iz skladita te odvode na najgornju palubu gdje se opet putem horizontalnih
transportera, kroz otvore i cijevi, gravitacijski sputa do svih torova. U pramanom piku se jo
nalazi pramani porivnik, balastni tankovi i razna oprema za razliite brodske slube (sidrenje,
vez, itd.).
3.2 Teretni prostor

ivotinje se smjetaju na palubama, u ograenim torovima ije su dimenzije ograniene
brojem ivotinja i vrstom ivotinja koje se smjetaju u tor. Svaki tor ima hranilice, pojilice i
drenane odvode za fekalije. Hrana i svjea voda se do svakog tora dostavljaju automatski. Sve
palube, tj. svi teretni prostori su opremljeni ventilacijskim cijevima koje, uz pomo ventilatora
na najgornjoj palubi, vre prisilnu izmjenu zraka, tj. dostavljaju svjei zrak. Iako su bokovi
broda iznad 6. palube otvoreni, prirodna cirkulacija nije dovoljna za izmjenu zraka pa je prisilna
ventilacija neophodna i na tim palubama.
Ukrcaj i iskrcaj stoke na brod i sa broda vri se putem bonih rampi koje se mogu
postaviti na 6. palubi ili na nekoj od paluba iznad 6. Komunikacija izmeu pojedinih paluba
takoer se odvija putem kosina rampi. Dimenzije torova, rampi, zatitnih ograda torova i
rampi, itd. definirani su australskim propisima direktno ili putem dozvoljenog optereenja koje
odreena struktura mora podnijeti. Povrine po kojima se kree stoka su prilagoene za vrstu
stoke koja se prevozi, a openito su prekrivene slojem materijala koja spreava proklizavanje
stoke. Na svakoj palubi nalazi se odreeni broj torova za smjetaj bolesne stoke kako bi se
izdvojila od zdrave. U sljedeoj tablici dane su dimenzije torova predviene za smjetaj stoke
(junadi), u koliko se smjeta neka druga vrsta ivotinja, potrebno je veliine torova prilagoditi
toj vrsti stoke).
Tablica 5. Raspored torova po palubama
Pozicija
Broj torova
Povrina (m2)
LCG (m)
VCG (m)
Paluba 9 R. -7 - 51
Paluba 9 R. 51 - 101
Paluba 9 R. 101 - 146
Paluba 9 R. 146 192
Paluba 9 ukupno
Paluba 8 R. -7 - 51
Paluba 8 R. 51 - 101
Paluba 8 R. 101 - 146
Paluba 8 R. 146 192
Paluba 8 ukupno
Paluba 7 R. -7 - 51
56
55
53
54
218
56
55
53
54
218
56
992,88
981,21
943,23
976,02
3893,34
978,05
978,78
941,13
976,06
3874,02
983,88
17,189
58,151
100,408
138,621
78,115
17,053
58,151
100,407
138,621
78,315
17,103
21,887
21,887
21,887
21,887
21,887
19,437
19,437
19,437
19,437
19,437
16,987
17
Josip Andrii
Paluba 7 R. 51 - 101
54
Paluba 7 R. 101 - 146
54
Paluba 7 R. 146 192
52
Paluba 7 ukupno
216
Paluba 6 R. -7 - 51
50
Paluba 6 R. 51 - 101
53
Paluba 6 R. 101 - 146
53
Paluba 6 R. 146 186
44
Paluba 6 ukupno
200
Paluba 5 R. -7 - 51
44
Paluba 5 R. 51 - 101
56
Paluba 5 R. 101 - 146
51
Paluba 5 ukupno
151
Paluba 4 R. 51 - 101
58
Paluba 4 R. 101 - 146
49
Paluba 4 ukupno
107
Paluba 3 R. 51 - 101
56
Paluba 3 R. 101 - 146
46
Paluba 3 ukupno
102
Paluba 2 R. 51 - 101
51
Paluba 2 R. 101 - 146
41
Paluba 2 ukupno
92
Paluba 1 R. 51 101
35
Paluba 1 R. 101 146
31
Paluba 1 ukupno
66
Palube 1-9 ukupno
1370
Paluba 9 - torovi za bolesnu stoku
5
5
5
4
5
6
6
6
Paluba 1 torovi za bolesnu stoku
2
Torovi za bolesnu stoku - ukupno
44
Napomena: VCG je vertikalna udaljenost od osnovice do pojedine
palube.

942,79
57,434
16,987
943,9
110,295
16,987
900,93
138,015
16,987
3771,5
76,889
16,987
870,66
18,686
14,551
900,48
56,984
14,551
918,28
100,583
14,551
714,01
135,141
14,551
3403,43
75,347
14,551
753,92
15,611
11,887
950,49
58,708
11,887
854,89
100,922
11,887
2559,3
60,113
11,887
964,72
59,782
9,437
801,53
99,681
9,437
1766,25
77,888
9,437
898,94
61,161
6,987
731,28
98,534
6,987
1630,22
77,909
6,987
813,3
62,338
4,537
643,62
97,585
4,537
1456,92
77,909
4,537
547,84
62,604
2,137
476,03
97,703
2,137
1023,87
78,923
2,137
23378,85
75,569
14,602
44,95
56,210
21,887
41,17
54,006
19,437
39,37
52,331
16,987
35,43
78,563
14,551
37,27
66,523
11,887
30,6
90,205
9,437
30,1
87,419
6,987
29,33
86,069
4,537
15,57
86,449
2,137
303,79
70,230
13,42
palube, potrebno je dodati VCG ivotinja iznad razine
3.3 Oprema za teret

iva stoka je specifian teret kojeg je potrebno na poseban nain odravati. Kako bi sva
stoka imala redovan pristup hrani, vodi i svjeem zraku, a pogotovo kad se radi o velikom broju
stoke koja se smjetaj na ovaj brod, potrebni su jaki, automatizirani sustavi koji e redovno
dobavljati sve potrebne zalihe.
Na ovom brodu se u pramanom dijelu broda nalaze spremita stone hrane. Hrana je u
rasutom obliku pa se ona prenosi putem transportera. Na dnu skladita stone hrane nalaze se
ljevkasti otvori kroz koje hrana pada na horizontalni transporter koji dovodi hranu na vertikalni
transporter koji hranu odnosi na najgornju palubu ponovo do horizontalnih transportera.
Vertikalni transporter se nalazi na 146. rebru pa se dio hrane na najgornjoj palubi odvodi
transporterima prema krmi, a dio drugim transporterima prema pramcu. Ugraene su tri trake
horizontalnih transportera, jedan u sredini i dva sa strane koji dostavljaju hranu do vertikalnih
cijevi kroz koje hrana ulazi slobodnim padom u hranilice svakog tora na svim palubama.
Pitka voda smjetena je u dvodnu u balastnim tankovima koji su dvojake namjene, ali se
isto tako proizvodi iz morske vode pomou generatora pitke vode. Voda se pumpama i
cjevovodima dostavlja do samopuneih pojilica svih torova.
18
Josip Andrii
Zbog velikog broja stoke koja se na brodu prevozi, proizvodi se velika koliina fekalija
koju je potrebno odvesti iz torova. To se vri pomou drenanih cijevi sa otvorima po krmenoj
strani bazena koji uokviruje skupinu od 2x10 torova. U koliko je brod na otvorenom moru, gdje
je dozvoljeno izbacivanje takvog otpada u more, fekalije se izbacuju u more, inae ih je
potrebno odvoditi u za to predviene tankove u dvodnu broda.
3.4 Konstrukcija
Gradnja 428 izraena je mjeovitim sustavom gradnje. Dvodno i palube su uzduno
orebrene dok su bokovi i pikovi popreno orebreni. Brod sadri 6 poprenih nepropusnih
pregrada. 6. paluba je paluba vrstoe pa u uzdunoj vrstoi sudjeluju sve palube do 6. palube.
Svo optereenje s paluba se prenosi preko strukture bokova i upora na dvodno. Bokovi broda
iznad 6. palube su potpuno otvoreni pa gornje palube ne sudjeluju u uzdunoj vrstoi jer veze
izmeu palube 6 i gornjih paluba nisu dovoljno krute. Trup je podijeljen na prostore poprenim
pregradama prema Tablica 6.
Tablica 6. Raspored poprenih pregrada
Razmak izmeu pregrada

Ime prostora
I.
Krmeni pik
Strojarnica
Teretni prostor br. 4
Teretni prostor br. 2 (do 6. palube)
Teretni prostor br. 2 (iznad 6. palube)
Silos stone hrane (do 6. palube)
Duboki tank
Prostor pramanog porivnika
Pramani pik
Rebro
od
-7
19
-7
51
101
146
146
176
186
192
do
19
51
51
101
146
176
176
186
192
214
Raspored paluba i visine izmeu pojedinih paluba dane su u sljedeoj tablici.

Tablica 7. Raspored paluba i visine meupalublja
Paluba br.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 (otvorena, gornja paluba)
1. paluba nastambi
2. paluba nastambi i kormilarnica
Visina od osnovice
2080
4530
6980
9430
11880
14530
16980
19430
21880
24080
27980
30680
Visina izmeu paluba

2450
2450
2450
2450
2650
2450
2450
2450
2450
1200 (u podruju nadgraa)
2700
2700
19
Josip Andrii
Slika 4. Popreni presjek gradnje 428 s rasporedom paluba
Pokazalo se u praksi da bona struktura u teretnom prostoru uzrokuje dosta problema u

pogledu odravanja, istoe, ali i sigurnosti tereta. Naime sav otpad koji stoka proizvode ne
uspijeva otjecati u drenane kanale nego se zadrava oko unutarnje strukture na spoju strukture i
lima paluba. Osim to se oteava ienje, bona struktura smanjuje korisnu povrinu torova . Iz
tog razloga predvien je smjetaj strukture boka iznad 6. palube s vanjske strane oplate. Takva
izvedba omoguava potpuno ravne bokove unutar teretnog prostora te poveanje korisne
povrine torova za priblino 300 m2.
U posljednjoj tablici ovog poglavlja dani su kapaciteti tankova gradnje 428.
20
Josip Andrii
Tablica 8. Kapaciteti tankova
Ime skupine tankova

Stona hrana
Teko gorivo
Diesel gorivo
Mazivo ulje
Svjea voda (za potrebe stoke)
Balast
Fekalni otpad
Sabirni tankovi
Volumen (m3)
6307,42
1961,73
201,37
149,63
2553,98
3821,42
109,07
92,92
21
Josip Andrii
4. Projekt
Zadatak projekta je prepraviti postojei projekt broda u skladu s novim propisima
MARPOL [6] i prema zahtjevima brodovlasnika za alternativnom propulzijom. Ovi zahtjevi e
prouzrokovati niz promjena koje je potrebno izvesti kako u samoj strukturi trupa tako i u
opremi, ali forma i glavne dimenzije novog projekta biti e jednake dimenzijama postojeeg
projekta:
Duljina preko svega____________________176,85 m
Duljina izmeu okomica________________165,00 m
irina, teoretska_______________________31,10 m
Visina, teoretska do 6. palube____________14,53 m
Visina, teoretska do 10. palube___________24,33 m
Gaz, projektni teoretski_________________7,7 m
Nosivost na projektnom gazu____________10179 t
Gaz, proraunski teoretski_______________8,45 m
Nosivost na proraunskom gazu__________12930 t
Glavni stroj___________________________MAN B&W 6S50MC-C
Snaga________________________________9480kW/127 o/min + 2000kW/156 o/min
Brzina u slubi (90% MCR, 15% SM, gaz 7,7 m)_19,88 v
Brod se projektira kako bi imao dovoljno zaliha za 19 dana plovidbe i dodatnih 3 dana u sluaju
kanjenja. Ovaj podatak je vaan jer iz njega proizlazi ukupna potrebna koliina hrane i vode za
stoku te goriva i ostalih zaliha potrebnih na brodu.
Gradnja 428 projektirana je za prijevoz junadi i ovaca. Iz razloga to je prijevoz junadi mnogo
zahtjevniji od prijevoza ovaca (tei teret, vee zalihe hrane i vee optereenje strukture) svi
prorauni i stanja krcanja e se u tom projektnom zadatku izvriti za prijevoz junadi.
4.1 Izmjene
Gradnja 428 izgraena i predana brodovlasniku u brodogradilitu 'Uljanik' 2002. godine.
Isti brodovlasnik eli naruiti nove brodove za prijevoz ive stoke koje e se projektirati i graditi
u 'Uljaniku'. Novi brodovi su drugaijih dimenzija i sa nizom izmjena koje je bilo potrebno
napraviti bilo zbog novih propisa ili zahtjeva naruitelja. Neka od tih rjeenja e se primijeniti i
kod ovog projekta.
Prvi zahtjev prema kojem je potrebno izmijeniti postojei projekt su nova pravila
MARPOL. Pravila se odnose na zatitu okolia od zagaenja i odnose se na strukturne tankove
goriva koji se nalaze na vanjskoj oplati. Proraunom i razmjetajem tankova potrebno je
dokazati da e vjerojatnost istjecanja goriva iz tankova u sluaju oteenja biti manja od
dozvoljene vrijednosti.
Drugi zahtjev je zahtjev naruitelja za alternativnom propulzijom. Alternativna ili
redundantna propulzija po niti jednom propisu nije obvezatna. Razlog zato se ona zahtjeva lei
u ekonomskoj raunici brodovlasnika. Naime, iva stoka je vrlo osjetljiv teret. Smrtnost stoke na
putovanjima, koliko god umanjena, postoji i nije zanemariva. Stoka se nalazi u neprirodnom
okoliu, teim uvjetima, skuenom prostoru pa je rizik od stradavanja stoke izraen. Rizik je kud
i kamo vei u sluaju kvara pojedinog sustava na brodu koji slui za opskrbu stoke. Isto tako u
sluaju kvara glavnog pogona i nemogunost popravljanja istog vjerojatno e doi
22
Josip Andrii
razbolijevanja stoke i ugibanja jer se zalihe hrane za stoku na brod ukrcavaju u odreenim
koliinama koliko je stoci potrebno za to putovanje. Sve to znaajno poveava rizik da e teret
biti 'oteen' to brodovlasnika moe skupo stajati. Teret se osigurava, ali je zbog velikog rizika
osiguranina velika. Zbog toga brodovlasnik nastoji naruiti brod koji e imati dovoljno
redundancije (pomoni pogon, alternativni sustavi za snabdijevanje ivotinja, itd.) jer e za
takav sigurniji brod, plaati manju osiguraninu, a dodatni novac koji je uloen u ugradnju
dodatnih sustava, biti e vraen tokom godina kroz umanjene trokove osiguranja tereta.
4.1.1 Propisi MARPOL Annex I, Regulation 13A

'Regulation 13A' MARPOL propisa odnosi se na zatitu od istjecanja goriva iz tankova.
Prema [6] slijedi:
1 ''Ovi propisi se odnose na sve brodove kojih je ukupni kapacitet tankova goriva
vei ili jednak 600 m3 i:
.1
za koje je ugovor sklopljen na ili nakon 1. kolovoza 2007.; ili
.2
u koliko nema ugovora, za koje je poloena kobilica ili su u slinoj fazi
gradnje na ili nakon 1. veljae 2008.;
.3
na brodove ija isporuka e biti na ili nakon 1. kolovoza 2008.;
.4
na brodove na kojima se radi konverzija'', itd.
.
.
.
4
''Ova pravila se moraju primijeniti na sve tankove goriva osim na male tankove
(mali tank goriva je tank goriva sa maksimalnim kapacitetom od 30 m3) pri emu
ukupni kapacitet tih tankova nije vei od 600 m3.
Individualni tankovi goriva ne smiju biti kapaciteta veeg od 2500 m3.''
Openito, propisi zahtijevaju da svi tankovi goriva vei od 30 m3 maknu od vanjske oplate za
iznos definiran u propisima, tj. nije ih mogue smjestiti u dvodnu broda nego je potrebno nai
alternativnu lokaciju. Dakle, tankove bi trebalo udaljiti od oplate za dimenzije definirane u
tokama 6, 7 i 8 propisa [6]. Druga varijanta je da se proraunom prema toki 11 pokae da je
vjerojatnost istjecanja goriva manja od zahtijevane vjerojatnosti za odreeni raspored tankova
goriva. Ovaj proraun e biti dan kasnije za razliite kombinacije smjetaja strukturnih tankova
goriva.
4.1.2 Zahtjev brodovlasnika

Brodovlasnik u skladu sa svojom poslovnom politikom trai rjeenja koja e mu
omoguiti kupovinu kvalitetnog, sigurnog i funkcionalnog broda, ali prije svega ekonomski
isplativog. Kako je ve prije objanjeno, isplativost je glavni razlog izmjena na ovom projektu.
Brod je namijenjen za prijevoz ive stoke od jednog do drugog mjesta. Za smjetaj hrane
na brodu predvien je skladini tank za onu koliinu stoke i onaj broj dana koji e biti potreban
da brod prevali predvienu rutu pri emu se u obzir uzimaju 3 dana rezerve predviene
propisima [4]. Ugradnja veeg skladinog tanka uzrokovat e smanjenje korisnog prostora za
smjetaj tereta i time smanjiti isplativost broda. S takvim ustrojem biti e nuno da brod
23
Josip Andrii
pristigne u predvienu luku iskrcaja u zadanom roku. Ako se brodu s jednim pogonom dogodi
kvar u plovidbi koji moe potrajati i nekoliko dana, vrlo je izvjesno da dio stoke nee izdrati
'gladovanje' te e uginuti prije dolaska u luku.
Redundancija u smislu pogona broda ili bilo kojeg drugog sustava prua veu sigurnost
i smanjuje rizik ugibanja stoke. U koliko doe do kvara glavnog stroja, brod moe uz pomo
alternativne propulzije doi u luku iskrcaja. Za to e biti potrebno neto vie vremena nego s
glavnim pogonom, ali nee doi do veeg stradavanja stoke i brodovlasnik e moi biti siguran
da e teret biti isporuen.
Alternativna propulzija je bilo kakav tip propulzije koji moe pokretati brod odreenom
zahtijevanom brzinom pri emu brod ima adekvatnu upravljivost. Pomona propulzija po snazi
najee iznosi dvadesetak posto snage glavnog pogona. Projektanti i inenjeri u 'Uljaniku' su
isprobavali razliite varijante alternativne propulzije za ovakav tip broda. Dolo se do
zakljuka, u dogovoru s brodovlasnikom, da je najbolja varijanta alternativne propulzije aktivno
kormilo. Aktivno kormilo je kormilo u kojem je ugraen pomoni propulzor. U samom kormilu
nalazi se mehaniki prijenos koji okretni moment na vijak prenosi sa pogonskog elektromotora.
Elektromotor je pogonjen el. energijom koja se proizvodi pomou generatora koji se nalaze u
zasebnoj strojarnici. Na taj nain je pomona propulzija potpuno nezavisna od glavne
strojarnice. S obzirom da predvieni pogon moe raditi istovremeno kad i glavni pogon i na taj
nain poveati ukupnu isporuenu snagu pa time i brzinu broda, glavni pogonski stroj je
umanjen za jedan cilindar s obzirom na postojei projekt (gradnju 428) kako bi se smanjili
trokovi za nabavu glavnog pogona. Predvieno je da brod plovi samo s glavnim pogonom pri
emu e brzina biti neto manja nego kod postojeeg projekta (kasnije e se iz prognoze otpora
vidjeti kolika bi ta brzina mogla biti), ali u sluaju kanjenja, mogue je ukljuiti i pomonu
propulziju pri emu e brod poveati brzinu i izbjei kanjenje.
Slika 5 . Prikaz kombinirane propulzije glavnog pogonskog stroja i pomonog aktivnog kormila
Trokovi zbog gradnje pomonog pogona nisu zanemarivi, ali e takva propulzija kroz
godine omoguiti mnoge utede koje e zasigurno isplatiti ulaganja u ovakvo rjeenje. Kao to
je ve spomenuto, smanjit e se osiguranina za teret. Aktivno kormilo ima veliki kut otklona pa
se moe koristiti kao krmeni boni porivnik, a sa pramanim porivnikom (koji je ugraen i na
postojeem projektu) daje brodu veliku upravljivost i omoguuje mu manevriranje bez pomoi
remorkera pa e i tu doi do utede jer brodovlasnik nee morati plaati remorkere.
Ovakav nain propulzije zahtjeva ugradnju novih sustava i opreme to e zahtijevati
odreene strukturne izmjene koje e biti vidljive u opem planu. Potrebno je predvidjeti prostor
za pomonu strojarnicu, a postojea strojarnica e se smanjiti.
24
Josip Andrii
4.2 Pogon broda

Glavni pogonski ureaj na postojeem brodu predstavlja dvotaktni sporohodni dieselski
motor. Takvo rjeenje je uobiajeno na veini brodova jer je, naravno, najisplativije i
najpouzdanije. Kao to je ve spomenuto, zahtjev brodovlasnika je da novi projekt sadri
alternativnu propulziju tj. redundantnu propulziju koja e poveati sigurnost i samostalnost
broda. Takav pogon zahtjeva dodatne trokove jer je potrebno ugraditi novu strojarnicu sa svim
potrebnim ureajima za pogon, a povrina koju zauzima strojarnica umanjuje korisnu povrinu
za smjetaj tereta pa je i to dugorono znatni troak. Potrebno je, dakle, pronai odgovarajue
rjeenje kako bi brod postigao zahtijevanu brzinu. Prije svega potrebno je odrediti prognozni
dijagram.
4.2.1 Preliminarni prognozni dijagram

Najprije valja razmotriti postojei projekt. Na gradnji 428 ugraen je MAN B&W
dieselski motor snage 11060 kW kojim brod postie brzinu od 19.8 v u slubi. Prognozni
dijagram gradnje 428 dan je u sljedeoj tablici. Proraun je proveden programom 'Seaking' koji
se koristi u brodogradilitu 'Uljanik', odnosno podsustavom, tj. aplikacijom 'speed.exe'.
Tablica 9. Ulazni podaci za prognozni dijagram gradnja 428
GRADNJA 428 MAN B&W 7S50MC-C 90% MCR 9954kW
TRUP:
Doling vodne linije
Duljina izmeu okomica
irina
Projektni gaz
Blok koeficijent
Koeficijent punoe glavnog rebra
Poloaj teita istisnine od LPP/2
BULB
Srednji gaz
Gaz na krmi
Gaz na pramcu
Istisnina
169,6
165
31,1
7,7
0,514
0,91
m
m
m
m
-2,330
TM
TA
TF
V
DA
7,7
7,7
7,7
20609
m
m
m
3
m
PB
NM
13537
127
KS
o/min
1
4
127
15
o/min
%
LWL
LPP
BM
TM
CB
CM
STROJ:
Snaga na konici (u KS)
Broj okretaja
PROPELER:
Broj propelera
Broj krila propelera
Broj okretaja
NT
Rezerva snage za slubu
SM
Napomena: Proraun je proveden aplikacijom 'speed.exe'. Ispitivanjem mjerne milje na

pokusnoj plovidbi gradnje 428 pokazalo se da stvarna brzina odstupa za odreeni iznos od
brzine predviene ovom aplikacijom, stoga je potrebno dobiveni iznos brzine pomnoiti s
korekcijskim faktorom. Korekcijski faktor izmeu prognoze brzine dobivene aplikacijom
'speed.exe' i brzine na pokusnoj plovidbi je 1.03, tj. brzina na pokusnoj plovidbi se pokazala
25
Josip Andrii
veom nego brzina predviena ovom aplikacijom. Prognozni dijagram i podaci za prognozni
dijagram nisu korigirani sa spomenutim faktorom.
Tablica 10. Izlazni podaci i prognozni dijagram gradnja 428
Brzina na pokusnoj plovidbi
Brzina u slubi
Isporuena snaga
Broj okretaja
Promjer propelera
VT
VS
PDT
NT
D
=
=
=
=
=
20,00 (x 1,03 = 20,6)

19,18 (x 1,03 = 19,76)
13300
127
5,79
BROD
Froudeov
broj
FnL
Brzina
V
v
16
16,5
17
17,5
18
18,5
19
19,5
20
20,5
21
21,5
22
Preostali
otpor
3
10 CR
0,218
0,218
0,218
0,221
0,227
0,233
0,24
0,246
0,252
0,259
0,265
0,271
0,277
Efektivna
snaga
PE
KS
4945
5411
5905
6436
7016
7643
8325
9068
9860
10726
11697
12767
13933
0,647
0,647
0,647
0,65
0,659
0,673
0,692
0,716
0,74
0,771
0,814
0,863
0,918
Isporuena
snaga
PD
KS
6812
7454
8135
8867
9664
10529
11468
12492
13582
14776
16114
17588
19193
v
v
KS
o/min
m
POKUSNA
PLOVIDBA
Broj
Isporuena
okretaja
snaga
NT
PDT
o/min
KS
101
6666
104
7295
107
7961
110
8677
113
9458
117
10304
120
11223
123
12225
127
13292
131
14460
134
15769
138
17212
142
18783
25000
20000
PD
15000
Snaga [KS]
PE
10000
5000
0
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Brzina [v]
Slika 6. Prognozni dijagram za gradnju 428
26
Josip Andrii
Iz prognoze brzine gradnje 428 vidljivo je da je predviena brzina u slubi 19.8 v za

predvienu ugraenu snagu. Postavlja se pitanje kako za projekt ispuniti zahtjev da ostvari
brzinu koja je predviena za postojei projekt, a da se pri tom ugradi alternativna propulzija koja
e ujedno biti ekonomina. Pri tom 'ekonomina' znai da rjeenje alternativne propulzije mora
dugorono vratiti novac brodovlasniku, koji je uloen u ovakvo rjeenje, kroz smanjenu
osiguraninu i ostale trokove koji e se umanjiti zbog pomone propulzije. Dugoroni profit
brodovlasnika zbog ulaganja u alternativnu propulziju je glavni razlog zahtjeva za alternativnom
propulzijom. Neki od razloga zato se projekt poskupljuje ugradnjom pomone propulzije, s
obzirom na postojei, su sljedei:
dva pogonska stroja, bez obzira na omjer snaga su uvijek skuplja nego jedan stroj
ija je snaga jednaka zbroju snaga dva manja stroja,
svaki pogonski stroj zahtjeva svoju strojarnicu s potpuno odvojenim sustavima
motora (sustav goriva, ulja za podmazivanje, hlaenje, ventilacije, itd.),
nova strojarnica zahtjeva prostor, prostor koji je bio korisni prostor za prijevoz tereta,
poskupljuje se odravanje (vie nije jedna nego dvije strojarnice), itd.
Postoje dva mogua rjeenja:
1. ugradnja dvije simetrine strojarnice, potpuno odvojene, s dva pogonska stroja
jednakih snaga;
2. uz postojeu strojarnicu sa glavnim pogonskim strojem ugraditi manju strojarnicu u
kojoj e biti svi ureaji potrebni za pogon vijka pomone propulzije u aktivnom
kormilu POD, tzv. azimutni propeler ili porivnik. Za pogon aktivnog kormila
koristi diesel-elektrini prijenos.
Oba rjeenja mogu zadovoljiti zadane zahtjeve, ali potrebno je odabrati ekonominije rjeenje.
4.2.2 Usporedba varijanti pogona za kontejnerski brod nosivosti 12000 TEU

U lanku [7] pronaenom na internet adresi proizvoaa 'ABB Industry' dana je usporedba 3
varijante pogona za velike kontejnerske brodove:
1. pogon broda s glavnim dieselskim motorom i kontrarotirajuim azimutnim porivnikom s
diesel- elektrinim prijenosom,
2. pogon broda s dva dieselska motora jednakih snaga i s dva propelera,
3. pogon broda uz pomo jednog dieselskog motora i s jednim propelerom.
27
Josip Andrii
Slika 7. Izvedbe kombiniranog pogona s glavnim pogonskim strojem i pomonim Azipod-om
Iako podatke iz tog lanka treba uzeti s odreenom rezervom, indikativni su podaci koji ukazuju
na prednosti propulzije koja kombinira glavni dieselski motor kao osnovni pogon i azimutni
propeler kao pomoni pogon. U sljedeim tablicama koje su preuzete iz istog lanka, dana je
usporedbena ekonomska analiza za sva tri naina pogona za kontejnerski brod nosivosti 12000
TEU. Prema podacima iz lanka, za navedena rjeenja provedena su ispitivanja u bazenu u
'Samsung Ship Model Basin' u Junoj Koreji pri emu se pokazalo da je hidrodinamiki
najpovoljnije rjeenje s azimutnim porivnikom to omoguuje postizanje zadane brzine sa
najmanjom ugraenom snagom.
Slika 8. Pojedini tipovi pogona na modelu kontejnerskog broda
Tablica 11. Glavne dimenzije kontejnerskog broda nosivosti 12000 TEU
28
Josip Andrii
Tablica 12. Predvieni trokovi u eksploataciji kontejnerskog broda nosivosti 12000 TEU
U ovoj ekonomskoj analizi je pretpostavljena jedna cijena goriva za sva tri sluaja. Dana cijena
je cijena tekog goriva. Svi odabrani motori (glavni i pomoni) mogu se pogoniti na teko
gorivo. Dakle, prednost kombiniranog naina pogona s obzirom na ostale naine pogona ostaje
bez obzira na porast cijene goriva.
Tablica 13. Trokovi nabave porivnih strojeva
29
Josip Andrii
Tablica 14. Godinji eksploatacijski trokovi goriva, maziva i razlika izmeu pojedinih sustava
Iz posljednjeg retka prethodne dvije tablice oita je razlika kako u cijeni nabave pojedinih
sustava pogona tako i u iznosu operativnih trokova. Prednost je na strani kombiniranog pogona
sa jednim glavnim strojem i azimutnim porivnikom.
Tablica 15. Operativni trokovi i trokovi goriva i mazivog ulja po MWh
Operation Cost calculation data
CRP
Twin ME
Single ME
Specific maintenance cost ME [USD/MWh]
0,66
0,69
0,59
Specific maintenance cost Aux engine [USD/MWh]
2,00
2,40
2,40
Specific maintenance cost total [USD/MW h]
2,66
3,09
2,99
Total Fuel Oil and Lub Oil Costs
CRP
Twin ME
Single ME
13.151.225
14.333.540
14.184.138
21,78
21,81
22,77
Total fuel and LO cost [USD]

Total fuel and LO cost [USD/MWh]
Tablica 15 pokazuje da veliina pojedinih trokova u odnosu na instaliranu snagu i broj radnih
sati takoer ide u korist kombiniranom nainu pogona.
U lanku se navode sljedee prednosti azimutnog porivnika pred ostalim nainima pogona:
1. Tehnike prednosti:
Jednostavna ugradnja u brodogradilitu
Dva nezavisna pogona omoguuju visoki stupanj redundancije
Nema potrebe za krmenim bonim porivnikom
Fleksibilni opi plan (smjetaj strojarnice za pogon azimutnog propulzora)
Manji pulsirajui pritisci na trup broda
Prilagodljivost pogona radi postizanja odgovarajue snage za poriv
2. Eksploatacijske prednosti:
Manji utroak goriva
Manje emisija, ekoloki prihvatljiviji pogon
Bolja upravljivost u lukama, kanalima uz znatne utede vremena
Manja potreba za remorkerima u lukama
Vea sigurnost u sluaju havarije glavnog stroja
30
Josip Andrii
3. Ekonomske prednosti:
Vea korisnost propulzije to smanjuje potronju goriva
Vei prostor raspoloiv za smjetaj tereta
Ovi podaci su, naravno, na strani proizvoaa navedenog tipa pogona, ali sljedei usporedbeni
proraun pokazat e da su utede na ugraenoj snazi, prostoru i masi zaista na strani pogona u
kombinaciji sa aktivnim kormilom.
4.2.3 Pogon pomou dva stroja jednakih snaga dvostruka strojarnica

Prvo rjeenje podrazumijeva ugradnju dva pogonska stroja jednakih snaga. U sluaju
kvara jednog stroja ili strojarnice, druga strojarnica, potpuno nezavisna od prve, omoguila bi
brodu sigurno pristizanje do blie luke, s neto smanjenom brzinom, ali bez opasnosti od
stradavanja stoke. Ovakvo rjeenje zahtjeva drugaiju formu trupa, odnosno potrebno je krmeni
dio prilagoditi za dva osovinska voda i dva propelera. Na sljedeim slikama prikazan je 3D
iani model takve forme iz razliitih pogleda.
Slika 9. 3D prikaz forme trupa s dvostrukim osovinskim vodom (pogled s krme)
31
Josip Andrii
Slika 10. 3D prikaz forme trupa s dvostrukim osovinskim vodom (pogled s pramca)
LPP = 165.0 m
B = 31.1 m
T = 7.7 m
CB = 0.522
M 1:200
Slika 11. Popreni presjek forme trupa s dvostrukim osovinskim vodom (krmena i pramana rebra)
32
Josip Andrii
Sljedee tablice sadre podatke o predvienoj brzini broda za definiranu ukupnu snagu.
Napomena: Dobivene brzine proraunom prognoze otpora, potrebno je pomnoiti s
korekcijskim faktorom koji je iskustveni faktor dobiven usporedbom brzine broda na pokusnoj
plovidbe i brzine dobivene proraunom uz pomo aplikacije 'speed.exe'. Pokusna plovidba
broda s formom trupa, koja je slina gore prikazanoj, pokazala je da je iskoritenje snage vee
nego to je to predvieno proraunom. Korekcijski faktor za ovu varijantu pogona iznosi 1.03.
Prognozni dijagram i podaci za prognozni dijagram nisu korigirani sa spomenutim faktorom.
Predvieni motori za pogon broda s dvije odvojene strojarnice su motori proizvoaa MAN
B&W. Znaajke motora [8]:
Tip motora:
5S46MC-C8
Snaga na prirubnici motora (na konici):
6900 kW
Broj okretaja:
129 o/min
Srednji efektivni tlak:
20,0 bar
Specifina potronja goriva:
174 g/kWh
Tablica 16. Ulazni podaci za prognozni dijagram dva pogonska stroja 2x 5S46MC-C8
GLAVNI STROJEVI 2x 5S46MC-C8 90% MCR 6210 kW
TRUP:
Duljina vodne linije
irina
Projektni gaz
Blok koeficijent
BULB
Srednji gaz
Gaz na krmi
Gaz na pramcu
Istisnina
169,6
165
31,1
7,7
0,514
0,91
m
m
m
m
-2,330
TM
TA
TF
V
DA
7,7
7,7
7,7
20609
m
m
m
m3
PB
NM
16891
129
KS
o/min
NT
SM
2
4
129
15
o/min
%
LWL
LPP
BM
TM
CB
CM
STROJ:
Broj okretaja
PROPELER:
Broj propelera
Broj okretaja
Tablica 17. Izlazni podaci i prognoza otpora dva pogonska stroja 2x 5S46MC-C8
Brzina u slubi
Isporuena snaga
Broj okretaja
Promjer propelera
VT
VS
PDT
NT
D
=
=
=
=
=
20,4 (x 1,03 = 21,012)

19,25 (x 1,03 = 19,83)
16600
129
4,86
v
v
KS
o/min
m
33
Josip Andrii
BROD
Froudeov
broj
FnL
Brzina
V
v
16
16,5
17
17,5
18
18,5
19
19,5
20
20,5
21
21,5
22
Preostali
otpor
103CR
0,213
0,213
0,214
0,221
0,227
0,233
0,24
0,246
0,252
0,259
0,265
0,271
0,277
Efektivna
snaga
PE
KS
5219
5711
6235
6813
7440
8121
8866
9682
10578
11557
12642
13834
15139
0,631
0,631
0,632
0,641
0,655
0,674
0,698
0,729
0,766
0,809
0,86
0,918
0,981
Isporuena
snaga
PD
KS
8310
9093
9928
10848
11846
12931
14117
15417
16843
18402
20129
22028
24106
POKUSNA
PLOVIDBA
Broj
Isporuena
okretaja
snaga
NT
PDT
o/min
KS
102
8132
105
8899
108
9716
111
10617
114
11593
118
12655
121
13815
125
15087
129
16483
133
18009
137
19699
141
21558
145
23591
30000
25000
PD
Snaga [KS]
20000
PE
15000
10000
5000
0
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Brzina [v]
Slika 12. Prognozni dijagram za pogon s dva pogonska stroja 2x 5S46MC-C8
Prednosti ovakvog naina pogona su:

- dva manja sporohodna motora troe jeftino teko gorivo
- relativno mali pad brzine u sluaju havarije jednog stroja
- dobra upravljivost zbog dva vijka
Nedostaci:
- velika masa
- dva stroja su skuplja nego jedan vei
- potrebne dvije strojarnice s dvostrukim sustavima, potpuno meusobno nezavisnim
- potreban vei prostor
34
Josip Andrii
4.2.4 Pogon pomou glavnog dieselskog motora i pomonog aktivnog kormila

Prije je ve spomenuta i priblino objanjena ova mogunost pogona. Meutim, u
primjeru s kontejnerskim brodom spominje se Azipod kao pogon u kombinaciji s glavnim
pogonskim strojem. Potrebno je ovdje napraviti razliku. Klasini Azipod pogon, kakav je
spomenut u primjeru s kontejnerskim brodom, predvien je da radi u kombinaciji s glavnim
pogonskim strojem i da kao takvi tvore tandem kao osnovni pogon. U tom sluaju, Azipod
pogonoski sustav se sastoji od kontrarotirajueg propelera, koji stoji nasuprot glavnom vijku, i
koji je pogonjenen elektromotorom smjetenim u samom trupu kormila tj. samog Azipod-a. Tu
najvie dolazi do izraaja prednost ovog ureaja jer spreg kontrarotirajueg propelera i
osnovnog propelera znatno poboljava propulzijske znaajke te omoguuje bolje iskoritenje
snage.
Kad se govori o rjeenju primjene aktivnog kormila kao pomonog pogona broda, u
ovom sluaju broda za prijevoz ive stoke, postoji nekoliko znaajnih razlika u odnosu na
navedeni Azipod pogon. Ovdje aktivno kormilo ne slui, u kombinaciji s glavnim strojem, kao
osnovni pogon. Njegova osnovna namjena je da bude rezervni pogon, u sluaju havarije glavne
strojarnice i kao pogon za potrebe manevriranja brodom i kao takav se ne koristi u plovidbi.
Zbog toga, za potrebe kormilarenja u plovidbi, potrebno je da kormilo ima dovoljnu povrinu
kako bi upravljivost bila zadovoljavajua pa se samim tim vanjski izgled aktivnog kormila i
Azipod-a razlikuje. Druga razlika je da aktivno kormilo nema kontrarotirajui propeler koji se
nalazi s krmene strane kormila, a ne s pramane kao kod Azipod-a. I posljednja razlika je da
aktivno kormilo u strukturi kormila ima ugraen samo prijenosni mehanizam koji prenosi
moment na propeler, a elektromotor je smjeten u pomonoj strojarnici.
S obzirom da je ugradnja ovakvog sustava relativno skupa, uteda se moe postii
smanjenjem snage glavnog stroja. Uteda se na taj nain postie samim time to je manji stroj
jeftiniji stroj, a i strojarnica e biti manja ime se dobiva koristan prostor za smjetaj tereta. U
sljedeim tablicama i dijagramima dani su podaci za razliite reime pogona sa osnovnim
pogonom, pomonim aktivnim kormilom i sa kombinacijom ta dva pogona. Vano je
napomenuti da se pomoni pogon u kombinaciji s glavnim pogonom moe koristi u sluaju
znaajnijeg kanjenja broda u luku iskrcaja (pr. u sluaju loeg vremena) pri emu brod postie
brzinu jednaku brzini koju bi imao da ima ugraen glavni stroj snage jednakoj snazi stroja
gradnje 428. Ovakva kombinacija pogona se dakle koristi samo u nudi jer nije ekonomina s
obzirom da gubitci prijenosa snage srednjehodni diesel motor generator konverteri
frekvencije elektromotor reduktor propeler iznose priblino 10 % uz neusporedivo vee
trokove odravanja u odnosu na pogon sporohodni diesel motor propeler pri emu su gubici
prijenosa snage priblino 1.5 %.
Glavni pogonski stroj za projekt biti e jednak glavnom stroju gradnje 428, ali s jednim
cilindrom manje radi smanjenja ukupne cijene pogona i radi smanjenja potrebnog prostora
predvienog za strojarnicu.
Znaajke motora [8]:
Tip motora:
Snaga na prirubnici motora (na konici):
Broj okretaja:
Srednji efektivni tlak:
Specifina potronja goriva:
6S50MC-C7
9480 kW
127 o/min
19,0 bar
171 g/kWh
35
Josip Andrii
Slika 13. Ulazni podaci za prognozni dijagram pogonski stroj 6S50MC-C
GLAVNI STROJ 6S50MC-C(Mk8) 90% MCR 8532 kW

TRUP:
irina
Projektni gaz
Blok koeficijent
BULB
Srednji gaz
Gaz na krmi
Gaz na pramcu
Istisnina
LWL
LPP
BM
TM
CB
CM
STROJ:
Broj okretaja
PROPELER:
Broj propelera
Broj okretaja
m
m
m
m
TM
TA
TF
V
169,6
165
31,1
7,7
0,514
0,91
-0,96
DA
7,7
7,7
7,7
20309
PB
NM
11603
127
KS
o/min
NT
SM
1
4
127
15
o/min
%
%
m
m
m
3
m
Napomena: I u ovom sluaju je potrebno dobivene brzine pomnoiti s korekcijskim faktorom

jer je forma trupa projektiranog broda jednaka formi gradnje 428. Prema preporuci, iskustveni
korekcijski faktor za sluaj pogona sa jednim propelerom je 1.03, a za ostale varijante pogona je
1.02. Prognozni dijagram i podaci za prognozni dijagram nisu korigirani sa spomenutim
faktorom.
Tablica 18. Izlazni podaci i prognoza brzine pogonski stroj 6S50MC-C
Brzina u slubi
Isporuena snaga
Broj okretaja
Promjer propelera
VT
VS
PDT
NT
D
=
=
=
=
=
19,1 (x 1,03 = 19,67)

18,28 (x 1,03 = 18,83)
11400
127
5,63
BROD
Brzina
V
v
16
16,5
17
17,5
18
18,5
19
19,5
20
Froudeov
broj
FnL
0,218
0,218
0,218
0,221
0,227
0,233
0,24
0,246
0,252
Preostali
otpor
103CR
0,644
0,644
0,644
0,647
0,656
0,67
0,688
0,712
0,736
Efektivna
snaga
PE
KS
4939
5405
5898
6429
7007
7633
8313
9055
9844
Isporuena
snaga
PD
KS
6805
7446
8127
8857
9654
10517
11454
12476
13564
v
v
KS
o/min
m
POKUSNA
PLOVIDBA
Broj
Isporuena
okretaja
snaga
NT
PDT
o/min
KS
106
6660
109
7287
113
7953
116
8668
119
9448
123
10292
126
11209
130
12209
134
13274
36
Josip Andrii

20,5
21
21,5
22
0,259
0,265
0,271
0,277
0,767
0,809
0,858
0,912
10708
11677
12744
13906
14754
16089
17559
19159
137
141
146
150
14439
15745
17184
18750
Prognoza brzine prema Tablica 18 pokazuje da e brzina broda u slubi biti 18,8 v pri 90%
MCR. Navedena brzina predvia se za idealne uvjete pokusne plovidbe, a predviena je rezerva
od 15% snage za potrebe slube.
25000
20000
PD
15000
Snaga [KS]
PE
10000
5000
0
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Brzina [v]
Slika 14. Prognozni dijagram za pogon sa glavnim strojem 6S50MC-C(Mk8) 90% MCR 8532 kW
Sljedee tablice predstavljaju ulazne i izlazne podatke za prognozni dijagram za sluaj

pogona s pomonim pogonom azimutnim propelerom.
Tablica 19. Ulazni podaci za prognozni dijagram - pogonski stroj POD 2000 kW
POD 2000 kW
TRUP:
irina
Projektni gaz
Blok koeficijent
BULB
Srednji gaz
Gaz na krmi
Gaz na pramcu
Istisnina
STROJ:
Broj okretaja
LWL
LPP
BM
TM
CB
CM
m
m
m
m
TM
TA
TF
V
169,6
165
31,1
7,7
0,514
0,91
-0,96
DA
7,7
7,7
7,7
20309
PB
NM
2720
250
KS
o/min
%
m
m
m
3
m
37
Josip Andrii
PROPELER:
Broj propelera
Broj okretaja
NT
SM
1
4
250
15
o/min
%
Tablica 20. Izlazni podaci i prognoza brzine pogonski stroj POD 2000 kW
Brzina u slubi
Isporuena snaga
Broj okretaja
Promjer propelera
Brzina
V
v
9
9,5
10
10,5
11
11,5
12
12,5
13
13,5
14
14,5
15
VT
VS
PDT
NT
D
Froudeov
broj
FnL
BROD
Preostali
otpor
103CR
0,218
0,218
0,218
0,218
0,218
0,218
0,218
0,218
0,218
0,218
0,218
0,218
0,218
0,644
0,644
0,644
0,644
0,644
0,644
0,644
0,644
0,644
0,644
0,644
0,644
0,644
=
=
=
=
=
10,42 (x 1,02 = 10,63)

9,93 (x 1,02 = 10,13)
2650
250
3,0
Efektivna
snaga
PE
KS
Isporuena
snaga
PD
KS
918
1075
1249
1440
1650
1879
2128
2398
2690
3004
3341
3702
4089
1766
2069
2404
2772
3176
3617
4097
4616
5177
5782
6431
7127
7870
v
v
KS
o/min
m
POKUSNA PLOVIDBA
Broj
Isporuena
okretaja
snaga
NT
PDT
o/min
KS
217
229
240
252
264
275
287
299
310
322
334
345
357
1729
2025
2352
2713
3108
3540
4009
4518
5067
5658
6294
6974
7702
Tablica 19 i Tablica 20 pokazuju da je predviena brzina broda u sluaju pogona samo s

pomonim strojem 10,1 v. Predvia se da e brod ploviti ovom brzinom u sluaju havarije
glavnog pogona.
38
Josip Andrii
9000
8000
PD
7000
Snaga [KS]
6000
5000
PE
4000
3000
2000
1000
0
8
10
11
12
13
14
15
16
Brzina [v]
Slika 15. Prognozni dijagram za pogon sa pomonim pogonom POD 2000 kW
Podaci za prognozni dijagram za posljednji sluaj pogona kombinacija glavnog i

pomonog pogonskog sustava, prikazani su u sljedeim tablicama Tablica 21 i Tablica 22.
Proraun podataka za prognozni dijagram je u ovom sluaju proveden na taj nain kao da je na
brodu ugraen jedan pogonski stroj ija je snaga jednaka zbroju snaga glavnog i pomonog
stroja. Broj okretaja je pri tom bio jednak broju okretaja glavnog stroja.
Tablica 21. Ulazni podaci za prognozni dijagram za kombinirani pogon - 6S50MC-C(Mk8) 90% MCR
8532 kW + POD 2000 kW
6S50MC-C(Mk8) 90% MCR 8532 kW + POD 2000 kW
TRUP:
irina
Projektni gaz
Blok koeficijent
BULB
Srednji gaz
Gaz na krmi
Gaz na pramcu
Istisnina
STROJ:
Broj okretaja
PROPELER:
Broj propelera
Broj okretaja
LWL
LPP
BM
TM
CB
CM
m
m
m
m
TM
TA
TF
V
169,6
165
31,1
7,7
0,514
0,91
-0,96
DA
7,7
7,7
7,7
20309
PB
NM
14323
127
KS
o/min
NT
SM
1
4
127
15
o/min
%
%
m
m
m
m3
39
Josip Andrii
Tablica 22. Izlazni podaci i prognoza brzine za kombinirani pogon - 6S50MC-C(Mk8) 90% MCR
8532 kW + POD 2000 kW
Brzina u slubi
Isporuena snaga
Broj okretaja
Promjer propelera
Brzina
V
v
16
16.5
17
17.5
18
18.5
19
19.5
20
20.5
21
21.5
22
VT
VS
PDT
NT
D
Froudeov
broj
FnL
BROD
Preostali
otpor
3
10 CR
0.218
0.218
0.218
0.221
0.227
0.233
0.240
0.246
0.252
0.259
0.265
0.271
0.277
0.644
0.644
0.644
0.647
0.656
0.670
0.688
0.712
0.736
0.767
0.809
0.858
0.912
=
=
=
=
=
20,32 (x 1,02 = 20,73)

19,49 (x 1,02 = 19,88)
14000
127
5,84
Efektivna
snaga
PE
KS
Isporuena
snaga
PD
KS
4939
5405
5898
6429
7007
7633
8313
9055
9844
10708
11677
12744
13906
6799
7440
8119
8849
9645
10507
11443
12464
13551
14740
16074
17542
19141
v
v
KS
o/min
m
POKUSNA PLOVIDBA
Isporuena
Broj okretaja
snaga
NT
PDT
o/min
KS
99
102
105
108
111
115
118
121
125
128
132
136
140
6653
7281
7946
8660
9439
10282
11199
12198
13262
14426
15730
17168
18733
Izlazni podaci pokazuju da je predviena brzina broda u slubi gotovo jednaka brzini gradnje
428. Iako brod naelno nee ploviti ovom brzinom, osim u sluaju veeg kanjenja, zahtijevana
brzina je postignuta.
25000
Snaga [KS]
20000
PD
15000
PE
10000
5000
0
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Brzina [v]
Slika 16. Prognozni dijagram za kombinirani pogon - 6S50MC-C(Mk8) 90% MCR 8532 kW
+ POD 2000 kW
40
Josip Andrii
4.2.5 Analiza varijanti pogona

U sljedeoj tablici dana je usporedba rezultata za sve varijante pogona projektiranog broda.
1.
2.
3.
4.
5.
GRADNJA 428
DVA STROJA 2x 5S46MC-C8 2X6900 kW
GLAVNI STROJ 6S50MC-C(Mk8) 90% MCR 8532 kW
POD 2000 kW
6S50MC-C(Mk8) 90% MCR 8532 kW + POD 2000 kW
Tablica 23. Usporedba prognoziranih brzina za razliite varijante pogona

Snaga na konici (u
KS)
Broj okretaja
Brzina na pokusnoj
plovidbi
1.
2.
3.
4.
5.
PB
[KS]
13537
16891
11603
2720
14323
NM
[o/min]
[v]
129
20,4
(x1,03 =21,01)
250
10,42
(x1,02 =10,63)
Brzina u slubi
VS
[v]
19,18
(x1,03=19,76)
19,25
(x1,03 =19,83)
9,93
(x1,02 =10,13)
19,49
(x1,02=19,88)
Isporuena snaga
Broj okretaja
PDT
NT
[KS]
[o/min]
13300
127
16600
129
127
19,1
(x1,03=19,67)
18,28
(x 1,03
=18,83)
11400
127
127
VT
127
20,00
(x1,03=20,6)
2650
250
14000
127
20,32
(x1,02=20,73)
30000
PD - 2
25000
Snaga [KS]
20000
15000
PD - 1
PD - 3
PD - 5
10000
PD - 4
5000
0
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Brzina [v]
Slika 17. Usporedba isporuene snage za sve varijante pogona i sa gradnjom 428
Iz tablice je oito da je za postizanje iste brzine (19.8 v), ukupna snaga varijante s dva motora
oko 15 % vea nego kod varijante s jednim motorom i aktivnim kormilom. Ta razlika u snazi
uvjetuje veu cijenu rjeenja s dva motora i dakako veu masu pa je u znatnoj prednosti rjeenje
s jednim glavnim strojem i aktivnim kormilom. Osim toga, vidljivo je da je razlika u snazi
potrebne za postizanje brzine od 19,8 v tek neto vea kod kombiniranog pogona nego kod
gradnje 428 sa jednim motorom.
41
Josip Andrii
Dakle, odabrano rjeenje za pogon projektiranog broda je kombinirani pogon glavnog

sporohodnog dieselskog motora i aktivnog kormila. S obzirom na odabrani nain pogona
projekta, potrebno je predvidjeti vrijeme koje e brodu biti potrebno kako bi preao zadanu rutu.
Predvia se da e brod u plovidbi koristiti samo glavni pogonski stroj. Ve je spomenuto da je
glavni dieselski stroj umanjen za jedan cilindar s obzirom na pogonski stroj gradnje 428 radi
smanjenja trokova i prostora na brodu. Smanjena snaga glavnog motora rezultira neto manjom
brzinom koju e brod postii.
Predvieno vrijeme trajanja plovidbe je 19 dana. Ako brod plovi brzinom 19.8 v, kolika
je brzina gradnje 428, brod e prevaliti 9030 nautikih milja. U sluaju projektiranog broda ija
je brzina u slubi 18.8 v, brod bi trebao prei predvienu rutu za 20 dana. Ta razlika nije
znaajna jer brod ima dovoljne zalihe, a u sluaju znaajnijeg kanjenja (pr. zbog loeg
vremena) brod moe dodatni poriv i brzinu ostvariti pomou aktivnog kormila i time postii
brzinu od 19.8 v.
Meutim, osnovni razlog ugradnje aktivnog kormila je pomona propulzija, odnosno u
sluaju kvara glavnog stroja ili havarije strojarnice, brod mora dopremiti stoku u najbliu luku i
time osigurati preivljavanje stoke, odnosno sigurnost tereta. U najgorem sluaju glavni stroj se
moe zaustaviti na pola predviene rute. U tom sluaju pomona propulzija mora dovesti brod
do najblie luke (bilo luke polaska ili luke iskrcaja). Koliko e vremena biti potrebno da
pomoni pogon dopremi brod u najbliu luku prikazano je sljedeim raunom:
- predvieno vrijeme plovidbe:
- predviena duljina rute:
- predvieno vrijeme za sluaj kanjenja (rezerva):
- polovina predviene rute (vremenski):
- polovina predviene rute:
- brzina koju brod postie s pomonim pogonom:
- vrijeme potrebno da brod prijee
polovinu rute uz pomo aktivnog kormila:
- maksimalno vrijeme kanjenja broda:
19 dana
9030 NM
3 dana
9,5 dana
4515 NM
10,13 v
18,6 dana
18,6-9,5-3 = 6,1 dan
Vrijeme prekoraenja predvienog vremena trajanja plovidbe je 6,1 dan. Smatra se da veina
stoke moe preivjeti to vrijeme sa smanjenom koliinom hrane i dovoljnom koliinom vode
koja se moe proizvoditi pomou ureaja za proizvodnju pitke vode. Meutim, postoji jo jedna
okolnost koja osigurava dobrobit i preivljavanje stoke. Brodovlasnik je za gradnju 428
zahtijevao odreeni volumen skladita hrane za stoku. Ispostavilo se da je taj volumen, kako e
se kasnije vidjeti gotovo dvostruko vei od onog predvienog propisima s obzirom na koliinu
stoke koja se prevozi. Naime, brodovlasnik ne prodaje samo stoku u siromanim zemljama nego
i hranu za stoku koja je u tim zemljama viestruko skuplja nego u zemljama odakle se stoka
izvozi. Dakle, dodatna sigurnost je i ta to u skladitima ima vie hrane nego to je u stvari stoci
potrebno.
4.2.6 Smjetaj nove strojarnice

Pomona strojarnica s pomonim pogonom i svim potrebnim sustavima mora biti
izdvojena i nezavisna od glavne strojarnice kako bi, u sluaju havarije glavnog pogona, mogla
samostalno proizvoditi energiju potrebnu za pomoni pogon. Na gradnji 428 strojarnica se
protee od 19 do 51 rebra prema Slika 18.
42
Josip Andrii
Slika 18. Prikaz strojarnice gradnje 428 gornja platforma strojarnice
Vidljivo je da se na razini gornje platforme na krmenom dijelu nalazi prostor koji je predvien
smjetaj ureaja za pokretanje kormila u kojem je smjeten i pomoni generator. U tom prostoru
je mogue smjestiti sve ureaje potrebne za pogon aktivnog kormila kao i dodatne generatore
koji e proizvoditi elektrinu energiju za pogon aktivnog kormila. Opi plan strojarnice e
nakon izmjene izgledati prema slici:
Slika 19. Opi plan strojarnice projektiranog broda
43
Josip Andrii
U strojarnici broj 2 smjeteni su generatori, ureaji i kontrolna soba potrebni za upravljanje

aktivnim kormilom. Vidljivo je da je i strojarnica br. 1 skraena za 5 razmaka rebara (R. 19-46)
zbog kraeg motora, ali i zbog smjetaja tankova tekog goriva koji sad vie nisu u prostoru
same strojarnice ve se nalaze ispred nje. Razlog tome su novi propisi MARPOLA-a o emu e
biti vie rijei u sljedeem poglavlju. Uz pomonu strojarnicu (br. 2) smjeteni su pak svi
tankovi potrebni za snabdjevanje gorivom pomone strojarnice i dijelom glavne strojarnice.
44
Josip Andrii
4.3 Tankovi goriva

Prema novim pravilima MARPOL, postojei raspored tankova na gradnji 428 ne
zadovoljava nove sigurnosne propise te je potrebno napraviti odreene izmjene. Naelno, svi
tankovi goriva vei od 30 m3 moraju se odmaknuti od vanjske oplate za odreeni definirani izraz
prema pravilima. Drugo rjeenje je da se provede proraun vjerojatnosti kojim e se dokazati da
je vjerojatnost istjecanja goriva iz tankova u sluaju oteenja oplate broda manja od dozvoljene
vjerojatnosti. S obzirom da se na postojeem projektu veliki tankovi tekog goriva nalaze
naslonjeni izravno na oplatu, propisi sigurno nisu zadovoljeni te je potrebno napraviti izmjene.
U sljedeoj tablici dan je popis svih tankova goriva na gradnji 428, a na slikama je prikazan
njihov smjetaj u trupu broda.
Tablica 24. Popis tankova goriva sa poloajem teita gradnje 428
Broj
odjeljka
Ime odjeljka
Volumen
m3
7
12
32
33
29
30
31
20
TEKO GORIVO
D.BOTT.TK.NO2 C.F.O.
D.BOTT.TK.NO3 C.F.O.
H.F.O.BUNKER TK SB
H.F.O.BUNKER TK PS
H.F.O. SETT.TK
H.F.O. DAILY TK.NO2
H.F.O. DAILY TK.NO1
FUEL OIL OVERFLOW TK
TOTAL
15
16
36
34
37
DIESEL GORIVO
D.OIL STORAGE TK.SB
D.OIL STORAGE TK.PS
DIESEL OIL DAILY TK.
DIESEL OIL SETT.TK
EM.AUX.ENG.SERV.TK.
TOTAL
Udaljenost teita od
LPP/2 osnovice
CL-a
m
m
m
549,08
642,41
268,26
268,26
104,62
54,96
49,66
24,48
1961,73
19,20
-24,77
-71,18
-71,18
-62,97
-62,95
-62,99
-62,14
1,083
1,082
10,041
10,041
9,591
9,199
10,026
1,148
0,000
0,000
9,531
-9,531
9,043
-6,776
-11,553
0,000
85,44
77,43
9,84
11,37
17,29
201,37
-49,84
-48,39
-72,00
-72,00
-83,10
1,210
1,177
10,640
10,640
10,898
3,092
-2,931
-2,425
0,000
-6,871
Slika 20. Tankovi dvodna gradnje 428 skladini tankovi tekog goriva i diesel goriva smjeteni su u
dvodnu, na vanjskoj oplati
45
Josip Andrii
Slika 21. Tankovi gornje platforme strojarnice gradnje 428 skladini tankovi tekog goriva te dnevni i
taloni tankovi tekog goriva smjeteni uz vanjsku oplatu
Najjednostavnije rjeenje bilo bi da se tankovi odmaknu od vanjske oplate za iznos

definiran u pravilima. Toke 6 i 7 prema [6] propisuju slijedee dimenzije:
6
Za brodove, osim samopodiznih buaih objekata, koji imaju ukupni volumen

tankova goriva vei od 600 m3, tankovi goriva moraju biti odmaknuti iznad
projektne linije oplate dna za udaljenost h definiranu kao:
h = B/20 m, ili
h = 2,0 m, ve prema tome koja je dimenzija manja.
Minimalni iznos je h = 0,76 m.
U podruju zakrivljenja oko uzvoja i na mjestima bez jasno definiranog uzvojnog
zakrivljenja, linija granice tanka goriva treba biti paralelna sa ravnim dnom
sredine broda kako je prikazano na Slika 22.
46
Josip Andrii
Slika 22. Granica tankova goriva prema toki 6
Za brodove koji imaju ukupni volumen tankova goriva vei od 600 m3, ali manji
od 5000 m3, tankovi goriva moraju biti odmaknuti od projektne linije vanjske
oplate najmanje za iznos w na bilo kojem dijelu koji se na svim presjecima mjeri
okomito na vanjsku oplatu, kao to je prikazano na Slika 23.
w = 0,4 + 2,4 C/20.000 m, pri emu je C ukupni volumen svih tankova goriva.
Minimalni iznos w = 1,0 m, iako za tankove iji je volumen manji od 500 m3,
minimalni iznos je w = 0,76 m.
Slika 23. Granica tankova goriva prema toki 7
Za postojei raspored tankova goriva (prema gradnji 428) potrebne dimenzije veliina h i w su
sljedee:
B = 31,1 m
h = 1,555 m
C = 2163,1 m3
w = 0,6596 m s obzirom da je iznos manji od minimalnog, uzima se minimalni
iznos
w = 1,0 m
w = 0,76 m za tankove manje od 500 m3
47
Josip Andrii
Ako se usporedi visina dvodna koja iznosi 2080 mm s minimalnom potrebnom visinom
od 1555 mm koliko bi bilo potrebno odmaknuti tankove goriva u dvodnu od oplate dna, vidljivo
je da bi se volumen tankova znaajno umanjio te vie ne bi mogao sadravati dovoljnu koliinu
goriva bez zadiranja u teretni prostor na tetu korisnog teretnog prostora. Osim toga prostor
izmeu oplate tanka i oplate dna ostao bi neiskoriten. U taj prostor ne bi bilo mogue smjestiti
ni pitku vodu jer je nuno da izmeu tankova pitke vode za stoku i tankova goriva postoji
pregradak. U taj prostor ne bi bilo mogue smjestiti ni balast jer je nuno da izmeu tankova
balasta i tankova goriva postoji pregradak. Slino se dogaa i s tankovima tekog goriva u
krmenom dijelu iza krmene pregrade strojarnice. Potrebno je dakle pronai alternativno rjeenje
za smjetaj tankova goriva koje e:
zadovoljiti nove propisi glede sigurnosti protiv istjecanja goriva u more prilikom
oteenja broda;
svojim smjetajem omoguiti jednostavno snabdijevanje strojarnice potrebnim gorivom
(poeljno je tankove smjestiti to blie strojarnici jer samim time krai svi potrebni
cjevovodi za grijanje goriva i transport goriva);
svojim smjetajem zauzeti najmanju moguu korisnu povrinu potrebnu za smjetaj
tereta i tako ne natetiti ekonominosti broda.
Prema savjetu projektanta iz 'Uljanika', najprihvatljivije rjeenje za smjetaj tankova
tekog goriva pokazalo se ono u kojem se tankovi smjetaju vertikalno u prostoru ispred
pramane pregrade strojarnice. Strojarnica se na projektu skrauje za 5 razmaka rebara, a
tankovi goriva se proteu na ukupnu 10 razmaka rebara po duini i od dna do 5. palube po
visini. Na taj nain tankovi u najmanjoj moguoj mjeri ulaze u teretni prostor. Osim toga
izmeu oplate tanka i oplate boka postoji prazan prostor to zadovoljava nove propise kako
e se pokazati kasnije u proraunu vjerojatnosti istjecanja goriva iz tankova. Skladini
tankovi diesel goriva smjestit e se iza krmene pregrade strojarnice pri emu se i oni odmiu
od oplate zbog svojih dimenzija kako bi zadovoljili nove propise. Sljedea tablica i skice
pokazat e novi predvieni raspored tankova na projektu.
Tablica 25. Popis tankova goriva i teita za predvieni raspored za projekt
Broj
odjeljka
Ime odjeljka
Volumen
m3
Udaljenost teita od
LPP/2 osnovice
CL-a
m
m
m
18
19
20
21
22
23
24
26
27
TEKO GORIVO
HFO Bunker Tk SB
HFO Bunker Tk PS
HFO Bunker Tk C L.S.
HFO Settling Tk No1
HFO Daily Tk No1
HFO Daily Tk L.S.
HFO Overflow Tk
HFO Daily Tk No2
HFO Settling Tk No2
TOTAL
827,00
842,90
141,80
47,80
31,90
31,90
28,80
20,10
29,10
2001,30
-43,61
-43,66
-43,68
-46,03
-46,03
-46,03
-52,92
-75,58
-72,29
7,534
7,553
1,037
8,540
8,540
8,540
1,206
11,003
10,788
6,011
-5,947
0,000
-1,125
0,750
2,250
-3,172
9,580
7,889
28
29
DIESEL GORIVO
DO Storage Tk SB
DO Service Tk - AMSA
TOTAL
91,20
29,90
121,10
-74,93
-79,8
10,826
10,405
7,891
7,989
48
Josip Andrii
Slika 24. Tankovi goriva dvodna i tankovi tekog goriva od pokrova dvodna do 5. palube - projekt
49
Josip Andrii
Slika 25. Tankovi tekog goriva i dieselskog goriva u krmenom piku za projekt
Za ovako predvieni raspored tankova goriva potrebno je provesti proraun vjerojatnosti

istjecanja goriva prilikom oteenja broda. Opis prorauna dan je u [6] u toki 11. U daljnjem
tekstu dan je popis oznaka koja se koriste u proraunu, a sam proraun je dan u obliku tablice iz
tablinog kalkulatora 'Excel'.
L [m]
duljina koja iznosi 96% ukupne duljine vodne linije na 85% najmanje
teoretske visine mjerene od vrha kobilice, ili duljina izmeu prednjeg
dijela pramane statve do osovine kormila na toj istoj vodnoj liniji ako je
ta duljina vea
dS [m]
vertikalna udaljenost od teoretske osnovice na polovini duljine broda do

vodne linije koja odgovara ljetnoj teretnoj vodnoj liniji
dl [m]
gaz lakog broda
B [m]
irina broda
BB [m]
najvea teoretska irina broda na ili ispod vodne linije dB

50
Josip Andrii
BS [m]
najvea teoretska irina broda na razini ili ispod najveeg teretnog gaza
DS [m]
teoretska visina, mjerena na polovini duljina do gornje palube. Pod

gornjom palubom podrazumijeva se paluba do koje se proteu poprene
vodonepropusne pregrade.
C [m3]
ukupni volumen tankova goriva broda pri 98% popunjenosti
dB [m]
vertikalna udaljenost izmeu teoretske osnovice na polovini duljine broda

do vodne linije koja odgovara 30% visine DS
dP [m]
parcijalni gaz - gaz lakog broda uvean za 60% razlike izmeu gaza lakog
broda i gaza na ljetnoj teretnoj vodnoj liniji
(dP = dl + 0,6(dS dl))
OM < 0,0157-1,14E-6C
zahtijevani parametar prosjenog istjecanja goriva
OM = (0,4 OMS + 0,6 OMB)/C- parametar prosjenog istjecanja goriva (proraunski

mora biti manji od zahtijevanog)
OMS [m3]
prosjeno istjecanje za bono oteenje
OMB [m3]
prosjeno istjecanje za oteenje na dnu broda
Sljedee oznake odnose se na dimenzije tankova:

Xa [m]
udaljenost izmeu krmenog kraja duljine L i krmene toke promatranog

tanka
Xf [m]
udaljenost izmeu krmenog kraja duljine L i pramane toke promatranog

tanka
Yp [m]
poprena udaljenost izmeu krajnje lijeve toke tanka, koja se nalazi na

(CL-om)
Ys [m]
poprena udaljenost izmeu krajnje desne toke tanka, koja se nalazi na

(CL-om)
y [m]
minimalna horizontalna udaljenost mjerena okomito na CL izmeu

promatranog tanka i bone oplate
YB [m]
minimalni iznos veliine YB po duljini tanka goriva, pri emu je, na bilo
kojem mjestu, YB poprena udaljenost izmeu bone oplate na vodnoj
liniji dB i tanka na ili ispod vodne linije dB
51
Josip Andrii
A [m2]
maksimalna horizontalna projekcija tanka goriva do visine Hw od dna

tanka
Zl [m]
vertikalna udaljenost izmeu teoretske osnovice i najnie toke

promatranog tanka. Ako je Zl vea od veliine DS, Zl treba uzeti kao DS.
Zu [m]
vertikalna udaljenost izmeu teoretske osnovice i najvie toke

promatranog tanka. Ako je Zu vea od veliine DS, Zu treba uzeti kao DS.
z [m]
minimalna udaljenost z po duljini tanka, gdje je, na bilo kojem mjestu, z

vertikalna udaljenost od donje toke oplate dna na toj uzdunoj poziciji
do donje toke tanka na toj uzdunoj poziciji
CDB(i) = 0,6 - za tankove goriva koji granine s donje strane sa tankovima koji ne sadre
gorivo
CDB(i) = 1 - za tankove goriva koji granie sa oplatom dna
OS(i) [m3] -
istjecanje iz i-tog tanka u sluaju oteenja pri emu se pretpostavlja da je

ta koliina jednaka volumenu goriva u tanku pri 98% popunjenosti tanka
CL
Yp
B/2
Ys
Zu
tc
dp
Yb
hf
Zl
min B/10, 3 m or tank top

-whichever is lesser
db
BL
Slika 26. Dimenzije tankova potrebne za proraun
Tablica 26 pokazuje da je za pretpostavljeni raspored i dane veliine tankova goriva

vjerojatnost istjecanja goriva manja od maksimalne dozvoljene vjerojatnosti, tj. proraunski
parametar istjecanja goriva OM je manji od zahtjevanog. Time je prvi zahtjev iz projektnog
zadatka zadovoljen.
52
Josip Andrii
Tablica 26. Proraun vjerojatnosti istjecanja goriva u sluaju oteenja
53
Josip Andrii
5. Analiza projekta
Ova faza projekta sastoji se od niza prorauna kojima se definiraju razliite znaajke
broda kao cjeline. Znaajke koje se definiraju znatno utjeu na kvalitetu projekta, njegovu
tehnologinost u izgradnji, ali osobito pouzdanost, sigurnost, ekonominost i konkurentnost u
eksploataciji. Osim toga veina prorauna podlijee odobrenju neke od klasifikacijskih ustanova
kako bi se osiguralo zadovoljenje svih propisa koji su u slubi sigurnosti broda, posade, tereta i
okoline. Svaku odluku je potrebno paljivo i promiljeno donositi, a za izradu potrebnih
prorauna potrebno je imati odgovarajuu programsku podrku. Prilikom definiranje forme
trupa, prorauna centracije, stabiliteta i dr., koriten je programski modul 'Seaking' koji je dio
programskog sustava 'TRIDENT'. Podaci u daljnjem tekstu preuzeti su sa internet stranice tvrtke
USCS (Uljanik Shipbuilding Computer Systems) [9].
5.1 TRIDENT
TRIDENT je CAE (Computer aided engineering)/CAD (Computer aided design)/CAM
(Computer aided manufacturing) sustav koji je razvijen kao integralni dio PTC CADDS5i
u,nekadanjem odjelu brodogradilita 'Uljanik', a danas u tvrtci USCS koja je proizala iz tog
odjela. TRIDENT radi u CADDS5i okruenja pa je zbog toga potpuno interaktivan, s
mogunou rada u 3D te integrira sve podsustave u jedinstvenu bazu podataka. TRIDENT se
sastoji od niza modula:
Hull Form modul za generiranje brodske forme
Seaking modul za izradu brodograevnih prorauna
Hull Structure modul za izradu strukture trupa
Nesting modul za krojenje elemenata strukture
Piping and HVAC (Heating, Ventilating and Air Conditioning) modul za izradu
cjevovoda
Electrical modul koji obuhvaa svu elektriku opremu na brodu
5.2 Seaking
Seaking se sastoji od niza podsustava koji slue za izradu brodograevnih prorauna:
Prorauni bazirani na brodskoj formi (hidrostatika, stabilitet u neoteenom stanju,
naplavljivanje, porinue, tonaa, povrine rebara),
Geometrijski prorauni za prostore (kapaciteti, sonde i proraun momenta ita),
Prorauni za brod u oteenom stanju,
Stanja krcanja - stabilitet,
Proraun otpora.
Svi podsustavi sastoje se od aplikacije, ulazne datoteke i izlazne datoteke. Ulazne i izlazne
datoteke su u tekstualnom obliku. Modul je integralni to znai da su podsustavi meusobno
zavisni, primjerice podaci o formi trupa broda koriste se u podsustavu za stabilitet, za
definiranje odjeljaka i za proraun hidrostatikih karakteristika forme. Za provedbu pojedinih
prorauna potrebno je pokrenuti niz aplikacija od kojih neke slue za proraun, a druge su samo
pomone za ispis podataka dobivenih proraunom. Osim toga svaki proraun sadri podatke za
54
Josip Andrii
izradu pojedinih dijagrama koji se mogu automatski pozvati u sustavu 'CADDS' pri emu se na
zaslonu prikazuje dijagram u mjerilu za odreeni proraunu koji se trai.
5.2.1 Hullform
Pomou prvog aplikacijskog podsustava Hullform definirat e se forma trupa koja e
se onda koristiti u svim drugim aplikacijama za potrebe prorauna. U ulaznu karticu se unose
podaci potrebni za definiranje forme kao to su koordinate konture broda, vodnih linija i dr. Na
provedbe algoritma, sustav kreira izlaznu datoteku u kojoj se nalaze koordinate svih presjeka
forme te je forma u potpunosti definirana za potrebe prorauna.
5.2.2 Hydro
U podsustavu Hydro raunaju se hidrostatike znaajke forme (istisnina, poloaj teita
istisnine i visina metacentra) za razliite gazove i kuteve trima. Aplikacija koristi podatke o prije
definiranoj formi u Hullform-u, a u ulaznu datoteku se upisuju podaci kao to su raspon gazova,
gustoa medija (vode) i sl.
5.2.3 Compart
U ovom podsustavu definiraju se svi odjeljci na brodu: pregrade, skladita, tankovi,
strojarnice i dr. U ulaznoj datoteci se upisuju koordinate pojedinih odjeljaka. Podsustav se
sastoji od nekoliko aplikacija koje definiraju odjeljke s obzirom na formu trupa, raunaju
karakteristike tankova te ispisuju karakteristike odjeljaka (volumne, poloaje teita). Osim toga
u ovom podsustavu nalazi se i aplikacija koja rauna volumene, poloaj teita i promjene
poluga zbog slobodne povrine za razliite kuteve nagiba. Ovi podaci se onda kasnije koriste u
podsustavima za proraun stabiliteta u oteenom i neoteenom stanju.
5.2.4 Stab
Podsustav Stab koristi podatke o formi broda za proraun podataka potrebnih za provjeru
stabiliteta u neoteenom stanju. Ovdje jo nisu poznati podaci o masama, tj. poloaju teita pa
se raunaju podaci za KN krivulje i minimalna zahtijevana metacentarska visina za pojedine
gazove i kuteve nagiba. U samom podsustavu ugraeni su kriteriji stabiliteta koje brod mora
zadovoljiti pa se prema tome raunaju zahtjevane metacentarske visine. Rezultat prorauna je
izlazna datoteka u koji su ispisani proraunati podaci, a koji se u slijedeem podsustavu koriste
za analizu pojedinih stanja krcanja, odnosno stabiliteta pojedinih stanja.
5.2.5 Loading
Loading vri proraun stabiliteta i uzdune vrstoe za pojedina stanja krcanja. U jednu
ulaznu datoteku se upisuju sve mase i teita: trupa, tereta i opreme, a podaci o tankovima
poznati su iz podsustava Compart. Osim masa upisuju se dozvoljeni momenti savijanja i smine
55
Josip Andrii
sile po presjecima broda koji su potrebni za proraun uzdune vrstoe. U drugu ulaznu
datoteku upisuju se pojedina stanja krcanja u obliku postotka popunjenosti pojedinih odjeljaka
(tankova i skladita tereta). U izlaznoj datoteci nalaze svi podaci vezani uz stabilitet u
neoteenom stanju, uzdunu vrstou i zadovoljenje istih s obzirom na definirane kriterije za
pojedina stanja krcanja.
5.2.6 Damage
U ovom podsustavu vri se proraun stabiliteta u oteenom stanju. U ulaznoj datoteci
definiraju se sluajevi oteenja prema pojedinim zonama (prema pregraivanju broda) te se
definiraju koji tankovi se u pojedinim sluajevima oteuju. Izlazna datoteka sadri podatke o
zadovoljenju kriterija stabiliteta u oteenom stanju. Ovaj podsustav sadri proraun indeksa
pregraivanja no u vrijeme izvoenja prorauna za ovaj diplomski zadatak je bio u fazi
testiranja pa se on vri posebno (ovdje je taj dio prorauna proveden pomou tablinog
kalkulatora 'Excel').
5.2.7 Speed
Ovaj podsustav takoer spada u modul Seaking iako nije direktno vezan za prethodne
proraune. U ulaznoj datoteci definiraju se potrebni podaci o motoru, snazi, broju okretaja i
podaci o volumenu istisnine, poloaju teita istisnine, itd. Rezultat prorauna su podaci
prognoze brzine kao i predviene karakteristike propelera i karakteristike forme trupa. Proraun
se temelji na metodi Guldhammer i Harvald iz ispitivakog bazena u Goeteborgu.
56
Josip Andrii
5.3 Forma trupa

Forma trupa definirana je modulu Hull Form i to u 3D sustavu. Forma je preuzeta od
gradnje 428 uz male izmjene. Izmijenjena je forma krme broda iznad vodene linije na taj nain
to je zgib zaobljen kako bi se smanjila povrina ravnog dijela oplate i izbjegla oteenja krme
uslijed udaranja o valove. Projektirani brod je jednake veliine kao gradnja 428, a forma se na
pokusnoj plovidbi pokazala odlinom glede otpora pa nema nikakvih potreba za drugim
izmjenama. Na sljedeim slikama prikazan je model forme trupa te nacrti rebara i vodnih linija.
Slika 27. 3D model forme
57
Josip Andrii
Slika 28. Popreni presjek
58
Josip Andrii
Slika 29. Uzduni presjek
59
Josip Andrii
5.4 Opi plan

Opim planom definiran je smjetaj pojedinih prostora na brodu, tankova i odjeljaka. Opi
plan je napravljen ne temelju opeg plana gradnje 428, ali sa svim izmjenama koje su u ovom
projektu napravljene, a to se prije svega odnosi na tankove goriva te na izmijenjene dimenzije
strojarnice. Brod je podijeljen na glavne prostore prema poprenim pregradama i funkcijama
koje pojedini prostori imaju. Raspored poprenih vodonepropusnih pregrada i glavni prostora na
brodu dan je u sljedeoj tablici.
Tablica 27. Raspored poprenih pregrada i prostora projekta
Razmak izmeu pregrada

Rebro
od
do
-7
19
19
46
-7
51
51/56
101
101
146
146
192
146
176
176
183
183
192
192
214
Ime prostora
Krmeni pik
Strojarnica
Teretni prostor br. 2 (do 6. palube)
Teretni prostor br. 1 (iznad 6. palube)
Silos stone hrane (do 6. palube)
Duboki tank
Prostor pramanog porivnika
Pramani pik
U daljnjem tekstu dani su detaljniji podaci o pojedinim prostorima jer su ti podaci vani za
kasnije definiranja masa i teita masa, odnosno, potrebni su za proraun stabiliteta za razliita
stanja krcanja broda.
5.4.1 Tankovi
Projekt sadri ukupno 41 tank razliitih namjena (balast, pitka voda za stoku, gorivo,
mazivo ulje, fekalije i dr.). Poloaj svih tankova na opem planu prikazan je na nacrtu koji se
nalazi u Prilogu. Popis svih tankova sa volumenom i poloajem teita nalazi se u sljedeoj
tablici, a numeracija tankova u tablici odgovara numeraciji tankova na nacrtu u Prilogu.
Tablica 28. Poloaji teita i volumeni tankova i skladita stone hrane
Broj
odijeljka
1
2
43
3
4
5
6
7
17
Ime odijeljka
Volumen
m3
Fore Peak WB
Deep Tank WB/Dung Holding
Dung Transver Tank
DB/Wing Tk No1 SB WB
DB/Wing Tk No1 PS WB
After Peak Cooling FW
Fresh W.Tk SB
Fresh W.Tk PS
Fresh W.Tk Fore
493
422,9
74
262,6
262,6
64,8
82,9
82,9
16,7
Udaljenost teita od
LPP/2
osnovice
CL-a
m
m
m
79,89
9,541
0
65,26
6,722
-0,039
57,75
0
0
45,57
2,255
3,643
45,57
2,255
-3,634
-73,44
3,333
0
-84,44
10,445
7,995
-84,44
10,445
-7,995
71,67
13,203
-6,176
60
Josip Andrii
8
9
10
11
12
13
14
16
15
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
31
32
33
34
35
36
38
38
40
41
42
60
61

DB Tk No2 SB WB/FW
DB Tk No2 PS FW/WB
DB Tk No2 C FW/WB
DB Tk No3 SB FW/WB
DB Tk No3 PS FW/WB
DB Tk No3 C FW
Fresh W Coll Tk Aft
Fresh W Coll Tk Fore
Feed Water Tk
Bunker Tank SB HFO
Bunker Tank PS HFO
HFO Low Sulphur Tk
HFO Settling Tk No1
HFO Daily Tk No1
HFO Daily Tk LS
HFO Overflow Tk
FO/LO Drain Tk
HFO Daily Tk No2
HFO Settling Tk No2
DO Storage Tk SB
DO Service Tk AMSA
M.Eng.L.O.Storage Tk
M.E.Cyl.Oil St.Tk
A.Eng.L.Oil Drain Tk
A.Eng.L.Oil Stor.Tk
M.Eng.L.O.Circ.Tk
Renovating L.Oil Tk
Stern T.L.O.Drain Tk
Bilge Water Coll.Tk
Separators Sludge Tk
Drain/Sludge Tk
Holding Tank
Fooder silos SB
Fooder silos PS
290,2
290,2
726,4
349,3
349,3
732,4
30,4
29,6
11,8
827
842,9
141,8
47,8
31,9
31,9
28,8
8,3
20,1
29,1
91,2
29,9
20,5
31,7
7,2
7,4
16,1
57,8
8,3
46,9
13
12,1
55,4
2584,5
2584,5
13,12
13,12
17,24
-17,48
-17,48
-20,1
-58,58
72,41
-63,79
-43,61
-43,66
-43,68
-46,03
-46,03
-46,03
-52,92
-58,22
-75,58
-72,29
-74,93
-79,8
-68,55
-66,42
-69,83
-69,83
-55,38
-65,21
-70,23
-53,04
-59,2
-74,38
64,34
48,41
48,41
1,342
1,342
1,096
1,341
1,341
1,094
8,008
13,266
8,294
7,534
7,553
1,037
8,54
8,54
8,54
1,206
1,27
11,003
10,788
10,826
10,405
10,441
10,392
7,45
10,39
1,096
1,12
1,134
1,213
8,338
8,246
13,086
10,239
10,239
7,914
-7,914
0
8,189
-8,189
0
-7,851
6,081
7,009
8,011
-5,947
0
-1,125
0,75
2,25
-3,172
-2,674
9,58
7,889
7,891
7,989
-10,292
-10,28
0
-6,75
0
0
0
3,164
-6,822
0
-8,071
5,629
-5,629
5.4.2 Teretni prostor

Teretni prostor protee se od 1. do 9. palube po visini i izmeu poprenih pregrada,
kako je ve prije definirano, koje dijele teretni prostor na tri dijela. Glavni parametar za smjetaj
tereta je slobodna povrina tora. Slobodna povrina tora je ona povrina palube na koju se
smjetaju ivotinje i ne obuhvaa povrine za smjetaj prolaza i prilaza, strukture za zatitu
ivotinja i povrine potrebne za smjetaj opreme za teret. Na poetku radnje je opisano da je
teret iva stoka koja se smjeta unutar torova. Svaki tor je ograen kako bi se ograniio prostor
za smjetaj odreenog broja stoke. Veliina tora, odnosno dimenzije tora, kao i minimalna
povrina po glavi stoke potrebnih za smjetaj stoke definirani su AMSA-inim pravilima [4] pa je
opi plan teretnog prostora, tj. razmjetaja tereta potrebno prilagoditi tim propisima.
Propisi koji se odnose na dimenzije tora definirane se u tablici 5, toke 6.1 u [4]. Kao
rezultat tih propisa i razmaka uzdunog i poprenog ukrepljenja broda, dobivene su sljedee
dimenzije tora:
61
Josip Andrii
Slika 30. Dimenzije tora i pripadnog prolaza

Tablica 29. Poloaji teita i volumeni tankova i skladita stone hrane
Veliina
Maksimalna irina
Minimalna irina
Minimalna duljina
Maksimalna ista povrina unutar tora
Maksimalna visina gornjeg ruba najnie ipke
ograde tora iznad poda tora izmeu torova
Minimalna ista visina unutar tora
Minimalna irina susjednih prolaza, mjerena izmeu
ograda, kada se torovi s obje strane prolaza, a stoka
se iskrcava kroz torove
bilo koje fiksne strukture, kada se torovi s obje
strane prolaza, a stoka se iskrcava kroz torove
ograda, kada se torovi nalaze samo s jedne strane
prolaza
Dimenzija
m
m
m
m2
Zahtijevano
4,5
2,1
2,3
21,0
Projekt
mm
600
600
1,8
2,1
1,0
1,1
0,7
0,72
0,75
0,75
4,45
4,25
18,913
Prilikom opisa opeg plana gradnje 428 dan je popis torova po palubama s brojem
torova, ukupnom povrinom i poloaje teita. Na projektu je bilo potrebno napraviti odreene
izmjene, glede strukturnih tankova zbog novih propisa, koje su uzrokovale smanjenje korisnog
teretnog prostora odnosno povrine paluba. U slijedeoj tablici dan je novi popis torova pri
emu je broj i povrina torova na palubama 1-4 umanjena za prostor koji su zauzeli tankovi
goriva.
62
Josip Andrii
Tablica 30. Raspored torova po palubama

Pozicija
Broj torova
Paluba 9 R. -7 - 51
56
Paluba 9 R. 51 - 101
55
Paluba 9 R. 101 - 146
53
Paluba 9 R. 146 192
54
Paluba 9 ukupno
218
Paluba 8 R. -7 - 51
56
Paluba 8 R. 51 - 101
55
Paluba 8 R. 101 - 146
53
Paluba 8 R. 146 192
54
Paluba 8 ukupno
218
Paluba 7 R. -7 - 51
56
Paluba 7 R. 51 - 101
54
Paluba 7 R. 101 - 146
54
Paluba 7 R. 146 192
52
Paluba 7 ukupno
216
Paluba 6 R. -7 - 51
50
Paluba 6 R. 51 - 101
53
Paluba 6 R. 101 - 146
53
Paluba 6 R. 146 186
44
Paluba 6 ukupno
200
Paluba 5 R. -7 - 51
44
Paluba 5 R. 51 - 101
56
Paluba 5 R. 101 - 146
51
Paluba 5 ukupno
151
Paluba 4 R. 56 - 101
52
Paluba 4 R. 101 - 146
49
Paluba 4 ukupno
101
Paluba 3 R. 56 - 101
52
Paluba 3 R. 101 - 146
46
Paluba 3 ukupno
98
Paluba 2 R. 56 - 101
47
Paluba 2 R. 101 - 146
41
Paluba 2 ukupno
88
Paluba 1 R. 56 101
33
Paluba 1 R. 101 146
31
Paluba 1 ukupno
64
Palube 1-9 ukupno
1354
5
5
5
4
5
6
6
6
Paluba 1 torovi za bolesnu stoku
2
44
Napomena: VCG je vertikalna udaljenost od osnovice do pojedine
palube.
Povrina (m2)
LCG (m)
VCG (m)
992,88
17,189
21,887
981,21
58,151
21,887
943,23
100,408
21,887
976,02
138,621
21,887
3893,34
78,115
21,887
978,05
17,053
19,437
978,78
58,151
19,437
941,13
100,407
19,437
976,06
138,621
19,437
3874,02
78,315
19,437
983,88
17,103
16,987
942,79
57,434
16,987
943,9
110,295
16,987
900,93
138,015
16,987
3771,5
76,889
16,987
870,66
18,686
14,551
900,48
56,984
14,551
918,28
100,583
14,551
714,01
135,141
14,551
3403,43
75,347
14,551
753,92
15,611
11,887
950,49
58,708
11,887
854,89
100,922
11,887
2559,3
60,113
11,887
857,3
62,170
9,437
801,53
99,681
9,437
1658,83
80,295
9,437
823,34
63,040
6,987
731,28
98,534
6,987
1554,62
79,736
6,987
737,74
64,550
4,537
643,62
97,585
4,537
1381,36
79,942
4,537
510,04
64,230
2,137
476,03
97,703
2,137
986,07
80,389
2,137
23082,5
76,425
14,602
44,95
56,210
21,887
41,17
54,006
19,437
39,37
52,331
16,987
35,43
78,563
14,551
37,27
66,523
11,887
30,6
90,205
9,437
30,1
87,419
6,987
29,33
86,069
4,537
15,57
86,449
2,137
303,79
70,230
13,42
palube, potrebno je dodati VCG ivotinja iznad razine
Ukupna povrina torova za smjetaj stoke umanjena je za 23378,85 - 23082,5 = 296,35

m , a ukupna povrina torova (zajedno sa povrinom torova za smjetaj bolesne stoke) iznosi
23386,3 m2. U projektnom zadatku trai se ukupna povrina torova od 23 800 m2, ali tu
povrinu nije mogue postii s izmjenama na postojeem projektu gradnje 428 ve, ukoliko se
eli zadrati postojea povrina torova, a da se pri tom zadovolje svi novi propisi, potrebno je
promijeniti glavne dimenzije broda i time poveati povrine paluba i raspoloivu povrinu za
smjetaj tereta. S obzirom da takva izmjena nije cilj ovog projekta, nova, umanjena povrina
torova postaje mjerilo nosivosti tereta projektiranog broda.
2
63
Josip Andrii
U opi plan ovog projekta unesena je jo jedna izmjena koja nije postojala na gradnji
428. Iako ona nije zahtijevana projektnim zadatkom, ta izmjena e se koristiti u buduim
projektima broda za prijevoz ive stoke u brodogradilitu 'Uljanik' pa je ukljuena i u ovaj
projekt kao zanimljivo rjeenje koje poboljava sigurnost stoke i broda. Radi se o feederima za
skladitenje stone hrane. Naime, sva hrana se na brodu do svakog pojedinog tora dostavlja
pomou automatiziranih konvejera. Vertikalni konvejeri dopremaju stonu hranu iz skladita do
najgornje palube gdje se putem horizontalnih konvejera doprema do vertikalnih cijevi kroz koje
hrana gravitacijski pada do hranilica svakog tora. U sluaju kvara bilo kojeg od tih konvejera,
hrana se mora raznositi runo kolicima do svakog tora to neminovno iziskuje vei broj posade
vee nadgrae vei troak.. Feederi stone hrane su jednostavno rjeenje koje rjeava taj
nedostatak. Feederi su cijevi promjera 2,25 m koji se proteu du cijele gornje palube. Oni se
mogu napuniti hranom, pomou konvejera, te mogu sadravati dovoljnu koliinu hrane za tjedan
dana. Hrana iz feedera takoer pada slobodno, gravitacijski do svakog tora pa nema potrebe za
dodatnom mehanizacijom. Na taj nain se smanjuje broj posade odnosno stoke koja nee
gladovati u sluaju kvara konvejera.
Svi gore navedeni podaci prikazani su i grafiki u nacrtu opeg plana u Prilogu na kraju
ovog rada.
64
Josip Andrii
5.5 Glavno rebro

Proraun i dimenzioniranje cijele brodske konstrukcije je zahtjevan i opsean postupak. U
ovom dijelu projekta razmotrit e se optereenja i dimenzije elemenata koji ine popreni
presjek glavnog rebra broda. To je poetni proraun kod analize dimenzija elemenata brodske
konstrukcije. Sam proraun je proveden prema pravilima registra Det Norske Veritas [11] u
programu 'Nauticus hull' koji izdaje registar.
Ulazni podaci sastoje se iz dva dijela. U prvom dijelu unose se opi podaci o brodu:
glavne dimenzije, brzina, razmak rebara i sl. te momenti savijanja broda na mirnoj vodi prema
stanjima krcanja koja su obraena kasnije. Drugi dio ulaznih podataka sastoji se od generiranja
geometrije poprenog presjeka-glavnog rebra u dijelu programa koji se naziva ' Rule check' i
definiranja lokalnog optereenja paluba. Pokretanjem prorauna dobiva se izlazna datoteka u
kojoj su navedeni svi ulazni podaci te da li pojedini elementi konstrukcije glavnog rebra imaju
zadovoljavajue dimenzije s obzirom na definirana optereenja.
Proraun izvijanja upora je proveden uz pomo aplikacije 'Buckling of bars and beams',
Version 10.25 Hull, June 2007. Aplikaciju je takoer izdao registar DNV pa je i sam proraun
proveden prema pravilima tog registra.
5.5.1 Usporedba s gradnjom 428

Glavno rebro projekta izraeno je na temelju glavnog rebra gradnje 428, ali uz odreene
razlike. Prva razlika je u tome to su tankovi u dvodnu izmijenjeni s obzirom na gradnju 428 pa
ne postoji uzvojni tank balasta koji se protee do 2. palube, tj. 1. paluba se protee od boka do
boka broda.
Druga razlika vezana je uz strukturu boka iznad 6. palube. Sva struktura (orebrenje) kod
gradnje 428 nalazi se s unutarnje strane oplate boka. Struktura s unutarnje strane je jako
nepraktina kod brodova za prijevoz ive stoke jer se stoka prilikom valjanja na moru moe
ozlijediti na orebrenje, a i ienje torova je znatno oteano jer se prljavtina zadrava u
prostorima izmeu ukrepa. Potrebno je stoga, unutarnje orebrenje zatiti limom do odreene
visine kako bi povrina boka teretnog prostora bila ravna. Postavljanje dodatnog lima oteava
konstrukciju. Rjeenje kod kojeg je sva struktura boka iznad palube nadvoa (6. palube)
smjetena s vanjske strane oplate rjeava sve navedene nedostatke te ujedno poveava korisnu
povrinu torova za priblino 300 m2. Jo jedna znaajnija izmjena tie se uzdune vrstoe
broda. Brod za prijevoz ive stoke je iznad palube nadvoa potpuno otvoren radi bolje
ventilacije i lake konstrukcije. Meutim postoji i manjkavost takve konstrukcije s obzirom na
uzdunu vrstou. S obzirom da je veza gornjih paluba sa strukturom ispod palube nadvoa
oslabljenja, smatra se da gornje palube ne sudjeluju u uzdunoj vrstoi. Na gradnji 428, paluba
nadvoa (6. paluba) je ujedno paluba vrstoe pa su limovi palube debljine 21-23 mm, a s tim u
vezi su i uzdunjaci i nosai znaajnih dimenzija to znaajno utjee na ukupnu masu strukture.
Cilj je bio da se konstrukcija olaka tako da palube iznad 6. palube sudjeluju u uzdunoj
vrstoi, odnosno da 8. paluba bude paluba vrstoe. Zbog vee udaljenosti tih paluba od
neutralne linije, debljine limova i dimenzije profila palube vrstoe bi se znatno umanjile i tako
olakale konstrukciju. Sudjelovanje 7. i 8. palube u uzdunoj vrstoi postiglo se tako da se dio
oplate boka na krmi i pramcu zatvorio ime se struktura ukrutila, a strukturna analiza modela,
provedena Katedri za konstrukciju plovnih objekata Fakulteta strojarstva i brodogradnje u
Zagrebu, pokazala je da 7. i 8. paluba na taj nain potpuno sudjeluju u uzdunoj vrstoi. Na taj
nain je za projektirani brod paluba vrstoe postala 8. paluba s debljinom oploenja od samo
6.5 mm kako e kasnije biti vidljivo u rezultatima prorauna.
65
Josip Andrii
Slika 31. Gradnja 428 - prikaz otvorenog boka iznad 6. palube
Slika 32. Projekt prikaz zatvorenog boka na krmenom dijelu iznad 6. palube
66
Josip Andrii
5.5.2 Ulazni podaci

Rule edition
Program version
Jan. 2007
10.25.8430
Ship Identification
Vessel ID: 119
ID No...........................................................................:
Date/Sign.....................................................................:
119
2008-05-14
Cross Section Identification

Glavno rebro
Midship section? .........................................................:
Frame No......................................................................:
Distance from AP....................................................(m):
Date/Sign......................................................................:
Yes
103+700
83.500
2008-05-21
Main Dimensions:
Length betw. perpendiculars, Lbp..........................(m):
Rule length, L.........................................................(m):
Breadth moulded, B................................................(m):
Depth moulded, D...................................................(m):
Draught moulded, T................................................(m):
Block coefficient, Cb
165.00
163.00
31.10
19.37
7.70
0.51
General Ship Data:

Maximum service speed, V................................(knots):
Bilge keel? ....................................................................:
Active roll damping facility? ........................................:
No of decks above 0.7D from baseline..........................:
Height from base to top of ship side .........................(m):
19.80
Yes
No
6
14.530
None
Continuous Strength Members above Strength Deck
Class notations
Optional check for Cb<0.7
Hull Section Material (Strength group & yield point (N/mm2))

Location
- Bottom..............................................................:
- Deck..................................................................:
- Between bottom and deck.................................:
Amidships
Current cross-sect.
Group
Yield
Group Yield
NV-NS 235.00 NV-NS 235.00
NV-NS 235.00 NV-NS 235.00
NV-NS 235.00 NV-NS 235.00
Specified Bending Moments

(Based on actual cargo/ballast conditions)
Considered cross-section: 83.500 m from AP.
Specified bending moments:
Amidships
Current cross-sect.
67
Josip Andrii

- Still water, sagging.........................................:
1.00
- Still water, hogging.........................................: 1200000.00
- Wave, sagging.................................................: 580748.00
- Wave, hogging.................................................: 861575.00
- Wave, horizontal..............................................: 365639.03
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
Spacing between Transverse Frames

(Where the frame spacing changes along the ship)
Position of frame 0: 0 mm aft of A.P..
Frame Nos where the spacing changes:
Frame No
Spacing forward (mm)
0
600.00
19
850.00
192
600.00
5.5.3 Podaci o poprenom presjeku

EFFECTIVE
Cut-outs
subtracted
GROSS
Cut-outs
disreg.
Cross sectional area of the longitudinal elements..............................(cm2):
34110.29
40430.67
Position of the centroid: Ycg..............................................................(mm):

Position of the centroid: Zcg..............................................................(mm):
-0.04
7793.29
-0.03
10034.14
Moment of inertia about the horz. neutral axis, Ih.............................(m4):

Moment of inertia about the vert. neutral axis, Iv..............................(m4):
Product of inertia about the neutral axes, Ihv.....................................(m4):
143.56
306.38
0.00
256.93
380.03
0.00
SECTION MODULUS, BOTTOM

(z = 0 mm) .....................(m3):
SECTION MODULUS, DECK LINE (z = 19370 mm) ................(m3):
SECTION MODULUS, AT SIDE
(y = 15550 mm) ....................(m3):
18.42
12.40
19.70
25.61
27.52
24.44
First moment of the area above the neutral axis, S............................(cm3):

I/S.........................................................................................................(cm):
18073335.71 14305200.99
794.33
1796.05
DESCRIPTION:
Gross
Results based on the given scantlings.
Effective
Results based on the effective cross-sectional area, as follows:

Possible cut-outs are subtracted (plates only).
The area of plates and stiffeners are multiplied by the given bending efficiency
for the related panel.
68
Josip Andrii
5.5.4 Proraunski momenti savijanja

AT ACTUAL POSITION (83.5 m from AP)
SAGGING
(kNm)
HOGGING
(kNm)
Still water bending moments:

- Standard values according to Rules, Ms...................................................:
- Given as input (actual cargo/ballast conditions) ......................................:
596376.46
1.00
867545.99
1200000.00
Design still water bending moments, Ms....................................................:
1.00
1200000.00
Design wave bending moments, Mw...........................................................:
580748.00
(Input)
580748.00
(Input)
861575.00
(Input)
861575.00
(Input)
Design wave bending moments, Mw for buckling check............................:

Horizontal wave bending moment acc. to Rules, Mwh.....................(kNm):
365639.03
NOTE: The wave bending moments are given as input.
5.5.5 Zahtjevi uzdune vrstoe trupa

BOTTOM
Material strength group.................................................................................:
Yield point of material.....................................................................(N/mm2):
Material factor, f1..........................................................................................:
Stress factor, f2..............................................................................................:
NV-NS
235.00
1.00
0.64
Speed factor, Cav...........................................................................................:

Speed/flare factor, Caf...................................................................................:
Wave coefficient, Cw.....................................................................................:
Wave coefficient, Cwo...................................................................................:
Wave coefficient, Cwu...................................................................................:
DECK
SIDE
NV-NS
235.00
1.00
0.95
NV-NS
235.00
1.00
0.31
0.31
9.15
9.15
9.15
AT ACTUAL POSITION ( 83.5 m from AP) (Midship section)

BOTTOM
DECK
Minimum section modulus, Zo...............................................................(m3):

Section modulus requirement based on design bending moments:
- Sagging (1 kNm)............................................................................(m3):
- Hogging (1200000 kNm) ..............................................................(m3):
9.82
9.82
3.32
11.78
3.32
11.78
Rule section modulus..............................................................................(m3):
11.78
11.78
115.46
168.68
Combined stresses at bilge and deck corners...................................(N/mm2):

Minimum moment of inertia...................................................................(m4):
Minimum section modulus at side...........................................................(m3):
44.87
4.15
GUIDANCE:
The required section modulus along the hull girder will normally be satisfied when calculated for the midship
section only,
provided the following rules for tapering are complied with:
69
Josip Andrii
- Scantlings at bottom and deck are kept unaltered within 0.4L amidships.
- Scantlings outside 0.4L amidships are gradually reduced to the local requirements at the ends,
and the same material strength group is applied over the full length of the ship.
NOTE: The wave bending moments given as input are used in the requirements above.
5.5.6 Pregled karakteristika uzdune vrstoe trupa

ACTUAL
Cross-sectional area................................................(cm2):
34110.29
Height to the neutral axis........................................(mm):
7793.29
Moment of inertia.....................................................(m4):
143.56
Section modulus, bottom..........................................(m3):
18.42
Section modulus, deck line (z = 19370 mm) ...........(m3):
12.40
Material factor, f1, bottom...............................................:
1.00
Material factor, f1, deck...................................................:
1.00
Stress factor, f2, bottom.........................................(Rules):
0.64
Stress factor, f2, deck.............................................(Rules):
0.95
RULE
STATUS (%)
(100=Rule)
44.87
11.78
11.78
319.98
156.37
105.27
Design bending moments used as basis for the Rule Section moduli:
Bottom (hogging): Still w. = 1200000 kNm (Input), Wave = 861575 kNm (Input)
Deck (hogging): Still w. = 1200000 kNm (Input), Wave = 861575 kNm (Input)
5.5.7 Odjeljci
Comp. group
Ref. (Comp. type)
1 DB Tk No2 SB
2 DB Tk No2 SB
3 Hold No2
4 Hold No2
5 DB Tk No2 SB
6 Hold No2
7 Hold No2
8 Hold No2
9 Hold No2
10 Hold No2
11 Hold No2
12 Hold No2
Comp
No
Frame Frame Restr.

No
No
filling
aft
fwd
(*)
Coated
Volume
(*)
(m3)
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
301.00
301.00
13529.70
13529.70
301.00
13529.70
13529.70
13529.70
13529.70
13529.70
13529.70
13529.70
Contents
WB / Oil / Liq / Hliq / Bulk
WB
WB
WB
70
Josip Andrii
5.5.8 Lokalna optereenja paluba

AMSA [4] propisuje optereenje strukture na koju se smjeta stoka. Optereenje je
definirano sljedeim izrazom:
F 1 0,094 0,00035L y 7,4 0.016L

d
2
F 8048,2 N/m
F 0,82 t/m 2
pri emu su:
F
d 7,808
y
L
- optereenje palube [kN/m2]

- gaz broda koji odgovara najlakem stanju s teretom (stanje
krcanja br. 5 prema proraunu za stanja krcanja za stabilitet u
neoteenom stanju)
- uzduna udaljenost od sredine tora do sredine broda [m]
- udaljenost izmeu okomica broda [m]
Vidljivo je iz gornjeg izraza da za definiranje optereenja paluba uzeta u obzir i

vertikalna akceleracija na brodu uslijed poniranja jer se prvi dio izraza mnoi s poloajem tora
po duini. Prilikom prorauna optereenja, aplikacija 'Rule check' takoer uzima u obzir
vertikalnu akceleraciju pa da se akceleracija ne bi dvaput uzimala u obzir, kao ulazno
optereenje palube dano je optereenje od 0,62 t/m2. To optereenje, kada se uzme u obzir
akceleracija, na kraju ispada upravo kako AMSA nalae 0.82 t/m2.
Optereenje 10. palube definirano je prema zahtjevu registra za palube za
smjetaj posade.
Load
No.
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Stowage
rate, ro
t / m3
0.62
0.62
0.62
0.62
0.62
0.62
0.62
0.62
0.35
Stowage
height, H
mm
1000.00
1000.00
1000.00
1000.00
1000.00
1000.00
1000.00
1000.00
1000.00
Extent (dist. from CL)

y1
mm
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
y2
mm
15397.59
15550.00
15550.00
15550.00
15550.00
15550.00
15550.00
15550.00
15550.00
Panel
'tween deck 4530

'tween deck 6980
'tween deck 9430
'tween deck 11880
'tween deck 14530
'tween deck 16950
'tween deck 19370
'tween deck 21790
'tween deck 24330
5.5.9 Podaci ukljueni u proraun strukture

Distance from AP to considered section..........................................(m):
Moment of inertia about the horz. neutral axis, Ih..........................(m4):
Moment of inertia about the vert. neutral axis, Iv...........................(m4):
Section modulus, bottom.................................................................(m3):
83.50
143.56
306.38
18.42
71
Josip Andrii
Section modulus, deck line (z = 19370 mm) .................................(m3):

Height from base line to the neutral axis......................................(mm):
12.40
793.29
STRESS FACTOR F2* AT ACTUAL POSITION:

f2b* (f2* at bottom)..............................................................................:
f2d* (f2* at deck)..................................................................................:
f2bh* (f2* at bottom, hogging).............................................................:
0.64
0.95
0.64
DESIGN BENDING MOMENTS

Still water bending moment, sagging.........................................(kNm):
Still water bending moment, hogging.........................................(kNm):
Wave bending moment, sagging.................................................(kNm):
Wave bending moment, hogging................................................(kNm):
1.00
1200000.00
580748.00
861575.00
MOTION PARAMETERS:
Acceleration parameter, ao....................................................................:
Period of roll, Tr................................................................................(s):
Pitch angle, theta.....................................................................(rad/deg):
Roll angle, Fi...........................................................................(rad/deg):
Vertical acceleration, av...............................................................(m/s2):
Ballast draught, Tb...........................................................................(m):
(Input)
(Input)
(Input)
(Input)
0.48
14.50
0.23
0.42
6.39
6.14
(Rules)
(Rules)
/ 13 (Rules)
/ 24 (Rules)
(Rules)
(Input)
NOTE: The wave bending moments are given as input.
5.5.10 Dimenzije strukture oploenja i uzduni nosai
Plate
No
ACT
t-act
[mm]
LOC
BUC
Bottom and side
1
ACT
LOC
BUC
2
18,0
ACT
LOC
BUC
14,0
ACT
LOC
BUC
14,0
ACT
LOC
BUC
14,0
ACT
LOC
BUC
14,0
ACT
LOC
BUC
15,0
Steel
Eff. [%]
t_loc
[mm]
t_buc
[mm]
Loc.
ref.
Buc.
ref.
std
100
16,15
10,73
Min
12,52
10,73
Min
12,52
10,52
Min
12,52
10,45
Min
12,52
10,35
Min
12,95
14,73
Min
std
100
std
100
std
100
std
100
std
100
Spac
[mm]
zl [mm]
Comp ref.
zb [mm]
SigL
[N/mm2]
750
0
0
750
0
0
750
202
280
750
358
384
750
565
539
750
1079
943
Sigf [N/mm2]
f1
Sigma
[N/mm2]
Sig_c
[N/mm2]
p [kN/m2]
Sig_cr
[N/mm2]
111,9
235,0
120,0
198,8
1,00
103,6
124,3
111,9
235,0
120,0
173,1
1,00
103,6
124,3
107,9
235,0
120,0
173,2
1,00
101,8
119,9
106,4
235,0
120,0
173,2
1,00
100,4
118,2
104,2
235,0
120,0
173,2
1,00
100,4
115,7
98,4
235,0
98,5
113,7
1,00
100,1
109,3
72
Josip Andrii
7
10
11
12
13
ACT
LOC
BUC
16,0
ACT
LOC
BUC
15,0
ACT
LOC
BUC
13,0
ACT
LOC
BUC
13,0
ACT
LOC
BUC
13,0
ACT
LOC
BUC
13,0
ACT
LOC
BUC
12,0
Inner Bottom
1-4
ACT
LOC
BUC
5
ACT
LOC
BUC
tween deck 4530

1-6
ACT
LOC
BUC
tween deck 6980
1-6
ACT
LOC
BUC
tween deck 9430
1-6
ACT
LOC
BUC
tween deck 11880
1-6
ACT
LOC
BUC
tween deck 14530
1-6
ACT
LOC
BUC
tween deck 16950
1-6
ACT
LOC
BUC
tween deck 19370
1-6
ACT
LOC
BUC
12,0
14,0
6,0
5,5
5,5
5,5
5,5
6,0
6,5
std
100
12,90
14,45
Min
12,59
13,13
Min
11,52
8,58
Min
11,52
3,05
Min
11,52
7,08
Min
11,52
8,85
Min
11,52
10,88
Min
10,89
9,32
Min
10,89
9,32
Min
5,50
5,96
Min
5,50
2,98
Min
5,50
2,24
Min
5,50
3,54
Min
5,50
4,55
Min
5,50
5,30
Min
5,50
5,96
Min
std
100
std
100
std
100
std
100
std
100
std
100
std
100
std
100
std
100
std
100
std
100
std
100
std
100
std
100
std
100
850
2387
1376
92,2
235,0
98,5
126,6
1,00
90,9
102,4
69,7
235,0
98,5
90,1
1,00
86,5
69,7
39,2
235,0
98,5
90,0
1,00
68,8
39,2
6,3
235,0
98,5
114,3
1,00
48,3
6,3
17,8
235,0
98,5
60,1
1,00
36,2
17,8
28,5
235,0
98,5
61,4
1,00
25,5
28,5
850
14955
19370
46,8
235,0
98,5
57,0
1,00
13,8
46,8
750
2080
2080
12
82,0
235,0
140,0
148,5
1,00
77,0
91,2
750
2080
2080
12
82,0
1235,0
129,8
98,9
1,00
77,0
91,2
750
4530
4530
12
46,9
235,0
160,0
47,5
1,00
8,1
46,9
750
6980
6980
11
11,7
235,0
160,0
39,9
1,00
8,1
11,7
750
9430
9430
10
6,6
235,0
160,0
39,9
1,00
8,1
6,6
750
11880
11880
9
16,5
235,0
160,0
39,9
1,00
8,1
16,5
750
14530
14530
8
27,3
235,0
160,0
39,9
1,00
8,1
27,3
750
16950
16950
7
37,0
235,0
160,0
47,5
1,00
8,1
37,0
750
19370
19370
4
46,8
235,0
160,0
55,7
1,00
8,1
46,8
850
2942
2942
850
5067
5067
850
7405
7356
850
9855
12196
850
12305
14826
73
Josip Andrii
tween deck 21790

1-6
ACT
LOC
BUC
tween deck 24330
1-6
ACT
LOC
BUC
Bottom girder 0
1
ACT
LOC
BUC
Bottom girder 5050
1
ACT
LOC
BUC
Bottom girder 10650
1
ACT
LOC
BUC
5,5
5,5
17,0
12,5
12,5
std
0
5,50
Min
5,50
Min
14,02
9,00
Min
10,76
8,31
Min
10,76
9,59
Min
std
750
21790
235,0
160,0
1,00
8,1
750
24330
235,0
160,0
1,00
4,6
650
325
0
5
111,9
235,0
113,5
206,1
1,00
77,0
111,9
626
1754
854
5
99,6
235,0
130,0
181,9
1,00
77,0
99,6
706
1021
668
1
102,3
235,0
130,0
161,9
1,00
77,0
102,3
250
0
235,0
0,0
1,00
0,0
100
40
0
235,0
0,0
1,00
0,0
100
450
0
235,0
0,0
1,00
0,0
100
40
0
235,0
0,0
1,00
0,0
100
310
0
235,0
0,0
1,00
0,0
100
100
0
235,0
0,0
1,00
0,0
100
490
0
235,0
0,0
1,00
0,0
100
40
0
235,0
0,0
1,00
0,0
std
100
std
100
std
100
Long. girder 550, 5050, 9550, 10650, deck 2-5,7, 9

1
ACT
8,0 std
100
LOC
6,63 Min
BUC
Flange 550, 5050, 9550, 10650, deck 2-5,7, 9
1
ACT
10,0 std
LOC
6,63
BUC
Long. girder 550, 5050, 9550, 10650, deck 6
1
ACT
8,0 std
LOC
6,63
BUC
Flange 550, 5050, 9550, 10650, deck 6
1
ACT
10,0 std
LOC
BUC
6,63
Long. girder 550, 5050, 9550, 10650, deck 8

1
ACT
9,0 std
LOC
6,63
BUC
Flange 550, 5050, 9550, 10650, deck 8
1
ACT
10,0 std
LOC
BUC
6,67
Long. girder 550, 5050, 9550, 10650, deck 10

1
ACT
10,0 std
LOC
9,26
BUC
Flange 550, 5050, 9550, 10650, deck 10
1
ACT
10,0 std
LOC
9,26
BUC
Min
Min
Min
Min
Min
Min
Min
74
Josip Andrii
5.5.11 Dimenzije strukture uzdunjaci

Stiff.
No
ACT
ACT
Pos
Za
3
[cm ]
LOC
FAT/BUC
Bottom
1-15
ACT
ACT
LOC
FAT/BUC
Inner Bottom
1-15
ACT
ACT
LOC
FAT/BUC
tween deck 4530
1-18
ACT
ACT
LOC
FAT/BUC
tween deck 6980
1-18
ACT
ACT
LOC
FAT/BUC
tween deck 9430
1-18
ACT
ACT
LOC
FAT/BUC
tween deck 11880
1-18
ACT
ACT
LOC
FAT/BUC
tween deck 14530
1-18
ACT
ACT
LOC
FAT/BUC
tween deck 16950
1-18
ACT
ACT
LOC
FAT/BUC
tween deck 19370
1-18
ACT
ACT
LOC
FAT/BUC
tween deck 21790
1-18
ACT
ACT
LOC
FAT/BUC
tween deck 24330
1-18
ACT
ACT
LOC
FAT/BUC
Bottom
1216
Inbot
689
twdk
78
twdk
77
twdk
77
twdk
77
twdk
77
twdk
77
twdk
107
twdk
77
twdk
56
K
c
Type
Type
Zr
3
[cm ]
Zrf
3
[cm ]
excess
[%]
excess
[%]
0,00
0,0
980
0
20,00
Hpbulb
24
0,00
0,0
641
0
20
Hpbulb
7
0,00
0,0
57
0
20
Hpbulb
37
0,00
0,0
57
0
20
Hpbulb
36
0,00
0,0
57
0
20
Hpbulb
36
0,00
0,0
57
0
20
Hpbulb
36
0,00
0,0
59
0
20
Hpbulb
30
0,00
0,0
57
0
20
Hpbulb
36
0,00
0,0
89
0
20
Hpbulb
19
0,00
0,0
57
0
20
Hpbulb
36
0,00
0,0
32
0
20
Hpbulb
74
h
t
[mm]
tmin
[mm]
bf
tf
[mm]
load Ref.
2
pd [kN/m ]
d [N/mm ]
370
13,0
9,8
0,0
0
0,0
300
12,0
9,8
0,0
140
7,0
6,6
0,0
140
7,0
6,6
0,0
140
7,0
6,6
0,0
140
7,0
6,6
0,0
140
7,0
6,6
0,0
140
7,0
6,6
0,0
160
7,0
6,6
0,0
140
7,0
6,6
0,0
120
7,0
6,6
0,0
Sea
0,0
0
0,0
Min
0,0
0
0,0
Gen
0,0
0
0,0
Gen
0,0
0
0,0
Gen
0,0
0
0,0
Gen
0,0
0
0,0
Gen
0,0
0
0,0
Gen
0,0
0
0,0
Gen
0,0
0
0,0
Gen
0,0
0
0,0
Gen
0,0
tkw
tkf
[mm]
p
2
[kN/m ]
Torsion
2
[N/mm ]
f
f1
2
[N/mm ]
2
[N/mm ]
L
2
[N/mm ]
DB
2
[N/mm ]
Lat
2
[N/mm ]
235
1,00
128,1
110,1
12,0
1,09
20,0
234,8
1,5
1,5
102,5
230,5
235,0
1,00
147,2
82,0
12,0
1,09
20,0
234,7
1,5
1,5
77,0
228,4
235,0
1,00
160,0
16,9
12,0
1,00
0,0
233,0
0,0
0,0
8,1
212,5
235,0
1,00
160,0
11,7
12,0
1,00
0,0
233,1
0,0
0,0
8,1
214,1
235,0
1,00
160,0
6,6
12,0
1,00
0,0
233,1
0,0
0,0
8,1
214,3
235,0
1,00
160,0
16,5
12,0
1,00
0,0
233,1
0,0
0,0
8,1
214,0
235,0
1,00
153,3
27,3
12,0
1,00
0,0
233,1
0,0
0,0
8,1
213,2
235,0
1,00
160,0
16,5
12,0
1,00
0,0
233,1
0,0
0,0
8,1
214,0
235,0
1,00
101,8
46,8
12,0
1,00
0,0
233,6
0,0
0,0
8,1
215,0
235,0
1,00
160,0
0,0
12,0
1,00
0,0
233,1
0,0
0,0
8,1
212,3
235,0
1,00
160,0
0,0
12,0
1,00
0,0
232,2
0,0
0,0
4,6
212,6
m
wk
tpl
[mm]
Comp
ref.
Web
2
[N/mm ]
14
220,4
12,0
12
223,4
6,0
12
229,3
5,5
11
229,3
5,5
10
229,3
5,5
9
229,3
5,5
8
229,3
5,5
9
229,3
6,5
4
227,5
5,5
3
229,3
5,5
6
229,3
span
spac
[mm]
aconn
2
[cm ]
bf/tf
4250
750
3,6
0,0
4250
750
3,4
0,0
4250
750
0,3
0,0
4250
750
0,3
0,0
4250
750
0,3
0,0
4250
750
0,3
0,0
4250
750
0,3
0,0
4250
750
0,3
0,0
4250
750
0,3
0,0
4250
750
0,3
0,0
4250
750
0,2
0,0
75
Josip Andrii
Bottom girder 0
1-2
ACT
ACT
LOC
FAT/BUC
Bottom girder 5050
1-2
ACT
ACT
LOC
FAT/BUC
Bottom girder 10650
1
ACT
ACT
LOC
FAT/BUC
Dbgird
69
Dbgird
65
Dbgird
66
0,00
0,0
0
0
20
Hpbulb
0,00
0,0
0
0
20
Hpbulb
0,00
0,0
0
0
20
Hpbulb
120
8,0
0,0
0,0
0
0,0
120
8,0
0,0
0,0
0
0,0
120
8,0
0,0
0,0
0
0,0
0,0
0,0
0,0
235,0
1,00
0,0
0,0
0,0
0,00
0,0
0,0
1,5
1,5
0,0
0,0
17,0
235,0
1,00
0,0
0,0
0,0
0,00
0,0
0,0
1,5
1,5
0,0
0,0
12,5
235,0
1,00
0,0
0,0
0,0
0,00
0,0
0,0
1,5
1,5
0,0
0,0
12,5
0
683
0,0
0,0
0,0
0
587
0,0
0,0
0,0
0
706
0,0
0,0
0,0
5.5.12 Dimenzije strukture poprenjaci boka
Stiff.
No
ACT
ACT
Pos
Za
3
[cm ]
LOC
Side panel
1
ACT
ACT
LOC
2
S. Bott
304
K
c
Type
Type
Zr
3
[cm ]
excess
[%]
0,00
265
ACT
ACT
LOC
S. Bott
300
ACT
ACT
LOC
S. Bott
300
ACT
ACT
LOC
S. Bott
300
ACT
ACT
LOC
S. Bott
300
ACT
ACT
LOC
S. Bott
297
ACT
ACT
LOC
S. Bott
297
0,00
197
0,00
136
0,00
103
0,00
67
0,00
32
0,00
20
Hpbulb
15
220
10,0
8,3
20
Hpbulb
52
220
10,0
8,3
20
Hpbulb
120
220
10,0
8,3
20
Hpbulb
192
220
10,0
8,3
20
Hpbulb
344
220
10,0
8,3
20
Hpbulb
816
220
10,0
8,3
20
Hpbulb
0,00
ACT
ACT
LOC
0
0
Load Ref.
sf
f1
2
[N/mm ]
s
2
[N/mm ]
m
wk
tkw
tkf
[mm]
p
2
[kN/m ]
tpl
[mm]
Comp
ref.
span
spac
[mm]
aconn
2
[cm ]
235,0
1,00
160,0
10,0
1,00
0
0,0
0,0
84,4
15,0
2420
850
0,0
0,0
0,0
235,0
1,00
160,0
10,0
1,00
0
0,0
0,0
62,9
13,0
2420
850
0,0
0,0
0,0
235,0
1,00
160,0
10,0
1,00
0
0,0
0,0
43,5
13,0
2420
850
0,0
0,0
0,0
235,0
1,00
160,0
10,0
1,00
0
0,0
0,0
32,7
13,0
2420
850
0,0
0,0
0,0
235,0
1,00
160,0
10,0
1,00
0
0,0
0,0
21,5
15,0
2420
850
0,0
0,0
0,0
235,0
1,00
160,0
10,0
1,00
0
0,0
0,0
10,4
15,0
2420
850
0,0
220
10,0
8,3
0,0
0,0
235,0
1,00
0,0
0,0
0,0
12,0
1,00
0
2420
850
0,0
20
Hpbulb
220
10,0
0,0
0,0
0,0
235,0
1,00
0,0
0,0
0,0
0,0
0,00
0
0
850
0,0
20
Hpbulb
220
10,0
0,0
0,0
0,0
235,0
1,00
0,0
0,0
0,0
0,0
1,00
0
0
850
0,0
0
0,00
bf
tf
[mm]
0,0
0,0
15
ACT
ACT
LOC
h
t
[mm]
tmin
[mm]
Sea
Sea
Sea
Sea
Sea
Sea
76
Josip Andrii
5.5.13 Upore
Upore su dimenzionirane pomou aplikacije 'Buckling of bars and beams' prema
pravilima registra DNV prema kritinoj sili izvijanja. Upore preuzimaju optereenje s palube te
ga prenose na dno broda gdje se izjednauju s tlakom mora koji djeluje na oploenje dna te se
prenosi na strukturu na koju se oslanjaju upore. Povrina palube koja preuzima optereenje
palube rauna se prema sljedeem izrazu:
A DK l b [m2]
pri emu su:
l 4,25
duljina dijela palube koja preuzima optereenje i prenosi ga na uporu

(pola izmeu razmaka dviju upora u uzdunom smjeru broda na jednu i
na drugu stranu promatrane upore)
irina dijela palube koji preuzima optereenje i prenosi ga na uporu (pola
izmeu razmaka dviju upora u poprenom smjeru broda na jednu i na
drugu stranu promatrane upore)
Sila na uporu rauna se prema izrazu:

F p A DK [kN]
pri emu su:
p q g 0,5a v [kN/m2] - tlak koji djeluje na promatrani dio palube
q qt qs [t/m2]
qt
qs
av 6,39 [m/s2]
- optereenje paluba koje se prenosi na uporu

- optereenje tereta
- optereenje strukture palube
- vertikalna akceleracija prema 5.5.9
Povrina poprenog presjeka upore na smije biti manja od vrijednosti dobivene prema izrazu
(DNV Pt.3 Ch.1 Sec.8 E):
A min 0,07A DK p [m2]
Slika 33. Raspored upora
Tablica 31. Dimenzije i optereenja upora

Dimenzije upore br. 1
l
[m]
9-10
8-9
7-8
6-7
5-6
2040
2160
1840
2160
2190
struk
h
t
[mm] [mm]
100
12
100
12
100
12
100
16
200
16
pojas
b
t [mm]
[mm]
200
12
200
12
200
12
200
16
300
16
Ap
Amin
2
[cm ]
36
36
36
48
80
[cm ]
13,7
18,1
22,6
27,1
31,9
acr
[kN]
[MPa]
[MPa]
54,3
72
89,7
80,5
56,9
158,3
152,3
159,1
153,6
151,9
195,4
259,1
322,9
386,6
455,3
0,343
0,472
0,564
0,524
0,375
a0,6
OK
OK
OK
OK
OK
77
Josip Andrii
4-5
3-4
2-3
1-2
2190
2190
2190
2190

200
200
200
200
16
16
16
20
300
300
300
300
16
16
16
20
80
80
80
100
36,3
41,2
46,2
50,6
519,0
589,3
659,7
723,5
64,9
73,7
82,5
72,4
151,9
151,9
151,9
174,8
0,427
0,485
0,543
0,414
OK
OK
OK
OK
Ap
2
[cm ]
266,53
266,53
266,53
266,53
Amin
2
[cm ]
8,0
15,2
22,4
29,5
F
[kN]
114,5
217,0
319,5
421,9
a
[MPa]
4,3
8,1
12
15,8
acr
[MPa]
235
235
235
235
a
0,018
0,035
0,051
0,067
a0,6
80
80
100
100
100
37,3
44,4
52,3
60,3
67,4
532,3
634,7
747,6
860,9
963,3
66,5
79,3
74,8
86,1
96,3
151,9
151,9
174,8
174,8
174,8
0,438
0,522
0,428
0,493
0,551
OK
OK
OK
OK
OK
acr
a0,6
[kN]
[MPa]
[MPa]
54,3
72
89,7
80,5
56,9
64,9
73,7
82,5
72,4
158,3
152,3
159,1
153,6
151,9
151,9
151,9
151,9
174,8
0,343
0,472
0,564
0,524
0,375
0,427
0,485
0,543
0,414
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
a0,6
9-10
8-9
7-8
6-7
5-6
4-5
3-4
2-3
1-2
l
[m]
2040
2160
1840
2160
l
[m]
2190
2190
2190
2190
2190
t [mm]
mm
1219
1219
1219
1219
struk
t
h [mm]
[mm]
200
16
200
16
200
20
200
20
200
20
7
7
7
7
pojas
b
t
[mm]
[mm]
300
16
300
16
300
20
300
20
300
20
OK
OK
OK
OK
Dimenzije upore br. 3 (jednaka upori br. 1)

l
[m]
9-10
8-9
7-8
6-7
5-6
4-5
3-4
2-3
1-2
struk
h [mm]
2040
2160
1840
2160
2190
2190
2190
2190
2190
100
100
100
100
200
200
200
200
200
t
[mm]
12
12
12
16
16
16
16
16
20
pojas
b
t
[mm]
[mm]
200
12
200
12
200
12
200
16
300
16
300
16
300
16
300
16
300
20
t
[mm]
12
12
12
16
16
16
16
16
20
pojas
b
[mm]
200
200
200
200
300
300
300
300
300
Ap
Amin
2
[cm ]
36
36
36
48
80
80
80
80
100
[cm ]
13,7
18,1
22,6
27,1
31,9
36,3
41,2
46,2
50,6
195,4
259,1
322,9
386,6
455,3
519,0
589,3
659,7
723,5

l
[m]
9-10
8-9
7-8
6-7
5-6
4-5
3-4
2-3
1-2
2040
2160
1840
2160
2190
2190
2190
2190
2190
struk
h [mm]
100
100
100
100
200
200
200
200
200
Ap
t
[mm]
12
12
12
16
16
16
16
16
20
Amin
2
[cm ]
36
36
36
48
80
80
80
80
100
[cm ]
14,0
18,8
23,6
28,4
33,5
38,3
43,6
48,9
53,6
acr
[kN]
[MPa]
[MPa]
55,7
74,7
93,6
84,5
59,9
68,4
77,8
87,3
76,6
158,3
152,3
159,1
153,6
151,9
151,9
151,9
151,9
174,8
200,5
268,8
337,1
405,4
478,9
547,2
622,5
698,0
766,3
0,352
0,49
0,588
0,55
0,394
0,45
0,512
0,574
0,438
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
Slika 34. Dimenzije upore 1, 3 i 4 te upore br. 2
78
Josip Andrii
5.6 Vlastita masa broda

Proraun vlastite mase broda kao i poloaj teita vlastite mase broda predstavlja jedan od
nesigurnijih brodograevnih prorauna. Naime, masa broda se u svim fazama projektiranja
moe samo procijeniti, a tek na pokusu nagiba se moe utvrditi njezin stvarni iznos. Poznavanje
mase lakog broda kao i poloaja teita svakako je neophodno jer temeljni prorauni stabiliteta,
vrstoe, nosivosti trebaju taj podatak.
Za proraun vlastite mase i teita broda koristit e se podaci o masama gradnje 428. Ti,
postojei podaci, su izmijenjeni za masu palube 6, masu feedera za smjetaj stone hrane, masu
novih tankova goriva, masu dvodna, mase glavnog stroja, mase generatora . U slijedeoj tablici
dana je ralana vlastite mase broda s iznosom mase pojedine grupe masa i poloajem teita, na
kraju je dan proraun centracije kojim se definira vlastita masa i poloaj teita vlastite mase
broda. Mase su rasporeene po glavnim grupama prema SFI ralani.
Tablica 32. Centracija
GRUPE
MASE
XG
ZG
450,000
716,000
6217,000
330,000
232,000
40,000
440,000
8425,000
4,800
27,207
84,888
165,050
119,670
30,100
80,000
79,291
9,800
8,937
12,367
12,000
29,598
11,625
16,100
12,590
21
22
23
24
25
26
27
2
KRMENI PIK
PROSTOR STROJARNICE
TERETNI PROSTOR
PRAMANI PIK
NADGRAE
OPREMA TRUPA
ZATITA (paluba protiv sklizanja)
TRUP
30
31
37
3
GROTLA I VRATA
OPREMA ZA TERET U SKLADITIMA
VENTILACIJA
OPREMA ZA TERET
31,000
623,000
99,000
753,000
61,221
74,926
77,450
74,694
23,548
15,426
28,000
17,413
40
41
43
44
45
4
STROJEVI ZA KORMILARENJE
OPREMA ZA NAVIGACIJU I KOMUNIKACIJU
OPREMA ZA SIDRENJE I VEZ
OPREMA ZA POPRAVLJANJE I ODRAVANJE
OPREMA ZA PODIZANJE U STROJARNICI
BRODSKA OPREMA
95,000
8,000
160,000
18,000
12,000
293,000
24,482
152,500
120,637
33,500
28,400
81,200
7,547
30,500
17,000
10,000
13,600
13,734
50
51
52
53
54
55
56
57
58
5
OPRMA ZA SPAAVANJE
IZOLACIJA, VRATA
POKROV UNUTARNJIH PALUBA
POKROV VANJSKIH PALUBA
NAMJETAJ, INVENTAR
KUHINJA, PEGLAONICA, SUIONICA
DIZALA I TRANSPORTNA OPREMA ZA POSADU
VENTILACIJA I KLIMA
SANITARNI SISTEMI
OPREMA ZA POSADU
20,000
80,000
50,000
5,000
10,000
20,000
4,000
25,000
15,000
229,000
127,000
149,950
149,950
86,800
152,500
145,700
118,500
152,500
150,800
146,092
28,200
28,000
27,000
27,000
27,200
24,600
15,000
26,000
24,000
26,738
60
63
64
65
DIESELSKI STROJ
PRIJENOSNI SUSTAV
KOTAO
GLAVNA PROIZVODNJA EL. ENERGIJE
171,000
50,000
25,000
200,000
27,550
9,000
29,250
19,050
5,200
3,400
16,000
6,500
79
Josip Andrii
6
OSNOVNI STROJEVI
446,000
21,754
6,187
70
71
72
73
74
75
79
7
SUSTAV GORIVA
SUSTAV MAZIVOG ULJA
RASHLADNI SUSTAV
SUSTAV STLAENOG ZRAKA
ISPUNI SUSTAV
SUSTAV PARE, KONDENZATA I NAPOJNE VODE
AUTOMATSKI SUSTAVI ZA STROJEVE
SISTEMI ZA OSNOVNE STROJEVE
30,000
22,000
50,000
14,000
23,000
80,000
6,000
225,000
38,600
25,000
31,800
29,250
30,100
11,400
13,950
23,980
8,000
8,000
6,400
9,000
19,500
9,500
9,000
9,442
80
81
82
83
88
89
8
BALASTNI SUSTAV
PROTUPOARNI SUSTAV
SUSTAV ZRAKA I SONDIRANJA
HIDRAULIKI SUSTAV
ZAJEDNIKI ELEKTRINI SUSTAV
SUSTAV DISTRIBUCIJE EL. ENERGIJE
BRODSKI SISTEMI
19,000
40,000
20,000
10,000
40,000
70,000
199,000
61,300
36,050
49,650
46,250
20,750
76,600
51,529
2,000
14,500
10,000
10,000
10,000
17,000
12,603
90
91
92
9
ZAVARI
TEKUINE
REZERVA
REZERVA, TEKUINE, ZAVARI
140,000
40,000
1,000
181,000
76,000
29,250
70,000
65,635
15,000
3,000
15,000
12,348
UKUPNA MASA
Vlastita masa broda:

Uzduni poloaj teita vlastite mase broda:
Vertikalni poloaj teita vlastite mase broda:
10751,000
XT = 76,155
ZT = 12,925
WLS = 10751,0 t
XT = 76,155 m
ZT = 12,925 m
80
Josip Andrii
5.7 Dijagram raspodjele mase broda

Dijagram raspodjele mase broda dobiven je zbrajanjem pojedinih masa za pojedinu zonu
broda (izmeu poprenih pregrada) i raspodjelom po metru duljine. Podaci o raspodjeli masa
prikazani su u sljedeoj tablici, a sam dijagram izraen je u 'Excel-u'.
Tablica 33. Raspodjela mase
Krmeno rebro - FrA
Pramano rebro - FrF
QA
QF
-7
19
46
101
146
192
19
46
101
146
192
213
45,58
69,95
68,38
71,48
52,47
58,3
56,42
87,66
74,78
62,68
40,1
7,56
100
Raspodjela mase [t/m]
80
60
40
20
0
-20
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
220
Rebro br.
Slika 35. Dijagram raspodjele mase broda
81
Josip Andrii
5.8 Stabilitet
U ovom poglavlju obradit e se prorauni stabiliteta u oteenom i neoteenom stanju. To
su osnovni prorauni u fazi projektiranja broda koji podlijeu odobrenju registra prema kojem se
brod gradi, a pri tom moraju bit zadovoljeni strogi kriteriji definirani od strane IMO-a
(International Maritime Organisation) i SOLAS-a (International Convention for the Safety of
Life at Sea, 1974). Svi podaci izneseni u ovom poglavlju ulaze u 'Knjigu trima i stabiliteta' koja
se mora uvati na brodu i u skladu s kojom brod smije ploviti, a za provjerena stanja krcanja.
U prvom dijelu ovog poglavlja obradit e se stabilitet broda u oteenom stanju. U tom
dijelu je potrebno predvidjeti mogua oteenja broda po zonama. Zone na brodu predstavljaju
podruja omeena nepropusnim pregradama. Potrebno je vidjeti da li u sluajevima oteenja
brod zadovoljava kriterije definirane propisima [10] i da li zadovoljava zahtijevani indeks
pregraivanja. Postignuti indeks pregraivanja, pri tom, mora biti vei od zahtijevanog. Osim
toga potrebno je odrediti minimalne poetne metacentarske visine za pojedine gazove s obzirom
na zahtijevane kriterije. Minimalne poetne metacentarske visine odreuju se za kriterije
stabiliteta u neoteenom stanju i za kriterije stabiliteta u oteenom stanju, pri tom poetna
metacentarska visina broda za pojedini gaz mora biti vea od najvee minimalne zahtijevane,
bez obzira da li je to po kriterijima stabiliteta u neoteenom ili oteenom stanju.
U drugom dijelu poglavlja obradit e se stabilitet broda u neoteenom stanju. Potrebno je
definirati sva stanja krcanja kojima e predvieni projekt ploviti i za ta stanja provesti proraun.
Rezultati prorauna moraju zadovoljiti sve kriterije za stabilitet broda u neoteenom stanju koji
e kasnije biti navedeni. Rezultati prorauna e sadravati podatke o istisnini, gazu, optereenju
(smine sile i momenti savijanja), polugama stabiliteta, itd. za svako pojedino stanje krcanja.
Slijedea skica pokazuje oznake koje e se primjenjivati u ovom poglavlju za definiranje
pojedinih veliina.
Slika 36. Skica oznaka veliina za proraun stabiliteta
M
G
F
- popreni metacentar
- teite masa broda
- teite istisnine
82
Josip Andrii
MG
GG'
MG'
KG
KG'
KN
G'Z
- metacentarska visina
- korekcija zbog efekta slobodnih povrina
- metacentarska visina korigirana za efekt slobodnih povrina
- vertikalna udaljenost teita masa
- vertikalna udaljenost teita masa korigirana za efekt slobodnih povrina
- ordinata S-krivulja
- poluga stabiliteta
5.8.1 Stabilitet broda u oteenom stanju i pregraivanje

Prema [10] brod u sluaju oteenja mora posjedovati zadovoljavajui stabilitet.
Proraun stabiliteta za brod u oteenom stanju potrebno je provesti za tri gaza:
1. deepest subdivisiom draught (ds) najvei projektni gaz
2. light service draught (dl) minimalni gaz pri kojem brod ima dovoljni stabilitet
ili zagaaj (laki brod + 10% balasta
3. partial subdivision draught (dp) djelomini gaz prema [10]
Prilikom oteenja (probijanja vanjske oplate) dolazi do prodora vode u trup broda. S
obzirom da je brod podijeljen na vodonepropusne zone, u ovom sluaju poprenim
vodonepropusnim pregradama i palubom, prodor vode e, za pojedini tip oteenja, biti
ogranien. Nakon oteenja i prodora vode, brod mora posjedovati zadovoljavajui stabilitet u
skladu s kriterijima stabiliteta u oteenom stanju. Kriteriji stabiliteta u oteenom stanju
definirani su SOLAS propisima, meutim propisi se mijenjanju pa brodovi koji e se poeti
graditi nakon 1. sijenja 2009, morat e zadovoljiti nove propise definirane prema [10]. Kriteriji
stabiliteta u oteenom stanju prema novim propisima glase:
1. granina linija, koju ine otvori iznad vodonepropusne palube (palube nadvoa),
moraju biti iznad vodne linije;
2. maksimalni GZ (poluga stabiliteta) od 0,12 m u podruju od 0 do 50;
3. pozitivni GZ u podruju od 16;
4. kut nagiba ne smije biti vei od 25.
Granina linija, ispod koje mora biti vodna linija u zavrnoj fazi naplavljivanja, definirana je
tokama koje predstavljaju otvore iznad 6. palube, tj. iznad palube nadvoa. Koordinate toaka
koje opisuju graninu liniju prikazane su u sljedeoj tablici.
Tablica 34. Toke granine linije naplavljivanja
Toka br.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Rebro br.
0
151
19
51
101
151
181
197
41
Y - koord.
15,550
15,550
14,550
15,550
15,550
15,550
15,550
15,550
14,550
Z - koord.
14,530
14,530
15,300
16,300
15,300
15,300
17,700
20,200
25,300
83
Josip Andrii
Sljedei tankovi i prostori ulaze u proraun stabiliteta u oteenom stanju. Numeracija

odjeljaka odgovara numeraciji na nacrtu u Prilogu.
Tablica 35. Odjeljci koji ulaze u proraun stabiliteta u oteenom stanju
Broj
odijeljka
1
2
43
3
4
5
6
7
17
8
9
10
11
12
13
14
16
15
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
31
32
33
34
35
36
37
38
40
41
42
64
65
67
68
69
71
72
Ime odijeljka
Fore Peak WB
Dung Transver Tank
Fresh W.Tk SB
Fresh W.Tk PS
Fresh W.Tk Fore
DB Tk No2 SB WB/FW
DB Tk No2 PS FW/WB
DB Tk No2 C FW/WB
DB Tk No3 SB FW/WB
DB Tk No3 PS FW/WB
DB Tk No3 C FW
Fresh W Coll Tk Aft
Feed Water Tk
Bunker Tank SB HFO
Bunker Tank PS HFO
HFO Low Sulphur Tk
HFO Settling Tk No1
HFO Daily Tk No1
HFO Daily Tk LS
HFO Overflow Tk
FO/LO Drain Tk
HFO Daily Tk No2
HFO Settling Tk No2
DO Storage Tk SB
DO Service Tk AMSA
M.E.Cyl.Oil St.Tk
A.Eng.L.Oil Stor.Tk
M.Eng.L.O.Circ.Tk
Renovating L.Oil Tk
Stern T.L.O.Drain Tk
Bilge Water Coll.Tk
Drain/Sludge Tk
Holding Tank
Fooder silos SB
Fooder silos PS
After void
Engine Room No2
Fodder Machinery Space
Domestic Eq. Space
Bosunus Store
FRA
FRF
No
192
176
166
146
146
8
-7
-7
186
101
101
101
56
56
56
31
No
213
183
176
166
166
19
1
1
190
145
145
145
101
101
101
36
26
46
46
46
46
46
46
37
32
7
15
7
3
21
23
29
56
56
56
50
50
50
46
37
15
19
19
7
23
26
32
21
19
32
31
43
30
21
46
36
176
146
146
-5
-7
145
176
192
181
176
176
19
19
178
192
213
Volumen
m3
493,0
422,9
74,0
262,6
262,6
64,8
82,9
82,9
16,7
290,2
290,2
726,4
349,3
349,3
732,4
30,4
29,6
11,8
827,0
842,9
141,8
47,8
31,9
31,9
28,8
8,3
20,1
29,1
91,2
29,9
20,5
31,7
7,2
7,4
16,1
57,8
8,3
46,9
13,0
12,1
55,4
2584,5
2584,5
1574,0
927,9
468,6
1104,2
870,5
Udaljenost teita od
LPP/2
osnovice
CL-a
m
m
m
79,89
9,541
0,000
65,26
6,722
-0,039
57,75
0,000
0,000
45,57
2,255
3,643
45,57
2,255
-3,634
-73,44
3,333
0,000
-84,44
10,445
7,995
-84,44
10,445
-7,995
71,67
13,203
-6,176
13,12
1,342
7,914
13,12
1,342
-7,914
17,24
1,096
0,000
-17,48
1,341
8,189
-17,48
1,341
-8,189
-20,10
1,094
0,000
-58,58
8,008
-7,851
72,41
13,266
6,081
-63,79
8,294
7,009
-43,61
7,534
8,011
-43,66
7,553
-5,947
-43,68
1,037
0,000
-46,03
8,540
-1,125
-46,03
8,540
0,750
-46,03
8,540
2,250
-52,92
1,206
-3,172
-58,22
1,270
-2,674
-75,58
11,003
9,580
-72,29
10,788
7,889
-74,93
10,826
7,891
-79,80
10,405
7,989
-68,55
10,441
-10,292
-66,42
10,392
-10,280
-69,83
7,450
0,000
-69,83
10,390
-6,750
-55,38
1,096
0,000
-65,21
1,120
0,000
-70,23
1,134
0,000
-53,04
1,213
3,164
-59,20
8,338
-6,822
-74,38
8,246
0,000
64,34
13,086
-8,071
48,41
10,239
5,629
48,41
10,239
-5,629
-79,33
11,686
-1,633
-78,63
11,300
0,000
47,90
3,305
0,000
69,70
10,844
0,247
80,75
17,257
0,000
84
Josip Andrii
U sljedeoj tablici dan je popis svih pretpostavljenih sluaja oteenja po zonama sa

popisom odjeljaka za koje se pretpostavlja da e biti naplavljeni u pojedinom sluaju. Prvi
broj u numeraciji pojedinih sluajeva oznaava zonu oteenja, drugi broj govori da li se
oteenje preko protee preko jedne (1) zone ili preko dvije (2) zone. Trei broj u
numeraciji, u koliko postoji govori da se u tom sluaju pretpostavlja manje oteenje.
Naime, moe se dogoditi da sluaj u kojem se ne oteuju svi odjeljci u pojedinoj zoni, daje
loije rezultate nego u sluaju da se naplave svi odjeljci. To se dogaa kada se naplave npr.
samo gornji odjeljci u pojedinoj zoni pri emu dolazi do porasta teita sustava po visini to
moe znaajno naruiti stabilitet broda. Prije same tablice sa sluajevima oteenja dana je
tablica naplavljivosti pojedinih odjeljaka prema [10].
Tablica 36. Naplavljivost
Prostor
Naplavljivost
Zalihe
0,6
Nastambe
0,95
Strojarnica
0,85
Suhi prostor
0,95
Prostor za tekuine
0 ili 0,95*
*Prema tome koji je zahtjev stroi
Tablica 37. Naplavljivost teretnih prostora
Prostor
Skladita za suhi teret
Prostori za kontejnere
Ro-ro prostori
Tekui tereti
Naplavljivost
na gazu ds
0,7
0,7
0,9
0,7
Naplavljivost
na gazu dp
0,8
0,8
0,9
0,8
Naplavljivost
na gazu dl
0,95
0,95
0,95
0,95
Tablica 38. Sluajevi oteenja
DAMAGE CASE NO
HEELING DIRECTION
Broj odijeljka
57
63
60
6
28
29
68
11.00
SB
Naplavljivost
0,950
0,900
0,850
0,950
0,950
0,950
0,850
DAMAGE CASE NO
HEELING DIRECTION
Broj odijeljka
67
63
60
6
28
Ime odijeljka
After Void
Hold No
Engine Room
Fresh W.Tk SB
DO Storage Tk SB
DO Service Tk AMSA
Engine Room NO 2
12.00
SB
Naplavljivost
0,950
0,900
0,850
0,950
0,950
Ime odijeljka
After Void
Hold No
Engine Room
Fresh W.Tk SB
DO Storage Tk SB
85
Josip Andrii

0,950
0,850
0,950
0,950
0,950
0,950
0,950
0,950
0,950
0,950
0,950
29
68
36
38
35
20
18
22
23
40
15
DAMAGE CASE NO
HEELING DIRECTION
Broj odijeljka
60
63
36
38
35
20
18
22
23
40
15
21.00
SB
Naplavljivost
0,850
0,900
0,950
0,950
0,950
0,950
0,950
0,950
0,950
0,950
0,950
DAMAGE CASE NO
HEELING DIRECTION
Broj odijeljka
60
63
18
22
23
40
15
SB
DAMAGE CASE NO
Broj odijeljka
61
11
13
20
18
Ime odijeljka
Engine Room
Hold No
Bunker Tank SB HFO
HFO Daily Tk No1
HFO Daily Tk LS
Feed Water Tk
31.00
SB
Naplavljivost
0,900
0,950
0,950
0,950
0,950
DAMAGE CASE NO
Ime odijeljka
Engine Room
Hold No
Renovating L.Oil Tk
Bilge Water Coll.Tk
M.Eng.L.O.Circ.Tk
HFO Low Sulphur Tk
Bunker Tank SB HFO
HFO Daily Tk No1
HFO Daily Tk LS
Feed Water Tk
211.00
Naplavljivost
0,850
0,900
0,950
0,950
0,950
0,950
0,950
HEELING DIRECTION
DO Service Tk AMSA
Engine Room NO 2
Renovating L.Oil Tk
Bilge Water Coll.Tk
M.Eng.L.O.Circ.Tk
HFO Low Sulphur Tk
Bunker Tank SB HFO
HFO Daily Tk No1
HFO Daily Tk LS
Feed Water Tk
Ime odijeljka
Hold No3
DB Tk No3 SB FW/WB
DB Tk No3 C FW
HFO Low Sulphur Tk
Bunker Tank SB HFO
311.00
86
Josip Andrii

HEELING DIRECTION
Broj odijeljka
61
18
SB
Naplavljivost
0,900
0,950
DAMAGE CASE NO
HEELING DIRECTION
Broj odijeljka
62
8
10
41.00
SB
Naplavljivost
0,900
0,950
0,950
DAMAGE CASE NO
HEELING DIRECTION
Broj odijeljka
62
SB
DAMAGE CASE NO
Broj odijeljka
64
65
3
43
69
16
SB
DAMAGE CASE NO
Broj odijeljka
64
65
3
16
SB
DAMAGE CASE NO
Broj odijeljka
72
71
1
2
Ime odijeljka
Fooder silos SB
Fooder silos PS
Dung Transver Tank
Fodder Machinery Space
511.00
Naplavljivost
0,950
0,950
0,950
0,950
HEELING DIRECTION
Ime odijeljka
Hold No2
51.00
Naplavljivost
0,950
0,950
0,950
0,950
0,850
0,950
HEELING DIRECTION
Ime odijeljka
Hold No2
DB Tk No2 SB WB/FW
DB Tk No2 C FW/WB
411.00
Naplavljivost
0,900
HEELING DIRECTION
Ime odijeljka
Hold No3
Bunker Tank SB HFO
Ime odijeljka
Fooder silos SB
Fooder silos PS
61.00
SB
Naplavljivost
0,600
0,950
0,950
0,950
Ime odijeljka
Bosunus Store
Domestic Eq. Space
Fore Peak WB
87
Josip Andrii
Slika 37. Podjela broda na zone
88
Josip Andrii
U sljedeim tablicama dani su rezultati prorauna stabiliteta u oteenom stanju prema

prije definiranim kriterijima, a za tri gaza (maksimalni gaz, parcijalni gaz i laki gaz) odnosno za
pojedine sluajeve oteenja. Za svaki gaz dana je najprije tablica sa minimalnim zahtievanim
metacentarskim visinama za svaki pojedini kriterij stabiliteta u oteenom stanju, a zatim tablica
s rezultatima prorauna.
Stabilitet u oteenom stanju za gaz ds = 8,461 m
Tablica 39. Minimalne metacentarske visine za gaz ds
Gaz ds = 8,461 m
Sluaj oteenja Nagib* Kritino stanje Min GM
Max KG
11.00
SB
4/4
0,877
13,504
12.00
SB
4/4
1,786
12,595
21.00
SB
4/4
0,239
14,142
211.00
SB
4/4
0,299
14,082
31.00
SB
2/4
0,397
13,984
311.00
SB
2/4
0,450
13,932
41.00
SB
2/4
0,267
14,114
411.00
SB
3/4
0,370
14,011
51.00
SB
4/4
-0,333
14,714
511.00
SB
4/4
-0,170
14,551
61.00
SB
0/4
-0,696
15,077
*SB = starboard heeling; P = portside heeling; S = symetrical
GM1
0,000
1,430
0,000
0,000
0,046
0,123
0,108
0,133
0,000
0,000
0,000
GM2
0,877
1,726
0,239
0,299
0,338
0,421
0,201
0,370
0,000
0,000
0,000
GM3
0,560
1,786
0,143
0,184
0,397
0,450
0,267
0,318
0,000
0,000
0,000
GM4
0,000
1,361
0,000
0,000
0,041
0,117
0,000
0,045
0,000
0,000
0,000
Tablica 40. Proraun stabiliteta u oteenom stanju za gaz ds

Gaz ds = 8,461 m
Sluaj
oteenja
11.00
SB
Kut
nagiba
0,00
12.00
SB
13,93
-3,21
0,56
0,065
10,88
1,786
12,595
0,779
13,571
4,851
21.00
SB
3,39
2,99
5,34
0,631
36,61
0,239
14,142
1,000
10,591
7,379
211.00
SB
3,39
3,20
5,41
0,612
36,61
0,299
14,082
1,000
10,385
7,469
31.00
SB
4,76
1,17
2,18
0,535
31,43
0,397
13,984
1,000
12,021
9,693
311.00
SB
3,52
1,99
2,96
0,500
31,44
0,450
13,932
1,000
11,562
9,523
Nagib
Uron
palube*
3,58
Uron
otvora**
6,28
Max
GZ
0,359
Raspon u
stupnjevima
34,46
Min
GM
0,877
Max
KG
13,504
s
konani***
1,000
Gaz krma
10,948
Gaz pramac
6,971
41.00
SB
2,17
1,54
2,31
0,877
37,83
0,267
14,114
1,000
8,454
13,710
411.00
SB
0,00
2,59
3,36
0,753
40,00
0,370
14,011
1,000
8,430
13,114
51.00
SB
1,67
3,29
4,06
1,065
38,33
0,000
14,381
1,000
6,784
12,120
511.00
SB
1,94
3,69
4,46
0,989
38,06
0,000
14,381
1,000
7,145
11,370
61.00
SB
0,00
5,33
6,10
1,314
40,00
0,000
14,381
1,000
7,791
9,669
* razlika izmeu vodne linije i visine palube za pojedini sluaj; negativan predznak znai da je paluba uronjena
** razlika izmeu vodne linije i visine otovra za pojedini sluaj; negativan predznak znai da je otovor uronjen
*** prema [10], odnosi se na vjerojatnost prebroenja nakon naplavljivanja odjeljka ili grupe odjeljaka koji se promatraju, ukljuuje
efekt bilo kakvog horizontalng pregraivanja
Kao najgori sluaj oteenja za maksimalni gaz pokazao sluaj oteenja 12.00. U tom
sluaju nisu zadovoljeni 2. i 3. kriterij (6. i 7. stupac u gornjoj tablici). To rezultira smanjenom
vjerojatnou prebroivanja nakon oteenja (s) koji e na kraju ui u proraun postignutog
faktora pregraivanja. U koliko taj faktor bude vei od zahtijevanog, uvjeti koje trae propisi e
ipak biti zadovoljeni.
Za ovaj sluaj promatrat e se krivulja poluga stabiliteta kako bi se vidjelo da li su
zadovoljeni kriteriji stabiliteta u oteenom stanju.
89
Josip Andrii
Tablica 41. Poluge stabiliteta u oteenom stanju za gaz ds

Poluge stabiliteta u oteenom stanju [m], gaz ds = 8,461 m, poetni GM = 1,562 m
Kut nagiba []
Poetno stanje
Stanje naplavljivanje br.1
0,1
0,003
-0,012
3,0
0,084
0,090
6,0
0,182
0,204
10,0
0,335
0,372
15,0
0,561
0,604
20,0
0,814
0,862
25,0
1,070
1,113
30,0
1,221
1,226
40,0
1,002
0,937

-0,035
-0,071
0,095
0,090
0,235
0,243
0,418
0,432
0,658
0,646
0,909
0,878
1,122
1,077
1,197
1,116
0,876
0,789
Konano stanje naplavljivanja
-0,147
-0,148
-0,195
-0,115
0,024
0,064
-0,005
-0,180
-0,716
Poluge stabiliteta G'Z [m]
fg
0,300
0,200
0,100
0,000
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
40,0
45,0
GM2
0,000
0,355
0,000
0,000
0,087
0,443
0,000
0,194
0,000
0,000
0,000
GM3
0,000
0,222
0,000
0,000
0,181
0,461
0,115
0,349
0,000
0,000
0,000
Kutevi nagiba []
Slika 38. Poluge stabiliteta u oteenom stanju za sluaj 12.00 na gazu ds = 8,461 m
Stabilitet u oteenom stanju za gaz dp = 7,089 m

Tablica 42. Minimalne metacentarske visine za gaz dp
Gaz dp = 7,089 m
Max KG
11.00
SB
4/4
-0,135
14,448
12.00
SB
4/4
0,355
13,958
21.00
SB
4/4
-0,545
14,857
211.00
SB
4/4
-0,406
14,719
31.00
SB
3/4
0,181
14,132
311.00
SB
3/4
0,461
13,852
41.00
SB
3/4
0,145
14,167
411.00
SB
3/4
0,349
13,963
51.00
SB
4/4
-0,669
14,981
511.00
SB
4/4
-0,426
14,739
61.00
SB
0/4
-0,908
15,221
GM1
0,000
0,069
0,000
0,000
0,000
0,111
0,145
0,285
0,000
0,000
0,000
GM4
0,000
0,068
0,000
0,000
0,000
0,142
0,000
0,185
0,000
0,000
0,000
90
Josip Andrii
Tablica 43. Proraun stabiliteta u oteenom stanju za gaz dp

Gaz ds = 7,089 m
Sluaj
oteenja
11.00
SB
Kut
nagiba
0,27
12.00
SB
4,01
3,29
6,19
0,627
35,99
0,355
13,958
1,000
10,121
5,281
21.00
SB
3,19
4,28
6,79
1,092
36,81
0,000
14,313
1,000
9,366
5,811
211.00
SB
3,29
4,50
6,84
1,039
36,71
0,000
14,313
1,000
9,114
5,930
31.00
SB
5,32
2,21
3,28
0,758
34,68
0,181
14,132
1,000
10,812
7,823
311.00
SB
3,84
3,12
4,14
0,555
36,16
0,461
13,852
1,000
10,339
7,618
Nagib
Uron
palube*
5,43
Uron
otvora**
7,74
Max
GZ
0,850
Raspon u
stupnjevima
39,73
Min
GM
0,000
Max
KG
14,313
s
konani***
1,000
Gaz krma
9,031
Gaz pramac
5,898
41.00
SB
5,90
2,20
2,97
1,053
34,10
0,145
14,167
1,000
6,888
11,924
411.00
SB
0,00
4,34
5,11
0,812
40,00
0,349
13,963
1,000
6,939
11,278
51.00
SB
1,92
4,89
5,66
1,393
38,08
0,000
14,313
1,000
5,372
10,370
511.00
SB
2,26
5,35
6,12
1,262
37,74
0,000
14,313
1,000
5,850
9,462
61.00
SB
0,00
6,77
7,54
1,581
40,00
0,000
14,313
1,000
6,380
8,218
Kao najgori sluaj oteenja za djelomini gaz pokazao sluaj oteenja 311.00
Tablica 44. Poluge stabiliteta u oteenom stanju za gaz dp

Poluge stabiliteta u oteenom stanju [m], gaz dp = 7,089 m, poetni GM = 1,494 m
Kut nagiba []
Poetno stanje
0,003
-0,015
0,079
-0,059
0,165
-0,082
0,295
-0,001
0,517
0,218
0,791
0,500
1,076
0,817
1,335
1,106
1,401
1,155

-0,037
-0,073
-0,052
-0,025
-0,051
0,027
-0,014
0,104
0,114
0,206
0,348
0,359
0,646
0,571
0,889
0,667
0,822
0,454

-0,163
0,003
-0,034
0,079
0,080
0,165
0,202
0,295
0,345
0,517
0,476
0,791
0,548
1,076
0,542
1,335
0,270
1,401
30,0
35,0
fg
0,800
0,700
0,600
0,500
0,400
0,300
0,200
0,100
0,000
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
40,0
45,0
Kutevi nagiba []
Slika 39. Poluge stabiliteta u oteenom stanju za sluaj 311.00 na gazu dp =7,089m
91
Josip Andrii
Stabilitet u oteenom stanju za gaz dl = 5,031 m

Tablica 45. Minimalne metacentarske visine za gaz dl
Gaz dl = 5,031 m
Max KG
11.00
SB
0/4
0,495
15,458
12.00
SB
0/4
0,495
15,458
21.00
SB
0/4
0,495
15,458
211.00
SB
0/4
0,495
15,458
31.00
SB
3/4
1,525
14,428
311.00
SB
4/4
2,345
13,608
41.00
SB
4/4
2,003
13,950
411.00
SB
4/4
2,681
13,272
51.00
SB
4/4
0,517
15,436
511.00
SB
4/4
0,792
15,160
61.00
SB
0/4
0,495
15,458
GM1
0,012
0,072
0,085
0,111
0,930
1,680
1,618
2,143
0,245
0,520
0,001
GM2
0,495
0,495
0,495
0,495
0,992
1,841
1,045
1,812
0,517
0,792
0,495
GM3
0,119
0,141
0,119
0,258
1,525
2,345
2,003
2,681
0,313
0,577
0,119
GM4
0,012
0,072
0,085
0,111
1,392
2,256
1,886
2,587
0,245
0,520
0,001
Tablica 46. Proraun stabiliteta u oteenom stanju za gaz dl

Gaz dl = 5,031 m
Sluaj
oteenja
11.00
SB
Kut
nagiba
0,00
Uron
palube*
8,21
Uron
otvora**
10,01
Max
GZ
1,380
Raspon u
stupnjevima
40,00
Min
GM
0,495
Max
KG
15,458
s
konani***
1,000
Gaz krma
6,324
Gaz pramac
4,229
12.00
SB
1,92
6,65
9,25
1,415
38,08
0,495
15,458
1,000
7,348
3,630
21.00
SB
1,88
6,85
9,29
1,652
38,12
0,495
15,458
1,000
7,162
3,756
211.00
SB
1,63
7,43
9,48
1,504
38,37
0,495
15,458
1,000
6,651
4,056
31.00
SB
8,84
2,91
4,12
1,402
31,16
1,525
14,428
1,000
9,061
4,875
311.00
SB
13,06
2,73
3,94
0,898
26,94
2,345
13,608
1,000
7,910
4,674
41.00
SB
13,08
2,90
3,66
1,454
26,92
2,003
13,950
1,000
4,439
8,844
411.00
SB
17,85
2,35
3,09
0,969
22,15
2,681
13,272
1,000
4,169
7,575
Nagib
51.00
SB
1,42
7,87
8,64
1,751
38,58
0,517
15,436
1,000
3,910
7,063
511.00
SB
1,58
8,51
9,28
1,594
38,42
0,792
15,160
1,000
4,532
5,947
61.00
SB
0,00
9,02
9,79
1,869
40,00
0,495
15,458
1,000
4,485
5,852
Kao najgori sluaj oteenja za laki gaz pokazao sluaj oteenja 311.00
Tablica 47. Poluge stabiliteta u oteenom stanju za gaz dl

Poluge stabiliteta u oteenom stanju [m], gaz dl = 5,031 m, poetni GM = 3,134 m
Kut nagiba []
Poetno stanje
0,005
0,164
0,325
0,535
0,782
1,020
1,235
1,439
1,766
-0,013
-0,032
-0,059
-0,086
-0,011
-0,130
0,131
-0,120
0,376
0,067
0,664
0,374
0,953
0,709
1,212
1,012
1,645
1,459

-0,062
-0,160
0,005
-0,111
-0,155
0,164
-0,156
-0,128
0,325
-0,191
-0,058
0,535
-0,083
0,037
0,782
0,191
0,156
1,020
0,510
0,371
1,235
0,821
0,645
1,439
1,213
0,873
1,766
92
fg
Josip Andrii
1,200
1,100
1,000
0,900
0,800
0,700
0,600
0,500
0,400
0,300
0,200
0,100
0,000
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
40,0
45,0
Kutevi nagiba []
Slika 40. Poluge stabiliteta u oteenom stanju za sluaj 311.00 na gazu dl =5,031m
Na kraju prije samog prorauna postignutog indeksa pregraivanja, potrebno je dati

tablicu i dijagram minimalnih poetnih metacentarskih visina za kriterije stabiliteta u oteenom
stanju. Podaci e se dobiti tako da se uzmu minimalne poetne metacentarske visine za najgori
sluaj za gazove ds, dp i dl i da se napravi linearna interpolacija izmeu tih vrijednosti za ostale
gazove.
Tablica 48. Minimalne poetne metacentarske visine prema kriterijima stabiliteta u oteenom stanju s
korekcijom utjecaja slobodnih povrina
Gaz
[m]
8,461
8,4
8,3
8,2
8,1
8
7,9
7,8
7,7
7,6
7,5
7,4
7,3
7,2
7,1
7,089
7
6,9
6,8
6,7
6,6
6,5
Minimalni GM'
[m]
1,562
GAZ PRI PUNOM OPTEREENJU
1,559
1,554
1,549
1,544
1,539
1,534
1,529
1,524
1,519
1,514
1,509
1,504
1,500
1,495
1,494
PARCIJALNI GAZ
1,565
1,645
1,724
1,804
1,884
1,963
93
Josip Andrii
6,4
6,3
6,2
6,1
6
5,9
5,8
5,7
5,6
5,5
5,4
5,3
5,2
5,1
5,031
2,043
2,123
2,202
2,282
2,362
2,442
2,521
2,601
2,681
2,760
2,840
2,920
2,999
3,079
3,134
LAKI GAZ
3,5
3,0
GM' [m]
2,5
2,0
1,5
1,0
0,5
0,0
4
Gaz [m]
Slika 41. Krivulja minimalnih poetnih metacentarskih visina
Pregraivanje
Prema [10], Regulation 6:
1. Pregraivanje broda smatra se dovoljnim ako postignuti indeks pregraivanja A,
definiran prema pravilu 7 (Regulation 7), nije manji od zahtijevanog indeksa
pregraivanja R, koji je raunat u skladu s pravilom 6 (Regulation 6), i ako parcijalni
indeksi pregraivanja nisu manji od 0,5R.
2. Za sve brodove na koje se odnose zahtjevi stabiliteta u oteenom stanju ovog
poglavlja, zahtijevani stupanj pregraivanja mora biti odreen zahtijevanim
indeksom pregraivanja R. Za teretne brodove vee od 100 m duljine LS (duljina
pregraivanja):
94
Josip Andrii
R 1
128
LS 152
Prema [10], Regulation 7:

1. Postignuti indeks pregraivanja dobiva se zbrajanjem parcijalnih indeksa As, Ap i Al
koji su raunati za gazove ds, dp i dl prema slijedeem izrazu:
A p is i
pri emu su:

i - predstavlja svaki odjeljak ili grupu odjeljaka koji se razmatraju
pi - predstavlja vjerojatnost da e se naplaviti sam jedan odjeljak ili grupa odjeljaka
koji se promatraju, zanemarujui utjecaj bilo kakvog horizontalnog pregraivanja
si - predstavlja vjerojatnst prebroenja nakon naplavljivanja odjeljka ili grupe
odjeljaka koji se promatraju i uzima u obzir bio kakvo horizontalno pregraivanje
Sam proraun postignutog indeksa pregraivanja izveden je pomou aplikacije Excel.
Svi izrazi prema kojima se raunaju pojedine vrijednosti nalaze se u [10].
Tablica 49. Ulazni podaci
Ls =
B=
ds =
dl =
dp=
Jmax =
Jkn =
pk =
lmax =
L* =
lmax/Ls=
lmax/L*=
176,2
31,1
8,461
5,031
7,089
0,303
0,152
0,917
60
260
0,34051
0,23077
m
m
- duljina pregraivanja
- irina broda
m
m
m
- maksimalni gaz pri punom optereenju (100% tereta i 100%

zaliha)
- laki gaz (laki brod + 10% balasta)
- parcijalni gaz
m
m
- prema [10]
Tablica 50. Raun

J=0
bo =
11
Ls<L*
Jm =
Jk =
0,3030
0,1515
- prema [10]
b12 =
11
b11 =
-65,3400
b21 =
-7,2600
b22 =
2,2000
Oe =
25
max30, min 25
K=
1
GZmax =
0,12 <0,12
Raspon =
16 <16
S=
TRUE
TRUE
TRUE
95
Josip Andrii
ds=
8.461 m

SB
Damage
x1
x2
vm
Jn
p(x1,x2)
Jo
r(x1,x2,b)
11,00
11,00
15.55
15.55
0
0
16.8
16.8
1
-0.779
1
1
0.0953
0.0953
0.0953
0.0953
0.0680
0.0680
0.0333
0.0333
0.1783
0.1783
1.0000
1.0000
0.06795
-0.05293
12,00
15.55
43.25
0.779
0.2455
0.2455
0.2119
0.0333
0.2031
1.0000
0.16507
61,00
15.55
149.05
176.205
0.1541
0.1541
0.1224
0.0333
0.1880
1.0000
0.12244
21,00
21,00
31,00
41,00
51,00
15.55
15.55
15.55
15.55
15.55
16.8
16.8
43.25
85.75
128.25
43.25
43.25
85.75
128.25
149.05
1
-0.779
1
1
1
1
1
1
1
1
0.1501
0.1501
0.2412
0.2412
0.1180
0.1501
0.1501
0.2412
0.2412
0.1180
0.0871
0.0871
0.1741
0.1741
0.0587
0.0333
0.0333
0.0333
0.0333
0.0333
0.0443
0.0443
0.0744
0.0744
0.0337
1.0000
1.0000
1.0000
1.0000
1.0000
0.08710
-0.06785
0.17414
0.17414
0.05873
As>0.5R
dp= 7.089 m
TRUE
As=r*v*s*p
As=
0.72878
0,4As=
0.29151
SB
Damage
x1
x2
vm
Jn
p(x1,x2)
Jo
r(x1,x2,b)
12,00
61,00
15.55
15.55
0
149.05
43.25
176.205
1
1
1
1
0.2455
0.1541
0.2455
0.1541
0.2119
0.1224
0.0333
0.0333
0.2031
0.1880
1.0000
1.0000
0.21190
0.12244
31,00
41,00
51,00
15.55
15.55
15.55
43.25
85.75
128.25
85.75
128.25
149.5
1
1
1
1
1
1
0.2412
0.2412
0.1206
0.2412
0.2412
0.1206
0.1741
0.1741
0.0609
0.0333
0.0333
0.0333
0.0744
0.0744
0.0345
1.0000
1.0000
1.0000
0.17414
0.17414
0.06089
Ap>0.5R
dl= 5.031 m
TRUE
Ap=r*v*s*p
Ap=
0.74351
0,4Ap=
0.29740
SB
Damage
x1
x2
vm
Jn
p(x1,x2)
Jo
r(x1,x2,b)
12,00
61,00
15.55
15.55
0
149.05
43.25
176.205
1
1
1
1
0.2455
0.1541
0.2455
0.1541
0.2119
0.1224
0.0333
0.0333
0.2031
0.1880
1.0000
1.0000
Al=r*v*s*p
0.21190
0.12244
31,00
41,00
51,00
15.55
15.55
15.55
43.25
85.75
128.25
85.75
128.25
149.5
1
1
1
1
1
1
0.2412
0.2412
0.1206
0.2412
0.2412
0.1206
0.1741
0.1741
0.0609
0.0333
0.0333
0.0333
0.0744
0.0744
0.0345
1.0000
1.0000
1.0000
0.17414
0.17414
0.06089
Al>0.5R
TRUE
Al=
0.74351
0,2Al=
0.14870
96
Josip Andrii
Rezultat:
R 0, 61
A 0, 73762
AR
Dakle, postignuti indeks pregraivanja je postignut za sve zadane uvjete.

Na sljedeoj slici prikazane su vodne linije za pojedine sluajeve oteenja za sva tri
gore definirana gaza po rebrima. Svaka vodna linija predstavljena je jednom linijom. Pri tom se
promatra najvia vodna linija, tj. vodna linija za najgori sluaj oteenja. Ta vodna linija ne
smije prijei graninu liniju (Tablica 34) koja se nalazi iznad 6. palube. Uz vodnu liniju koja
predstavlja najgori sluaj oteenja upisana je oznaka tog sluaja oteenja. Oznaka LC3
odgovara stanju krcanja pri maksimalnom gazu dS.
Slika 42. Vodne linije za pojedine sluajeve oteenja
97
Josip Andrii
5.8.2 Stabilitet broda u neoteenom stanju

Osnovni kriteriji stabiliteta u neoteenom stanju koje brod treba zadovoljiti prema [11]
(Pt3 Ch3 Sec9), odnosno prema propisima IMO Res. A.749(18), su sljedei:
1. povrina ispod krivulje poluga ne smije biti manja od 0,055 mrad do kuta nagiba od 30;
2. povrina ispod krivulje poluga ne smije biti manja od 0,09 mrad do kuta nagiba 40 ili
do kuta naplavljivanja ako je taj kut manji od 40;
3. povrina ispod krivulje poluga izmeu kuteva nagiba 30 i 40 ili 30 i kuta
naplavljivanja (ako je taj kut manji od 40) ne smije biti manja od 0,03 mrad;
4. poluga stabiliteta treba biti najmanje 0,2 m pri kutu nagiba jednakom ili veem od 30;
5. maksimalna poluga stabiliteta trebala bi se pojaviti iznad kuta nagiba od 30, ali nikako
ispod kuta nagiba od 25;
6. poetna metacentarska visina ne smije biti manja od minimalne zahtijevane
metacentarske visine u oteenom stanju prema Tablica 48;
7. poetna metacentarska visina ne smije biti manja od 0,15 m.
Prema [4], AMSA-ina pravila dodatne zahtjeve uslijed utjecaja vjetra, pomaka stone hrane u
skladitu i pomaka stoke prikazuje na sljedei nain:
1. kut nagiba uslijed vjetra ne smije biti vei od 10;
2. povrina A (prema sljedeoj slici) ne smije biti manja od 0,018 rad + 20% povrine
(A+B);
3. potrebno je uzeti u obzir utjecaj pomaka stoke i pomaka stone hrane u skladitu (rasuti
teret).
Slika 43. Ilustracija za kriterije stabiliteta
0W
- poluga uslijed djelovanja momenta vjetra pri 0
WW1 - krivulja poluga uslijed djelovanja momenta vjetra
WL - poluga uslijed momenta zbog pomaka stoke pri 0
98
Josip Andrii
LL1 - krivulja poluga uslijed kombiniranog momenta zbog djelovanja vjetra i pomaka
stoke
LF - poluga uslijed momenta zbog pomaka stone hrane u skladitu pri 0
FF1 - krivulja poluga uslijed kombiniranog momenta zbog djelovanja vjetra, pomaka
stoke i pomaka stone hrane u skladitu
- kut nagiba uslijed vjetra
Proraun poluga uslijed djelovanja moment vjetra, pomaka stoke i pomaka stone hrane
rauna se prema slijedeim izrazima. Sami rezultati biti e prikazani kasnije za svako pojedino
stanje krcanja.
Pomak stoke:
Z
mC
Poluga nagiba pri 0
f D
pri emu su:

m
- prosjena masa ive stoke po ivotinji

Bmax A
C
17929,4 - konstanta pomaka stoke
6
Bmax = 4,6 m - maksimalna irina tora
A =23082,5 + 303,79 = 23386,3 - ukupna povrina torova (prema
Tablica 30)
f
- povrina palube po glavi stoke
D
- istisnina
Pomak stone hrane:

Y
F
Poluga nagiba pri 0
S D
pri emu su:

F
S = 1,54 m3/t
D
- moment uslijed pomaka stone hrane

- faktor skladitenja stone hrane
- istisnina
Djelovanje vjetra:
X
0,05 A H
Poluga nagiba pri 0
D
pri emu su:

P = 0,05 t/m2 - tlak vjetra prema AMSA-i
A
- bona povrina broda iznad vodne linije
H
- vertikalna udaljenost izmeu teita bone povrine broda ispod i iznad
vodne linije (prema Slika 44)
D
- istisnina
99
Josip Andrii
Kut nagiba uslijed vjetra:

Kut nagiba
X
57,3
GM
pri emu su:

GM
X
- metacentarska visina
- poluga nagiba pri 0 zbog djelovanja vjetra
Slika 44. Povrina broda izloena vjetru
Tablica 51. Povrina izloena vjetru, udaljenost izmeu teita povrina i poluga zbog djelovanja vjetra za
razliite gazove
Gaz
[m]
A
[m2]
H
[m]
X
[m]
5,0
5,1
5,2
5,3
5,4
5,5
5,6
5,7
5,8
5,9
6,0
6,1
6,2
6,3
6,4
6,5
6,6
6,7
6,8
6,9
7,0
3660
3643
3626
3608
3591
3574
3556
3539
3522
3504
3487
3469
3452
3435
3417
3400
3383
3365
3348
3331
3313
13,300
13,299
13,299
13,299
13,299
13,299
13,299
13,299
13,299
13,300
13,300
13,300
13,301
13,301
13,302
13,302
13,303
13,303
13,304
13,304
13,305
0,201
0,195
0,189
0,184
0,179
0,174
0,169
0,165
0,160
0,156
0,152
0,148
0,144
0,141
0,137
0,134
0,131
0,127
0,124
0,121
0,118
100
Josip Andrii

7,1
7,2
7,3
7,4
7,5
7,6
7,7
7,8
7,9
8,0
8,1
8,2
8,3
8,4
8,5
8,6
8,7
8,8
8,9
9,0
3296
3279
3261
3244
3227
3210
3192
3175
3158
3141
3124
3107
3090
3073
3055
3038
3021
3004
2987
2970
13,306
13,307
13,307
13,308
13,309
13,310
13,311
13,311
13,312
13,313
13,314
13,315
13,316
13,317
13,318
13,319
13,319
13,320
13,321
13,322
0,116
0,113
0,110
0,108
0,105
0,103
0,100
0,098
0,096
0,094
0,092
0,090
0,088
0,086
0,084
0,082
0,080
0,078
0,077
0,075
U sljedeoj se tablici nalaze minimalne poetne metacentarske visine za razliite gazove

prema kriterijima stabiliteta u neoteenom stanju. U 2. i 3. stupcu nalaze se minimalne
metacentarske visine, odnosno maksimalna visina teita, koji obuhvaaju sve kriterije, a u
sljedeim stupcima nalaze se minimalne metacentarske visine za svako pojedini kriterij redom
kako slijede:
1. povrina = 0,055 mrad ispod krivulje poluga u podruju od 0 do 30;
4. poluga = 0,20 m pri kutu od 20;
5. poluga stabiliteta maksimalna pri kutu ne manje od 25;
6. minimalna metacentarska visina pri 0 = 0,150 m
7. AMSA kriteriji za vjetar.
Tablica 52. Minimalne metacentarske visine prema kriterijima stabiliteta u neoteenom stanju
Gaz
[m]
MIN GM
[m]
MAX VCG
[m]
GM1
[m]
GM2
[m]
GM3
[m]
GM4
[m]
GM5
[m]
GM6
[m]
GM7
[m]
5,0
5,1
5,2
5,3
5,4
5,5
5,6
5,7
5,8
5,9
6,0
6,1
6,2
1,288
1,142
0,998
0,869
0,744
0,623
0,522
0,441
0,360
0,287
0,224
0,157
0,150
14,684
14,693
14,705
14,718
14,728
14,734
14,734
14,718
14,702
14,683
14,667
14,655
14,582
0,598
0,530
0,468
0,416
0,356
0,294
0,248
0,193
0,136
0,086
0,044
-0,007
-0,058
0,633
0,544
0,458
0,385
0,308
0,230
0,166
0,100
0,032
-0,029
-0,080
-0,136
-0,193
0,629
0,513
0,394
0,294
0,193
0,094
0,006
-0,075
-0,157
-0,233
-0,296
-0,359
-0,423
0,697
0,585
0,473
0,375
0,276
0,178
0,092
0,007
-0,079
-0,160
-0,229
-0,301
-0,375
0,498
0,300
0,090
-0,033
-0,135
-0,237
-0,328
-0,414
-0,501
-0,584
-0,653
-0,723
-0,795
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
1,288
1,142
0,998
0,869
0,744
0,623
0,522
0,441
0,360
0,287
0,224
0,157
0,150
101
Josip Andrii
6,3
6,4
6,5
6,6
6,7
6,8
6,9
7,0
7,1
7,2
7,3
7,4
7,5
7,6
7,7
7,8
7,9
8,0
8,1
8,2
8,3
8,4
8,5
8,6
8,7
8,8
8,9
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,235

14,518
14,454
14,390
14,336
14,288
14,238
14,193
14,160
14,124
14,091
14,070
14,048
14,030
14,019
14,017
14,011
14,010
14,029
14,040
14,059
14,098
14,147
14,181
14,238
14,320
14,383
14,380
-0,094
-0,137
-0,180
-0,216
-0,248
-0,284
-0,318
-0,340
-0,368
-0,395
-0,411
-0,427
-0,444
-0,462
-0,463
-0,471
-0,479
-0,468
-0,461
-0,451
-0,424
-0,386
-0,361
-0,316
-0,247
-0,195
-0,125
-0,233
-0,277
-0,321
-0,357
-0,388
-0,420
-0,450
-0,467
-0,489
-0,509
-0,516
-0,523
-0,530
-0,533
-0,522
-0,515
-0,508
-0,480
-0,457
-0,430
-0,385
-0,330
-0,287
-0,224
-0,136
-0,068
0,019
-0,470
-0,514
-0,559
-0,596
-0,625
-0,652
-0,678
-0,688
-0,701
-0,712
-0,709
-0,703
-0,697
-0,682
-0,656
-0,631
-0,605
-0,554
-0,508
-0,456
-0,383
-0,297
-0,222
-0,127
0,001
0,106
0,235
-0,432
-0,489
-0,546
-0,599
-0,642
-0,684
-0,726
-0,750
-0,781
-0,809
-0,823
-0,831
-0,843
-0,844
-0,834
-0,823
-0,813
-0,777
-0,744
-0,708
-0,650
-0,578
-0,515
-0,434
-0,318
-0,225
-0,108
-0,850
-0,904
-0,959
-1,009
-1,050
-1,092
-1,133
-1,157
-1,188
-1,216
-1,231
-1,241
-1,255
-1,259
-1,253
-1,246
-1,241
-1,211
-1,185
-1,156
-1,108
-1,047
-0,998
-0,932
-0,837
-0,719
-0,477
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
0,150
Ako se dobivene vrijednosti minimalnih metacentarskih visina usporede sa minimalnim

metacentarskim visinama prema kriterijima za stabilitet broda u oteenom stanju (Tablica 48),
vidljivo je da su minimalne poetne metacentarske visine prema Tablica 48 vee pa njih treba
uzeti u obzir prilikom razmtranja pojedinih stanja krcanja.
U sljedeoj tablici se nalaze podaci vezani uz hidrostatiku projektiranoga broda. Podaci
su dani u ovisnosti o gazu za TRIM = 0, a za gaz broda na uzdunom poloaju teita vodne
linije.
DISPL
TPCM
MCT/CM
LCB
LCF
KMT
KML
VCB
- istisnina
- jedinini zagaaj
- jedinini moment trima
- uzduni poloaj teita istisnine
- uzduni poloaj teita vodne linije
- visina poprenog metacentra
- visina uzdung metacentra
- visina teita istisnine
102
Josip Andrii
Tablica 53. Hidrostatika

TRIM = 0
GUSTOA = 1,025
Gaz
DISPL
[m]
[t]
5,016
12120,5
5,116
12427,3
5,216
12735,7
5,316
13045,4
5,416
13356,6
5,516
13669,2
5,616
13983,1
5,716
14298,5
5,816
14615,2
5,916
14933,4
6,016
15252,9
6,116
15573,8
6,216
15896,1
6,316
16219,9
6,416
16545,1
6,516
16871,7
6,616
17199,8
6,716
17529,4
6,816
17860,7
6,916
18193,6
7,016
18528,3
7,116
18864,8
7,216
19203,3
7,316
19543,8
7,416
19886,5
7,516
20231,6
7,616
20579,2
7,716
20929,8
7,816
21283,3
7,916
21640,9
8,016
22002,5
8,116
22368,2
8,216
22738,2
8,316
23112,4
8,416
23490,9
8,516
23874,0
8,616
24261,7
8,716
24654,2
8,816
25051,3
8,916
25453,0
9,016
25859,4
9,116
26270,4
9,216
26686,4
9,316
27107,7
9,416
27534,1
9,516
27965,1
9,616
28400,1
9,716
28838,9
9,816
29280,7
9,916
29725,2
TPCM
[t/cm]
30,616
30,760
30,904
31,046
31,187
31,327
31,465
31,605
31,745
31,884
32,022
32,162
32,304
32,447
32,589
32,735
32,885
33,044
33,208
33,379
33,553
33,748
33,949
34,156
34,389
34,633
34,900
35,174
35,547
35,964
36,364
36,785
37,206
37,630
38,078
38,539
39,009
39,482
39,945
40,403
40,863
41,339
41,868
42,401
42,874
43,305
43,700
44,036
44,321
44,589
MCT/CM
[tm/cm]
217,37
218,76
220,13
221,52
222,88
224,21
225,56
226,95
228,34
229,73
231,06
232,44
233,92
235,39
236,78
238,34
239,97
241,96
244,10
246,50
249,01
252,23
255,68
259,32
263,75
268,58
274,13
279,72
289,27
300,65
311,50
322,93
334,38
345,92
358,21
370,87
383,83
396,96
409,77
422,42
435,13
448,35
463,18
478,07
491,05
502,85
513,79
522,56
529,71
536,36
LCB
[m]
-1,681
-1,649
-1,618
-1,590
-1,563
-1,539
-1,517
-1,497
-1,479
-1,463
-1,449
-1,438
-1,430
-1,423
-1,420
-1,419
-1,420
-1,425
-1,432
-1,441
-1,452
-1,465
-1,479
-1,495
-1,513
-1,534
-1,557
-1,583
-1,614
-1,652
-1,696
-1,747
-1,805
-1,870
-1,940
-2,017
-2,099
-2,188
-2,283
-2,382
-2,487
-2,595
-2,709
-2,828
-2,951
-3,077
-3,205
-3,333
-3,460
-3,584
LCF
[m]
-0,356
-0,376
-0,399
-0,433
-0,474
-0,524
-0,580
-0,638
-0,703
-0,778
-0,859
-0,959
-1,054
-1,171
-1,304
-1,443
-1,590
-1,725
-1,861
-1,987
-2,110
-2,236
-2,348
-2,464
-2,622
-2,797
-3,007
-3,217
-3,637
-4,141
-4,595
-5,072
-5,539
-5,994
-6,475
-6,962
-7,447
-7,926
-8,372
-8,796
-9,213
-9,636
10,124
10,600
10,972
11,280
11,533
11,692
11,775
11,831
KMT
[m]
15,941
15,808
15,682
15,562
15,447
15,337
15,232
15,133
15,040
14,952
14,869
14,791
14,717
14,648
14,584
14,525
14,470
14,419
14,373
14,331
14,293
14,259
14,230
14,204
14,183
14,167
14,156
14,149
14,147
14,150
14,157
14,173
14,195
14,223
14,263
14,313
14,373
14,443
14,518
14,601
14,695
14,805
14,950
15,112
15,258
15,388
15,504
15,593
15,654
15,705
KML
[m]
298,73
293,32
288,12
283,16
278,37
273,74
269,30
265,10
261,05
257,15
253,33
249,68
246,29
242,99
239,73
236,74
233,90
231,50
229,32
227,42
225,68
224,59
223,72
223,03
222,98
223,24
224,05
224,84
228,63
233,66
238,09
242,75
247,25
251,62
256,33
261,10
265,88
270,57
274,86
278,86
282,73
286,75
291,59
296,27
299,61
302,09
303,97
304,51
304,09
303,38
VCB
[m]
2,816
2,871
2,927
2,982
3,037
3,092
3,147
3,202
3,258
3,313
3,368
3,423
3,479
3,534
3,589
3,645
3,700
3,756
3,811
3,867
3,922
3,978
4,034
4,090
4,146
4,203
4,259
4,316
4,373
4,431
4,488
4,547
4,605
4,664
4,724
4,783
4,844
4,904
4,965
5,027
5,088
5,150
5,213
5,275
5,338
5,402
5,465
5,529
5,593
5,656
103
Josip Andrii
Podaci za KN krivulje za razliite gazove dani su u sljedeoj tablici. Za bilo koju visinu teita i
kut nagiba broda, poluga stabiliteta rauna se prema izrazu:
G' Z KN sin KG'
Tablica 54. KN vrijednosti za TRIM = 0
Gaz
[m]
5,0
5,1
5,2
5,3
5,4
5,5
5,6
5,7
5,8
5,9
6,0
6,1
6,2
6,3
6,4
6,5
6,6
6,7
6,8
6,9
7,0
7,1
7,2
7,3
7,4
7,5
7,6
7,7
7,8
7,9
8,0
8,1
8,2
8,3
8,4
8,5
8,6
8,7
8,8
8,9
9,0
Kutevi nagiba []
0,1
5
0,028
1,391
0,028
1,379
0,027
1,368
0,027
1,358
0,027
1,348
0,027
1,339
0,027
1,330
0,026
1,322
0,026
1,314
0,026
1,306
0,026
1,299
0,026
1,293
0,026
1,286
0,026
1,281
0,025
1,275
0,025
1,270
0,025
1,265
0,025
1,261
0,025
1,257
0,025
1,254
0,025
1,251
0,025
1,248
0,025
1,246
0,025
1,244
0,025
1,243
0,025
1,241
0,025
1,240
0,025
1,241
0,025
1,240
0,025
1,241
0,025
1,243
0,025
1,246
0,025
1,247
0,025
1,251
0,025
1,257
0,025
1,261
0,025
1,266
0,025
1,273
0,025
1,279
0,026
1,286
0,026
1,294
10
2,763
2,743
2,722
2,702
2,686
2,669
2,651
2,637
2,623
2,609
2,597
2,586
2,575
2,564
2,556
2,547
2,539
2,532
2,527
2,521
2,516
2,514
2,510
2,509
2,508
2,507
2,513
2,513
2,517
2,521
2,526
2,531
2,537
2,544
2,551
2,558
2,565
2,574
2,582
2,590
2,599
20
5,398
5,375
5,350
5,327
5,308
5,291
5,271
5,257
5,245
5,231
5,219
5,210
5,201
5,193
5,187
5,182
5,177
5,172
5,168
5,167
5,164
5,161
5,161
5,160
5,159
5,160
5,162
5,162
5,164
5,166
5,170
5,172
5,176
5,180
5,185
5,189
5,194
5,200
5,205
5,211
5,218
30
7,837
7,825
7,815
7,806
7,798
7,790
7,782
7,776
7,770
7,765
7,760
7,756
7,754
7,750
7,746
7,743
7,742
7,740
7,736
7,735
7,730
7,728
7,725
7,721
7,715
7,711
7,706
7,701
7,692
7,686
7,678
7,667
7,659
7,649
7,637
7,623
7,611
7,594
7,579
7,562
7,542
40
10,004
9,990
9,980
9,968
9,955
9,941
9,928
9,913
9,898
9,882
9,865
9,847
9,829
9,810
9,789
9,769
9,747
9,725
9,702
9,679
9,655
9,630
9,606
9,580
9,554
9,527
9,499
9,472
9,443
9,414
9,384
9,354
9,323
9,291
9,258
9,225
9,192
9,156
9,121
9,085
9,047
50
11,450
11,417
11,381
11,347
11,312
11,274
11,239
11,203
11,163
11,127
11,090
11,049
11,013
10,974
10,937
10,898
10,858
10,819
10,782
10,743
10,704
10,665
10,627
10,588
10,549
10,510
10,471
10,431
10,392
10,353
10,313
10,273
10,233
10,192
10,151
10,111
10,069
10,027
9,986
9,944
9,900
60
11,968
11,929
11,888
11,848
11,806
11,764
11,721
11,678
11,635
11,592
11,549
11,505
11,463
11,419
11,376
11,334
11,290
11,247
11,204
11,162
11,119
11,076
11,034
10,991
10,948
10,905
10,863
10,820
10,777
10,735
10,691
10,649
10,607
10,563
10,520
10,478
10,435
10,392
10,349
10,307
10,263
U slijedeoj tablici dane su vrijednosti dozvoljenih momenata savijanja i sminih sila za mirno
more po duljini broda. U 4. stupcu dane su negativne vrijednosti za progib pa se moe u stvari
razlikovati maksimalni i minimalni pregib. Naime, zbog velike osjetljivosti ukrepljenja paluba
na izvijanje, potrebno je sprijeiti nastajanje progiba kod kojeg se javljaju veliki tlakovi koji
nastoje izvinuti uzdunjake paluba.
104
Josip Andrii
Tablica 55. Dozvoljeni momenti savijanja i smine sile za mirno more [12]
Hogging Hogging Sagging Sagging Smine
Smine Smine Smine
Rebro br. seagoing harbour seagoing harbour
sile (+)
sile (-)
sile (+)
sile (-)
(pregib) (pregib) (progib) (progib) (seagoing) (seagoing) (harbour) (harbour)
[tm]
[tm]
[tm]
[tm]
[t]
[t]
[t]
[t]
-7
0
0
0
0
0
0
0
0
31
50663
74516
-16616
0
2599
-2222
3078
-3007
51
90520 132314
-42406
0
2426
-1988
2936
-2834
60
91743 159633
-54740
0
2243
-1886
3201
-3099
64
93782 170234
-59735
0
2273
-1927
3231
-3129
80 122324 170234
-59735
0
2497
-2436
3425
-3405
101 122324 170234
-59735
0
2559
-2559
3467
-3466
120 122324 170234
-59735
0
2518
-2518
3435
-3435
140
99898 170234
-50867
0
2283
-2650
3242
-3354
146
91743 156973
-43017
0
2263
-2854
3568
-3680
150
51070 144954
-36290
0
2569
-2946
3874
-3986
160
46381 115494
-21815
0
2192
-2579
3507
-3619
170
34659
86646
-11621
0
2192
-2579
3507
-3619
176
27625
69011
-7543
0
1570
-1876
2630
-3741
180
22936
57187
-5403
0
2548
-2803
3435
-3507
192
8970
22018
-1019
0
2875
-2977
3211
-3242
213
0
0
0
0
0
0
0
0
Prije prikaza pojedinih stanja s proraunom svih potrebnih veliina i provjere zadovoljenja
kriterija stabiliteta, dan je primjer prorauna svih veliina koje e kasnije biti prikazane u
tablicama za svako pojedino stanje.
Proraun stanja krcanja

Primjer prorauna prikazan je za stanje krcanja br. 6.
Naziv stanja krcanja: Homogeno optereenje od tereta (IMO) u dolasku.
Metoda prorauna odgovara za sva stanja krcanja.
2
2.1
Proraun nosivosti
Definiranje tankova koji sadre tekuine
Potrebno je definirati koji tankovi sadre tekuine koju vrstu tekuine sadre. Potrebno je
definirati masu i poloaj teita tankova. Uzdune poluge i momenti su pozitivni prema
pramcu i negativni prema krmi od sredine broda.
2.2
Tablica s popisom tankova

Tablica s popisom tankova nalazi se na stranicama 60-61 (Tablica 28).
105
Josip Andrii
2.3
Djelomino napunjeni tankovi

Za tankove koji su djelomino popunjeni, potrebni podaci uzimaju se iz tablice
kalibracije tankova. Tablice kalibracije ovdje nisu prikazane zbog velikog opsega, ali
potrebni podaci su uzeti u obzir u proraunu.
2.4
Definiranje tereta ive stoke

Potrebno je definirati broj, prosjenu masu i vertikalni poloaj teita stoke iznad palube.
Masa stoke po palubama dana je za pojedina stanja krcanja.
2.5
Tablica s popisom ive stoke

Tablica 30 daje popis svih torova po palubama s povrinom koju obuhvaaju.
Predviena prosjena masa jedne ivotinje je 470 kg. Prema AMSA-inim propisima [4],
minimalna povrina po glavi goveda za prosjenu masu od 470 kg je 1,688 m2 iste
povrine tora. Ovi podaci su uzeti u obzir prilikom prorauna, a u tablicama za pojedina
stanja dane su ukupne mase stoke po pojedinim palubama.
2.6
Masa stone hrane

Potrebna masa stone hrane za prehranu stoke na putovanju od 19 dana pri emu se
uzimaju u obzir dodatna 3 dana rezerve definirana je brojem stoke i koliinom hrane koja
stoka dnevno pojede. Dnevna koliina hrane po grlu stoke definirana je AMSA-inim [4]
propisima. Prema Appendix 7 [4] minimalna koliina hrane po glavi stoke iznosi 2% mase
ive stoke. To znai da za pretpostavljenu masu jedinke junadi od 470 kg potrebno je
osigurati dnevno 9,4 kg hrane po glavi stoke. Za ukupnu masu stoke od 6415 t potrebno je
osigurati 2823 t hrane.
3
3.1
Proraun istisnine, VCG i LCG

Proraun momenata
Momenti se dobiju tako da se masa pomnoe s odgovarajuim krakom.
3.2
Masa broda
Masa broda preuzeta je iz tablice centracije (Tablica 32). Masa broda jednaka je =
10751,0 t.
3.3
Istisnina
Istisnina za pojedino stanje krcanja dobiva se zbrajanjem mase broda i mase nosivosti za
svako pojedino stanje: 10751,0+10695.6 = 21446.6 t.
106
Josip Andrii
3.4
VCG i LCG
Mnoenjem pojedinih masa sa krakom (vertikalnim i uzdunim krakom) dobiva se
moment. Zbrajanjem vertikalnih momenata i dijeljenjem s ukupnom masom dobiva se
vertikalni poloaj teita, a zbrajanjem uzdunih momenata i dijeljenjem s ukupno
masom dobiva se uzduni poloaj teita sustava.
4
4.1
Korekcija za utjecaj slobodnih povrina djelomino popunjenih tankova

Djelomino popunjeni tankovi
Sljedei tankovi utjeu na poloaj teita zbog efekta slobodne povrine za stanje krcanja
br. 6:
Naziv tanka
Bunker Tank SB HFO
Bunker Tank PS HFO
HFO Daily Tk No1
HFO Daily Tk LS
HFO Daily Tk No2
DO Storage Tk SB
DO Service Tk AMSA
M.E.Cyl.Oil St.Tk
A.Eng.L.Oil Stor.Tk
M.Eng.L.O.Circ.Tk
Renovating L.Oil Tk
Fresh W.Tk SB
Fresh W.Tk PS
Fresh W Coll Tk Aft
Feed Water Tk
DB Tk No3 SB FW/WB
DB Tk No3 PS FW/WB
Bilge Water Coll.Tk
Drain/Sludge Tk
Holding Tank
UKUPNO
4.2
Specifina
teina
[t/m3]
0,96
0,96
0,96
0,96
0,96
0,86
0,86
0,9
0,9
0,9
0,9
0,9
0,9
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Moment slobodne
povrine
[tm]
2092,86
2092,86
1,15
1,15
7,38
109,07
25,17
10,14
15,21
1,72
1,72
7,67
76,59
82,92
82,92
61,64
29,7
1531,16
1531,16
41,09
14,94
4,05
84,03
7906,3
Korekcija KG-a za utjecaj slobodnih povrina

KG'
- korigirana visina teita
GG' = KG' KG
ukupni moment slobodne povrine 7906,3
GG'
0,3687 m
istisnina
21446,6
GG' = ukupni moment slobodne povrine/istisnina
107
Josip Andrii
5
5.1
Proraun stabiliteta
Podaci iz tablice za stanja krcanja
Istisnina
VCG od BL
Korekcija za utjecaj slobodne povrine GG'
5.2
Vertikalni poloaj teita sustava korigiran za utjecaj slobodne povrine

KG'
5.3
= 21446,6 t
= 12,03 m
= 0,3687 m
= KG + GG'
= 12,03 + 0,3687 = 12,399 m
Visina poprenog metacentra

Visina poprenog metcentra jednaka odreuje se na gazu na uzdunom poloaju teita
vodne linije. S obzirom da je trim u kod stanja br. 6 -1.471 m, a podaci u tablici
hidrostatike su za trim = 0, ne moemo direktno oitati vertikalni poloaj poprenog
metacentra, ali se taj utjecaj trima prilikom samog provoenja algoritma uzima u obzir.
Metacentarska visina je prema tome:
G'M = KM KG' = 2,033 m
5.4
Dijagram poluga stabiliteta
G' Z KN sin KG'
5.5
KN vrijednosti za kuteve nagiba

Vrijednosti poluga raunaju se prema gornjem izrazu, a vrijednosti KN raunaju se za
odgovarajui trim. U prije prikazanoj tablici nalaze se KN vrijednosti za trim = 0.
Kut nagiba
KN
GZ bez korekcije
GZ korigirnao
0.1
0.025
0.004
0.004
5.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
60.0
1.271 2.584 5.229 7.722 9.427 10.358 10.736
0.222 0.495 1.114 1.707 1.694 1.143 0.318
0.212 0.474 1.078 1.662 1.641 1.079 0.252
108
Josip Andrii
5.6
Krivulja poluga stabiliteta
5.7
Podaci koje je potrebno prikazati na krivulji poluga stabiliteta

a) Tangentu na krivulju poluga u ishoditu i to tako da se na kutu 1 rad (57,3 rad)
ucrta metacentarska visina i ta toka spoji s ishoditem.
b) Polugu (krak) na kojoj djeluje moment pomaka stoke Z (prema 5.8.2):
Z0
m C 0,47 17929,3
0,2328 m
f D 1,688 21446,6
Z40 0,8 Z0 0,1862 m

c) Polugu (krak) na kojoj djeluje moment pomaka stone hrane Y (prema 5.8.2):
F
5141
Y0
0,1557 m
S D 1,54 21446,6
Y40 0,8 Y0 0,1245 m

d) Polugu (krak) na kojoj djeluje moment vjetra X (prema 5.8.2):
X0
P A H 0,05 3159,4 13,311
0,098 m
D
21446,6
X40 0,8 X0 0,0784 m
109
Josip Andrii
Stanja krcanja
O ovom dijelu poglavlja dani su izlazni podaci prorauna trima, stabiliteta u uzdune vrstoe za
pojedina stanja krcanja broda. Za svako stanje dani su redom sljedei podaci:
broj i naziv stanja krcanja;
popis svih masa koje ulaze u stanje krcanja sa proraunom centracije;
gaz, trim, korigirana metacentarska visina i kut nagiba broda;
podaci za krivulju poluga stabiliteta;
vrijednosti poluga momenata uslijed pomaka stoke, ston hrane i djelovanja vjetra;
proraun traenih vrijednosti prema kriterijima stabiliteta u neoteenom stanju te
usporedba postignutih vrijednosti (actual) sa zahtijevanim vrijednostima (required);
posljednji tablini podaci obuhvaaju proraun uzdune vrstoe sa vrijednostima
sminih sila i momenata savijanja po duini broda;
na kraju je dan grafiki prikaz rezultata prorauna u obliku krivulje poluga stabiliteta sa
ucrtanim traenim vrijednostima te dijagram sminih sila i momenata savijanja.
SEAKING HYDROSTATIC SYSTEM
2008-05-13 TIME 21.29
LIVESTOCK CARRIER
CONDITION NO
1 OVO NIJE SLUAJ PLOVIDBE
=====================
Light Ship Condition
:------------------------------:------:--------:--------:------:-------:--------:------:
:
:SPECIF:
:
LCG : VCG : TCG : FREE :
:
:
:WEIGHT: WEIGHT : FROM : FROM : FROM : SURFACE: PERC.:
:
WEIGHT ITEM
: OR :
:
L/2 : BL :
CL : MOMENT : OF :
:
: UNIT :--------:--------:------:-------:--------: FILL.:
:
:WEIGHT: TON
:
M
: M
:
M
: TON*M :
:
:------------------------------:------:--------:--------:------:-------:--------:------:
TOTAL DEADWEIGHT
0.000
---------------------------------------------------------------------------------------TOTAL DEADWEIGHT
0.000
NaN
NaN
NaN
0.00
-------------------------------------------------------------------------------LIGHT SHIP
10751.0
-6.345 12.930
0.000
-------------------------------------------------------------------------------TOTAL DISPLACEMENT
10751.0
-6.345 12.930
0.000
0.00
================================================================================
Draft aft
=
5.705 M
Draft amidship
=
4.549 M
Draft fore
=
3.392 M
Trim
=
-2.313 M
Propeller immersion 92.05 %
GM - metacentric height
=
3.829 M
GG'- free surface corection
=
0.000 M
G'M - corrected metacentrtic height
=
3.829 M
Angle of heel
=
0.000 DEG
angles of heel
KN
GZ uncorrected
GZ corr.real f.s
0.1
0.029
0.007
0.007
5.0
1.458
0.331
0.331
10.0
2.892
0.647
0.647
20.0
5.605
1.183
1.183
30.0
40.0
50.0
60.0
8.054 10.191 11.678 12.155
1.589 1.880 1.773 0.957
1.589 1.880 1.773 0.957
STABILITY CRITERIA EVALUATION

=============================
NO DESCRIPTION
REQUIRED
ACTUAL
-------------------------------------------------------------------------------1 AREA UNDER GZC CURVE FROM
0.0 TO 30.0 DEGREES
0.055
0.462
2 AREA UNDER GZC CURVE FROM
0.0 TO 40.0 DEGREES
0.090
0.768
3 AREA UNDER GZC CURVE FROM 30.0 TO 40.0 DEGREES
0.030
0.306
4 GZC AT THE ANGLE 30.0 DEGREES
0.200
1.589
110
Josip Andrii
5
6
RIGHTING ARM MAXIMUM AT AN ANGLE NOT LESS THAN 25.0 DEGREES

SLOPE OF GZC CURVE AT THE ANGLE 0.0 DEGREES
0.150
43.200
3.829
Light Ship Condition
LONGITUDINAL STRESS CALCULATION.

--------------------------------
NO
DIST
SHEAR
BENDING
DRAFT
FORCE
MOMENT
--------------------------------------------1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
-87.140
-84.849
-82.557
-80.266
-77.974
-75.683
-73.391
-71.100
-68.550
-66.000
-63.450
-60.900
-58.350
-55.800
-53.250
-50.700
-48.150
-45.317
-42.483
-39.650
-35.400
-31.150
-26.900
-22.650
-18.400
-14.150
-9.900
-5.650
-1.400
2.850
7.100
11.350
15.600
19.850
24.100
28.350
32.600
36.850
39.683
42.517
45.350
48.183
51.017
53.850
56.683
59.517
62.350
65.070
67.790
70.510
73.230
75.950
78.470
80.990
83.510
0.000
104.933
213.377
325.318
439.535
549.202
650.391
745.563
878.762
1003.084
1116.795
1218.964
1309.228
1387.472
1453.792
1508.425
1551.751
1530.722
1492.177
1437.153
1326.583
1185.900
1019.573
832.292
629.004
415.069
196.451
-20.385
-228.752
-438.586
-631.684
-801.807
-945.127
-1059.657
-1144.347
-1198.490
-1221.710
-1214.076
-1194.974
-1168.488
-1135.096
-1095.346
-1049.861
-999.410
-944.925
-887.447
-828.058
-731.668
-635.175
-539.739
-446.585
-356.819
-241.668
-149.716
-80.242
0.0
119.2
482.2
1097.1
1970.8
3102.5
4474.5
6070.5
8137.5
10532.5
13230.4
16202.9
19419.9
22850.9
26465.4
30233.1
34124.9
38481.3
42752.1
46889.0
52746.4
58065.9
62729.2
66637.0
69710.8
71893.6
73152.7
73481.8
72902.7
71432.1
69100.4
65992.7
62215.7
57888.0
53134.3
48083.1
42865.2
37611.9
34151.7
30755.2
27442.7
24232.9
21142.9
18188.0
15381.0
12731.8
10247.4
8073.4
6161.1
4509.1
3112.9
1964.8
1162.5
620.4
280.5
5.754
5.722
5.690
5.658
5.625
5.593
5.561
5.529
5.493
5.458
5.422
5.386
5.350
5.315
5.279
5.243
5.207
5.168
5.128
5.088
5.029
4.969
4.910
4.850
4.790
4.731
4.671
4.612
4.552
4.493
4.433
4.373
4.314
4.254
4.195
4.135
4.076
4.016
3.976
3.937
3.897
3.857
3.818
3.778
3.738
3.698
3.659
3.621
3.582
3.544
3.506
3.468
3.433
3.397
3.362
111
Josip Andrii
56
57
86.030
88.550

-30.141
0.000
MAXIMUM SHEAR FORCE

=
MAXIMUM BENDING MOMENT =
89.5
0.0
3.327
3.291
1551.751 ( 52.2%) AT A DISTANCE OF = -48.150

73490.1 ( 43.2%) AT A DISTANCE OF = -6.050
112
Josip Andrii
2008-05-13 TIME 21.29
LIVESTOCK CARRIER
CONDITION NO
2
=====================
Ballast Condition 100% Consumables
:------------------------------:------:--------:--------:------:-------:--------:------:
:
:SPECIF:
:
:
:
:
WEIGHT ITEM
: OR :
:
L/2 : BL :
CL : MOMENT : OF :
:
: UNIT :--------:--------:------:-------:--------: FILL.:
:
:WEIGHT: TON
:
M
: M
:
M
: TON*M :
:
:------------------------------:------:--------:--------:------:-------:--------:------:
Constant
========
1.0000
64.8 -73.443 3.333 -0.000
100.00
Crew
1.0000
6.000
69.475 26.000
0.000
0.00
Nonstructural Tanks
1.0000
8.400 -55.150 8.850
0.000
0.00
Water in Piping
1.0000
14.5
-8.900 2.300
0.000
0.00
---------------------------------------------------------------------------------------Constant
93.7 -52.649 5.119 -0.000
Provisions & Stores
====================
Engine Store
1.0000
6.000 -50.700 9.500
0.000
0.00
Proviant
1.0000
6.000
66.975 25.000
0.000
0.00
Bossuns Store
1.0000
8.000
81.775 16.200
0.000
0.00
---------------------------------------------------------------------------------------Provisions & Stores
20.0
37.592 16.830
0.000
Fuel Oil
========
Bunker Tank SB HFO
0.9600
778.0 -43.606 7.447
5.985
98.00
Bunker Tank PS HFO
0.9600
793.0 -43.652 7.467 -5.920
98.00
HFO Daily Tk No1
0.9600
30.0 -46.025 8.490
0.750
98.00
HFO Daily Tk LS
0.9600
30.0 -46.025 8.490
2.250
98.00
HFO Daily Tk No2
0.9600
18.8 -75.574 10.983
9.579
7.38 97.64
---------------------------------------------------------------------------------------Fuel Oil
1649.9 -44.080 7.535
0.141
7.38
Diesel Oil
============
DO Storage Tk SB
0.8600
76.8 -74.928 10.805
7.885
98.00
DO Service Tk AMSA
0.8600
25.2 -79.798 10.376
7.986
98.00
---------------------------------------------------------------------------------------Diesel Oil
102.1 -76.131 10.699
7.910
Lubricating Oil
================
0.9000
18.0 -68.547 10.410 -10.289
10.14 97.76
M.E.Cyl.Oil St.Tk
0.9000
27.9 -66.416 10.360 -10.278
15.21 97.83
0.9000
6.300 -69.825 7.401
0.000
1.72 96.59
A.Eng.L.Oil Stor.Tk
0.9000
6.500 -69.825 10.345 -6.750
1.72 96.98
M.Eng.L.O.Circ.Tk
0.9000
14.1 -55.375 1.085
0.000
7.67 97.24
---------------------------------------------------------------------------------------Lubricating Oil
72.8 -65.404 8.319 -7.086
36.46
Fresh Water
============
Fresh W.Tk SB
1.0000
82.8 -84.437 10.444
7.995
82.92 99.90
Fresh W.Tk PS
1.0000
82.8 -84.437 10.444 -7.995
82.92 99.90
Fresh W Coll Tk Aft
1.0000
24.0 -58.550 7.806 -7.614
61.64 78.87
Feed Water Tk
1.0000
7.000 -63.755 8.008
6.548
29.70 59.19
---------------------------------------------------------------------------------------Fresh Water
196.6 -80.541 10.035 -0.696
257.19
Miscelaneous tanks
====================
Bilge Water Coll.Tk
1.0000
20.3 -52.882 0.724
2.886
41.09 43.33
1.0000
8.600 -59.200 8.143 -6.667
14.94 66.18
Drain/Sludge Tk
1.0000
4.300 -74.358 7.493
0.000
4.05 35.40
Holding Tank
1.0000
7.800
64.210 11.326 -6.931
84.03 14.09
---------------------------------------------------------------------------------------Miscelaneous tanks
41.0 -34.184 5.007 -1.288
144.11
113
Josip Andrii
Water Ballast
================
DB Tk No2 C FW/WB
1.025
744.6
17.242 1.096 -0.000
100.00
DB Tk No2 PS FW/WB
1.025
297.4
13.119 1.342 -7.914
100.00
DB Tk No2 SB WB/FW
1.025
297.4
13.119 1.342
7.914
100.00
1.025
269.1
45.569 2.255 -3.634
100.00
1.025
269.1
45.569 2.255
3.634
100.00
1.025
433.5
65.264 6.722 -0.039
100.00
Fore Peak WB
1.025
505.3
79.892 9.541 -0.000
100.00
---------------------------------------------------------------------------------------Water Ballast
2816.4
40.416 3.751 -0.006
4992.4
1.433 5.546
0.064
445.13
-------------------------------------------------------------------------------LIGHT SHIP
10751.0
-6.345 12.930
0.000
15743.4
-3.879 10.588
0.020
445.13
================================================================================
Draft aft
Draft amidship
Draft fore
Trim
Angle of heel
angles of heel
KN
GZ uncorrected
GZ corr.real f.s
0.1
0.026
0.007
0.007
5.0
1.298
0.375
0.364
10.0
2.602
0.763
0.751
20.0
5.292
1.671
1.657
=
=
=
=
6.962
6.154
5.347
-1.615
=
=
=
=
4.270
0.028
4.242
0.272
30.0
7.826
2.532
2.518
M
M
M
M
M
M
M
DEG
40.0
50.0
60.0
9.863 11.044 11.494
3.057 2.933 2.325
3.044 2.921 2.314
POLUGA MOMENTA POMAKA STOKE
Z0
mC
0m
f D
POLUGA MOMENTA POMAKA STONE HRANE

Y0
0m
S D
POLUGA MOMENTA VJETRA

X0
P A H
0,1462 m; X40 0,8 X0 0,117 m
15743, 4
Kut nagiba
0, 05 3461, 4 13,3
X
GM
57,3
0,1462
4, 242
57,3 1,975
A MIN 0,018 0, 2(A B) 0,018 0,2 1,133 0, 2446

=============================
NO DESCRIPTION
REQUIRED
ACTUAL
0.0 TO 30.0 DEGREES
0.055
0.640
0.0 TO 40.0 DEGREES
0.090
1.133
0.030
0.493
0.200
2.518
5 RIGHTING ARM MAXIMUM AT AN ANGLE NOT LESS THAN 25.0 DEGREES
43.200
6 SLOPE OF GZC CURVE AT THE ANGLE 0.0 DEGREES
2.239
4.242
7 AMSA WEATHER CRITERIA
STEADY HEEL ANGLE
<10.00
1.975
A (Prema Slika 43)
0.2446 <1.043
114
Josip Andrii

--------------------------------
NO
DIST
SHEAR
BENDING
DRAFT
FORCE
MOMENT
--------------------------------------------1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
-87.140
-84.849
-82.557
-80.266
-77.974
-75.683
-73.391
-71.100
-68.550
-66.000
-63.450
-60.900
-58.350
-55.800
-53.250
-50.700
-48.150
-45.317
-42.483
-39.650
-35.400
-31.150
-26.900
-22.650
-18.400
-14.150
-9.900
-5.650
-1.400
2.850
7.100
11.350
15.600
19.850
24.100
28.350
32.600
36.850
39.683
42.517
45.350
48.183
51.017
53.850
56.683
59.517
62.350
65.070
67.790
70.510
73.230
75.950
78.470
80.990
83.510
86.030
88.550
0.000
174.371
357.727
497.522
639.842
788.160
944.671
1090.801
1232.426
1364.753
1465.984
1537.924
1611.246
1663.253
1684.790
1690.980
1677.748
2070.710
2485.503
2923.663
2655.424
2344.331
1996.605
1618.678
1217.133
798.849
371.210
-58.120
-481.611
-715.011
-941.212
-1151.063
-1338.514
-1499.736
-1632.431
-1735.053
-1806.193
-1865.828
-1832.986
-1799.270
-1764.882
-1730.145
-1695.512
-1661.650
-1629.466
-1600.152
-1575.132
-1301.579
-1038.194
-932.830
-861.895
-792.377
-503.282
-281.719
-127.153
-33.518
0.000
0.0
193.7
801.1
1790.2
3092.8
4723.3
6702.9
9028.5
11978.6
15284.9
18894.4
22720.2
26724.9
30897.2
35155.4
39448.1
43730.5
49012.2
55450.7
63081.6
74918.6
85519.3
94714.7
102362.9
108349.3
112588.1
115023.7
115632.4
114423.3
111818.0
108229.3
103708.3
98338.4
92223.6
85480.6
78234.0
70614.8
62750.1
57451.1
52245.1
47134.3
42120.2
37203.2
32382.0
27653.4
23010.8
18444.3
14465.9
11217.8
8505.2
5992.9
3670.8
1983.9
939.5
367.6
105.1
0.0
6.991
6.969
6.946
6.924
6.901
6.879
6.856
6.834
6.809
6.784
6.759
6.734
6.709
6.684
6.659
6.634
6.609
6.582
6.554
6.526
6.485
6.443
6.401
6.360
6.318
6.277
6.235
6.193
6.152
6.110
6.069
6.027
5.985
5.944
5.902
5.861
5.819
5.777
5.750
5.722
5.694
5.666
5.639
5.611
5.583
5.556
5.528
5.501
5.475
5.448
5.421
5.395
5.370
5.345
5.321
5.296
5.271
115
Josip Andrii
MAXIMUM SHEAR FORCE
=

2923.663 (125.0%) AT A DISTANCE OF = -39.650
115656.8 ( 94.5%) AT A DISTANCE OF = -6.225
Napomena: Za ovo stanje krcanja nije zadovoljena uzduna vrstoa, tj. smine sile su vee
nego to su to dozvoljene smine sile koje su pretpostavljenje. U ovom sluaju su smine sile na
mjestu -39,65 m od LPP/2 25% vee od pretpostavljenih sminih sila. Pretpostavljene smine
sile uzete su prema Gradnji 428 [12]. Potrebno je, prilikom prorauna poprenog presjeka broda,
uzeti u obzir dane smine sile i momente savijanja te, gdje je to potrebno, poveati dimenzije
poprenog presjeka.
116
Josip Andrii
117
Josip Andrii
2008-05-13 TIME 21.29
LIVESTOCK CARRIER
CONDITION NO
3
=====================
:------------------------------:------:--------:--------:------:-------:--------:------:
:
:SPECIF:
:
:
:
:
WEIGHT ITEM
: OR :
:
L/2 : BL :
CL : MOMENT : OF :
:
: UNIT :--------:--------:------:-------:--------: FILL.:
:
:WEIGHT: TON
:
M
: M
:
M
: TON*M :
:
:------------------------------:------:--------:--------:------:-------:--------:------:
Constant
========
1.0000
64.8 -73.443 3.333 -0.000
100.00
Crew
1.0000
6.000
69.475 26.000
0.000
0.00
Nonstructural Tanks
1.0000
8.400 -55.150 8.850
0.000
0.00
Water in Piping
1.0000
14.5
-8.900 2.300
0.000
0.00
---------------------------------------------------------------------------------------Constant
93.7 -52.649 5.119 -0.000
Provisions & Stores
====================
Engine Store
0.1000
0.600 -50.700 9.500
0.000
0.00
Proviant
0.1000
0.600
66.975 25.000
0.000
0.00
Bossuns Store
0.1000
0.800
81.775 16.200
0.000
0.00
2.000
37.592 16.830
0.000
Fuel Oil
========
Bunker Tank SB HFO
0.9600
80.0 -43.655 2.726
3.510 2092.86 10.08
Bunker Tank PS HFO
0.9600
80.0 -43.655 2.726 -3.510 2092.86
9.89
HFO Daily Tk No1
0.9600
29.9 -46.025 8.481
0.750
1.15 97.64
HFO Daily Tk LS
0.9600
29.9 -46.025 8.481
2.250
1.15 97.64
HFO Daily Tk No2
0.9600
18.8 -75.574 10.983
9.579
7.38 97.64
---------------------------------------------------------------------------------------Fuel Oil
238.6 -46.764 4.819
1.131 4195.39
Diesel Oil
============
DO Storage Tk SB
0.8600
7.000 -74.482 9.690
6.386
109.07
8.93
DO Service Tk AMSA
0.8600
7.000 -79.794 9.311
7.559
25.17 27.21
---------------------------------------------------------------------------------------Diesel Oil
14.0 -77.138 9.500
6.973
134.24
Lubricating Oil
================
0.9000
3.000 -68.531 9.196 -9.741
10.14 16.29
M.E.Cyl.Oil St.Tk
0.9000
3.400 -66.356 8.999 -9.466
15.21 11.92
0.9000
1.000 -69.825 6.225
0.000
1.72 15.33
A.Eng.L.Oil Stor.Tk
0.9000
0.900 -69.825 9.100 -6.750
1.72 13.43
M.Eng.L.O.Circ.Tk
0.9000
14.1 -55.375 1.085
0.000
7.67 97.24
Renovating L.Oil Tk
0.9000
16.3 -65.181 0.458 -0.000
76.59 31.31
---------------------------------------------------------------------------------------Lubricating Oil
38.7 -62.199 2.464 -1.744
113.05
Fresh Water
============
Fresh W.Tk SB
1.0000
10.0 -84.356 9.116
6.958
82.92 12.07
Fresh W.Tk PS
1.0000
10.0 -84.356 9.116 -6.958
82.92 12.07
Fresh W Coll Tk Aft
1.0000
24.0 -58.550 7.806 -7.614
61.64 78.87
Feed Water Tk
1.0000
7.000 -63.755 8.008
6.548
29.70 59.19
---------------------------------------------------------------------------------------Fresh Water
51.0 -69.384 8.347 -2.684
257.19
Miscelaneous tanks
====================
Bilge Water Coll.Tk
Drain/Sludge Tk
1.0000
1.0000
1.0000
20.3
8.600
4.300
-52.882
-59.200
-74.358
0.724
8.143
7.493
2.886
-6.667
0.000
41.09
14.94
4.05
43.33
66.18
35.40
118
Josip Andrii
Holding Tank
1.0000
7.800
64.210 11.326 -6.931
84.03 14.09
41.0 -34.184 5.007 -1.288
144.11
Water Ballast
================
DB Tk No3 C FW
1.025
750.7 -20.099 1.094 -0.000
100.00
DB Tk No3 PS FW/WB
1.025
358.0 -17.476 1.341 -8.189
100.00
DB Tk No3 SB FW/WB
1.025
358.0 -17.476 1.341
8.189
100.00
DB Tk No2 C FW/WB
1.025
744.6
17.242 1.096 -0.000
100.00
DB Tk No2 PS FW/WB
1.025
297.4
13.119 1.342 -7.914
100.00
DB Tk No2 SB WB/FW
1.025
297.4
13.119 1.342
7.914
100.00
1.025
269.1
45.569 2.255 -3.634
100.00
1.025
269.1
45.569 2.255
3.634
100.00
1.025
433.5
65.264 6.722 -0.039
100.00
---------------------------------------------------------------------------------------Water Ballast
3777.8
12.139 1.991 -0.004
100.00
4256.8
5.031 2.360
0.022 4843.97
-------------------------------------------------------------------------------LIGHT SHIP
10751.0
-6.345 12.930
0.000
15007.8
-3.118 9.932
0.006 4843.97
================================================================================
Draft aft
=
6.467 M
Draft amidship
=
5.932 M
Draft fore
=
5.397 M
Trim
=
-1.070 M
=
5.060 M
=
0.323 M
=
4.737 M
Angle of heel
=
0.075 DEG
angles of heel
KN
GZ uncorrected
GZ corr.real f.s
0.1
0.026
0.009
0.009
5.0
1.309
0.443
0.437
10.0
2.617
0.892
0.880
20.0
5.282
1.885
1.861
30.0
7.813
2.847
2.813
40.0
50.0
60.0
9.900 11.130 11.592
3.516 3.522 2.991
3.469 3.458 2.920
Z0
mC
0m
f D

Y0
0m
S D

X0
P A H
0,1547 m; X40 0,8 X0 0,1238 m
15007, 8
D
Kut nagiba
0, 05 3492, 4 13, 3
X
GM
57,3
0,1547
4,737
57,3 1,871
A MIN 0,018 0, 2(A B) 0,018 0, 2 1, 280 0, 274

=============================
NO DESCRIPTION
REQUIRED
ACTUAL
0.0 TO 30.0 DEGREES
0.055
0.724
0.0 TO 40.0 DEGREES
0.090
1.280
0.030
0.556
0.200
2.813
119
Josip Andrii
5
6
7
RIGHTING ARM MAXIMUM AT AN ANGLE NOT LESS THAN 25.0 DEGREES

SLOPE OF GZC CURVE AT THE ANGLE 0.0 DEGREES
2.416
AMSA WEATHER CRITERIA
STEADY HEEL ANGLE
<10.00
A (Prema Slika 43)
0.274
44.400
4.737
1.871
<1.185

--------------------------------
NO
DIST
SHEAR
BENDING
DRAFT
FORCE
MOMENT
--------------------------------------------1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
-87.140
-84.849
-82.557
-80.266
-77.974
-75.683
-73.391
-71.100
-68.550
-66.000
-63.450
-60.900
-58.350
-55.800
-53.250
-50.700
-48.150
-45.317
-42.483
-39.650
-35.400
-31.150
-26.900
-22.650
-18.400
-14.150
-9.900
-5.650
-1.400
2.850
7.100
11.350
15.600
19.850
24.100
28.350
32.600
36.850
39.683
42.517
45.350
48.183
51.017
53.850
56.683
59.517
62.350
65.070
67.790
70.510
73.230
75.950
0.000
113.039
230.977
347.623
468.042
596.474
733.977
862.432
992.481
1113.368
1222.089
1310.472
1397.698
1465.369
1503.655
1526.462
1530.250
1536.713
1505.564
1438.089
1322.870
1191.011
1031.051
848.869
650.591
442.726
232.337
26.880
-166.184
-369.784
-568.339
-753.022
-917.948
-1059.331
-1174.814
-1262.723
-1321.515
-1371.026
-1332.596
-1294.150
-1255.830
-1217.897
-1180.737
-1144.944
-1111.361
-1081.107
-1055.513
-783.582
-521.603
-417.380
-347.276
-278.256
0.0
127.7
519.8
1180.8
2114.2
3328.4
4847.1
6669.7
9028.0
11708.2
14679.3
17906.1
21348.9
24997.2
28773.1
32625.9
36511.5
40843.0
45152.1
49305.8
55124.1
60441.6
65134.2
69094.9
72242.1
74521.0
75905.7
76401.3
76044.6
74848.0
72790.3
69912.9
66288.1
62008.6
57179.8
51915.5
46336.1
40559.2
36674.1
32896.6
29226.8
25663.8
22206.0
18850.5
15592.3
12423.6
9333.1
6770.3
4933.7
3629.2
2522.4
1604.1
6.481
6.466
6.451
6.436
6.422
6.407
6.392
6.377
6.360
6.344
6.327
6.311
6.294
6.278
6.261
6.245
6.228
6.210
6.191
6.173
6.146
6.118
6.090
6.063
6.035
6.008
5.980
5.953
5.925
5.898
5.870
5.843
5.815
5.787
5.760
5.732
5.705
5.677
5.659
5.640
5.622
5.604
5.585
5.567
5.549
5.530
5.512
5.494
5.477
5.459
5.441
5.424
120
Josip Andrii
53
54
55
56
57
78.470
80.990
83.510
86.030
88.550

-182.246
-109.158
-58.454
-23.964
0.000
MAXIMUM SHEAR FORCE

=
964.6
537.4
264.7
96.1
0.0
5.407
5.391
5.375
5.358
5.342
1536.713 ( 62.9%) AT A DISTANCE OF = -45.317

76401.3 ( 62.5%) AT A DISTANCE OF = -5.058
121
Josip Andrii
122
Josip Andrii

2008-05-13 TIME 21.29
LIVESTOCK CARRIER
CONDITION NO
4
=====================
Docking Condition 10% Consumables
:------------------------------:------:--------:--------:------:-------:--------:------:
:
:SPECIF:
:
:
:
:
WEIGHT ITEM
: OR :
:
L/2 : BL :
CL : MOMENT : OF :
:
: UNIT :--------:--------:------:-------:--------: FILL.:
:
:WEIGHT: TON
:
M
: M
:
M
: TON*M :
:
:------------------------------:------:--------:--------:------:-------:--------:------:
Constant
========
1.0000
64.8 -73.443 3.333 -0.000
100.00
Crew
1.0000
6.000
69.475 26.000
0.000
0.00
Nonstructural Tanks
1.0000
8.400 -55.150 8.850
0.000
0.00
Water in Piping
1.0000
14.5
-8.900 2.300
0.000
0.00
---------------------------------------------------------------------------------------Constant
93.7 -52.649 5.119 -0.000
Provisions & Stores
====================
Engine Store
0.1000
0.600 -50.700 9.500
0.000
0.00
Proviant
0.1000
0.600
66.975 25.000
0.000
0.00
Bossuns Store
0.1000
0.800
81.775 16.200
0.000
0.00
2.000
37.592 16.830
0.000
Fuel Oil
========
Bunker Tank SB HFO
0.9600
80.0 -43.655 2.726
3.510 2092.86 10.08
Bunker Tank PS HFO
0.9600
80.0 -43.655 2.726 -3.510 2092.86
9.89
HFO Daily Tk No1
0.9600
29.9 -46.025 8.481
0.750
1.15 97.64
HFO Daily Tk LS
0.9600
29.9 -46.025 8.481
2.250
1.15 97.64
HFO Daily Tk No2
0.9600
18.8 -75.574 10.983
9.579
7.38 97.64
---------------------------------------------------------------------------------------Fuel Oil
238.6 -46.764 4.819
1.131 4195.39
Diesel Oil
============
DO Storage Tk SB
0.8600
7.000 -74.482 9.690
6.386
109.07
8.93
DO Service Tk AMSA
0.8600
7.000 -79.794 9.311
7.559
25.17 27.21
---------------------------------------------------------------------------------------Diesel Oil
14.0 -77.138 9.500
6.973
134.24
Lubricating Oil
================
0.9000
3.000 -68.531 9.196 -9.741
10.14 16.29
M.E.Cyl.Oil St.Tk
0.9000
3.400 -66.356 8.999 -9.466
15.21 11.92
0.9000
1.000 -69.825 6.225
0.000
1.72 15.33
A.Eng.L.Oil Stor.Tk
0.9000
0.900 -69.825 9.100 -6.750
1.72 13.43
M.Eng.L.O.Circ.Tk
0.9000
14.1 -55.375 1.085
0.000
7.67 97.24
Renovating L.Oil Tk
0.9000
16.3 -65.181 0.458 -0.000
76.59 31.31
---------------------------------------------------------------------------------------Lubricating Oil
38.7 -62.199 2.464 -1.744
113.05
Fresh Water
============
Fresh W.Tk SB
1.0000
10.0 -84.356 9.116
6.958
82.92 12.07
Fresh W.Tk PS
1.0000
10.0 -84.356 9.116 -6.958
82.92 12.07
Fresh W Coll Tk Aft
1.0000
24.0 -58.550 7.806 -7.614
61.64 78.87
Feed Water Tk
1.0000
7.000 -63.755 8.008
6.548
29.70 59.19
---------------------------------------------------------------------------------------Fresh Water
51.0 -69.384 8.347 -2.684
257.19
Miscelaneous tanks
====================
Bilge Water Coll.Tk
Drain/Sludge Tk
Holding Tank
1.0000
1.0000
1.0000
1.0000
20.3
8.600
4.300
7.800
-52.882 0.724
-59.200 8.143
-74.358 7.493
64.210 11.326
2.886
-6.667
0.000
-6.931
41.09
14.94
4.05
84.03
43.33
66.18
35.40
14.09
123
Josip Andrii
41.0 -34.184 5.007 -1.288
144.11
Water Ballast
================
1.025
433.5
65.264 6.722 -0.039
100.00
Fore Peak WB
1.025
505.3
79.892 9.541 -0.000
100.00
---------------------------------------------------------------------------------------Water Ballast
938.8
73.138 8.239 -0.018
1417.8
31.187 7.235
0.066 4843.97
-------------------------------------------------------------------------------LIGHT SHIP
10751.0
-6.345 12.930
0.000
12168.8
-1.972 12.266
0.008 4843.97
================================================================================
Draft aft
=
5.114 M
Draft amidship
=
5.031 M
Draft fore
=
4.948 M
Trim
=
-0.166 M
=
3.662 M
=
0.398 M
=
3.264 M
Angle of heel
=
0.135 DEG
angles of heel
KN
GZ uncorrected
GZ corr.real f.s
0.1
0.028
0.006
0.006
5.0
1.388
0.319
0.312
10.0
2.758
0.628
0.614
20.0
5.397
1.201
1.172
30.0
40.0
50.0
60.0
7.844 10.009 11.447 11.960
1.710 2.124 2.050 1.337
1.668 2.066 1.972 1.249
Z0
mC
0m
f D

Y0
0m
S D

X0
PA H
0,1994 m; X40 0,8 X0 0,1595 m
12168, 8
D
Kut nagiba
0, 05 3648, 4 13, 3
X
GM
57,3
0,1994
3, 264
57, 3 3,5
A MIN 0,018 0, 2(A B) 0,018 0, 2 0,789 0,1758

=============================
NO DESCRIPTION
REQUIRED
ACTUAL
0.0 TO 30.0 DEGREES
0.055
0.459
0.0 TO 40.0 DEGREES
0.090
0.789
0.030
0.330
0.200
1.668
43.200
3.134
3.264
STEADY HEEL ANGLE
<10.00
3.500
A (Prema Slika 43)
0.176
<0.668
124
Josip Andrii
Docking Condition 10% Consumables

-------------------------------NO
DIST
SHEAR
BENDING
DRAFT
FORCE
MOMENT
--------------------------------------------1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
-87.140
-84.849
-82.557
-80.266
-77.974
-75.683
-73.391
-71.100
-68.550
-66.000
-63.450
-60.900
-58.350
-55.800
-53.250
-50.700
-48.150
-45.317
-42.483
-39.650
-35.400
-31.150
-26.900
-22.650
-18.400
-14.150
-9.900
-5.650
-1.400
2.850
7.100
11.350
15.600
19.850
24.100
28.350
32.600
36.850
39.683
42.517
45.350
48.183
51.017
53.850
56.683
59.517
62.350
65.070
67.790
70.510
73.230
75.950
78.470
80.990
83.510
86.030
88.550
0.000
113.120
231.139
347.867
468.405
597.576
738.020
872.845
1014.642
1152.802
1284.673
1402.183
1524.384
1632.626
1716.782
1790.449
1849.751
1922.885
1963.124
1971.158
1861.550
1715.701
1537.302
1330.495
1099.888
850.703
588.922
321.128
54.248
-221.114
-485.708
-732.064
-955.110
-1151.605
-1319.461
-1456.991
-1562.661
-1635.332
-1668.038
-1691.509
-1705.845
-1711.244
-1708.022
-1696.670
-1677.896
-1652.639
-1622.013
-1338.422
-1066.663
-954.271
-877.314
-802.427
-510.453
-286.206
-129.091
-33.625
0.000
MAXIMUM SHEAR FORCE

=
0.0
127.9
520.5
1182.3
2116.9
3333.3
4858.1
6697.6
9097.6
11856.6
14958.1
18382.2
22104.3
26128.4
30390.7
34853.4
39484.8
44818.1
50325.0
55884.9
64016.4
71601.5
78494.0
84564.1
89700.7
93813.5
96835.9
98728.3
99479.8
99076.1
97519.5
94872.8
91224.9
86682.3
81362.6
75391.1
68900.0
62027.4
57300.8
52493.7
47632.0
42741.4
37846.8
32971.9
28139.0
23367.6
18674.8
14599.3
11279.4
8516.2
5971.2
3632.1
1940.0
897.7
334.7
87.3
0.0
5.103
5.100
5.098
5.096
5.093
5.091
5.089
5.087
5.084
5.081
5.079
5.076
5.074
5.071
5.069
5.066
5.063
5.061
5.058
5.055
5.051
5.046
5.042
5.038
5.034
5.029
5.025
5.021
5.016
5.012
5.008
5.004
4.999
4.995
4.991
4.987
4.982
4.978
4.975
4.972
4.969
4.967
4.964
4.961
4.958
4.955
4.952
4.950
4.947
4.944
4.941
4.939
4.936
4.934
4.931
4.929
4.926
1971.158 ( 64.4%) AT A DISTANCE OF = -39.650

99492.8 ( 58.4%) AT A DISTANCE OF = -0.563
125
Josip Andrii
126
Josip Andrii

2008-05-13 TIME 21.29
LIVESTOCK CARRIER
CONDITION NO
5
=====================
Cattles 13649 p a 470 kg Departure 19+3 days
:------------------------------:------:--------:--------:------:-------:--------:------:
:
:SPECIF:
:
:
:
:
WEIGHT ITEM
: OR :
:
L/2 : BL :
CL : MOMENT : OF :
:
: UNIT :--------:--------:------:-------:--------: FILL.:
:
:WEIGHT: TON
:
M
: M
:
M
: TON*M :
:
:------------------------------:------:--------:--------:------:-------:--------:------:
Constant
========
1.0000
64.8 -73.443 3.333 -0.000
100.00
Crew
1.0000
6.000
69.475 26.000
0.000
0.00
Nonstructural Tanks
1.0000
8.400 -55.150 8.850
0.000
0.00
Water in Piping
1.0000
14.5
-8.900 2.300
0.000
0.00
---------------------------------------------------------------------------------------Constant
93.7 -52.649 5.119 -0.000
Provisions & Stores
====================
Engine Store
1.0000
6.000 -50.700 9.500
0.000
0.00
Proviant
1.0000
6.000
66.975 25.000
0.000
0.00
Bossuns Store
1.0000
8.000
81.775 16.200
0.000
0.00
20.0
37.592 16.830
0.000
Fuel Oil
========
Bunker Tank SB HFO
0.9600
350.0 -43.627 4.766
4.587 2092.86 44.09
Bunker Tank PS HFO
0.9600
350.0 -43.653 4.761 -4.552 2092.86 43.25
HFO Daily Tk No1
0.9600
30.0 -46.025 8.490
0.750
98.00
HFO Daily Tk LS
0.9600
30.0 -46.025 8.490
2.250
98.00
HFO Daily Tk No2
0.9600
18.8 -75.574 10.983
9.579
7.38 97.64
---------------------------------------------------------------------------------------Fuel Oil
778.8 -44.595 5.201
0.363 4193.09
Diesel Oil
============
DO Storage Tk SB
0.8600
76.8 -74.928 10.805
7.885
98.00
DO Service Tk AMSA
0.8600
25.2 -79.798 10.376
7.986
98.00
---------------------------------------------------------------------------------------Diesel Oil
102.1 -76.131 10.699
7.910
Lubricating Oil
================
0.9000
18.0 -68.547 10.410 -10.289
10.14 97.76
M.E.Cyl.Oil St.Tk
0.9000
27.8 -66.416 10.355 -10.277
15.21 97.48
0.9000
6.200 -69.825 7.379
0.000
1.72 95.06
A.Eng.L.Oil Stor.Tk
0.9000
6.400 -69.825 10.323 -6.750
1.72 95.49
M.Eng.L.O.Circ.Tk
0.9000
14.1 -55.375 1.085
0.000
7.67 97.24
---------------------------------------------------------------------------------------Lubricating Oil
72.5 -65.390 8.309 -7.091
36.46
Fresh Water
============
Fresh W.Tk SB
1.0000
82.8 -84.437 10.444
7.995
82.92 99.90
Fresh W.Tk PS
1.0000
82.8 -84.437 10.444 -7.995
82.92 99.90
Fresh W Coll Tk Aft
1.0000
24.0 -58.550 7.806 -7.614
61.64 78.87
Feed Water Tk
1.0000
7.000 -63.755 8.008
6.548
29.70 59.19
DB Tk No3 C FW
1.0000
732.4 -20.099 1.094 -0.000
100.00
DB Tk No3 SB FW/WB
1.0000
340.0 -17.464 1.322
8.172 1531.16 97.35
DB Tk No3 PS FW/WB
1.0000
340.0 -17.464 1.322 -8.172 1531.16 97.35
DB Tk No2 C FW/WB
1.0000
726.4
17.242 1.096 -0.000
100.00
DB Tk No2 PS FW/WB
1.0000
290.2
13.119 1.342 -7.914
100.00
DB Tk No2 SB WB/FW
1.0000
290.2
13.119 1.342
7.914
100.00
Water in toughs
1.0000
78.0
-5.500 15.000
0.000
0.00
---------------------------------------------------------------------------------------Fresh Water
2993.7
-7.590 2.144 -0.046 3319.51
127
Josip Andrii
Miscelaneous tanks
====================
Bilge Water Coll.Tk
1.0000
20.3 -52.882 0.724
2.886
41.09 43.33
1.0000
8.600 -59.200 8.143 -6.667
14.94 66.18
Drain/Sludge Tk
1.0000
4.300 -74.358 7.493
0.000
4.05 35.40
Holding Tank
1.0000
7.800
64.210 11.326 -6.931
84.03 14.09
41.0 -34.184 5.007 -1.288
144.11
Fooder
========
Fooder in silos
1.0000
1711.5
46.085 8.850
0.000
0.00
Fooder in feeders
1.0000
975.0
-2.000 25.000
0.000
0.00
Fooder in toughs
0.6500
136.5
-5.500 15.000
0.000
0.00
---------------------------------------------------------------------------------------Fooder
2823.5
26.473 14.882
0.000
Cargo
========
Cattles 2272p Dk9
0.4700
1067.8
-4.180 22.890
0.000
0.00
Cattles 2272p Dk8
0.4700
1067.8
-4.180 20.440
0.000
0.00
Cattles 2242p Dk7
0.4700
1053.7
-5.310 17.990
0.000
0.00
Cattles 2030p Dk6
0.4700
954.1
-7.150 15.550
0.000
0.00
Cattles 1439p Dk5
0.4700
676.3 -22.400 12.890
0.000
0.00
Cattles 1020p Dk4
0.4700
479.4
-2.610 10.440
0.000
0.00
Cattles 942p Dk3
0.4700
442.7
-2.570 7.990
0.000
0.00
Cattles 841p Dk2
0.4700
395.3
-2.590 5.540
0.000
0.00
Cattles 591p Dk1
0.4700
277.8
-1.580 3.140
0.000
0.00
---------------------------------------------------------------------------------------Cargo
6415.0
-6.289 15.648
0.000
13266.3
-3.249 11.645
0.029 7693.17
-------------------------------------------------------------------------------LIGHT SHIP
10751.0
-6.345 12.930
0.000
24017.3
-4.635 12.220
0.016 7693.17
================================================================================
Draft aft
=
9.263 M
Draft amidship
=
8.461 M
Draft fore
=
7.659 M
Trim
=
-1.604 M
=
2.798 M
=
0.320 M
=
2.477 M
Angle of heel
=
0.372 DEG
angles of heel
KN
GZ uncorrected
GZ corr.real f.s
0.1
0.026
0.005
0.005
5.0
1.317
0.252
0.244
10.0
2.635
0.513
0.499
20.0
5.255
1.076
1.047
30.0
7.626
1.516
1.465
40.0
50.0
60.0
9.196 10.067 10.429
1.341 0.705 -0.154
1.267 0.617 -0.249
Z0
mC
0, 47 17929, 3
f D
0, 208 m;
Z40 0, 8 Z0 0,1163 m
1, 688 24017, 3

Y0
5141
S D
0,139 m; Y40 0, 8 Y0 0,111 m
1,54 24017,3

X0
P A H
0, 0849 m; X40 0, 8 X0 0, 068 m
24017, 3
D
Kut nagiba
0,05 3067, 9 13, 296
X
GM
57,3
0,0849
2, 477
57, 3 1,964
128
Josip Andrii
A MIN 0,018 0,2(A B) 0,018 0, 2 0, 650 0,148

=============================
NO DESCRIPTION
REQUIRED
ACTUAL
0.0 TO 30.0 DEGREES
0.055
0.403
0.0 TO 40.0 DEGREES
0.090
0.650
0.030
0.247
0.200
1.465
31.800
1.562
2.477
STEADY HEEL ANGLE
<10.00
1.964
A (Prema Slika 43)
0.148
<0.426
Cattles 13649 p a 470 kg Departure 19+3 days

-------------------------------NO
DIST
SHEAR
BENDING
DRAFT
FORCE
MOMENT
--------------------------------------------1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
-87.140
-84.849
-82.557
-80.266
-77.974
-75.683
-73.391
-71.100
-68.550
-66.000
-63.450
-60.900
-58.350
-55.800
-53.250
-50.700
-48.150
-45.317
-42.483
-39.650
-35.400
-31.150
-26.900
-22.650
-18.400
-14.150
-9.900
-5.650
-1.400
2.850
7.100
11.350
15.600
19.850
24.100
28.350
32.600
36.850
39.683
42.517
45.350
0.000
210.460
432.951
623.412
814.725
1009.670
1207.993
1388.430
1558.591
1709.052
1817.798
1886.975
1947.931
1978.746
1970.918
1940.089
1882.628
1966.453
2054.712
2149.544
1957.489
1735.235
1474.567
1184.347
873.670
551.552
226.739
-92.588
-398.822
-711.496
-1016.620
-1302.049
-1558.109
-1778.388
-1958.377
-2094.682
-2184.400
-2245.494
-2355.408
-2443.789
-2510.484
0.0
236.1
988.6
2236.6
3924.4
6061.0
8660.4
11704.6
15548.5
19822.4
24446.4
29306.7
34340.7
39513.6
44721.9
49894.1
54966.6
60651.3
66589.6
72808.9
81951.0
90274.5
97605.2
103798.4
108747.9
112385.9
114682.6
115644.1
115310.1
113702.8
110814.6
106703.8
101476.0
95270.5
88249.6
80591.8
72489.1
64136.4
58329.5
52257.8
45982.6
9.292
9.270
9.248
9.226
9.203
9.181
9.159
9.136
9.112
9.087
9.062
9.037
9.012
8.988
8.963
8.938
8.913
8.886
8.858
8.831
8.789
8.748
8.707
8.665
8.624
8.583
8.541
8.500
8.459
8.417
8.376
8.335
8.293
8.252
8.211
8.169
8.128
8.087
8.059
8.032
8.004
129
Josip Andrii
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
48.183
51.017
53.850
56.683
59.517
62.350
65.070
67.790
70.510
73.230
75.950
78.470
80.990
83.510
86.030
88.550

-2555.494
-2579.015
-2581.558
-2563.948
-2527.335
-2473.227
-1780.518
-1209.317
-760.514
-434.518
-234.029
-154.452
-93.674
-52.603
-23.456
0.000
MAXIMUM SHEAR FORCE

=
39565.3
33067.2
26548.5
20067.5
13679.9
7437.3
2506.2
-689.8
-2484.5
-3209.9
-3203.8
-2855.0
-2316.1
-1635.9
-857.8
0.0
7.977
7.949
7.922
7.894
7.866
7.839
7.812
7.786
7.760
7.733
7.707
7.682
7.658
7.633
7.609
7.584
-2581.558 (100.1%) AT A DISTANCE OF =

115644.1 ( 94.5%) AT A DISTANCE OF =
53.850
-6.882
Napomena: Za ovo stanje krcanja nije zadovoljena uzduna vrstoa, tj. smine sile su vee
nego to su to dozvoljene smine sile koje su pretpostavljenje. U ovom sluaju su smine sile na
mjestu 53,85 m od LPP/2 0,1% vee od pretpostavljenih sminih sila. Pretpostavljene smine sile
uzete su prema Gradnji 428 [12]. Potrebno je, prilikom prorauna poprenog presjeka broda,
uzeti u obzir dane smine sile i momente savijanja te, gdje je to potrebno, poveati dimenzije
poprenog presjeka.
130
Josip Andrii
131
Josip Andrii

2008-05-13 TIME 21.29
LIVESTOCK CARRIER
CONDITION NO
6
=====================
Cattles 13649 p a 470 kg Arrival
:------------------------------:------:--------:--------:------:-------:--------:------:
:
:SPECIF:
:
:
:
:
WEIGHT ITEM
: OR :
:
L/2 : BL :
CL : MOMENT : OF :
:
: UNIT :--------:--------:------:-------:--------: FILL.:
:
:WEIGHT: TON
:
M
: M
:
M
: TON*M :
:
:------------------------------:------:--------:--------:------:-------:--------:------:
Constant
========
1.0000
64.8 -73.443 3.333 -0.000
100.00
Crew
1.0000
6.000
69.475 26.000
0.000
0.00
Nonstructural Tanks
1.0000
8.400 -55.150 8.850
0.000
0.00
Water in Piping
1.0000
14.5
-8.900 2.300
0.000
0.00
---------------------------------------------------------------------------------------Constant
93.7 -52.649 5.119 -0.000
Provisions & Stores
====================
Engine Store
0.1000
0.600 -50.700 9.500
0.000
0.00
Proviant
0.1000
0.600
66.975 25.000
0.000
0.00
Bossuns Store
0.1000
0.800
81.775 16.200
0.000
0.00
2.000
37.592 16.830
0.000
Fuel Oil
========
Bunker Tank SB HFO
0.9600
80.0 -43.655 2.726
3.510 2092.86 10.08
Bunker Tank PS HFO
0.9600
80.0 -43.655 2.726 -3.510 2092.86
9.89
HFO Daily Tk No1
0.9600
29.9 -46.025 8.481
0.750
1.15 97.64
HFO Daily Tk LS
0.9600
29.9 -46.025 8.481
2.250
1.15 97.64
HFO Daily Tk No2
0.9600
18.8 -75.574 10.983
9.579
7.38 97.64
---------------------------------------------------------------------------------------Fuel Oil
238.6 -46.764 4.819
1.131 4195.39
Diesel Oil
============
DO Storage Tk SB
0.8600
7.000 -74.482 9.690
6.386
109.07
8.93
DO Service Tk AMSA
0.8600
7.000 -79.794 9.311
7.559
25.17 27.21
---------------------------------------------------------------------------------------Diesel Oil
14.0 -77.138 9.500
6.973
134.24
Lubricating Oil
================
0.9000
3.000 -68.531 9.196 -9.741
10.14 16.29
M.E.Cyl.Oil St.Tk
0.9000
3.400 -66.356 8.999 -9.466
15.21 11.92
0.9000
1.000 -69.825 6.225
0.000
1.72 15.33
A.Eng.L.Oil Stor.Tk
0.9000
0.900 -69.825 9.100 -6.750
1.72 13.43
M.Eng.L.O.Circ.Tk
0.9000
14.1 -55.375 1.085
0.000
7.67 97.24
Renovating L.Oil Tk
0.9000
16.3 -65.181 0.458 -0.000
76.59 31.31
---------------------------------------------------------------------------------------Lubricating Oil
38.7 -62.199 2.464 -1.744
113.05
Fresh Water
============
Fresh W.Tk SB
1.0000
10.0 -84.356 9.116
6.958
82.92 12.07
Fresh W.Tk PS
1.0000
10.0 -84.356 9.116 -6.958
82.92 12.07
Fresh W Coll Tk Aft
1.0000
24.0 -58.550 7.806 -7.614
61.64 78.87
Feed Water Tk
1.0000
7.000 -63.755 8.008
6.548
29.70 59.19
DB Tk No3 C FW
1.0000
732.4 -20.099 1.094 -0.000
100.00
DB Tk No3 SB FW/WB
1.0000
100.0 -17.228 0.750
7.407 1531.16 28.63
DB Tk No3 PS FW/WB
1.0000
100.0 -17.228 0.750 -7.407 1531.16 28.63
DB Tk No2 C FW/WB
1.0000
726.4
17.242 1.096 -0.000
100.00
DB Tk No2 SB WB/FW
1.0000
290.2
13.119 1.342
7.914
100.00
DB Tk No2 PS FW/WB
1.0000
290.2
13.119 1.342 -7.914
100.00
Water in toughs
1.0000
78.0
-5.500 15.000
0.000
0.00
---------------------------------------------------------------------------------------Fresh Water
2368.1
-0.843 1.741 -0.058 3319.51
132
Josip Andrii
Miscelaneous tanks
====================
Bilge Water Coll.Tk
1.0000
20.3 -52.882 0.724
2.886
41.09 43.33
1.0000
8.600 -59.200 8.143 -6.667
14.94 66.18
Drain/Sludge Tk
1.0000
4.300 -74.358 7.493
0.000
4.05 35.40
Holding Tank
1.0000
7.800
64.210 11.326 -6.931
84.03 14.09
1.0000
422.9
65.264 6.722 -0.039
100.00
1.0000
262.6
45.569 2.255
3.634
100.00
1.0000
262.6
45.569 2.255 -3.634
100.00
989.0
50.684 4.279 -0.070
144.11
Fooder
========
Fooder in feeders
0.6500
400.0
-2.000 15.779
0.000
0.00
Fooder in toughs
0.6500
136.5
-5.500 15.000
0.000
0.00
---------------------------------------------------------------------------------------Fooder
536.5
-2.890 15.581
0.000
Cargo
========
Cattles 2272p Dk9
0.4700
1067.8
-4.180 22.890
0.000
0.00
Cattles 2272p Dk8
0.4700
1067.8
-4.180 20.440
0.000
0.00
Cattles 2242p Dk7
0.4700
1053.7
-5.310 17.990
0.000
0.00
Cattles 2030p Dk6
0.4700
954.1
-7.150 15.550
0.000
0.00
Cattles 1439p Dk5
0.4700
676.3 -22.400 12.890
0.000
0.00
Cattles 1020p Dk4
0.4700
479.4
-2.610 10.440
0.000
0.00
Cattles 942p Dk3
0.4700
442.7
-2.570 7.990
0.000
0.00
Cattles 841p Dk2
0.4700
395.3
-2.590 5.540
0.000
0.00
Cattles 591p Dk1
0.4700
277.8
-1.580 3.140
0.000
0.00
---------------------------------------------------------------------------------------Cargo
6415.0
-6.289 15.648
0.000
10695.6
-1.240 11.125
0.009 7906.29
-------------------------------------------------------------------------------LIGHT SHIP
10751.0
-6.345 12.930
0.000
21446.6
-3.799 12.030
0.004 7906.29
================================================================================
Draft aft
=
8.543 M
Draft amidship
=
7.808 M
Draft fore
=
7.072 M
Trim
=
-1.471 M
=
2.402 M
=
0.369 M
=
2.033 M
Angle of heel
=
0.123 DEG
angles of heel
KN
GZ uncorrected
GZ corr.real f.s
0.1
0.025
0.004
0.004
5.0
1.271
0.222
0.212
10.0
2.584
0.495
0.474
20.0
5.229
1.114
1.078
30.0
7.722
1.707
1.662
40.0
50.0
60.0
9.427 10.358 10.736
1.694 1.143 0.318
1.641 1.079 0.252
Z0
mC
0, 47 17929, 3
f D
0, 233 m;
Z40 0, 8 Z0 0,186 m
1, 688 21446, 6

Y0
5141
S D
0,1557 m; Y40 0, 8 Y0 0,1245 m
1,54 21446, 6

X0
P A H
0,098 m; X40 0,8 X0 0,0784 m
21446, 6
D
Kut nagiba
0, 05 3159, 4 13,311
X
GM
57,3
0,098
2,033
57,3 2,762
133
Josip Andrii
A MIN 0,018 0, 2(A B) 0,018 0, 2 0,714 0,1608

=============================
NO DESCRIPTION
REQUIRED
ACTUAL
0.0 TO 30.0 DEGREES
0.055
0.416
0.0 TO 40.0 DEGREES
0.090
0.714
0.030
0.298
0.200
1.662
34.800
1.529
2.033
STEADY HEEL ANGLE
<10.00
2.762
A (Prema Slika 43)
0.161
<0.451
Cattles 13649 p a 470 kg Arrival

--------------------------------
NO
DIST
SHEAR
BENDING
DRAFT
FORCE
MOMENT
--------------------------------------------1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
-87.140
-84.849
-82.557
-80.266
-77.974
-75.683
-73.391
-71.100
-68.550
-66.000
-63.450
-60.900
-58.350
-55.800
-53.250
-50.700
-48.150
-45.317
-42.483
-39.650
-35.400
-31.150
-26.900
-22.650
-18.400
-14.150
-9.900
-5.650
-1.400
2.850
7.100
11.350
15.600
19.850
24.100
28.350
32.600
0.000
173.884
356.044
541.042
728.327
921.181
1117.633
1297.022
1474.099
1631.397
1765.797
1869.453
1962.229
2026.558
2053.333
2057.022
2034.571
2004.151
1957.207
1895.714
1743.313
1557.100
1328.418
1065.554
776.932
471.052
156.471
-158.637
-466.667
-706.275
-938.867
-1152.827
-1339.473
-1493.160
-1609.944
-1686.997
-1721.930
0.0
192.6
797.7
1823.2
3276.1
5160.3
7491.1
10251.5
13778.7
17734.0
22059.0
26691.7
31566.5
36649.2
41840.3
47068.8
52272.0
57978.0
63566.3
69005.1
76689.0
83675.5
89774.0
94821.6
98690.8
101290.3
102564.8
102495.1
101095.1
98531.6
94956.8
90425.8
85037.8
78921.4
72225.8
65114.0
57760.0
8.569
8.548
8.528
8.507
8.487
8.467
8.446
8.426
8.403
8.380
8.358
8.335
8.312
8.289
8.267
8.244
8.221
8.196
8.171
8.145
8.107
8.070
8.032
7.994
7.956
7.918
7.880
7.842
7.804
7.766
7.728
7.691
7.653
7.615
7.577
7.539
7.501
134
Josip Andrii
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
36.850
39.683
42.517
45.350
48.183
51.017
53.850
56.683
59.517
62.350
65.070
67.790
70.510
73.230
75.950
78.470
80.990
83.510
86.030
88.550

-1733.163
-1705.228
-1670.539
-1629.046
-1580.834
-1526.158
-1465.546
-1399.818
-1330.151
-1258.058
-951.256
-647.891
-492.576
-365.179
-234.149
-152.151
-90.662
-50.244
-22.309
0.000
MAXIMUM SHEAR FORCE

=
50338.6
45398.6
40545.8
35799.4
31178.5
26702.1
22387.5
18250.7
14304.5
10557.9
7475.8
5223.4
3627.8
2378.2
1479.2
918.0
536.8
282.7
110.0
0.0
7.463
7.438
7.413
7.387
7.362
7.337
7.312
7.286
7.261
7.236
7.212
7.187
7.163
7.139
7.115
7.092
7.070
7.047
7.025
7.002
2057.022 ( 82.3%) AT A DISTANCE OF = -50.700

102697.6 ( 84.0%) AT A DISTANCE OF = -7.790
135
Josip Andrii
136
Josip Andrii
6. Usporedba glavnih parametara gradnje 428 i novog projekta

Glavne dimenzije projektiranog broda gotovo da nisu uope promjenjene u odnosu na
postojei projekt. Izmjena, koja je dovela do manje promjene u visini broda je, to se orebrenje
10. palube gradnje 428 nalazi s vanjske strane dok je na postojeem projektu ukrepljenje s donje
strane oploenja palube pa je zbog toga teoretska visina do 10. palube na novom projektu neto
vea.
Prognozirana brzina novog projekta je neto vea s obzirom na brzinu gradnje 428 zbog
novog pogonskog sustava ija je ukupna snaga neto vea nego snaga pogonskog sustava
gradnje 428.
Izmjenom modela strukture broda ime palube 7 i 8 sudjeluju 100 % u uzdunoj
vrstoi broda doveli su do manje mase lakog broda unato dodavanju novih ureaja, poput
novog pogonskog ureaja i feedera za smjetaj stone hrane, s obzirom na gradnju 428, to,
naravno, poveava nosivost na projektnom gazu i smanjuje proraunski gaz.
Tablica 1. Usporedbena tablica glavnih karakteristika gradnje 428 i novog projekta

Duljina preko svega
irina, teoretska
Visina do 6. palube, teoretska
Visina do 10. palube, teoretska
Gaz, projektni teoretski
Nosivost na projektnom gazu
Gaz, proraunski teoretski
Nosivost na proraunskom gazu
Glavni stroj
Izlazna snaga
Brzina u slubi (90% MCR, 15%SM, d = 7,7 m)
Gradnja 428
176,27 m
165,0 m
31,1 m
14,53 m
24,08 m
7,7 m
9728 t
8,7 m
13462 t
MAN B&W
7S50MC-C
11060kW/127
o/min
19,8 v
Projekt
176,85 m
165,0 m
31,1 m
14,53 m
24,33 m
7,7 m
10179 t
8,45 m
12930 t
MAN B&W
6S50MC-C + P.O.D.
9480kW/127 o/min +
2000 kW/156 o/min
19,88 v
Razlike u opem planu izmeu gradnje 428 i novog projektu uzrokovane su prije svega
zahtjevima brodovlasnika i novim propisima. Nune izmjene na novom projektu uvjetovale su
promjenu poloaja tankova goriva, izmjene u prostoru strojarnice kao i smanjene teretnog
prostora s obzirom na gradnju 428. Povrinu teretnog prostora, danu prema projektnom zadatku,
nije bilo mogue postii jer su potrebne izmjene zauzele koristan prostor koji se ne moe
nadoknaditi nego promjenom glavnih dimnezija projekta, ali to nije bio cilj ovog projekta. U
slijedeoj tablici dana je usporedba povrine teretnog prostora gradnje 428 i novog projekta.
137
Josip Andrii
Tablica 2. Usporedba povrine teretnog prostora gradnje 428 i novog projekta

Pozicija
Paluba 4 ukupno
Paluba 3 ukupno
Paluba 2 ukupno
Paluba 1 ukupno
Palube 1-9 ukupno
Ukupno torova
Razlika
Gradnja 428
Broj torova
Povrina (m2)
107
102
92
66
1370
44
1414
1766,25
1630,22
1456,92
1023,87
23378,85
303,79
23682,64
Broj torova
101
98
88
64
1354
44
1398
-16
Projekt
Povrina (m2)
1658,83
1554,62
1381,36
986,07
23082,5
303,79
23386,29
-296,35
138
Josip Andrii
7. Zakljuak
Svakodnevni porast stanovnitva u svijetu namee potrebe za sve veom i opsenijom
razmjenom dobara izmeu zemalja. Trgovina energentima, razliitim sirovinama,
poluproizvodima i proizvodima sveobuhvatna je i neophodna kako bi se odrao dananji nain
ivota. Dnevno se u svijetu prevoze milijarde tona razliitih dobara pri emu se najvei dio
barem dijelom prevozi pomorskim ili vodenim putem.
Sustav vrijednosti dananjeg drutva u kojem vladaju zakoni slobodnog trita namee
novac kao vrijednosnu referencu prema kojoj su 'dobre stvari' one koje omoguuju bolju zaradu,
profit te opstanak na tritu. Na isti nain funkcioniraju brodarske tvrtke koje svoji profit
ostvaruju pruanjem usluga prijevoza robe. Kako bi se njihov profit maksimizirao potrebni su
im ekonomini, kvalitetni brodovi koji e uz to manje trokova obaviti traenu zadau.
Kvaliteta i ekonominost broda kao finalnog proizvoda koji e kroz godine eksploatacije
osigurati brodovlasniku profit ostvaruje se preteno u samom procesu projektiranja broda.
Projektiranje broda obuhvaa osmiljavanje novog broda za funkciju za koju je predvien
suradnjom brodovlasnika, brodogradilita i zakonodavnih tijela ija se pravila i propisi trebaju
potivati kako bi brod bio pouzdan i siguran za posadu, teret i iru okolinu.
Meunarodne i dravne institucije, koje prate brodograevnu industriju, svakog dana rade
na poveanju sigurnosti novih i postojeih brodova. Zakoni i propisi se povremeno mijenjaju, a
brodovi se moraju graditi i odravati u skladu s tim propisima.
Ovaj projekt obuhvaa idejno rjeavanje projektnog zadatka koji obuhvaa upravo prije
spomenute zahtjeve: jedan se odnosi na nove MARPOL propise koji propisuju poloaje tankova
goriva u trupu broda, a drugi je zahtjev brodovlasnika za pomonim pogonom kojim se eli
postii unapreenje svojstava broda, njegova kvaliteta i dugorono vei profit.
Kao osnova za izradu ovog projekta koristio se projekt gradnje 428 brodogradilita
'Uljanik' brod za prijevoz ive stoke. Postojei projekt je bilo potrebno prepraviti prema danim
zahtjevima u projektnom zadatku pri emu je zahtijevana ista povrina torova za smjetaj stoke
bila 23800 m2. Novi raspored tankova goriva omoguio je zadovoljenje propisa [6] na taj nain
da je postignuti parametar prosjenog istjecanja goriva manji od zahtijevanog. Ugradnjom
aktivnog kormila kao pomonog pogonskog sustava zadovoljen je zahtjev za alternativnom
propulzijom koja e sluiti za pogon broda u sluaju havarije osnovnog pogona. Oba rjeenja
osmiljena su tako da to manje zadiru u teretni prostor i da ne oduzmu korisnu povrinu
potrebnu za smjetaj tereta. U analizi projekta provedeni su prorauni konstrukcije glavnog
rebra, centracije te prorauni stabiliteta u oteenom i neoteenom stanju za pojedina stanja
krcanja. Rezultati prorauna su pokazali da projekt zadovoljava sve zahtjeve dane propisima.
Sva rjeenja primijenjena u ovom projektu dana su u nastojanju da finalni proizvod brod bude to jeftiniji, kvalitetniji i ekonominiji u svojoj eksploataciji. Jedini zahtjev koji nije
ispunjen je potrebna povrina za smjetaj stoke. Zbog novih zahtijeva s obzirom na postojei
projekt ta je povrina manja za priblino 300 m2.
Na kraju ovog rada mogu samo zakljuiti da je projektiranje tako sloenog proizvoda
kao to je brod izuzetno zanimljiv posao, ali jednako tako sloen i opsean te zahtijeva ne samo
poznavanje zakonitosti i pravila struke ve i veliko iskustvo kako bi rjeenja poluila kvalitetan
proizvod koji e osigurati profit brodogradilitu, brodovlasniku te 'mirno more' posadi i teretu
koji e na njemu ploviti.
139
Josip Andrii
8. Literatura
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
[8]
[9]
[10]
[11]
[12]
FAOSTAT - Web baze podataka FAO (Food and Agriculture Organization of the United
Nations), 2008. http://faostat.fao.org/site/569/default.aspx
IFANCA - Islamic Food and Nutrition Council of America, 2008.
http://www.ifanca.org/halal/
Meat & Livestock Australia, World Livestock Export Standards, 2006.
http://www.mla.com.au/NR/rdonlyres/64655F7E-E379-44F0-A41BF0D67944D94B/0/FinalReportWorldLivestockExportStandardsMarch2006.pdf.
Australian Government, Australian Maritime Safety Authority (AMSA), MARINE
ORDERS, Part 43, Cargo & Cargo Handling-Livestock, Issue 5, 2004.
Australian Government, Department of Agriculture, Fisheries and Forestry, Livestock
Mortalities for Exports by Sea, 2008. http://www.daff.gov.au/animal-planthealth/welfare/export-trade/mortalities
International Maritime Organisation (IMO), Marine Enviroment Protection Commitee,
Consideration and Adoption of Amendmnts to Mandatory Instruments, Amandments to
the revised MARPOL Annex I (New regulation 13A, consequential amendments to the
IOPP Certificate and amendments to regulation 21), 2005.
mml, P., ABB Industry Oy, Marine Group, P Azipod for Ultra Large Container
Ships-An Advanced Cost-Effective Solution, Helsinki, 2006.
MAN Diesel Marine, 2008.
http://www.mandiesel.com/engines/TwoStrokeLowSpeedPropEngines.asp?model=S50
MC-C7
USCS - Uljanik Shipbuilding Computer Systems, 2008. http://www.uscs.hr/index.htm
IMO, Subdivision & Damage of Cargo Ships, Amendments to the International
Convention for the Safety of Life at Sea, 1974, London 2008.
Det Norske Veritas, Rules for Classification of Ships, Jannuary 2007.
Brodogradilite Uljanik Gradnja 428, Trim and Stability Book, Pula 2002.
140

30 06 2008 Diplomski Rad - Josip Andrisic

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

30 06 2008 Diplomski Rad - Josip Andrisic

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SVEUILITE U ZAGREBU

FAKULTET STROJARSTVA I BRODOGRADNJE

Zagreb, 24. travnja 2008.

PROJEKT BRODA ZA PRIJEVOZ IVE STOKE

Mat. br.: 0035145832

U prikladnom programskom sklopu izraditi model novog projekta broda.

Za novi projekt broda potrebno je izraditi:

Opi plan broda.

4. Potrebno je napraviti usporedbu glavnih parametara postojeeg projekta broda i

Rok predaje rada:

24. travnja 2008.

26. lipnja 2008.

Doc. dr. sc. Vedran Slapniar

Predvieni datum obrane:

Prof. dr. sc. Veeslav ori

Diplomski rad, 2008.

Diplomski rad, 2008.

Diplomski rad, 2008.

5.5.10 Dimenzije strukture oploenja i uzduni nosai ..............................................72

Diplomski rad, 2008.

Oznaka: Jedinica: Fizikalna veliina:

Diplomski rad, 2008.

Diplomski rad, 2008.

Slika 1. Proizvodnja ovaca u pojedinim zemljama u 2006. godini ....................................................... 11

Diplomski rad, 2008.

Tablica 1. Smrtnost junadi na izvoznima putovanjima ........................................................................ 13

Diplomski rad, 2008.

Tablica 50. Raun .............................................................................................................................. 95

Diplomski rad, 2008.

Diplomski rad, 2008.

Diplomski rad, 2008.

2.2 Transportni problem

Diplomski rad, 2008.

Broj grla stoke

Slika 1. Proizvodnja ovaca u pojedinim zemljama u 2006. godini [1]

Broj grla stoke

Slika 2. Proizvodnja junadi u pojedinim zemljama u 2006. godini [1]

Transport prehrambenih proizvoda zauzima znaajan udio u svjetskoj trgovini i razvijeni

Diplomski rad, 2008.

Diplomski rad, 2008.

propisuju minimalne uvjete kao i prijedloge za najbolje postupanje u procesu izvoza te se

2.4 Australski propisi

Tablica 1. Smrtnost junadi na izvoznima putovanjima

Average Mortality Rate

Tablica 2. Smrtnost bivola na izvoznima putovanjima

Diplomski rad, 2008.

Tablica 3. Smrtnost ovaca na izvoznima putovanjima

Tablica 4. Smrtnost koza na izvoznima putovanjima

Podaci pokazuju da se smrtnost stoke na putovanjima s godinama smanjuje, ali jo uvijek

Diplomski rad, 2008.

strukturu spremita i distribucije stone hrane i vode;

d) popis opreme i rasporeda prema Form 1, Appendix 1 [4].

Diplomski rad, 2008.

Slika 3. Gradnja 428, Uljanik, Pula, 2002.

Glavne znaajke gradnje 428:

Diplomski rad, 2008.

3.1 Opi plan

3.2 Teretni prostor

Diplomski rad, 2008.

3.3 Oprema za teret

Diplomski rad, 2008.

Razmak izmeu pregrada

Raspored paluba i visine izmeu pojedinih paluba dane su u sljedeoj tablici.

Visina izmeu paluba